S.1.431.1.5.2013.IJ-B PROTOKÓŁ Egz. nr 2 z kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Placówce Opiekuńczo Wychowawczej Nr 5 w Stargardzie Szczecińskim w dniach 07 11 marca 2013 r. Adres Placówki: Placówka Opiekuńczo Wychowawcza Nr 5 ul. Śniadeckiego 1A/1 73 110 Stargard Szczeciński Kontrolę przeprowadził zespół inspektorów w składzie: Ilona Jackiewicz Bara starszy inspektor wojewódzki osoba kierująca zespołem, Renata Karwowska starszy inspektor wojewódzki, na podstawie Upoważnienia Nr 5/2013 z dnia 12 lutego 2012 r. wydanego przez Wojewodę Zachodniopomorskiego. Przedmiot kontroli: Przestrzeganie standardu opieki i wychowania w placówce, a w szczególności: 1. Przestrzeganie standardów usług opiekuńczo wychowawczych, o których mowa w art. 93 ust. 4 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 154) oraz rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292 poz. 1720). 2. Kwalifikacje osób zatrudnionych w placówce do opieki nad dziećmi. 3. Przestrzeganie praw dziecka. 4. Zasadność pobytu dziecka w placówce. 5. Działania placówki na rzecz powrotu wychowanków do rodziny i utrzymywania przez nich kontaktów z rodzicami. 6. Warunki lokalowe. 7. Zapewnienie dzieciom wyżywienia, dostosowanego do ich potrzeb rozwojowych, kulturowych, religijnych oraz stanu zdrowia. 8. Dostęp do podstawowych produktów żywnościowych i napojów przez całą dobę. 9. Zapewnienie dostępu do opieki zdrowotnej, zaopatrzenie w produkty lecznicze. 10. Zapewnienie dostępu do nauki, zapewnienie dostępu do zajęć wychowawczych, kompensacyjnych, a także terapeutycznych i rewalidacyjnych, o ile takie są wskazane dla dziecka. 11. zaopatrzenie w środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne wraz z pokryciem udziału środków własnych dziecka do wysokości limitu przewidzianego w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. 12. Wyposażenie dzieci w odzież, obuwie, bieliznę i inne przedmioty osobistego użytku, stosownie do wieku i indywidualnych potrzeb, zabawki odpowiednie do wieku rozwojowego, środki higieny osobistej. 13. Wypłacanie kwot pieniężnych do własnego dysponowania przez dziecko. 14. Pokrywanie kosztów pobytu w internacie lub bursie. 15. Pokrywanie kosztów przejazdu dziecka do uzasadnionych miejsc. 16. Prawidłowość prowadzenia dokumentacji. 17. Przygotowanie placówki do wypełniania zadań określonych w jej regulaminie. 18. Sprawowanie nadzoru bezpośredniego przez dyrektora placówki. Kontrolą objęto okres od 1 grudnia 2012 r. do 11 marca 2013 r. 1
Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych zapoznano dyrektora Centrum Obsługi Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych w Stargardzie Szczecińskim z programem kontroli, w którym określono temat, cel i rodzaj oraz zakres kontroli. Wyjaśnień udzielali: Pani Jolanta Kawszyn dyrektor Centrum Obsługi Placówek Opiekuńczo- Wychowawczych w Stargardzie Szczecińskim, Pani Beata Ślęzak zastępca dyrektora Centrum Obsługi Placówek Opiekuńczo- Wychowawczych w Stargardzie Szczecińskim, Pani Anna Polak wychowawca koordynator, Pani Małgorzata Dunal młodszy wychowawca, Pani Magdalena Hajdas młodszy wychowawca, Pani Joanna Madziewicz młodszy wychowawca, Pani Izabela Nikołajew wychowawca, Pani Grażyna Waniak wychowawca, Pani Anita Radzikowska młodszy wychowawca. Ustalenia kontroli. Ustaleń dokonano w oparciu o informacje przekazane przez dyrektora Centrum Obsługi Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych w Stargardzie Szczecińskim, zastępcę dyrektora Centrum, ankiet przeprowadzanych wśród 10 wychowanków, oraz pisemnych informacji uzyskanych od 7 pracowników merytorycznych na temat realizacji zadań opiekuńczo wychowawczych, analizę dokumentacji prowadzonej w placówce oraz w Centrum, oraz losowo wybranej dokumentacji 4 dzieci. Placówka Opiekuńczo Wychowawcza Nr 5 w Stargardzie Szczecińskim funkcjonuje od 28 listopada 2012 roku. Powstała w ramach przekształcenia Domu Dziecka Nr 1 w Stargardzie Szczecińskim, który funkcjonował od 1946 roku. Dysponuje 14 miejscami. Na podstawie art. 94 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 135) utworzone zostało centrum administracyjne do obsługi ekonomiczno administracyjnej placówek w tym Placówki Opiekuńczo Wychowawczej Nr 5. Placówką kieruje dyrektor Centrum Pani Jolanta Kawszyn przy pomocy zatrudnionego w placówce wychowawcy koordynującego Pani Anny Polak. Na dzień kontroli w placówce przebywało 14 wychowanków w jednej grupie wychowawczej, w tym: 8 12 lat 4 dzieci, od 13 do 18 lat 10 dzieci. Najmłodsze dziecko miało 9 lat a najstarsze 17 lat. Na dzień kontroli rodzice 7 wychowanków mieli ograniczoną władzę rodzicielską. W stosunku do 5 dzieci sąd orzekł pozbawienie władzy rodzicielskiej, 2 dzieci było sierotami całkowitymi, a 3 dzieci było półsierotami. Nie było dzieci umieszczonych w placówce na prośbę rodziców. Na dzień kontroli w placówce zatrudnieni byli: wychowawca koordynator 1 etat i wychowawcy w wymiarze 6 etatów w tym 2 wychowawców w oparciu o ustawę Karta Nauczyciela (zał. nr 1). Obsługę administracyjno ekonomiczną zapewniało placówce Centrum Obsługi Placówek Opiekuńczo Wychowawczych w Stargardzie Szczecińskim, które zatrudniało: dyrektora 1 etat, zastępcę dyrektora 1 etat, psychologa 2 etaty, pedagoga 3 etaty, terapeutę 3 etaty (w tym 1 przebywał na urlopie macierzyńskim), terapeutę masażystę 1 etat, starszą pielęgniarkę 1 etat, pracownika socjalnego 1 etat, referenta do spraw socjalnych dzieci 1 etat, administratora 1 etat, referenta do spraw administracyjno gospodarczych 1 etat, specjalistę do spraw kadr 1 etat, głównego księgowego 2 etaty (1 w trakcie rozwiązania umowy o pracę), księgowego 2 etaty, kucharza 4 etaty, pomoc kuchenną 2 etaty, konserwatora 2 etaty, kierowcę 2 etaty, 2
sprzątaczkę 1 etat. Centrum świadczyło usługi dla 6 placówek opiekuńczo wychowawczych. Kwalifikacje osób zatrudnionych w placówce do opieki nad dziećmi. Zgodnie z art. 98 ustawy z dnia 09 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz. 887 z późn. zm.) osobą pracującą z dziećmi w placówce opiekuńczo wychowawczej, może być osoba, posiadająca następujące kwalifikacje: 1. wychowawca wykształcenie wyższe: a) na kierunku: pedagogika, pedagogika specjalna, psychologia, praca socjalna, nauki o rodzinie lub na innym kierunku, którego program obejmuje resocjalizację, pracę socjalną, pedagogikę opiekuńczo wychowawczą, albo b) na dowolnym kierunku uzupełnione studiami podyplomowymi w zakresie psychologii, pedagogiki, nauk o rodzinie lub resocjalizacji, 2. pedagog tytuł zawodowy magistra na kierunku pedagogika albo pedagogika specjalna, 3. psycholog prawo wykonywania zawodu psychologa w rozumieniu ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów, 4. osoba prowadząca terapię udokumentowane przygotowanie do prowadzenia terapii o profilu potrzebnym w pracy z dzieckiem i rodziną, 5. pracownik socjalny wykształcenie wyższe uprawniające do wykonywania zawodu pracownika socjalnego, 6. opiekun dziecięcy ukończoną szkołę przygotowującą do pracy w zawodzie opiekuna dziecięcego lub pielęgniarki albo studia pedagogiczne. W placówce opiekuńczo wychowawczej z dziećmi może pracować osoba, która: 1. nie jest i nie była pozbawiona władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie jest jej zawieszona ani ograniczona, 2. wypełnia obowiązek alimentacyjny w przypadku, gdy taki obowiązek w stosunku do niej wynika z tytułu egzekucyjnego, 3. nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe, 4. jest zdolna do pracy w placówce opiekuńczo-wychowawczej, co zostało potwierdzone zaświadczeniem lekarskim o braku przeciwwskazań do tej pracy. Do pracy z dziećmi zatrudnionych było 8 wychowawców w wymiarze 7 etatów. Jedna z wychowawczyń przebywała na urlopie macierzyńskim i w ramach zastępstwa zatrudniony został inny wychowawca. Centrum zatrudniało specjalistów oraz pracownika socjalnego do pracy z dziećmi oraz z ich rodzinami. Wszyscy wychowawcy, pedagog i pracownik socjalny posiadali kwalifikacje adekwatne do zajmowanych stanowisk i zgodne z wymogami określonymi w obowiązujących przepisach, tj. ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (zał. nr 2). Psycholog posiadał wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku psychologia, nie posiadał prawa wykonywania zawodu psychologa w rozumieniu ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów (zał. nr 3). Z uwagi na brak organów wykonawczych dla w/w ustawy podjął starania o uzyskanie statusu członka Polskiego Towarzystwa Psychologicznego (zał. nr 4). Zgodnie z art. 236 ust. 2 ww. ustawy, pracownicy zatrudnieni na podstawie przepisów dotychczasowych w placówkach opiekuńczo wychowawczych, którzy nie spełniają wymagań kwalifikacyjnych przewidzianych dla stanowiska zajmowanego przez nich 3
w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, mogą być nadal zatrudniani na tych stanowiskach, nie dłużej jednak niż przez okres 6 lat, tj. do 31 grudnia 2017 r. Centrum zatrudniało również pracowników administracyjno obsługowych, którzy spełniali wymogi określone w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Przestrzeganie praw dziecka w placówce. W celu zdiagnozowania tego obszaru przeprowadzono ankietę wśród 10 wychowanków (zał. nr 5) oraz przeanalizowano odpowiedzi 7 pracowników pedagogicznych na temat realizacji zadań opiekuńczo wychowawczych w placówce (zał. nr 6), pytając między innymi o to, jakie są podstawowe prawa dziecka, o prawo do prywatności, do informacji, do kontaktów z rodzicami i innymi bliskimi osobami, swobody wyboru i decydowania, do uczestniczenia w praktykach religijnych, o stosowanie przemocy, kar i nagród. W wyniku przeprowadzonej ankiety stwierdzono, że dzieci potrafiły nazwać swoje prawa. Na zadane pytanie: Czy masz podręczniki i przybory szkolne?, wszyscy wychowankowie placówki odpowiedzieli twierdząco. Dzieci zapytane, kto pomaga im przy odrabianiu lekcji, odpowiedziały w następujący sposób: wychowawca 9 wychowanków, wolontariusz 2 wychowanków, koleżanka / kolega 4 wychowanków, siostra / brat 1 wychowanek, nie potrzebuję pomocy 1 wychowanek, czasami sama odrabiam lekcje 1 wychowanek. Pracownicy merytoryczni zapytani w jaki sposób udzielana jest pomoc wychowankom, u których występują trudności w nauce? Odpowiedzieli w następujący sposób: pomocą służą wychowawcy, pedagog 4 wychowawców, indywidualna pomoc w odrabianiu lekcji w czasie nauki własnej. Na prośbę wychowanka pomoc w innym czasie 3 wychowawców, wydłużenie czasu nauki 2 wychowawców, zapewnienie korepetycji 1 wychowawca, zapewnienie korepetycji z języka niemieckiego 1 wychowawca. Na pytanie: Czy rodzice i inni członkowie rodziny mogą odwiedzać Cię w placówce?, zarówno dzieci jak i pracownicy merytoryczni odpowiedzieli twierdząco. Dzieci napisały, że mogą decydować o wyborze odzieży, obuwia 10 wychowanków, wyborze koleżanek i kolegów 10 wychowanków, wyborze szkoły 5 wychowanków, o tym, z kim mieszkam w pokoju 3 wychowanków. Napisały, że mają swobodny dostęp do: telewizji 10 wychowanków, komputera 10 wychowanków, internetu 10 wychowanków. Zdaniem wychowaców dzieci mogły decydować o: wyborze szkoły ponadgimnazjalnej 7 wychowawców, spędzaniu wolnego czasu 6 wychowawców, zakupie kosmetyków 7 wychowawców, zakupie odzieży, obuwia 7 wychowawców, doborze koleżanek / kolegów 5 wychowawców, własnym wizerunku 2 wychowawców, swoim światopoglądzie 1 wychowawca, utrzymywaniu kontaktów z rodziną 3 wychowawców. Jeden wychowawca napisał, że wychowankowie planują jadłospisy. Wszystkie dzieci napisały, że w placówce mają osobę do której mogą zwrócić się ze swoimi problemami i porozmawiać. Wśród nich wymieniły: Kingę 1 wychowanek, wychowawcę 3 wychowanków, psychologa 1 wychowanek, pedagoga 1 wychowanek, przyjaciela 1 wychowanek, rówieśników z grupy 1 wychowanek. Zapytane czy poza placówką mają osobę do której mogą się zwrócić ze swoimi problemami i porozmawiać 9 wychowanków odpowiedziało twierdząco a 1 napisał że nie. Wśród tych osób dzieci wymieniły rodzica 1 wychowanek, przyjaciela 1 wychowanek, przyjaciółkę 1 wychowanek, wujka, ciocię 1 wychowanek. Wszyscy pracownicy merytoryczni napisali, że dzieci mają osoby do których mogą się zwrócić ze swoimi problemami. Wychowankowie napisali, że w placówce mogą: wysyłać listy 10 wychowanków, dzwonić do rodziny 10 wychowanków, zapraszać do placówki koleżanki / kolegów 10 wychowanków, posiadać swoje rzeczy do których nikt nie ma dostępu (podaj przykład) 6 wychowanków wymieniło telefon komórkowy, mp 3, mp 4, obchodzić swoje święta 4
(podaj jakie): Wielkanocne 1 wychowanek, Boże Narodzenie 1 wychowanek, urodziny 7 wychowanków, imieniny 2 wychowanków, inne święta 1 wychowanek, Dzień Dziecka 1 wychowanek. Jeden wychowanek napisał, że może obchodzić swoje święta. Pięciu wychowanków napisało, że listy otrzymują zaklejone a 3 napisało, ze nie otrzymuje listów. Dzieci zapytane, co robią w czasie wolnym napisały, że: spotykają się ze znajomymi 4 wychowanków, słuchają muzyki 1 wychowanek, spotykają się z rodziną 1 wychowanek, internet 1 wychowanek, chodzą na dwór 1 wychowanek, spotykają się z przyjaciółmi 3 wychowanków, rozmawiają z koleżankami 1 wychowanek, odpoczywają 1 wychowanek, oglądają telewizję 2 wychowanków, siedzą przed komputerem 2 wychowanków, zwalniam się na cały dzień do wujka 1 wychowanek. Zgodnie z oświadczeniem dyrektora Centrum Obsługi Placówek Opiekuńczo Wychowawczych w Stargardzie Szczecińskim wszyscy wychowankowie Placówki Opiekuńczo Wychowawczej Nr 5 byli wyznania rzymsko katolickiego. Dzieci odpowiedziały, że mają możliwość chodzenia do kościoła. Wychowawcy zapytani czy wychowankowie mają możliwość uczestniczenia w praktykach religijnych zgodnie ze swoim wyznaniem? Odpowiedzieli następująco: wychowankowie mogą uczęszczać na nabożeństwa, przygotowywać się do przyjęcia sakramentów św. 4 wychowawców, uczestniczą w zajęciach religii 1 wychowawca, do grupy zapraszany jest ksiądz w czasie wigilii i kolędy 1 wychowawca, tak na religie i msze. Wychowankowie są wyznania rzymskokatolickiego 3 wychowawców. Na pytanie: Czy spotyka Cię przemoc? Jeśli tak, to jaka i kto ją wobec Ciebie stosuje?, wychowankowie odpowiedzieli następująco: nie 2 wychowanków, nie spotyka mnie 5 wychowanków, nie ma przemocy u mnie w grupie 2 wychowanków. Jeden wychowanek nie odpowiedział na zadane pytanie. Wszyscy pracownicy merytoryczni na pytanie: Czy zdarzyło się Pani/ Panu stosować przemoc wobec wychowanka? Jeśli tak proszę podać jaką i opisać konsekwencje odpowiedzieli, że nie stosują przemocy wobec wychowanków. Zapytani odpowiedzieli, że w placówce nie występuje przemoc rówieśnicza. Dzieci wśród otrzymywanych nagród wymieniły: wyjazdy wszelkiego rodzaju 4 wychowanków, podwyższone kieszonkowe 9 wychowanków, wyjście do kina 2 wychowanków, 1 wychowanek napisał, że nie chce odpowiedzieć. Pracownicy merytoryczni wśród stosowanych przez siebie nagród wymienili: podniesienie kwoty kieszonkowego 7 wychowawców, nagroda materialna 1 wychowawca, wyjście do kina 2 wychowawców, wyjście na lody 4 wychowawców, pochwały słowne na forum 2 wychowawców, wyjście na pizzę 3 wychowawców, pochwała 5 wychowawców, zakup dodatkowej odzieży 1 wychowawca, zakup dodatkowych kosmetyków 1 wychowawca, wyjazd 1 wychowawca, dodatkowy podwieczorek 1 wychowawca, dodatkowy wyjazd 2 wychowawców, dodatkowe wyjście 1 wychowawca. Wśród otrzymywanych kar wychowankowie wymienili: zmniejszenie kieszonkowego 6 wychowanków, wstrzymanie kieszonkowego 1 wychowanek, kara na dwór 3 wychowanków, komputer 4 wychowanków, telewizor 2 wychowanków, siedzenie w pokoju 1 wychowanek. Wśród stosowanych przez siebie kar pracownicy merytoryczni wymienili: zakaz korzystania z komputera 6 wychowawców, powierzenie dodatkowej czynności do wykonania 1 wychowawca, obniżenie kieszonkowego 3 wychowawców, zakaz wyjść w czasie wolnym 2 wychowawców, rozmowa upominająca 1 wychowawca, rozmowa wychowawcza 4 wychowawców. Na zadane pytanie: Co możesz zrobić jeśli nie zgadzasz się z karą?, wychowankowie odpowiedzieli następująco: nic 3 wychowanków, powiedzieć że nie chcę 1 wychowanek, nie odpowiem na to pytanie 2 wychowanków, porozmawiać o tym z wychowawcą 2 wychowanków, zaproponować inną 1 wychowanek, poprawić swoje zachowanie 1 wychowanek. Pracownicy merytoryczni zapytani: Czy w placówce opracowane są procedury odwoławcze od kar? Jeśli tak proszę opisać 5
tryb odwoławczy, odpowiedzieli następująco: tak, odwołanie w formie pisemnej z uzasadnieniem do dyrekcji placówki w ciągu 7 dni od nałożenia kary. Odwołanie może złożyć wychowanek lub jego opiekun prawny 4 wychowawców. Wychowanek w ciągu 7 dni może odwołać się do dyrektora, jeżeli to nie pomoże, to do organu nadzorującego. Wychowankowi może pomóc opiekun prawny 1 wychowawca. W formie pisemnej w ciągu 7 dni do dyrekcji odwołanie może złożyć wychowanek lub opiekun prawny. W ciągu 14 dni do organu nadzorującego placówkę a w końcu do Rzecznika Praw Dziecka 2 wychowawców. Na zadane pytanie: Czy możesz mieszkać w pokoju ze swoim rodzeństwem?, wychowankowie odpowiedzieli następująco: tak 5 wychowanków, nie chcę 1 wychowanków, nie mam tu rodzeństwa 4 wychowanków. Na zadane pytanie: Co chciałbyś /chciałabyś zmienić w placówce wychowankowie odpowiedzieli następująco: regulamin 1 wychowanek, żebym mogła mieszkać sama w pokoju 1 wychowanek, podwyższone kieszonkowe 1 wychowanek, więcej czasu wolnego 2 wychowanków, czas do godziny 21 1 wychowanek, nic 5 wychowanków, jak na razie wszystko mi pasuje. Jestem zadowolona z tego jakie mam warunki w placówce 1 wychowanek. Zasadność pobytu dziecka w placówce. Zgodnie z art. 95 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej umieszczenie dziecka poniżej 10. roku życia w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu socjalizacyjnego, interwencyjnego lub specjalistyczno-terapeutycznego jest możliwe w wyjątkowych przypadkach, szczególnie gdy przemawia za tym stan jego zdrowia lub dotyczy to rodzeństwa. Zgodnie z art. 231 w/w ustawy w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, w okresie 4 lat od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy mogą być umieszczane dzieci powyżej 7. roku życia. Zgodnie z paragrafem 2 rozporządzenia w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. z 2011 nr 292 poz. 1720) dziecko do placówki opiekuńczo-wychowawczej kieruje powiat właściwy do ponoszenia wydatków na opiekę i wychowanie dziecka. Zgodnie z art. 135 do 138 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w placówce opiekuńczowychowawczej typu socjalizacyjnego, interwencyjnego i specjalistycznoterapeutycznego, zespół do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka, zwany dalej zespołem, ocenia sytuację umieszczonego dziecka. Zespół dokonuje oceny dziecka w celu: 1) ustalania aktualnej sytuacji rodzinnej dziecka; 2) analizy stosowanych metod pracy z dzieckiem i rodziną; 3) modyfikowania planu pomocy dziecku; 4) monitorowania procedur adopcyjnych dzieci z uregulowaną sytuacją prawną umożliwiającą przysposobienie; 5) oceny stanu zdrowia dziecka i jego aktualnych potrzeb; 6) oceny możliwości powrotu dziecka do rodziny lub umieszczenia go w rodzinnej pieczy zastępczej; 7) informowania sądu o potrzebie umieszczenia dziecka w placówce działającej na podstawie przepisów o systemie oświaty, działalności leczniczej lub pomocy społecznej. W skład zespołu wchodzą w szczególności: 1) dyrektor placówki lub osoba przez niego wyznaczona; 2) pedagog, psycholog oraz pracownik socjalny, jeżeli są zatrudnieni w placówce; 3) wychowawca kierujący procesem wychowawczym dziecka; 4) przedstawiciel organizatora rodzinnej pieczy zastępczej; 5) lekarz i pielęgniarka, w miarę indywidualnych potrzeb dziecka; 6) inne osoby, w szczególności asystent rodziny prowadzący pracę z rodziną dziecka oraz przedstawiciel ośrodka adopcyjnego. 6
Do udziału w posiedzeniu stałego zespołu mogą być zapraszani przedstawiciele: sądu właściwego ze względu na miejsce położenia placówki, właściwego powiatowego centrum pomocy rodzinie, ośrodka pomocy społecznej, Policji, ochrony zdrowia, instytucji oświatowych oraz organizacji społecznych statutowo zajmujących się problematyką rodziny i dziecka, a także osoby bliskie dziecku. Zespół dokonuje okresowej oceny sytuacji dziecka w miarę potrzeb nie rzadziej niż co pół roku, a w przypadku dziecka w wieku poniżej 3 lat nie rzadziej niż co trzy miesiące. Po dokonaniu okresowej oceny sytuacji dziecka zespół formułuje na piśmie wniosek dotyczący zasadności dalszego pobytu dziecka w placówce i przesyła go do sądu. Zgodnie z informacją przekazaną przez Panią Dyrektor na dzień kontroli wszystkie dzieci posiadały postanowienia sądu o umieszczeniu ich w placówce oraz skierowania Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Stargardzie Szczecińskim (zał. nr 7). W placówce nie umieszczane były dzieci poniżej 7 roku życia. Na podstawie analizy dokumentacji losowo wybranych dzieci X.Y. (zał. nr 8), X.Y. (zał. nr 9), X.Y. (zał. nr 10), X.Y. (zał. nr 11) stwierdzono, że w aktach znajdowały się postanowienia sądowe i skierowania, które były uzgadniane z dyrektorem placówki. Pozostała dokumentacja była systematycznie uzupełniana. Ocena zasadności pobytu dziecka w placówce oraz modyfikacja planów pomocy dziecku, była dokonywana przez zespół ds. okresowej oceny sytuacji dziecka, zgodnie z terminami określonymi w przepisach. Wnioski odnośnie zasadności dalszego pobytu dzieci w placówce były formułowane na piśmie. W skład zespołu wchodzili pracownicy placówki, Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie Stargardzie Szczecińskim, który pełni również funkcję organizatora rodzinnej pieczy zastępczej. Nie w każdym przypadku w posiedzeniach zespołów uczestniczyli przedstawiciele Ośrodka Adopcyjnego fundacji Mam Dom w Szczecinie, pomimo pisemnych informacji przekazywanych przez dyrektora placówki. Dzieci z uregulowaną sytuacją prawną zgłaszane były do ośrodków adopcyjnych. Działania podejmowane na rzecz powrotu wychowanków do rodziny i utrzymywania przez nich kontaktów z rodzicami. Na podstawie informacji na temat realizacji zadań opiekuńczo wychowawczych uzyskanych od pracowników pedagogicznych, przeprowadzonych ankiet i rozmowy, oraz analizy dokumentacji kontrolujący stwierdzili, że placówka podejmowała prawidłowe działania w kierunku powrotu dzieci do domów rodzinnych i utrzymywania kontaktów z rodzicami. Na zadane pytanie ankietowe: Czy rodzice i inni członkowie rodziny mogą odwiedzać Cię w placówce? zarówno dzieci jak i pracownicy merytoryczni odpowiedzieli twierdząco. Na pytanie: W jaki sposób placówka dba o związki emocjonalne dziecka z rodziną? Wychowawcy odpowiedzieli w następujący sposób: wizyty rodzin na terenie placówki 5 wychowawców, urlopowanie dzieci do rodziny w ciągu dnia 1 wychowawca, urlopowanie dzieci do rodziny na weekendy, ferie, wakacje za zgodą sądu 6 wychowawców, członkowie rodzin wychowanków zapraszani są na ich urodziny 1 wychowawca, możliwość telefonicznych kontaktów 6 wychowawców, możliwość kontaktów listownych 3 wychowawców, umożliwienie rodzinie kontaktu z dzieckiem 1 wychowawca, pomoc w napisaniu podania do sądu o zgodę na urlopowanie 1 wychowawca, rozmowy z rodzicami 1 wychowawca, członkowie rodzin są zapraszani na uroczystości organizowane w placówce 1 wychowawca, członkowie rodzin są zapraszani na posiedzenie zespołów 1 wychowawca. Wychowawcy napisali, ze wszystkie ważne decyzje dotyczące dzieci uzgadniają z ich opiekunami prawnymi a w wielu przypadkach są to właśnie rodzice. Pracownik socjalny, jeśli było to możliwe sporządzał plany pracy z rodzinami dzieci, w których określane były dane rodzica, opiekuna z którym 7
zawierany był plan, dane pracowników placówki, rozpoznanie sytuacji rodzinnej, cele, które ma osiągnąć osoba/rodzina poprzez realizację działań ustalonych w planie, inicjowane działania niezbędne do unormowania sytuacji rodziny i umożliwienia powrotu dziecka do rodziny. Podano również termin dokonania oceny realizacji działań ustalonych w planie (zał. od nr 12). Podczas kontroli pouczono pracownika socjalnego, że zadania wyznaczone w planie powinny dotyczyć głównie rodziców dziecka i że należy dokonywać częstszej oceny realizacji ustalonych działań. Rodzice dzieci umieszczonych w placówce mogli liczyć na wsparcie specjalistów oraz pomoc w sytuacjach kryzysowych dotyczących zarówno dzieci jaki i całej rodziny. W kontrolowanym okresie żadne dziecko nie powróciło do domu rodzinnego (zał. nr 13). Warunki lokalowe. Zgodnie z 18 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720) placówka opiekuńczo wychowawcza zapewnia dzieciom: 1) pokoje mieszkalne nie większe niż 5 osobowe, właściwie oświetlone, o powierzchni zapewniającej przechowywanie rzeczy osobistych i swobodne korzystanie z wyposażenia, 2) łazienki z miejscem do prania i suszenia rzeczy osobistych i toalety, w ilości umożliwiającej korzystanie z nich w sposób zapewniający intymność i zgodność z zasadami higieny, 3) miejsce do nauki, 4) miejsce do przygotowywania posiłków, zapewniające warunki do przechowywania i obróbki żywności, 5) wspólną przestrzeń mieszkalną, w której można spożywać posiłki, stanowiącą miejsce spotkań i wypoczynku. Placówka mieści się w mieszkaniu rodzinkowym przy ul. Śniadeckiego. W mieszkaniu znajdowało się 6 pokoi 2 osobowych, które były wyposażone funkcjonalnie i estetycznie, zgodnie z potrzebami dzieci. Pokoje były o odpowiedniej powierzchni, wyposażone w łóżka, szafki nocne, biurka, krzesła, szafy, komody, regały. W pokojach znajdowały się zabawki oraz pomoce dydaktyczne stosownie do wieku, potrzeb i zainteresowań dzieci. W mieszkaniu znajdował się pokój dzienny wyposażony w krzesła stoły, sprzęt RTV, pomoce dydaktyczne, aneks kuchenny wyposażony w sprzęt AGD, łazienki oraz toalety osobno dla dziewcząt i chłopców, miejsce do prania i suszenia a także pokój do nauki (zał. nr 14). Liczba pomieszczeń była dostosowana do liczby dzieci przebywających w Placówce. Zapewnienie dzieciom wyżywienia, w tym dostępu do produktów żywnościowych i napojów przez całą dobę, dostępu do nauki, opieki zdrowotnej, zajęć wychowawczych, kompensacyjnych, terapeutycznych i rewalidacyjnych. W celu zdiagnozowania tego obszaru przeprowadzono ankietę wśród 10 wychowanków (zał. nr 5) i przeanalizowano odpowiedzi 7 pracowników pedagogicznych na temat realizacji zadań opiekuńczo wychowawczych w placówce (zał. nr 6). Na zadane pytanie ankietowe: Jak oceniasz wyżywienie w placówce?, dzieci odpowiedziały w następujący sposób: dobre 5 wychowanków, przeciętnie 1 wychowanek, bardzo dobre 4 wychowanków. Wychowawcy zapytani czy wychowankowie mogą dostać jeść i pić pomiędzy posiłkami, odpowiedzieli, że tak. Wszystkie dzieci zapytane czy mogą dostać jeść i pić pomiędzy posiłkami odpowiedziały twierdząco. Jeden z wychowanków chorował na cukrzycę typu I insulino zależną. W związku 8
z powyższym wymagał on odpowiedniej diety. Dieta dla wychowanka ustalona została przez dietetyka i diabetologa. Placówka realizowała zaleconą przez specjalistów dietę. Zgodnie z informacją przekazaną przez dyrektora Centrum, wszyscy wychowankowie byli zapisani do poszczególnych szkół zgodnie ze swoimi potrzebami. Dzieci w większości realizowały obowiązek szkolny na terenie miasta Stargard Szczeciński. Jeden wychowanek realizował obowiązek szkolny w Specjalnym Ośrodku Szkolno Wychowawczym w.., 1 w Młodzieżowym Ośrodku Socjoterapii w i 1 w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w... Wychowanek został umieszczony w Młodzieżowym Ośrodku Socjoterapii w na podstawie postanowienia Sądu z dnia oraz skierowania z dnia. wydanego przez Starostę Stargardzkiego. Przed umieszczeniem w MOS dziecko było konsultowane w Poradni Psychologiczno Pedagogicznej, objęte było nauczaniem indywidualnym, socjoterapią, treningiem zastępowania agresji oraz stałą opieką pedagogiczną i psychologiczną w placówce. W Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w wychowanek/ka został/a umieszczona/y na podstawie Postanowienia Sądu z dnia. oraz skierowania z dnia. wydanego przez Starostę Stargardzkiego. Przed umieszczeniem w MOW wychowanek/ka był/a objęty/a opieką pedagogiczną, psychologiczną i terapeutyczną w placówce, uczestniczył/a w zajęciach socjoterapii oraz konsultowany/a był/a w Poradni Zdrowia Psychicznego (terapia indywidualna, grupowa, leczenie farmakologiczne). Na dzień kontroli 4 wychowanków było uczniami szkoły podstawowej, 7 uczniami gimnazjum, 2 wychowanków pobierało naukę w szkole zawodowej i 1 w średniej. W placówce nie było dzieci poniżej 7 roku życia i dzieci objętych nauczaniem indywidualnym (zał. nr 15). W stosunku do 9 wychowanków, u których występowały opóźnienia szkolne, podejmowane były następujące działania: objęto ich indywidualnym programem edukacyjno terapeutycznym, zajęciami dydaktyczno wyrównawczymi, indywidualną pomocą w nauce oraz pomocą pedagogiczną i psychologiczną. Wychowawcy na pytanie w jaki sposób udzielana jest pomoc wychowankom, u których występują trudności w nauce? Odpowiedzieli w następujący sposób: Pomocą służą wychowawcy, pedagog 4 wychowawców, indywidualna pomoc w odrabianiu lekcji w czasie nauki własnej. Na prośbę wychowanka pomoc w innym czasie 3 wychowawców, wydłużenie czasu nauki 2 wychowawców, zapewnienie korepetycji 1 wychowawca, zapewnienie korepetycji z języka niemieckiego 1 wychowawca. Część dzieci objęto kilkoma formami pomocy: 9 wychowanków uczestniczyło w zajęciach wyrównawczych na terenie placówki, 9 uczestniczyło w zajęciach wyrównawczych poza placówką, 14 dzieci objętych było wsparciem psychologicznym na terenie placówki, 14 dzieci objętych było wsparciem psychologicznym poza placówką, 14 dzieci objętych było wsparciem pedagogicznym na terenie placówki, 14 dzieci objętych było wsparciem pedagogicznym poza placówką, 14 dzieci objętych było wsparciem terapeutycznym w placówce, 4 dzieci objętych było wsparciem terapeutycznym poza placówką, 5 dzieci uczestniczyło na terapię indywidualną i grupową w Poradni Zdrowia Psychicznego dla dorosłych i dzieci (zał. nr 15). Wychowankowie Placówki Opiekuńczo Wychowawczej nr 5 w Stargardzie Szczecińskim uczestniczyli również w zajęciach pozalekcyjnych zgodnie ze swoimi zainteresowaniami. Jedno dziecko uczęszczało na naukę gry na pianinie w Młodzieżowym Domu Kultury, 2 wychowanków na zajęcia sportowe (koszykówkę), które organizowane były przez Młodzieżowy Ośrodek Sportowy w Stargardzie Szczecińskim, 1 wychowanek uczestniczył na zajęcia sportowe (siatkówkę) organizowane przy Gimnazjum Nr 1 w Stargardzie Szczecińskim, 5 wychowanków uczęszczało na basen i 5 na lodowisko przy Ośrodku Sportu i Rekreacji w Stargardzie Szczecińskim, 1 wychowanek uczęszczał na zajęcia chóru i 1 na koło cukiernicze przy Zespole Szkół Zasadniczych w Szczecinie, 1 wychowanek uczęszczał na zajęcia koła 9
dziennikarskiego przy Gimnazjum Nr 1 w Stargardzie Szczecińskim. Wychowanek umieszczony w Młodzieżowym Ośrodku Socjoterapii w. był wolontariuszem w hospicjum oraz uczęszczał na zajęcia teatralne organizowane przez MOS, 1 wychowanka zapisana została do udziału w programie Fred goes net przy Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w. i oczekiwała na rozpoczęcie programu. Ponadto wychowankowie czynnie uczestniczyli w uroczystościach i imprezach organizowanych na terenie placówki i poza placówką. Wszyscy wychowankowie placówki posiadali ubezpieczenie zdrowotne i byli zapisani do lekarza pierwszego kontaktu. Wśród wychowanków 12 wymagało leczenia w poradniach specjalistycznych (zał. nr 16). W kontrolowanym okresie 1 dziecko przebywało w szpitalu psychiatrycznym tj. w Oddział Psychiatrii Dziecięcej i Młodzieżowej w... W szpitalu zostało umieszczone decyzją sądu w trybie art. 23 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego (zał. nr 17). Dziecko przebywało w szpitalu w okresie od do.. Rozpoznanie zgodnie z kartą informacyjną leczenia szpitalnego:.. (zał. nr 18). Działania wobec wychowanka po powrocie ze szpitala podejmowane były zgodnie z zaleceniami zawartymi w karcie informacyjnej. Wychowawcy na zadane pytanie: Czy wszystkie dzieci objęte są opieką zdrowotną? Jeśli tak to w jakiej formie? Odpowiedzieli w następujący sposób: Tak 7 wychowawców. Podstawową opiekę zapewnia lekarz rodzinny, dzieci są objęte opieką stomatologiczną i lekarzy specjalistów, zgodnie z potrzebami i wskazaniami medycznymi, otrzymują zlecone leki 7 wychowawców. Na pytanie: Czy wychowankowie są zabezpieczeni w sprzęt rehabilitacyjny i aparaty do korekty deficytów rozwojowych (okulary, protezy, aparaty ortodontyczne i słuchowe itp.) Odpowiedzieli w następujący sposób: Tak są wyposażeni w okulary, wkładki ortopedyczne 1 wychowawca. Tak 4 wychowawców. Tak. Okulary, aparaty ortodontyczne 1 wychowawca. Tak. Okulary, wkładki ortopedyczne, rozgrzewająca poduszka żelowa 1 wychowawca. Zgodnie z oświadczeniem dyrektora Centrum wydatki poniesione na zakup leków oraz okularów dla dzieci w okresie od 01grudnia 2012 r. do 08 marca 2013 r. wynosiły 1.087,73 zł (zał. nr 19). W placówce na dzień kontroli przebywało 6 wychowanków niepełnosprawnych, w tym 4 wychowanków z upośledzeniem umysłowym. Czterech z nich przebywało codziennie w placówce, 1 przebywał w Specjalnym Ośrodku Szkolno Wychowawczym w., 1 w internacie Zasadniczej Szkoły Zawodowej nr. w.. Przyjeżdżali do placówki co drugi tydzień lub w dni wolne od nauki. Wyposażenie dzieci w odzież, obuwie, zabawki, środki higieny osobistej, leki, podręczniki i przybory szkolne: W celu zdiagnozowania tego obszaru przeprowadzono ankietę wśród 10 wychowanków (zał. nr 5) oraz przeanalizowano odpowiedzi 7 pracowników pedagogicznych na temat realizacji zadań opiekuńczo wychowawczych w placówce (zał. nr 6). Wychowankowie nie zgłosili nieprawidłowości w w/w zakresie. Na pytanie: czy dzieci mają zabezpieczoną odzież, obuwie, środki higieniczne? Wychowawcy zatrudnieni w placówce odpowiedzieli w następujący sposób: Środki higieniczne wychowankowie zakupują sami 1 raz w miesiącu, odzież i obuwie zakupują według potrzeby 6 wychowawców. Kwota którą dysponuje placówka nie jest w pełni wystarczająca na zaspokojenie potrzeb wychowanków w zakresie podstawowym. Zakupy wykonywane są ze środków placówki 4 wychowawców. Odzież wierzchnią mają w garderobie, ubrania w swoich pokojach w szafach. Środki higieniczne są w szafkach indywidualnych. Co miesiąc jest zakup ale nie zawsze wystarczy 1 wychowawca. Zgodnie z oświadczeniem dyrektora Centrum wydatki poniesione na zakup odzieży i obuwia dla dzieci w okresie od 01 grudnia 2012 r. do 08 marca 2013 r. wynosiły 1.353,36 zł a na środki higieny osobistej 707,19 zł (zał. nr 19). Wszyscy 10
wychowankowie potwierdzili wyposażenie w podręczniki i przybory szkolne. Podstawowe leki były zakupywane zgodnie ze wskazaniami lekarza. Pomieszczenia zajmowane przez dzieci były wyposażone w zabawki i materiały dydaktyczne. Wypłacanie drobnych kwot do własnego dysponowania przez dziecko: Na podstawie ankiet przeprowadzonych wśród 10 wychowanków (zał. nr 5), i odpowiedzi 7 pracowników pedagogicznych na temat realizacji zadań opiekuńczo wychowawczych w placówce (zał. nr 6) oraz na podstawie list wypłat kieszonkowego ustalono, że wychowankowie otrzymywali kieszonkowe w wysokości ok. 60 10 złotych miesięcznie. Na zadane pytanie ankietowe: Czy otrzymujesz kieszonkowe?, wszystkie dzieci odpowiedziały, że otrzymują. Na pytanie: W jakiej wysokości?, wychowankowie odpowiedzieli następująco: 30 zł 3 wychowanków, powyżej 30 zł 1 wychowanek, około 40 zł 1 wychowanek, od 45 do 50 zł 1 wychowanek, kieszonkowe otrzymuję w różnych kwotach, ponieważ nie zawsze dostosowuję się do regulaminu 1 wychowanek, to zależy od zachowania, powyżej lub poniżej 30 zł 1 wychowanek, to zależy od mojego zachowania, ale zazwyczaj powyżej 30 zł 1 wychowanek, zależy od mojego zachowania 1 wychowanek. W informacji na temat realizacji zadań opiekuńczo wychowawczych w placówce, na pytanie: Czy dzieci systematycznie otrzymują kieszonkowe? Odpowiedzieli w następujący sposób: Tak do 25 dnia każdego miesiąca. Podstawowa kwota to 10 zł, może być zwiększana za dobre oceny, zachowanie, frekwencję, na wycieczki. Decyduje koordynator i wychowawcy. Wychowankowie napisali, ze kieszonkowe może być zmniejszone za złe zachowanie 10 wychowanków, za oceny 2 wychowanków, złe słownictwo 1 wychowanek, ucieczki z domu 1 wychowanek, ucieczki ze szkoły 2 wychowanków, palenie papierosów 2 wychowanków, nie przestrzeganie regulaminu 1 wychowanek. Skontrolowano listy wypłat kieszonkowego za miesiące grudzień 2012 r. (zał. nr 20), styczeń 2013 r. (zał. nr 21), luty 2013 r. (zał. nr 22), na podstawie których stwierdzono, że wychowankowie otrzymywali systematycznie kieszonkowe w zróżnicowanej wysokości od 10 do 65 zł, zgodnie z regulaminem przyznawania kwoty do własnego dysponowania przez dziecko wprowadzonego zarządzeniem nr 45/2012 dyrektora Centrum Obsługi Placówek Opiekuńczo Wychowawczych w Stargardzie Szczecińskim (zał. nr 23). Pokrywanie kosztów pobytu w internacie lub bursie: Na podstawie rozmowy, informacji pisemnej dyrektora Centrum (zał. nr 24) oraz rachunków i faktur (zał. nr 25), ustalono, że wychowankowie Placówki Opiekuńczo Wychowawczej Nr 5 w Stargardzie Szczecińskim przebywający w internatach byli systematycznie wyposażani w brakujące środki do higieny osobistej oraz brakującą odzież. Trzech wychowanków odbierało kieszonkowe osobiście, kiedy przyjeżdżali do placówki. Wychowance/wychowankowi, która/y przebywa w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym od. r. kwota do własnego dysponowania będzie doręczana przekazem pocztowym. Placówka systematycznie przekazywała środki finansowe za wyżywienie wychowanków przebywających w internatach. Pokrywanie kosztów przejazdu dziecka do uzasadnionych miejsc pobytu: Na podstawie odpowiedzi 7 pracowników pedagogicznych na temat realizacji zadań opiekuńczo wychowawczych w placówce (zał. nr 5) ustalono, że dla dzieci kupowane były bilety miesięczne i jednorazowe lub były dowożone samochodem służbowym. Prawidłowość prowadzenia dokumentacji: Zgodnie z paragrafem 17 rozporządzenia w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. z 2011 nr 292 poz. 1720) w placówce opiekuńczo-wychowawczej, 11
z wyłączeniem placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego, dla każdego dziecka prowadzi się: 1) plan pomocy dziecku; 2) kartę pobytu dziecka, która zawiera w szczególności: a) opis relacji dziecka z rodzicami i innymi osobami bliskimi dziecku, b) opis funkcjonowania społecznego dziecka w placówce i poza nią, z uwzględnieniem samowolnego opuszczania placówki, c) informacje o przebiegu kontaktów placówki ze szkołą, do której dziecko uczęszcza, oraz jego nauki szkolnej, d) opis rozwoju dziecka ze szczególnym uwzględnieniem stanu emocjonalnego i samodzielności dziecka, e) informacje o stanie zdrowia dziecka, w tym stanie zdrowia psychicznego, f) informacje o lekach podawanych dziecku, g) informacje o pobytach dziecka w szpitalu, w tym w szpitalu psychiatrycznym, h) informacje o szczególnych potrzebach dziecka i znaczących dla dziecka wydarzeniach, i) opis współpracy placówki z instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz dziecka i rodziny, w tym z asystentem rodziny; 3) kartę udziału w zajęciach prowadzonych przez psychologa, pedagoga lub osobę prowadzącą terapię, z opisem ich przebiegu, o ile dziecko tego wymaga; 4) arkusze badań i obserwacji psychologicznych oraz pedagogicznych. Kartę pobytu dziecka uzupełnia się nie rzadziej niż co: 1) 2 tygodnie - w przypadku dziecka umieszczonego w placówce opiekuńczowychowawczej typu interwencyjnego albo w interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym; 2) miesiąc - w przypadku dziecka umieszczonego w pozostałych formach instytucjonalnej pieczy zastępczej. 5. W placówce opiekuńczo-wychowawczej, prowadzi się ewidencję dzieci, która zawiera następujące informacje: 1) imię i nazwisko dziecka; 2) datę i miejsce urodzenia dziecka; 3) adres ostatniego miejsca zamieszkania dziecka; 4) aktualny adres zamieszkania rodziców dziecka lub jego opiekunów prawnych. Na podstawie analizy dokumentacji stwierdzono, że w placówce prowadzona była dokumentacja określona w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292 poz. 1720). Prowadzone były diagnozy psychofizyczne dziecka, plany pomocy dziecku, karty pobytu dziecka, karty udziału dzieci w zajęciach prowadzonych przez specjalistów zatrudnionych w placówce oraz arkusze badań i obserwacji psychologicznych i pedagogicznych. Niewielkich korekt wymagała część planów pomocy dziecku w zakresie terminów realizacji poszczególnych zadań oraz w 1 przypadku przyporządkowania tych zadań do poszczególnych obszarów życia ujętych w planie, co zostało uzupełnione w trakcie kontroli. Dla każdego dziecka prowadzono kartę pobytu, które w kontrolowanych przypadkach prowadzone były prawidłowo. W kontrolowanych przypadkach dla dzieci prowadzone były karty udziału w zajęciach specjalistycznych oraz arkusze badań i obserwacji specjalistycznych, które prowadzone były przez pedagoga i psychologa. W placówce była prowadzona księga ewidencji wychowanków, która zawierała imiona i nazwiska dzieci, miejsce, miejscowość, datę urodzenia dzieci, adres ostatniego miejsca zamieszkania, imiona rodziców, adres zamieszkania rodziców/opiekunów, datę przyjęcia wychowanków do placówki, datę opuszczenia placówki przez wychowanków (zał. nr 26). 12
Sprawowanie nadzoru bezpośredniego przez dyrektora: Dyrektor placówki dbał o właściwy dobór kadry. Osoby zatrudnione w placówce posiadały kwalifikacje adekwatne do zajmowanych stanowisk. Pracownicy doskonalili swoje umiejętności i podnosili kwalifikacje przez udział w różnych formach dokształcania. W okresie od września 2012 roku do września 2013 roku 2 osoby uczestniczyły w krótkich formach doskonalących a dwie ukończyły studia podyplomowe (zał. nr 27). W kontrolowanym okresie przeprowadzono hospitacje zajęć zgodnie z planem hospitacji zajęć wychowawczych (zał. 28). Przykładowe arkusze hospitacji w załączeniu: Pani X.Y. (zał. nr 29) i Pani X.Y. (zał. nr 30). Zgodnie z oświadczeniem dyrektora Centrum w okresie objętym kontrolą nie dokonywano ocen pracy pracowników pedagogicznych zatrudnionych na podstawie ustawy Karta Nauczyciela (zał. nr 31), żaden pracownik pedagogiczny nie odbywał również stażu na kolejny stopień awansu zawodowego (zał. nr 32). Dostęp do nowych przepisów pracownicy mieli zapewniony w gabinecie dyrekcji Centrum Obsługi Placówek Opiekuńczo Wychowawczych a dokumenty dotyczące Placówki Opiekuńczo Wychowawczej Nr 5 znajdowały się u koordynatora w/w placówki. W okresie objętym kontrolą w placówce wdrożono lub kontynuowano następujące programy: Program zajęć językowych: Niemiecki za Pan-Brat, program zajęć ogólnorozwojowych: Kształtowanie postaw asertywnych u dzieci i młodzieży, program zajęć terapeutycznych dla dzieci (zajęcia terapeutyczne, relaksacyjne, zabawy Klauza) oraz program logopedyczno-terapeutyczny (zał. nr 33). Przygotowanie placówki do wypełniania zadań określonych w regulaminie: Placówka działa na podstawie statutu przyjętego Uchwałą Nr XIX/274/12 Rady Powiatu w Stargardzie Szczecińskim z dnia 30 maja 2012 r. (zał. nr 34), zmienionego Uchwałą Nr XXI/299/12 Rady Powiatu w Stargardzie Szczecińskim z dnia 05 września 2012 r. (zał. nr 35) oraz regulaminu, przyjętego Uchwałą Nr 1534/12 Zarządu Powiatu Stargardzkiego z dnia 13 września 2012 r. (zał. nr 36). W wyniku przeprowadzonej kontroli można stwierdzić, że Placówka nie we wszystkich obszarach działania przygotowana była do realizowania zadań określonych w regulaminie. W placówce w okresie objętym kontrolą umieszczonych było 14 wychowanków. W schemacie organizacyjnym placówki zaplanowano zatrudnienie 6 wychowawców i 1 wychowawcę koordynującego i takie było zatrudnienie w placówce. Zgodnie z 13 rozporządzenia w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. z 2011 nr 292 poz. 1720) za właściwą organizację pracy wychowawczej w placówce opiekuńczowychowawczej, w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej albo w interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym odpowiada dyrektor. Organizując pracę wychowawczą, dyrektor bierze pod uwagę konieczność: 1) zapewnienia dziecku poczucia bezpieczeństwa; 2) prowadzenia przez wychowawców indywidualnej pracy z dzieckiem oraz pracy z grupą dzieci, 3) opracowywania przez wychowawców planu pomocy dziecku oraz prowadzenia karty pobytu dziecka, 4) udziału wychowawców w pracach zespołu do spraw okresowej oceny dziecka, 5) współpracy wychowawców z rodziną dziecka, z osobami biorącymi udział w procesie wychowawczym dziecka, z sądem oraz innymi instytucjami. Zgodnie z grafikami pracy w miesiącu grudniu 2012 r. wychowawcy zatrudnieni w oparciu o ustawę Kodeks Pracy przepracowali 160 godzin bezpośrednio w grupach wychowawczych a 2 wychowawców zatrudnionych w oparciu o ustawę Karta Nauczyciela po 26 godzin tygodniowo (zał. nr 37). W miesiącu styczniu 2013 r. wychowawcy zatrudnieni w oparciu o ustawę Kodeks Pracy przepracowali 176 godzin 13
bezpośrednio w grupach wychowawczych a 2 wychowawców zatrudnionych w oparciu o ustawę Karta Nauczyciela po 26 godzin tygodniowo (zał. nr 38). Pozostałe godziny do 40 tygodniowo wychowawcy zatrudnieni w oparciu o Kartę Nauczyciela wypracowywali pozostając m.in. do dyspozycji grupy. Nie zabezpieczone zostały godziny pracy wychowawców zatrudnionych w oparciu o ustawę Kodeks Pracy zgodnie z w/w rozporządzeniem. Na podstawie informacji uzyskanej od wychowawcy koordynującego pracę w placówce oraz dyrektora Centrum ustalono, że początkowo w placówce planowane było umieszczenie 10 dzieci i w związku z tym zaplanowano zatrudnienie mniejszej liczby wychowawców. Pomimo wsparcia kadry pedagogicznej liczba zatrudnionych osób była niewystarczająca do zapewnienia należytej całodobowej opieki i bezpieczeństwa wychowanków (informacja przygotowana przez wychowawcę koordynującego i dyrektora Centrum zał. nr 39). Ponadto wychowawcy w informacji na temat realizacji zadań opiekuńczo wychowawczych w placówce wskazali, na niewystarczające środki finansowe przeznaczane na zakup odzieży oraz środków higieny dla wychowanków. Pracownicy posiadali zakresy czynności uwzględniające szeroko pojętą opiekę i wychowanie oraz współpracę z rodzinami wychowanków. W kontrolowanym okresie Placówka nie korzystała ze wsparcia wolontariuszy. Jednym z podstawowych zadań placówki jest przygotowanie dzieci do dorosłego, samodzielnego, odpowiedzialnego życia. Wychowankowie przygotowywani byli m.in. do gospodarowania środkami finansowymi, organizowania zajęć, utrzymania porządku w swoim otoczeniu, przygotowywania posiłków. W Placówce pracuje się nad utrzymywaniem więzi pomiędzy rodzeństwem i podejmuje się działania, aby nie rozdzielać rodzeństw. W kontrolowanym okresie nie wystąpiła sytuacja rozdzielenia rodzeństwa (zał. nr 40). W Placówce zostały opracowane i wdrożone liczne procedury (zał. nr 41): - przyjęcia nowego wychowanka do placówki, - dotycząca leczenia wychowanków, - wypłacania kieszonkowego wychowankom, - dotycząca pracy zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka, - postępowania w przypadku samowolnego oddalenia się wychowanka z placówki (ucieczki wychowanka) lub jego niestawienia się po usprawiedliwionej lub nieusprawiedliwionej nieobecności, - postępowania w przypadku urlopowania wychowanków, - postępowania podczas odwiedzin rodzeństwa, kolegi lub koleżanki, - dotycząca zwalniania dzieci na wyjście poza placówkę, - wyjścia/wyjazdu z dziećmi poza placówkę, - postępowania w przypadku wyjazdu wychowanków na wycieczkę, kolonie, wczasy, - postępowania wobec wychowanków znajdujących się pod wpływem alkoholu, narkotyków lub środków psychoaktywnych, - postępowania w sytuacji usiłowania lub zamiaru próby samobójczej wychowanka, - postępowania w przypadku śmierci wychowanka, w tym samobójczej dokonanej na terenie placówki i poza nią, - postępowania wobec wychowanka zachowującego się szczególnie agresywnie, - odwoławcza w przypadku konfliktu wychowanka z wychowawcą lub innym wychowankiem placówki, - postępowania w przypadku hospitalizacji wychowanka, - dokonywania zakupów przez wychowawcę, - postępowania w przypadku niszczenia mienia i wandalizmu przez wychowanka, - postępowania w przypadku kradzieży i wyłudzania pieniędzy przez wychowanków, - postępowania w przypadku znalezienia na terenie placówki broni, materiałów wybuchowych, innych substancji lub przedmiotów niewiadomego pochodzenia, 14
- postępowania w przypadku zastraszania, wymuszania i wywierania presji wśród wychowanków, - dotycząca prowadzenia dokumentacji wychowanków przez wychowawców, - dotycząca udzielania informacji o placówce i wychowankach, - dotycząca posiadania, użytkowania i doładowywania telefonów komórkowych przez wychowanków, - dotycząca korzystania przez wychowanków z komputerów i internetu, - dotycząca postępowania w przypadku wychowanek będących w ciąży, - dotycząca opieki wychowawców nad wychowankami w czasie dyżurów nocnych. Wyniki kontroli zostały omówione z dyrektorem placówki. Przedstawicielowi kontrolowanej jednostki, po zapoznaniu z treścią protokołu, przysługują następujące uprawnienia: 1. Przed podpisaniem protokołu kontroli kontrolowany może zgłosić umotywowane zastrzeżenia na piśmie, co do jego treści w ciągu 7 dni od dnia otrzymania do podpisu. 2. Prawo odmowy podpisania protokołu powinno być poprzedzone złożeniem pisemnych przyczyn odmowy, co nie stanowi przeszkody do wszczęcia postępowania pokontrolnego. Dokonano wpisu w książce kontroli pod pozycją 5. Protokół sporządzono 13 maja 2013 r. w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, które otrzymują: - Placówka opiekuńczo Wychowawcza Nr 5 w Stargardzie Szczecińskim egzemplarz nr 1, - a/a egzemplarz nr 2. - Szczecin, dnia kierownik jednostki kontrolowanej: kontrolujący: Protokół otrzymano dnia.. 15