Protokół kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej Nr 3 w Stargardzie Szczecińskim, w dniach lutego 2013 r.

Transkrypt

1 S RK Protokół kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej Nr 3 w Stargardzie Szczecińskim, w dniach lutego 2013 r. Adres kontrolowanej placówki: Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza Nr 3 ul. Mickiewicza 1A/ Stargard Szczeciński Kontrolę przeprowadził zespół inspektorów w składzie: Renata Karwowska starszy inspektor wojewódzki - osoba kierująca zespołem, Ilona Jackiewicz-Bara starszy inspektor wojewódzki na podstawie Upoważnienia Nr 3/2013 z dnia 14 lutego 2013 r. wydanego przez Wicewojewodę Zachodniopomorskiego. Zakres kontroli: Kontrolą objęty był standard opieki i wychowania, a w szczególności: 1) przestrzeganie standardów opieki i wychowania, o których mowa w ustawie z dnia 09 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 154) oraz rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720) 2) kwalifikacje zatrudnionych osób, 3) przestrzeganie praw dziecka, 4) zasadność pobytu dziecka w placówce, 5) działania placówki na rzecz powrotu wychowanków do rodziny i utrzymywania przez nich kontaktów z rodzicami, 6) warunki lokalowe, 7) zapewnienie dzieciom wyżywienia, dostosowanego do jego potrzeb rozwojowych, kulturowych, religijnych oraz stanu zdrowia, 8) zapewnienie dostępu do opieki zdrowotnej, 9) zapewnienie dostępu do nauki, 10) zaopatrzenie w produkty lecznicze, 11) zaopatrzenie w środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne wraz z pokryciem udziału środków własnych dziecka - do wysokości limitu przewidzianego w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, 12) zapewnienie dostępu do zajęć wychowawczych, kompensacyjnych, a także terapeutycznych i rewalidacyjnych, o ile takie są wskazane dla dziecka 13) wyposażenie dzieci w odzież, obuwie, bieliznę i inne przedmioty osobistego użytku, stosownie do wieku i indywidualnych potrzeb, zabawki odpowiednie do wieku rozwojowego, środki higieny osobistej, 1

2 14) wypłacanie kwot pieniężnych do własnego dysponowania przez dziecko, 15) dostęp do podstawowych produktów żywnościowych i napojów przez całą dobę, 16) pokrywanie kosztów pobytu w internacie lub bursie, 17) pokrywanie kosztów przejazdu dziecka do uzasadnionych miejsc, 18) prawidłowość prowadzenia dokumentacji, 19) przygotowanie placówki do wypełniania zadań określonych w jej regulaminie, 20) sprawowanie nadzoru bezpośredniego przez dyrektora placówki, 21) sprawdzenie prawidłowości postępowania Placówki w sprawie Kamila F., Szymona B. i Damiana D. Kontrolą objęto okres od 01 grudnia 2012 r. do 26 lutego 2013 r. Wyjaśnień udzielały: Pani Beata Ślęzak zastępca dyrektora Centrum Obsługi Placówek Opiekuńczo- Wychowawczych Pani Katarzyna Kołoszuk wychowawca koordynator Pani Agnieszka Szlanderbach - wychowawca Pani Martyna Pańczyk młodszy wychowawca Pani Justyna Olaniecka młodszy wychowawca Pani Małgorzata Kawczyńska młodszy wychowawca Pani Justyna Kamela młodszy wychowawca Pani Bogumiła Augustynik młodszy wychowawca Pani Ewa Sulżycka - pokojowa Ustalenia kontroli: Ustaleń dokonano w oparciu o informacje przekazane przez zastępcę dyrektora Centrum, pracowników pedagogicznych, analizę ankiet przeprowadzonych wśród wychowanków i pisemnej informacji wychowawców i pokojowej, dokumentacji prowadzonej w Placówce, w Centrum Obsługi oraz losowo wybranej dokumentacji dzieci: F.K. - zał. nr 1, B.Sz. - zał. nr 2, D.D. - zał. nr 3, K.O. - zał. nr 4. Placówka funkcjonuje od 28 listopada 2012 r. Powstała w wyniku przekształcenia Domu Dziecka Nr 2. Dysponuje 14 miejscami całodobowej opieki dla dzieci i młodzieży. Placówką kieruje Pani Jolanta Kawszyn, dyrektor Centrum Obsługi Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych w Stargardzie Szczecińskim, przy pomocy wychowawcy zatrudnionego w Placówce Pani Katarzyny Kołoszuk, która jest jednocześnie koordynatorem. W Placówce na dzień 26 lutego 2013 r. przebywało 13 wychowanków. Wśród wychowanków były 4 dziewczynki i 9 chłopców. Najwięcej było wychowanków w wieku lat - sześć osób, dwoje w wieku 8-12 lat i pięcioro poniżej 7 roku życia. Nie było wychowanków powyżej 18 roku życia. W Placówce na dzień kontroli nie było sierot ani półsierot biologicznych. W 9 przypadkach występowało ograniczenie władzy rodzicielskiej, a w 4 jej pozbawienie. Nie było dzieci umieszczonych na prośbę rodziców. Do domu rodzinnego na dni wolne od nauki szkolnej urlopowanych było 4 wychowanków, a 5 mieszkało w internatach zał. nr 5. 2

3 Na dzień kontroli w Placówce zatrudnieni byli: wychowawca 8 etatów i pokojowa 1 etat - zał. nr 5. Obsługę administracyjno-ekonomiczną oraz specjalistyczną Placówki zapewniało Centrum Obsługi Placówek Opiekuńczo- Wychowawczych, które zatrudniało: dyrektora, zastępcę dyrektora, psychologa, 3 pedagogów, 3 terapeutów, terapeutę-masażystę, starszą pielęgniarkę, pracownika socjalnego, referenta ds. socjalnych dzieci, administratora, referenta ds. administracyjno-gospodarczych, specjalistę ds. kadr, 3 księgowe, 4 kucharzy, 2 pomoce kuchenne, 2 konserwatorów, 2 kierowców i 1 sprzątaczkę zał. nr 5. Kwalifikacje osób zatrudnionych w placówce do opieki nad dziećmi: Zgodnie z art. 98 ustawy z dnia 09 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej ( Dz. U. z 2013 r. poz. 154) osobą pracującą z dziećmi w placówce opiekuńczo-wychowawczej, może być osoba, posiadająca następujące kwalifikacje: 1) wychowawca - wykształcenie wyższe: a) na kierunku: pedagogika, pedagogika specjalna, psychologia, praca socjalna, nauki o rodzinie lub na innym kierunku, którego program obejmuje resocjalizację, pracę socjalną, pedagogikę opiekuńczo-wychowawczą, albo b) na dowolnym kierunku uzupełnione studiami podyplomowymi w zakresie psychologii, pedagogiki, nauk o rodzinie lub resocjalizacji; 2) pedagog - tytuł zawodowy magistra na kierunku pedagogika albo pedagogika specjalna, 3) psycholog - prawo wykonywania zawodu psychologa w rozumieniu ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów, 4) osoba prowadząca terapię - udokumentowane przygotowanie do prowadzenia terapii o profilu potrzebnym w pracy z dzieckiem i rodziną 5) pracownik socjalny - wykształcenie wyższe uprawniające do wykonywania zawodu pracownika socjalnego, 6) opiekun dziecięcy - ukończoną szkołę przygotowującą do pracy w zawodzie opiekuna dziecięcego lub pielęgniarki albo studia pedagogiczne. W placówce opiekuńczo-wychowawczej z dziećmi może pracować osoba, która: 1) nie jest i nie była pozbawiona władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie jest jej zawieszona ani ograniczona, 2) Wypełnia obowiązek alimentacyjny - w przypadku, gdy taki obowiązek w stosunku do niej wynika z tytułu egzekucyjnego, 3) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe, 4) jest zdolna do pracy w placówce opiekuńczo-wychowawczej, co zostało potwierdzone zaświadczeniem lekarskim o braku przeciwwskazań do tej pracy. Zgodnie z art. 236 ust. 2 ww. ustawy, pracownicy zatrudnieni na podstawie przepisów dotychczasowych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, którzy nie spełniają wymagań kwalifikacyjnych przewidzianych dla stanowiska zajmowanego przez nich w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, mogą być nadal zatrudniani na tych stanowiskach, nie dłużej jednak niż przez okres 6 lat, tj. do 31 grudnia 2017 r. W Placówce do pracy z dziećmi zatrudnionych było 8 wychowawców. Wszyscy posiadali kwalifikacje adekwatne do zajmowanych stanowisk i zgodne z wymogami 3

4 określonymi w obowiązujących przepisach, tj. ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej - zał. nr 6. Obsługę specjalistów zapewniało Centrum Obsługi, które zatrudniało: dyrektora, zastępcę dyrektora, psychologa, 3 pedagogów, 3 terapeutów, terapeutę-masażystę i pracownika socjalnego. Pracownicy ci również posiadali kwalifikacje adekwatne do zajmowanych stanowisk zał. nr 5 i 7. Psycholog podjął starania o uzupełnienie wszystkich wymogów do prawa wykonywania zawodu psychologa w rozumieniu ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów - zał. nr 8. Centrum zatrudniało także pracowników administracyjno-obsługowych, którzy spełniali wymogi określone w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Przestrzeganie praw dziecka w placówce: W celu dokonania oceny tego obszaru kontrolujący przeprowadzili ankietę wśród wychowanków oraz poprosili pracowników merytorycznych o wypełnienie arkusza "Informacja o realizacji zadań opiekuńczo-wychowawczych w placówce". W ankiecie brało udział 2 wychowanków, pisemnej informacji udzieliło 8 pracowników. Pytania ankietowe dotyczyły m.in. tego, jakie są podstawowe prawa dziecka, prawa do prywatności, do kontaktów z rodzicami i innymi bliskimi osobami, swobody wyboru i decydowania, do uczestniczenia w praktykach religijnych, o stosowanie przemocy, udzielanie kar i nagród (zał. nr 9 i 10). Wychowankowie wskazywali, że mają prawo do: kontaktowania się z rodziną 2 odpowiedzi, korzystania z komputera, własnych wypowiedzi, odrabiania lekcji, nauki, religii, jedzenia, picia, korespondencji, własnego zdania, przyjmowania koleżanek po 1 odpowiedzi. Na pytanie, o czym możesz decydować, dzieci odpowiadały następująco: o wyborze koleżanek i kolegów, odzieży i obuwia po 2 osoby, wyborze szkoły, o tym, z kim mieszkam w pokoju po 1 osobie. Pracownicy natomiast odpowiadali, że dzieci mogą decydować o: ubiorze, wyborze szkoły 8 osób, wyborze posiłków 7 osób, zajęciach dodatkowych 2 osoby, wydatkowaniu kieszonkowego, zakupie zabawek po 1 osobie. Wychowankowie odpowiedzieli, że mają swobodny dostęp do telewizji 2 osoby i komputera/internetu po 1 osobie. Na pytanie, czy masz w placówce osobę, do której możesz zwrócić się ze swoimi problemami albo porozmawiać o swoich sprawach obydwie osoby odpowiedziały twierdząco. Wskazały wychowawcę i ciocię Beatkę dyrektor. Na pytanie, czy poza placówką masz osobę, do której możesz zwrócić się ze swoimi problemami albo porozmawiać o swoich sprawach jedno odpowiedziało twierdząco i wskazało przyjaciółkę, a jedno powiedziało, że nie ma takiej osoby. Wszyscy pracownicy na pytanie, czy Pani/Pana zdaniem wychowankowie mają osoby, do których mogą zwrócić się ze swoimi problemami odpowiedzieli twierdząco. Na pytanie, co możesz robić w Placówce, dzieci odpowiadały następująco: wysyłać listy, dzwonić do rodziny po 2 osoby, zapraszać koleżanki i kolegów 1 osoba, posiadać swoje rzeczy, do których nikt nie ma dostępu wychowankowie wskazali telefon, listy, odzież. Ponadto dzieci w Placówce mogą obchodzić swoje święta 2 osoby wskazały urodziny. Wszyscy pracownicy powiedzieli, że dzieci mają możliwość wysyłania listów, otrzymywania korespondencji, telefonowania do rodziny. Według pracowników dzieci mogły posiadać prywatne rzeczy, np. telefony 6 osób, pamiątki 5 osób, zdjęcia 4

5 3 osoby, pamiętniki 2 osoby, korespondencja 1 osoba. Na pytanie, jakie swoje święta dzieci mogą obchodzić, pracownicy odpowiadali następująco: urodziny, komunia święta po 8 osób, chrzest 7 osób, bierzmowanie, imieniny po 1 osobie. Na pytanie, czy wychowankowie mają możliwość uczestniczenia w praktykach religijnych zgodnie ze swoim wyznaniem, pracownicy powiedzieli, że dzieci chodzą do kościoła, uczestniczą w lekcjach religii po 7 osób, uczestniczą we mszach świętych 2 osoby, przyjmują sakramenty 1 osoba. Zgodnie z oświadczeniem dyrektora Centrum Obsługi Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych, wszyscy wychowankowie Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej Nr 3 są wyznania rzymsko-katolickiego zał. nr 11. Na pytanie czy w Placówce spotyka cię przemoc, wszystkie dzieci odpowiedziały przecząco. Żaden z pracowników nie wskazał stosowania przemocy wobec wychowanków, ani występowania przemocy rówieśniczej. Dzieci jako najczęściej stosowane w Placówce nagrody wymieniali: wyższe kieszonkowe 2 osoby, wyjście na kulki, słodycze, pochwały, dłuższe oglądanie telewizji po 1 osobie. Pracownicy natomiast wskazywali: wyższe kieszonkowe, pochwała po 8 osób, dodatkowe przywileje 3 osoby, nagrody rzeczowe, wyjście poza placówkę po 2 osoby. Najczęściej stosowane kary według dzieci to: brak możliwości wyjścia na kulki, upomnienie, mniejsze kieszonkowe, zakaz wyjścia poza placówkę, zakaz korzystania z komputera po 1 odpowiedzi. Pracownicy natomiast wskazywali: odizolowanie od grupy pod opieką wychowawcy, rozmowy wychowawcze po 6 osób, upomnienie 3 osoby, odizolowanie od grupy, rozmowa z rodzicami po 2 osoby. Na pytanie, co możesz zrobić, jeśli nie zgadzasz się z karą, dzieci odpowiadały następująco: porozmawiać z ciocią, nic, mam prawo do własnego zdania, ale czasami wiem, że zrobiłam źle i godzę się z tym. Pracownicy odpowiedzieli, że można się odwołać do dyrektora, organu prowadzącego i do Rzecznika Praw Dziecka. Na pytanie czy możesz mieszkać ze swoim rodzeństwem w jednym pokoju, dzieci odpowiedziały twierdząco. Pracownicy natomiast na pytanie, czy dzieci mają możliwość mieszkania w jednym pokoju, pozostawania pod opieką jednego wychowawcy prowadzącego oraz jak podtrzymywane są więzi pomiędzy rodzeństwem odpowiadali następująco: mieszkają w jednym pokoju 8 osób, prowadzone są rozmowy na temat rodzeństwa 7 osób, pozostają pod opieką jednego wychowawcy prowadzącego, organizowane są wspólne zabawy po 2 osoby. Na pytanie, co chcesz zmienić w Placówce dzieci odpowiadały: wyższe kieszonkowe, nic, więcej swobody więcej czasu wolnego poza placówką. Dzieci objęte ankietą odpowiedziały, że listy otrzymują zaklejone. Zasadność pobytu dziecka w placówce: Zgodnie z art. 95 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu socjalizacyjnego, interwencyjnego lub specjalistyczno-terapeutycznego są umieszczane dzieci powyżej 10 roku życia, wymagające szczególnej opieki lub mające trudności w przystosowaniu się do życia w rodzinie. Umieszczenie dziecka poniżej 10 roku jest możliwe w wyjątkowych 5

6 przypadkach, szczególnie, gdy przemawia za tym stan jego zdrowia lub dotyczy to rodzeństwa. Zgodnie z art. 231 ww. ustawy w placówkach tych można umieszczać dzieci powyżej 7 roku życia do 31 grudnia 2015 r. Zgodnie z 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej, dziecko do placówki opiekuńczo-wychowawczej kieruje powiat właściwy do ponoszenia wydatków na opiekę i wychowanie dziecka. Przy kierowaniu dziecka do placówki, zgodnie z 8 ww. rozporządzenia przekazuje się dostępną dokumentację dotycząca dziecka, a w szczególności: 1) odpis aktu urodzenia, a w przypadku sierot lub półsierot również odpis aktu zgonu zmarłego rodzica, 2) orzeczenie sądu o umieszczeniu dziecka w placówce albo wniosek rodziców, dziecka lub osoby trzeciej o umieszczenie dziecka w placówce, 3) dokumentację o stanie zdrowia dziecka, w tym kartę szczepień, 4) dokumenty szkolne, a w szczególności świadectwa szkolne, 5) informacje o prowadzonej pracy z rodziną dziecka i jej rezultatach. Oceny sytuacji dziecka oraz zasadności dalszego pobytu dziecka w placówce zgodnie z art. 135 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej dokonuje zespół ds. okresowej oceny sytuacji dziecka, w skład którego wchodzą: 1) dyrektor placówki lub osoba przez niego wyznaczona, 2) pedagog, psycholog oraz pracownik socjalny, jeżeli są zatrudnieni w placówce, 3) wychowawca kierujący procesem wychowawczym dziecka, 4) przedstawiciel organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, 5) lekarz i pielęgniarka w miarę indywidualnych potrzeb dziecka, 6) inne osoby, w szczególności asystent rodziny prowadzący pracę z rodzina dziecka oraz przedstawiciel ośrodka adopcyjnego. Do udziału w posiedzeniu zespołu mogą być zapraszani przedstawiciele: sądu właściwego ze względu na miejsce położenia placówki, właściwego powiatowego centrum pomocy rodzinie, ośrodka pomocy społecznej, Policji, ochrony zdrowia, instytucji oświatowych oraz organizacji społecznych statutowo zajmujących się problematyką dziecka i rodziny, a także osoby bliskie dziecku. Oceny realizacji tego zadania dokonano w oparciu o analizę dokumentacji: F.K. - zał. nr 1, B.Sz. - zał. nr 2, D.D. - zał. nr 3, K.O. - zał. nr 4. Dzieci umieszczone w Placówce posiadały postanowienia sądu o objęciu ich taką opieką oraz skierowania wydane przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Stargardzie Szczecińskim - zał. nr 12. Wychowankowie wcześniej przebywali w Domu Dziecka Nr 2 w Stargardzie Szczecińskim i komplet dokumentacji został przekazany wraz z dziećmi. Ocena zasadności pobytu dziecka w placówce oraz modyfikacja planów pomocy dziecku, była dokonywana przez zespół ds. okresowej oceny sytuacji dziecka. Wnioski odnośnie zasadności dalszego pobytu dzieci w Placówce były formułowane na piśmie. W skład zespołu wchodzili pracownicy Placówki, Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Stargardzie Szczecińskim, które jednocześnie pełnio funkcję koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej w powiecie stargardzkim, kuratorzy sądowi, przedstawiciele właściwych ośrodków pomocy społecznej. Nie w każdym kontrolowanym przypadku był przedstawiciel ośrodka 6

7 adopcyjnego, w tym przypadku Ośrodka Adopcyjnego Fundacji Mam Dom, pomimo, że Placówka każdorazowo wysyłała powiadomienia o spotkaniach. W okresie objętym kontrolą do Placówki przyjęto dwoje dzieci, a troje ją opuściło, w tym dwoje powróciło do domu rodzinnego, a jedno usamodzielniło się - zał. nr 13. W Placówce, w kontrolowanym okresie umieszczono dwoje dzieci poniżej 7 roku życia zał. nr 14. Decyzję taką podjęto w odniesieniu do K.A. i K.O., które zostały umieszczone w Placówce wraz ze starszym rodzeństwem. Działania podejmowane na rzecz powrotu wychowanków do rodziny i utrzymywania przez nich kontaktów z rodzicami: Na podstawie rozmów z pracownikami, przeprowadzonych ankiet, rozmów z dziećmi (zał. nr 9 i 10) oraz analizy dokumentacji kontrolujący stwierdzili, że Placówka podejmowała prawidłowe działania w kierunku powrotu dzieci do domów rodzinnych i utrzymywania kontaktów z rodzicami. Wszyscy pracownicy i ankietowane dzieci potwierdzili, że rodzice mogli ich odwiedzać w Placówce. Na pytanie, w jaki sposób Placówka dba o związki emocjonalne dziecka z rodziną, pracownicy odpowiadali następująco: kontakt telefoniczny 8 osób, zapewnienie warunków do odwiedzania dzieci w Placówce 6 osób, rozmowy z dziećmi 5 osób, rozmowy z rodzicami 4 osoby, odwiedziny w Placówce 1 osoba.. W przypadku dzieci, których rodzice zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej, byli oni zgłaszani do ośrodka adopcyjnego w celu umieszczenia w rodzinie przysposabiającej. W Placówce opracowywane były plany pracy z rodziną, które uwzględniały: dane rodziców/opiekunów, dane pracowników placówki, diagnozę sytuacji rodzinnej, cele do osiągnięcia, zadania zaplanowane do realizacji wraz ze wskazaniem sposobu realizacji i dane osób odpowiedzialnych za ich realizację oraz wskazanie terminu dokonania oceny realizacji zadań określonych w planie. W trakcie kontroli pouczono pracownika socjalnego, że w planach należy przede wszystkim planować zadania dla rodziców i że realizację zadań określonych w planie należy poddawać częstszej ocenie. W okresie objętym kontrolą dwoje dzieci powróciło do domu rodzinnego - zał. nr 13. Warunki lokalowe: Zgodnie z 18 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720, placówka opiekuńczo-wychowawcza oraz regionalna placówka opiekuńczoterapeutyczna zapewnia dzieciom: 1) pokoje mieszkalne nie większe niż 5-osobowe, właściwie oświetlone, o powierzchni zapewniającej przechowywanie rzeczy osobistych i swobodne korzystanie z wyposażenia, 2) łazienki z miejscem do prania i suszenia rzeczy osobistych i toalety, w ilości umożliwiającej korzystanie z nich w sposób zapewniający intymność i zgodność z zasadami higieny, 3) miejsce do nauki, 4) miejsce do przygotowywania posiłków, zapewniające odpowiednie warunki do przechowywania i obróbki żywności, 5) wspólną przestrzeń mieszkalną, w której można spożywać posiłki, stanowiącą miejsce spotkań i wypoczynku. 7

8 Placówka posiadała wszystkie pomieszczenia zgodne z obowiązującym standardem. Pomieszczenia były urządzone estetycznie i funkcjonalnie. Liczba pomieszczeń była dostosowana do liczby dzieci przebywających w Placówce - zał. nr 15. Zapewnienie dzieciom wyżywienia, dostosowanego do jego potrzeb rozwojowych, kulturowych, religijnych oraz stanu zdrowia, w tym dostępu do produktów żywnościowych i napojów przez całą dobę, dostępu do nauki, zapewnienie dostępu do zajęć wychowawczych, kompensacyjnych, a także terapeutycznych i rewalidacyjnych, zaopatrzenie w środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne, zapewnienie dostępu do opieki zdrowotnej i zaopatrzenie w produkty lecznicze: Wychowankowie ocenili jedzenie jako bardzo dobre. Wszyscy pracownicy potwierdzili, że dzieci mają dostęp do produktów żywnościowych i napojów przez całą dobę. Potwierdziły to również wszystkie dzieci zał. nr 9 i 10. Wszyscy wychowankowie w wieku szkolnym realizowali obowiązek szkolny. Na dzień kontroli 3 wychowanków było uczniami szkoły podstawowej, 3 uczniami gimnazjum i 3 było uczniami szkoły zawodowej - zał. nr 16. Wśród wychowanków 3 osoby mieszkały w internatach. W Placówce było umieszczonych 3 wychowanków z niepełnosprawnością intelektualną i przyjeżdżali oni na dni wolne od nauki szkolnej. Umieszczone było również jedno dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności zespół hiperkinetyczny. Dziecko było uczniem gimnazjum przy OHP w Łobzie i też przyjeżdżało do Placówki na dni wolne od nauki szkolnej. Dzieci uczęszczały do odpowiednich szkół, objęte były działaniami specjalistów, miały dostosowany program do ich możliwości. Szczegółowy opis działań stanowi zał. nr 17. Wśród wychowanków 4 osoby wymagały pomocy w związku z występującymi trudnościami w nauce. W stosunku do wychowanków podjęto następujące działania: zostały przebadane w poradni psychologiczno pedagogicznej, objęto je zajęciami wyrównawczymi, opieką terapeutyczną, indywidualną pomocą w nauce. Wszyscy wychowankowie mieli zapewniony dostęp do pomocy specjalistów: 3 osoby objęte były zajęciami wyrównawczymi na terenie Placówki, 2 zajęciami wyrównawczymi poza Placówką, wsparciem psychologicznym objętych było 6 wychowanków, wsparciem pedagogicznym objęci byli wszyscy wychowankowie na terenie Placówki i 6 poza nią, 4 wychowanków objętych było oddziaływaniami fizjoterapeuty i 5 oddziaływaniami terapeuty-logopedy, jedno dziecko korzystało we wsparcia terapeuty poza Placówką - zał. nr 16. Na dzień kontroli jeden wychowanek był umieszczony w Młodzieżowym Ośrodku Socjoterapii w Szczecinie. Przebywał w Ośrodku od 31 sierpnia 2010 r. - zał. nr 18. Dzieci i wychowawcy potwierdzili właściwe wyposażenie w podręczniki i przybory szkolne. Placówka dbając o rozwój zainteresowań swoich podopiecznych stworzyła warunki do udziału w dodatkowych zajęciach: zajęcia tenisa stołowego 2 osoby, zajęcia na basenie 3 osoby. Ze względu na to, że w Placówce przebywało dużo małych dzieci często korzystano z bawialni - zał. nr 16. Na pytanie, co robisz w czasie wolnym dzieci odpowiadały: gram na komputerze, wychodzę na dwór, oglądam telewizję, spędzam czas z braćmi, koleżankami po 1 odpowiedzi. 8

9 Na pytanie, w jaki sposób organizowany jest czas wolny wychowankom pracownicy odpowiadali następująco: czytanie książek, wyjścia poza Placówkę, gry planszowe po 4 osoby, wspólne zabawy, spacery, zajęcia tenisa stołowego, wyjścia na plac zabaw, wyjścia na basen kulkowy po 3 osoby, wyjścia na basen, kulki, łyżwy, wyjścia do kina po 2 osoby, układanie puzzli 1 osoba. Wszyscy wychowankowie Placówki posiadali ubezpieczenie zdrowotne i byli zapisani do lekarza pierwszego kontaktu. Wśród wychowanków 10 wymagało leczenia w poradniach specjalistycznych zał. nr 19. W kontrolowanym okresie żadna osoba nie była leczona w szpitalu psychiatrycznymzał. nr 20. Recepty były realizowane na bieżąco. Podstawowe leki kupowane były zgodnie ze wskazaniami lekarza. Zgodnie z pisemną informacją zastępcy dyrektora Centrum - zał. nr 21, w kontrolowanym okresie na środki farmakologiczne i zabezpieczenie medyczne wydatkowano kwotę 1.247,57 zł. Wyposażenie dzieci w odzież, obuwie, bieliznę i inne przedmioty osobistego użytku, zabawki odpowiednie do wieku rozwojowego, środki higieny osobistej: Na podstawie odpowiedzi pracowników - zał. nr 10, rozmów z dziećmi, oględzin wyposażenia dzieci, stwierdzono, że posiadały one odzież i obuwie w odpowiedniej ilości i adekwatne do pory roku. Zgodnie z pisemną informacją zastępcy dyrektora Centrum - zał. nr 21, w kontrolowanym okresie na odzież i obuwie wydatkowano kwotę 5.655,78 zł., a na środki higieny osobistej kwotę 166,14 zł. Pomieszczenia zajmowane przez dzieci były wyposażone w zabawki i materiały dydaktyczne. Wypłacanie drobnych kwot do własnego dysponowania przez dziecko: Zgodnie z odpowiedziami udzielonymi przez wychowanków i pracowników na pytania - zał. nr 9 i 10 stwierdzono, że wychowankowie otrzymywali systematycznie kieszonkowe w zróżnicowanej wysokości od 10 do 45 zł. Na pytanie, czy kieszonkowe może być zabrane, wstrzymane czy zmniejszone, 2 dzieci odpowiedziało, że może być zmniejszone, a 1 że wstrzymane. Pracownicy odpowiedzieli, że dziecko zawsze otrzymuje kieszonkowe. Skontrolowano listy wypłat kieszonkowego za miesiące grudzień 2012 r. zał. nr 22, styczeń 2013 r. zał. nr 23. W Placówce opracowany był regulamin przyznawania kieszonkowego wprowadzony Zarządzeniem Nr 45/2012 Dyrektora Centrum Obsługi Placówek Opiekuńczo Wychowawczych w Stargardzie Szczecińskim z dnia 18 grudnia 2012 r. zał. nr 24. Pokrywanie kosztów przejazdu dziecka do uzasadnionych miejsc oraz kosztów pobytu w internacie lub bursie: Na podstawie odpowiedzi 8 pracowników na temat realizacji zadań opiekuńczo wychowawczych w placówce zał. nr 10 ustalono, że dla dzieci kupowane były bilety. W Placówce było umieszczonych 3 wychowanków przebywających w Ośrodkach Szkolno Wychowawczych i jeden w OHP, którym Placówka opłacała pobyt 9

10 w bursach i internatach. Dla ww. wychowanków kupowane były książki i przybory szkolne, a także odzież, na którą Placówka w miesiącach grudzień 2012 r. i styczeń 2013 r. wydatkowała kwotę: 1.513,89 zł oraz leki, na które Placówka w grudniu 2012 r. i styczniu 2013 r. wydatkowała kwotę: 133,92 zł zał. nr 25. Prawidłowość prowadzenia dokumentacji: Zgodnie z 17 ust. 1 rozporządzenia w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej, w placówce opiekuńczo-wychowawczej, z wyłączeniem placówki typu rodzinnego, dla każdego dziecka prowadzi się: 1) plan pomocy dziecku, 2) kartę pobytu, która zawiera w szczególności: opis relacji dziecka w rodzicami i innymi osobami bliskimi, opis funkcjonowania społecznego dziecka w placówce i poza nią, z uwzględnieniem samowolnego opuszczania placówki, informacje o przebiegu kontaktów placówki ze szkołą, do której dziecko uczęszcza oraz jego nauki szkolnej, opis rozwoju dziecka ze szczególnym uwzględnieniem stanu emocjonalnego i samodzielności dziecka, informacje o stanie zdrowia dziecka, w tym stanie zdrowia psychicznego, informacje o podawanych dziecku lekach, informacje o pobytach w szpitalu, w tym w szpitalu psychiatrycznym, informacje o szczególnych potrzebach dziecka i znaczących dla dziecka wydarzeniach, opis współpracy placówki z instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz dziecka i rodziny, w tym z asystentem rodziny, 3) kartę udziału w zajęciach prowadzonych przez psychologa, pedagoga lub osobę prowadzącą terapię, z opisem ich przebiegu, o ile dziecko tego wymaga, 4) arkusze badań i obserwacji psychologicznych oraz pedagogicznych. Na podstawie analizy dokumentacji F.K. - zał. nr 1, B.Sz. - zał. nr 2, D.D. - zał. nr 3, K.O. - zał. nr 4 stwierdzono, że w Placówce prowadzona była dokumentacja określona w ww. rozporządzeniu. Prowadzone były plany pomocy dziecku, karty pobytu dziecka w placówce, arkusze badań i obserwacji pedagogicznych i psychologicznych, karty udziału w zajęciach specjalistycznych wraz z opisem ich przebiegu. Korekt wymagała część indywidualnych planów pracy w zakresie terminów realizacji poszczególnych zadań i precyzyjnego określania poszczególnych działań, co zostało uzupełnione w trakcie kontroli. Prowadzone były arkusze badań i obserwacji psychologicznych i pedagogicznych oraz karty udziału w zajęciach specjalistycznych. W Placówce była prowadzona księga ewidencji wychowanków, która zawierała: lp., imię i nazwisko dziecka, datę i miejsce urodzenia, informacje o ostatnim miejscu zamieszkania dziecka, PESEL, imiona rodziców oraz adres ich zamieszkania, datę przyjęcia i odejścia z Placówki - zał. nr 26. Sprawowanie nadzoru bezpośredniego przez dyrektora: Dyrektor Placówki dbał o właściwy dobór kadry. Osoby zatrudnione w Placówce, posiadały kwalifikacje adekwatne do zajmowanych stanowisk. Specjaliści byli zatrudnieni w Placówce w liczbie zapewniającej dzieciom poczucie bezpieczeństwa. Pracownicy doskonalili swoje umiejętności i podnosili kwalifikacje. W kontrolowanym okresie 4 osoby uczestniczyły w krótkich formach doskonalących, jedna ukończyła 10

11 studia podyplomowe i jedna kontynuowana studia magisterskie uzupełniające zał. nr 27. Prowadzone były hospitacje w oparciu o plan hospitacji zał. nr 28. W kontrolowanym okresie przeprowadzono 2 hospitacje zał. nr 27 Przykładowy arkusz hospitacji w załączeniu: Pani L.T. zał. nr 29. W kontrolowanym okresie nie dokonywano ocen pracy ani ocen za okres stażu pracowników zatrudnionych na podstawie ustawy Karta Nauczyciela- zał. nr 30. Zgodnie z oświadczeniem dyrektora Centrum Obsługi zał. nr 31 w kontrolowanym okresie żaden z pracowników nie podjął działań związanych z uzyskaniem kolejnego stopnia awansu zawodowego. Przygotowanie placówki do wypełniania zadań określonych w regulaminie: Placówka działa na podstawie statutu przyjętego Uchwałą Nr XIX/272/2012 Rady Powiatu w Stargardzie Szczecińskim z dnia 30 maja 2012 r. zał. nr 32, zmienionego Uchwałą Nr XXI/297/12 Rady Powiatu w Stargardzie Szczecińskim z dnia 05 września 2012 r. zał. nr 33 oraz regulaminu, przyjętego Uchwałą Nr 1532/12 Zarządu Powiatu Stargardzkiego z dnia 13 września 2012 r. zał. nr 34. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych można stwierdzić, że Placówka przygotowana była do realizowania zadań określonych w regulaminie. Pracownicy posiadali zakresy czynności uwzględniające szeroko pojętą opiekę i wychowanie oraz współpracę z rodzinami wychowanków. Prawidłowo zabezpieczona była opieka w ciągu dnia i godzinach nocnych. W kontrolowanym okresie Placówka korzystała ze wsparcia jednego wolontariusza. Porozumienie o współpracy zostało zawarte 05 listopada 2012 r. - zał. nr 35. Jednym z podstawowych zadań placówki jest przygotowanie dzieci do dorosłego, samodzielnego, odpowiedzialnego życia. Wychowankowie przygotowywani byli m.in. do gospodarowania środkami finansowymi, organizowania zajęć, utrzymania porządku w swoim otoczeniu, przygotowywania posiłków. W Placówce pracuje się nad utrzymywaniem więzi pomiędzy rodzeństwem i podejmuje się działania, aby nie rozdzielać rodzeństw. W kontrolowanym okresie nie wystąpiła sytuacja rozdzielenia rodzeństw po umieszczeniu w Placówce, natomiast jeden wychowanek został rozdzielony z siostrą przed umieszczeniem w Placówce, która przebywa w Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej Nr 5 w Stargardzie Szczecińskim. Wychowanek przebywa w Młodzieżowym Ośrodku Socjoterapii w Szczecinie - zał. nr 36. W Placówce było opracowanych i realizowanych 5 programów terapeutycznych: program logopedyczno-terapeutyczny, program zajęć terapeutycznych dla dzieci, program zajęć socjoterapeutycznych dla dzieci sprawiających trudności wychowawcze, program zajęć wyrównawczych Wpływ gier i zabaw dydaktycznych na rozwój mowy i myślenia i program zajęć z arteterapii zał. nr 37. W Placówce zostały opracowane i wdrożone liczne procedury - zał. nr 38: - przyjęcia nowego wychowanka do placówki, - dotycząca leczenia wychowanków, - wypłacania kieszonkowego wychowankom, - dotycząca pracy zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka, - postępowania w przypadku samowolnego oddalenia się wychowanka z placówki (ucieczki wychowanka) lub jego niestawienia się po usprawiedliwionej lub nieusprawiedliwionej nieobecności, - postępowania w przypadku urlopowania wychowanków, 11

12 - postępowania podczas odwiedzin rodzeństwa, kolegi lub koleżanki, - dotycząca zwalniania dzieci na wyjście poza placówkę, - wyjścia/wyjazdu z dziećmi poza placówkę, - postępowania w przypadku wyjazdu wychowanków na wycieczkę, kolonie, wczasy, - postępowania wobec wychowanków znajdujących się pod wpływem alkoholu, narkotyków lub środków psychoaktywnych, - postępowania w sytuacji usiłowania lub zamiaru próby samobójczej wychowanka, - postępowania w przypadku śmierci wychowanka, w tym samobójczej dokonanej na terenie placówki i poza nią, - postępowania wobec wychowanka zachowującego się szczególnie agresywnie, - odwoławcza w przypadku konfliktu wychowanka z wychowawcą lub innym wychowankiem placówki, - postępowania w przypadku hospitalizacji wychowanka, - dokonywania zakupów przez wychowawcę, - postępowania w przypadku niszczenia mienia i wandalizmu przez wychowanka, - postępowania w przypadku kradzieży i wyłudzania pieniędzy przez wychowanków, - postępowania w przypadku znalezienia na terenie placówki broni, materiałów wybuchowych, innych substancji lub przedmiotów niewiadomego pochodzenia, - postępowania w przypadku zastraszania, wymuszania i wywierania presji wśród wychowanków, - dotycząca prowadzenia dokumentacji wychowanków przez wychowawców, - dotycząca udzielania informacji o placówce i wychowankach, - dotycząca posiadania, użytkowania i doładowywania telefonów komórkowych przez wychowanków, - dotycząca korzystania przez wychowanków z komputerów i internetu, - dotycząca postępowania w przypadku wychowanek będących w ciąży, - dotycząca opieki wychowawców nad wychowankami w czasie dyżurów nocnych. W celu usprawnienia pracy w Placówce został opracowany System kar i nagród jako element systemu wychowawczego obowiązujący w Placówkach Opiekuńczo- Wychowawczych w Stargardzie Szczecińskim oraz procedury odwoławcze i wprowadzony zarządzeniem Dyrektora Centrum Obsługi Placówek Opiekuńczo- Wychowawczych w Stargardzie Szczecińskim z dnia 19 listopada 2012 r. W trakcie kontroli stwierdzono, że w dokumencie tym znajdują się zapisy naruszające prawa dziecka. Nieprawidłowości zostały usunięte w trakcie kontroli. Sprawdzenie prawidłowości postępowania Placówki w sprawie Kamila F., Szymona B. i Damiana D.: Na podstawie dokumentów dostępnych w Placówce, ustalono, że w dniu 28 grudnia 2012 r. do dyrektora Centrum Obsługi Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych zgłosiła się Pani Małgorzata Sara Łukawska wraz z mężem i poinformowała, że podczas odwiedzin w Placówce 24 grudnia 2012 r. zaobserwowała niepokojące zachowanie Kamila F, wskazujące na wykorzystywanie seksualne przez starszego wychowanka Damiana. Pani Łukawska kilka tygodni wcześniej nawiązała współpracę z Centrum. Zaproponowała pomoc m.in. w zorganizowaniu zabawy mikołajkowej, chciała pełnić rolę rodziny zaprzyjaźnionej. Ze spotkania, które miało miejsce 28 grudnia 2012 r. została sporządzona notatka i na jej podstawie 31 grudnia 2012 r. została o zaistniałej sytuacji powiadomiona 12

13 Prokuratura Rejonowa w Stargardzie Szczecińskim. W dniu 02 stycznia 2013 r. dyrektor Centrum w rozmowie z pedagogiem próbowała ustalić, co miało miejsce w Placówce. W dniu 04 stycznia 2013 r. odbyło się spotkanie z pracownikami Placówki, na którym dyrektor Centrum ustaliła dalsze postępowanie, m.in. umieszczenie Damiana w oddzielnym pokoju do czasu wyjaśnienia sytuacji i zwrócenie na wychowanków szczególnej uwagi. Żadna z osób uczestniczących w spotkaniu nie zgłosiła jakichkolwiek wcześniejszych sygnałów wskazujących na nieprawidłowe relacje pomiędzy wychowankami. W dokumentacji znajduje się opinia psychologa z 30 stycznia 2012 r., z której wynika, że Damian jest bardzo lubiany przez młodsze dzieci, chętnie przebywają w jego towarzystwie i obserwacja wzajemnych relacji nie wskazuje na żadne nieprawidłowości w tych kontaktach. W dokumentacji znajdowały się również notatki wychowawców, Pani Justyny Kameli, Pani Justyny Olanieckiej opisujące sytuację z dnia 24 grudnia 2012 r. kontaktu Pani Łukawskiej z wychowankami. Notatki te zostały przekazane dyrekcji Centrum ok. 10 stycznia 2013 r. Wątpliwość może budzić brak szczególnego zaangażowania w wyjaśnienie tej sprawy wychowawcy-koordynatora. Nie było dokumentów potwierdzających działania podjęte przez koordynatora. W związku z powyższym dyrektor Centrum podjęła decyzję o zmianie koordynatora i od 15 stycznia 2013 r. funkcje te pełni Pani Katarzyna Kołoszuk. Z informacji uzyskanej w trakcie kontroli od zastępcy dyrektora Centrum Pani Beaty Ślęzak sprawa podejrzenia wykorzystywania seksualnego została przekazana przez Prokuraturę do Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim, gdzie jest badana. Ocena kontrolowanej działalności Placówki: Pracownicy zatrudnieni do opieki nad dziećmi w Placówce oraz specjaliści zatrudnieni w Centrum Obsługi Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych posiadali kwalifikacje adekwatne do zajmowanych stanowisk. Prawa dziecka były przestrzegane: dzieci miały zaspokojone m.in. prawo do prywatności, swobód religijnych, kontaktów z rodzicami, decydowania i wyboru. Dzieci umieszczane były w Placówce zgodnie w obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Obowiązująca dokumentacja została przekazana wraz z wychowankami po przekształceniu Domu Dziecka Nr 2. Pracownicy podejmowali prawidłowe działania w celu powrotu dzieci do rodziców biologicznych bądź umieszczenia w rodzinie zastępczej lub adopcyjnej. Dbali również o utrzymywanie kontaktów dzieci z rodzicami i innymi członkami rodziny. Ocena zasadności dokonywana była przez zespół ds. okresowej oceny sytuacji dziecka nie rzadziej niż co pół roku. Skład zespołu nie w każdym przypadku był zgodny z obowiązującymi przepisami, ale Placówka każdorazowo informowała wszystkie właściwe instytucje o planowanych spotkaniach. Warunki lokalowe były bardzo dobre, dostosowane do liczby dzieci przebywających w Placówce. Placówka zapewniała dzieciom całodzienne wyżywienie, które zostało ocenione przez wychowanków pozytywnie. Dzieci miały dostęp do jedzenia i picia przez całą dobę. Wszystkie dzieci w wieku szkolnym objęte były nauczaniem w odpowiednich typach szkół. Dzieci, u których występowały opóźnienia szkolne miały zapewnioną pomoc zarówno na terenie Placówki jak i poza nią. Placówka dbała również o rozwój zainteresowań swoich podopiecznych, proponując im różne formy zajęć w Placówce i poza nią. 13

14 Wszystkie dzieci objęte były ubezpieczeniem zdrowotnym i zapisane do lekarza pierwszego kontaktu. Dzieci wymagające leczenia specjalistycznego otrzymywały taką pomoc. Placówka prawidłowo realizowała wyposażenie dzieci w odzież, obuwie, zabawki, środki higieny osobistej, leki, podręczniki i przybory szkolne. Dzieci otrzymywały kieszonkowe w wysokości zgodnej z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Placówka pokrywała koszty dojazdu dzieci do szkół i innych uzasadnionych miejsc pobytu oraz koszty pobytu w internatach. W Placówce systematycznie prowadzona była obowiązująca dokumentacja. Stwierdza się, że zagadnienia objęte kontrolą realizowane były prawidłowo, w związku z czym nie zachodzi konieczność wydawania zaleceń pokontrolnych. Dokonano wpisu w książce kontroli pod pozycją 3. Przedstawicielowi kontrolowanej jednostki, po zapoznaniu z treścią protokołu, przysługują następujące uprawnienia: 1. Przed podpisaniem protokołu kontroli kontrolowany może zgłosić umotywowane zastrzeżenia na piśmie co do jego treści w ciągu 7 dni od dnia otrzymania do podpisu. 2. Prawo odmowy podpisania protokołu powinno być poprzedzone złożeniem pisemnych przyczyn odmowy, co nie stanowi przeszkody do wszczęcia postępowania pokontrolnego. Protokół sporządzono 30 kwietnia 2013 r. w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, które otrzymują: - Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza Nr 3 w Stargardzie Szczecińskim egzemplarz nr 1 - a/a - egzemplarz nr 2 kierownik jednostki kontrolowanej: kontrolujący: Szczecin, dnia maja 2013 r. Protokół otrzymałam dnia,.. 14