Informacja o stanie realizacji zadań oświatowych Gminy Limanowa w roku szkolnym 2017/2018

Informacja o stanie realizacji zadań oświatowych Gminy Limanowa w roku szkolnym 2017/2018 Wrzesień 2018

1. Wstęp 2. Sieć szkół wraz z oddziałami przedszkolnymi w Gminie Limanowa w roku szkolnym 2017/2018 3. Analiza sytuacji demograficznej w Gminie Limanowa 4. Wychowanie przedszkolne 5. Szkoły Podstawowe i Gimnazja 6. Dowóz uczniów do placówek oświatowych 7. Kadra i doskonalenie zawodowe nauczycieli 8. Żywienie w szkołach 9. Baza dydaktyczna i stan wyposażenia szkół 10. Zadania i zakupy inwestycyjne 11. Obsługa finansowo-księgowa szkół 12. Społeczne uwarunkowania oświaty w Gminie Limanowa 13. Konkursy na dyrektora szkoły 14. Dofinansowanie kosztów kształcenia pracowników młodocianych 15. Pomoc materialna w Gminie Limanowa Bezpłatne podręczniki Stypendia socjalne 16. Wyniki egzaminów zewnętrznych w roku szkolnym 2017/2018 Egzamin gimnazjalny 17. Nadzór pedagogiczny w Kaninie Nr 2 w Męcinie 18. Realizowane przez szkoły programy, projekty i innowacje w Kaninie w Kłodnem Nr 1 w Męcinie Nr 2 w Męcinie w Młynnem w Nowym Rybiu w Mordarce w Pasierbcu w Pisarzowej w Rupniowie Nr 1 w Siekierczynie Nr 2 w Siekierczynie Nr 1 w Starej Wsi Nr 2 w Starej Wsi w Wysokiem 1

WSTĘP Obowiązek sporządzenia i przedłożenia informacji o stanie realizacji zadań oświatowych gminy wynika z dyspozycji art. 11. ust. 7 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, z którego wynika, że organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, w terminie do dnia 31 października, przedstawia organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego informację o stanie realizacji zadań oświatowych tej jednostki za poprzedni rok szkolny, w tym o wynikach egzaminu gimnazjalnego i wynikach nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez Małopolskiego Kuratora Oświaty. Zgodnie z art. 10 w/w ustawy organ prowadzący szkołę lub placówkę odpowiada za jej działalność. Do zadań organu prowadzącego szkołę lub placówkę należy w szczególności: 1) Zapewnienie warunków działania szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki; 2) Zapewnienie warunków umożliwiających stosowanie specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży objętych kształceniem specjalnym; 3) Wykonywanie remontów obiektów szkolnych oraz zadań inwestycyjnych w tym zakresie; 4) Zapewnienie obsługi administracyjnej, w tym prawnej, obsługi finansowej; 5) Wyposażenie szkoły lub placówki w pomoce dydaktyczne i sprzęt niezbędny do pełnej realizacji programów nauczania, programów profilaktyczno-wychowawczych, przeprowadzania egzaminów oraz wykonywania innych zadań statutowych; 6) Wykonywanie czynności w sprawach z zakresu prawa pracy w stosunku do dyrektora szkoły lub placówki. Art. 11 ust. 2 w/w ustawy również mówi, że zapewnienie kształcenia, wychowania i opieki, w tym kształcenia specjalnego i profilaktyki społecznej, jest zadaniem oświatowym gmin w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, o których mowa w art. 32 ust. 2, a także w szkołach, o których mowa w art. 8 ust. 15. Przy realizacji powyższych zadań istotne znaczenie odgrywają możliwości budżetowe jednostki samorządu terytorialnego, niezależnie od zapewnionych ustawowych gwarancji otrzymywania środków finansowych na realizację zadań oświatowych. 2

Informacja o stanie realizacji zadań oświatowych gminy przygotowana została przez Gminny Zespół Obsługi Szkół w Limanowej, m.in. na podstawie danych przekazanych do Systemu Informacji Oświatowej (SIO), na podstawie arkuszy organizacyjnych, danych przygotowanych przez dyrektorów szkół oraz na podstawie licznych opracowań własnych. Zawarte dane, będące podstawą wielu analiz i sprawozdań, mają za zadanie przedstawić dokładną informację o tym, w jaki sposób Gmina Limanowa realizowała swoje zadania oświatowe w roku szkolnym 2017/2018. Prowadzenie polityki oświatowej przez gminę, uwzględniającej potrzeby społeczności lokalnej, możliwości budżetu, jest zadaniem niełatwym i złożonym, ze względu na zróżnicowanie spraw i problemów. Uwarunkowania Gminy Limanowa, którą tworzy 21 miejscowości, w tym 23 sołectwa, mają bardzo istotny wpływ tak na sieć, jak i strukturę organizacyjną gminnych jednostek oświatowych, jak również na wielkość nakładów finansowych związanych z realizacją zadań oświatowych. SIEĆ SZKÓŁ WRAZ Z ODDZIAŁAMI PRZEDSZKOLNYMI W GMINIE LIMANOWA W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 1. w Kaninie, 2. w Kłodnem, 3. Nr 1 w Męcinie, obejmująca Szkołę Podstawową i Gimnazjum Publiczne 4. Nr 2 w Męcinie, 5. w Młynnem, 6. w Mordarce, obejmująca Szkołę Podstawową i Gimnazjum Publiczne 7. w Nowym Rybiu, 8. w Pasierbcu, obejmująca Szkołę Podstawową i Gimnazjum Publiczne 9. w Pisarzowej, obejmująca Szkołę Podstawową i Gimnazjum Publiczne 3

10. w Rupniowie, obejmująca Szkołę Podstawową i Gimnazjum Publiczne 11. Nr 1 w Siekierczynie, 12. Nr 2 w Siekierczynie, 13. Nr 1 w Starej Wsi, obejmująca Szkołę Podstawową i Gimnazjum Publiczne 14. Nr 2 w Starej Wsi, obejmująca Szkołę Podstawową i Gimnazjum Publiczne 15. w Wysokiem. Nadzór nad realizacją obowiązku odbycia rocznego przygotowania przedszkolnego i spełnianie obowiązku szkolnego to zadanie dyrektorów placówek oświatowych. Organizacja pracy każdej szkoły oparta jest o arkusz organizacyjny opracowany corocznie przez dyrektora szkoły, zatwierdzony przez Wójta Gminy, po wcześniejszym zaopiniowaniu przez Małopolskiego Kuratora Oświaty. ANALIZA SYTUACJI DEMOGRAFICZNEJ GMINY LIMANOWA Sytuacja demograficzna jest jednym z czynników, który rzutuje na zmiany w systemie oświaty, bezpośrednio wpływa na kształt sieci przedszkoli i szkół, na wykorzystanie budynków, pomieszczeń i wyposażenia, a także na koszty prowadzenia każdej placówki. Z tego powodu znajomość trendów demograficznych ważna jest dla planowania przyszłego rozwoju placówek, planowania przyszłego zatrudnienia, jak też przyszłych wydatków na utrzymanie przedszkoli i szkół. 4

Tabela 1. Liczba urodzeń dzieci w poszczególnych latach w podziale na miejscowości. Miejscowość 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Bałażówka 1 3 2 4 0 2 1 2 0 4 Kanina 15 8 14 10 7 8 2 5 3 5 Kisielówka 9 6 12 7 11 12 6 5 7 8 Kłodne 17 13 18 18 14 14 13 11 14 13 Koszary 13 9 12 12 13 18 7 12 11 12 Lipowe 10 11 10 14 12 11 13 13 11 11 Łososina Górna 5 4 3 4 3 3 3 6 0 5 Makowica 8 3 2 3 7 1 0 4 2 4 Męcina 47 41 48 42 45 35 45 39 43 45 Młynne 31 27 20 16 23 14 14 16 21 18 Mordarka 36 31 50 41 31 27 41 38 46 37 Nowe Rybie 14 7 12 10 10 9 13 9 7 10 Pasierbiec 7 10 8 6 8 6 13 2 8 9 Pisarzowa 29 28 28 29 18 29 34 27 25 25 Rupniów 25 30 23 24 24 17 30 29 26 28 Siekierczyna 24 26 27 31 21 25 24 26 28 33 Sowliny 3 9 15 11 11 8 10 10 7 15 Stara Wieś 51 56 76 59 69 52 42 66 63 64 Stare Rybie 5 5 6 3 8 11 6 13 3 5 Walowa Góra 8 5 8 8 5 5 5 6 3 5 Wysokie 12 11 13 4 13 13 12 14 8 15 RAZEM 370 343 407 356 353 320 334 353 336 371 5

Wykres 1. Liczba urodzeń dzieci w Gminie Limanowa w poszczególnych latach Powyższy wykres i tabela zawierają dane dotyczące liczby dzieci urodzonych i zameldowanych na terenie Gminy Limanowa w latach 2008 2017. Wynika z nich, że liczba urodzeń na przestrzeni ostatnich 10 lat utrzymuje się na przybliżonym poziomie. WYCHOWANIE PRZEDSZKOLNE Zgodnie z prawem oświatowym wychowaniem przedszkolnym objęte są dzieci od 3 do 6 lat. Obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego realizowały dzieci 6-letnie. Zakładanie i prowadzenie publicznych przedszkoli należy do zadań własnych gminy. Wójt Gminy Limanowa wydaje zezwolenia na założenie publicznego przedszkola oraz publicznej innej formy wychowania przedszkolnego prowadzonego przez osobę prawną lub fizyczną. Ponadto osoba fizyczna lub prawna może prowadzić niepubliczne przedszkole lub niepubliczną formę wychowania przedszkolnego, po uzyskaniu wpisu do ewidencji prowadzonej przez Wójta Gminy Limanowa. W roku szkolnym 2017/2018 wychowaniem przedszkolnym objętych było 728 dzieci na terenie Gminy Limanowa. 523 dzieci w wieku przedszkolnym uczęszczało 6

do 28 oddziałów przedszkolnych funkcjonujących przy szkołach podstawowych prowadzonych przez Gminę Limanowa. 205 dzieci uczęszczało do przedszkoli, które prowadzone były przez inne jednostki. Tabela 2: Oddziały przedszkolne i przedszkola wraz z liczbą dzieci i oddziałów. Jednostka Liczba Liczba oddziałów dzieci Oddział przedszkolny przy Szkole Podstawowej w Kaninie 1 15 Oddział przedszkolny przy Szkole Podstawowej w Kłodnem 2 30 Oddział przedszkolny przy Szkole Podstawowej Nr 2 w Męcinie 1 19 Oddział przedszkolny przy Szkole Podstawowej w Młynnem 2 29 Oddział przedszkolny przy Szkole Podstawowej w Nowym Rybiu 2 29 Oddział przedszkolny przy Szkole Podstawowej Nr 1 w Siekierczynie 1 23 Oddział przedszkolny przy Szkole Podstawowej Nr 2 w Siekierczynie 2 29 Oddział przedszkolny przy Szkole Podstawowej w Wysokiem 1 8 Oddział przedszkolny przy Szkole Podstawowej Nr 1 w Męcinie 2 39 Oddział przedszkolny przy Szkole Podstawowej w Mordarce 3 61 Oddział przedszkolny przy Szkole Podstawowej w Pasierbcu 3 60 Oddział przedszkolny przy Szkole Podstawowej w Pisarzowej 2 38 Oddział przedszkolny przy Szkole Podstawowej w Rupniowie 2 48 Oddział przedszkolny przy Szkole Podstawowej Nr 1 w Starej Wsi 2 50 Oddział przedszkolny przy Szkole Podstawowej w Starej Wsi 2 2 45 Oddział przedszkolny przy Szkole Podstawowej w Starym Rybiu 1 13 Niepubliczne Przedszkole Integracyjne Chatka Małego Skrzatka w Mordarce 4 94 Przedszkole Słoneczko w Siekierczynie 3 37 Przedszkole Montessori w Męcinie 2 61 RAZEM: 38 728 Funkcjonująca sieć oddziałów przedszkolnych nie zaspokaja w pełni potrzeb mieszkańców Gminy Limanowa. Najważniejszą potrzebą jest wydłużenie czasu trwania opieki z podstawowych 5 godzin do poziomu 9 godzin. Wynika to z czasu pracy rodziców i opiekunów. W 2017 roku Gmina Limanowa otrzymała dotację celową z budżetu państwa na realizację zadań w zakresie wychowania przedszkolnego na dzieci 2,5 5 lat w kwocie 529 848,00 zł. 7

Procentowy udział środków dotacji celowej z budżetu państwa na dofinansowanie zadań własnych w zakresie wychowania przedszkolnego w łącznej kwocie przeznaczonej na to zadanie na rok 2017 to 11,97%. Dotacje udzielone dla niepublicznych przedszkoli w 2017 roku: Przedszkole MONTESSORI w Męcinie Przedszkole Słoneczko w Siekierczynie Przedszkole Chatka Małego Skrzatka - 260 636,32zł, - 201 690,40zł, - 832 568,37zł. Dotacje udzielone dla Stowarzyszenia Na Rzecz Rozwoju Wsi Stare Rybie w 2017 roku: Niepubliczna Oddział Przedszkolny - 161 661,13zł, - 59 601,49zł. SZKOŁY PODSTAWOWE I GIMNAZJA W szkołach podstawowych i gimnazjach realizowany jest obowiązek szkolny. Obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat i trwa do ukończenia szkoły podstawowej, gimnazjum, nie dłużej jednak niż do 18 roku życia. Zakładanie i prowadzenie publicznych szkół podstawowych i gimnazjów należy do zadań własnych gminy. Wójt Gminy Limanowa wydaje również zezwolenia na założenie publicznych szkół prowadzonych przez osoby fizyczne lub prawne. Osoba fizyczna lub prawna może prowadzić niepubliczne szkoły podstawowe i gimnazja po uzyskaniu wpisu do ewidencji prowadzonej przez Wójta Gminy Limanowa. W roku szkolnym 2017/2018 w 15 Szkołach Podstawowych Gminy Limanowa uczyło się 2 265 uczniów. W klasach szkoły podstawowej 1 817 uczniów, a w oddziałach gimnazjalnych 448 uczniów. W Szkole Podstawowej w Starym Rybiu, prowadzonej przez Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Stare Rybie, uczyło się 22 dzieci w klasach 1 4. 8

Tabela 3: Liczba uczniów uczęszczających do szkół Gminy Limanowa według stanu na dzień 30 marca 2018 Nazwa szkoły Liczba uczniów w SP Liczba oddziałów w SP Liczba uczniów w PG Liczba oddziałów w GP Razem liczba uczniów Razem liczba oddziałów w Kaninie w Kłodnem w Męcinie 2 w Młynnem w Nowym Rybiu w Siekierczynie 1 w Siekierczynie 2 w Wysokiem Nr 1 w Męcinie w Mordarce w Pasierbcu w Pisarzowej w Rupniowie Nr 1 w Starej Wsi Nr 2 w Starej Wsi 51 7 51 7 102 7 102 7 50 7 50 7 100 8 100 8 85 6 85 6 90 7 90 7 108 7 108 7 66 7 66 7 203 11 110 4 313 15 239 12 83 4 322 16 146 8 42 2 188 10 154 9 69 3 223 12 170 9 65 3 235 12 170 9 36 2 206 11 83 56 43 2 126 8 Razem: 1 817 120 448 20 2 265 140 9

Dla porównania liczebność uczniów i oddziałów w szkołach podstawowych i gimnazjach w roku szkolnym 2016/2017. Tabela 4: Liczba uczniów uczęszczających do szkół Gminy Limanowa według stanu na dzień 30 marca 2017 Nazwa szkoły Liczba uczniów w SP Liczba oddziałów w SP Liczba uczniów w PG Liczba oddziałów w GP Razem liczba uczniów Razem liczba oddziałów w Kaninie w Kłodnem w Męcinie 2 w Młynnem w Nowym Rybiu w Siekierczynie 1 w Siekierczynie 2 w Wysokiem Zespół Szkół Nr 1 w Męcinie Zespół Szkół w Mordarce Zespół Szkół w Pasierbcu Zespół Szkół w Pisarzowej Zespół Szkół w Rupniowie Zespół Szkół Nr 1 w Starej Wsi Zespół Szkół w Starej Wsi 2 41 6 41 6 85 6 85 6 47 6 47 6 91 7 91 7 72 5 72 5 77 6 77 6 95 6 95 6 56 6 56 6 171 9 170 6 341 15 189 10 133 6 322 16 123 8 65 3 188 11 137 8 122 5 259 13 143 8 99 5 242 13 132 7 58 3 190 10 70 5 78 3 148 8 Razem: 1 529 103 725 31 2 254 134 10

Jak pokazuje tabela 3 i 4 w latach szkolnym 2016/2017 i 2017/2018 łączna liczebność uczniów w szkołach podstawowych i gimnazjach utrzymuje się na tym samym poziomie. Mając na uwadze kolejne lata, porównywalne dane ulegną znacznej zmianie, a związane jest to z wprowadzoną z dniem 1 września 2017 r. reformą oświaty i likwidacją gimnazjów. Na prowadzenie szkół w roku 2017 Gmina Limanowa otrzymała subwencję w wysokości 21 483 980,00 zł. Wydatki poniesione przez Gminę Limanowa na szkoły podstawowe i gimnazja to kwota 27 325 860,89 zł. Inne wydatki związane z działalnością oświatową, to m.in.: dowozy - 586 337,86 zł, dokształcanie i doskonalenie zawodowe nauczycieli - 73 414,69 zł, działalność GZOS - 814 299,85 zł, pozostała działalność (baseny, narty, konkursy, olimpiady, obsługa bankowa, itp.) - 129 552,62 zł, inwestycje i zakupy inwestycyjne - 1 075 621,16 zł. Wydatki na oświatę, to znacząca część budżetu niemal każdej jednostki samorządu terytorialnego. Środki te pochodzą z subwencji oświatowej, dotacji, środków własnych gminy i innych. Przepisy określające zasady finansowania oświaty stanowią, że liczba uczniów jest podstawowym elementem podziału subwencji oświatowej w budżecie państwa. Nie uwzględnia się w podziale subwencji indywidualnych uwarunkowań gmin wiejskich i poszczególnych placówek oświatowych co powoduje niedoszacowanie zadań. Dotychczasowe zasady zwiększania subwencji dla obszarów wiejskich nie rekompensują w pełni wysokich kosztów wynikających z niższej, średniej liczby uczniów w oddziałach, wynagrodzeń nauczycieli oddziałów przedszkolnych, konieczności wypłaty dodatkowych elementów wynagrodzenia dla nauczycieli, takich jak dodatek wiejski i mieszkaniowy, dowożenie uczniów, itp. Dodatkowe czynniki niezależne od JST takie jak: regulacje płacowe, urlopy dla poratowania zdrowia, awans zawodowy, obowiązek udzielania pomocy materialnej uczniom, obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, koszty nauczania indywidualnego oraz innych form zajęć dodatkowych, funkcjonowanie na terenie gminy niepublicznych placówek 11

oświatowych, konieczność udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej powodują konieczność angażowania przez JST znaczących środków. W celu poprawy efektywności wydatkowania środków przeznaczonych na zadania oświatowe na bieżąco jest nadzorowana organizacja funkcjonowania poprzez konsekwentne weryfikowanie arkuszy organizacyjnych, zgodnym z przepisami łączeniu oddziałów. Działania te oczywiście uwzględniają jakość kształcenia powodując równocześnie znaczne ograniczenie nakładów. Analizując powyższe dane należy stwierdzić, że niska wartość wskaźnika (liczba dzieci na oddział) świadczy o niskiej efektywności wykorzystania finansowych nakładów na szkoły z budżetu JST. W efekcie tego rośnie inny wskaźnik, mianowicie kwota wydatków w przeliczeniu na 1-go ucznia. Dla organu prowadzącego stanowi to ważny sygnał, świadczący o niezbyt korzystnym wskaźniku efektywności finansowania zadań oświatowych. Wskaźniki te na bieżąco są monitorowane, nie zawsze jednak możliwym jest osiągnięcie pożądanego efektu. Mając na uwadze koszty utrzymania uczniów w poszczególnych placówkach należy stwierdzić, że są one porównywalne w większych, natomiast w mniejszych są zdecydowanie wyższe, związane to jest ściśle z niską liczbą uczniów w obszarze placówki oświatowej. DOWÓZ UCZNIÓW DO PLACÓWEK OŚWIATOWYCH Zgodnie z przepisami prawa oświatowego gmina ma obowiązek zapewnienia bezpłatnego transportu i opieki do najbliższej szkoły uczniom, których odległość miejsca zamieszkania od szkoły przekracza 3 km w przypadku uczniów klas I IV szkół podstawowych i 4 km w przypadku uczniów klas V VIII i gimnazjów. Równorzędnym sposobem wypełnienia tego obowiązku jest zwrot kosztów przejazdu środkami komunikacji publicznej, rodzicom tych uczniów, bądź umowy indywidualne. 12

Tabela 5: Dowóz uczniów do szkół w roku szkolnym 2017/2018. Kierunki Liczba uczniów Dowozy do Gimnazjów i Szkół Podstawowych (organizowane przez Gminę Limanowa) - ZS Nr 1 Męcina - ZS Mordarka - ZS Pasierbiec - ZS Pisarzowa - ZS Rupniów, - ZS Stara Wieś 2 - ZSS Nr 3 Limanowa 70 38 98 30 90 18 92 Dowóz uczniów niepełnosprawnych do szkół, przedszkoli i ośrodków szkolno-wychowawczych (komunikacja publiczna, umowy indywidualne) 32 Refundacja biletów: - Sowliny Kącina do ZSS nr 2 w Limanowej - Mordarka Sarczyn - Siekierczyna 2 - Stara Wieś Opalona - Stara Wieś Opalona ZS Stara Wieś 2 10 47 37 7 Umowy indywidualne 14 Obowiązkiem gminy jest także zapewnienie transportu dzieciom niepełnosprawnym do specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych, zapewnienie opieki w czasie dowozu lub zwrot kosztów dowozu, jeżeli dowóz dziecka zapewniają rodzice. Dowóz dzieci niepełnosprawnych z terenu Gminy Limanowa realizowany jest do następujących szkół i ośrodków: Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych i Słabowidzących w Krakowie, Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Nowym Sączu, Ośrodek Szkolno-Wychowawczy Nr 2 w Krakowie, Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Dobrej, Ośrodek Rewalidacyjno-Wychowawczy w Tymbarku, Zespół Szkół Nr 5 Specjalnych w Nowym Sączu, Liceum Ogólnokształcące Nr 1 w Limanowej, 13

nr 20 w Nowym Sączu, Nr 3 w Limanowej, Zespół Szkolno-Przedszkolny Nr 4 w Limanowej, w Pisarzowej, w Rupniowie, Parafialne Przedszkole Integracyjne w Tymbarku. KADRA I DOSKONALENIE ZAWODOWE NAUCZYCIELI Decydujący wpływ na jakość kształcenia ma kadra pedagogiczna, jej kwalifikacje, staż pracy i poziom awansu zawodowego oraz inne kompetencje zawodowe, tj.; talent pedagogiczny, powołanie do zawodu czy zaangażowanie w pracę. Tabela 6: Struktura zatrudnienia nauczycieli, z uwzględnieniem stopnia awansu zawodowego (wraz z osobami zatrudnionymi w niepełnym wymiarze czasu pracy) wg stanu na dzień 30 marca 2018 Nazwa szkoły Liczba nauczycieli stażystów Liczba nauczycieli kontraktowych Liczba nauczycieli mianowanych Liczba nauczycieli dyplomowanych SP w Kaninie 1 6 3 7 17 SP w Kłodnem 4 2 1 11 18 SP Nr 1 w Męcinie 1 6 4 31 42 SP Nr 2 w Męcinie 2 4 1 8 15 SP w Młynnem 2 7 0 14 23 SP w Mordarce 2 9 7 24 42 SP w Nowym Rybiu 4 4 1 14 23 SP w Pasierbcu 1 4 1 24 30 SP w Pisarzowej 1 5 4 23 33 SP w Rupniowie 0 2 7 18 27 SP Nr 1 w Siekierczynie 0 3 3 10 16 SP Nr 2 w Siekierczynie 1 3 1 15 20 SP Nr 1 w Starej Wsi 3 8 4 13 28 SP Nr 2 w Starej Wsi 1 3 2 17 23 SP w Wysokiem 1 6 2 10 19 Razem Razem: 24 72 41 239 376 14

System doskonalenia i dokształcania nauczycieli spowodował, że większość nauczycieli posiada już kwalifikacje do nauczania co najmniej dwóch i więcej przedmiotów. Efektem podejmowanych działań oraz właściwej polityki kadrowej jest niewątpliwie aktualna dobra struktura w zakresie poziomu wykształcenia nauczycieli. ŻYWIENIE W SZKOŁACH Zgodnie z założeniami ustawy prawo oświatowe szkoły wspierając rozwój uczniów mogą organizować żywienie w stołówkach szkolnych. W 12 placówkach oświatowych Gminy Limanowa funkcjonuje stołówka szkolna, natomiast w 3 pozostałych żywienie realizowane jest w postaci cateringu. Zaznaczyć trzeba, że uczniowie pokrywają jedynie koszty produktów potrzebnych do sporządzania posiłków. Dożywianie dzieci finansowane jest na dwa sposoby: w pierwszym przypadku za posiłki płacą rodzice, a posiłki dla dzieci z rodzin o niskich dochodach finansuje opieka społeczna realizując wieloletni program Pomoc państwa w zakresie dożywiania. Tabela 5: Liczba wydawanych obiadów w poszczególnych szkołach Placówka Liczba dziennie wydawanych obiadów Uwagi SP w Kaninie 62 stołówka szkolna SP w Kłodnem 119 stołówka szkolna SP Nr 1 w Męcinie 167 stołówka szkolna SP Nr 2 w Męcinie 65 stołówka szkolna SP w Młynnem 122 stołówka szkolna SP w Mordarce 246 stołówka szkolna SP w Nowym Rybiu 108 stołówka szkolna SP w Pasierbcu 215 stołówka szkolna SP w Pisarzowej 107 stołówka szkolna SP w Rupniowie 223 stołówka szkolna SP Nr 1 w Siekierczynie 40 catering SP Nr 2 w Siekierczynie 59 catering SP Nr 1 w Starej Wsi 139 stołówka szkolna SP Nr 2 w Starej Wsi 106 stołówka szkolna SP w Wysokiem 12 catering 15

BAZA DYDAKTYCZNA I STAN WYPOSAŻENIA SZKÓŁ Placówki oświatowe prowadzone przez Gminę Limanowa funkcjonują w 15 budynkach komunalnych. Stan techniczny budynków oświatowych oraz urządzeń sportowo rekreacyjnych uznać należy za dobry, co jest efektem stałych, znacznych nakładów finansowych czynionych od kilku lat na poprawę stanu technicznego i optymalizacji kosztów eksploatacji. Stan techniczny i funkcjonalność budynków oświatowych oraz urządzeń sportoworekreacyjnych podlega ciągłej modernizacji. Dzięki tym działaniom dąży się do tego, by baza lokalowa spełniała określone standardy i normy użytkowe. Pomimo znacznych nakładów jakie poniesiono na ten cel, należy mieć świadomość ogromu zadań, których gmina musi się podjąć. Rozpoczęty kilkanaście lat temu proces modernizacji obiektów oświatowych pochłania spore środki finansowe, jest realizowany z różnym natężeniem w poszczególnych okresach. Czynnikiem warunkującym stopień natężenia prac remontowych w głównej mierze są finanse gminy. Zmieniające się w dużym tempie otoczenie wymusza permanentne działania w zakresie dostosowania placówek do aktualnych wymagań i oczekiwań. Należy przy tym skoncentrować się na działaniach zmierzających do modernizacji obiektów pod kątem dostosowywania ich do aktualnych potrzeb. Wprowadzać nowoczesne technologie, wzbogacać o bazę sportową w placówkach, które jej nie posiadają. Bardzo istotnym czynnikiem w realizacji procesu nauczania jest dbałość o ciągłe wzbogacanie placówek w nowoczesny sprzęt, pomoce dydaktyczne, nowoczesne technologie co niewątpliwie poprawia jakość kształcenia między innymi poprzez rozbudzanie zainteresowania nowościami technicznymi oraz umacnianie osobowości ucznia, co czyni go bardziej wartościowym w otaczającej rzeczywistości. Uwzględniając ten fakt placówki doposażane są w nowoczesny sprzęt i pomoce dydaktyczne w tym: komputery, laptopy, tablice interaktywne i inne. Z roku na rok w coraz szerszym zakresie wykorzystuje się sprzęt elektroniczny w celu uatrakcyjnienia procesu dydaktycznego. Stały rozwój bazy dydaktycznej pochłania określone nakłady finansowe. Ograniczone środki budżetowe nie pozwalają w pełni zaspokoić potrzeb. W związku z tym dodatkowe zakupy możliwe są między innymi dzięki pozyskiwanym środkom z różnych źródeł. Nie bez znaczenia pozostają również działania osób odpowiedzialnych nakierowane na stałe poszukiwanie możliwości doposażania placówek w nowoczesny sprzęt i pomoce naukowe. 16

ZADANIA I ZAKUPY INWESTYCYJNE 1. Budowa boiska wielofunkcyjnego przy Szkole Podstawowej w Wysokiem. 2. Budowa boiska wielofunkcyjnego przy Szkole Podstawowej Nr 2 w Siekierczynie. 3. Dostawa i montaż wyposażenia kuchennego dla Szkoły Podstawowej w Mordarce. 4. Modernizacja budynku Szkoły Podstawowej Nr 2 w Siekierczynie - wymiana instalacji elektrycznej, modernizacja kotłowni, malowanie sal i korytarzy. 5. Modernizacja budynku Szkoły Podstawowej Nr 1 w Męcinie remont sali gimnastycznej. 6. Modernizacja budynku Szkoły Podstawowej Nr 2 w Starej Wsi- remont sali gimnastycznej. 7. Modernizacja budynku Szkoły Podstawowej w Wysokiem remont pomieszczenia na poddaszu. 8. Modernizacja budynku Szkoły Podstawowej w Wysokiem remont budynku gospodarczego. 9. Wykonanie monitoringu wizyjnego budynku szkoły Podstawowej w Kaninie. 10. Rozbudowa Szkoły Podstawowej Nr 1 w Siekierczynie. 11. Budowa boiska wielofunkcyjnego przy Szkole Podstawowej w Pasierbcu. 12. Budowa boiska wielofunkcyjnego przy Szkole Podstawowej w Kłodnem. 13. Budowa boiska wielofunkcyjnego przy Szkole Podstawowej w Młynnem. 14. Modernizacja budynku Szkoły Podstawowej w Nowym Rybiu remont sal lekcyjnych. OBSŁUGA FINANSOWO KSIĘGOWA SZKÓŁ W Gminie Limanowa w roku szkolnym 2017/2018 obsługa finansowo-księgowa szkół prowadzona jest przez scentralizowaną powołaną do tego celu jednostkę budżetową o nazwie Gminny Zespół Obsługi Szkół w Limanowej, obsługującą 15 jednostek oświatowych. Podstawowym zadaniem Gminnego Zespołu Obsługi Szkół jest obsługa administracyjna, finansowa i organizacyjna szkół Gminy Limanowa. Zespół realizuje zadania w porozumieniu z dyrektorami szkół oraz współdziała z nimi w zakresie spraw będących w kompetencji Zespołu. Podstawą działania Zespołu oraz obsługiwanych szkół jest roczny plan finansowy. Środki na działalność prowadzoną przez Zespół przekazywane są na rachunek prowadzony przez bank wybrany do obsługi budżetu Gminy Limanowa i mogą one 17

być wykorzystane do wysokości planu finansowego. Zespół realizuje również inne zadania przewidziane uchwałami rady Gminy i zarządzeniami Wójta Gminy Limanowa. Zespół prowadzi gospodarkę finansową w oparciu o przepisy ustawy o finansach publicznych obsługując jednostki budżetowe, tj. szkoły podstawowe, gimnazja, rachunki wydzielone, rachunki związane z realizacją projektów unijnych oraz rachunki dotyczące Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych tych jednostek. Do statutowych zadań Zespołu należy prowadzenie spraw szkół w zakresie: obsługi finansowo-księgowej, planowania oraz sprawozdawczości (budżetowej, finansowej i statystycznej), naliczania wynagrodzeń i prowadzenia ewidencji, sprawozdawczości z zakresu zatrudnienia i funduszu płac, spraw kadrowo-płacowych, zagadnień organizacyjno-prawnych, współpraca z Urzędem Gminy w kwestii zamówień publicznych, remontów, inwestycji, koordynowanie czynności inwentaryzacyjnych, obsługi finansowo-księgowej działalności socjalnej, w tym nauczycieli emerytów i rencistów Gminy Limanowa, innych zleconych przez Gminę zadań, m.in. organizacji, finansowania i sprawozdawczości zadań zcentralizowanych, realizacji programów unijnych. Ponadto Gminny Zespół Obsługi Szkół realizuje na rzecz szkół prowadzonych przez Gminę Limanowa zadania w zakresie: realizacji wydatków dotyczących funduszu na pomoc zdrowotną dla nauczycieli, przygotowania i współpracy w zakresie prac inwestycyjnych, rozliczania umów cywilno-prawnych dla ekspertów uczestniczących w egzaminach na stopień awansu nauczyciela mianowanego, obsługi funduszu doskonalenia nauczycieli, obsługi finansowo-księgowej dotacji celowych, obsługi dowozu uczniów, w tym niepełnosprawnych, do szkół i placówek oświatowych, wypłaty stypendiów dla uczniów, obsługi dofinansowania do kształcenia młodocianych pracowników. 18

SPOŁECZNE UWARUNKOWANIA OŚWIATY W GMINIE LIMANOWA Na efektywność kształcenia w szkołach gminnych bardzo duży wpływ ma otoczenie społeczne w jakim działa dana szkoła. Poziom wykształcenia ich rodziców i ich potrzeb edukacyjnych oraz stan zamożności bezpośrednio wpływają na efektywność nauczania. Na pracę szkół rzutuje poziom bezrobocia, ilość mieszkańców korzystających z pomocy społecznej, a także częstość występowania zjawisk z kręgu patologii społecznej. W środowisku gdzie poziom wykształcenia jest niski daje się zauważyć niekorzystne zjawisko braku potrzeb edukacyjnych. Skoro najbliższe otoczenie ucznia ma niewygórowane potrzeby w zakresie edukacji, to stanowi to tym większe wyzwanie dla szkoły i jednocześnie pozostaje barierą trudną do pokonania. Niski poziom dochodów bezpośrednio nie rzutuje na proces kształcenia w szkołach, gdyż stara się wyrównać te dysproporcje szeroki zakres stypendiów szkolnych, wyprawek (na zakup podręczników) i pomocy w formie dożywiania uczniów w szkołach. W ostatnim roku dzięki programowi 500+ znacznie poprawiła się sytuacja materialna, szczególnie rodzin wielodzietnych. Na poziom edukacji rzutuje też fakt występowania w niektórych rodzinach zjawisk patologicznych, zwłaszcza alkoholizmu. Powoduje on dalsze zaniedbania wychowawcze, przejawiające się w różnych formach. Kolejnym czynnikiem, który wpływa na edukację w szkołach, a który jest od tych szkół niezależny, jest występowanie u dzieci dysfunkcji i zaburzeń rozwojowych o różnym charakterze i nasileniu, np.: upośledzenie umysłowe różnego stopnia bądź rozwój intelektualny poniżej normy wiekowej, zaburzenia emocjonalne, np. autyzm czy nadpobudliwość psychoruchowa, dysleksja, dysgrafia, dyskalkulia, wady wymowy, wady wzroku i słuchu, choroby narządu ruchu, inne schorzenia. Coraz większa liczba uczniów w Gminie Limanowa musi być objęta specjalnymi formami kształcenia np. w szkołach specjalnych, w ośrodkach rehabilitacyjno- 19

wychowawczych, w szkole macierzystej ale ze specjalnym tokiem kształcenia, w formach nauczania indywidualnego w domu, w formie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych. Każdy uczeń z takimi problemami, po zdiagnozowaniu przez odpowiednią instytucję jest objęty odpowiednią do danej sytuacji formą wsparcia w zakresie edukacji. Tabela 8: Wykaz zajęć specjalistycznych w szkołach w roku szkolnym 2017/2018 Szkoła Nauczanie indywidualne * Zajęcia rewalidacyjne - terapia * ZDW Zajęcia rewalidacyjnowychowawcze integracja ze środowiskiem * Zajęcia logopedyczne * Zajęcia korekcyjnokompensacyjne * Roczne przygotowanie przedszkolne * Wczesne wspomaganie * SP w Kaninie 6 6 7 1 SP w Kłodnem 10 4 7 10 2 SP Nr 1 w Męcinie SP Nr 2 w Męcinie 80 102 25 4 18 2 4 4 6 2 SP w Młynnem 9 20 6 5 SP w Mordarce 76 12 17 11 2 SP w Nowym Rybiu 7 8 2 9 SP w Pasierbcu 48 16 10 16 5 SP w Pisarzowej SP w Rupniowie SP Nr 1 w Siekierczynie SP Nr 2 w Siekierczynie SP Nr 1 w Starej Wsi SP Nr 2 w Starej Wsi SP w Wysokiem 62 17 12 8 12 12 12 18 14 1 2 6 6 1 12 8 9 62 18 12 33 13 1 2 1 6 Razem: 295 301 42 165 117 22 7 20

DOFINANSOWANIE KOSZTÓW KSZTAŁCENIA PRACOWNIKÓW MŁODOCIANYCH Na podstawie art. 70 b ustawy o systemie oświaty pracodawcom, którzy zawarli umowę z młodocianymi pracownikami w celu przygotowania zawodowego, przysługuje dofinansowanie kosztów kształcenia. Na podstawie wniosku, złożonego przez pracodawcę, Wójt przyznaje dofinansowanie w drodze decyzji. Na powyższy cel gmina otrzymuje środki finansowe z Funduszu Pracy. W 2017 roku dofinansowano koszty kształcenia 66 młodocianych pracowników zamieszkałych na terenie Gminy Limanowa. 49 pracodawców otrzymało dofinansowanie na kwotę 504 658,48 zł. POMOC MATERIALNA W GMINIE LIMANOWA Program Bezpłatne Podręczniki Ustawa podręcznikowa gwarantuje uczniom szkół podstawowych i gimnazjów prawo do bezpłatnego dostępu do podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych. Wydatki poniesione na ten cel zostały pokryte ze środków dotacji celowej, która wyniosła 322 347,21 zł. W Gminie Limanowa z darmowych podręczników i materiałów ćwiczeniowych skorzystali uczniowie ze wszystkich naszych szkół. Stypendia Socjalne W roku szkolnym 2017/2018 uczniowie, w których rodzinie dochód na osobę nie przekroczył 514,00 zł mogli skorzystać z pomocy materialnej o charakterze edukacyjnym w formie stypendium szkolnego. W okresie IX XII 2017 roku wypłacono w ramach pomocy materialnej 816 uczniom 348 932,00 zł, z czego z budżetu Gminy zostało wypłacone 70 084,00 zł. Miesięczna kwota stypendium szkolnego na jednego ucznia wynosiła od 420,00 do 456,00 zł. Natomiast w okresie I VI 2018 roku wypłacono 501 300,00 zł dla 816 uczniów, z czego z budżetu Gminy wypłacono 50 130,00 zł, kwota na ucznia wyniosła od 600,00 do 672,00 zł. 21

WYNIKI EGZAMINÓW ZEWNĘTRZNYCH W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 Wynikiem nauczania i uczenia się są osiągnięcia edukacyjne uczniów, które w znacznym stopniu zależą od poziomu intelektualnego dziecka, jego zainteresowań, pasji, zdolności, a także od środowiska. Aby zdiagnozować efekty kształcenia prowadzi się badanie postępów edukacyjnych i osiągnięć edukacyjnych uczniów. Może ono przybierać różne formy: diagnozowanie osiągnięć edukacyjnych uczniów, ocenianie wewnątrzszkolne. W ostatnich latach we wszystkich szkołach w Polsce miernikiem poziomu nauczania są przeprowadzane sprawdziany i egzaminy o charakterze zewnętrznym na koniec gimnazjum. Do czasu wygaszenia gimnazjów przeprowadzany jest egzamin dla uczniów trzecich klas gimnazjum z podziałem na: a) część humanistyczna, b) część matematyczno-przyrodnicza c) język obcy nowożytny. Celem egzaminów zewnętrznych jest obiektywne zbadanie poziomu wiedzy i umiejętności uczniów na zakończenie poszczególnych etapów kształcenia. Należy podkreślić, że egzaminy zewnętrzne dają informacje mierzalne, ale same wyniki niepełnie przedstawiają pracę szkoły. Szkoły funkcjonują w określonych środowiskach stąd też ich możliwości są różne. Wyników uzyskanych przez daną placówkę nie należy więc traktować jako surowego wskaźnika, nie mniej jednak daje on określoną wiedzę co do dalszych kierunków pracy placówki. Największy wpływ na poziom edukacyjny ucznia mają bowiem następujące czynniki: czynniki środowiskowe, czyli status społeczno-ekonomiczny ucznia, poziom aspiracji edukacyjnych, warunki bytowe, wielodzietność i bezrobocie rodziców, wielość rodzin patologicznych, czynniki indywidualne, tkwiące w samym uczniu, jego zaangażowanie w uczenie, indywidualne podejście do nauki, specyficzne uzdolnienia uczniów w obszarach badanych umiejętności, trudności w uczeniu się, niesystematyczne przygotowywanie się do zajęć, niska frekwencja, a także niskie możliwości intelektualne, 22

czynniki edukacyjne, czyli planowanie działań edukacyjnych w placówkach, dobór programów nauczania i podręczników, wprowadzanie najnowszych technologii. nauczyciel - jego zaangażowanie, wrażliwość na potrzeby ucznia, poziom wiedzy i umiejętności, otwarcie na własny rozwój, Wyniki egzaminów zewnętrznych są i muszą być wykorzystywane w ocenie jakości pracy szkoły, ale należy pamiętać o tym, że cały proces edukacyjny musi być ukierunkowany na systematyczny rozwój ucznia i nie może być ograniczony i podporządkowany jedynie egzaminowi. Niemniej jednak wyniki egzaminów zewnętrznych dają wskazówki na jakich obszarach działań edukacyjnych należy skupiać uwagę, dokonywać określonych korekt i modyfikacji mających na celu poprawę wyników nauczania. Główną funkcją zewnętrznego oceniania jest diagnozowanie osiągnięć ucznia po zakończeniu każdego etapu edukacyjnego. Szkoła ma wspomagać uczniów w ich rozwoju i oferować wysoką jakość nauczania. Ogólny obraz tego jak szkoła wypadła na egzaminie buduje się na podstawie dwóch liczb: średniego wyniku szkoły z egzaminu i pozycji, jaką ten wynik zajmuje na skali staninowej. Egzaminy gimnazjalne odbywają się w tych samych terminach w całej Polsce. Uczniowie piszą je na jednolitych formularzach, a prace oceniane są przez egzaminatorów zewnętrznych według standardowych kryteriów. Dzięki temu testy te są obiektywnym wyznacznikiem poziomu pracy dydaktycznej szkół, niezwykle przydatnym dla kuratorium oświaty, a także dla organów prowadzących szkoły. Z przedstawionych poniżej zestawieniach wynika, że rezultaty egzaminów na terenie naszej Gminy są bardzo zróżnicowane. Dane o wynikach pochodzą z raportów Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Krakowie. 23

EGZAMIN GIMNAZJALNY W kwietniu bieżącego roku do egzaminu gimnazjalnego przystąpiło 230 uczniów. Wśród zdających 21,57% miało stwierdzoną dysleksję rozwojową. Egzamin składał się z trzech części: humanistycznej (język polski, historia, wiedza o społeczeństwie i sztuka) matematyczno-przyrodniczej (biologia, chemia, fizyka i astronomia, geografia i matematyka). językowej (do wyboru: angielski, francuski, hiszpański, niemiecki, rosyjski i włoski). Wyniki naszych gimnazjalistów w 2017 roku przedstawiały się następująco: Tabela 9: Wyniki części humanistycznej i matematyczno-przyrodniczej w skali staninowej Szkoła Liczba uczniów Język polski Historia i WOS Matematyka w skali staninowej Przedmioty przyrodnicze Nr 1 w Męcinie 52 7 5 6 7 w Mordarce 45 5 6 5 6 w Pasierbcu 20 4 3 5 4 w Pisarzowej 39 5 6 5 6 w Rupniowie 34 6 7 5 5 Nr 1 w Starej Wsi 18 5 6 7 6 Nr 2 w Starej Wsi 22 6 5 5 6 24

Tabela 10: Średnie wyniki z języka obcego nowożytnego poziom podstawowy poziom rozszerzony Szkoła język język język język angielski niemiecki angielski niemiecki w skali staninowej średni wynik w % Nr 1 w Męcinie 6 56 w Mordarce 5 3 47 w Pasierbcu 1 7 35 w Pisarzowej 4 2 45 w Rupniowie 3 6 28 33 Nr 1 w Starej Wsi 5 50 Nr 2 w Starej Wsi 3 29 Wyniki egzaminów zewnętrznych to potwierdzenie wiedzy i umiejętności, efekt pracy wszystkich lat spędzonych w szkole. Trudno jest analizować wyniki osiągnięć uczniów, gdyż bardzo wiele czynników ma na tę sferę wpływ i oprócz czynników mierzalnych istnieją czynniki niemierzalne lub trudne do zmierzenia. Wyniki egzaminów zewnętrznych nabierają innego znaczenia, gdy analizuje się je na tle wyników tej samej szkoły w latach ubiegłych, co umożliwia skala staninowa. Dzięki niej można diagnozować nie tylko stan obecny, ale obserwować zmiany zachodzące w jakości pracy szkoły. Analiza wyników sprawdzianu i egzaminu w poszczególnych szkołach podlega monitorowaniu od początku funkcjonowania systemu egzaminacyjnego. NADZÓR PEDAGOGICZNY W roku szkolnym 2017/2018 Kuratorium Oświaty w Krakowie dokonało ewaluacji zewnętrznej w dwóch placówkach oświatowych prowadzonych przez Gminę Limanowa: Szkole Podstawowej w Kaninie i Szkole Podstawowej Nr 2 w Męcinie. 25

w Kaninie Ewaluacja odbyła się w dniach 18-29 grudnia 2017 r. w zakresie wymagań: Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. W toku ewaluacji wizytatorzy przeprowadzili szereg wywiadów, ankiet i obserwacji lekcji. Ocenili pracę również dyrektora szkoły. W raporcie z ewaluacji wizytatorzy przedstawili następujący obraz szkoły: im. Juliana Tuwima w Kaninie jest małą szkołą, w której funkcjonują klasy łączone. Zorganizowany jest jeden oddział przedszkolny. Warunki realizacji podstawy programowej są dobre. Niektóre klasy są wyposażone w tablice i monitory multimedialne, co oprócz korzystania z sali komputerowej pozwala na częste wykorzystanie na zajęciach technologii informacyjno-komunikacyjnej. Zajęcia wychowania fizycznego z powodu braku sali gimnastycznej, prowadzone są na boisku szkolnym oraz w zastępczej sali gimnastycznej. Przed szkołą znajduje się dobrze wyposażony plac zabaw dla dzieci. Planowanie i organizacja procesów edukacyjnych w szkole są adekwatne do potrzeb uczniów, co wpływa na ich rozwój. Nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału. Sposób informowania ucznia o jego postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować indywidualny rozwój. Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach, tworząc atmosferę sprzyjającą uczeniu się oraz kształtują u uczniów umiejętność uczenia się. Wszyscy nauczyciele angażują się w pracę zespołową. Współdziałanie nauczycieli dotyczy w równym stopniu wszystkich istotnych obszarów: planowania, organizowania, realizowania i modyfikowania podejmowanych działań. Uczniowie mają wpływ na organizację i przebieg uczenia się. Większość uczniów uważa, że nauczyciele często zachęcają ich do wyrażania opinii o tym, jak będą się uczyć. Najczęściej dotyczyły one organizacji zajęć pozalekcyjnych i tego co się dzieje na lekcjach, także organizacji imprez oraz różnych szkolnych przedsięwzięć. Nauczyciele w pracy z uczniami uwzględniają wnioski z analiz opinii poradni, sprawdzianów, diagnoz i ewaluacji wewnętrznej oraz efektów pracy z poprzedniego roku szkolnego. Biorą również pod uwagę oczekiwania uczniów, pytając co im się podoba lub co chcieliby zmienić na zajęciach. Zdaniem uczniów mocną stroną szkoły jest to, że często pracują w grupach, mogą sobie pomagać, o wszystko pytać i współpracować. Podkreślali również, że nauczyciele dobrze tłumaczą trudne dla nich zagadnienia. Wnioski nadzoru pedagogicznego z ewaluacji w Szkole Podstawowej w Kaninie: 26

1. W badanej szkole planowanie i organizacja procesów edukacyjnych odpowiada zdiagnozowanym potrzebom uczniów. 2. Wszyscy nauczyciele angażują się w pracę zespołową dotyczącą planowania, realizowania i modyfikowania podejmowanych działań oraz skutecznie współdziałają w rozwiązywaniu problemów. 3. Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystania. Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. 4. Uczniowie znają stawiane przed nimi cele zajęć i formułowane wobec nich oczekiwania. 5. Nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału. Sposób informowania ucznia o jego postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować indywidualny rozwój. 6. Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się. Nr 2 w Męcinie Ewaluacja odbyła się w dniach 30 listopada do 12 grudnia 2017 r. w zakresie wymagań: Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. W toku ewaluacji wizytatorzy przeprowadzili szereg wywiadów, ankiet i obserwacji lekcji. Ocenili pracę również dyrektora szkoły. W raporcie z ewaluacji wizytatorzy przedstawili następujący obraz szkoły: Nr 2 im. Konstytucji 3-go Maja w Męcinie jest małą szkołą, w roku szkolnym 2017/2018 uczy się w niej 50 uczniów w klasach I VII i 19 dzieci w oddziale przedszkolnym. Funkcjonują klasy łączone. Warunki realizacji podstawy programowej są dobre. Niektóre klasy są wyposażone w tablice i monitory multimedialne, co oprócz korzystania z sali komputerowej pozwala na częste wykorzystanie na zajęciach technologii informacyjno-komunikacyjnej. Zajęcia wychowania fizycznego z powodu braku sali gimnastycznej, prowadzone są na boisku szkolnym oraz na szkolnym korytarzu. Nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału. Sposób informowania ucznia o jego postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować indywidualny rozwój. Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach, tworząc atmosferę sprzyjającą uczeniu się oraz kształtują u uczniów umiejętność uczenia się. Wszyscy nauczyciele angażują się w pracę zespołową. W latach 2014-2017 ukończyli szkolenie dotyczące praktycznego 27

przeprowadzania ewaluacji wewnętrznej w szkole Od badania do działania, czyli ewaluacja prosta, potrzebna i praktyczna, które przeprowadził System Ewaluacji Oświaty. Współdziałanie nauczycieli dotyczy w równym stopniu wszystkich istotnych obszarów: planowania, organizowania, realizowania i modyfikowania podejmowanych działań. Uczniowie mają wpływ na organizację i przebieg uczenia się. Większość uczniów uważa, że nauczyciele często zachęcają ich do wyrażania opinii o tym, jak będą się uczyć. Najczęściej dotyczyły one organizacji zajęć pozalekcyjnych i tego co się dzieje na lekcjach, także organizacji imprez oraz różnych szkolnych przedsięwzięć. Biorą również pod uwagę oczekiwania uczniów, pytając co im się podoba lub co chcieliby zmienić na zajęciach. Zdaniem uczniów mocną stroną szkoły jest to, że nauczyciele organizują dużo konkursów, że biorą udział w akcjach charytatywnych, w zawodach sportowych oraz że pracują metodami aktywnymi. Natomiast słabą stroną szkoły, według nich jest to że są takie lekcje kiedy pani cały czas mówi, a my nie możemy. Wnioski nadzoru pedagogicznego z ewaluacji w Szkole Podstawowej Nr 2 w Męcinie: 1. W badanej szkole planowanie i organizacja procesów edukacyjnych odpowiada zdiagnozowanym potrzebom uczniów. 2. Wszyscy nauczyciele angażują się w pracę zespołową dotyczącą planowania, realizowania i modyfikowania podejmowanych działań oraz skutecznie współdziałają w rozwiązywaniu problemów. 3. Podczas większości zajęć nauczyciele dobierają treści, metody i formy pracy umożliwiające uczniom powiązania różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Uczniowie maja realny wpływ na sposób organizacji i przebieg procesu uczenia się. 4. Uczniowie znają stawiane przed nimi cele zajęć i formułowane wobec nich oczekiwania. 5. Nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału. Sposób informowania ucznia o jego postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować indywidualny rozwój. 6. Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się. 28

REALIZOWANE PRZEZ SZKOŁY PROGRAMY, PROJEKTY I INNOWACJE Uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów rozwijają przy pomocy nauczycieli swoje zainteresowania w wielu dziedzinach śmiało podejmując rywalizację w różnego rodzaju konkursach, projektach, programach, zawodach sportowych, olimpiadach przedmiotowych. Placówki oświatowe uczestniczą w wielu programach rządowych, unijnych i organizacji pozarządowych, co pozwala na rozwijanie wielu umiejętności. Poniżej przedstawiamy informacje na temat uczestnictwa wszystkich placówek w różnego rodzaju projektach. SZKOŁA PODSTAWOWA W KANINIE Programy i projekty: 1. Już pływam, 2. Jeżdżę z głową nauka jazdy na nartach, 3. Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa, 4. Aktywna Tablica, 5. Owoce w szkole, 6. Mleko w szkole, 7. Klub Bezpiecznego Puchatka, 8. Odblaskowa Szkoła, 9. Trzymaj formę, 10. Dziś oszczędzam w SKO jutro w Banku Spółdzielczym, 11. Zdrowo jem, więc wiem, 12. Niesamowity świat jamy ustnej, 13. Gwiazdka dla Afryki, 14. Zakrętki Info, 15. Cała Polska czyta dzieciom. Innowacje pedagogiczne: 1. Bliżej muzyki dla klas 4 7. 2. Bibułkowy świat dla klas 2 7. 29

Autorski program: 1. Jestem małym artystą dla dzieci z Oddziału Przedszkolnego. SZKOŁA PODSTAWOWA W KŁODNEM Programy i projekty: 1. Już pływam, 2. Jeżdżę z głową nauka jazdy na nartach, 3. Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa, 4. Aktywna Tablica. Innowacje pedagogiczne: 1. Narciarski program szkolenia dzieci w wieku od 7 do 11 lat. 2. Beskid Wyspowy dla dzieciaków zdobywanie najwyższych szczytów Beskidu Wyspowego. Cykl spotkań historyczno-patriotycznych pod wspólnym tytułem Historia Polski z polskimi świętymi w ramach obchodów 100 rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości: 1. bł. ks. Jerzy Popiełuszko prowadzący Pan Rafał Gajewski. 2. św. abp Zygmunt Szczęsny Feliński prowadzący ks. Dr Jerzy Smoleń. 3. św. Franciszek Blachnicki prowadzący ks. Krzysztof Dyrlik. 4. św. Maksymilian Maria Kolbe prowadzący ks. Adam Cieśla. 5. św. Jadwiga Królowa Polski prowadzący ks. Sebastian Musiał. 6. św. Adam Chmielowski prowadzący s. Teresa Pawlak. Spotkania z podróżnikiem Panem Marcinem Janikiem: 1. Kaukaz na styku Europy i Azji. 2. Egipt nie tylko piramidy. Spotkania, koncerty: 1. Żywa lekcja przyrody ptaki drapieżne. 2. Wieczór Kolęd z zespołem Muzyka z Klęczan. 3. Spotkanie z greckim hoplitą starożytna Grecja. 4. Spotkanie z pedagogiem z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Limanowej Panią Elżbietą Cięciel zagrożenia w sieci. 5. Lekcja pierwszej pomocy przedmedycznej. 6. Warsztaty edukacyjne tajemnice wody studenci Koła Naukowego Hydro z AGH w Krakowie. 7. Spotkanie z Panią Beatą Leśnik mistrzynią swiata w kick-boxingu. 30

8. Koncert muzyczny zespołu Mikroklimat i spotkanie z Janem Budziaszkiem z zespołu Skaldowie. 9. Spotkanie z wolontariuszami Stowarzyszenia Misevi Polska Madagaskar. Działania profilaktyczne i wychowawcze: 1. Ogólnopolski program PoczytajMy we współpracy z Biblioteką Pedagogiczną w Limanowej. 2. Trzymaj formę we współpracy z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Limanowej. 3. Nie pal przy mnie proszę we współpracy z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Limanowej. 4. Znajdź właściwe rozwiązanie we współpracy z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Limanowej. 5. Święto Drzewa. 6. Mleko w szkole. 7. Owoce w szkole. 8. SKO uczymy się oszczędzać z Bankiem Spółdzielczym w Liamnowej. Akcje charytatywne: 1. Góra Grosza. 2. Zbiorka środków czystości i przyborów szkolnych dla dzieci z Madagaskaru. 3. Szkoło Pomóż i Ty zakup cegiełek (pomocy naukowych) dla podopiecznych fundacji na rzecz osób niewidomych i niepełnosprawnych. 4. Sprzedaż kartek świątecznych dla Fundacji Sursum Corda. 5. Szkolny Klub Wolontariatu: - Akcja Ciasteczko, - Charytatywna zabawa karnawałowa, - Akcja Owocowy Deser, - Odwiedziny Pani jednej z najstarszych osób w Kłodnem, - Kartka świąteczna dla osób samotnych i starszych w Kłodnem. SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 W MĘCINIE Programy i projekty: 1. Już pływam. 2. Jeżdżę z głową nauka jazdy na nartach. 3. Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa. 31

4. Spinka - Modernizacja Szkolnictwa Zawodowego w Małopolsce II. 5. Aktywna tablica. 6. SKS w szkole. 7. Owoce i warzywa w szkole. 8. Mlekom i produkty mleczne w szkole. 9. Odblaskowa szkoła. 10. Szkoła bez przemocy. 11. Sprzątanie Świata. 12. Czyste powietrze wokół nas. 13. Narodowe czytanie. 14. Zaczytana szkoła. 15. Szlachetna paczka. 16. Dzień Papieski. 17. Dzień Pluszowego Misia. 18. Dzień Bajkowy. 19. Dzień bezpiecznego Internetu. 20. Moja wielkanocna pisanka warsztaty. 21. Warsztaty bożonarodzeniowe. 22. Pierwsza pomoc medyczna. 23. Noc bibliotek. 24. Dzień Teatru. 25. Światowy Dzień Rzucania palenia. 26. Warsztaty kulinarne. 27. Dzień języków obcych. 28. Szkółka piłkarska. 29. English Club. 30. Kwiecień miesiącem pamięci narodowej montaż słowno-muzyczny poświęcony rocznicy zbrodni katyńskiej oraz wielkiemu Polakowi Janowi Pawłowi II. 31. Dzień Dziecka. 32. Andrzejki. 33. Opłatek dla Seniorów. 34. Dzień Niepodległości. 35. Dzień Sybiraka. 32

36. Dzień Św. Patryka. 37. Dzień żołnierzy wyklętych. 38. Zorganizowanie kampanii antysmogowej happening. 39. Europejski Dzień Przywracania Czynności Serca. 40. Święto Ziemi. Innowacje pedagogiczne: 1. W świat baśni z komputerem pod ręką. 2. Akademia Zdrowego Przedszkolaka. 3. Myślę logicznie, działam praktycznie, liczę ekonomicznie. 4. Twoje zdrowie w twoich rękach the choice is your. 5. Kreatywna i twórcza nauka języka niemieckiego. 6. Programowanie to wyzwanie. 7. Baśnie i legendy z całego świata. Projekty edukacyjne: 1. Ta, co nie zginęła łączy pokolenia widowisko historyczne. 2. Jak Święty Jan Paweł II inspiruje młodzież do realizowania swoich życiowych pasji?. SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 W MĘCINIE Programy i projekty: 1. Już pływam. 2. Jeżdżę z głową nauka jazdy na nartach. 3. Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa. 4. Aktywna Tablica. 5. Odblaskowa szkoła. 6. Trzymaj formę. 7. Bieg po zdrowie. 8. Bezpieczny Puchatek. 9. Nie pal przy mnie proszę. 10. Znajdź właściwe rozwiązanie. 11. Wzorowa łazienka. 12. Kubusiowy Przyjaciel Natury. 13. Ratujemy i uczymy ratować. 33