OGÓLNY PLAN ĆWICZEŃ I SEMINARIÓW Z MIKROBIOLOGII OGÓLNEJ dla studentów STOMATOLOGII w roku akademickim 2014-2015 semestr zimowy Seminarium 1. Wykład: Ziarniaki Gram-dodatnie i Gramujemne Środa 11.00-12.00 Seminaria co tydzień Środa: 7.30-9.00 sala seminaryjna lub sala wykładowa 7.30-9.00 biblioteka 9.15-10.45 biblioteka lub sala wykładowa Ćwiczenia - co 2 tygodnie Piątek: 9.45-11.15 sala ćwiczeń 12.15-13.45 sala ćwiczeń Seminarium 2. Pałeczki Gram ujemne: fermentujące (Enterobacteriaceae), niefermentujące i bezwzględnie beztlenowe Ćwiczenie 1. Morfologia bakterii. Metody barwienia (Grama, Loefflera, tuszowa) Seminarium 3. Tlenowe i beztlenowe laseczki Gramdodatnie (Bacillus, Clostridium) Seminarium 4. Gruźlica, promienica, nokardioza, błonica Ćwiczenie 2. Metody hodowli i różnicowania najważniejszych grup bakterii G(+) i G(-) Seminarium 5. Bakterie spiralne Seminarium 6. Bakterie atypowe: Chlamydia, Chlamydophila, Mycoplasma, Legionella Ćwiczenie 3. Antybiotyki cz. I. Metody oznaczania wrażliwości bakterii na antybiotyki Seminarium 7. Antybiotykoterapia zakażeń Seminarium 8. Wirusy o szczególnym znaczeniu w praktyce stomatologicznej Ćwiczenie 4. Antybiotyki cz. II. Mechanizmy oporności bakterii na antybiotyki Seminarium 9. Wirusy o szczególnym znaczeniu w praktyce stomatologicznej c.d. Seminarium 10. Udział drobnoustrojów w schorzeniach dziąseł, przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej Ćwiczenie 5. Dezynfekcja i sterylizacja(sprawdzian testowy) 01-X-2014 (środa) 08-X-2014 (środa) 3-X-2014 (piątek) 15-X-2014 (środa) 22-X-2014 (środa) 24-X-2014 (piątek) 29-X-2014 (środa) 05-XI-2014 (środa) 07-XI-2014 (piątek) 12-XI-2014 (środa) 19-XI-2014 (środa) 21-XI-2014 (piątek) 26-XI-2014 (środa) 03-XII-2014 (środa) 05-XII-2014 (piątek) 1
Wrocław, 2014-07-08 SZCZEGÓŁOWY PLAN ĆWICZEŃ z MIKROBIOLOGII OGÓLNEJ II ROKU WYDZIAŁU LEKARSKO- STOMATOLOGICZNEGO ROK AKADEMICKI 2014/2015 semestr zimowy (5 ćwiczeń x2godz. = 10 godz.) 3-X-2014 (piątek) ĆWICZENIE 1: Morfologia bakterii. Metody barwienia: Grama, Loefflera, metoda tuszowa Organizacja i dyscyplina pracy w czasie ćwiczeń z mikrobiologii. Typy mikroskopów używanych na ćwiczeniach: świetlny, z ciemnym polem widzenia, fluorescencyjny. Metody barwienia preparatów mikroskopowych: barwienie proste, złożone, pozytywne, negatywne, negatywno-pozytywne. Opisywanie morfologii kolonii na wybranych podłożach. Sporządzanie i oglądanie w mikroskopie świetlnym preparatów z hodowli bakterii, barwienie metodą Grama. Demonstracja gotowych preparatów z bakterii w mikroskopie świetlnym, mikroskopie ciemnego pola widzenia (cpw) i mikroskopie fluorescencyjnym. 24-X-2014 (piątek) ĆWICZENIE 2: Metody hodowli i różnicowania najważniejszych grup bakterii G(+) i G(-) Warunki hodowli bakterii tlenowych i beztlenowych in vitro. Wpływ temperatury, ph, potencjału oksydacyjno-redukcyjnego, egzogennych związków pokarmowych (czynników wzrostowych). Podział podłoży mikrobiologicznych (proste, wzbogacone, wybiórczo-różnicujące, różnicujące). Demonstracja podłoży bakteriologicznych oraz wzrostu bakterii w podłożu płynnym i na podłożach stałych. 7-XI-2014 (piątek) ĆWICZENIE 3: Antybiotyki część I. Metody oznaczania wrażliwości bakterii na antybiotyki 1. Charakterystyka najważniejszych grup antybiotyków (mechanizm i sposób działania, spektrum przeciwbakteryjne, mechanizm(y) oporności, farmakokinetyka): β-laktamy, aminoglikozydy, makrolidy i ketolidy, linkozamidy, glikopeptydy, tetracykliny, tigecyklina, polimyksyny, oksazolidynony, fluorochinolony, sulfonamidy. 2. Oznaczanie wrażliwości bakterii na antybiotyki: metodą dyfuzyjno-krążkową, metodą seryjnych rozcieńczeń leku w bulionie Mueller-Hintona demonstracja, omówienie pojęcia MIC i MBC, metodą E-testów, 2
metodą ATB antybiogram dla bakterii beztlenowych demonstracja, oznaczanie wrażliwości Mycobacterium tuberculosis na tuberkulostatyki demonstracja. Wykonanie antybiogramu i wykrywanie mechanizmów oporności dla wybranych patogenów: Staphylococcus aureus MRSA, Enterococcus faecalis HLAR, K. pneumoniae ESBL(+). 21-XI-2014 (piątek) ĆWICZENIE 4: Antybiotyki część II. Mechanizmy oporności bakterii na antybiotyki Omówienie wybranych mechanizmów oporności bakterii na antybiotyki: MRS, VRE, GRE, HLAR, ESBL na podstawie wyników z poprzedniego ćwiczenia. Odczyt antybiogramów z poprzedniego ćwiczenia. Demonstracja fenotypów oporności: ESBL, MBL, MRS, MLS B, VRE, GRE, HLAR Oznaczanie szczepów β-laktamazododatnich metoda cefinazowa. 05-XII-2014 (piątek) ĆWICZENIE 5: Dezynfekcja i sterylizacja (Sprawdzian testowy) Omówienie fizycznych i chemicznych metod sterylizacji i dezynfekcji (ze szczególnym uwzględnieniem sterylizacji sprzętu dentystycznego). Demonstracja: - Attesty biologiczne metody kontroli sterylizacji, - pakowanie sprzętu do sterylizacji: pakiety, rękawy, - opakowania jednorazowe. 1. Bakteriobójcze działanie promieniowania UV. 2. Kontrola jałowości powietrza. 3. Działanie preparatów dezynfekcyjnych do higienicznego mycia rąk. Wrocław, dnia 08-07-2014 Odpowiedzialny za dydaktykę: dr hab. Grażyna Gościniak prof. nadzw. 3
OGÓLNY PLAN ĆWICZEŃ Z MIKROBIOLOGII JAMY USTNEJ dla studentów STOMATOLOGII w roku akademickim 2014-2015 semestr zimowy Ćwiczenia - co tydzień 5 ćwiczeń x 2 godz. = 10 godz. Piątek: 9.45-11.15 sala ćwiczeń 12.15-13.45 sala ćwiczeń Ćwiczenie 1. Ekosystem jamy ustnej. Pobieranie i przesyłanie materiałów do badań mikrobiologicznych z różnych lokalizacji anatomicznych jamy ustnej (wymazy z policzka, języka, płytki nazębnej, kieszonek dziąsłowych). Kierunki badań (posiew tlenowy i beztlenowy ). Posiew redukcyjny materiałów własnych z jamy ustnej. Ćwiczenie 2. Flora fizjologiczna ze szczególnym uwzględnieniem jamy ustnej. Zakażenia endogenne. Odczyt materiałów z poprzedniego ćwiczenia (preparaty). Ćwiczenie 3. Zakażenia grzybicze w obrębie jamy ustnej i w chorobach przyzębia. Ćwiczenie 4. Udział flory bakteryjnej (tlenowej i beztlenowej) w patogenezie zakażeń w obrębie jamy ustnej i chorobach przyzębia. Diagnostyka zakażeń jamy ustnej i chorób przyzębia cz. I (posiew materiałów diagnostycznych). Ćwiczenie 5. Diagnostyka zakażeń jamy ustnej i chorób przyzębia cz. II (odczyt posiewów). (Sprawdzian testowy) 12-XII-2014 (piątek) 19-XII-2014 (piątek) 09-I-2015 (piątek) 16-I-2015 (piątek) 23-I-2015 (piątek) 4
SZCZEGÓŁOWY PLAN ĆWICZEŃ z MIKROBIOLOGII JAMY USTNEJ 12-XII-2014 (piątek) ĆWICZENIE 1: Ekosystem jamy ustnej. Pobieranie i przesyłanie materiałów do badań mikrobiologicznych Pobieranie i przesyłanie materiałów do badań mikrobiologicznych z różnych lokalizacji anatomicznych jamy ustnej (wymazy z policzka, języka, płytki nazębnej, kieszonek dziąsłowych). Kierunki badań (posiew tlenowy i beztlenowy ). Posiew redukcyjny materiałów własnych z jamy ustnej: wymazy z policzka, języka, płytki nazębnej, kieszonek dziąsłowych 19-XII-2014 (piątek) ĆWICZENIE 2: Flora fizjologiczna ze szczególnym uwzględnieniem jamy ustnej. Zakażenia endogenne. Omówienie pozytywnej i negatywnej roli flory fizjologicznej. Zakażenia endogenne definicja, przykłady. Odczyt posiewów własnych opisywanie morfologii i zabarwienia kolonii, hemolizy, ewentualnych zmian w podłożu, oglądanie preparatów barwionych metodą Grama, sporządzonych z różnych morfologicznie kolonii. Wykonanie preparatów natywnych z kieszonek dziąsłowych (mikroskop cpw). 09-I-2015 (piątek) ĆWICZENIE 3: Zakażenia grzybicze w obrębie jamy ustnej i w chorobach przyzębia. Omówienie najczęściej występujących przypadków grzybic miejscowych i układowych oraz czynników etiologicznych (Candida, Cryptococcus, Aspergillus). Omówienie pobierania, przesyłania i zasad hodowli grzybów chorobotwórczych. Charakterystyka najważniejszych grup leków przeciwgrzybicznych: polieny (nystatyna, natamycyna, amfoteryczna B), imidazole, triazole, antymetabolity (5-fluorocytozyna), echinokandyny. Identyfikacja grzybów drożdżopodobnych: - obserwacja morfologii hodowli na podłożu Sabourauda i Chromagar Candida, - obserwacja blastospor i artrospor w preparatach barwionych metodą Grama, - odczyt testu filamentacji (wykonanie preparatów natywnych), - obserwacja charakterystycznych struktur (chlamydospor) w mikrohodowli, - odczyt testu ID 32 C. Grzyby pleśniowe i dermatofity: - obserwacja morfologii hodowli Aspergillus i Penicillium na podłożu Czapka, - obserwacja gotowych preparatów dermatofitów w laktofenolu (Trichophyton, Epidermophyton, Microsporum). Oznaczanie wrażliwości grzybów metodą Fungi-Test (demonstracja) 5
16-I-2015 (piątek) ĆWICZENIE 4: Udział flory bakteryjnej (tlenowej i beztlenowej)w patogenezie zakażeń w obrębie jamy ustnej i chorobach przyzębia Diagnostyka zakażeń jamy ustnej i chorób przyzębia część I (posiew materiałów diagnostycznych) Udział flory bakteryjnej (tlenowej i beztlenowej) w patogenezie zakażeń w obrębie jamy ustnej i chorobach przyzębia. Opracowanie mikrobiologiczne materiałów diagnostycznych: 1. wymaz z ropnia po wprowadzeniu implantu (wszczepu) zębowego (Staphylococcusaureus), 2. wymaz z gardła rozpoznanie: atroficzne (zanikowe) zapalenie błony śluzowej (Candidaalbicans), 3. krew rozpoznanie: zapalenie wsierdzia (endocarditis) po ekstrakcji zęba (Streptococcusmutans), 4. ropa z przetoki twarzowo-szyjnej w bulionie tioglikolanowym (Actinomycesisraeli). 23-I-2015 (piątek) ĆWICZENIE 5: Diagnostyka zakażeń jamy ustnej i chorób przyzębia cz. II (odczyt posiewów). (Sprawdzian testowy) Odczyt posiewów z poprzedniego ćwiczenia. Omówienia metod różnicowania drobnoustrojów, szybkich testów diagnostycznych i antybiogramów. Wrocław, dnia 28-06-2013 Odpowiedzialny za dydaktykę: dr hab. Grażyna Gościniak prof. nadzw. 6