Wymagania na poszczególne oceny przy realizacji programu i podręcznika To jest fizyka Nowa Era KLASA I Rozdział I. Pierwsze spotkanie z fizyką Temat według programu Temat 1. Czym zajmuje się fizyka Wymagania konieczne (dopuszczająca) stosuje zasady higieny i bezpieczeństwa w pracowni fizycznej Wymagania podstawowe (dostateczna) omawia na przykładach, jak fizycy poznają świat objaśnia na przykładach, po co nam fizyka Wymagania rozszerzone (dobra) selekcjonuje informacje uzyskane z różnych źródeł, np. na lekcji, z podręcznika, z literatury popularnonaukowej, Internetu Wymagania dopełniające (b. dobra i celująca)) Wyróżnia w prostych przypadkach czynniki, które mogą wpłynąć na przebieg zjawiska Temat 2. Jednostki i pomiary Temat 3. Jeszcze o pomiarach stwierdza, że podstawą eksperymentów fizycznych są pomiary wymienia podstawowe przyrządy służące do pomiaru wielkości fizycznych posługuje się przyrządami do pomiaru długości i czasu zapisuje wyniki pomiarów w tabeli rozróżnia pojęcia: wielkość fizyczna i jednostka wielkości fizycznej stwierdza, że każdy pomiar jest obarczony niepewnością oblicza wartość średnią wykonanych pomiarów wyjaśnia, że pomiar polega na porównaniu wielkości mierzonej ze wzorcem zapisuje wynik pomiaru z niepewnością pomiaru projektuje tabelę pomiarową pod kierunkiem nauczyciela przelicza jednostki czasu i długości szacuje rząd wielkości spodziewanego wyniku i wybiera właściwe przyrządy pomiarowe (np. do pomiaru długości) wyjaśnia, dlaczego wszyscy posługujemy się jednym układem jednostek - układem SI używa ze zrozumieniem przedrostków, np. mili-, mikro-, kiloitp. projektuje proste doświadczenia dotyczące np. pomiaru długości wykonuje schematyczny rysunek obrazujący układ doświadczalny zapisuje wynik obliczeń jako przybliżony z dokładnością do 2 3 cyfr znaczących potrafi tak zaplanować pomiar np. długości, aby zminimalizować niepewność pomiaru samodzielnie projektuje tabelę pomiarową, np. do pomiaru długości ławki, pomiaru czasu pokonywania pewnego odcinka drogi przeprowadza proste doświadczenia, które sam zaplanował wyciąga wnioski z przeprowadzonych doświadczeń potrafi oszacować wyniki pomiaru wykonuje pomiary, stosując różne metody pomiaru projektuje samodzielnie tabelę pomiarową określa dokładność pomiarów bezpośrednich wielkości znanych z życia codziennego rozumie istotę pomiaru jako porównania z wzorcem potrafi tak zaplanować pomiar, aby zmierzyć wielkości mniejsze od dokładności posiadanego przyrządu pomiarowego 1
projektuje tabelę pomiarową pod kierunkiem nauczyciela Temat 4, 5. Siła Temat 6. Siła wypadkowa Temat 7. Bezwładność ciała - pierwsza zasada dynamiki Temat 8 stosuje jednostkę siły, którą jest niuton (1 N) potrafi wyobrazić sobie siłę o wartości 1 N mierzy siłę za pomocą siłomierza podaje przykład dwóch sił równoważących się podaje treść pierwszej zasady dynamiki Newtona Powtórzenie definiuje siłę jako miarę działania jednego ciała na drugie podaje przykłady działania sił i rozpoznaje je w różnych sytuacjach praktycznych posługuje się graficzną ilustracją siły oblicza wartość i określa zwrot wypadkowej dwóch sił działających na ciało wzdłuż jednej prostej o zwrotach zgodnych i przeciwnych określa warunki, w których siły się równoważą wyjaśnia, od czego zależy bezwładność ciała opisuje siłę jako wielkość wektorową demonstruje równoważenie się sił mających ten sam kierunek oblicza wartość i określa zwrot siły równoważącej kilka sił działających na ciało wzdłuż jednej prostej oblicza wartość i określa zwrot wypadkowej kilku sił działających na ciało wzdłuż jednej prostej o zwrotach zgodnych i przeciwnych demonstruje skutki bezwładności ciał rysuje wektor obrazujący siłę o zadanej wartości (przyjmując odpowiednią jednostkę) Wykonuje doświadczenia związane z wypadkową sił działających wzdłuż jednej prostej tłumaczy zjawiska za pomocą bezwładności ciał Temat 9 Sprawdzian Temat 10 Omówienie wyników sprawdzianu Rozdział II. Ciała w ruchu Temat według programu Temat 11. Ruch i jego względność Temat 12. Wykresy opisujące ruch Wymagania konieczne (dopuszczająca) wyjaśnia, na czym polega ruch ciała rozróżnia pojęcia: droga i odległość stosuje jednostki drogi i czasu na podstawie wyników zgromadzonych w tabeli sporządza z pomocą nauczyciela wykres zależności drogi od czasu Wymagania podstawowe (dostateczna) opisuje wybrane układy odniesienia wyjaśnia, na czym polega względność ruchu szkicuje wykres zależności drogi od czasu na podstawie opisu słownego Wymagania rozszerzone (dobra) obiera układ odniesienia i opisuje ruch prostoliniowy w tym układzie odczytuje dane zawarte na wykresach opisujących ruch Wymagania dopełniające (b. dobra i celująca) rozwiązuje zadania problemowe dotyczące względności ruchu sporządza wykres na podstawie danych zawartych w tabeli analizuje wykres i rozpoznaje, czy opisana zależność jest rosnąca, czy 2
malejąca Temat 13. Ruch jednostajny prostoliniowy Temat 14. Jeszcze o ruchu jednostajnym prostoliniowy m Temat 15. Wyznaczanie prędkości Temat 16. Prędkość średnia określa, o czym informuje nas prędkość wymienia jednostki prędkości wymienia właściwe przyrządy pomiarowe zna pojęcie prędkości podaje wartość przebytej drogi znając wartość prędkości mierzy, np. krokami, drogę, którą zamierza przebyć mierzy czas, w jakim przebywa zaplanowany odcinek drogi stosuje pojęcie prędkości średniej podaje jednostkę prędkości średniej wyjaśnia, jaką prędkość wskazują wyodrębnia zjawisko z kontekstu, wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku doświadczenia posługuje się wzorem na drogę w ruchu jednostajnym prostoliniowym szkicuje wykres zależności prędkości od czasu w ruchu jednostajnym na podstawie opisu słownego opisuje ruch jednostajny prostoliniowy rozwiązuje proste zadania obliczeniowe związane z ruchem zapisuje wyniki pomiarów w tabeli odczytuje z wykresu wartości prędkości w poszczególnych chwilach oblicza drogę przebytą przez ciało rysuje wykres zależności drogi od czasu w ruchu jednostajnym prostoliniowym na podstawie danych z tabeli przelicza jednostki prędkości zapisuje wynik obliczenia w przybliżeniu (z dokładnością do 2-3 cyfr znaczących) wyznacza prędkość, z jaką się porusza, idąc lub biegnąc, i wynik zaokrągla do 2 3 cyfr znaczących szacuje długość przebywanej drogi na podstawie liczby kroków potrzebnych do jej przebycia odróżnia prędkość średnią od prędkości chwilowej oblicza prędkość średnią rysuje wykres zależności drogi od czasu w ruchu jednostajnym prostoliniowym wykonuje doświadczenia w zespole szkicuje wykres zależności prędkości od czasu w ruchu jednostajnym stosuje wzory na drogę, prędkość i czas rozwiązuje trudniejsze zadania obliczeniowe dotyczące ruchu jednostajnego rozwiązuje zadania nieobliczeniowe dotyczące ruchu jednostajnego planuje metodę wyznaczania prędkości, z jaką sam się porusza przewiduje, jaki będzie czas jego ruchu na wyznaczonym odcinku drogi, gdy jego prędkość wzrośnie: 2, 3 i więcej razy przewiduje, jaki będzie czas jego ruchu na wyznaczonym odcinku drogi, gdy jego prędkość zmaleje: 2, 3 i więcej razy wyjaśnia, od czego zależy niepewność pomiaru drogi i czasu wyznacza na podstawie danych z tabeli (lub doświadczania) prędkość średnią opisuje prędkość jako wielkość wektorową projektuje i wykonuje doświadczenie pozwalające badać ruch jednostajny prostoliniowy rysuje wykres zależności prędkości od czasu w ruchu jednostajnym na podstawie danych z doświadczeń analizuje wykresy zależności prędkości od czasu i drogi od czasu dla różnych ciał poruszających się ruchem jednostajnym szacuje wynik pomiaru i zwraca uwagę na krytyczną analizę realności wyników pomiarów rozwiązuje trudniejsze zadania rachunkowe, obliczając prędkość średnią 3
drogowe znaki nakazu ograniczenia prędkości Temat 17, 18. Ruch prostoliniowy jednostajnie przyspieszony określa przyspieszenie stosuje jednostkę przyspieszenia wyjaśnia, co oznacza przyspieszenie równe np. rozróżnia wielkości dane i szukane wyjaśnia sens fizyczny przyspieszenia wyjaśnia, jaki ruch nazywamy jednostajnie przyspieszonym odczytuje z wykresu wartości prędkości w poszczególnych chwilach oblicza przyspieszenie korzystając ze wzoru demonstruje, na czym polega ruch jednostajnie przyspieszony rysuje, na podstawie wyników pomiaru przedstawionych w tabeli, wykres zależności prędkości ciała od czasu w ruchu jednostajnie przyspieszonym opisuje, analizując wykres zależności prędkości od czasu, czy prędkość ciała rośnie szybciej, czy wolniej Temat 19. Ruch prostoliniowy jednostajnie przyspieszony i jednostajnie opóźniony wymienia przykłady ruchu jednostajnie opóźnionego i ruchu jednostajnie przyspieszonego opisuje jakościowo ruch jednostajnie opóźniony opisuje, analizując wykres zależności prędkości od czasu, czy prędkość ciała rośnie, czy maleje określa przyspieszenie w ruchu jednostajnie opóźnionym oblicza prędkość końcową posługując się wzorami w ruchu prostoliniowym jednostajnie przyspieszonym rozumie, że podczas hamowania wektor przyspieszenia ma zwrot przeciwny do kierunku ruchu rozwiązuje zadania obliczeniowe dla ruchu jednostajnie opóźnionego Temat 20. Analiza wykresów przedstawiają cych ruch odczytuje zmiany położenia ciała z wykresu s(t) odczytuje dane zawarte na wykresach opisujących ruch rozpoznaje wykres ruchu prostoliniowego określa prędkość ciała na podstawie wykresu s(t) w ruchu jednostajnym oblicza przyspieszenie, korzystając z danych odczytanych z wykresu zależności szybkości od czasu rozpoznaje rodzaj ruchu na podstawie wykresów zależności prędkości i drogi od czasu rozwiązuje trudniejsze zadanie rachunkowe na podstawie analizy wykresu Temat 21 Powtórzenie Temat 22 Sprawdzian Temat 23 Omówienie wyników sprawdzianu Rozdział III. Siła wpływa na ruch Temat według programu Temat 24. Druga zasada dynamiki Wymagania konieczne (dopuszczająca) omawia zależność przyspieszenia od siły działającej na ciało opisuje zależność przyspieszenia od masy ciała Wymagania podstawowe (dostateczna) podaje przykłady zjawisk będących skutkiem działania siły wyjaśnia, że pod wpływem stałej siły ciało porusza się ruchem jednostajnie Wymagania rozszerzone (dobra) planuje doświadczenie pozwalające badać zależność przyspieszenia od działającej siły wykonuje doświadczenia w zespole Wymagania dopełniające (b. dobra i celująca) rysuje wykres zależności przyspieszenia ciała od siły działającej na to ciało rysuje wykres zależności przyspieszenia ciała od jego masy 4
współpracuje z innymi członkami zespołu podczas wykonywania doświadczenia opisuje ruch ciał na podstawie drugiej zasady dynamiki Newtona podaje definicję niutona przyspieszonym projektuje pod kierunkiem nauczyciela tabelę pomiarową do zapisywania wyników pomiarów wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla przebiegu doświadczenia analizuje wyniki pomiarów i je interpretuje planuje doświadczenie pozwalające badać zależność przyspieszenia od masy ciała formułuje hipotezę badawczą bada doświadczalnie zależność przyspieszenia od masy ciała porównuje sformułowane wyniki z postawionymi hipotezami Temat 25. Druga zasada dynamiki a ruch ciał opisuje ruch ciała pod działaniem stałej siły wypadkowej zwróconej tak samo jak prędkość wnioskuje, jak zmienia się siła, gdy przyspieszenie zmniejszy się: 2, 3 i więcej razy wnioskuje, jak zmienia się siła, gdy przyspieszenie wzrośnie: 2, 3 i więcej razy oblicza przyspieszenie ciała, korzystając z drugiej zasady dynamiki rozwiązuje trudniejsze zadania, korzystając z drugiej zasady dynamiki rozwiązuje zadania, w których trzeba obliczyć siłę wypadkową, korzystając z drugiej zasady dynamiki wnioskuje o masie ciała, gdy pod wpływem danej siły przyspieszenie wzrośnie: 2, 3 i więcej razy wnioskuje o masie ciała, gdy pod wpływem danej siły przyspieszenie zmniejszy się: 2, 3 i więcej razy analizuje zachowanie się ciał na podstawie drugiej zasady dynamiki Temat 26. Masa a siła ciężkości stosuje jednostki: masy i siły ciężkości rozróżnia pojęcia: masa i siła ciężkości posługuje się pojęciem siły ciężkości oblicza siłę ciężkości działającą na ciało na Ziemi oblicza siłę ciężkości działającą na ciało znajdujące się np. na Księżycu wyjaśnia, od czego zależy siła ciężkości działająca na ciało znajdujące się na powierzchni Ziemi Temat 27. Spadek swobodny używa pojęcia przyspieszenie grawitacyjne rozwiązuje najprostsze zadania i wykonuje proste doświadczenia związane ze spadkiem swobodnym formułuje wnioski z obserwacji spadających ciał wymienia, jakie warunki muszą być spełnione, aby ciało spadało swobodnie wyjaśnia, na czym polega swobodny spadek ciał wyjaśnia, dlaczego spadek swobodny ciał jest ruchem jednostajnie przyspieszonym rozwiązuje trudniejsze zadania dotyczące spadku swobodnego Temat 28. Trzecia zasada dynamiki podaje treść trzeciej zasady dynamiki opisuje wzajemne oddziaływanie ciał, posługując się trzecią zasadą dynamiki Newtona wymienia przykłady ciał oddziałujących na siebie podaje sposób pomiaru sił wzajemnego oddziaływania ciał rysuje siły wzajemnego oddziaływania ciał w prostych przypadkach, np. ciało leżące na stole, ciało wiszące na lince rysuje siły działające na ciała w skomplikowanych sytuacjach, np. ciało leżące na powierzchni równi, ciało wiszące na lince i odchylone o pewien kąt wyjaśnia zjawisko odrzutu, posługując się trzecią zasadą dynamiki 5
Temat 29, 30. Tarcie podaje przykłady, w których na ciała poruszające się w powietrzu działa siła oporu powietrza wymienia niektóre sposoby zmniejszania i zwiększania tarcia podaje przykłady oporu stawianego ciałom poruszającym się w różnych ośrodkach wskazuje przyczyny oporów ruchu rozróżnia pojęcia: tarcie statyczne i tarcie kinetyczne opisuje, jak zmierzyć siłę tarcia statycznego omawia sposób zbadania, od czego zależy tarcie planuje i wykonuje doświadczenie dotyczące pomiaru tarcia statycznego i dynamicznego wymienia pozytywne i negatywne skutki tarcia Temat 31 Powtórzenie Temat 32 Sprawdzian Temat 33 Omówienie wyników sprawdzianu W okresie I przewiduje się do realizacji rozdziały: Pierwsze spotkanie z fizyką i zaczniemy rozdział Ciała w ruchu. W okresie II przewiduje się do realizacji rozdziały: kontynuacja rozdziału Ciała w ruchu i Siła wpływa na ruch. Zakres materiału realizowany w danym okresie może ulec zmianie w zależności od tempa pracy. Dział ostatni może być kończony w klasie II. O zmianach uczniowie i rodzicie będą informowani na bieżąco. PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z FIZYKI I. CELE PRZEDMIOTOWEGO SYSTEMU OCENIANIA Zapoznanie uczniów i rodziców (prawnych opiekunów )z wymaganiami edukacyjnymi na poszczególne oceny. Przedstawienie metod sprawdzania umiejętności uczniów. Umożliwienie uczniom kontrolowania procesu uczenia się. Motywowanie uczniów do systematycznej pracy i samorozwoju. Dostarczenie rodzicom (prawnym opiekunom) i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach i uzdolnieniach ucznia. Doskonalenie procesu dydaktycznego i metod pracy. II. METODY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA Sprawdziany pisemne - odbywają się po zakończeniu działu programowego, - trwają całą godzinę lekcyjną, 6
- mogą zawierać zadania otwarte i zamknięte - mogą zawierać zadanie lub polecenie na ocenę celującą, - zapowiedziane są i zaznaczone w dzienniku z przynajmniej tygodniowym wyprzedzeniem, - w przypadku nieobecności nauczyciela lub uzasadnionej nieobecności klasy w dniu sprawdzianu termin sprawdzianu zostaje ustalony ponownie, ale nie musi być zachowane tygodniowe wyprzedzenie, - uczeń nieobecny na sprawdzianie pisze sprawdzian na następnej lekcji. W przypadku długotrwałej nieobecności ucznia spowodowanej jego chorobą lub inną sytuacją losową, uczeń pisze sprawdzian w terminie indywidualnie uzgodnionym z nauczycielem. - poprawa sprawdzianu jest możliwa w terminie do 2 tygodni od chwili otrzymania oceny - ocena z poprawy sprawdzianu jest wpisywana do dziennika - uczeń, który nie wykorzystał możliwości poprawy w podanym terminie traci szansę poprawy - w czasie pisania prac klasowych i kartkówek uczeń nie może korzystać z żadnych pomocy( podręczników, zeszytów, itp.). Kartkówki - jeśli jest zapowiedziana to bez możliwości zgłoszenia np. - jeśli jest niezapowiedziana to obowiązuje np zgłoszone na początku lekcji - obejmują materiał maksymalnie z trzech ostatnich lekcji lub pracy domowej, - czas trwania kartkówki ok.5-20min, - uczeń może poprawić każdą ocenę z kartkówki w terminie do 2 tygodni od chwili otrzymania oceny - uczeń nieobecny pisze kartkówkę na następnej lekcji, na której się pojawi. W przypadku długotrwałej nieobecności ucznia spowodowanej jego chorobą lub inną sytuacją losową, uczeń pisze kartkówkę w terminie indywidualnie uzgodnionym z nauczycielem. Odpowiedź ustna - obejmuje bieżący materiał (zadania teoretyczne i rachunkowe) lub z pracy domowej, a na lekcjach powtórzeniowych z całego działu, - uczeń przynajmniej raz w okresie uczestniczy w tej formie sprawdzania wiadomości i umiejętności Zadania domowe - zadanie domowe może być sprawdzane u wszystkich osób lub wybranych - możliwe jest sprawdzenie zadania domowego w formie kartkówki niezapowiedzianej (nie piszą osoby, które zgłosiły bz lub np) -Jedna godzina tygodniowo 1 bz. O kolejnych brakach rodzic jest informowany w dzienniku elektronicznym. 7
Referaty lub prezentacje multimedialne na dany temat pisane samodzielnie lub parami. Pod każdym referatem lub prezentacją należy podać literaturę lub źródła, z których się korzystało przy pisaniu. Nieoddanie referatu lub prezentacji na czas (bez uzasadnionej przyczyny lub zgłoszenia np) powoduje brak możliwości otrzymania oceny bdb. Aktywność na lekcji za aktywny i twórczy udział w lekcji lub pracy grupy powołanej na lekcji uczeń może otrzymać plus, który jest odnotowany w zeszycie nauczyciela. Za brak aktywności uczeń otrzymuje minus Zliczanie plusów : 1 godzina tygodniowo 3 plusy-ocena bardzo dobra, 3 minusy- ocena niedostateczna Nie ma redukcji plusów i minusów Zeszyt jest obowiązkowy sprawdzany przynajmniej raz w roku np. przy okazji zadania domowego. W przypadku zmiany zeszytu, uczeń w wyznaczonym terminie powinien przynieść do sprawdzenia stary zeszyt. Brak starego zeszytu powoduje brak możliwości otrzymania oceny bdb i db. - można zgłosić przed lekcją tylko jeden brak zeszytu zgłoszony przed lekcją oznaczony symbolem z (brak zeszytu), za kolejne braki rodzic otrzymuje informację w dzienniku elektronicznym. - notowanie na bieżąco. Nierobienie notatki na lekcji grozi otrzymaniem minusa - ocena za zeszyt uwzględnia: jakość merytoryczną, rzeczowość notatek, prac pisemnych ( 0-2pkt) jakość i estetykę schematów, wykresów i rysunków. Wykresy (i rysunki, gdzie jest rysowana linia prosta) rysowane z pomocą przyborów!!! ( 0 2pkt) estetykę i poprawność pisowni, ( 0-2pkt) liczbę tematów, notatek, (0-2pkt) estetykę ogólną zeszytu. (0-2pkt) Ocena za zeszyt: 0-2 pkt- niedostateczna (1) 3-4 pkt - dopuszczająca (2) 5-6 pkt - dostateczna (3) 7-8 pkt - dobra (4) 9-10 pkt - bardzo dobra (5) Nieprzygotowanie: -zgłaszane nauczycielowi przed lekcją. - na lekcjach powtórzeniowych nie ma możliwości zgłaszania nieprzygotowania. 8
-Jedna godzina tygodniowo 1 np. Dyżurny: - przed każdą lekcją przygotowuje klasę do zajęć. - dyżurny po skończonych zajęciach ma obowiązek pozostawić klasę w czystości. - niewypełnianie obowiązków dyżurnego grozi wpisaniem uwagi do dziennika elektronicznego. Nie ocenia się ucznia do dwóch dni po dłuższej (co najmniej tygodniowej) usprawiedliwionej nieobecności w szkole. Nie ocenia się ucznia znajdującego się w trudnej sytuacji losowej. O takiej sytuacji powiadamia nauczyciela Rodzic lub Wychowawca klasy. Sprawdziany, testy i kartkówki są punktowane, a punkty przelicza się na oceny według skali: 0-29%- niedostateczna (1) 30-49%- dopuszczająca (2) 50-69%- dostateczna (3) 70-89%- dobra (4) 90-100%- bardzo dobra (5) 100%+zad. dod.- celująca (6) Aktywność i zaangażowanie na lekcji: częste zgłaszanie się do odpowiedzi i udzielanie prawidłowych odpowiedzi, wkład pracy własnej, udział w pracy klasy lub grupy, za przygotowanie się do lekcji i aktywny w niej udział będą odnotowane plusy (+). Plusy można otrzymać za: podanie kilku prawidłowych, pojedynczych informacji, wyjaśnienie pojęcia, podanie, zastosowanie odpowiedniego wzoru, definicji, prawa, wygłoszenie przygotowanego krótkiego wystąpienia, prezentacja, podsumowanie pracy grupy, udział w dyskusji, 9
wykonanie obliczeń, schematów, wykresów itp. na tablicy, przygotowanie, przeprowadzenie demonstracji, doświadczenia, pokazu minusy można otrzymać za: niewykonywanie zadań, poleceń (brak podjęcia próby wykonania zadań) dotyczących tematu lekcji - zgodnie z możliwościami ucznia, brak współpracy w grupie, utrudnianie pracy innym uczniom, niewykonywanie notatki, zadań, schematów, wykresów itp. w zeszycie, nieprzynoszenie potrzebnych materiałów (przyborów) Wykonane samodzielnie modele, urządzenia i pomoce naukowe ocena bdb Aktywność poza lekcjami fizyki: udział i wyniki w konkursach: bdb lub cel Ocena śródroczna to średnia ważona. Uczeń może otrzymać wyższą niż przewidywana ocenę roczną lub końcową, jeśli napisze egzamin sprawdzający z całego semestru lub roku. Wcześniej musi złożyć w terminie 3 dni od uzyskania informacji o ocenie proponowanej wniosek w sekretariacie szkoły z prośbą o możliwość pisania takiego egzaminu. 10