PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA JĘZYK POLSKI KLASA 7 niedostateczny OGÓLNE KRYTERIA OCENIANIA polonistycznych dopuszczający polonistycznych niami edukacyjnymi klasy 7 umożliwia osiąganie celów dostateczny kompetencji ujętych w programie i wynikających z podstawy programowej sy 7 pozwala na rozwijanie wynikających z podstawy programowej dobry eń poprawnie stosuje wiadomości i umiejętności ujęte w programie nauczania i wynikające z podstawy programowej, rozwiązuje samodzielnie typowe zadania teoretyczne i praktyczne bardzo dobry ujęte w programie nauczania i wynikające z podstawy programowej, potrafi zastosować poznaną wiedzę do rozwiązywania zadań i problemów w nowych sytuacjach celujący praktycznych objętych programem nauczania i wynikających z podstawy programowej, proponuje rozwiązania nietypowe; jest twórczy, rozwija własne uzdolnienia 1
SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań kryterialnych na ocenę dopuszczającą. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: Kształcenie literackie i kulturowe SŁUCHANIE yjne i perswazyjne w wysłuchanym tekście CZYTANIE UTWORÓW LITERACKICH I ODBIÓR TEKSTÓW KULTURY zeźba, grafika) na poziomie dosłownym, na poziomie krytycznym z pomocą nauczyciela i rówieśników określa temat utworu i poruszony problem, odnosi się do wybranych kontekstów, np biograficznego, historycznego, kulturowego ze emocjonalnym, argumentacyjnym, wskazuje w tekście argumentacyjnym tezę, argument i przykłady ąc sens utworu, dostrzega podstawowe wartości, takie jak przyjaźń, wierność, patriotyzm; formułuje wnioski wierszu od autora tekstu, bohatera utworu od podmiotu lirycznego ako rodzaju literackiego, zna gatunki należące do epiki monolog i dialog - i trzecioosobową pickim fragmenty opowiadania i opisu spisem treści, cytatem z poszanowaniem praw autorskich terminy adaptacja filmowa i adaptacja teatralna charakteryzator) różnych projektów grupowych Tworzenie wypowiedzi (elementy retoryki, mówienie i pisanie) ącą wysłuchanej wypowiedzi argumenty, samodzielnie podaje przykłady do argumentów, wnioskuje poprawność akcentowania wyrazów i zdań, dba o poprawną wymowę krótki monolog, podejmuje próbę wygłaszania przemówienia oraz próby uczestniczenia w dyskusji 2
glądów - i trzecioosobową zyciela odpowiednie konteksty Kształcenie językowe (gramatyka języka polskiego, komunikacja językowa i kultura języka, ortografia i interpunkcja) fonetyki (zna różnicę między głoską a literą; rozróżnia samogłoski i spółgłoski, głoski dźwięczne, bezdźwięczne, ustne, nosowe; wie, na czym polega zjawisko upodobnień pod względem dźwięczności i uproszczeń grup spółgłoskowych, utraty dźwięczności w wygłosie), dostrzega rozbieżności między mową a pismem słowotwórstwa i słownictwa (wie, czym są wyraz podstawowy i pochodny, podstawa słowotwórcza, formant, rdzeń, rodzina wyrazów; rozumie różnicę między wyrazem pokrewnym a bliskoznacznym, dostrzega zróżnicowanie formantów pod względem ich funkcji, rozumie różnicę między realnym a słowotwórczym znaczeniem wyrazów, odróżnia typy wyrazów złożonych), zna typy skrótów i skrótowców i stosuje zasady interpunkcji w ich zapisie, świadomie wzbogaca zasób własnego słownictwa o przysłowia, powiedzenia, frazeologizmy itp., odróżnia synonimy od homonimów fleksji (stosuje wiedzę o częściach mowy w poprawnym zapisie partykuły nie z różnymi częściami mowy, rozpoznaje imiesłowy, zna zasady ich tworzenia i odmiany) składni (wykorzystuje wiedzę o budowie wypowiedzenia pojedynczego i złożonego w przekształcaniu zdań pojedynczych na złożone i odwrotnie oraz wypowiedzeń z imiesłowowym równoważnikiem zdania na zdanie złożone i odwrotnie, dokonuje przekształceń z mowy zależnej na niezależną i odwrotnie Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę dopuszczającą oraz: Kształcenie literackie i kulturowe SŁUCHANIE śnienie i wypowiedzi CZYTANIE UTWORÓW LITERACKICH I ODBIÓR TEKSTÓW KULTURY odczytaniu odnosi się do różnych kontekstów ępowania bohaterów m, prozaizm, eufemizm, inwokację nów realizm i fantastyka ju literackiego w tekście 3
innym tekstem kultury Tworzenie wypowiedzi (elementy retoryki, mówienie i pisanie) podaje argumenty na poparcie własnego stanowiska zdanie i akcentowaniu wyrazów, a zjawisko brutalności słownej, kłamstwo i manipulację osuje akapity, dba o spójne nawiązania między poszczególnymi częściami wypowiedzi skie z odniesieniem do odpowiednich kontekstów; odczytuje sensy przenośne w tekstach kultury, takich jak obraz, plakat, grafika rpretacji głosowej z uwzględnieniem tematu i wyrażanych emocji Kształcenie językowe (gramatyka języka polskiego, komunikacja językowa i kultura języka, ortografia i interpunkcja) fonetyki (zna różnicę między głoską a literą; rozróżnia samogłoski i spółgłoski, głoski dźwięczne, bezdźwięczne, ustne, nosowe; wie, na czym polega zjawisko upodobnień pod względem dźwięczności i uproszczeń grup spółgłoskowych, utraty dźwięczności w wygłosie), dostrzega rozbieżności między mową a pismem słowotwórstwa i słownictwa (wie, czym są wyraz podstawowy i pochodny, podstawa słowotwórcza, formant, rdzeń, rodzina wyrazów; rozumie różnicę między wyrazem pokrewnym a bliskoznacznym, dostrzega zróżnicowanie formantów pod względem ich funkcji, rozumie różnicę między realnym a słowotwórczym znaczeniem wyrazów, odróżnia typy wyrazów złożonych), zna typy skrótów i skrótowców i stosuje zasady interpunkcji w ich zapisie, świadomie wzbogaca zasób własnego słownictwa o przysłowia, powiedzenia, frazeologizmy itp., odróżnia synonimy od homonimów fleksji (stosuje wiedzę o częściach mowy w poprawnym zapisie partykuły nie z różnymi częściami mowy, rozpoznaje imiesłowy, zna zasady ich tworzenia i odmiany) składni (wykorzystuje wiedzę o budowie wypowiedzenia pojedynczego i złożonego w przekształcaniu zdań pojedynczych na złożone i odwrotnie oraz wypowiedzeń z imiesłowowym równoważnikiem zdania na zdanie złożone i odwrotnie, dokonuje przekształceń z mowy zależnej na niezależną i odwrotnie Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę dostateczną oraz: Kształcenie literackie i kulturowe SŁUCHANIE recytacji utworów poetyckich i prozatorskich oraz dostrzega środki wyrazu artystycznego tekstu CZYTANIE TEKSTÓW PISANYCH I ODBIÓR INNYCH TEKSTÓW KULTURY moralnych ia bohaterów, ocenia ich zachowania i postawy w odniesieniu do ogólnie przyjętych zasad świata przedstawionego w utworze, omawia ich funkcję w konstrukcji utworu m.in. popularnonaukowych i naukowych 4
MÓWIENIE Tworzenie wypowiedzi (elementy retoryki, mówienie i pisanie) acjach mówienia rzeczowe argumenty poparte celnie dobranymi przykładami środki wyrazu oryczne przykładami e wywiad, wykorzystując zdobytą z różnych źródeł wiedzę na temat podjęty w rozmowie obrazu, plakatu, grafiki orzystuje różne formy wypowiedzi, w tym mowę zależną i niezależną w celu dynamizowania akcji i charakteryzowania bohatera a uzasadnienie swojej oceny Kształcenie językowe (gramatyka języka polskiego, komunikacja językowa i kultura języka, ortografia i interpunkcja) w zakresie: językowe w tekstach kultury (np. w reklamach, plakacie, w piosence), wykorzystując wiedzę o języku fonetyki (zna różnicę między głoską a literą; rozróżnia samogłoski i spółgłoski, głoski dźwięczne, bezdźwięczne, ustne, nosowe; wie, na czym polega zjawisko upodobnień pod względem dźwięczności i uproszczeń grup spółgłoskowych, utraty dźwięczności w wygłosie), dostrzega rozbieżności między mową a pismem słowotwórstwa i słownictwa (wie, czym są wyraz podstawowy i pochodny, podstawa słowotwórcza, formant, rdzeń, rodzina wyrazów; rozumie różnicę między wyrazem pokrewnym a bliskoznacznym, dostrzega zróżnicowanie formantów pod względem ich funkcji, rozumie różnicę między realnym a słowotwórczym znaczeniem wyrazów, odróżnia typy wyrazów złożonych), zna typy skrótów i skrótowców i stosuje zasady interpunkcji w ich zapisie, świadomie wzbogaca zasób własnego słownictwa o przysłowia, powiedzenia, frazeologizmy itp., odróżnia synonimy od homonimów fleksji (stosuje wiedzę o częściach mowy w poprawnym zapisie partykuły nie z różnymi częściami mowy, rozpoznaje imiesłowy, zna zasady ich tworzenia i odmiany) składni (wykorzystuje wiedzę o budowie wypowiedzenia pojedynczego i złożonego w przekształcaniu zdań pojedynczych na złożone i odwrotnie oraz wypowiedzeń z imiesłowowym równoważnikiem zdania na zdanie złożone i odwrotnie, dokonuje przekształceń z mowy zależnej na niezależną i odwrotnie Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę dobrą oraz: Kształcenie literackie i kulturowe SŁUCHANIE walorów artystycznych tekstu tekst, uwzględniając intencję jego nadawcy CZYTANIE TEKSTÓW PISANYCH I ODBIÓR INNYCH TEKSTÓW KULTURY uwzględnia budowę wersyfikacyjną, a także organizację rytmiczną utworu poetyckiego przyjętych zasad moralnych kowuje się do różnych sposobów oddziaływania tekstu na odbiorcę, takich jak perswazja, manipulacja itp. 5
Tworzenie wypowiedzi (elementy retoryki, mówienie i pisanie) treści i nawiązując do wypowiedzi przedmówców, podejmuje próby prowadzenia dyskusji moralnych terackich, przerzutnie, pod względem kompozycyjnym i poprawne pod względem językowym, stylistycznym, ortograficznym oraz interpunkcyjnym monologu, opisu, charakterystyki, zróżnicowane stylistycznie i funkcjonalnie opisy, recenzję i notatkę (różnorodne postaci) oraz pisma użytkowe Kształcenie językowe (gramatyka języka polskiego, komunikacja językowa i kultura języka, ortografia i interpunkcja) stylistycznej tekstu fonetyki, fleksji, składni, słownictwa auczania w zakresie Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę bardzo dobrą oraz: Kształcenie literackie i kulturowe SŁUCHANIE lekcyjnych a jako aktywny uczestnik różnych sytuacji mówienia w czasie zajęć CZYTANIE TEKSTÓW PISANYCH I ODBIÓR INNYCH TEKSTÓW KULTURY cje wybrane z wysłuchanego tekstu przenośnym i symbolicznym rpretuje teksty pisane i inne teksty kultury, uwzględniając intencję nadawcy oraz konteksty niezbędne do interpretacji moralnego i etycznego eści, zachowania i postawy przedstawione w utworach w odniesieniu do systemu Tworzenie wypowiedzi (elementy retoryki, mówienie i pisanie) tawia własne stanowisko, lub za pomocą popartych przykładami argumentów uwzględniających różne konteksty kulturowe dowodzi przyjętych racji i stylistycznych erudycji polonistycznej dbałością o poprawność językową, bezbłędny zapis, logiczną kompozycję ólną Kształcenie językowe (gramatyka języka polskiego, komunikacja językowa i kultura języka, ortografia i interpunkcja) 6
kształtowania warstwy stylistycznej wypowiedzi modzielnie poszerza wiedzę językową i wykorzystuje ją we własnych wypowiedziach ZASADY PZO Poprawianie niedostatecznych ocen bieżących z prac pisemnych (sprawdziany, testy) odbywa się w ciągu dwóch tygodni od oddania sprawdzianu w sposób ustalony przez nauczyciela, podany uczniom na początku roku szkolnego. W uzasadnionych przypadkach termin może ulec wydłużeniu. Nauczyciel może zezwolić również na poprawianie innych ocen niż niedostateczne z prac pisemnych oraz na poprawianie innych form wypowiedzi w terminie do 2 tygodni. Decyzję w tej sprawie podejmuje nauczyciel i zapoznaje z nią uczniów na początku roku szkolnego. Poprawiania ocen dokonuje się zgodnie z PZO. Uzyskaną ocenę odnotowuje się w dzienniku obok poprawianej, otaczając poprzedni stopień kółkiem. Za ostateczną uznaje się ocenę wyższą Uczeń może zgłosić 3 razy nieprzygotowanie w ciągu 1 semestru. Przywilej zgłaszania nieprzygotowania nie obejmuje napisania wcześniej zapowiadanego i zadanego wypracowania, zapowiadanych wcześniej sprawdzianów i analizy lektury. Nieprzygotowanie uczeń zgłasza na lekcji po przeczytaniu listy obecności. Zgłoszenie nieprzygotowania po wywołaniu do odpowiedzi nie będzie uwzględniane. Nieprzygotowanie zgłoszone przez ucznia powyżej limitu skutkuje wpisaniem do dziennika oceny niedostatecznej. Pod pojęciem nieprzygotowania ucznia do lekcji rozumie się: - brak zadania, - brak zeszytu, - brak podręcznika, przyborów i materiałów szkolnych, - nieprzygotowanie do odpowiedzi ustnej, - nieprzygotowanie do niezapowiedzianej kartkówki obejmującej materiał z trzech ostatnich lekcji. Uczeń pracujący niesamodzielnie w trakcie sprawdzania osiągnięć lub korzystający z niedopuszczonych przez nauczyciela pomocy dydaktycznych otrzymuje ocenę niedostateczną. Uczeń jest zobowiązany uzupełnić zaległy sprawdzian lub test na konsultacjach w ciągu dwóch tygodni lub w terminie ustalonym z nauczycielem. W przypadku niedotrzymania tego terminu nauczyciel ma prawo do wpisania oceny niedostatecznej. Nauczyciel zobowiązany jest do oddania dużej pracy kontrolnej w ciągu dwóch tygodni od daty jej przeprowadzenia. Końcowa ocena semestralna lub roczna nie musi być średnią ocen cząstkowych otrzymanych przez ucznia. Uczeń, który otrzymał na pierwsze półrocze ocenę niedostateczną, zobowiązany jest do zaliczenia wskazanych treści programowych w terminie uzgodnionym przez nauczyciela. Uczeń może nie być klasyfikowany z przedmiotu, jeśli brak jest podstaw do ustalenia oceny z powodu nieobecności ucznia na zajęciach edukacyjnych przekraczającej połowę czasu przeznaczonego na te zajęcia w szkolnym planie nauczania. Uczeń, który uzyskał na koniec roku szkolnego ocenę niedostateczną, może przystąpić do egzaminu poprawkowego w trybie i terminie ustalonym przez dyrektora szkoły. Nauczyciele informują uczniów o terminie pisemnego sprawdzianu wiadomości co najmniej na tydzień przed jego przeprowadzeniem. Zamiar przeprowadzenia sprawdzianu w określonym terminie jest udokumentowany odpowiednim zapisem w dzienniku lekcyjnym. Krótkie sprawdziany i testy, które obejmują treści z 2 3 ostatnich zajęć i trwają nie więcej niż 20 minut, nie muszą być wcześniej zapowiadane. Nauczyciele przeprowadzają egzaminy próbne, z których oceny mogą wstawić do dziennika. Oceny są jawne zarówno dla ucznia jak i jego rodziców (prawnych opiekunów). Sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne oraz inna dokumentacja dotycząca oceniania ucznia są udostępniane do wglądu uczniowi lub jego rodzicom (prawnym opiekunom) na terenie szkoły. Na prośbę ucznia lub jego rodziców (prawnych opiekunów) zgłoszoną w terminie do trzech dni od daty wystawienia oceny nauczyciel ustnie uzasadnia ustaloną ocenę. Uczeń otrzymuje poprawiony sprawdzian w terminie do dwóch tygodni od daty jego przeprowadzenia, poza przypadkami losowymi. Uczeń, który otrzymał śródroczną ocenę niedostateczną z obowiązkowych zajęć edukacyjnych, jest zobowiązany do zaliczenia zaległości programowych w II półroczu w terminie ustalonym przez dyrektora szkoły. 7
Nauczyciel, który wystawił śródroczną lub roczną ocenę niedostateczną z obowiązkowych lub ponadobowiązkowych zajęć edukacyjnych, zobowiązany jest przedstawić na konferencji klasyfikacyjnej pisemne uzasadnienie tej oceny. Zakres materiału do poprawy oceny śródrocznej oraz terminy jej poprawy nauczyciel przedstawia uczniowi najpóźniej do końca pierwszego tygodnia nauki w drugim półroczu danego roku szkolnego. W przypadku niepoprawienia śródrocznej oceny niedostatecznej uczeń uzyskuje niedostateczną ocenę roczną. Waga poszczególnych ocen testy kompetencyjne, sprawdziany, wypracowania, olimpiady odpowiedź ustna kartkówka praca samodzielna na lekcji konkursy praca w grupach, prace projektowe praca domowa prowadzenie zeszytu inscenizacje, recytacje pomoce dydaktyczne Oceny z prac kontrolnych i bieżących osiągnięć uczniów ustala się według poniższych zasad: 0-30 % ndst 31-49 % dop 50-74 % dst 75-87 % db 88-97 % bdb 98-100% cel. Nauczyciel w wyjątkowych sytuacjach, może zmienić powyższą skalę z uwagi na różną wagę stosowanych form sprawdzania osiągnięć uczniów. Uczeń zagrożony dysleksją: Dostosowanie wymagań zwracanie uwagi na wykorzystanie w piśmie poznanych zasad i reguł ortografii, wydłużanie czasu na analizę i syntezę czytanego i pisanego tekstu, stosowanie pochwał, wzmocnień pozytywnych, nagród za wkład i chęci do nauki, rozwijanie mocnych stron, zdolności twórczego rozwiązywania problemów, samodzielności w myśleniu. Uczeń mający trudności w nauce: praca na przykładach podobnych, 8
dostrzeganie nawet najmniejszych osiągnięć dziecka, chwalenie nie tylko za sukcesy, ale również za włożony wysiłek, wzmacnianie poczucia własnej wartości, wiary we własne umiejętności i możliwości, wskazywanie dobrych i mocnych stron, doskonalenie techniki czytania: techniki, tempa, poprawności, nauka i utrwalanie znajomości zasad ortograficznych, wykonywanie różnych ćwiczeń w pisaniu i stosowaniu zasad w praktyce, motywowanie do wysiłku intelektualnego, pokonywania trudności oraz systematyczności w nauce. Uczeń z diagnozą: obustronny niedosłuch odbiorczy: Ocenianie ucznia odbywa się według PSO z języka polskiego należy: często oceniać prace domowe, podczas stawiania wymagań uwzględniać trudności i w miarę możliwości pomagać, wspierać, naprowadzać, nie oczekiwać od ucznia natychmiastowej odpowiedzi, wcześniej powiadomić o tym, że będzie pytany, w czasie sprawdzianów, prac klasowych zwiększyć ilość czasu, z uwagi na wolne tempo czytania, dziecko potrzebuje więcej czasu na przeczytanie całej książki, dlatego z pomocą rodziców czyta całą lekturę lub tylko wskazany rozdział. Dla ułatwienia zrozumienia treści nauczyciel może podać pytania pomocnicze, na które dziecko powinno przygotować odpowiedzi czytając wcześniej lekturę założyć słowniczek niezrozumiałych zwrotów, podczas czytania lektury i innych tekstów literackich, różnicować formy sprawdzania wiadomości i umiejętności, tak by ograniczyć nieco ocenianie na podstawie pisemnych odpowiedzi ucznia, przeprowadzać pisanie ze słuchu tylko wyrazów i zdań wcześniej utrwalonych. Jeżeli pisanie ze słuchu sprawia dziecku niedosłyszącemu duże trudności można je zastąpić inną formą ćwiczeń w pisaniu Mogą to być ćwiczenia polegające na : o o o układaniu zdania z podanej rozsypanki wyrazowej do treści obrazka przepisywaniu zdań z uzupełnieniem luk odpowiednimi wyrazami porządkowaniu loteryjki gramatyczno - ortograficznej z utrwaleniem znanych zasad pisowni i zwrotów gramatycznych dobieraniem odpowiednich wyrazów, uwzględniając ich rodzaj, osobę, liczbę w razie potrzeby zastąpić pisanie ze słuchu inną formą ćwiczeń w pisaniu, przy ocenie prac pisemnych nie uwzględniać błędów wynikających z niedosłuchu, one nie powinny obniżać ogólnej oceny pracy, błędy w pisowni oceniać opisowo, udzielając dziecku wskazówek co do sposobu ich poprawienia, doceniać własną aktywność i wkład pracy ucznia, a także jego stosunek do obowiązków szkolnych (systematyczność, obowiązkowość, dokładność ). wymagania w wypowiadaniu się na określony temat ograniczyć do kilku krótkich, prostych zdań. Zwalniać ucznia z prac z tekstem źródłowym Dłuższy czas pisania sprawdzianów Mniej zadań domowych Uczeń z diagnozą: słabe widzenie: Ocenianie ucznia odbywa się według PSO z języka polskiego należy: wydłużyć czas na czytanie tekstów, poleceń, instrukcji, rozłożyć w czasie czytanie lektur, ustalić sposób korygowania błędów, oceniać poprawność i sposób wykonania prac, dyktanda przeprowadzać indywidualnie, nie obniżać oceny za błędy ortograficzne i graficzne, dać więcej czasu na wykonanie prac, odpytać ustnie, pozwalać na wykonanie prac na komputerze, udostępniać teksty w wersji powiększonej, stosować zasadę stopniowania trudności, stosować zmienność rodzaju zajęć, 9
motywować uczennicę do pracy, chwalić i dostrzegać jej zaangażowanie, zachęcać do dyskusji poprzez zadawanie pytań, budować poczucie własnej wartości, podkreślać mocne strony, unikać krytyki na rzecz pochwał. Zalecenia dotyczą form i metod pracy, nie powodują obniżania wymagań wobec ucznia, dotyczą realizacji podstawy programowej. Mirosława Grabka 10