RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 209061 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 386693 (51) Int.Cl. F16B 7/10 (2006.01) F16B 7/16 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 04.12.2008 (54) Mechanizm blokowania rur w układzie teleskopowym (43) Zgłoszenie ogłoszono: 07.06.2010 BUP 12/10 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 29.07.2011 WUP 07/11 (73) Uprawniony z patentu: PRZEMYSŁOWY INSTYTUT AUTOMATYKI I POMIARÓW PIAP, Warszawa, PL (72) Twórca(y) wynalazku: JAKUB BEDNAREK, Radom, PL STANISŁAW NYCZ, Warszawa, PL (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Witold Biskup PL 209061 B1
2 PL 209 061 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest mechanizm blokowania rur w układzie teleskopowym, złożonym ze współosiowych rur o okrągłych przekrojach poprzecznych mających różne średnice zewnętrzne. Mechanizm blokowania rur w układzie teleskopowym jest przeznaczony zwłaszcza do stosowania w różnego rodzaju wysięgnikach, przeznaczonych do kontroli miejsc trudno dostępnych, takich jak na przykład podwozia pojazdów. Ze względu na ręczne przeprowadzanie kontroli, wysięgniki powinny mieć stosunkowo mały ciężar oraz zapewnione powinno być niezawodne blokowanie rurek. Znany jest wysięgnik teleskopowy, w którym rura wewnętrzna jest zaopatrzona w końcówkę mimośrodową która podczas obrotu powoduje dociskanie do wewnętrznej powierzchni rury zewnętrznej rozciętego pierścienia z materiału elastycznego. Z polskiego opisu patentowego nr PL 197846 jest znana teleskopowa rura ssąca do odkurzacza mająca rurę zewnętrzną i rurę wewnętrzną z wgłębieniami zatrzaskowymi, w które wchodzi element blokujący, prowadzony przez wkładkę prowadzącą włożoną od końca w rurę zewnętrzną. Element blokujący jest sterowany za pomocą uchwytu uruchamiającego, przemieszczanego równolegle do zewnętrznej bocznej powierzchni wkładki prowadzącej. Ponadto przewidziany jest rygiel w postaci rygla przesuwnego, współpracujący bezpośrednio z elementem blokującym, jest zamocowany na uchwycie uruchamiającym. Pierwsze z przedstawionych rozwiązań cechuje się dużą niepewnością blokowania, to znaczy, że w nieoczekiwanych momentach zostaje zniesiona blokada między rurami. Drugie z opisanych rozwiązań jest konstrukcja o skomplikowanej budowie i tym samym o znacznym ciężarze, co czyni tę rurę mało przydatną do prowadzenia czynności kontrolnych miejsc trudnodostępnych. Celem wynalazku jest opracowanie mechanizmu blokującego rury w układzie teleskopowym o małym ciężarze i dużej pewności blokowania. Mechanizm blokowania rur w układzie teleskopowym, złożonym ze współosiowych rur o okrągłych przekrojach poprzecznych mających różne średnice zewnętrzne, składa się z obejmy mającej gniazdo, w którym jest osadzona rura o większej średnicy wewnętrznej, powyżej którego znajduje się poprzeczne wycięcie dla obrotowej wokół osi obrotu współosiowej z osiami rur dźwigni zaopatrzonej w wystający na zewnątrz obejmy uchwyt, przy czym dźwignia ma wewnętrzny, mimośrodowy w stosunku do wzdłużnej osi obejmy otwór, wewnątrz którego jest umieszczona przesuwnie rura o mniejszej średnicy. Poniżej wycięcia obejmy znajduje się obwodowy rowek z osadzonym w nim pierścieniem z elastycznego materiału, a powyżej wycięcia znajduje się drugi obwodowy rowek z osadzonym w nim pierścieniem z elastycznego materiału, przy czym średnica wewnętrzna pierścieni jest równa zewnętrznej średnicy rury o mniejszej średnicy. Obejma ma obwodowy kołnierz mający na dolnej stronie, skierowanej ku dźwigni gniazdo dla zatrzasku osadzonego w uchwycie dźwigni. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia mechanizm, w widoku z boku, fig. 2 - przekrój mechanizmu wzdłuż linii A-A oznaczonej na fig. 1, a fig. 3 - dźwignię blokującą w widoku z boku. Mechanizm blokowania rur w układzie teleskopowym, składa się z obejmy 1 mającej gniazdo 14, w którym jest osadzona rura 3 o większej średnicy wewnętrznej. Powyżej gniazda 14 znajduje się poprzeczne wycięcie 7 dla obrotowej wokół osi obrotu współosiowej z osiami rur 2, 3 dźwigni blokującej 4. Dźwignia blokująca ma wystający na zewnątrz obejmy 1 uchwyt 12 oraz ma wewnętrzny, mimośrodowy w stosunku do wzdłużnej osi obejmy 1 otwór 15, wewnątrz którego jest umieszczona przesuwnie rurka 2 o mniejszej średnicy. Poniżej wycięcia 7 obejmy 1 znajduje się obwodowy rowek 10 z osadzonym w nim pierścieniem 9 z elastycznego materiału, a powyżej wycięcia znajduje się drugi obwodowy rowek 5 z osadzonym w nim pierścieniem 6 z elastycznego materiału, przy czym średnica wewnętrzna pierścieni 5, 9 jest równa zewnętrznej średnicy rury 2 o mniejszej średnicy. Obejma 1 ma obwodowy kołnierz 16 mający na dolnej stronie, skierowanej ku dźwigni 4 gniazdo (nie pokazane) dla zatrzasku 13 osadzonego w uchwycie 12 dźwigni blokującej 4. Obrót dźwigni blokującej 4 powoduje dociśnięcie zewnętrznej ścianki rury 2 o mniejszej średnicy do wewnętrznej ścianki obejmy 4, powodując jej zablokowanie w pożądanym położeniu. Dodatkowym zabezpieczeniem położenia rury 2 są pierścienie 5, 9 zwiększające siły tarcia pomiędzy zewnętrzną powierzchnią rury 2 o mniejszej średnicy i wewnętrzną powierzchnią obejmy 2. Zabezpieczeniem przed przypadkowym zniesieniem blokady jest zatrzask 13 umieszczony w uchwycie 12 dźwigni blokującej 4, który zazębia się z gniazdem w obwodowym kołnierzu 16 obejmy 4.
PL 209 061 B1 3 Zastrzeżenia patentowe 1. Mechanizm blokowania rur w układzie teleskopowym, złożonym ze współosiowych rur o okrągłych przekrojach poprzecznych mających różne średnice zewnętrzne, znamienny tym, że składa się z obejmy (1) mającej gniazdo (14), w którym jest osadzona rurka (3) o większej średnicy wewnętrznej, powyżej którego znajduje się poprzeczne wycięcie (7) dla obrotowej wokół osi obrotu, współosiowej z osiami rur (2, 3) dźwigni blokującej (4) mającej wystający na zewnątrz obejmy (1) uchwyt (12) oraz mającej wewnętrzny, mimośrodowy w stosunku do wzdłużnej osi obejmy (1) otwór (15), wewnątrz którego jest umieszczona przesuwnie rura (2) o mniejszej średnicy. 2. Mechanizm według zastrz. 1, znamienny tym, że poniżej wycięcia (7) obejmy (1) znajduje się obwodowy rowek (10) z osadzonym w nim pierścieniem (9) z elastycznego materiału, a powyżej wycięcia znajduje się drugi obwodowy rowek (5) z osadzonym w nim pierścieniem (6) z elastycznego materiału, przy czym średnica wewnętrzna pierścieni (5, 9) jest równa zewnętrznej średnicy rury (2) o mniejszej średnicy. 3. Mechanizm według zastrz. 1, znamienny tym, że obejma (1) ma obwodowy kołnierz (16) mający na dolnej stronie, skierowanej ku dźwigni (4) gniazdo dla zatrzasku (13) osadzonego w uchwycie (12) dźwigni (4).
4 PL 209 061 B1 Rysunki
PL 209 061 B1 5
6 PL 209 061 B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 2,46 zł (w tym 23% VAT)