Prawda w znaczeniu sądowym - czyli wiarygodnośd biegłego eksperta, Dr Andrzej Bulzak ekspert merytoryczny projektu
Czy widział świadek krowę? czyli ocena wiarygodności zeznao świadka Prof. J. Jamontt, znakomity prawnik, opowiadał przed wojną, że dla zbicia świadka z tropu wystarczy go zapytad np.:»jeżeli świadek jest taki spostrzegawczy, niech powie, czy widział krowę. Tak? To proszę powiedzied, czy krowa ma uszy za rogami, czy też rogi za uszami? «. Konsternacja. Namysł. I świadek traci na pewności.
Kategorie świadków: osoby, które zeznają szczerze i zgodnie ze stanem faktycznym osoby, które zeznają szczerze, ale nieprawdziwie - świadkowie, którym wydaje się, że opowiadają tak, jak było jednak się mylą osoby, które intencjonalnie, świadomie zeznają nieprawdę, zafałszowując rzeczywistośd niekiedy też słuchamy zeznao kłamliwych, które jednak przez przypadek zgodne są z rzeczywistością
Przy poszukiwaniu prawdy w procesie sądowym, kluczowym zadaniem jest odpowiedź na pytanie, komu należy dad wiarę W literaturze kryminalistycznej i z zakresu psychologii sądowej opisuje się różne metody pomocne w badaniu nieszczerości wypowiedzi, które przede wszystkim oparte są na technice zadawania pytao i na nietypowym odpowiadaniu na pytania testów. Modelowo mówi się o wskaźnikach prawdy i fałszu możliwych do zaobserwowania
Wskaźniki prawdy i fałszu cztery poziomy: zawartośd tekstowa przekazu, werbalny styl prezentacji przekazu, towarzyszące przekazowi zachowania niewerbalne oraz reakcje fizjologiczne Twórcami takich modeli byli m.in. W. Stern, U. Undeutsch, A. Trankell, H. Szewczyk i E. Littmann czy G. Kőhnken
W polskiej literaturze ciekawe propozycje przedstawili: J.M. Stanik oraz Z. Marten Modele te, ukierunkowane są na: poszukiwanie schematów, uogólnieo, wypracowanie listy kryteriów zeznao wiarygodnych i niewiarygodnych
Czym więc jest prawda? PRAWDA to: cecha wypowiadanych zdao określająca ich zgodność z rzeczywistością. w mowie potocznej oraz w logice tradycyjnej prawda to stwierdzenie czegoś, co miało faktycznie miejsce lub stwierdzenie niewystępowania czegoś, co faktycznie nie miało miejsca
Prawda zgodnośd z faktami, z rzeczywistością, antonim kłamstwa, fałszu Co jest prawdą dziś, okazuje się fałszem jutro. autor: Monteskiusz Gdy mówisz prawdę, nie potrzebujesz sobie niczego przypominad. autor: Mark Twain Kto szuka prawdy, nie powinien liczyd głosów. autor: Gottfried Wilhelm Leibniz Nie zawsze szczera prawda jest prawdą obiektywną. autor: Hanna Kowalewska, Tego lata, w Zawrociu Prawda istnieje. Wymyśla się tylko kłamstwo. autor: Georges Braque
Biegły sądowy (w skrócie często nazywany biegłym) osoba posiadająca: bogate doświadczenie zawodowe i uznana za eksperta w zakresie swojej działalności, powoływana w postępowaniu sądowym w celu przedstawiania fachowych opinii o okolicznościach mających znaczenie dla wyniku sprawy sądowej, a których wyjaśnienie wymaga specjalistycznej wiedzy. daje rękojmię należytego wykonywania obowiązków biegłego
Prawda naukowa: a Sama w sobie jest sprawdzalna i jej treśd (wynik) jest powtarzalna; Jest opisana i oceniona w literaturze fachowej; Ma znany lub przewidywany poziom błędów uzyskiwanych przy stosowaniu tej metody; Uzyskała powszechną akceptację ( general acceptance ) specjalistów w danej dziedzinie. prawda sądowa: - Retrospektywna - Pochodząca od osób - Wynikająca ze śladów - Zawarta w Corpus delicti - Wiarygodna - itd.. - jednorazowa (case study) - Przyjęta przez sąd jako dowód
Czy prawda to błąd pomiaru? Prawda sądowa - w pracy biegłego eksperta jest więc wiarygodnością świadka którego wiarygodnośd została uznana w momencie jego powołania przez sąd do opracowania ekspertyzy!!!