Zasady postępowania dowodowego. Maciej Gołębiewski

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zasady postępowania dowodowego. Maciej Gołębiewski"

Feliks Rutkowski
8 lat temu
Przeglądów:

1 dowodowego Maciej Gołębiewski

2 Plan prezentacji Rodzaje środków dowodowych Zasady postępowania dowodowego

3 Zasada prawdy materialnej Celem postępowania jest ustalenie tej prawdy, oparcie rozstrzygnięcia na faktach i okolicznościach udowodnionych. Dotarcie do prawdy materialnej występuje dzięki zgromadzeniu odpowiedniego materiału dowodowego.

4 Co to jest środek dowodowy? Stosownie do Art. 75 KPA Wszystko, co może doprowadzić do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem Przykład: Nie wolno wywierać presji na świadka, nie wolno posługiwać się informacją, której treść objęta jest tajemnicą państwową lub informacją uzyskaną od osoby, która nie może być świadkiem w myśl KPA

prawem Przykład: Nie wolno wywierać presji na świadka, nie wolno posługiwać się

5 Klasyfikacja środków dowodowych Podstawowe: Dokumenty Zeznania świadków Opinie biegłych Oględziny Posiłkowe: Przesłuchanie stron Nienazwane Przykłady: Opinie instytutów badawczych, odtworzenia nagrań filmowych, utrwalone obrazy lub dźwięki.

Przesłuchanie stron Nienazwane Przykłady: Opinie instytutów

6 Podstawowe środki dowodowe 1. Dokumenty Rodzaje dokumentów: Urzędowe Urzędów państwowych Urzędów zagranicznych Prywatne Przykład Księgi rachunkowe, księgi handlowe

7 Podstawowe środki dowodowe 2. Zeznania świadków Świadkami nie mogą być: Osoby niezdolne do spostrzegania lub komunikowania swoich spostrzeżeń Osoby obowiązane do zachowania tajemnicy (jeśli w trybie postępowania tajemnica nie została zdjęta) Duchowni objęci tajemnicą spowiedzi Odmówić zeznań mogą: Małżonkowie strony, wstępni, zstępni, rodzeństwo, kurator, opiekun Odmowa odpowiedzi na pytania Forma zeznań: Ustna lub pisemna

spostrzeżeń Osoby obowiązane do zachowania tajemnicy (jeśli w trybie postępowania tajemnica nie została

8 Podstawowe środki dowodowe 3. Opinie biegłych Biegli nie informują o swoich spostrzeżeniach, tylko podają informację na temat stanu faktycznego w odniesieniu do własnego doświadczenia i posiadanych informacji fachowych. Wydają ekspertyzę, kiedy niezbędne są fachowe informacje (np. z zakresu budownictwa, górnictwa dozoru technicznego) Inicjatywa- organ administracji oraz strona Działają prawa jak w przypadku świadków Biegły ma obowiązek wydania opinii

w odniesieniu do własnego doświadczenia i posiadanych informacji fachowych.

9 Podstawowe środki dowodowe 4. Oględziny Oględziny polegają na bezpośrednim zbadaniu przedmiotu, miejsca lub osoby przez organ orzekający. Za pomocą zmysłów: wzroku, słuchu, węchu, dotyku, smaku, co do właściwości lub stanu badanej rzeczy. Środek dowodowy bezpośredni Decyzja o przeprowadzeniu oględzin- z urzędu przez organ lub na żądanie strony Przykład: Miejsce przeznaczone pod budowę Rzeczy lub nieruchomości mające zostać wpisane do rejestru zabytków

Za pomocą zmysłów: wzroku, słuchu, węchu, dotyku, smaku, co do właściwości lub stanu badanej rzeczy.

10 Posiłkowy środek dowodowy 1. Przesłuchanie stron Wolno przesłuchać stronę jeśli: Zostały wyczerpane inne środki dowodowe Przesłuchanie stron jest jedynym środkiem dowodowym Nie należy mieszać przesłuchania stron z wyjaśnieniami stron Strona ma obowiązek stawić się na wezwanie organu orzekającego Nie są stosowane środki przymusu

dowodowe Przesłuchanie stron jest jedynym środkiem dowodowym Nie należy mieszać

11 dowodowego 1. Zasada swobodnej oceny dowodów 2. Ciężar dowodu 3. Jawność wobec strony 4. Bezpośredniość 5. Koncentracja materiału dowodowego

12 1. Zasada swobodnej oceny dowodów Zakaz ustanawiania prawnych reguł oceny dowodu (np. domniemań prawnych niewzruszalnych) Nakaz oceny wszystkich faktów i środków dowodowych. Według: Praw naukowych Praw logiki Rozwiązanie krępujące swobodną ocenę dowodów:

domniemań prawnych niewzruszalnych) Nakaz oceny wszystkich

13 1. Zasada swobodnej oceny dowodów c.d. Rozwiązania krępujące swobodną ocenę dowodów: Domniemania prawne niewzruszalne Możliwość wskazania przez organ odwoławczy lub sąd, jakie okoliczności powinien wziąć pod uwagę organ przy ponownym rozpatrzeniu sprawy Teoretycznie: Wszelkie reguły ustawowe ograniczające zakres korzystania z materiałów dowodowych

14 2. Ciężar dowodu Ciężar poszukiwania dowodu może być rozwiązany na jeden z trzech sposobów: Materiał faktyczny i dowodowy gromadzą jedynie uczestnicy postępowania Materiał faktyczny i dowodowy gromadzi jedynie organ orzekający (zasada śledcza) Materiał faktyczny i dowodowy zbierają zarówno uczestnicy postępowania jak i podmiot orzekający (konstrukcja współdziałania) Według postanowień KPA ciężar gromadzenia dowodów ciąży na organie wydającym decyzję, przy czym strona ma prawo zgłaszać środki dowodowe.

Materiał faktyczny i dowodowy zbierają zarówno uczestnicy postępowania jak i podmiot orzekający (konstrukcja współdziałania)

15 2. Ciężar dowodu c.d. Według postanowień KPA ciężar gromadzenia dowodów ciąży na organie wydającym decyzję, przy czym strona ma prawo zgłaszać środki dowodowe. Strona ma prawo pozostać bierna, natomiast organ zmuszony jest do gromadzenia wyczerpującego materiału faktycznego i dowodowego. Organ decyzyjny zachęca stronę do aktywnego gromadzenia materiału dowodowego, ponieważ niekiedy nie jest w stanie sam zebrać całości niezbędnych i obiektywnych faktów.

16 2. Ciężar dowodu c.d. W kwestii udowodnienia danej okoliczności faktycznej, ciężar dowodu spoczywa na twierdzącym Organ decydujący jest obarczony ciężarem dowodu zawsze (niezależnie, czy jest podmiotem twierdzącym, czy jest nim strona)

17 3. Jawność wobec strony Organ decydujący ma obowiązek poinformować strony o przeprowadzeniu dowodu co najmniej na 7 dni przed terminem. Każda strona obecna przy postępowaniu ma prawo zadawać pytania (świadkom, biegłym, pozostałym stronom oraz wydawać wyjaśnienia) Organ administracji powinien sporządzić protokół z przeprowadzenia dowodu

Każda strona obecna przy postępowaniu ma prawo zadawać pytania (świadkom, biegłym,

18 4. Bezpośredniość Zasada odnosi się do sposobu (formy) przeprowadzania dowodów Zobowiązuje organ decydujący do opierania ustaleń faktycznych na dowodach pierwotnych Zasada bezpośredniości skupia się na dwóch głównych problemach- rodzaju środków dowodowych i składu organu orzekającego.

na dowodach pierwotnych Zasada bezpośredniości skupia się na dwóch

19 4. Bezpośredniość c.d. Rodzaj środków dowodowych Pierwszeństwo należy się dowodom bezpośrednim (pierwotnym, oryginalnym). Dowody należy przeprowadzić bezpośrednio przed organem rozpoznającym sprawę, aby organ zapoznał się z całym materiałem dowodowym jednocześnie i bezpośrednio.

20 4. Bezpośredniość c.d. Skład organu orzekającego Decyzja wydana przez organ przy którym toczyło się postępowanie. Dowody powinny być przeprowadzone przed tym organem, który ma je oceniać i wydać decyzję.

21 4. Bezpośredniość c.d. Odstępstwa od zasady Pomoc prawna Postępowanie przed organem odwoławczym. Postępowanie to ogranicza się do materiałów zawartych w aktach sprawy (protokoły, adnotacje, decyzja z uzasadnieniem faktycznym i prawnym, odwołania)

22 5. Koncentracja materiału dowodowego Zasada ta oznacza: Konieczność skupienia materiału dowodowego w określonym miejscu i określonym czasie Skupienie materiału dowodowego w ściśle określonym okresie

23 5. Koncentracja materiału dowodowego c.d. Dwa modele koncentracji: System prekluzji- ustawa określa moment, do którego można gromadzić materiał dowodowy. Po upływie terminu przedstawione dowody nie są uwzględniane. System dyskrecjonalnej władzy- okres gromadzenia danych określa organ decydujący w tej sprawie. Od organu zależy, czy uzna przedstawione dowody.

24 Dziękuję za uwagę

Podobne dokumenty

Spis treści VII. Wprowadzenie... Wykaz skrótów... Wykaz literatury...

Spis treści VII. Wprowadzenie... Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Wprowadzenie.............................................. Wykaz skrótów............................................. Wykaz literatury............................................ XIII XV XIX Rozdział I.