PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. MARII KONOPNICKIEJ W WIETLINIE RENATA BEREZA
Spis treści Dokumenty określające Przedmiotowe Zasady Oceniania... 2 Cele Przedmiotowych Zasad Oceniania... 2 Zasady informacji zwrotnej... 2 Formy aktywności podlegające ocenie... 2 Ogólne kryteria i wymagania na poszczególne oceny... 3 Zasady oceniania i klasyfikacji... 5 Kryteria oceny zeszytu przedmiotowego/zeszytu ćwiczeń... 8 Kryteria oceny pracy w grupie... 8 Zasady udostępniania do wglądu testów/sprawdzianów/prac klasowych... 8 Zasady oceniania uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się (dysleksja, dysgrafia, dysortografia)... 9 Dostosowanie metod i form pracy dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w pisaniu i czytaniu... 9 Ewaluacja Przedmiotowych Zasad Oceniania... 11 1
Dokumenty określające Przedmiotowy System Oceniania Rozporządzenia MEN z dnia 3.08.2017 r. w sprawie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych, Dz.U.2017 r. poz.1534. Wewnątrzszkolny System Oceniania w Szkole Podstawowej w Wietlinie, Program nauczania historii i społeczeństwo w szkole podstawowej pt. Wehikuł czasu, Program nauczania historii Wczoraj i dziś. Cele przedmiotowego systemu oceniania Sprawdzenie poziomu opanowania wiedzy i zdobytych umiejętności. Mobilizowanie ucznia do dalszej pracy. Stymulowanie rozwoju ucznia. Dostarczanie rodzicom i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach, specjalnych uzdolnieniach ucznia. Diagnozowanie poziomu nauczania. Zasady informacji zwrotnej Nauczyciel - Uczeń Nauczyciel przekazuje uczniowi komentarz do każdej wystawionej oceny. Uczeń ma możliwość uzyskania dodatkowych wyjaśnień do wystawionej oceny w przypadku wątpliwości. Nauczyciel pomaga uczniowi w samodzielnym planowaniu rozwoju. Nauczyciel motywuje ucznia do dalszej nauki/pracy. Nauczyciel - Rodzic Podczas zebrań, konsultacji i indywidualnych spotkań nauczyciel przekazuje rodzicom informacje o aktualnym stanie rozwoju i postępów w nauce. Dostarcza informacji o trudnościach i uzdolnieniach ucznia. Przekazuje wskazówki do dalszej pracy. Nauczyciel - Wychowawca Nauczyciel wpisuje oceny do dziennika. Nauczyciel informuje wychowawcę o aktualnych osiągnięciach i zachowaniu ucznia. Nauczyciel przekazuje wychowawcy informację o uczniach zagrożonych oceną niedostateczną Formy aktywności podlegające ocenie krótkie sprawdziany wiedzy kartkówki odpowiedź ustna (połączona ze znajomością mapy) sprawdzian wiadomości po zakończonym dziale samodzielnie wykonana prace domowe aktywność na lekcji prezentowanie pracy grupy zeszyty ćwiczeń i zeszyty przedmiotowe prace dodatkowe (referaty, prezentacje, opracowania projektów, port folio, foldery, prace plastyczne, albumy) 2
udział w konkursach na terenie szkoły i poza nią. Ogólne kryteria i wymagania na poszczególne oceny Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: nie opanował treści zawartych w podstawie programowej, ma poważne braki w podstawowych wiadomościach uniemożliwiające kontyuowanie dalszej nauki, nie opanował umiejętności związanych z myśleniem historycznym i stosowaniem treści historycznych i społecznych nawet w stopniu minimalnym, nie rozumie prostych związków między faktami historycznymi, nie zna podstawowych reguł i zasad rządzących życiem politycznym, społecznym i gospodarczym, nie potrafi odtworzyć istotnych elementów materiału opracowywanego na lekcjach, nie potrafi zbudować prostej wypowiedzi na zadany temat, nie wykonuje zadań realizowanych przez zespół klasowy, jest bierny, nie przejawia zainteresowania treściami przedmiotu ani chęci przyswajania wiadomości i współpracy z nauczycielem. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: opanował treści konieczne, ale jego wiedza jest fragmentaryczna, ma braki w podstawowych wiadomościach i umiejętnościach, lecz z pomocą nauczyciela potrafi je w dłuższym czasie nadrobić, przy pomocy nauczyciela wyjaśnia znaczenie podstawowych pojęć z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie, zna główne postacie historyczne, zna prosty podział źródeł historycznych, rozumie prosty tekst źródłowy, ma ogólną orientację w posługiwaniu się osią czasu, przyporządkowuje datę wiekowi, zna daty roczne przełomowych wydarzeń, odczytuje podstawowe dane kartograficzne, wskazuje na mapie wybrane państwa i regiony, umie nazwać poznane epoki oraz przedstawić ich ramy chronologiczne, posługuje się podręcznikiem, wykonuje typowe zadania teoretyczne i praktyczne o niewielkim stopniu trudności, ma trudności ze zbudowaniem poprawnej wypowiedzi, zachowuje na lekcji bierną postawę, ale wykazuje chęć współpracy i odpowiednio motywowany, jest w stanie przy pomocy nauczyciela wykonać proste polecenia. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: posiada kompetencje określone na ocenę dopuszczającą, opanował podstawowe wiadomości i umiejętności przewidziane w podstawie programowej, z niewielkimi trudnościami posługuje się terminologią poznaną na lekcjach, dostrzega podstawowe związki przyczynowo-skutkowe pomiędzy faktami historycznymi, wyciąga proste wnioski z otrzymanych informacji, dostrzega rolę głównych postaci historycznych w ważnych wydarzeniach, rozróżnia podstawowe typy źródeł informacji historycznej, 3
pod kierunkiem nauczyciela gromadzi, porządkuje i wykorzystuje informacje z różnych źródeł, podejmuje próby analizy i interpretacji tekstu źródłowego, z niewielką pomocą nauczyciela umiejscawia wydarzenia w czasie (taśma chronologiczna), szereguje poznane wydarzenia w czasie, z niewielką pomocą nauczyciela umiejscawia wydarzenia w przestrzeni (mapa), podaje podstawowe cechy odróżniające epoki: starożytną, średniowieczną i nowożytną, samodzielnie pracuje z podręcznikiem, wykonuje proste zadania pisemne, poprawia popełnione błędy merytoryczne, formułuje krótkie i proste wypowiedzi na zadany temat, formułuje ogólne opinie, wykazuje niewielką aktywność na lekcjach, ale współpracuje z grupą podczas realizacji zadań, wykazuje postawę tolerancji oraz poszanowania dla cudzych poglądów, posługuje się mediami elektronicznymi. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: posiada kompetencje określone na oceny dopuszczającą i dostateczną, opanował w niepełnym stopniu wiadomości i umiejętności ujęte w podstawie programowej, prawidłowo posługuje się terminologią historyczną, porównuje wydarzenia z przeszłości, dostrzega złożoność związków przyczynowo-skutkowych między wydarzeniami, samodzielnie wyciąga ogólne wnioski, charakteryzuje dokonania ważnych postaci historycznych, samodzielnie gromadzi, porządkuje i wykorzystuje informacje z różnych źródeł, analizuje i interpretuje teksty źródłowe z niewielką pomocą nauczyciela, wykonuje wszystkie rodzaje ćwiczeń związane z orientacją w czasie, dobrze posługuje się mapą historyczną i planem, poprawnie odczytuje zawarte w nich informacje, umie krótko scharakteryzować poznane epoki, wskazuje elementy tradycji wszystkich epok w życiu współczesnym, rozwiązuje typowe problemy z wykorzystaniem informacji z różnych źródeł, inspirowany przez nauczyciela potrafi rozwiązać trudniejsze zadania, swobodnie wypowiada się na wybrane tematy, w tym społeczne, formułuje i uzasadnia własne poglądy i opinie, aktywnie uczestniczy w lekcjach, systematycznie przygotowuje się do zajęć i odrabia prace domowe. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: posiada kompetencje określone na oceny dopuszczającą, dostateczną i dobrą, opanował w pełnym stopniu wiadomości i umiejętności ujęte w podstawie programowej, swobodnie wypowiada się na temat przyczyn, przebiegu i skutków wydarzeń oraz zjawisk historycznych i społecznych, samodzielnie wyciąga złożone wnioski, 4
ocenia dokonania postaci historycznych, integruje wiedzę z różnych przedmiotów i źródeł różnego typu, wyraża ją w wypowiedziach ustnych i pisemnych, posługuje się poprawnym językiem, samodzielnie analizuje i interpretuje teksty źródłowe, dostrzega ciągłość i zmienność w różnych formach życia politycznego i społecznego (państwo, przemiany w strukturze społecznej, gospodarce itp.), samodzielnie rozwiązuje wszystkie problemy teoretyczne i praktyczne z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie, aktywnie działa w zespole, wspiera innych, wpływa na efektywność pracy pozostałych członków grupy, uczestniczy w realizacji zadań dodatkowych, odnosi pewne sukcesy w konkursach przedmiotowych. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: posiada kompetencje określone na oceny dopuszczającą, dostateczną, dobrą i bardzo dobrą, poszerza swoją wiedzę o wiadomości w znacznym stopniu wykraczające poza podstawę programową, prezentuje dodatkową wiedzę w toku zajęć lekcyjnych, selekcjonuje i hierarchizuje zdobyte wiadomości, formułuje przemyślane i oryginalne wnioski, samodzielnie wykonuje zadania o wysokim stopniu trudności, nie popełniając żadnych błędów merytorycznych, wnosi twórczy wkład do pracy lekcyjnej, proponuje oryginalne rozwiązania, wykorzystuje wiedzę w nowych sytuacjach poznawczych, potrafi samodzielnie formułować pytania i rozwiązywać problemy, rozwija zainteresowania historyczne, wykazuje inicjatywę i pomysłowość, ma krytyczne podejście do zagadnień poruszanych na lekcji, potrafi dyskutować, używa odpowiedniej argumentacji, współpracuje z nauczycielem w przygotowaniu niektórych zajęć, planuje i organizuje swoją pracę oraz pracę grupy zadaniowej, w wypowiedziach ustnych i pisemnych posługuje się nienaganną polszczyzną, wykazuje się dużą wrażliwością społeczną, inicjuje i koordynuje działania społeczności szkolnej na różnych polach (akcje obywatelskie, charytatywne, ekologiczne), osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych na wyższym szczeblu. Zasady oceniania i klasyfikacji Podczas oceniania w zależności od formy brane są pod uwagę: estetyka, poprawność, terminowość i systematyczność. W przypadku sprawdzianów pisemnych stosowane są konkretne kryteria punktowe: Ocena cyfrowo % możliwych do uzyskania punktów 5
6 95 + zadanie dodatkowe 5+ 100 5 90-99 4+ 80-89 4 70-79 3+ 60-69 3 50-59 2+ 40-49 2 30-39 1+ 20-29 1 0-19 Uczeń jest zobowiązany mieć na lekcji zeszyt przedmiotowy, zeszyt ćwiczeń, podręcznik. Prace klasowe, kartkówki, odpowiedzi ustne oraz prace domowe są obowiązkowe. Prace klasowe są zapowiadane przynajmniej z tygodniowym wyprzedzeniem. Sprawdziany będą przeprowadzane po opracowanym dziale i poprzedzone lekcją powtórzeniową. Uczeń nieobecny na sprawdzianie jest zobowiązany w terminie dwóch tygodni od chwili jego przeprowadzenia do zaliczenia materiału, który obejmował. Jeżeli z przyczyn losowych uczeń nie może go napisać z całą klasą (długa choroba, pobyt w szpitalu) termin zaliczenia materiału sprawdzianu musi być uzgodniony indywidualnie z nauczycielem. Jeżeli uczeń unika pisania sprawdzianu, nie zgłasza się na ustalony termin, zobowiązany jest do jego napisania podczas pierwszej obecności na zajęciach. Uczeń otrzymuje na lekcji do wglądu sprawdzoną i omówioną pracę pisemną, zapoznaje się z jej wynikiem i ewentualne zastrzeżenia zgłasza do nauczyciela. Uczeń ma prawo poprawiania wyników niekorzystnych z pisemnych form kontroli wiadomości i umiejętności. Poprawianie ocen nie jest jednak obligatoryjne i zależy od decyzji ucznia. W sytuacji poprawiania wyników niekorzystnych uczeń otrzymuje nowe zadania o identycznym stopniu trudności co poprzednie. Otrzymana ocena z poprawy pracy klasowej jest oceną ostateczną i wpisywana jest do dziennika. Termin poprawiania wyników niekorzystnych ustala nauczyciel w porozumieniu z uczniem; poprawa nie może jednak odbyć się później niż dwa tygodnie od daty oddania prac. Brak lub odpisywanie zadań domowych, korzystanie z niedozwolonych źródeł w czasie prac pisemnych, oddawanie do oceny prac nienapisanych samodzielnie, plagiatów z Internetu równa się ocenie niedostatecznej. Uczeń, który otrzymał ocenę niedostateczną za nieuczciwe zachowanie na sprawdzianie (odpisywanie, rozmawianie, posiadanie ściągi itp.) traci prawo do jej poprawiania. Nauczyciel może przeprowadzać krótkie (10-15 minutowe) kartkówki bez zapowiedzi z zakresu materiału maksymalnie obejmującego 3 ostatnie tematy lekcyjne. Nieobecność na lekcji nie zwalnia ucznia z przygotowania się do zajęć. Jeżeli uczeń był nieobecny na ostatniej (jednej) lekcji ma obowiązek uzupełnienia w zeszycie przedmiotowym tematu z ostatniej lekcji i wykonania zadanej pracy domowej. Brak takiej pracy domowej oznaczany jest w dzienniku zajęć jako brak zadania domowego (-). Pięć takich braków jest równoznaczne z otrzymaniem oceny niedostatecznej. Raz w semestrze uczeń może być usprawiedliwiony za brak zadania i raz może być usprawiedliwiony, jeżeli jest nieprzygotowany do odpowiedzi. Drugi raz nauczyciel 6
może usprawiedliwić nieprzygotowanie ucznia na pisemna prośbę rodzica. Zgłoszenie braku zadania lub przygotowania musi się odbyć na początku lekcji, a nie w czasie jej trwania. Jeżeli w danym dniu nauczyciel planuje kartkówkę, uczeń zgłaszający nieprzygotowanie również pisze, lecz jego praca w momencie niepowodzenia nie będzie oceniana. Prawo to nie dotyczy sprawdzianów i kartkówek zapowiadanych wcześniej. Po wyczerpaniu limitu określonego powyżej uczeń otrzymuje za każde nieprzygotowanie ocenę niedostateczną. Nauczyciel sprawdza zeszyty ćwiczeń na bieżąco w trakcie odpowiedzi ustnych. Jeżeli uczeń nie zgłosił nauczycielowi na początku lekcji braku pracy domowej, a w trakcie odpowiedzi ustnej okazuje się, że jej nie ma, nauczyciel wpisuje ocenę niedostateczną do dziennika lekcyjnego i zeszytu ćwiczeń z jednoczesną adnotacją o jej uzupełnieniu. Brak zeszytu ćwiczeń lub zeszytu przedmiotowego równoznaczne jest z brakiem zadania domowego. Inne formy kontroli (prace dodatkowe) terminy i zakres materiału uzależnione są od ich stopnia trudności; nauczyciel ustala je w porozumieniu z uczniami. W czasie lekcji i krótkie wypowiedzi będą nagradzane znakiem +. Stopień zostanie wpisany do dziennika po uzyskaniu przez ucznia pięciu znaków według schematu: Pięć plusów = bdb (5). Na koniec semestru nauczyciel może zamienić uczniowi liczbę plusów na adekwatną ocenę, jeżeli uczeń ją akceptuje. Ocena pracy ucznia jest jawna, obiektywna, umotywowana i systematyczna. O wszystkich stopniach uczeń jest informowany w momencie ich wystawiania. Na koniec semestru nie przewiduje się sprawdzianu zaliczającego cały semestr/rok. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy uczeń nie zgadza się wystawianą przez nauczyciela oceną śródroczną/końcoworoczną. Ocena śródroczna wynika z ocen cząstkowych a ocena końcoworoczna z oceny śródrocznej i ocen cząstkowych drugiego semestru (nie jest średnią arytmetyczną). Klasyfikacji środrocznej i końcoworocznej dokonuje się na podstawie ocen cząstkowych. Ocenom cząstkowym nadana jest waga:1,2,3,4. Waga 4- odnosi się do oceny ze sprawdzianu śródrocznego/końcoworocznego, 3- sprawdzianów po danym dziale, testów diagnozy, osiągnięć w konkursach międzyszkolnych, 2- ocen z kartkówek, osiągnięć w konkursach szkolnych, odpowiedzi ustnych, projektów, prezentacji, port folio, albumów, folderów, 1- aktywności, prac domowych, zeszytu ćwiczeń i przedmiotowego, prac plastycznych, pracy w grupach. Średniej ważonej przyporządkowuje się ocenę szkolną według przedziałów punktowych. Średnia Ocena 5,50-6,00 Celujący 4,51-5,49 Bardzo dobry 3,51-4,50 Dobry 2,51-3,50 Dostateczny 1,75-2,50 Dopuszczający poniżej 1,75 Niedostateczny Na koniec semestru uczeń nie może dodatkowo odpowiadać by uzyskać wyższą ocenę. Uczeń, który otrzymał śródroczną ocenę niedostateczną ma obowiązek poprawy tej oceny. Na zaliczenie materiału obejmującego wiadomości z pierwszego półrocza uczeń 7
ma czas jednego miesiąca (30 dni) licząc od dnia pierwszych zajęć w nowym semestrze szkolnym. Zaliczenie odbywa się po zakończeniu zajęć obowiązkowych ucznia w dowolnym dniu i terminie wyznaczonym przez ucznia i zatwierdzonym przez nauczyciela. Uczeń, który w przeciągu 1 miesiąca nie ustalił z nauczycielem terminu poprawy lub nie przyszedł na poprawę w wyznaczonym terminie (pomimo iż był obecny tego dnia w szkole) nie może uzyskać rocznej oceny dopuszczającej z przedmiotu. Kryteria oceny zeszytu przedmiotowego/zeszytu ćwiczeń Oceniając prowadzenie zeszytu przedmiotowego lub zeszytu ćwiczeń nauczyciel zwraca uwagę przede wszystkim na: poprawność merytoryczną i językową wykonanych zadań i notatek systematyczność sporządzanych notatek, wykonywania zadań, w tym również domowych estetykę i staranność wykonania, czytelność i funkcjonalność rozwiązań graficznych Kryteria oceny pracy w grupie Ocena współpracy w grupie wystawiana jest na podstawie obserwacji, którą nauczyciel przeprowadza w czasie wykonywania przez uczniów zadań zespołowych; w szczególności zwraca uwagę na: zaangażowanie w pracę grupy realizacja wyznaczonego zadania pełnione funkcje i role rozumienie osobistej sytuacji w grupie umiejętności pracy w grupie Ocena może być dokonana przez nauczyciela, uczniów lub poprzez samoocenę ucznia według powyższych kryteriów. Zasady udostępniania do wglądu testów/sprawdzianów/prac klasowych Wszystkie prace pisemne są przechowywane przez nauczyciela do końca roku szkolnego, Rodzice/prawni opiekunowie ucznia oraz uczniowie mają możliwość wglądu do sprawdzonych i ocenionych pisemnych prac kontrolnych oraz innej dokumentacji dotyczącej oceniania w obecności nauczyciela. Wgląd do pracy rodzic/opiekun prawny potwierdza własnoręcznym podpisem. W stosunku do ucznia, u którego stwierdzono specyficzne trudności w nauce uniemożliwiające sprostanie wymogom edukacyjnym wynikającym z realizowanego programu nauczania, potwierdzone pisemną opinią poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innej upoważnionej do tego jednostki - nauczyciel stosuje metody i formy pracy oraz wymagania zgodnie z zaleceniami zawartymi w opinii. 8
Zasady oceniania uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się (dysleksja, dysgrafia, dysortografia) Uczeń powinien wykazać się wiadomościami i umiejętnościami z przedmiotu na miarę swoich możliwości w oparciu o obowiązujące wymagania w PSO na poszczególne stopnie. Wymagane jest systematyczne przygotowanie do lekcji, systematyczne odrabianie prac domowych, uzupełnianie zaległości w przypadku nieobecności na zajęciach edukacyjnych. Uczeń nie będzie miał obniżonej oceny cząstkowej, śródrocznej, rocznej za niski poziom graficzny pisma, słabą estetykę zapisu w zeszycie przedmiotowym, zeszycie ćwiczeń, kartkówkach, sprawdzianach, pracach klasowych, jednak jego zapisy mają być pełne, a nie tylko pojedyncze wyrazy, pourywane zdania. Ortografia nie podlega ocenie. W ustaleniu oceny za odpowiedź lub sprawdzian nie ma wpływu: wydłużenie czasu pracy lub odpowiedzi. Dopuszczalne jest uznawanie pomyłek związanych z orientacją przestrzenną: mylenie kierunków na mapie, uznawane są przekręcenia nazwy historycznego wydarzenia, pojęcia; błędy w zapisie dat związane z przestawieniem cyfr 9 i 6 lub błędnym zapisem cyfry 3; błędy w zaznaczeniu na osi czasu, ale tylko o charakterze dyslektycznym, jeżeli uczeń potrafi poprawić się. Dostosowanie metod i form pracy dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w pisaniu i czytaniu Objawy zaburzeń Zwolnione tempo pracy Ze względu na wolne tempo czytania lub pisania nauczyciel zmniejszy ilość zadań (poleceń) do wykonania w przewidzianym dla całej klasy czasie lub wydłuży czas pracy ucznia. Pisemne sprawdziany mogą być ograniczane do sprawdzania wiadomości poprzez stosowanie testów wyboru, zdań niedokończonych, tekstów z lukami pozwoli to uczniowi skoncentrować się na kontrolowanej tematyce, a nie na poprawności pisania. Pozostawienie więcej czasu na wykonywanie zadań wymagających czytania. Trudności ze zrozumieniem i zapamiętaniem czytanego tekstu Nauczyciel będzie kontrolować stopień zrozumienia samodzielnie przeczytanych przez ucznia poleceń, szczególnie podczas sprawdzianów (wolne tempo czytania, słabe rozumienie jednorazowo przeczytanego tekstu może uniemożliwić wykazanie się wiedzą z danego materiału). Będzie wspomagał ucznia przez czytanie mu fragmentów poleceń. Błędy w czytaniu nauczyciel nie będzie wymagał głośnego czytania przed klasą. Będzie kontrolował zrozumienie tekstu i poleceń przy samodzielnej pracy z tekstem poprzez odpytywanie i wspomagał przez czytanie uczniowi poleceń. Niepoprawna technika czytania, niechęć do czytania głośnego nauczyciel będzie unikał głośnego czytania ucznia przed klasą. Odpytywał będzie indywidualnie po lekcji, na zajęciach dodatkowych. 9
Trudności w przepisywaniu, notowaniu uczeń będzie siedział w pierwszych ławkach, blisko tablicy, udzielana mu będzie pomoc w uzupełnianiu notatek z lekcji. Ograniczone zostaną teksty do czytania i pisania na lekcji do niezbędnych notatek, których nie ma w podręczniku. Uczniowie, u których stwierdzono dysgrafię mogą otrzymać od nauczyciela gotową notatkę. Niski poziom graficzny pisma motywowanie ucznia do czytelnego pisma. Wydłużenie czasu na napisanie zadania. Umożliwienie uczniowi wykonania prac domowych na komputerze. Odczytywanie nieczytelnych fragmentów pracy razem z uczniem. Wolne tempo pisania nauczyciel wydłuży czas na pisanie, zwłaszcza sprawdzianów pisemnych. Częściej będzie stosował odpytywanie ustne. Sprawdzanie wiadomości dotyczyć będzie krótszych partii materiału. Pytania nauczyciela do ucznia powinny być precyzyjne. Trudności w pamięciowym opanowaniu tekstów nauczyciel będzie odpytywał i polecał do zaliczenia mniejsze partie materiału. Na zajęciach będą stosowane zróżnicowane środki dydaktyczne np. obrazki, symbole. Zajęcia będą prowadzone metodami aktywizującymi, angażującymi jak najwięcej zmysłów (ruch, dotyk, wzrok, słuch). Trudności w zapamiętaniu nazwisk i nazw nauczyciel przeznaczy więcej czasu na pamięciowe opanowanie materiału, jak najczęściej będzie stosował uczenie wielozmysłowe, skojarzenia znaczeniowe. W miarę możliwości będzie pomagać, wspierać, dodatkowo instruować, naprowadzać, pokazywać na przykładzie. Trudności w orientacji na mapie i w terenie, w operowaniu pojęciami związanymi z kierunkami stosowanie przez nauczyciela na zajęciach przejrzystych map, wspólne odczytywanie mapy z uczniem. W miarę możliwości nauczyciel będzie pomagać, wspierać, dodatkowo instruować, naprowadzać, pokazywać na przykładzie, dzielić dane zadanie na etapy i zachęcać do wykonywania malutkimi kroczkami. Trudności w operowaniu pojęciami dotyczącymi czasu i przestrzeni nauczyciel umożliwi korzystanie z pomocy dydaktycznych. Trudności z interpretacją schematów i wykresów nauczyciel będzie kontrolował ich rozumienia podczas samodzielnej pracy ucznia z tekstem zawierającym schematy i wykresy. Inne rodzaje dysfunkcji ocenianie zgodnie ze wskazaniami poradni. Uczeń ze sprawnością intelektualną niższą od przeciętnej W przypadku tych dzieci konieczne jest dostosowanie zarówno w zakresie formy, jak i treści wymagań. W tej grupie uczniów obniżenie wymagań nie może zejść poniżej podstawy programowej. Formy pracy: Poprawa prac klasowych odbywać się będzie przy pomocy nauczyciela. Zastosowanie metod ułatwiających opanowanie materiału. Wymagania co do form mogą obejmować między innymi: omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności, 10
pozostawiania więcej czasu na jego utrwalenie; podawanie poleceń w prostszej formie; unikanie trudnych, czy bardzo abstrakcyjnych pojęć; częste odwoływanie się do konkretu, przykładu; unikanie pytań problemowych, przekrojowych; wolniejsze tempo pracy; szerokie stosowanie zasady poglądowości; odrębne instruowanie uczniów; zadawanie do domu tyle, ile uczeń jest w stanie wykonać samodzielnie. Uczniowie ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się, podobnie jak uczniowie napotykający na problemy w opanowaniu materiału z podstawy programowej, mają możliwość indywidualnych spotkań z nauczycielem. W takim wypadku termin ustalany jest z uczniem, który potrzebuje takiej formy pomocy. Ewaluacja Przedmiotowego Systemu Oceniania Celem ewaluacji jest określenie efektów pracy dydaktycznej i wychowawczej oraz podniesienie jakości pracy szkoły. Ewaluacja: analizy wyników poszczególnych form aktywności, rozmowy, obserwacje. prace pisemne ucznia i sprawdziany wewnętrzne. Opracowała: Renata Bereza 11