PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA MUZYKA II ETAP KSZTAŁCENIA
Treści nauczania wymagania szczegółowe dla klas IV, V i VI 1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń: stosuje podstawowe pojęcia muzyczne (melodia, akompaniament, rytm, dźwięk, akord, gama, tempo); wykorzystuje w śpiewie oraz w grze na instrumentach znajomość pojęć i terminów muzycznych określających podstawowe elementy muzyki (melodię, rytm, harmonię, agogikę, dynamikę, artykulację); odczytuje i zapisuje elementy notacji muzycznej (nazwy siedmiu dźwięków gamy oraz ich położenie na pięciolinii, klucz wiolinowy, znaki graficzne pięciu wartości rytmicznych nut i pauz, podstawowe oznaczenia metryczne, agogiczne, dynamiczne i artykulacyjne); poprawnie używa nazw podstawowych instrumentów muzycznych, głosów ludzkich (sopran, alt, tenor, bas) i zespołów wykonawczych (np. chór, orkiestra); określa charakterystyczne cechy polskich tańców narodowych (poloneza, krakowiaka, mazura, kujawiaka i oberka); - IV klasa wymienia nazwy epok w dziejach muzyki i potrafi wskazać kompozytorów reprezentatywnych dla baroku, klasycyzmu, romantyzmu i muzyki XX w -VI klasa.; korzysta z multimedialnych źródeł muzyki i informacji o muzyce. 2. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń: poprawnie śpiewa z pamięci polski hymn narodowy oraz hymn Unii Europejskiej; śpiewa ze słuchu (powtarza wzór lub powtarza i wykonuje z pamięci) lub z wykorzystaniem nut (w zespole, solo, a cappella, z towarzyszeniem instrumentu) piosenki z repertuaru dziecięcego i popularnego, wybrane pieśni patriotyczne, kanony (minimum 10 różnorodnych utworów wokalnych w roku szkolnym); śpiewa, dbając o higienę głosu (stosuje ćwiczenia oddechowe, dykcyjne i emisyjne); gra na instrumentach ze słuchu i z wykorzystaniem nut (solo i w zespole) melodie, schematy rytmiczne, proste utwory i akompaniamenty - uczeń gra na jednym (flet prosty) lub kilku instrumentach do wyboru: dowolny instrument klasyczny lub elektroniczny, flet prosty, instrument klawiszowy, dzwonki, instrumentarium perkusyjne Orffa; odtwarza ruchem i gestodźwiękami proste rytmy i schematy rytmiczne wykonuje kroki, figury i układy taneczne poloneza i krakowiaka, tańców ludowych (szczególnie własnego regionu) oraz podstawowe kroki wybranych tańców towarzyskich; tworzy proste struktury rytmiczne, sygnały dźwiękowe, swobodne akompaniamenty, prosty 2
dwugłos, ilustracje dźwiękowe do scen sytuacyjnych, tekstów literackich i obrazów (samodzielnie i pod kierunkiem nauczyciela); tworzy improwizacje ruchowe do muzyki; tworzy według ustalonych zasad improwizacje wokalne i instrumentalne (ćwiczenie wykonuje samodzielnie i pod kierunkiem nauczyciela z wykorzystaniem instrumentów wskazanych w pkt 4 lub wykonanych przez uczniów); tworzy wypowiedzi o muzyce za pomocą środków pozamuzycznych odzwierciedla graficznie cechy muzyki i form muzycznych, rysuje, maluje i układa teksty do muzyki, opisuje słowami cechy i charakter słuchanych utworów. 3. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń: świadomie odbiera muzykę słucha (słuchanie analityczne, ukierunkowane przez nauczyciela na wybrane cechy utworu) wybranych dzieł literatury muzycznej (w całości lub fragmentów) reprezentatywnych dla kolejnych epok (od średniowiecza do XX w.) oraz dla muzyki jazzowej i rozrywkowej, słucha polskich pieśni patriotycznych oraz utworów ludowych w postaci oryginalnej i stylizowanej; rozpoznaje cechy i budowę utworu muzycznego określa nastrój, tempo, dynamikę, fakturę jednogłosową i wielogłosową, rozróżnia podstawowe formy muzyczne (A, AB, ABA, rondo, wariacje); rozróżnia podstawowe głosy ludzkie (sopran, alt, tenor, bas), rodzaje zespołu wykonawczego (soliści, orkiestra symfoniczna, różne typy chórów i zespołów), określa grupy instrumentów (strunowe smyczkowe, szarpane, uderzane V klasa; dęte drewniane i blaszane VI klasa ; perkusyjne IV klasa) i główne instrumenty z tych grup; rozpoznaje charakterystyczne cechy polskich tańców narodowych (poloneza, krakowiaka, mazura, kujawiaka i oberka); - IV klasa charakteryzuje wybrane utwory muzyczne wysłuchane i omówione na zajęciach oraz inne, określając cechy muzyki, które decydują o charakterze utworu; porządkuje chronologicznie postacie kompozytorów J. S. Bach, W. A. Mozart, L. van Beethoven, F. Chopin, S. Moniuszko, W. Lutosławski; - VI klasa interpretuje (gra i śpiewa) utwory zgodnie ze wskazówkami wykonawczymi umieszczonymi w nutach oraz własnym odczuwaniem muzyki. Wyżej wymienione wymagania są wymaganiami wynikającymi z podstawy programowej. Sprostanie im w 100% stwarza uczniowi możliwość uzyskania oceny celującej. II. Zasady oceniania bieżącego: 3
1. Informacja wstępna: Ocenianie bieżące na lekcjach muzyki odbywa się z wykorzystaniem oceniania kształtującego: 1) uczniowie są informowani o celach lekcji i elementach ich aktywności, na które mają szczególnie zwracać uwagę, a co będzie ocenione przez nauczyciela, 2) uczniowie otrzymują od nauczyciela wskazówki związane z doskonaleniem przez nich umiejętności w procesie uczenia się, 3) uczniowie uzyskują pomoc dotyczącą planowania pracy nad doskonaleniem swoich umiejętności. 2. Ocenie podlegają: A. umiejętności w zakresie: śpiewania, grania na instrumentach, tworzenia muzyki, ruchu przy muzyce, tworzenia wypowiedzi o muzyce, np na temat wysłuchanych utworów; B. Wiedza o muzyce: zagadnienia teoretyczne znajomość podstawowych pojęć muzycznych i umiejętność ich stosowania w wypowiedziach o muzyce; wiadomości o kompozytorach; znajomość aparatu wykonawczego muzyki wokalnej i instrumentalnej; opanowanie zagadnień z zakresu szeroko pojętej kultury muzycznej; C. Postępy, zaangażowanie, wkład pracy w działania muzyczne: aktywność na lekcjach wynikająca z zainteresowania przedmiotem; umiejętność pracy w grupie współpraca i wzajemna pomoc; prezentacja dokonań; kreatywność, postawa, zaangażowanie i zachowanie na zajęciach, praca w szkolnym chórze Kasjopea. 3. Formy sprawdzania wiadomości i umiejętności: Kontrola osiągnięć uczniów odbywa się poprzez: 4
realizację zadań praktycznych (śpiew, gra na instrumentach, ruch przy muzyce, taniec, improwizację, tworzenie), realizację zadań teoretycznych (gry dydaktyczne, quizy, pytania i odpowiedzi, kartkówki, zadania w zeszycie ćwiczeń), tworzenie prezentacji, pisanie recenzji z koncertów, analizę kart obserwacji, w przypadku członków chóru Kasjopea poprzez zakwalifikowanie się w efekcie przesłuchań do udziału w koncercie lub konkursie i sam w nich udział. Uczeń jest przygotowany do lekcji, gdy posiada: podręcznik, Zeszyt ucznia, flet, oraz odrobił pracę domową i ma przy sobie/potrafi zaprezentować jej rezultat. W każdym semestrze można przed lekcją zgłosić dwa nieprzygotowania. Każde następne jest równoznaczne z otrzymaniem oceny niedostatecznej. Zaległości spowodowane nieobecnością uczeń powinien uzupełnić w ciągu dwóch tygodni, w przypadku dłuższej nieobecności termin ten uzgadniany jest indywidualnie. 4. Sposób oceniania kryteria oceny, przeliczanie punktów na poszczególne oceny. Ocenianie bieżące z muzyki w klasach IV - VI odbywa się według sześciostopniowej skali (bez stosowania plusów i minusów przy ocenie) stopień celujący 6 stopień bardzo dobry 5 stopień dobry 4 stopień dostateczny 3 stopień dopuszczający 2 stopień niedostateczny 1 Podczas oceniania prac pisemnych stosowana jest zasada przeliczania punktów na ocenę według następującej skali procentowej: 100% - celujący 99% 90% bardzo dobry 89% 75% - dobry 74% 51% - dostateczny 50% 35% - dopuszczający 5
4. Sposób oceniania uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych Nauczyciel uwzględnia stanowisko poradni psychologiczno pedagogicznej, dostosowując kryteria oceniania do wydanych zaleceń. 5. Wagi ocen za poszczególne formy sprawdzania wiadomości i umiejętności Ocenom cząstkowym nadawane są wagi według rangi danej oceny. zadanie muzyczne waga 7 praca na lekcji - waga 6 pisemne prace kontrolne (zapowiedziane lub niezapowiedziane kartkówki lub quizy z materiału lekcji poprzedniej) waga 5 sposób prowadzenia Zeszytu ucznia, praca domowa waga 4 udział w festiwalach, konkursach muzycznych - waga 10 praca dodatkowa waga 4 6. Częstotliwość sprawdzania i oceniania. Ocenianie odbywa się systematycznie, na każdej lekcji. Kartkówki przeprowadzane są raz lub dwa razy w semestrze. Prace domowe całej klasy oceniane są co najmniej 2 razy w ciągu semestru, pozostałe kontrolowane są na bieżąco. Poszczególne oceny cząstkowe są opisane i umieszczone w odpowiednich rubrykach elektronicznego dziennika lekcyjnego. 7. Warunki i zasady poprawiania ocen bieżących. Każdą ocenę bieżącą uczeń może poprawić w terminie do 14 dni w umówionej wcześniej z nauczycielem formie. Ocena otrzymana z poprawy jest wpisywana do dziennika obok wcześniej otrzymanej oceny. 8. W klasach IV-VI liczba ocen cząstkowych wystawiona uczniowi przez nauczyciela w ciągu semestru nie może być mniejsza od podwojonej tygodniowej liczby godzin z muzyki. 9. Sposoby informowania rodziców o ocenach bieżących. nauczyciel informuje rodziców (prawnych opiekunów) o czynionych przez ucznia postępach poprzez wpisy ocen w dzienniku elektronicznym, na konsultacjach indywidualnych, zebraniach okresowych - według harmonogramu 6
ustalanego corocznie w szkole, w przypadku kłopotów ucznia z nauką nauczyciel poprzez wychowawcę klasy zaprasza rodziców (prawnych opiekunów) na konsultacje do szkoły, nauczyciel na bieżąco wpisuje uwagi o niestosownym zachowaniu ucznia do dziennika elektronicznego. III. Zasady oceniania semestralnego i końcoworocznego: 1. Wynikająca ocena klasyfikacyjna semestralna i roczna nie jest średnią arytmetyczną, lecz średnią ważoną wyliczoną z ocen cząstkowych uzyskanych w danym semestrze i roku. Przedstawia się ją w skali 6 stopniowej: 5,50-6,0 stopień celujący 4,50-5,49 stopień bardzo dobry 3,50-4,49 stopień dobry 2,5-3,49 stopień dostateczny 1,50-2,49 stopień dopuszczający poniżej 1,50 stopień niedostateczny Przy ustalaniu oceny z muzyki w szczególności brana jest pod uwagę postawa, zaangażowanie i wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki tych zajęć. Ocenę celującą (6) otrzymuje uczeń, który: posiadł wiedzę i umiejętności obejmujące pełny zakres treści (podstawa programowa) nauczania realizowanych w danej klasie; samodzielnie i twórczo rozwija swoje uzdolnienia; na lekcjach jest bardzo aktywny i zdyscyplinowany, inicjuje różnorodne zadania, projekty, biegle posługuje się zdobytymi umiejętnościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych i praktycznych; opanował umiejętność łączenia wiedzy z zakresu muzyki z wiadomościami z innych przedmiotów, zawsze jest przygotowany do zajęć, odrabia zadane prace domowe, uzupełnia Zeszyt ucznia, 7
uczestniczy w koncertach w filharmonii i innych formach muzyki na żywo, aktywnie uczestniczy w życiu muzycznym szkoły lub poza szkołą, bierze udział w konkursach, festiwalach, przeglądach muzycznych. Ocenę bardzo dobrą (5) otrzymuje uczeń, który: opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określony podstawą programową sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami; korzysta z różnych źródeł informacji, na lekcjach jest bardzo aktywny i zdyscyplinowany, samodzielnie rozwiązuje problemy teoretyczne i praktyczne ujęte w Podstawie programowej realizowanych w danej klasie, odrabia prace domowe, uzupełnia Zeszyt ucznia, jest uważnym słuchaczem koncertów muzycznych. Ocenę dobrą (4) otrzymuje uczeń, który: opanował zdecydowaną większość wiadomości i umiejętności określonych w podstawie programowej realizowanych w danej klasie; poprawnie stosuje wiadomości, korzysta z różnych źródeł informacji, odrabia prace domowe, uzupełnia Zeszyt ucznia. na lekcjach jest aktywny i zdyscyplinowany, samodzielnie lub z pomocą nauczyciela wykonuje typowe zadania teoretyczne i praktyczne, jest uważnym słuchaczem koncertów muzycznych. Ocenę dostateczną (3) otrzymuje uczeń, który: opanował w stopniu zadowalającym umiejętności i wiadomości określone w podstawie programowej realizowane w danej klasie, wykonuje typowe zadania teoretyczne i praktyczne o średnim stopniu trudności samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela, odrabia prace domowe, uzupełnia Zeszyt ucznia. Potrafi skupić się podczas koncertów muzycznych. Ocenę dopuszczającą (2) otrzymuje uczeń, który: 8
w niewielkim stopniu opanował wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej realizowane w danej klasie, jest w stanie wykonać proste ćwiczenie przy pomocy nauczyciela, nie przeszkadza innym słuchaczom podczas koncertów muzycznych, nie wykazuje zaangażowania w opanowaniu podstawowych umiejętności. Ocenę niedostateczną (1) otrzymuje uczeń tylko w sytuacjach wyjątkowych, uczeń, który: ma negatywny stosunek do przedmiotu, nie opanował wiadomości i umiejętności określonych w podstawie programowej realizowanych w danej klasie, co nie wynika z braku możliwości czy braku uzdolnień ucznia, mimo pomocy nauczyciela, nie chce i nie potrafi wykonać nawet najprostszych ćwiczeń wynikających z programu danej klasy, nie prowadzi Zeszytu ucznia, nie odrabia prac domowych, nie wykazuje żadnych chęci nauczenia się czegokolwiek, nadrobienia braków, poprawienia ocen. 2. Warunki uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej (semestralnej) oceny klasyfikacyjnej z muzyki. Na koniec semestru (roku szkolnego) nie przewiduje się przeprowadzania dodatkowych sprawdzianów zaliczeniowych w celu podniesienia przewidywanej oceny. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, przy mniejszej niż wymagana liczbie ocen cząstkowych, spowodowanej długą usprawiedliwioną nieobecnością ucznia, po otrzymaniu informacji o przewidywanej ocenie klasyfikacyjnej, uczeń lub jego rodzice (prawni opiekunowie) mogą w ciągu dwóch dni złożyć umotywowana prośbę o zmianę oceny. Nauczyciel decyduje o terminie sprawdzania wiadomości i umiejętności. Zadania sprawdzające z poziomu wymagań na ocenę, o którą występuje zainteresowany, przygotowuje nauczyciel. Ocena zostaje zmieniona na wyższą w przypadku, gdy uczeń uzyska co najmniej 80% maksymalnej liczby punktów możliwych do otrzymania. Uwaga: Szczegółowe informacje o sposobach i formach informowania uczniów i ich rodziców o przewidywanych ocenach oraz warunki i tryb uzyskania wyższej oceny klasyfikacyjnej, niż przewidywana, precyzują zapisy zawarte w Statucie Szkoły. 9
3. Sposób i terminy informowania uczniów i rodziców o przewidywanej rocznej (semestralnej) ocenie klasyfikacyjnej. Na miesiąc przed końcoworocznym (semestralnym) posiedzeniem Rady Pedagogicznej nauczyciel informuje ucznia i jego rodziców /prawnych opiekunów/ o przewidywanej dla niego ocenie klasyfikacyjnej, wpisując ją - jako przewidywaną - do dziennika elektronicznego. 10