Szkoła Podstawowa Nr 5 im. Jana Pawła II w Kołobrzegu WEWNĄTRZSZKOLNY PROGRAM DORADZTWA ZAWODOWEGO DLA KLAS VII i VIII Rok szkolny 2018/2019 Opracowanie i realizacja: mgr Lutosława Koc Kozakowska I. Podstawy prawne: Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 roku Prawo Oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59) Przepisy w prowadzające ustawę Prawo Oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz.60) Ustawa z dnia 7 września 1991 o Systemie Oświaty (Dz. U. z 2016 r. poz.1943) II. Założenia programu; adresaci: Celem doradztwa edukacyjno-zawodowego w klasach VII i VIII szkoły podstawowej jest przygotowanie uczniów do odpowiedzialnego planowania ścieżki swojej kariery i trafnego podejmowania decyzji dotyczących wyboru kierunku dalszej nauki, przy wsparciu doradcy zawodowego. Program zawiera informacje edukacyjnozawodowe, treści dotyczące samopoznania oraz informacje dotyczące rynku pracy. Zakres treści w programie odpowiada potrzebom i możliwościom uczniów szkoły podstawowej. W proponowanych scenariuszach dużo miejsca poświęcono pracy w grupie, gdyż jest to jedna z najbardziej poszukiwanych przez pracodawców kompetencji. III. Cele ogólne : przygotowanie młodzieży do podjęcia trafnych decyzji edukacyjnozawodowych, wyboru szkoły ponadpodstawowej zgodnej z zainteresowaniami i uzdolnieniami oraz do roli pracownika na współczesnym rynku pracy, przygotowanie uczniów do radzenia sobie z ciągłymi zmianami we współczesnym świecie kształtowanie proaktywnych postaw, poznawanie samego siebie, analizę informacji na temat systemu edukacji i rynku pracy, 1
poszerzanie własnej wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, rozwijanie umiejętności uczenia się przez całe życie, przygotowanie uczniów do świadomej realizacji celów związanych z karierą zawodową. IV. Cele szczegółowe: Cele szczegółowe dotyczą czterech obszarów: 1. Poznanie własnych zasobów 2. Świat zawodów i rynek pracy 3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie 4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjnozawodowych W obszarze POZNANIE WŁASNYCH ZASOBÓW uczeń: rozpoznaje swoje zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe); charakteryzuje wartości z uwzględnieniem wartości pracy; określa aspiracje i potrzeby związane z własnym rozwojem i możliwe sposoby ich realizacji. W obszarze ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY uczeń: wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody; wskazuje drogi zdobycia wybranych zawodów; uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka; konfrontuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy oraz oczekiwaniami pracodawców. W obszarze RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE uczeń: charakteryzuje strukturę systemu edukacji; analizuje oferty szkolnictwa ponadpodstawowego i wyższego pod kątem możliwości dalszego kształcenia; 2
określa znaczenie uczenia się przez całe życie. W obszarze PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH uczeń: określa marzenia, cele i plany edukacyjno-zawodowe na bazie własnych zasobów; planuje ścieżkę kariery, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów; identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie kariery. V. Metody wykorzystywane w scenariuszach: W przygotowanych scenariuszach zajęć zaproponowano zastosowanie aktywnych metod nauczania. Pozwalają one uczniom na rozważanie, wyciąganie wniosków, rozwijanie kompetencji komunikacyjnych i współpracę w grupie. Popełnianie błędów oraz ich poprawianie w oparciu o szczegółową analizę stanowi istotną część procesu edukacyjnego. Proponowane metody pracy to: Wybór metod pracy zależy od wieku i liczebności grupy, poziomu integracji grupy, indywidualnych potrzeb uczniów, umiejętności metodycznych nauczyciela oraz od jego swobody psychologicznej. Najczęściej wykorzystywanymi metodami/technikami pracy będą: burza mózgów, metoda Śnieżnej kuli, niedokończone zdania, Mówiąca ściana, praca w parach lub małych grupach zadaniowych, autoprezentacja; analiza przypadków, dyskusja problemowa, debata Za i przeciw, portfolio, pogadanka, mini wykład, metody oparte na analizie filmów, biografii, cytatów, ankieta, testy, plakat. VI. Treści i czas realizacji, organizacji programu: Wprowadzeniem do lekcji będzie pogadanka z uczniami na temat doradztwa zawodowego w szkole Czym jest doradztwo?, Cele i sens edukacji zawodowej Po niej następuje cykl tematycznie uporządkowanych zajęć. 3
Tematy zajęć: Poznawanie własnych zasobów: 1. Moje umiejętności- moje sukcesy 2. Zdolności i uzdolnienia 3. Moje portfolio i e-portfolio 4. Czy i ja mogę być bohaterem? 5. Jakie wartości są dla mnie ważne? Świat zawodów i rynek pracy 1. Zawody wokół nas 2. Jak scharakteryzować współczesny rynek pracy? 3. Moje zasoby i preferencje a oczekiwania pracodawców 4. Autoprezentacja, czyli sztuka przedstawiania siebie 5. Praca, jako wartość w życiu człowieka 6. Wolontariat - wstępem do kariery Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie 1. Szkoły zawodowe- szkołami pozytywnego wyboru 2. Informacje w zasięgu ręki, czyli poznaję ofertę szkół ponadpodstawowych 3. Szkoła podstawowa i co dalej? Moja edukacyjna przygoda 4. Jak długo uczymy się? Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno- zawodowych 1. Kariera zawodowa. Co w trawie piszczy? 2. Jak wybrać szkołę? 3. Kim chcę zostać w przyszłości? 4. Doradca zawodowy kto to taki? CZAS REALIZACJI: Program będzie realizowany w roku szkolnym 2018/2019 w klasach 7 abc i w klasach 8 abc w wymiarze 1h/tygodniowo dla każdej klasy. Program ma układ spiralny, który pozwala na powrót do wcześniej poznanych zagadnień, umożliwiając poszerzanie i uzupełnianie wiedzy na dany temat. Realizacja programu nie wymaga bezwzględnego zachowania proponowanej kolejności. Nauczyciel dopasowuje kolejność odpowiadającą aktualnym potrzebom uczniów. 4
Najwłaściwszą formą realizacji programu jest prowadzenie zajęć metodą warsztatową. Uczniowie powinni wykonywać ćwiczenia indywidualnie i zespołowo, a ich wyniki przedstawiać na forum klasy. W ten sposób mają okazję nauczyć się sztuki rozmowy, przedstawienia swoich poglądów i argumentowania na ich rzecz. Jednocześnie poznając poglądy innych osób, będą mogli rozwijać postawę tolerancji, szacunku i akceptacji dla złożoności i wielowymiarowości ludzi i zdarzeń. Rolą nauczyciela jest koordynowanie, kierowanie dyskusją, właściwy dobór ćwiczeń podczas zajęć i organizacji pracy uczniów, podsumowywanie wiedzy uczniów oraz jej uzupełnianie, gdy sytuacja tego wymaga. Nauczyciel podczas zajęć powinien organizować takie sytuacje dydaktyczne, które będą wpływać na efektywną naukę. VIII. Współpraca: spotkania z przedstawicielami różnych zawodów, współpraca ze szkołami branżowymi, liceami, technikami, wycieczki zawodoznawcze do firm i instytucji, współpraca z PPP, współpraca z biblioteką, współpraca z PUP, udział w przedsięwzięciach lokalnych: targi szkół, giełdy. IX. Przewidywane efekty kształcenia: W zakresie wiedzy uczeń: posługuje się pojęciami związanymi z tematyką rynku pracy, kwalifikacji zawodowych; identyfikuje swoje możliwości psychofizyczne i predyspozycje zawodowe; wyjaśnia zależności pomiędzy zainteresowaniami a wyborem zawodu; wymienia umiejętności niezbędne do prawidłowego funkcjonowania w różnych rolach zawodowych i społecznych. W zakresie umiejętności uczeń: rozwija swoje zainteresowania; 5
wykorzystuje wiedzę teoretyczną z zakresu doradztwa zawodowego, aby trafnie określić swe predyspozycje, zdolności, umiejętności; samodzielnie lub z pomocą doradcy planuje dalszą ścieżkę rozwoju edukacyjno- -zawodowego. W zakresie kompetencji społecznych uczeń: skutecznie współpracuje z kolegami w zespole; przyjmuje twórczą i refleksyjną postawę wobec przekonań oraz sposobu postępowania innych ludzi; rozwiązuje konflikty powstające podczas pracy zespołowej. X. Ewaluacja: Zajęcia doradztwa zawodowego mają szczególny charakter, ponieważ nie podlegają ocenie i nie mają wpływu na promocję ucznia do klasy programowo wyższej, ani na ukończenie szkoły przez ucznia. Trudno sprawdzić osiągnięcia uczniów, ponieważ weryfikatorem wiedzy i umiejętności uczniów będzie życie. Nauczyciel może jedynie poprzez obserwację pracy i wypowiedzi uczniów monitorować ich wiedzę. Propozycje: Ankiety ewaluacyjne na zakończenie kl. VIII, Indywidualne rozmowy z uczniami i rodzicami XI. Załączniki: zestawy scenariuszy dostępne na stronie internetowej www.ore.edu.pl 6