Implementacja nowego pakietu unijnego w świetle celów Agendy Cyfrowej Jolanta Steppa Ekspert ds. Projektów Strategicznych Telekomunikacja Polska SA
Agenda Cyfrowa w obszarze szybkiego i bardzo szybkiego dostępu do Internetu działania o charakterze legislacyjnym Dynamiczny jednolity rynek cyfrowy Interoperacyjność i normy Zaufanie i bezpieczeństwo Szybki i bardzo szybki dostęp do Internetu Wzmocnienie umiejętności wykorzystywania technologii cyfrowych i włączenia społecznego Korzyści z TIK dla społeczeństwa UE Zaproponowanie decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie programu europejskiej polityki w zakresie widma radiowego Wydanie zalecenia w celu zachęcania do inwestycji w konkurencyjne sieci nowej generacji Działania legislacyjne dla Państw Członkowskich: Ułatwienie inwestycji w Internet szerokopasmowy Wdrożenie polityki w zakresie widma radiowego Wdrożenie zalecenia KE zachęcającego do inwestycji w NGA Podstawowy szerokopasmowy dostęp do Internetu dla 100% wszystkich obywateli UE do 2013 r.: Dostęp do Internetu o przepustowości 30 Mb/s dla 100 % obywateli UE do 2020 r.: Dostęp do bardzo szybkich sieci szerokopasmowych do 2020 r.; 50 % europejskich gospodarstw domowych powinno mieć abonament na dostęp do Internetu o przepustowości powyżej 100 Mb/s. 2
decyzja w sprawie europejskiej polityki w zakresie widma radiowego Zaproponowanie decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie programu europejskiej polityki w zakresie widma w celu zwiększenia skuteczności zarządzania widmem radiowym Status prac Drugie czytanie RSPP w Parlamencie Europejskim 1Q 2012 Główne założenia wynikające z Agendy Cyfrowej: promocja efektywnego zarządzania widmem, zapewnienie dodatkowej elastyczności (również dzięki umożliwieniu handlu częstotliwościami) wspieranie konkurencyjności i innowacyjności Dyrektywy 2009 Zapewnienie efektywności wykorzystywania widma Obiektywne, przejrzyste, niedyskryminujace i proporcjonalne zasady przyznawania widma Neutralność technologii i usług wykorzystywanych w poszczególnych pasmach Wprowadzenie mechanizmu przekazania praw do zarządzania częstotliwościami Uprawnienie dla państw członkowskich do określenia zasad zapobiegających przetrzymywaniu widma Nowelizacja Pt. Ustawowe ograniczenie czasu rezerwacji częstotliwości (15 lat). Arbitralne ustawowe stwierdzenie, że 15 lat jest wystarczające dla spełnienia wszystkich przesłanek (charakter usług, inwestycje, kierunki rozwoju) Jednorazowa dodatkowa opłata za przedłużenie rezerwacji częstotliwości Fiskalny charakter propozycji Mniejsze możliwości rozwoju rynku 3
wydanie zalecenia zachęcającego do inwestycji w sieci nowej generacji. Wydanie zalecenia w celu zachęcania do inwestycji w konkurencyjne sieci nowej generacji Główne założenia Zalecenia wynikające z Agendy Cyfrowej: najbardziej odpowiednich środków, co zezwoli na rozsądne tempo inwestycji alternatywnych operatorów, uwzględniając jednocześnie poziom konkurencji na danym obszarze wspólnych inwestycji i podziału 4
5 Zalecenie NGA: Risk Premium podstawowa zachęta inwestycyjna dla operatora SMP Dyrektywy: Art. 8 ust. 5 lit d DR zagwarantowanie, że każdy przypadek udzielenia dostępu uwzględnia ryzyko Art. 13 DD w celu zachęt inwestycyjnych, w tym inwestycji w NGA, NRA biorą pod uwagę dokonane przez operatora inwestycje oraz umożliwiają uzyskanie zwrotu stosownej części zainwestowanego kapitału, uwzględniając wszelkie ryzyko typowe dla przedsięwzięcia Nowelizacja Prawa telekomunikacyjnego: Dodanie do art. 39 ust. 6 w brzmieniu W przypadku nowego przedsięwzięcia go Prezes UKE, ustalając opłaty z tytułu dostępu, bierze również pod uwagę możliwość zaistnienia związanego z przedsięwzięciem inwestycyjnym, typowego dla nowych sieci dostępu wspierających produkty, na które popyt jest niepewny.
6 Ryzyko w nowelizacji Pt Art. 39 Pt - nowelizacja nie zawiera gwarancji zwrotu zaangażowanego kapitału uwzględniającego wszelkie ryzyko Brak rozwiązań dla go w art. 40 Pt (koszty ponoszone); obowiązki kosztowe TP na wszystkich rynkach hurtowych wynikają z art. 40 Pt Regulator weryfikując stawki oparte o koszty ponoszone bierze pod uwagę: promocję efektywności i zrównoważonej konkurencji zapewnienie maksymalnych korzyści dla użytkowników końcowych. Brak Risk premium jako przesłanki weryfikacji kosztów przez Regulatora Zmiany w Pt zapowiedziane po konsultacjach społecznych Zapewnienie zwrotu zainwestowanego kapitału dla art. 39 i 40 Pt Pominięcie uwzględnienia go
Zalecenie NGA: Wskazanie środków regulacyjnych, które w ocenie Komisji Europejskiej na poziomie unijnym są najbardziej odpowiednie dla NGA Dyrektywy: Środki zaradcze powinny być adekwatne i proporcjonalne do zidentyfikowanych problemów (zapisy z 2002 r.) Środki zaradcze powinny uwzględniać cele polityki regulacyjnej Dyrektywy 2009 (cele polityki regulacyjnej): Promocja konkurencji opartej o infrastrukturze (art. 8 ust. 5 lit. c DR) Promocja efektywnych inwestycji i innowacji w zakresie nowej i unowocześnionej infrastruktury (art. 8 ust. 5 lit. d DR) 7
8 Stosowanie zaradczych sprzyjających inwestycjom w nowelizacji Pt Obowiązki regulacyjne w Polsce nie są nakładane przy uwzględnieniu celów polityki regulacyjnej (art. 189), tylko celów ustawy Pt (art. 1 ust 2) Celem ustawy Pt jest m.in. neutralność technologiczna rozwój określonej technologii Nowelizacja Pt nie implementuje celów polityki regulacyjnej w brzmieniu zmodyfikowanym w 2009 Obowiązki kosztowe koszty efektywnego operatora (art. 39 Pt), koszty ponoszone (art. 40 Pt) Art. 13 DD obowiązki związane ze zwrotem kosztów oraz kontrolą cen, w tym obowiązki związane z oparciem cen o koszty. Nałożenie innych obowiązków kosztowych wymaga zastosowania art. 44 Pt (tryb specjalny) Obowiązek polegający na zakazie stosowania zawyżonych cen itp. Komisja Europejska nie potraktowała tego obowiązku jako obowiązku nie mieszczącego się w zakresie art. 13 DD Wymóg przejrzystości
Ograniczenie swobody nakładania obowiązków regulacyjnych w innych aktach prawnych: Art. 13 ust. 4 pkt 3 Megaustawy - obowiązki regulacyjne nałożone na operatora SMP stosuje się odpowiednio do infrastruktury podmiotu z jego grupy kapitałowej, jeżeli operator SMP z niej korzysta regulacja ex lege, brak możliwości Regulatora w wybraniu najodpowiedniejszych środków zaradczych 9
Zalecenie NGA: wspólne inwestycje jako droga do efektywnej konkurencji; rozważenie segmentacji geograficznej i zwolnienie z regulacji obszarów wspólnych inwestycji - pkt 28 (LLU), pkt 37 (BSA) Risk Sharing podział go pomiędzy inwestorów a podmioty ubiegające się o dostęp np. ustalanie długoterminowych cen dostępu czy rabaty ilościowe. Dyrektywy 2009: Art. 8 DR (cele i zasady polityki regulacyjnej) ust 5 lit d zezwolenie, aby różne porozumienia o współpracy między inwestorami a stronami zwracającymi się o dostęp stanowiły dywersyfikację go przy zapewnieniu utrzymania konkurencji i niedyskryminacji 10
Promocja wspólnych inwestycji w nowelizacji Pt i innych aktach: Brak przepisów dotyczących wspierania wspólnych inwestycji w nowelizacji Pt Istnieją bariery prawne ograniczające wspólne inwestycje operatorów telekomunikacyjnych Megaustawa: art. 13 ust. 4 pkt 3 ustawowe rozciągnięcie regulacji na sieć podmiotów z grupy kapitałowej operatora SMP asymetria inwestycyjna brak zachęt do wspólnych inwestycji Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów: ryzyko zarzutu zawarcia antykonkurencyjnego porozumienia (konkurenci o łącznym udziale rynkowym ponad 5%, 10% dla innych przypadków) 11
12 Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów c.d.: Przykładowe zakazy: ograniczanie dostępu do rynku lub eliminowaniu z rynku przedsiębiorców nieobjętych porozumieniem odmowa udostępnienia sieci będącej wynikiem wspólnych inwestycji; odmowa przystąpienia do wspólnej inwestycji ograniczanie lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego lub inwestycji umowny zakaz prowadzenia indywidualnych inwestycji na terenach objętych wspólnymi inwestycjami case Swisscom & przedsiębiorstwa użyteczności publicznej Swisscom pokrywa 60% nakładów inwestycyjnych i koszty utrzymania sieci Sieć otwarta na podmioty trzecie na niedyskryminacyjnych zasadach Wątpliwości Weko w zakresie ilości i cen światłowodów dla stron trzecich Art. 3 ustawy - Przepisów ustawy nie stosuje się do ograniczeń konkurencji dopuszczonych na podstawie odrębnych ustaw. Brak odniesień do wspólnych inwestycji w NGA
Risk sharing w nowelizacji Pt Brak mechanizmów w noweli Pt gwarantujących możliwość zastosowania oraz trwałości rozwiązań w zakresie: Ustalenia długoterminowych cen dostępu Rabatów ilościowych Zastosowanie Risk sharing w ofercie ramowej nie daje gwarancji trwałości rozwiązań Podział nie występuje ani w: celach polityki regulacyjnej obowiązkach kosztowych (w tym metodach weryfikacji opłat) celach ustawy 13
Wnioski Zaproponowanie decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie programu europejskiej polityki w zakresie widma radiowego Wydanie zalecenia w celu zachęcania do inwestycji w konkurencyjne sieci nowej generacji Działania legislacyjne dla Państw Członkowskich: Ułatwienie inwestycji w Internet szerokopasmowy Wdrożenie polityki w zakresie widma radiowego Wdrożenie zalecenia KE zachęcającego do inwestycji w NGA Pakiet dyrektyw z 2009 r. zawiera podstawowe rozwiązania nawiązujące do zadań legislacyjnych państw członkowskich określonych w Agendzie Cyfrowej Nowela Pt nie implementuje lub implementuje w ograniczonym zakresie te postanowienia dyrektyw, które są spójne z zadaniami wynikającymi z Agendy Cyfrowej Braki cyfrowe w nowelizacji Pt: Risk Premium Risk Sharing Wspieranie wspólnych inwestycji Niedostateczne rozwiązania w zakresie nakładania zaradczych Konieczne zmiany dotyczą nie tylko Prawa telekomunikacyjnego, ale także Megaustawy oraz możliwości zastosowania art. 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów do wspólnych inwestycji 14