Odma opłucnej Torakopunkcja odbarczająca igłowa Technika wykonania zabiegu Pamiętaj chory znajduje się w stanie bezpośredniego zagrożenia życia. Pomimo to: o Bądź spokojny i opanowany. o Bądź przyjazny tak dla chorego jak i dla zespołu, w którym pracujesz. o Uspokój chorego informując go, że wiesz jak mu pomóc i prosząc go o wykonywanie Twoich poleceń. ZAPYTAJ, CZY WYRAŻA ZGODĘ ABYŚ MU POMÓGŁ. INFORMUJ CHOREGO O ZAMIARZE WYKONANIA KAŻDEJ CZYNNOŚCI. Masz do czynienia z myślącym człowiekiem, a nie przedmiotem!!! o Pozwól przyjąć choremu najbardziej wygodną pozycję. Najczęściej chory będzie się czuł lepiej siedząc. o Przydziel zadania: Sam dokonaj szybkiej oceny stany chorego (zatamuj krwotok zewnętrzny). Sam podaj choremu tlen. Najlepiej przez maskę twarzową z workiem rezerwuarowym, ustawiając przepływ tlenu na 15 l/min. Drugi przygotowuje zestaw do torakopunkcji igłowej oraz narzędzia do przygotowania zabiegu. Trzeci podłącza choremu monitor czynności życiowych: SpO 2, EKG, NiBP. Czwarty czeka na Twoje polecenia. Piąty jest protokolantem (rekorderem) i odnotowuje informacje o stanie chorego i prowadzonych czynnościach. o Nie unoś głosu i nie poganiaj personelu. Jeżeli dysponujesz czasem (a stan chorego nie jest krytyczny) poleć Czwartemu wprowadzić kaniulę do żyły (wybierając naczynie o dużej średnicy, będąc pewnym, że nakłuje ją za pierwszym razem). Zabezpiecz kaniulę opatrunkiem. Odsłoń przednią powierzchnię klatki piersiowej. Bądź pewien, że wiesz co robisz. Zlokalizuj palpacyjnie kąt Ludwiga (przyczep II-gich żeber do mostka) [Ryc 1], używając w tym celu palca wskazującego i środkowego, a kłąb dłoni opierając na mostku chorego. Przesuwaj palce od wcięcia szyjnego mostka w dół. Ryc 1: Palpacyjna lokalizacja kąta Ludwiga przyczep II-gich żeber do mostka.
Przesuń palce: wskazujący i środkowy w II-gim międzyżebrzu do linii środkowoobojczykowej (połowa odległości pomiędzy linią przymostkową i pachową przednią), opierając opuszki palców na górnej krawędzi III-go żebra [Ryc 2]. Ryc 2: Wyznaczenie miejsca nakłucia klatki piersiowej (górna krawędź III-go żebra, w linii środkowo-obojczykowej). Jeżeli chory się nie dusi znieczul nasiękowo okolicę miejsca planowanej torakopunkcji. Ma ono mieć średnicę opuszki Twojego palca. Użyj w tym celu 2-3 ml 1% Lignokainy. Jeżeli chory dusi się zrezygnuj ze znieczulenia nasiękowego. Użyj do torakopunkcji odbarczającej kaniuli o średnicy 14 Ga (optymalnie) i długości 3,25 (optymalnie). Trzymaj igłę za obsadkę mandrynu (nie za kaniulę!!!) prawą ręką - palcem środkowym i kciukiem (układając palec wskazujący na cz. proksymalnej igły) [Ryc 3], kierując jej ścięcie dogłowowo [Ryc 4]. Strzykawka z 0,9% NaCl nie jest konieczna. Ryc 3: Prawidłowe uchwycenie igły (igła prostopadle ułożona do ściany klatki piersiowej): Prawa dłoń: - Palec środkowy i kciuk trzymają obsadkę igły (nie kaniulę). - Palec wskazujący umieszczony jest na końcu proksymalnym kaniuli to on będzie napierał na igłę. Lewa dłoń: palce (środkowy i wskazujący) naciągają skórę w miejscu planowanego nakłucia. Ryc 4: Ścięcie igły skierowane jest dogłowowo, co zapobiega uszkodzeniu pęczka naczyniowo-nerwowego. Unieruchamiając lewą ręką skórę w miejscu nakłucia [Ryc 3 i 4]: o Ustabilizuj prawą dłoń, opierając jej kłąb na klatce piersiowej. o Wprowadź igłę prostopadle do ściany klatki piersiowej, dochodząc do powierzchni III-żebra w linii środkowo-obojczykowej (poczujesz opór, który stawia żebro). o Delikatnie wycofaj igłę (1-2 mm), przesuń ją dogłowowo przesunięcie równoległe pod skórą (ale cały czas prostopadle do ściany klatki piersiowej). o Wprowadź igłę o 1-4 cm głębiej aż zsunie się (wpadnie) do klatki piersiowej po górnej krawędzi III-go żebra. Poczujesz gwałtowny spadek oporu. o Usuń palec wskazujący w części proksymalnej (usłyszysz syk wydobywającego się powietrza z klatki piersiowej). o Trzymając igłę (mandryn) prawą ręką (w tej samej pozycji), lewą ręką wsuń kaniulę do jamy opłucnej (zsuń ją z mandrynu), pozostawiając kaniulę w jamie opłucnej i ustabilizuj ją opatrunkiem [Ryc 5].
Ryc 5: Technika wprowadzenia kaniuli do jamy opłucnej. (zsunięcia jej z igły, z mandrynu). UWAGA: Jeżeli ranny jest wentylowany mechanicznie (nie ma własnego napędu oddechowego, lub też jest poddany anestezji i miał podane środki zwiotczające mięśnie) kaniula może pozostać otwarta. Jeżeli ranny ma zachowany oddech spontaniczny konieczne są (zamiennie): o Zamykanie światła kaniuli, w czasie wdechu chorego. W czasie wydechu kaniula musi być otwarta. o Załóż na światło kaniuli obcięty palec rękawiczki, który będzie zmodyfikowaną zastawką Heimlicha, zapobiegającą przedostawaniu się powietrza atmosferycznego do jamy opłucnej, w czasie wdechu. Ryciny: Ryc 1: Palpacyjna lokalizacja kąta Ludwiga przyczep II-gich żeber do mostka.
Ryc 2: Wyznaczenie miejsca nakłucia klatki piersiowej (górna krawędź III-go żebra, w linii środkowo-obojczykowej). Ryc 3: Prawidłowe uchwycenie igły (igła prostopadle ustawiona do ściany klatki piersiowej: Prawa dłoń: o Palce środkowy i kciuk trzymają obsadkę igły (nie kaniulę). o Palec wskazujący umieszczony jest na końcu proksymalnym kaniuli to on będzie napierał na igłę. Lewa dłoń: Palce wskazujący i środkowy naciągają skórę w miejscu planowanego nakłucia.
Ryc 4: Ścięcie igły skierowane jest dogłowowo, co zapobiega uszkodzeniu pęczka naczyniowo-nerwowego. Ryc 5: Technika wprowadzenia kaniuli do jamy opłucnej (zsunięcia jej z igły, z mandrynu).