INSTRUKCJA OBSŁUGI PANELU CISA 200-15-25 DO ROZPRĘŻANIA GAZÓW SPECJALNYCH Niniejszy dokument, jak i informacje w nim zawarte stanowią własność Air Liquide Polska Sp. z o.o., ul. Jasnogórska 9, 31-358 Kraków, zarejestrowaną w Sądzie Rejonowym dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie XI Wydział Gospodarczy KRS pod numerem 0000122583, kapitał zakładowy 300 810 000 PLN, NIP 944-12-51-003 lub spółek z nią powiązanych ( Air Liquide ). Dokument ten stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa Air Liquide. Wykonywanie opracowań dokumentu jak i ujawnianie go, zarówno w części jak i w całości, podmiotom trzecim wymaga uzyskania uprzedniej pisemnej zgody Air Liquide. Podmiot, który uzyskał ten dokument, nie będąc jego odbiorcą, nie jest uprawniony do korzystania z tego dokumentu i jest zobowiązany do natychmiastowego poinformowania nadawcy oraz zniszczenia dokumentu. Spis treści Cel i przedmiot instrukcji 2 Zasada działania 2 Opis układu połączeń 2 Ogólne warunki bezpieczeństwa 3 Wymiana butli 3 Postępowanie w sytuacji awaryjnej 6 Kontakt 6 Instrukcja obsługi panelu CISA 200-15-25 do rozprężania gazów specjalnych Strona 1/6
1. CEL I PRZEDMIOT INSTRUKCJI Instrukcja ma na celu zapoznanie pracowników obsługujących gazy specjalne z obsługą instalacji do magazynowania i rozprężania gazów specjalnych. Nowa gama paneli CISA 200 o właściwościach rozprężania - przełączania, działa na zasadzie automatycznego przełączenia zasilania ze źródła pustego (butle lub wiązki) na źródło pełne. Gama tych produktów zawiera wiele udoskonaleń, które: odpowiadają oczekiwaniom użytkowników, respektują zasady nowej Dyrektywy Europejskiej, która dotyczy urządzeń ciśnieniowych. 2. ZASADA DZIAŁANIA 2.1. Centrala 1-go stopnia rozprężania - inwersji Zasada działania automatycznych centrali z uzbrojeniem CISA z podwójnym stopniem rozprężania, opiera się na naprzeciwległym zamontowaniu (jeden naprzeciw drugiego) dwóch reduktorów pierwszego stopnia rozprężania połączonych z dwoma źródłami gazu. Reduktory wyregulowane są w taki sposób, że ciśnienie redukcji reduktora rezerwowego jest nieco niższe od ciśnienia redukcji reduktora aktualnie pracującego. Wyjście z centralki jest wspólne dla obu reduktorów i jedynie reduktor, którego ciśnienie pracy ustawione jest wyżej, przesyła gaz. Gdy aktualnie używane źródło gazu wyczerpuje się, obniżenie ciśnienia powoduje automatyczne uruchomienie drugiego rezerwowego reduktora. Operator interweniuje jedynie w celu wymiany pustych butli lub wiązek. Ciśnienie, które jest na rurociągu, odczytujemy na manometrze wyjściowym z centrali 1-go stopnia rozprężania. 2.2. Moduł 2-go stopnia rozprężania (redukcji) BD.S Centrala CISA 200 zawiera moduł BD.S drugiego stopnia redukcji ciśnienia gazu, moduł zainstalowany jest za reduktorami wysokiego ciśnienia pierwszego stopnia rozprężania. Moduł BD.S pozwala na utrzymanie bardzo stabilnego ciśnienia użytkowego bez względu na fazy cyklu działania centrali. Ponadto ciśnienie to możemy regulować. Druga faza rozprężania pozwala na uzyskanie, jeśli istnieje taka konieczność, bardzo stabilnego ciśnienia użytkowego; na zadaną wartość ciśnienia nie mają wpływu zmiany powodowane przełączaniem się reduktorów pierwszego stopnia rozprężania. 3. OPIS UKŁADU POŁĄCZEŃ Instalacja do magazynowania i rozprężania gazu składa się z następujących głównych elementów: butli B50 lub wiązek z gazem sprężonym, węży elastycznych służących do podłączenia butli lub wiązek do instalacji, ółautomatycznej tablicy inwersyjno-redukcyjnej służącej do zapewnienia ciągłej dostawy gazu oraz wstępnej regulacji ciśnienia gazu, reduktora końcowego ciśnienia gazu. Instrukcja obsługi panelu CISA 200-15-25 do rozprężania gazów specjalnych Strona 2/6
Tablica inwersyjno-redukcyjna składa się z dwóch reduktorów zasilanych z dwóch niezależnych źródeł, oraz z dwóch bloków zaworowych z manometrami kontrolnymi ciśnienia wysokiego w źródle i ciśnienia wyjściowego po pierwszym stopniu redukcji. Pomiędzy reduktorami znajduje się dźwignia inwersyjna (4), która służy do zamiany kierunku poboru gazu z danego źródła. 4. OGÓLNE WARUNKI BEZPIECZEŃSTWA Pracownik wchodzący w rejon wiaty z gazami powinien być zapoznany z kartami charakterystyki gazów technicznych magazynowanych na terenie wiaty magazynowej. Pracownik obsługujący urządzenia na terenie wiaty powinien posiadać uprawnienia SEP grupa II punkt 7 zgodnie z załącznikiem nr 1 Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci. UWAGA: Instrukcja dotyczy wyłącznie poniższych gazów: 1% NH 3 w N 2 - amoniak ze względu na niski próg wyczuwalności (5 ppm) jest gazem łatwo wyczuwalnym, a jego próg wyczuwalności jest mniejszy od NDS (Najwyższe Dopuszczalne Stężenie) 14 ppm, NDSCh (chwilowy) 28 ppm 1% NO 2 w N 2 1% NO w N 2 Gazy te dla uproszczenia zapisu w instrukcji są oznaczone jako NOx. Instrukcja NIE dotyczy tlenu!!! Nie pozostawiać węży ciśnieniowych na podłodze podczas zmiany butli. Pamiętać o umieszczeniu butli w uchwytach na butle. W przypadku wiązek upewnić się, że znajdują się na płaskiej poziomej powierzchni. Wszystkie węże powinny być podłączone i zabezpieczone linką przed otwarciem zaworów na butlach lub wiązkach. Butle należy podpinać do przyłącza znajdującego się bezpośrednio nad nią (nie podpinać butli na krzyż ). 5. WYMIANA BUTLI Do wymiany butli potrzebne są 2 osoby: jedna osoba wymienia, druga jest obserwatorem. Przed rozpoczęciem prac należy otworzyć szeroko wiatę nie wchodząc do środka. Odczekać minimum 5 minut i dopiero rozpocząć wymianę butli. Zaleca się używanie przenośnego analizatora NOx podczas przebywania wewnątrz wiaty. Analizator należy włączyć na otwartym powietrzu przed wejściem do wiaty. Wymiana pustej butli: 1. Sprawdzić, czy nowa / pełna butla z NOx jest otwarta (1), a strzałka na dźwigni zmiany stron znajdująca się na środku stacji (4) wskazuje poprawną butlę. Jeżeli nie, to postępować według instrukcji poniżej; jeżeli tak, to zacząć od punktu 2. Ciśnienie w butli jest widoczne na manometrze nad butlą. Instrukcja obsługi panelu CISA 200-15-25 do rozprężania gazów specjalnych Strona 3/6
Otworzyć nową / pełną butlę z NOx (1). Otworzyć zawór na panelu głównym (2), do którego przypięta jest pełna butla. Ustawić dźwignię zmiany stron (4), tak aby strzałka wskazywała nową butlę z NOx. 2. Zakręcić zawór główny (2) na stacji NOx, do której przypięta jest pusta butla. 3. Zakręcić zawór (1) na pustej butli NOx. 4. Jeżeli pozostało nadciśnienie w wężu i stacji redukcyjnej, usunąć je za pomocą zaworu purge (3) i zaworu M4 (6) na przedmuchu, a następnie zamknąć zawór purge i M4 (6) na przedmuchu. Instrukcja obsługi panelu CISA 200-15-25 do rozprężania gazów specjalnych Strona 4/6
5. Upewnić się, że butla azotowa (1) jest zamknięta. 6. Odkręcić wąż z pustej butli NOx. 7. Podłączyć nową butlę z NOx, ale jej nie odkręcać. 8. Odkręcić butlę azotową (1). Ustawić ciśnienie na reduktorze ok. 5 bar. 9. Otworzyć zawór M4 doprowadzający azot do stacji (5). 10. Zakręcić butlę azotową (1). 11. Otworzyć zawór purge na stacji (3). 12. Zamknąć zawór purge (3). 13. Otworzyć zawór M4 znajdujący się na rurociągu przedmuchowym (6) (rurociąg, który wychodzi od systemu purge ) i pozostawić go otwartym, aż do zakończenia procesu suszenia instalacji. 14. Otworzyć i zamknąć butlę azotową (1). 15. Otworzyć i zamknąć zawór purge (3). 16. Punkt 14-15 powtórzyć 3 razy. 17. Otworzyć i zamknąć butlę z NOx (1). 18. Otworzyć i zamknąć zawór purge (3). 19. Otworzyć i zamknąć butlę azotową (1). 20. Otworzyć i zamknąć zawór purge (3). 21. Powtórzyć minimum 5 razy punkty 17-20. 22. Zamknąć butlę azotową (1) i zawór M4 pod stacją (5). 23. Przedmuchać instalację gazem NOx minimum 5 razy, czyli otworzyć i zamknąć butlę (1); otworzyć i zamknąć purge (3); otworzyć i zamknąć butle; itd. 24. Zamknąć zawór M4 na przedmuchu (5) pozostawiając niewielkie nadciśnienie w sieci (zawór M4 od systemu purge z wyprowadzeniem poza wiatę). 25. Otworzyć zawór główny na stacji (2). Instrukcja obsługi panelu CISA 200-15-25 do rozprężania gazów specjalnych Strona 5/6
26. Sprawdzić, czy wszystkie zawory zostały zamknięte (M4; purge - 3, 5, 6) wówczas można bezpiecznie pracować. UWAGA: OBIE butle z gazem NOx powinny być otwarte (zawory główne na stacjach również - patrz punkt 25). 6. POSTĘPOWANIE W SYTUACJI AWARYJNEJ 6.1. Postępowanie w sytuacji awaryjnej: monitorować stężenie uwolnionego produktu, ewakuować osoby znajdujące na terenie wiaty z gazami technicznymi, zapewnić odpowiednią wentylację powietrza, przy wchodzeniu w obszar stosować izolujący aparat oddechowy chyba, że stwierdzono, iż atmosfera jest bezpieczna, stosować odzież ochronną odporną na chemikalia. 6.2. Postępowanie w przypadku nieszczelności: zlokalizować nieszczelność za pomocą środka pianotwórczego lub na słuch i odciąć dopływ gazu do punktu wypływu, w przypadku pożaru obejmującego ładunek gazów czekać w bezpiecznej odległości na wezwaną straż pożarną, ostrzec osoby postronne o istniejącym zagrożeniu, nie wykonywać prac remontowych na odcinkach instalacji będących pod ciśnieniem. 7. KONTAKT Aby uzyskać dodatkowe informacje dotyczące oferowanych elementów wyposażenia instalacji do magazynowania i rozprężania gazów specjalnych prosimy o kontakt: Marcin Nowicki tel.kom.: 608 683 060 e-mail: marcin.nowicki@airliquide.com Robert Królikowski tel.kom.: 606 803 619 e-mail: robert.krolikowski@airliquide.com Air Liquide Polska Sp. z o.o. ul. Jasnogórska 9 31-358 Kraków www.airliquide.com/pl/polska Informacje zawarte w tym dokumencie są poufne i są własnością Air Liquide; nie mogą zostać ujawnione stronie trzeciej. Instrukcja obsługi panelu CISA 200-15-25 do rozprężania gazów specjalnych Strona 6/6