PODSUMOWANIE do przyjętego Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Średzkiego na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019 1. Przedmiot opracowania Zgodnie z art. 55 ust. 3 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z poźn. zm.) do Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Średzkiego na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016 2019, naleŝy załączyć pisemne podsumowanie zawierające uzasadnienie wyboru przyjętego dokumentu w odniesieniu do rozpatrywanych rozwiązań alternatywnych, a takŝe informację, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały uwzględnione: 1) ustalenia zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko; 2) opinie właściwych organów tj. Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu oraz Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu; 3) zgłoszone uwagi i wnioski; 4) wyniki postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeŝeli zostało przeprowadzone; 5) propozycje dotyczące metod i częstotliwości przeprowadzania monitoringu skutków realizacji postanowień dokumentu. 2. Podstawa prawna Obowiązek wykonania programu ochrony środowiska wynika z art. 17 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.). Z art. 46 pkt 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.), wynika obowiązek przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu ww. programu.
3. Przebieg strategicznej oceny oddziaływania Przebieg strategicznej oceny oddziaływania na środowisko polegał na uzgodnieniu zakresu Prognozy oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Średzkiego na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019 z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Poznaniu i Wielkopolskim Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym w Poznaniu. Dokumentacja ( program wraz z prognozą) została poddana konsultacjom społecznym oraz zaopiniowana przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu i Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu. 4. Uzasadnienie wyboru przyjętego dokumentu w odniesieniu do rozpatrywanych rozwiązań alternatywnych Większość proponowanych do realizacji przedsięwzięć w ramach programu ma zdecydowanie pozytywny wpływ na środowisko. Biorąc pod uwagę uŝyteczność działań odnoszącą się do uwarunkowań strategicznych, ekonomicznych, środowiskowych oraz stopnia zaawansowania juŝ rozpoczętych działań o znaczeniu priorytetowym (wykonanie sieci kanalizacyjnej i wodociągowej, rozbudowa infrastruktury drogowej), planowane działania mają charakter optymalny dla realizacji ustalonej wizji rozwoju Powiatu Średzkiego. Proponowanie rozwiązań alternatywnych dla takich działań nie ma zatem uzasadnienia zarówno z formalnego jak i ekologicznego punktu widzenia. Ponadto, dokumenty te mają charakter strategiczny, na wysokim stopniu ogólności i w związku z tym brak jest moŝliwości precyzyjnego określenia działań alternatywnych dla wskazanych działań, w tym napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy. Skutki środowiskowe podejmowanych działań zaleŝą od lokalnej chłonności środowiska lub od występowania w rejonie realizacji przedsięwzięcia tzw. obszarów wraŝliwych, dlatego przy np. budowie nowych dróg, budowie elektrowni wiatrowych naleŝy rozwaŝać warianty alternatywne tak, aby wybrać ten, który w najmniejszym stopniu będzie negatywnie oddziaływać na środowisko. W przypadku wszystkich przedsięwzięć, rozwiązania alternatywne, winny być przeanalizowane na etapie wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.).
5. Ustalenia zawarte w prognozie Na podstawie art. 53 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.), Zarząd Powiatu w Środzie Wlkp. wystąpił pismem z dnia 5.09.2011 r. znak: OS.602.6.2011 do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu oraz do Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu o określenie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko dla projektu programu. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Poznaniu uzgodnił zakres prognozy w piśmie z dnia 10.10.2011 r. znak: WOO-III.411.429.2011.JM. Wielkopolski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Poznaniu uzgodnił zakres prognozy w piśmie z dnia 26.09.2011 r. znak: DN-NS.9027.10.3.2011. Po otrzymaniu w/w uzgodnień przystąpiono do opracowania Prognozy oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Średzkiego na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019. Zakres prognozy wynika z art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.). Prognoza obejmuje ustalenia zawarte w w/w ustawie. Celem prognozy oddziaływania na środowisko jest ustalenie, czy zapisy Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Średzkiego na lata 2012 2015 z perspektywą na lata 2016 2019, nie naruszają zasad prawidłowego funkcjonowania środowiska przyrodniczego oraz określenie potencjalnych skutków, jakie mogą wystąpić w środowisku w wyniku realizacji programu. Prognoza ma ułatwić identyfikację moŝliwych skutków środowiskowych spowodowanych realizacją ocenianego dokumentu w przyszłości, a takŝe określić prawdopodobieństwo wystąpienia konfliktów i zagroŝeń w środowisku. W prognozie skupiono się na obecnym stanie środowiska w powiecie średzkim wykorzystując dane z raportów Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska i innych dostępnych źródeł. Poddano analizie poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego oraz wskazano cele i kierunki działań mające na celu ochronę środowiska przyrodniczego powiatu. W prognozie przeanalizowano moŝliwy wpływ tych zadań na poszczególne elementy środowiska, w tym na obszary Natura 2000, zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne oraz na zdrowie ludzi. Przedstawiono równieŝ skutki braku realizacji programu.
6. Opinie właściwych organów Projekt Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Średzkiego na lata 2012 2015 z perspektywą na lata 2016 2019 wraz z Prognozą oddziaływania programu na środowisko zgodnie z art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.), został przekazany do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu i Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu celem zaopiniowania. Projekt Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Średzkiego na lata 2012 2015 z perspektywą na lata 2016 2019 zgodnie z art. 17 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) został przekazany do Zarządu Województwa Wielkopolskiego celem zaopiniowania. PrzedłoŜone dokumenty zostały zaopiniowane przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu pismem z dnia 01.12.2011 r., znak: WOO-III.410.808.2011.MM oraz Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu pismem z dnia 8.11.2011 r. znak: DN-NS.9027.10.5.2011 oraz Zarząd Województwa Wielkopolskiego uchwałą z dnia 10.11.2011 r. nr: 1274/2011. Zgodnie z w/w pismem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu uwzględniono opinie ww. organu dotyczące: ad.1. Zgodnie z art. 51ust.2 pkt 2 lit.e ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.), przeanalizowano i oceniono przewidywane znaczące oddziaływanie na środowisko w wyniku realizacji ustaleń projektu programu, w tym oddziaływanie bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne na środowisko, a w szczególności na: róŝnorodność biologiczną, ludzi, zwierzęta, rośliny, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne z uwzględnieniem zaleŝności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te elementy na etapie realizacji jak i eksploatacji przedsięwzięć wymienionych w programie. ad. 2. Wpływ elektrowni wiatrowych na nietoperze i ptaki, środki minimalizujące negatywny wpływ elektrowni wiatrowych na te grupy zwierząt oraz potencjalne skumulowane oddziaływania elektrowni wiatrowych w związku z juŝ istniejącymi na obszarze powiatu elektrowniami, wykonano zgodnie z Tymczasowymi wytycznymi dotyczącymi oceny oddziaływania elektrowni wiatrowych na nietoperze (Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody Salamandra oraz Porozumienie dla Ochrony Nietoperzy, wersja II, grudzień 2009 r.), Wytyczne w zakresie oceny oddziaływania elektrowni wiatrowych na ptaki (PSEW, Szczecin 2008 r.) oraz pozycją pt.: Obszary waŝne dla ptaków w okresie gniazdowania oraz migracji na terenie województwa wielkopolskiego (Wylegała P., Kuźniak S., Dolata P.,
Poznań, 2008 r.). ad.3. Zgodnie z art. 51ust.2 pkt 3 lit.a ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.), przedstawiono rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczenie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji programu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralności tego obszaru. ad.4. Zgodnie z art. 55. ust. 5 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.) organ opracowujący projekt dokumentu zobowiązany jest do prowadzenia monitoring skutków realizacji Programu Ochrony Środowiska w zakresie oddziaływania na środowisko, zgodnie z częstotliwością i metodami, o których mowa w ust. 3 pkt 5. Zgodnie z powyŝszym zweryfikowano sposób analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwość przeprowadzania. ad.5.zgodnie z art. 51ust.2 pkt 2 lit.d ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.), w prognozie określono, przeanalizowano i oceniono cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowania dokumentu. ad.6. Zgodnie z art. 51ust.2 pkt 2 lit.e ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.), prognoza zawiera streszczenie w języku niespecjalistycznym, w którym zawarte są najistotniejsze informacje zawarte w poszczególnych punktach prognozy. ad.7. Dane na podstawie Raportu o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010. ad.8. Dane na podstawie strony internetowej Wielkopolskiego Zarządu Dróg Wojewódzkich w Poznaniu. ad.9 i 10. Ujednolicono i zweryfikowano zapisy dotyczące klimatu akustycznego powiatu oraz sposobu ochrony akustycznej, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826). ad.11. Określono stan ekologiczny rzeki Warty w 2009 r. oraz Kanału Rogusko i Głuszynki w 2010 r. ad.12. RozbieŜności są wynikiem korzystania z róŝnych źródeł informacji, które podają inne dane dotyczące głębokości jezior. ad.13. Stan powietrza w powiecie średzkim w 2010 r. został określony na podstawie zweryfikowanej Rocznej oceny jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok
2010 (WIOŚ Poznań), w odniesieniu do nowego układu stref, w którym powiat średzki znajduje się w strefie wielkopolskiej. ad.14. Zgodnie z art. 89 ust.1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.), Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w terminie do dnia 31 marca kaŝdego roku dokonuje oceny poziomów substancji w powietrzu w danej strefie za rok poprzedni oraz odrębnie dla kaŝdej substancji dokonuje klasyfikacji stref. ad.15. Aktualnie obowiązujący dokument Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032 (Monitor Polski z 2009 r. Nr 50, poz. 735). ad. 16. Zgodnie z Rozporządzeniem nr 40/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego uŝytkowania utraciło moc obowiązującą 15 listopada 2008 r. ad. 17. Zweryfikowano; zgodnie z danymi przedstawionymi na wykresie nr 2 wskaźnik ilości ludności obsługiwanej przez oczyszczalnie ścieków z roku na rok systematycznie wzrasta. ad. 18 i 19. Uwzględniono i zweryfikowano we wskazanym zakresie. ad. 20. Zweryfikowano zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jednolity Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243 z późn. zm.). ad. 21. Ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko przeprowadza się zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.). ad. 22. Zweryfikowano zgodnie z zapisami Program Ochrony Środowiska Województwa Wielkopolskiego na lata 2008 2011 z perspektywą na lata 2012 2019. ad.23 do 35. Program Ochrony Środowiska oraz Prognoza są jednolite odnośnie zawartych celów, kierunków i zadań. RóŜnice polegają jedynie na sposobie zapisu, wynikającej z róŝnej konstrukcji obu dokumentów. W programie naleŝy czytać łącznie dział VIII Polityka, cele i kierunki działań oraz IX Harmonogram zadań krótko i długoterminowych. W prognozie w pkt 3.2. - Zadania przewidziane do realizacji w ramach programu, wszystkie zadania inwestycyjne z harmonogramu zostały zawarte w opisie. ad. 36 i 37. Zweryfikowano zapisy zgodnie we wskazanym zakresie. 7. Zgłoszone uwagi i wnioski Program ochrony środowiska wraz z prognozą zostały poddane konsultacjom społecznym. Zarząd Powiatu w Środzie Wlkp. wyznaczył termin na zapoznanie się z dokumentami i moŝliwością składania uwag i wniosków w dniach od 27.10.2011 r. do 25.11.2011 r. We wskazanym terminie nie wpłynęły Ŝadne uwagi ani wnioski. Do w/w dokumentów naleŝało wnieść poprawki zgodnie z opinią Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu. Wszystkie uwagi zostały uwzględnione.
8. Wyniki postępowania transgranicznego oddziaływania na środowisko Realizacja przedsięwzięć zaproponowanych w Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Średzkiego na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019 nie przyczyni się do moŝliwości transgranicznego oddziaływania na środowisko. Planowane zadania z uwagi na ich rodzaj, skalę i charakter oraz usytuowanie nie wymagają przeprowadzenia postępowania, o którym jest mowa w Dziale VI ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.). 9. Propozycje dotyczące metod i częstotliwości przeprowadzania monitoringu skutków realizacji postanowień dokumentu Podstawę oceny efektywności wdraŝania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Średzkiego na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019 będzie stanowił wynik prowadzonego monitoringu. Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) organ wykonawczy powiatu jest zobowiązany sporządzać co dwa lata raporty z wykonania załoŝeń zawartych w ww. dokumencie, które następnie przedstawiane zostaną Radzie Powiatu. Monitoring programu opiera się na zestawieniu mierników realizacji poszczególnych zadań zawartych w harmonogramie krótkoterminowym. Zadania przeznaczone do realizacji przez powiat posiadają pięciostopniową skalę oceny od 0 do 4 w zaleŝności od stopnia realizacji, przy czym: 0 - niezrealizowane, 1 25% realizacji, 2 50% realizacji, 3 75% realizacji, a 4 zrealizowane. Przyjęcie jednakowej wysokości skali dla kaŝdego z zadań, pozwala określić poziom osiągnięcia danego celu, na dowolnym etapie realizacji programu. Tym samym pozwalają na ocenę stopnia realizacji poszczególnych zadań, celów, priorytetów oraz programu jako całości. Częstotliwość: Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska, przeprowadzany co 2 lata.