1. Na rysunku A przedstawiono budowę kwiatu, zapylanego przez owady.(0-5) a)wymień dwie cechy budowy kwiatu, które są przystosowaniem do owadopylności. Cecha1 Cecha2 b) Nazwij elementy budowy kwiatu zaznaczone na rysunku. A- B C. 2. Rysunki przedstawiają rodzaje tkanek mięśniowych.(0-5) Rozpoznaj narysowane tkanki mięśniowe a następnie w oparciu o rysunki i własną wiedzę uzupełnij tabelę. A B C Cecha porównywana Tkanka mięśniowa A.. Tkanka mięśniowa B. Tkanka mięśniowa C.. I. Przykłady narządów zbudowanych z rozpoznanej tkanki mięśniowej (po jednym przykładzie) II. Sposób pracy zależna od naszej woli/ niezależna od naszej woli III. Kształt komórek IV. Liczba jąder komórkowych w jednej komórce (wiele/ jedno) 1
3.Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana buduje narządy wymagające do swojej pracy bardzo dużo energii. Energia ta jest wytwarzana wewnątrz komórek tkanki mięśniowej w specjalnych organellach komórkowych. (0-3) a) Nazwij organellum komórkowe, o którym mowa w zadaniu. b) Na rysunku przedstawiającym budowę komórki, organellum to oznaczono cyfrą c) Biochemiczny proces podczas którego w komórkach jest produkowana energia nazywa się.. 4. Rysunki przedstawiają w uproszczony sposób przekroje poprzeczne przez ciało bezkręgowców i kręgowców.(0-3) a) Jeśli przyjmiemy, że cyfrą 4 na obu rysunkach oznaczono serce i główne naczynia krwionośne, to schemat ciała kręgowca oznaczono cyfrą natomiast bezkręgowca cyfrą.. b) Na obu rysunkach układ nerwowy oznaczono cyfrą 5.Rysunek przedstawia mięśnie ramienia człowieka.(0-2) Wyjaśnij, jakie znaczenie w ruchu kończyny górnej ma skurcz a) mięśnia dwugłowego ramienia.. b) mięśnia trójgłowego ramienia.. 6. Zidentyfikuj na podstawie objawów jakiej witaminy jest zbyt mało w organizmie człowieka, który(0-3) a- zauważył że gorzej widzi gdy zapada zmierzch. b- coraz częściej ma krwotoki z nosa a drobne skaleczenia długo krwawią c- często pękają mu kąciki ust, ma problemy z koncentracją 2
7. Przy produkcji masła, margaryny i oleju zwykle dodawane są witaminy A i E.(0-1) Uzasadnij, że jest to korzystna dla organizmu człowieka forma podawania obu tych witamin. 8. Rysunki przedstawiają modele stawów. (0-4) a)dopasuj nazwy stawów do schematycznych rysunków: STAW ZAWIASOWY.; STAW OBROTOWY.; STAW KULISTY.; STAW ELIPSOIDALNY.; STAW SIODEŁKOWY ; b)podaj po jednym przykładzie stawu 4 i 5 w naszym organizmie. Przykład stawu 4.. Przykład stawu 5.. 9. Diagramy kołowe przedstawiają bilans wodny szczuroskoczka i człowieka. (0-2) a) Podaj jedną różnicę w sposobie pozyskiwania wody i jedną w sposobie utraty między człowiekiem i szczuroskocznkiem Różnica w sposobie pozyskiwania wody........ Różnica w sposobie utraty wody... Campbell- Biologia 3
10.Uzupełnij tekst dotyczący regulacji poziomu glukozy we krwi.(0-5) Gruczołem odpowiedzialnym za regulację poziomu cukru we krwi jest W przypadku obniżenia poziomu glukozy we krwi, komórki tego gruczołu (tzw. Komórki A) produkują.. Hormon ten podwyższa stężenie cukru we krwi poprzez wzmożenie rozkładu w wątrobie. Jeżeli dochodzi do podwyższenia stężenia cukru we krwi, komórki B opisywanego gruczołu wydzielają.. Hormon ten obniża stężenie glukozy we krwi poprzez wzmożenie syntezy.. w wątrobie. 11. Na podstawie rysunków a) podaj, w którym przypadku mamy do czynienia z bliżniakami monozygotycznymi. a w którym z bizygotycznymi. (0-3) b) Czy bliźniaki monozygotyczne mogą mieć różną płeć? Odpowiedź uzasadnij. uzasadnienie... 12. Rozwój zarodka i płodu uzależniony jest od jego DNA i czynników zewnętrznych. (0-3) Do oceny stanu płodu wykorzystuje się badania prenatalne. Badania te mogą polegać np. na wykonaniu USG płodu (w celu określenia stanu jego kośćca, stawów, serca, wątroby itp.), pobraniu płynu owodniowego lub krwi pępowinowej w celu wykrycia defektów genetycznych (amniopunkcja) Badania te mogą wywoływać wiele emocji. a) Jakie jest Twoje stanowisko w sprawie przeprowadzania badań prenatalnych? Przedstaw je posługując się dwoma argumentami jednym na TAK, drugim na NIE. Argument na tak. Argument na nie. 4
b) Które z wymienionych badań jest przykładem badania inwazyjnego 13.Dobierz prawidłowo element budowy oka do funkcji (0-4) 1.siatkówka a. uczestniczy w procesie akomodacji oka 2. soczewka b. miejsce na siatkówce określane jako punkt najlepszego widzenia 3. tęczówka c. produkują wydzielinę dezynfekującą rogówkę 4. plamka ślepa d. zabezpieczenie gałki ocznej przed mechanicznymi uszkodzeniami 5. plamka żółta e. miejsce na siatkówce, w którym nie tworzą się żadne obrazy 6. twardówka f. odżywia, dostarcza tlen do gałki ocznej 7. naczyniówka g. reguluje dostęp światła do wnętrza gałki ocznej 8. gruczoły łzowe h. Warstwa światłoczuła. Ekran, na którym tworzą się obrazy oglądanych przedmiotów. 1-..; 2-..; 3-..; 4-..; 5-..; 6-..;7-..; 8-14. Rysunki przedstawiają najczęstsze wady wzroku człowieka- dalekowzroczność, astygmatyzm, krótkowzroczność. (0-3) a) Dopasuj wymienione wady wzroku do rysunków A- ; B- C- b) Zaproponuj sposób korekcji każdej z wad. A- ; B-... C- 15. Wydra morska jest drapieżnikiem polującym na jeżowce, ryby, mięczaki i skorupiaki w północnym Pacyfiku. Jej przysmakiem są jeżowce odżywiające się plechami brunatnic, zwłaszcza listownicy, która tworzy podwodne zarośla, będące schronieniem oraz miejscem tarła wielu gatunków ryb. W XIX wieku na zachodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych wydry morskie zostały prawie całkowicie wytępione przez łowców futer, co wpłynęło na zmniejszenie liczebności ryb przybrzeżnych. Międzynarodowe przepisy ochrony tego gatunku umożliwiły odrodzenie się populacji wydry morskiej, która pod koniec XX w. była już znowu znaczącym elementem ekosystemu. Zaobserwowano wówczas także znaczny wzrost liczebności przybrzeżnych stad ryb północnego Pacyfiku. (0-3) 5
a) Na podstawie tekstu przedstaw w formie zapisu łańcuch pokarmowy uwzględniając wydry i Miejsce jeżowce na łańcuch pokarmowy b) Wyjaśnij, w jaki sposób działalność człowieka przyczyniła się do zmniejszenia liczebności ryb przybrzeżnych w północnym Pacyfiku w XIX w. W odpowiedzi uwzględnij odpowiednie zależności pokarmowe. 16. Przeczytaj tekst i wykonaj polecenia.(0-2) Hipokamp stanowi niezwykle ważną strukturę w naszym mózgu, która bierze udział w procesach uczenia się i zapamiętywania. Dzięki tej strukturze posiadamy pamięć przestrzenną, czyli zdolność do zapamiętywania miejsc na podstawie charakterystycznych dla nich punktów. Badania wykazały, że hipokamp powiększa się gdy zwierzę wykazuje zachowania wymagające użycia tego rodzaju pamięci np. podczas poszukiwania pokarmu. Dzięki ćwiczeniom pamięciowym można pobudzić powstawanie dodatkowych neuronów w mózgu. Prawdopodobnie zadania, które wymagają długiego i intensywnego myślenia pobudzają te sieci neuronalne, gdzie nowych neuronów jest najwięcej. Gdy brak zadań, które zmuszałyby do takiego wysiłku, neuronom brakuje stymulacji, która jest niezbędna do ich przeżycia, wskutek czego obumierają. ( Wszechświat, Neurogeneza w dorosłym mózgu, Aneta Latacz) a) Wyjaśnij, w jaki sposób na strukturę naszego mózgu wpływają intensywne ćwiczenia pamięciowe b) Na podstawie swojej wiedzy podaj nazwę dwóch schorzeń układu nerwowego człowieka, które można powstrzymać poprzez pobudzanie hipokampu do jego rozrastania się.. 6