WinBud. System Kosztorysowania

1 WinBud System Kosztorysowania Oddajemy do rąk Państwa książkę, wyjaśniającą sposób posługiwania się programem. Mamy świadomość, że nic nie zastąpi praktycznej prezentacji naszego produktu. Zapraszamy do wzięcia udziału w szkoleniu organizowanym przez naszą firmę.

2 WinBud - Spis Treści WINBUD - SPIS TREŚCI... 2 WINBUD - INFORMACJE OGÓLNE... 5 WINBUD - INSTALACJA... 6 Minimalne wymagania sprzętowe i środowisko pracy... 6 Instalacja programu WinBud... 6 WINBUD - WSTĘP... 8 Jak korzystać z podręcznika?... 8 WINBUD - SAMOUCZEK... 9 Wiadomości ogólne... 9 Ćwiczenia przykładowe... 11 Pierwsze kroki - Robimy kosztorys... 11 Pierwsze kroki - Robimy katalog... 12 Korzystamy z pomocy... 13 Poradnik... 14 Jak wykonać kosztorys za pomocą programu WinBud... 14 Jak odszukać pozycję w katalogu źródłowym... 15 Jak przenieść pozycję z katalogu źródłowego do lewego panelu... 19 Jak wstawić własną pozycję... 19 Jak umieścić w pozycji dodatkowy składnik z katalogu lub dokumentu opracowywanego... 20 Jak zmienić ilość składnika na jednostkę pozycji... 20 Jak zamienić składnik w pozycji... 21 Jak wstawić własny składnik... 21 Jak sprawdzić i uzupełnić ceny składników... 21 Jak wyzerować ( przeliczyć) wszystkie ceny... 21 Jak wczytać ceny z plików tekstowych (pliki zakupione na dyskietkach SEKOCENBUD lub własne)... 22 Jak automatycznie uzupełnić bazę składników katalogu... 23 Jak zapamiętać ceny... 23 Jak przeliczyć współczynniki... 24 Jak zmienić opis i ilość pozycji... 24 Jak przeczytać cały opis pozycji... 24 Jak zrobić obmiar... 24 Jak wydrukować dokument... 26 Jak dokonać zmian w katalogu... 26 Jak zrobić kosztorys podobny do poprzedniego... 26 WINBUD - FUNKCJE MENU... 27 Menu Plik... 27 Nowy kosztorys... 27 Otwórz kosztorys... 27 Nowy katalog... 27 Otwórz katalog... 28 Usuń dokument... 28 Kopiuj dokument... 28 Kopiuj dokument jako katalog... 28 Zmień nazwę dokumentu... 28 Warunki umowy... 28

Zamknij dokument... 28 Koniec WinBud... 29 Kosztorys D*.DB... 29 Katalog B*.DB... 29 Menu Element... 29 Wstaw nazwę elementu... 29 Zmodyfikuj nazwę elementu... 29 Usuń element... 29 Znajdź element... 30 Narzuty dla Elementu... 30 Oblicz wartość Elementu... 30 Rekalkulacja Nakładów dla Elementu... 30 Wytnij element... 30 Kopiuj element... 30 Wklej element... 30 Menu Pozycja robót... 31 Wstaw pozycję... 31 Zmodyfikuj pozycję... 31 Usuń pozycję... 31 Kalkulacja ceny... 31 Obmiar... 31 Zaawansowanie robót... 32 Wytnij pozycję... 32 Kopiuj pozycję... 32 Wklej pozycję... 32 Menu Przenoszenie... 32 Przenieś... 32 Przenieś / Zmodyfikuj... 32 Menu Wydruki... 33 Menu Katalog... 33 Z katalogiem źródłowym... 33 Wyłącznie katalog źródłowy... 34 Zmień katalog źródłowy... 34 Szukaj... 34 Menu Lista... 34 Lista pozycji robót... 34 Lista R... 35 Lista M... 35 Lista S... 35 Menu Narzędzia... 36 Kosztorysant... 36 Warunki umowy... 36 Parametry wydruków... 36 Wczytaj Bazę cenową / SEKOCENBUD...36 Zachowaj Bazę cenową... 36 Wartość kosztorysu... 36 Menu Pomoc... 37 Spis treści... 37 Opisy do katalogów... 37 Korzystanie z pomocy... 37 O programie WinBud... 37 OPIS OKIEN...38 Główne okno programu... 39 Warunki umowy... 40 Materiały Inwestora... 41 Okno Katalogu (część ekranu dotycząca katalogu źródłowego, panel)... 42 Kalkulacja ceny... 43 3

Wydruki... 44 Obmiar/Przedmiar... 46 Lista elementów robót... 47 Przeniesienie... 48 Przeniesienie z modyfikacją... 48 Wstawianie pozycji... 48 Wstawianie elementu... 49 Modyfikacja nazwy elementu... 49 Modyfikacja (Pozycji robót)... 50 Lista Pozycji Robót... 50 Lista składników (R, M, S)... 51 Rekalkulacja Pozycji Robót... 51 Lista składników (wywołana z okna Kalkulacja ceny )... 52 Wstawianie (Dodawanie) składnika... 52 Rekalkulacja ceny składnika... 53 Materiały inne... 53 Modyfikacja składnika... 53 Nowy dokument... 54 Wczytywanie Bazy cenowej / SEKOCENBUD... 54 Zachowaj bazę cenową... 55 Wartość kosztorysu... 55 Notatnik... 56 Tekst... 56 Warunki umowy (Narzędzia)... 56 Dane kosztorysanta... 57 Opcje wydruku... 57 Typ dokumentu... 58 Wybór pliku... 58 WinBud (Komunikaty)... 58 WINBUD - UZUPEŁNIENIE...59 Znaczenie przycisków... 59 Mysz... 60 Klawiatura... 61 4

5 WinBud - Informacje ogólne Stale ulepszamy nasz program i jego dokumentację. Prosimy naszych Klientów o przesyłanie nam sugestii i informacji o ewentualnych niedociągnięciach. Po ukazaniu się nowej wersji programu posiadacze poprzedniej będą mogli skorzystać z aktualizacji na dogodnych warunkach. Zawartość pudełka CD ROM z programem WinBud podręcznik karta użytkownika koperta POUFNE z kodem PIN, na życzenie klucz zabezpieczający Do zabezpieczenia programu stosowane są wymiennie dwie metody 1. Sprzętowe zabezpieczenie programu (klucz do portu LPT) Program pracuje poprawnie, gdy w gnieździe portu LPT umieszczony jest właściwy dla danego programu klucz. Po usunięciu klucza zabezpieczającego program automatycznie zmieni tryb pracy. Będziecie Państwo mogli korzystać z wersji demonstracyjnej programu. Wszelkich połączeń z kluczem należy dokonywać przy wyłączonym sprzęcie 2. Zabezpieczenie na hasło - Autoryzacja Aby program pracował w wersji pełnej, należy go telefonicznie zarejestrować w Centrum Autoryzacji tel. (22) 853 39 50 w. 111 lub 847 24 12, podając NUMER PIN, który znajduje się w kopercie otrzymanej wraz z programem oraz kod uzyskiwany na monitorze podczas pierwszego uruchomienia programu.

6 WinBud - Instalacja Minimalne wymagania sprzętowe i środowisko pracy procesor 486 środowisko Windows 95, 98, 3.1x, Me, NT, 2000 16 MB RAM wolne miejsce na twardym dysku około 80MB Program WinBud korzysta z platformy Windows do współpracy z drukarką (co pozwala na efektywne wykorzystanie wszystkich typów drukarek). Instalacja programu WinBud Wersja instalacyjna programu WinBud znajduje się na CD-ROM lub na dyskietkach 3,5 1,44 MB Program w czasie instalacji sprawdzi ilość wolnego miejsca na dysku i ewentualnie poprosi o zwolnienie brakującej przestrzeni. Instalacja z CD-ROM: Po włożeniu płyty do napędu program instalacyjny startuje automatycznie Na ekranie pojawi się MENU, z którego należy wybrać grupę instalator i zaznaczyć WinBud wersja pełna Następnie należy postępować wg komunikatów w oknach Potwierdzenia dokonujemy naciskając przycisk DALEJ Po skończeniu instalacji pojawia się okno, w którym należy kliknąć Zakończ Po zakończonej instalacji należy uruchomić program WinBud i zautoryzować program w Centrum Autoryzacji Instalacja z dyskietek: Wybierz polecenie Uruchom w menu Plik w Menedżerze Programów (Win. 3.1, 3.11) bądź w menu przycisku Start (Win 9X). Włóż dyskietkę instalacyjną z programem WinBud do stacji dysków A lub B. W oknie Uruchom napisz A:\SETUP w przypadku stacji dysków A, lub B:\SETUP w przypadku stacji dysków B i potwierdź. Na ekranie będą kolejno pojawiać się okna dialogowe. Prosimy postępować wg komunikatów w oknach. Potwierdzenia dokonujemy klawiszem ENTER lub klikając myszą przyciski Dalej, ewentualnie OK..

Po zmianach w plikach konfiguracyjnych należy zresetować komputer. 7 Informacje dodatkowe: Program przy instalacji stworzył w katalogu dyskowym WinBud podkatalogi: bazy_cen, kos, kat i knr. Proponujemy umieszczać w nich odpowiednio cenniki, kosztorysy, katalogi własne i katalogi KNR. Po instalacji, w katalogu dyskowym kos znajduje się przykładowy kosztorys demo a w katalogu knr, katalog bdemoknr zawierający kilka pozycji z KNR 4-03, KNR 5-06. Standardowo środowisko Windows wyposażone jest w aplikację Write. Program WinBud wykorzystuje jej obecność przy edycji. Firma Chandney Software życzy Państwu przyjemnej i efektywnej pracy z programem WinBud.

8 WinBud - Wstęp Jak korzystać z podręcznika? Informacje o zasadach funkcjonowania programu, sposobie jego użytkowania i o przeznaczeniu poszczególnych fragmentów zawarto w czterech rozdziałach. Samouczek zawiera: I. część opisową podającą ważne informacje ogólne dotyczące katalogów i kosztorysów, II. propozycję wykonania kilku podstawowych operacji przy użyciu programu WinBud (ćwiczenia z obsługi programu i korzystania z pomocy), III. poradnik ułatwiający rozwiązanie pewnych problemów występujących przy tworzeniu kosztorysów. Pozwala użytkownikowi nie znającemu naszego produktu na szybkie oswojenie się ze sposobem pracy z programem WinBud co powinno ułatwić dalszą naukę. Pełnię wiedzy na temat programu uzyskamy czytając całość podręcznika. Funkcje menu to krótki opis tego czego użytkownik może się spodziewać uruchamiając wybraną funkcję. Czytając tylko tę część uzyskamy pewne streszczenie możliwości programu. Opis okien to wiedza o szczegółowa. Tworząc nowy dokument użytkownik będzie wypełniał mniej lub bardziej rozbudowane okna dialogowe. W rozdziale tym znajdzie ich opis. Funkcje realizujące takie zadania jak rekalkulację cen i współczynników czy wpisywanie tekstu są osiągalne po wywołaniu okien z nimi współpracujących. Uzupełnienie zawiera krótkie informacje dotyczące: myszy klawiatury klawiszy skrótu przycisków.

9 WinBud - Samouczek Samouczek został podzielony na kilka podrozdziałów. Wiadomości ogólne to informacje, które powinien przeczytać każdy. Następne części dotyczą powstawania nowego dokumentu (typu kosztorys i typu katalog ), korzystania z pomocy, wczytywania cen, obliczeń w module Obmiar/Przedmiar, wprowadzania zmian, robienia wydruków itp. czynności odpowiadając w formie prostych algorytmów na pytania lub proponując ćwiczenia praktyczne. Początkowe czynności ćwiczenia zostały opisane bardzo szczegółowo z myślą o osobach rozpoczynających pracę z komputerem. Wszystkim radzimy rozpocząć naukę od zrobienia ćwiczebnego kosztorysu. Będziemy mogli dokonywać w nim zmian bez obawy utraty istotnych dla nas informacji a na koniec bez żalu usunąć. Ćwiczenia nie demonstrują wszystkich możliwości programu. Prosimy przeczytać cały podręcznik. Wiadomości ogólne Program WinBud służy do tworzenia dwu typów dokumentów: a) kosztorysów b) katalogów Pracować można posługując się myszą, klawiaturą lub łącząc obie metody. Ilość tworzonych dokumentów jest ograniczona tylko miejscem na dysku. Tworząc nowy dokument nadajemy mu nazwę dyskową złożoną z ośmiu znaków (bez polskich) przy czym dla katalogów pierwszym znakiem nazwy musi być litera B (biblioteka) dla kosztorysów litera D. Dyskowa nazwa dokumentu nie pojawi się nigdzie w wydrukach. Zarówno kosztorys jak i katalog może być umieszczony w dowolnym katalogu dyskowym na dowolnym dysku. Dla wygody proponujemy umieszczać kosztorysy w katalogu dyskowym kos, katalogi własne w katalogu dyskowym kat, katalogi nakładów rzeczowych w katalogu dyskowym knr. Katalogi dyskowe knr, kat i kos zostały założone w trakcie instalacji programu (w katalogu WinBud). W katalogu kos umieszczono przykładowy kosztorys demo, a w katalogu dyskowym knr katalogi m.in. bdemoknr zawierający po kilka pozycji z KNR 4-03, 5-06. WinBud posiada dwa panele (określane jako lewy i prawy), do których można wczytać dwa różne dokumenty. W pasku tytułu podana jest nazwa i ścieżka dostępu do dokumentu umieszczonego w lewym panelu. W lewym panelu można umieścić zarówno katalog jak i kosztorys w prawym tylko katalog. Dyskowa nazwa katalogu umieszczonego w prawym panelu podana jest w prawej części ekranu nad katalogiem. Dokument umieszczony w lewym panelu to dokument opracowywany i jego dotyczą takie funkcje menu jak Plik, Wydruki czy Baza cenowa. Zarówno kosztorys jak i katalog to dokumenty, w których kolejno umieszczone są pozycje robót Grupa pozycji może posiadać wspólny tytuł zwany elementem. W dokumencie musi występować minimum jeden element (w pierwszej linii dokumentu). Elementy katalogu to tworzące drzewo tytuły KNRów, rozdziałów i tablic. W głównym oknie programu, w części przeznaczonej na roboczą prezentację dokumentów, widoczne są nazwy elementów i opisy pozycji. Składniki przypisane do konkretnej pozycji widoczne są w oknie Kalkulacja ceny. Program może jednocześnie prezentować na ekranie monitora jeden lub dwa dokumenty. Informacje umieszczone pod paskiem narzędzi dotyczą pozycji podświetlonej w panelu aktywnym (czerwone tło pola pod napisem Nazwa). Polecenia menu Lista odnoszą się do dokumentu aktywnego. W kosztorysie powstającym z pomocą programu WinBud umieszczamy wszelkie dane dotyczące kosztów inwestycji. Wszystkie dane można zawsze zmienić i uzupełnić. Pierwszego elementu nie można skasować (można zmienić mu nazwę). Program zapisuje wprowadzane dane na bieżąco. Dane dotyczące całego dokumentu wpisujemy w oknie Warunki Umowy ( narzuty, zysk, stawki itp. informacje, które pojawią się na pierwszej stronie wydrukowanego kosztorysu). Użycie przycisku Tekst otwiera okno umożliwiające umieszczenie na pierwszej stronie wydruku dodatkowych informacji. Pozycje wstawiane do kosztorysu mogą pochodzić z KNR, z katalogów własnych

(przenoszenie), lub mogą być tworzone w trakcie pracy (menu Pozycja robót - Wstaw pozycję ). Polecenie Przenieś/zmodyfikuj z menu Przenoszenie umożliwia zmianę kodu, jednostki i opisu przenoszonej pozycji. Przy przenoszeniu z modyfikacją zmiany przeprowadzamy na własną odpowiedzialność. Pozycje przenoszone są razem ze składnikami. Program informuje czy w przenoszonej pozycji występują materiały alternatywne. W oknie Kalkulacja ceny można dokonywać wszelkich zmian dotyczących składników tzn.: usuwać (Del ), dodawać z katalogu lub kosztorysu ( ), dodawać własne ( ), modyfikować (spacja, ) zmieniać nakłady (klawisz +, zatwierdzenie ENTER ). W oknie tym można także zmieniać współczynniki, dodawać komentarz, odczytać wartość pozycji. Jest wiele sposobów wyszukiwania w katalogu źródłowym pozycji do przeniesienia. Wygodnym sposobem jest wpisanie kodu pozycji w okienko w prawym oknie programu (okienko to służy także do wpisywania tekstu). W oknie Lista pozycji robót można zawęzić listę przeglądanych pozycji tylko do pozycji o określonym początku kodu (powrót 10 do dokumentu na wybraną pozycję przyciskiem ). Wyszukiwanie według rozdziałów jest możliwe po wywołaniu drzewa listy elementów ( F7 przy aktywnym katalogu, powrót przyciskiem ). Ilość pozycji można wpisać bezpośrednio z klawiatury lub dokonać obliczeń wywołując moduł Obmiar/Przedmiar ( ) Obliczenia będą związane z pozycją, z której moduł został wywołany. Rezultat obliczeń pojawi się jako ilość pozycji. W pasku informacyjnym ukaże się symbol obmiaru. Ceny składników można wpisywać ręcznie lub wczytywać automatycznie z niezależnych plików tekstowych. Występujący w jednym kosztorysie w kilku pozycjach składnik musi mieć jedną cenę. Wpisać cenę można w oknie Modyfikacja składnika wywołanym z okna Kalkulacja ceny lub w oknie Lista R, M, S (F4, F5, F6) po wciśnięciu przycisku. Do automatycznego wczytywania cen i uzupełniania bazy składników służy polecenie Wczytaj Bazę cenowa / SEKOCENBUD z menu Opcje. Ceny zostaną wczytane do dokumentu umieszczonego w lewym lub w prawym panelu. Jeżeli dokumentem umieszczonym w lewym panelu jest katalog to jego baza składników zostanie uzupełniona o składniki z wczytywanego pliku. Proces wczytywania uruchamiany jest przyciskiem Start po umieszczeniu w okienku plik cenowy ścieżki dostępu i nazwy pliku z cenami. Polecenie Zachowaj bazę cenową z menu Opcje umożliwia tworzenie plików cenowych zawierających ceny składników przypisanych do dokumentu umieszczonego w lewym panelu. Przy przeliczaniu cen lub współczynników wygodnie jest korzystać z funkcji Rekalkulacja wywoływanej z okien typu Lista (P, R, M, S) przyciskiem: Katalog umieszczony w prawym panelu (polecenia menu Katalog ).stanowi źródło, z którego można przenosić pozycje do dokumentu opracowywanego. Katalog źródłowy zabezpieczony jest przed przypadkowymi zmianami blokadą:. Katalog umieszczony w lewym panelu (polecenia menu Plik ) nie jest zabezpieczony blokadą i można dokonywać w nim wszelkich zmian przewidzianych programem. W Katalogu źródłowym także można dokonywać zmian. Zmiany będą możliwe o ile będzie wyłączona blokada:. Jeden dokument może pełnić rolę obu typów katalogów (nie jednocześnie). Dokument typu Katalog może zawierać wiele KNR. Katalog źródłowy może zajmować część szerokości ekranu (regulowaną paskiem przewijania) lub całą. Wyboru sposobu prezentacji przyciskami (dwa panele widoczne), (tylko prawy panel widoczny) lub odpowiednią funkcją menu Katalog. Zaawansowanie finansowe kosztorysu można ocenić w oknie Wartość Kosztorysu wywoływanym przyciskiem lub poleceniem Wartość kosztorysu z menu Opcje. W oknie Wydruki wybierany jest sposób obliczeń i forma wydruku wyników (kosztorysy, zestawienia). W zależności od potrzeb, dokonując wydruku, możemy korzystać z całości lub części informacji wpisanych w trakcie powstawania kosztorysu (np. drukując tylko zestawienie składników lub kosztorys ślepy). Po wstawieniu znaczników w wybrane pola naciskamy Stwórz, a następnie Write lub WinWord Program stworzy odpowiedni plik i przekaże go do edytora Write lub WinWord. Zmiany dokonywane w edytorze nie są przekazywane do kosztorysu umieszczonego w WinBudzie, można je zapamiętać tylko jako dane przeznaczone do wydruku zachowując plik typu *.wri. Poprawki wymagające zmiany kodu i jednostki realizujemy usuwając niewłaściwy komponent i wstawiając nowy. Poleceniem Usuń dokument z menu Plik kasujemy na dysku wybrany dokument. Jeżeli chcemy wykorzystać istniejący już dokument do sporządzenia nowego, robimy kopię (Menu Plik - Kopiuj dokument) i wprowadzamy zmiany. Z polecenia menu Plik Kopiuj dokument korzystamy także przy przenoszeniu kosztorysu na dyskietki. Kasując dokument nie likwidujemy zbioru przygotowanego do druku (*.wri). Zaleca się stosowanie polecenia Zamknij dokument przed poleceniami Kopiuj dokument i Usuń dokument. Zalecamy robienie kopii bezpieczeństwa ważnych kosztorysów i własnych dokumentów.

Ćwiczenia przykładowe 11 Program można obsługiwać myszą lub klawiaturą, a także łącząc obie metody. W ćwiczeniach mieszamy propozycje. Pierwsze kroki - Robimy kosztorys Główne okno programu Zadanie: Założyć nowy dokument typu kosztorys, umieścić w nim kilka pozycji z różnych katalogów, dokonać korekt w składzie pozycji, zapoznać się z oknami typu lista, przećwiczyć działanie wybranych funkcji programu, wydrukować dane z kosztorysu demo. Polecenie Wskaż myszą przycisk w pasku narzędzi i kliknij w oknie Typ dokumentu Kosztorys Nadaj nowemu plikowi nazwę max 8 znaków rozpoczynającą się literą d np.dtymczas i potwierdź OK Wpisz stawkę roboczogodziny (ewentualnie inne dane) i wciśnij przycisk OK. Na ekranie aktywny lewy panel (charakterystyczny brązowy pasek w polu nazwa); wskaż myszą przycisk w pasku narzędzi i kliknij; wpisz nazwę pierwszego elementu np. Roboty ziemne i potwierdź OK Przejdź do panel prawego katalogu (TAB lub kliknij myszą). Przejdź strzałkami na pozycję Przeciągnij myszą pozycję z katalogu do kosztorysu dtymczas ; w oknie Przeniesienie wpisz ilość i potwierdź OK. W dokumencie dtymczas lewy panel, podświetl pozycję i naciśnij Ctrl+C Na wybranym składniku naciśnij spację; wpisz cenę w przypadku robotnika inną niż w Warunkach umowy Potwierdź OK. Efekt otwarcie okna Nowy dokument-kosztorys otwarcie okna Warunki umowy utworzenie pliku dtymczas i otwarcie Głównego okna programu podzielonego na 2 panele lewy kosztorys i prawy katalog tworzony dokument składa się z nazwy jednego elementu tworzony dokument składa się z jednego elementu i z przeniesionej pozycji otwarcie okna Kalkulacja ceny otwarcie okna Modyfikacja składnika i ustalenie ceny powrót do okna Kalkulacja Ceny Naciśnij Alt+W; naciskając spację porównaj wyniki w polach Robocizna Materiały, Sprzęt i Ogółem W oknie kalkulacja ceny naciśnij przycisk lista RMS W polu kod wpisz kod lub jego początek np.1541; Podświetl wybrany składnik naciśnij Enter lub wybierz przycisk Przenieś składnik Naciśnij Esc lub użyj przycisku Zamknij dokument Na przeniesionym składniku naciśnij szary klawisz + ; wpisz ilość, naciśnij Enter Użyj przycisku określ własny składnik lub naciśnij Anuluj Opuść okno kalkulacji naciskając OK; program podaje wynik obliczeń wg wskazanych danych otwarcie okna Lista M lista składników typu M katalogu Wyświetli się lista składników, których początek kodu został wpisany w okienko składnik został przeniesiony do pozycji; z lewej strony listy pojawił się krzyżyk informujący, że składnik znajduje się w opracowywanej pozycji powrót do okna Kalkulacja ceny ilość składnika na jednostkę pozycji została określona Otwarcie okna umożliwiającego określenie nowego składnika Główne okno programu

Uaktywnij katalog w prawym oknie klikając na niego; Wybierz przycisk Lista elementów katalogu źródłowego Naciśnij spację na tytule KNR, kolejną spację na rozdziale -rozdziały zostaną rozwinięte do tablic, naciśnij ponownie spację, aby przejść do wybranej tablicy. Za pomocą strzałek lub myszy wybierz pozycję, obejrzyj zawartość pozycji naciskając spację, lub przenieś ją do dokumentu za pomocą klawisza ENTER Będąc w kosztorysie; naciśnij Alt+ W WYDRUKI Wybierz dane do wydruku stawiając w odpowiednich miejscach kropki i krzyżyki; naciśnij Stwórz, a po odblokowaniu Write Sprawdź przeglądając dokument czy nie pomyliłeś się w wyborze opcji wydruku; dokonaj poprawek W menu Plik wybierz pole-cenie Drukuj lub Koniec Otwarcie okna Lista elementów katalogu źródłowego wraz z listą dostępnych KNR zawartych w aktywnym dokumencie Rozwinięcie KNR do rozdziałów i tablic Przejście do katalogu na wybraną tablicę Możliwość samodzielnej nauki poprzez sprawdzanie działania przycisków i funkcji poparte czytaniem podręcznika Otwarte okno Wydruki Program odszuka w kosztorysie dtymczas potrzebne dane, dokona obliczeń i zaproponuje wydruk w edytorze WRITE. Plik w formacie Write'a przygotowany do wydruku Po wybraniu polecenia Drukuj możliwość określenia poleceń dla drukarki. Po wybraniu polecenia koniec powrót do okna Wydruki 12 Pierwsze kroki - Robimy katalog Główne okno programu (żaden dokument nie jest wczytany). Zadanie: Założyć nowy dokument typu katalog i umieścić w nim kilka pozycji z innego katalogu Polecenie Wskaż myszą przycisk w pasku narzędzi i kliknij; w oknie Typ dokumentu- katalog W polu nazwa pliku wpisz nazwę katalogu bproba (nazwa na literę b, max 8 znaków) Z okna Otwórz dokument katalog źródłowy możesz wybrać katalog dyskowy WinBud np.bdemoknr lub b_knr_a.db Potwierdź OK. W lewym panelu (katalog bproba) Wybierz przycisk wprowadź nazwę elementu Zatwierdź OK. Kliknij przycisk zaznacz kropkę ROZDZIAŁ, w polu nazwa elementu wpisz tekst zatwierdź OK. Kliknij w przycisk Wstaw element, zaznacz kropkę TABELA, wprowadź tekst i kliknij OK. Kliknij myszką przycisk Wstaw pozycję Wprowadź nazwę, określ indywidualny kod, jednostkę i zatwierdź OK. Na wprowadzonej pozycji kliknij dwukrotnie myszą lub (CTRL+C) Wprowadź składnik własny korzystając z przycisku, określ kod, jednostkę zatwierdź OK. Efekt Otwarcie okna nowy dokument Katalog Wpisanie nazwy nowego katalogu w okienko Nazwa pliku Wybranie katalogu dyskowego Otwarcie głównego okna programu z dwoma panelami; wyróżnienie kolorem w polu nazwy prawej strony (katalogu źródłowego), lewy panel tworzony katalog Otwarcie okna w katalogu bproba - Dostawianie elementu i wprowadzenie nazwy Wprowadzona nazwa rozdziału tworzonego katalogu Wprowadzona tablica w katalogu bproba Dodana pozycja w nowym Katalogu Otwarcie okna Kalkulacja ceny Wprowadzony składnik do nowej pozycji

składniki możesz przenosić korzystając z dostępnej listy RMS. W oknie kalkulacja ceny wybierz.po otwarciu Listy M aktywnego katalogu wyszukaj potrzebny składnik, zaznacz go klikając myszą i przenieś do pozycji za pomocą przycisku przenieś składnik. Po przeniesieniu określ nakład (klawisz + i ENTER). Po wprowadzeniu składników zamknij okno kalkulacja ceny Wprowadźmy pozycję z katalogu źródłowego w głównym oknie programu przechodzimy do panela prawego Naciśnij klawisz Tab Wprowadzanie składników do aktywnej pozycji i wyście z okna Kalkulacja ceny Zmiana dokumentu aktywnego 13 Naciśnij 3 razy klawisz Strzałka w dół Naciśnij klawisz ENTER Naciśnij kolejno klawisze: Tab., Strzałka w dół Wskaż myszą przycisk kliknij w prawym panelu i Wskaż myszą przycisk w prawym panelu i kliknij Kliknij myszą 2 razy na napisie Wybierz strzałkami dowolny element Wskaż myszą przycisk i kliknij Kliknij myszą na ostatniej pozycji w lewym panelu Wybierz z menu Pozycja robót polecenie Wstaw pozycję i potwierdź Wpisz własny kod (np.1234), naciśnij Tab, wpisz nazwę, naciśnij Tab, wpisz jednostkę, naciśnij ENTER Wskaż myszą przycisk Naciśnij Ctrl + F4 Naciśnij Alt+F4 w pasku narzędzi i kliknij Wybranie pozycji w katalogu źródłowym Pozycja została umieszczona w katalogu tworzonym (opis i składniki) Zmiana dokumentu aktywnego, wybranie kolejnej pozycji Kolejna pozycja została umieszczona w lewym panelu Ukazało się okno Lista elementów robót Ukazały się nazwy rozdziałów Powrót do katalogu źródłowego z odnalezieniem wybranego elementu Zmiana dokumentu aktywnego, Ukazało się okno Wstawianie Określony przez nas opis pozycji ukazał się w katalogu opracowywanym pod podświetloną uprzednio linią Pojawił się komunikat wymagający potwierdzenia decyzji; po potwierdzeniu podświetlona pozycja została usunięta Oba dokumenty zostały zamknięte Wyjście z programu WinBud bez ostrzeżenia. Korzystamy z pomocy Informacje ogólne Pomoc wyjaśnia jak korzystać z programu WinBud Użycie klawisza F1 powoduje ukazanie się tekstu pomocy odpowiedniego do miejsca programu, w którym Pomoc została wywołana. O tym jak korzystać z pomocy pracując w środowisku Windows możemy dowiedzieć się wybierając funkcję menu Pomoc - Korzystanie z pomocy lub naciskając klawisz F1 w oknie przedstawiającym spis treści pomocy dla WinBud Przykład Główne okno programu Polecenie Naciśnij Alt (lewy) Naciśnij F1 Naciskaj wielokrotnie Tab Efekt Została wybrana funkcja menu Plik. Po wczytaniu modułu pomocy ekran przedstawia skład menu Plik Zostaje wyróżniona kolejna funkcja

Wyróżnij Warunki umowy Naciśnij Enter Kliknij myszą na tekście okno Warunki umowy Wciśnij przycisk Zawartość Kliknij myszą w obrębie ramki Pomoc na temat Kliknij myszą Obmiar/Przedmiar Naciśnij Alt + F4 Podświetlone polecenie Warunki umowy Pojawiła się informacja o poleceniu Warunki Umowy. Niektóre wyrazy są wyróżnione zielonym kolorem i podkreśleniem Pojawiła się informacja o oknie Warunki umowy Ekran przedstawia Spis treści pomocy programu WinBud Ekran przedstawia spis okien występujących w programie Pojawiła się informacja o oknie Obmiar/Przedmiar Opuszczenie modułu pomocy 14 Poradnik Jak wykonać kosztorys za pomocą programu WinBud wybieramy polecenie Nowy kosztorys, w menu Plik wpisujemy nazwę pliku tworzonego kosztorysu (uwaga: nazwa kosztorysu musi się rozpoczynać na literę d dokument i może mieć maksymalnie 8 znaków) Naciskamy OK wypełniamy okno Warunki umowy (w każdej chwili można zmodyfikować dane, istotne aby wyjść z okna naciskając OK) wybieramy polecenie Wstaw nazwę elementu w menu Element i wprowadzamy nazwę pierwszego elementu np. Roboty Ziemne. Można korzystać również z przycisku Jeżeli nie są aktywne dwa panele wybieramy polecenie Z katalogiem źródłowym. Jeżeli chcemy odszukać potrzebny KNR wybieramy polecenie Zmień katalog źródłowy w menu Katalog. Odszukujemy na dysku katalog nakładów, z którego chcemy korzystać np. KNR 2-02 został umieszczony w b_knr_a.db. Uwaga: nazwa każdego katalogu musi się rozpoczynać na literę b -biblioteka) wybór pozycji (podświetlenie) w Katalogu źródłowym (prawy panel) i przeniesienie do kosztorysu (np. przeciągnięcie myszą lub klawisz ENTER). Uwaga: wyboru pozycji z KNR można dokonać na wiele sposobów np.: a) bezpośrednio w głównym oknie przy aktywnym prawym panelu wpisując kod np. 0201020202 lub tekst pozycji w okienko obok przycisku przedstawiającego lupę,. i znalezioną przenosimy pozycję za pomocą myszy lub klawisza ENTER b) w prawym panelu wybrać przycisk lista elementów robót a wyświetli się lista zainstalowanych KNR-ów. Naciśnięcie klawisza spacji powoduje rozwinięcie tytułów rozdziałów wybranego katalogu, na tytule rozdziału - nazw tablic, a naciśnięcie klawisza spacji na nazwie tablicy powoduje przejście do wybranej tablicy i wyświetlenie pozycji wchodzących w jej skład. c) Poprzez Listę Pozycji robót ( klawisz F3) i wpisanie początku kodu potrzebnej pozycji np. 0405020103 w B_KNR_B.DB, wybierz pozycję i naciśnij wprowadzamy ilość przenoszonej pozycji poprzez: - bezpośrednie wpisanie wartości podczas przenoszenia pozycji w polu: przeniesienie - pozostawienie ilości = 0 (uzupełnienie później w oknie Obmiar/Przedmiar - modyfikację Pozycji

- wykorzystaniem modułu Obmiar/Przedmiar do przeprowadzenia obliczeń. Kliknięcie myszą w obrębie ikonki: udostępnia prosty arkusz kalkulacyjny, którego rezultat jest automatycznie przenoszony do kosztorysu) wybieramy polecenie Kalkulacja ceny w menu Pozycja robót (możliwość wprowadzenia, usuwania i modyfikacji składników, zamiany składników - i, zmiany współczynników korygujących, liczenia materiałów dodatkowych od robocizny lub sprzętu -, ustalania cen poszczególnych składników, podgląu ceny pozycji z narzutami lub bez, kalkulacji ceny pozycji wg stawki kosztorysowej robocizny lub indywidualnej) wprowadzamy (o ile zachodzi potrzeba) własną pozycję (poprzez wybór polecenia Wstaw pozycję w menu Pozycja robót ) wybieramy menu Wydruki - ustawiamy parametry wydruku (kosztorys, kosztorys klasyczny, zestawienie składników, zestawienie elementów, książka obmiarów itd.) - przyciskamy przycisk Stwórz, a następnie Write lub WinWord możemy korygować tekst i wydruk za pomocą edytora Write lub WinWord. Możemy również wczytać plik *.wri do innego edytora tekstów pracującego w środowisku Windows 15 Jak odszukać pozycję w katalogu źródłowym Baza normatywna KNR dostarczana wraz z programem WinBud znajduje się w katalogu dyskowym C:\WINBUD\KNR\ w plikach C:WINBUD\KNR\B_KNR_A.DB KNR 2-01 Budowle i roboty ziemne KNR 2-02 Konstrukcje budowlane t. I/II (wyd. III) KNR 2-02 U Konstrukcje budowlane wg zeszytu WACETOB i ORGBUD -Zeszyty(I - XI) - Autorskie opracowanie Biura ORGBUD na prawach norm zakładowych zawiera uzupełnienia do KNR 2-02 KNR 2-03 Konstrukcje budowlane chłodni kominowych i wentylatorowych KNR 2-04 Konstrukcje budowlane pieców przemysłowych, silosów, kotłów i kominów KNR 2-05 Konstrukcje metalowe KNR 2-06 Nawierzchnie ulic i placów KNR 2-09 Nawierzchnie tramwajowe KNR 2-10 Fundamenty specjalne KNR 2-11 Melioracje oraz regulacje rzek i potoków KNR 2-13 Konstrukcje budowli wodnych śródlądowych KNR 2-14 Konstrukcje budowli morskich KNR 2-15 Instalacje wewnętrzne wodociągowe, kanalizacyjne, gazowe i c.o. KNR 2-15 U Instalacje wodociągowe, gazowe i centralnego ogrzewania z rur miedzianych KNR 2-16 Izolacje termiczne KNR 2-17 Instalacje wentylacyjne i klimatyzacyjne KNR 2-18 Zewnętrzne sieci wodociągowe i kanalizacyjne KNR 2-19 Zewnętrzna sieć gazociągowa KNR 2-20 Zewnętrzna sieć cieplna KNR 2-21 Tereny zieleni KNR 2-22 Konstrukcje budownictwa rolniczego KNR 2-23 Terenowe urządzenia sportowe KNR 2-25 Urządzenia placu budowy KNR 2-28 Urządzenia zaopatrzenia wsi w wodę i sanitacji wsi KNR 2-31 Nawierzchnia na drogach i ulicach KNR 2-33 Konstrukcje mostowe C:WINBUD\KNR\B_KNR_B.DB KNR 4-01 Roboty remontowe budowlane KNR 4-02 Roboty remontowe instalacji sanitarnych KNR 4-03 Roboty remontowe instalacji elektrycznych

KNR 4-04 Roboty rozbiórkowe i wyburzeniowe budynków i budowli KNR 4-05 Remonty zewnętrznych sieci wodno-kanalizacyjnych KNR 5-01 Telekomunikacyjne linie kablowe sieci miejscowych KNR 5-01A Telekomunikacyjne sieci miejscowe ZN 96/TP S.A.- 040 / T KNR 5-02 Telekomunikacyjne linie kablowe międzymiastowe i wewnątrzstrefowe KNR 5-03 Telekomunikacyjne linie napowietrzne KNR 5-04 Telekomunikacyjne urządzenia elektroenergetyczne i zasilające. KNR 5-05 Telekomunikacyjne urządzenia komutacyjne KNR 5-06 Urządzenia radiowe, antenowe, rozgłaszania przewód. i dyspozyt. KNR 5-07 Urządzenia teletransmisyjne KNR 5-08 Instalacje i osprzęt światła, siły i sygnalizacji KNR 5-09 Sieci trakcyjne miejskie KNR 5-10 Elektroenergetyczne linie kablowe. Elektroenergetyczne linie napowietrzne niskiego napięcia. Oświetlenie ulic i placów. Sygnalizacja uliczna. KNR 5-12 Elektroenerget. linie napowietrzne śr.napięcia oraz słupowe stacje transformatorowe KNR 5-13 Elektroenergetyczne linie napowietrzne wysokiego napięcia KNR 5-14 Rozdzielnie wnętrzowe do 30KV KNR 5-15 Napowietrzne stacje i rozdzielnie elektroenergetyczne wysokiego napięcia KNR 5-16 Wyposażenie elektryczne suwnic KNR 5-18 Instalacje i osprzęt światła i siły w budownictwie wiejskim KNR 5-26 Urządzenia sterowania ruchem kolejowym KNR 5-71 Linie optotelekomunikacyjne C:WINBUD\KNR\B_KNR_C.DB KNR 7-03 Urządzenia transportowo-podnośne KNR 7-04 Montaż urządzeń oczyszczalni ścieków KNR 7-06 Montaż urządzeń kotłowni przemysłowych i grzewczych KNR 7-07 Montaż pomp i sprężarek KNR 7-08 Aparatura kontrolno-pomiarowa i automatyka KNR 7-09 Rurociągi technologiczne i armatura t. I/II KNR 7-10 Montaż maszyn elektrycznych wirujących KNR 7-11 Pokrycia antykorozyjne i ochronne t. I/II KNR 7-12 Roboty malarskie, antykorozyjne i chemoodporne KNR 7-13 Transport maszyn i urządzeń na placu budowy KNR 7-14 Montaż maszyn i urządzeń hutnictwa żelaza KNR 7-15 Montaż maszyn i urządzeń dla przemysłu metali nieżelaznych KNR 7-16 Montaż maszyn i urządzeń dla przemysłu chemicznego KNR 7-19 Urządzenia gazownicze KNR 7-20 Montaż maszyn i mechanizmów w budowlach hydrotechnicznych KNR 7-21 Montaż maszyn i urządzeń przemysłu materiałów budowlanych KNR 7-24 Urządzenia i instalacje chłodnicze KNR 7-28 Roboty budowlane przy montażu maszyn i urządzeń KNR 7-29 Badania nieniszczące montażowych złączy spawanych KNR 7-30 Montaż wyposażenia w obiektach inwentarskich KNR 13-01 Roboty budowlane budowli górniczych węgla kamiennego KNR 13-02 Maszyny i urządzenia mechanicznej przeróbki węgla kamiennego KNR 13-07 Transport maszyn, urządzeń i materiałów na powierzchni oraz w podziemiach kopalń węgla kamiennego KNR 13-08 Rurociągi technologiczne górnictwa węgla kamiennego KNR 13-12 Roboty budowlane elektrowni, elektrociepłowni i ciepłowni zawodowych KNR 13-13 Montaż maszyn, urządzeń, rurociągów technologicznych oraz konstrukcji metalowych elektrowni, elektrociepłowni i ciepłowni zawodowych KNR 13-14 Instalacje i urządzenia elektryczne elektrowni, elektrociepłowni i ciepłowni zawodowych KNR 13-15 Roboty termoizolacyjne elektrowni, elektrociepłowni i ciepłowni zawodowych KNR 13-16 Zabezpieczenia antykorozyjne oraz przeciwogniowe elektrowni, elektrociepłowni i ciepłowni zawodowych KNR 13-18 Roboty remontowe kotłów ogrzewczych i przemysłowych w kopalniach węgla kamiennego KNR 13-20 Roboty remontowe maszyn i urządzeń górniczych KNR 13-21 Próby i pomiary pomontażowe instalacji i urządzeń elektrycznych elektrowni, elektrociepłowni i ciepłowni zawodowych KNR 13-22 Roboty remontowe i modernizacyjne budowlane konstrukcji chłodni kominowych i wentylatorowych elektrowni i elektrociepłowni KNR 13-23 Roboty remontowe i modernizacyjne budowlane elektrowni, elektrociepłowni i ciepłowni zawodowych KNR 13-24 Roboty remontowe i modernizacyjne maszyn, urządzeń, rurociągów technologicznych oraz konstrukcji metalowych elektrowni, elektrociepłowni i ciepłowni zawodowych KNR 13-25 Roboty remontowe i modernizacyjne aparatury kontrolno pomiarowej oraz automatyki elektrowni, elektrociepłowni i ciepłowni zawodowych KNR 13-26 Roboty remontowe i modernizacyjne instalacji oraz urządzeń elektrycznych elektrowni, elektrociepłowni i ciepłowni zawodowych 16

KNR 15-01 Roboty remontowo-konserwacyjne melioracji i zaopatrzenia wsi w wodę KNR 15-02 Budowle i urządzenia melioracji wodnych i zaopatrzenia wsi w wodę KNCK-3 (17-03) Mosty drogowe i kolejowe KNCK-6 (17-06) Urządzenia zabezpieczenia ruchu kolejowego KNCK-7 (17-07) Nawierzchnie kolejowe w torach o prześwicie normalnym KNR 21-01 Roboty remontowo-montażowe i modernizacyjne aparatury, maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego KNR 2301 Modernizacja i remont konstrukcji stalowych i urządzeń w hutnictwie żelaza wyd. I 1987 r 17 C:WINBUD\KNR\B_KNR_O.DB KNR 00-10 Zewnętrzne sieci ciepłownicze z rur preizolowanych (normy zał. wyd. I Warszawa-Olsztyn 95 KNR 00-11 Nakłady na wyk. naw. z kostki brukowej POLBRUK (normy zakł. wyd.i Warszawa-Olsztyn 95 KNR 00-12 Układanie płytek z kamieni sztucznych na klej (normy zakł. wyd.i Warszawa-Olsztyn 96 r.) KNR 00-13 Instalacje wew. wod. kanalizacyjne z tworzyw sztucznych (supl. do KNR 2-15 wyd.i W-wa Olsztyn KNR 00-14 Roboty z gipsu i prefabrykatów gipsowych ( supl. do KNR 2-02 wyd. I W-wa - Olsztyn 95r. KNR 00-15 Pokrycia dachowe normy zakładowe suplement do 2-02 KNR 00-16 Ściany w technologii YTONG normy zakładowe suplement do KNR 2-02 KNR 00-17 System dociepleń CERESIT normy zakładowe KNR 00-18 Okładziny ścian zewn. tzw. SIDING normy zakładowe KNR 00-19 Stolarka PCW i aluminium normy zakładowe uzup. do KNR 4-01 rozdz.09 i do KNR 2-02 rozdz.10 KNR 00-20 Konstrukcje betonowe w deskowaniu PERI normy zakładowe uzupełnienie do KNR 2-02 KNR 00-21 Domy drewniane kanadyjskie normy zakładowe uzupełnienie do KNR 2-02 KNR 00-22 Pokrycia z papy zgrzewalnej normy zakładowe uzupełnienie do KNR 2-02 KNR 00-23 System dociepleń ATLAS normy zakładowe C:WINBUD\KNR\B_KNR_D.DB KNKRB-1 Roboty ziemne wydanie 1991 r. KNKRB-2 Konstrukcje budowlane budownictwa ogólnego KNKRB-3 Roboty remontowe ogólnobudowlane KNKRB-4 Instalacje sanitarne t. I/II KNKRB-5 Instalacje elektryczne KNKRB-6 Nawierzchnie na drogach i ulicach KNZ 0910 Transport zewnętrzny materiałów budowlanych wydanie I 90 r C:WINBUD\KNR\B_KNR_S.DB KSNR-1 Roboty ziemne KSNR-2 Konstrukcje budowlane budownictwa ogólnego KSNR-3 Roboty remontowe ogólnobudowlane KSNR-4 Instalacje sanitarne i sieci zewnętrzne KSNR-5 Instalacje elektryczne i sieci zewnętrzne KSNR-6 Nawierzchnie na drogach i ulicach KSNR-7 Konstrukcje metalowe KSNR-8 Roboty remontowe instalacji sanitarnych KSNR-9 Roboty remontowe instalacji elektrycznych i sieci zewnętrznych KSNR-10 Melioracje, regulacje rzek i potoków, budowle C:WINBUD\KNR\B_PKZ.DB PKZ 19-01 Roboty transportu wewnętrznego w obiektach zabytkowych PKZ 19-02 Roboty ziemne PKZ 19-03 Roboty betonowe PKZ 19-04 Roboty murowe PKZ 19-05 Roboty ciesielskie PKZ 19-06 Roboty pokrywcze PKZ 19-07 Roboty izolacyjne PKZ 19-08 Roboty tynkarskie PKZ 19-09 Roboty sztukatorsko - modelarskie PKZ 19-10 Roboty stiukowe PKZ 19-11 Roboty posadzkarskie PKZ 19-12 Roboty stolarskie PKZ 19-13 Roboty zduńskie PKZ 19-14 Roboty szklarskie PKZ 19-15 Roboty malarskie PKZ 19-16 Roboty kamieniarskie. Montaż PKZ 19-17 Roboty instalacji elektrycznej PKZ 19-18 Roboty instalacji sanitarnych

PKZ 19-20 Roboty stolarki artystycznej w obiektach zabytkowych PKZ 19-23 Roboty blacharki artystycznej 18 C:WINBUD\KNR\B_KNP.DB KNP 1801 Budowa i konserwacja terenów zielonych cz. I dział 12,13 wyd. I Warszawa 1982 KNP 1813 Roboty elektromontażowe silnoprądowe C:WINBUD\KNR\B_KNR_W.DB Opracowania KNR wg WACETOB KNR W 2-02 Konstrukcje budowlane tom I i II KNR W 2-15 Instalacje wewnętrzne wodociągowe, kanalizacyjne, gazowe i centralnego ogrzewania, KNRW 2-16 Izolacje termiczne KNRW 2-18 Zewnętrzna sieć wodociągowa i kanalizacyjna KNRW 4-01 Roboty remontowe budowlane KNRW 4-03 Roboty remontowe niskiego napięcia. Oświetlenie ulic i placów. Sygnalizacja uliczna KNRW 7-07 Montaż pomp i sprężarek KNRW 7-12 Roboty elektryczne KNRW 5-08 Instalacje i osprzęt światła, siła i sygnalizacji KNRW 5-10 Elektroenergetyczne linie kablowe. Elektroenergetyczne linie napowietrzne malarskie i antykorozyjne. C:WINBUD\KNR\B_KNR_N.DB KNNR - (zestaw 1-10) - Załącznik nr 1 do Rozp MSWiA z dn. 26/02/99 KNNR-1 Roboty ziemne KNNR-2 Konstrukcje budowlane budownictwa ogólnego KNNR-3 Roboty remontowe ogólnobudowlane KNNR-4 Instalacje sanitarne i sieci zewnętrzne KNNR-5 Instalacje elektryczne i sieci zewnętrzne KNNR-6 Nawierzchnie na drogach i ulicach KNNR-7 Konstrukcje metalowe KNNR-8 Roboty remontowe instalacji sanitarnych KNNR-9 Roboty remontowe instalacji elektrycznych i sieci zewnętrznych KNNR-10 Melioracje, regulacje rzek i potoków, budowle Jak odszukać pozycję w Katalogu 1. Znamy kod pozycji Uaktywniamy prawy panel (Tab) (klikamy myszą po prawej stronie) Naciskamy F2 (klikamy myszą w okienku) Wpisujemy kod w oknie Naciskamy Enter ( lub wciskamy myszą ) 2. Znamy początek kodu Uaktywniamy prawy panel (Tab) (klikamy myszą po prawej stronie) Naciskamy F3 (wywołanie Listy Pozycji robót ) (klikamy myszą ) Naciskamy F3 (klikamy myszą w okienku Kod) Wpisujemy początek kodu Naciskamy Enter Wybieramy strzałkami pozycję (klikamy myszą wybraną pozycję) Naciskamy Enter 3. Nie znamy kodów Uaktywniamy prawy panel (Tab) (klikamy myszą po prawej stronie)

Naciskamy F7 (lub klikamy przycisk w panelu katalogu) Wybieramy strzałkami KNR Naciskamy spację (klikamy 2 razy na wybranym KNR) Wybieramy strzałkami rozdział Naciskamy spację (klikamy myszą 2 razy na wybranym rozdziale) Wybieramy strzałkami tablicę (klikamy myszą na wybranej tablicy) Naciskamy Enter Wybieramy pozycję w głównym oknie lub przechodzimy do okna Lista pozycji robót, w którym znany już początek kodu uzupełniamy kolejno zmienianymi cyframi. Uwaga: Jeżeli znamy dokładne brzmienie fragmentu opisu pozycji możemy wpisać tekst w okienko w głównym oknie programu nacisnąć Enter i poczekać, aż program odszuka wpisany fragment. Czas oczekiwania na efekt jest zależny od wielkości KNRu i miejsca, w którym poszukiwany fragment się znajduje 19 Jak przenieść pozycję z katalogu źródłowego do lewego panelu Przeniesienie dotyczy zawsze pozycji podświetlonej. Po przeniesieniu nowa pozycja pojawi się w lewym panelu pod pozycją podświetloną w tym panelu przed rozpoczęciem operacji. W trakcie operacji pojawia się okno Przeniesienie, w którym można wpisać ilość. Określenia ilości pozycji można dokonać w dowolnej chwili w oknie Modyfikacja pozycji robót lub poprzez dokonanie obliczeń w module Obmiar/Przedmiar. Przeniesienie można uruchomić poprzez: 1. Ciągnięcie myszą Wskazujemy myszą wybraną do przeniesienia pozycję Naciskamy lewy klawisz myszy i nie zwalniamy Wybieramy pozycję w lewym panelu (podświetlamy), pozycję którą chcemy umieścić pozycję przenoszoną Zwalniamy klawisz myszy 2. Polecenie Przenieś z menu Przenoszenie (Alt +Z, P) 3. Kliknięcie przycisku 4. Naciśnięcie klawisza Enter Jeżeli nie wpisujemy ilości naciskamy Enter szybko dwa razy Jak wstawić własną pozycję 1. Całkowicie nowatorską Uaktywniamy dokument, do którego chcemy wstawić pozycję Podświetlamy pozycję, pod którą chcemy umieścić własną Wywołujemy okno Wstawianie Wpisujemy kod jednostkę i opis pozycji Potwierdzamy W oknie Kalkulacja ceny wstawiamy składniki 2. Zbliżoną do katalogowej

Uaktywniamy dokument, do którego chcemy wstawić pozycję Podświetlamy pozycję,pod którą chcemy umieścić własną Wybieramy w katalogu źródłowym pozycję, na której chcemy się wzorować (podświetlenie) Wywołujemy okno Przeniesienie z modyfikacją Zmieniamy kod ( np. AW) i opis i potwierdzamy W oknie kalkulacja ceny wstawiamy, usuwamy lub modyfikujemy składniki, zmieniamy nakłady, współczynniki i potwierdzamy. 20 Jak umieścić w pozycji dodatkowy składnik z katalogu lub dokumentu opracowywanego WinBud udostępnia listy składników dokumentów aktualnie umieszczonych w jego panelach. 1. Znamy kod składnika i składnik ten występuje w liście składników kosztorysu lub chcemy go w niej umieścić Wybieramy pozycję, w której chcemy umieścić składnik Otwieramy okno Kalkulacja ceny W okienku z przyciskiem wpisujemy kod składnika i przyciskamy przycisk. Składnik zostanie przeniesiony do pozycji. W przypadku, gdy składnik o podanym kodzie nie występuje w liście dokumentu z lewego panela ukaże się okno umożliwiające zdefiniowanie składnika. 2. Nie znamy kodu składnika W oknie Kalkulacja ceny klikamy myszą W okienku Dokument okna Lista RMS wybieramy nazwę kosztorysu lub katalogu, którego listę składników chcemy mieć prezentowaną. W oknie Lista wybieramy przyciskami typ składnika R, M, S Wybrany (podświetlony) składnik przenosimy do pozycji. (Naciskamy Enter; klikamy 2 razy na wybranym składniku Obecność składnika w oknie Kalkulacja ceny sygnalizowane jest gwiazdką pojawiającą się obok kodu składnika. Zamykamy okno Lista Naciskamy ENTER Jak zmienić ilość składnika na jednostkę pozycji W oknie Kalkulacja ceny w kolumnie nakład klikamy dwa razy myszą dokładnie na cyfrach określających ilość składnika (lub naciskamy klawisz +). Wpisujemy dane Naciskamy Enter

21 Jak zamienić składnik w pozycji W oknie kalkulacja ceny podświetlamy składnik przeznaczony do zamiany np. 2380899 zaprawa Przyciskamy przycisk - Rodzina M, S Podświetlamy składnik, który ma zastąpić wymieniany. Aby rozwinąć Listę np. ZAPRAW kasujemy ostatnie cyfry kodu. Wybieramy potrzebny składnik i aby przenieść Naciskamy przycisk Podczas przenoszenia pozycji z katalogu do kosztorysu w niektórych pozycjach występuje komunikat o materiałach alternatywnych.wygodnie jest wtedy korzystać z opcji zastępowania składnika - za pomocą przycisku Rodzina M lub S znajdującego się w oknie kalkulacji ceny. Po zaznaczeniu wybranego materiału i przyciśnięciu w przycisk schodki otworzy się lista materiałów należących do danej grupy. Charakterystyczną cechą tych składników jest indeks zakończony 99 Jak wstawić własny składnik W oknie Kalkulacja ceny klikamy myszą jeden z przycisków: dodawanie na końcu listy wstawianie pod podświetloną linią W oknie Wstawianie składnika definiujemy składnik Naciskamy OK Składnik pojawi się w pozycji i w bazie składników dokumentu dyskowego. Jak sprawdzić i uzupełnić ceny składników Uaktywniamy dokument, którego ceny mają być przeglądane W menu Lista wywołujemy listę R, M lub S (F4, F5 lub F6) Klikamy przycisk dane szczegółowe Podświetlamy kolejno składniki sprawdzając, ewentualnie zmieniając ceny ukazujące się u dołu okna. Przycisk służy do wyboru składników o cenach zerowych. Data wyświetlana w prawym dolnym rogu jest datą ostatniej zmiany ceny. Wprowadzanie cen do katalogu źródłowego jest możliwe po jego odblokowaniu ( ) Jak wyzerować ( przeliczyć) wszystkie ceny Uaktywniamy dokument, którego ceny mają być przeliczane. Wywołujemy jedną z list składników z menu Lista. Klikamy przycisk.

22 Wpisujemy współczynnik, przez który chcemy pomnożyć ceny (w przypadku kasowania wpisujemy 0) Naciskamy OK. Dokonując rekalkulacji składników o jednakowym początku kodu można posłużyć się filtrem wpisując w okienko Kod wspólne cyfry. Pomnożone zostaną ceny wszystkich składników określonego typu prezentowane w oknie, z którego została wywołana rekalkulacja. Dokonanie rekalkulacji w katalogu źródłowym jest możliwe po odblokowaniu katalogu Jak wczytać ceny z plików tekstowych (pliki zakupione na dyskietkach SEKOCENBUD lub własne) Ceny zostaną wczytane do dokumentu umieszczonego w lewym bądź prawym panelu WinBuda. Jeżeli tym dokumentem jest katalog a w pliku tekstowym są składniki nie występujące w bazie składników tego katalogu to w wyniku operacji wczytywania zostaną one dopisane do bazy razem z cenami. Jeżeli cennik jest rozpowszechniany jako skompresowany należy przeprowadzić rozpakowywanie cennika na dysku twardym zalecamy skopiować zawartość cennika do C:\WinBud\Bazy_Cen Następnie otwieramy program WinBud i wczytujemy ceny Otwieramy dokument (kosztorys lub katalog, w którym chcemy umieścić ceny) do lewego bądź prawego panelu (menu Plik - Otwórz kosztorys lub Otwórz katalog ).W przypadku wczytywania cen do katalogu należy odblokować kłódkę Wybieramy w menu Opcje polecenie Wczytaj Bazę cenową / SEKOCENBUD. W oknie Wczytaj Bazę cenową / SEKOCENBUD naciskamy przycisk Pliki. W oknie Plik cenowy odszukujemy plik, w którym umieszczone są ceny. Przechodzimy do katalogu C:\WINBUD\BAZY_CEN i w polu nazwa piku wybieramy odpowiedni plik cenowy z rozszerzeniem *.TXT np. Cm200ma.txt (oznacza ceny max materiałów 2 kw) Naciskamy OK i powracamy do okna wczytaj bazę cenową W oknie Baza cenowa sprawdzamy czy w okienku Plik cenowy umieściliśmy właściwą nazwę pliku. Jeżeli ceny chcemy wgrać do katalogu, wstawiamy kropkę w polu prawy panel Naciskamy przycisk Start W dolnej części okna pojawią się kolejno napisy Wczytywanie bazy cenowej i niebieski wskaźnik przebiegu procesu.

23 Zamykamy okno Wczytaj Bazę cenową / SEKOCENBUD (przycisk Zamknij) Klikamy na kłódkę, aby zablokować katalog W identyczny sposób wgrywamy ceny sprzętu np. Cs200ma.txt Jeżeli składnik umieszczony w dokumencie ma kod zgodny z kodem składnika umieszczonego w pliku cenowym to po zakończeniu operacji wczytywania będzie mu przypisana cena z pliku tekstowego. Jak automatycznie uzupełnić bazę składników katalogu Umieszczamy katalog w lewym panelu WinBuda (menu Plik - Otwórz katalog ). Wybieramy w menu Opcje polecenie Wczytaj Bazę cenową / SEKOCENBUD i dokonujemy wczytania informacji z plików tekstowych Zaznaczamy opcję Uzupełnij składniki w liście RMS Jak zapamiętać ceny W głównym oknie programu powinien być umieszczony (menu Plik Otwórz kosztorys lub Otwórz katalog ) dokument, z którego ceny chcemy zapamiętać Wybieramy w menu Opcje polecenie Zachowaj Bazę cenową. W oknie Baza cenowa naciskamy przycisk Pliki. W oknie Plik cenowy odszukujemy katalog, w którym chcemy umieścić nasz plik cenowy, (wybieramy stację dysków, a następnie otwieramy katalog dyskowy). W okienku Nazwa pliku wpisujemy nazwę swojego zbioru cen (np.s_moje.txt). Naciskamy OK. Program powróci do okna Baza cenowa i umieści w okienku Plik cenowy ścieżkę dostępu i nazwę pliku. Stawiamy kropkę przy (Sprzęt, Materiały). Naciskamy przycisk Start. W dolnej części okna pojawią się kolejno napisy Tworzenie zbioru, Zapisywanie cen i niebieski wskaźnik przebiegu procesu. Przyciskamy przycisk Pliki Na dysku powinien pojawić się nowy plik s_moje.txt. Będziemy teraz mogli z niego korzystać na zasadzie opisanej w punkcie poprzednim. Zamykamy okna.

Jak przeliczyć współczynniki 24 Uaktywniamy dokument, w którym współczynniki mają być przeliczane (w przypadku katalogu odblokowujemy kłódkę) Wywołujemy Listę Pozycji robót z menu Lista (F3). Wpisujemy w okienko Kod numer KNRu, którego pozycje mają mieć przeliczony współczynnik. Klikamy przycisk. Wpisujemy współczynnik, przez który chcemy pomnożyć obecną wartość współczynnika Naciskamy OK. Efekt można zobaczyć w oknie Lista Pozycji robót po wciśnięciu przycisku Jak zmienić opis i ilość pozycji Podświetlamy wybraną pozycję Naciskamy Spację Dokonujemy zmian (opisu lub ilości) Naciskamy OK Jak przeczytać cały opis pozycji Podświetlamy wybraną pozycję Naciskamy Spację W wielu wypadkach wystarczy zmienić przy pomocy paska przewijania umieszczonego w dole podział ekranu między kosztorys i katalog. Jak zrobić obmiar Informacje ogólne Moduł został zaprojektowany w postaci arkusza kalkulacyjnego. Można umieszczać w nim obliczenia i tekst. Zawartość okna Obmiar/Przedmiar jest powiązana z pozycją. Wybieramy pozycję i klikamy w symbol obmiaru:. Moduł obmiaru można wywołać: funkcją menu Pozycja robót - Obmiar, przyciskiem paska narzędzi, lub naciskając na klawiaturze Ctrl + O. Fakt przypisania danej pozycji obliczeń jest sygnalizowany pojawieniem się symbolu obmiaru w pasku informacyjnym: Przykład - ćwiczenie Wczytaj kosztorys ćwiczebny. Wybierz (podświetl) pozycję, do której chcesz wykonać obmiar. Kliknij myszą przycisk: Poczekaj aż zostanie załadowany moduł Obmiar/Przedmiar. Kliknij myszą klawisz: (dokonałeś wyboru kolumny 1). Kliknij myszą w polu wpisywania: w pasku wprowadzania danych. Wpisz tekst opisujący i naciśnij ENTER. Wróć do pola wpisywania i wpisz wyrażenie arytmetyczne (potwierdź np. klawiszem: lub zatwierdź ENTER). Wpisz jeszcze kilka wyrażeń arytmetycznych.

Przedstawiony pusty wiersz będzie zawierał obliczenia po ich zakończeniu i zatwierdzeniu przez ENTER Aby podsumować składniki z pierwszej kolumny (kliknij myszą przycisk: (przenieś z +) i następnie kliknij myszą na kolumnę oznaczoną Nr 3 wtedy wynik umieścisz w trzeciej kolumnie Wybierz drugą kolumnę Nr 2 i następnie kliknij myszą w polu wpisywania i umieść w niej wielkości, które będziesz odejmować od umieszczonych w kolumnie pierwszej (technika wpisywania analogiczna jak przy wypełnianiu kolumny pierwszej). Wprowadź kilka wyrażeń w kolumnie Nr 2 w kolejnych wierszach i zatwierdź ENTER 25 Wybierz podsumowanie z minusem: (podsumowane składniki kolumny 2 zostaną umieszczone w kolumnie 3 ze znakiem minus W trzeciej kolumnie wybierz podsumowanie z pomnożeniem: Wpisz w polu wpisywania mnożnik np. 1 (liczbę, przez którą chcesz pomnożyć) i potwierdź ENTER. Wybierz kolumnę REZULTAT, w której zostanie umieszczony wynik obliczeń. Poniżej przedstawione jest okno z wpisanym podobnym zadaniem. Zamknij okno przyciskiem: Inne obliczenia Wybieramy kolumnę nr 1, wprowadzamy wyrażenie w polu wpisywania i zatwierdzamy ENTER Wyniki obliczeń za pomocą przycisku przenieś (+) przenosimy do kolumny Nr 2 Od obliczeń w kolumnie Nr 2 odejmujemy 1 wyrażenie lub liczbę wpisując je w polu wpisywania ze znakiem minus, Potwierdź ENTER Aby otrzymać wynik wybieramy przycisk wpisujemy mnożnik Aby skończyć obliczenia po wprowadzeniu mnożnika klikamy ENTER i wybieramy kolumnę przeniesienia Rezultat Jeżeli obliczenia dotyczą więcej niż jednej pozycji można postąpić następująco: a) wywołać moduł obmiaru z jednej z pozycji, b) przed obliczeniami umieścić tekst wyjaśniający, c) w pozostałych pozycjach wpisać tylko ilość zgodną z wykonanymi uprzednio obliczeniami; lub: a) stworzyć własną pozycję bez składników, b) przypisać do niej obliczenia i wyjaśnienia, c) w odpowiednich pozycjach korzystać z wyników obliczeń.

Jak wydrukować dokument 26 Drukowanie odbywa się w edytorze Write lub WinWord, do którego WinBud sam przenosi i umieszcza w zaproponowanej przez autorów programu formie wszelkie dane. Proponowanych jest kilka różnych form wydruku kosztorysu: a) kosztorys(katalog), b) tabela elementów, c) książka obmiarów, d) zestawienie składników, e) wydruk klasyczny Wywołujemy okno Wydruki. Sprawdzamy uważnie czy wybrane zostały właściwe opcje. Sprawdzamy czy odpowiada nam (i ewentualnie zmieniamy) proponowaną nazwę pliku typu *.wri. Przyciskamy Stwórz. Przyciskamy Write lub WinWord. Dokonujemy przeglądu i ewentualnych korekt proponowanego wydruku. Przeprowadzamy repaginację.(menu Plik Repaginacja dla Write'a). Uruchamiamy drukowanie (menu Plik Drukuj ). Po zniknięciu okien z komunikatami zamykamy Write'a lub WinWord a. Powrócimy do okna Wydruki programu WinBud. Zmieniając wybór opcji przechodzimy do drukowania zestawień lub obmiarów. Jak dokonać zmian w katalogu Katalog może być umieszczony w lewym lub w prawym panelu programu. Jeżeli katalog znajduje się w lewym panelu to funkcjonuje jak dokument opracowywany i możliwe jest dokonywanie w nim wszelkich zmian na takiej samej zasadzie jak przy opracowywaniu kosztorysów. Nie pojawiają się przy tym żadne komunikaty dodatkowe. Jeżeli katalog jest umieszczony w prawym panelu to zmiany są możliwe, gdy kłódka jest otwarta, a katalog źródłowy jest dokumentem aktywnym. Jak zrobić kosztorys podobny do poprzedniego Wybieramy polecenie Kopiuj dokument z menu Plik. Określamy dokument, z którego chcemy zrobić kopię i potwierdzamy. Nadajemy nazwę nowemu dokumentowi i potwierdzamy Dokonujemy zmian w nowym dokumencie (korekta w oknie Warunki umowy, usuwanie i dodawanie pozycji itp.)

27 WinBud - Funkcje menu Funkcje niedostępne na danym etapie wyświetlane są szarym kolorem. v informuje o wybraniu opcji. Wiele funkcji jest także dostępnych poprzez pasek narzędzi. Informujemy o tym umieszczając odpowiednie przyciski obok nazw poleceń. Menu Plik W skład funkcji Plik wchodzą następujące polecenia: Nowy kosztorys, Otwórz kosztorys, Nowy katalog, Otwórz katalog, Usuń dokument, Kopiuj dokument, Zmień nazwę dokumentu, Warunki umowy, Zamknij dokument, Koniec WinBud, Kosztorys - D*.DB, Katalog - B*.DB. Nowy kosztorys Wybranie polecenia otwiera okno Nowy dokument - Kosztorys. Jest to okno dialogowe typowe dla Windows. Umożliwia poruszanie się po katalogach dyskowych i wpisanie nazwy nowego dokumentu typu kosztorys. Nazwa dokumentu typu kosztorys powinna rozpoczynać się na literę D (dokument - może mieć maksymalnie 8 znaków).należy zwrócić uwagę na otwarty katalog dyskowy. W nim będzie zapamiętany nowy dokument. Kosztorysy zachowywane są w C:WINBUD\KOS\ Otwórz kosztorys Wybranie polecenia otwiera okno Otwórz dokument-kosztorys umożliwiające wczytanie istniejącego już dokumentu. W lewym okienku przypominane są nazwy dokumentów zapamiętanych w otwartym katalogu dyskowym. Dwa ostatnio używane dokumenty wymienione są także jako pozycje w menu. Można otworzyć ostatni Kosztorys bezpośrednio z menu wybierając Plik, a następnie Kosztorys - D*.DB Nowy katalog Wybranie polecenia otwiera okno Nowy dokument - Katalog Jest to okno dialogowe typowe dla Windows. Umożliwia poruszanie się po katalogach dyskowych i wpisanie nazwy nowego dokumentu typu Katalog. Nazwa dokumentu typu Katalog powinna rozpoczynać się na literę B (biblioteka). Należy zwrócić uwagę na otwarty katalog dyskowy. W nim będzie zapamiętany nowy dokument. W lewym okienku przypominane są nazwy dokumentów już istniejących i zapamiętanych w otwartym katalogu.

28 Otwórz katalog Wybranie polecenia otwiera okno Otwórz dokument - Katalog umożliwiające wybór i wczytanie do lewego panela istniejącego już dokumentu. W lewym okienku przypominane są nazwy dokumentów zapamiętanych w otwartym katalogu dyskowym. Dwa ostatnio używane dokumenty wymienione są także jako pozycje w menu. Usuń dokument Wybranie polecenia otwiera okno Typ dokumentu umożliwiające określenie rodzaju dokumentu ( Kosztorys lub Katalog ) przeznaczonego do usunięcia. Po dokonaniu wyboru program proponuje (w typowym oknie Windows) listę dokumentów wybranego typu. Usunięcie wymaga potwierdzenia. Funkcja nie usuwa plików typu *.wri. Kopiuj dokument Wybranie polecenia otwiera okno Typ dokumentu umożliwiające określenie dokumentu ( Kosztorys lub Katalog ) przeznaczonego do powielenia. Po dokonaniu wyboru program listę dokumentów wybranego rodzaju. Potwierdzenie nazwy umożliwi otwarcie analogicznego okna (Kopiuj dokument - nowa nazwa), w którym należy wpisać nazwę nowego dokumentu i potwierdzić. Program stworzy nowy dokument, do którego wpisze treść z wzorca. Kopiuj dokument jako katalog Kopiuje wybrany kosztorys jako katalog własny. Zmień nazwę dokumentu Wybranie polecenia otwiera okno Typ dokumentu umożliwiające określenie typu dokumentu ( Kosztorys lub Katalog ) przeznaczonego do zmiany nazwy. Po dokonaniu wyboru program proponuje (w typowym oknie Windows) listę dokumentów wybranego rodzaju. Potwierdzenie nazwy umożliwi otwarcie analogicznego okna, w którym należy wpisać nową nazwę dokumentu i potwierdzić. Warunki umowy Funkcja dostępna tylko w trakcie pracy z Kosztorysem. Wybranie polecenia otwiera okno Warunki Umowy umożliwiające określenie: daty, nazwy budowy, numeru kosztorysu, numeru umowy, inwestora, wykonawcy, narzutów, zysków, materiałów inwestora stawek i Tekstu dodatkowego. Informacje te pojawią się na stronie tytułowej Kosztorysu. Okno umożliwia także wpisanie własnych uwag do Notatnika. Zawartość Notatnika nie pojawia się na wydruku. Zamknij dokument Zamknięcie bieżącego dokumentu. Należy potwierdzić wybrane polecenie lub pracując nad dokumentem nacisnąć klawisze CTRL + F4.

29 Koniec WinBud Wyjście z programu WinBud. Należy potwierdzić wybrane polecenie lub w głównym oknie programu nacisnąć klawisze CTRL + Q. Kosztorys D*.DB W poleceniu z menu Plik pojawia się nazwa ostatnio otwieranego kosztorysu. Dokument można wczytać przez bezpośrednie potwierdzenie. Katalog B*.DB W poleceniu z menu Plik pojawia się nazwa ostatnio otwieranego katalogu. Dokument można wczytać do lewego panelu przez bezpośrednie potwierdzenie. Menu Element Wstaw nazwę elementu Wybranie polecenia otwiera okno Wstawianie elementu. Przeznaczone jest ono do wpisania nazwy nowego elementu Okno ma wygląd zależny od tego czy wstawiamy element do katalogu czy kosztorysu. W przypadku gdy wstawianie elementu dotyczy katalogu istnieje możliwość hierarchizacji nazw co umożliwia tworzenie drzewa (patrz Lista elementów robót ). Po zatwierdzeniu wstawiany element pojawi się w dokumencie pod podświetloną linią. Możliwość dokonywania zmian w katalogu źródłowym jest uzależniona od blokady ustawianej przyciskiem Podobne zastosowanie mogą mieć też polecenia z menu Przenoszenie. Zmodyfikuj nazwę elementu Wybranie polecenia otwiera okno Modyfikacja nazwy elementu, w którym wpisana jest nazwa elementu przeznaczona do modyfikacji. Jest to nazwa elementu uprzednio wybranego w dokumencie. W tym samym oknie wpisuje się nową nazwę. Możliwość dokonywania zmian w Katalogu źródłowym jest uzależniona od blokady ustawianej przyciskiem Usuń element Wybranie polecenia otwiera okno komunikatów WinBud, w którym można potwierdzić lub zrezygnować z usuwania elementu. Decyzja dotyczy elementu uprzednio wybranego w dokumencie. Można usunąć samą nazwę elementu lub nazwę i wszystkie pozycje po niej występujące aż do następnej nazwy elementu. Możliwość usunięcia elementu z Katalogu źródłowego jest uzależniona od blokady ustawianej przyciskiem

30 Znajdź element Wybranie polecenia lub naciśnięcie F7 otwiera okno Lista elementów robót zawierające listę elementów dokumentu, z którego zostało wywołane. Lista elementów dokumentu typu katalog tworzy drzewo (KNR, Rozdział, Tablica). Przycisk umożliwia przejście do wybranego elementu w bieżącym dokumencie. Narzuty dla Elementu Możliwość zdefiniowania narzutów dla aktualnie wybranej grupy pozycji kosztorysowych będących w wybranym elemencie. Narzuty zaznaczone w tym oknie kolorem niebieskim różnią się od stawek ustalonych do całej wartości kosztorysu ( okno Warunki umowy ). Oblicz wartość Elementu Polecenie jest dostępne, gdy aktywnym dokumentem jest kosztorys. Polecenie otwiera okno Wartość kosztorysu i podaje bieżącą wartość wybranego Elementu jak lub całego kosztorysu. Rekalkulacja Nakładów dla Elementu Okno służy do zamiany cen w elemencie wg następującego wzoru: Nowa Cena = stara cena * mnożnik + część stała Wytnij element Przenosi aktualnie wybrany element z kosztorysu lub katalogu do schowka. Skąd można go później wkleić w dowolne miejsce w kosztorysie lub katalogu. Element będzie dostępny w schowku, aż do czasu skopiowania innego elementu do schowka. Kopiuj element Kopiuje aktualnie wybrany element z kosztorysu lub katalogu do schowka. Skąd można go później wkleić w dowolne miejsce w kosztorysie lub katalogu. Element będzie dostępny w schowku, aż do czasu skopiowania innego elementu do schowka. Wklej element Wkleja element ze schowka do wybranego miejsca w kosztorysie lub katalogu

Menu Pozycja robót 31 Wstaw pozycję Funkcja dostępna tylko gdy w dokumencie istnieje już element. Przewidziana jest do tworzenia własnych pozycji. Wybranie polecenia otwiera okno Wstawianie umożliwiające wpisanie: kodu, nazwy, jednostki i ilości nowej pozycji. Po zatwierdzeniu wstawiana pozycja pojawi się w dokumencie pod podświetloną linią. Możliwość dokonywania zmian w katalogu źródłowym jest uzależniona od blokady ustawianej przyciskiem. Podobne zastosowanie mogą mieć też polecenia menu Przenoszenie Zmodyfikuj pozycję Wybranie polecenia otwiera okno Modyfikacja, w którym można dokonać zmian: nazwy i ilości. Przenoszenie z modyfikacją umożliwia wprowadzenie dowolnych zmian. Wprowadzając na poczatku kodu litery AW na wydruku otrzymamy podstawę w ten sposób oznaczoną Możliwość dokonywania zmian w katalogu źródłowym jest uzależniona od blokady ustawianej przyciskiem. Usuń pozycję Wybranie polecenia otwiera okno komunikatów WinBud, w którym można potwierdzić lub zrezygnować z usuwania pozycji. Decyzja dotyczy pozycji uprzednio wybranej w dokumencie. Możliwość usunięcia pozycji z Katalogu źródłowego jest uzależniona od blokady ustawianej przyciskiem. Kalkulacja ceny Wybranie funkcji otwiera okno dialogowe Kalkulacja ceny. Okno umożliwia wyliczenie ceny pozycji z uwzględnieniem: współczynników na robociznę, materiały i sprzęt, materiałów innych oraz narzutów. Wynik obliczeń jest natychmiast widoczny na ekranie przed zatwierdzeniem. W trakcie kalkulacji jest możliwie dokonywanie wszelkich zmian w składzie i danych liczbowych oraz wyszukiwanie i przenoszenie składników z aktualnie wczytanych dokumentów. Funkcję można wywołać przez podwójne kliknięcie myszą na wybranej pozycji lub naciskając jednocześnie dwa klawisze Ctrl +C. Obmiar Wybranie funkcji otwiera moduł Obmiar/Przedmiar. Jest to prosty czterokolumnowy arkusz kalkulacyjny. Obliczenia przyporządkowane są pozycji robót. Można wprowadzać tekst i wyrażenia matematyczne. Posiada możliwość obsługi klawiatury cyfrowej myszą. Okno umożliwia bezpośredni wydruk obliczeń. Funkcję można wywołać naciskając jednocześnie dwa klawisze Ctrl+O.

32 Zaawansowanie robót Moduł zaawansowania służy do określenia zakresu realizacji kosztorysu. Zalecamy wprowadzanie zaawansowania po zatwierdzeniu kosztorysu. Okno służy do tworzenia, modyfikacji zaawansowania pozycji robót. Stopień zaawansowań może być określany procentowo lub ilościowo. W oknie podajemy: Datę dla której wprowadzamy zaawansowanie Procent lub ilość stopień realizacji robót Wytnij pozycję Przenosi aktualnie wybraną pozycję z kosztorysu lub katalogu do schowka, skąd można ją później wkleić w dowolne miejsce w kosztorysie lub katalogu. Pozycja będzie dostępna w schowku, aż do czasu skopiowania innej pozycji do schowka. Kopiuj pozycję Kopiuje aktualnie wybraną pozycję z kosztorysu lub katalogu do schowka, skąd można ją później wkleić w dowolne miejsce w kosztorysie lub katalogu. Pozycja będzie dostępna w schowku, aż do czasu skopiowania innej pozycji do schowka. Wklej pozycję Wkleja pozycję ze schowka do aktualnie wybranego miejsca w kosztorysie lub katalogu Menu Przenoszenie Przenieś Polecenie jest dostępne przy pracy z dwoma dokumentami. Wybranie funkcji powoduje przeniesienie podświetlonej linii katalogu źródłowego do dokumentu w lewym panelu. Przy przenoszeniu pozycji można wpisać ilość. Przenoszona linia zostanie umieszczona pod podświetloną linią w dokumencie opracowywanym (lewym). Przeniesienia można także dokonać przez ciągnięcie myszą, wywołać klawiszem ENTER lub przyciskiem z okna Katalogu. Przenieś / Zmodyfikuj Polecenie analogiczne do polecenia Przenieś wzbogacone o możliwość zmiany tekstu, kodu i jednostki. Prosimy pamiętać, że jednostka powinna odpowiadać końcówce kodu. Możliwość zmiany kodu i jednostki przewidziana jest dla wypadków szczególnych np. może być przydatna przy tworzeniu własnych katalogów i pozycji.

Menu Wydruki 33 Wybranie funkcji otwiera okno dialogowe Wydruki. Okno umożliwia określenie charakteru otrzymywanego dokumentu. Wybór dotyczy: a) typu wydruku (kosztorys, zestawienie składników, tabela elementów, kosztorys klasyczny, książka obmiarów, zaawansowanie robót) b) danych, które należy uwzględnić przy dokonywaniu obliczeń (robocizna, materiały, sprzęt, stawka kosztorysowa, tylko pozycje z określonym początkiem kodu, kosztorys ślepy) c) informacji, które należy wydrukować (pełny obmiar, kalkulacja ceny pozycji, rozbicie robocizny na zawody). d) sposobu obliczeń (robocizna wg stawki kosztorysowej, narzuty) e) opcje wydruku (kod lub brak kodu, złote stare lub nowe, pierwsza strona Przycisk Plik umożliwia podgląd istniejących zbiorów. Po określeniu parametrów należy nacisnąć przycisk Stwórz a następnie przycisk Write lub WinWord. Dokument zostanie przesłany do edytora WRITE lub WinWord. Istnieje pełna swoboda w korekcie zaproponowanej formy. Menu Katalog Z katalogiem źródłowym Po wybraniu polecenia ekran zostaje podzielony na dwie części. Do prawego panelu zostaje wczytany ostatnio używany katalog. Czerwony kolor tła w nagłówku wskazuje na dokument aktywny. W prawej części ekranu, nad katalogiem źródłowym pojawi się okienko wyszukiwania: Zmiany katalogu można dokonać poleceniem Zmień katalog źródłowy,przyciskiem katalogu lub rozwijając pasek ze strzałką znajdujący się nad nazwą katalogu. umieszczonym w oknie Pozostałe przyciski związane z panelem katalogu źródłowego : przeniesienie przeniesienie z modyfikacją blokada katalogu uniemożliwiająca dokonywane zmian przejście do listy elementów

34 Wyłącznie katalog źródłowy Wybranie polecenia powoduje rozwinięcie katalogu na całej szerokośći ekranu. Umożliwia wygodne przeglądanie katalogu bez zamykania dokumentu opracowywanego. Ponowne wybranie pracy Z katalogiem źródłowym powoduje powrót do prezentacji z ekranem dzielonym na dwie części. Dostępne przyciski to: blokada katalogu otwarcie okna Katalog źródłowy przejście do listy elementów Zmień katalog źródłowy Wybranie polecenia otwiera okno Katalog źródłowy, w którym możemy określić katalog dyskowy i plik z potrzebnym dokumentem. Funkcja jest również dostępna przyciskiem umieszczonym w oknie katalogu. Szukaj Wybranie polecenia powoduje przejście do okienka wyszukiwania i dotyczy katalogu źródłowego. Funkcja dostępna także po naciśnięciu F2. Menu Lista Lista pozycji robót Wybranie funkcji otwiera okno Lista pozycji robót. Okno zawiera spis pozycji występujących w aktywnym dokumencie. Istnieje mechanizm łatwego wyszukiwania pozycji (wg kodu i wg tekstu) Przyciski umieszczone w oknie umożliwiają ponadto: Rekalkulację pozycji robót - korekcja współczynnika o wybraną sumę lub pomnożenie przez liczbę (w podziale na R, M i S dla wybranych pozycji wg ich kodów). wyświetlenie aktualnego współczynnika dla danej pozycji i możliwość jego zmiany. przejście do Listy R przejście do Listy M przejście do Listy S Ctrl - R Ctrl - M Ctrl - S powrót do głównego okna na wybraną pozycję Funkcja dostępna jest także po naciśnięciu F3

Lista R 35 Wybranie funkcji otwiera okno Lista R. Zawiera ono spis składników typu robocizna stosowanych w aktywnym dokumencie. Odnalezienie składnika ułatwiają okienka wyszukiwania wg kodu i wg tekstu. Przyciski umieszczone w oknie umożliwiają: Rekalkulację ceny składnika - korekcja o wybraną sumę lub pomnożenie przez liczbę wyświetlenie aktualnej ceny i daty jej wprowadzenia; zmianę ceny przejście do Listy Pozycji Robót przejście do Listy M przejście do Listy S Ctrl - P Ctrl - M Ctrl - S Funkcja dostępna także po naciśnięciu F4. Lista M Wybranie funkcji otwiera okno Lista M Zawiera ono spis materiałów stosowanych w aktywnym dokumencie. Odnalezienie składnika ułatwiają okienka wyszukiwania wg kodu i wg tekstu. Przyciski umieszczone w oknie umożliwiają: Rekalkulację ceny składnika - korekcja o wybraną sumę lub pomnożenie przez liczbę wyświetlenie aktualnej ceny i daty jej wprowadzenia; zmianę ceny przejście do Listy R przejście do Listy Pozycji Robót przejście do Listy S Ctrl - R Ctrl - P Ctrl - S Funkcja dostępna także po naciśnięciu F5. Lista S Wybranie funkcji otwiera okno Lista S Zawiera ono spis sprzętu stosowanego w aktywnym dokumencie. Odnalezienie składnika ułatwiają okienka wyszukiwania wg kodu i wg tekstu. Przyciski umieszczone w oknie umożliwiają: Rekalkulację ceny składnika - korekcja o wybraną sumę lub pomnożenie przez liczbę wyświetlenie aktualnej ceny i daty jej wprowadzenia; zmianę ceny przejście do Listy R przejście do Listy M przejście do Listy Pozycji Robót Ctrl - R Ctrl - M Ctrl - P Funkcja dostępna także po naciśnięciu F6. Funkcja Rekalkulacja cen w liście Pozycji Robót i w Liście RMS w aktywnym katalogu będzie aktywna po odblokowaniu kłódki kolor niebieski

Menu Narzędzia 36 Kosztorysant Wybranie funkcji otwiera okno Dane Kosztorysanta. Wpisujemy imię i nazwisko lub nazwę firmy, adres i telefon. Informacje te pojawią się na wydruku. Warunki umowy Wybranie funkcji otwiera okno Warunki umowy (wywołane z menu Opcje ), w którym możemy wpisać jako domyślne niektóre pozycje z okna Warunki umowy (wywołanego z menu Plik ). Parametry wydruków Wybranie funkcji otwiera okno Opcje wydruku. W oknie tym precyzujemy: język w którym zostanie wydrukowany kosztorys ścieżkę dostępu do katalogu z programem WinWord/ Excel dokładność obmiaru i kodu ilość kreseczek w liniach poziomych dokumentów (dostosowanie do typu drukarki). typ Wydruku Klasycznego (suma pozycji: brak, na początku pozycji, po pozycji) Wczytaj Bazę cenową / SEKOCENBUD Wybranie funkcji otwiera okno Wczytaj Baza cenową / SEKOCENBUD umożliwiające dopisanie składników do bazy składników katalogu oraz cen. Użytkownik wybiera plik, z którego mają być wczytane ceny. Mogą to być pliki umieszczone na dyskietkach SEKOCENBUD lub własne stworzone przy użyciu funkcji Zachowaj Bazę cenową. Jeżeli w pliku cenowym występują składniki, których nie ma w bazie składników dokumentu typu katalog, to w trakcie operacji wczytywania zostaną dopisane. Zachowaj Bazę cenową Wybranie funkcji otwiera okno Zachowaj Bazę cenową umożliwiające zapisanie własnych cen składników do pliku tekstowego. Użytkownik określa plik, w którym chce zapamiętać ceny aktualnie przyporządkowane składnikom używanym w dokumencie z lewego panelu i naciska przycisk START. Wartość kosztorysu Wybranie funkcji otwiera okno, w którym można ocenić zaawansowanie finansowe kosztorysu. Pojawiające się dane odpowiadają danym z pierwszej strony wydruku.

Menu Pomoc 37 Spis treści Po potwierdzeniu funkcji ukaże się schemat pomocy. Kliknięcie myszą w polu ramki otaczającej interesujący temat powoduje ukazanie się szczegółowej informacji. Opisy do katalogów Wybranie tej funkcji wywoła opis do aktualnie załadowanego katalogu Opis dotyczy aktualnie podświetlonego rozdziału, tablicy, pozycji Korzystanie z pomocy Wybranie funkcji wywoła standardowy dla środowiska tekst wyjaśniający zasady korzystania z pomocy. O programie WinBud Po wybraniu funkcji ukaże się tablica, która przedstawi Państwu niewielką porcję informacji o programie WinBud (nr wersji, właściciel kopii) i firmie CHANDNEY Software, która go stworzyła oraz o komputerze użytkowanym przez Państwa

38 Opis okien Przedstawiamy poniżej opis okien występujących w programie. Informacje zawarte w tym rozdziale wyjaśniają przydatność elementów poszczególnych okien. Opis ten, to także wiedza o możliwościach WinBuda Główne okno programu... 39 Warunki umowy... 40 Materiały Inwestora... 41 Okno Katalogu (część ekranu dotycząca katalogu źródłowego, panel)... 42 Kalkulacja ceny... 43 Wydruki... 44 Obmiar/Przedmiar... 46 Lista elementów robót... 47 Przeniesienie... 48 Przeniesienie z modyfikacją... 48 Wstawianie pozycji... 48 Wstawianie elementu... 49 Modyfikacja nazwy elementu... 49 Modyfikacja (Pozycji robót)... 50 Lista Pozycji Robót... 50 Lista składników (R, M, S)... 51 Rekalkulacja Pozycji Robót... 51 Lista składników (wywołana z okna Kalkulacja ceny )... 52 Wstawianie (Dodawanie) składnika... 52 Rekalkulacja ceny składnika... 53 Materiały inne... 53 Modyfikacja składnika... 53 Nowy dokument... 54 Wczytywanie Bazy cenowej / SEKOCENBUD... 54 Zachowaj bazę cenową... 55 Wartość kosztorysu... 55 Notatnik... 56 Tekst... 56 Warunki umowy (Narzędzia)... 56 Dane kosztorysanta... 57 Opcje wydruku... 57 Typ dokumentu... 58 Wybór pliku... 58 WinBud (Komunikaty)... 58

Główne okno programu 39 W pasku tytułu wpisana jest nazwa i aktualny nr wersji programu kosztorysowania oraz nazwa i ścieżka dostępu do dokumentu, nad którym pracujemy. Tworzony dokument może być typu kosztorys lub typu katalog. Nazwa dokumentu typu kosztorys rozpoczyna się na literę D (dokument). Nazwa dokumentu typu katalog rozpoczyna się na literę B (biblioteka). Pasek menu zawiera nazwy dostępnych list poleceń. Funkcje niedostępne na danym etapie wyświetlane są szarym kolorem. Menu można rozwijać posługując się myszą lub klawiaturą. Pasek narzędzi składa się z szeregu przycisków, które ułatwiają dostęp do wielu często używanych funkcji W pasku informacyjnym wyświetlane są dane dotyczące podświetlonej w aktywnym dokumencie pozycji (kod, ilość, jednostka oraz symbol obmiaru jeżeli taki został wykonany). Centralna część ekranu przewidziana jest do prezentacji dokumentów (katalogów i kosztorysów). Użytkownik programu WinBud ma do dyspozycji dwa panele: Lewy, w którym umieszcza dokument opracowywany (tworzony, zmieniany, uzupełniany, modyfikowany). Dokumentem tym może być zarówno katalog jak i kosztorys. Katalog umieszczony w lewym panelu nie jest blokowany. Prawy (źródłowy), przewidziany do umieszczania dokumentów typu katalog. Pozycje zawarte w katalogu umieszczonym w prawym panelu mogą być przenoszone do kosztorysu. Katalog z prawego panelu może być modyfikowane po odblokowaniu zabezpieczenia Dokument może zajmować całą szerokość ekranu (niezależnie od tego, w którym panelu został umieszczony) lub część przy jednoczesnej prezentacji zawartości obu paneli (praca z katalogiem źródłowym, patrz - okno Katalog ). Proporcje podziału ekranu można regulować paskiem przewijania. Jeżeli dokumentem umieszczonym w lewym panelu jest kosztorys to WinBud ponumeruje jego pozycje. Nie można wczytać do obu paneli tego samego katalogu. Przy pracy z jednym dokumentem informacja o ilości (w przypadku kosztorysu) i jednostce wyświetlana jest bezpośrednio w linii pozycji. Gdy na ekranie widoczny jest dokument opracowywany i katalog źródłowy wyróżnienie tła w nagłówku wskazuje na dokument aktywny tzn., ten którego będą dotyczyły funkcje menu: Element, Pozycja robót, Lista. Pozostałe polecenia menu dotyczą dokumentu opracowywanego. Przycisk umożliwia wyświetlenie Listy elementów robót Na szarym tle pod kodem pozycji wyświetlana jest nazwa elementu, do którego należy podświetlona pozycja. Pasek stanu (w dolnej części ekranu) zawiera przyciski służące do zmiany czcionki: pogrubiona / zwykła; zwiększenie; zmniejszenie, tam też wyświetla się komunikat o statusie.

Wyboru funkcji menu, pozycji lub dokumentu aktywnego dokonujemy za pomocą myszy lub klawiatury. Naciskając klawisz Tab zmieniamy dokument aktywny, aby wyróżnić (lub zaniechać wyróżnienia ) pierwszą pozycję menu naciskamy klawisz Alt (lewy). Używając strzałek wyróżniamy kolejne elementy w grupach. Jednoczesne użycie klawiszy Alt (lewy) + podkreślona litera rozwija odpowiednią listę z menu. Klawiszem spacja uruchamiamy modyfikację podświetlonej pozycji. Użycie klawisza Enter (oprócz typowych dla środowiska zastosowań) równoważne jest z wywołaniem funkcji przeniesienie. Funkcję przeniesienie można zrealizować na wiele różnych sposobów np. przez ciągnięcie myszą. Pozostałe klawisze skrótu używane w oknie F1 wywołanie tekstu pomocy F2 przejście do okienka wyszukiwania w katalogu F3 wywołanie Listy pozycji robót F4 wywoływanie Listy R F5 wywoływanie Listy M F6 wywoływanie Listy S F7 wywołanie Listy elementów robót Ctrl +C wywołanie okna Kalkulacja ceny Ctrl +K praca z katalogiem źródłowym/bez katalogu Ctrl +O wywołanie okna Obmiar/Przedmiar Ctrl +Q wyjście z programu WinBud spacja modyfikacja 40 Warunki umowy Okno umożliwia wpisanie informacji dotyczących opracowywanego kosztorysu (niektóre dane można wprowadzić jako domyślne korzystając z polecenia Warunki umowy w menu Opcje ). Wprowadzone dane liczbowe są uwzględniane w obliczeniach w całym kosztorysie. Wszystkie dane można zmienić w trakcie pracy, w zależności od potrzeb. Informacje te można wydrukować na stronie tytułowej dokumentu (patrz okno Wydruki ). W trzech polach Data domyślnie zostanie wpisana data zakładania dokumentu. Zmiany miesiąca można dokonać otwierając listę lub (po wybraniu pola) strzałkami. W środkowej części ekranu wpisujemy dane dotyczące Inwestora i Wykonawcy. W okienku Koszty pośrednie umieszczamy stawkę procentową, która jest naliczona od wartości robocizny i sprzętu; Koszty zakupu dotyczą materiałów po odjęciu materiałów inwestora; Zysk może być liczony wg. różnych stawek dla robocizny materiałów i sprzętu. Naliczanie Zysku można przeprowadzić z uwzględnieniem kosztów pośrednich i kosztów zakupu lub bez.

Stawka roboczogodziny to wartość wynegocjowanej stawki kosztorysowej, która obowiązuje dla całego kosztorysu. Program daje możliwość wpisania dowolnej stawki roboczogodziny dla każdego zawodu i dokonywania wyboru sposobu przeliczeń: wg. stawek indywidualnych; wg. stawki kosztorysowej. Wyboru sposobu liczenia dokonuje się w oknie Wydruki, oknie Kalkulacja ceny pozycji robót i przy ocenie wartości kosztorysu. Okienko Roboty nieprzewidziane umożliwia doliczenie do kosztorysu wartości zależnej procentowo od sumy kosztorysu wraz z narzutami. Wpisany w okienko Generalne wykonawstwo procent dotyczy dotychczasowych wyliczeń łącznie z robotami nieprzewidzianymi. Wpisana w okienko VAT stawka umożliwia obliczenie procentu od całej sumy kosztorysu i ma charakter informacyjny. U dołu ekranu znajdują się cztery przyciski: OK - zapamiętuje wprowadzone dane. Możemy użyć tego klawisza także, aby przejść do następnej części programu (do Warunków umowy możemy wrócić w każdym momencie wybierając funkcję menu Plik, a w niej polecenie 41 Warunki umowy lub poprzez Pasek Narzędzi - program zarejestruje nasz dokument.. Przy pierwszym wyjściu z okna z użyciem przycisku OK Tekst - otwiera okno Tekst. Okno przydatne jest w przypadku, gdy chcemy umieścić na tytułowej stronie kosztorysu informację dodatkową. Wpisany przez nas tekst ukaże się pod nazwą instalacji. O ile istnieje taka potrzeba dodatkowo można zapisać zawartość okna w osobnym pliku. Zmiany dokonane w zawartości okna zostaną zapamiętane, o ile użyjemy przycisku OK przy wyjściu z okna Warunki umowy. Notatnik - otwiera okno Notatnik. Treść wpisana do notatnika służy do robienia notatek, które w każdej chwili można odczytać. Zawartość notatnika nie pojawi się na wydruku. O ile istnieje taka potrzeba dodatkowo można zapisać zawartość okna w osobnym pliku. Zmiany dokonane w zawartości okna zostaną zapamiętane o ile użyjemy przycisku OK przy wyjściu z okna Warunki umowy. W okienku uruchamianym przyciskiem Materiały inwestora umieszczamy wartość materiałów inwestora, która jest odejmowana od ogólnej wartości materiałów potrzebnych do budowy, przed naliczeniem kosztów zakupu i zysku. Anuluj - wyjście bez zapamiętania zmian. Po oknie przemieszczamy się myszą lub klawiszem Tab. Jednoczesne użycie klawiszy Alt + podkreślona litera przenosi kursor w odnośne pole. Gdy litera występuje wielokrotnie ponowne użycie klawiszy skrótu przenosi kursor do następnego pola oznaczonego tą literą. Wstawienia lub usunięcia znacznika z okienka KP, dokonujemy myszą lub spacją po wybraniu pola. Użycie klawisza Enter równoważne jest z wciśnięciem przycisku w czarnej ramce. Przy wpisywaniu danych w czarnej ramce jest przycisk OK. Materiały Inwestora W tym okienku umieszczamy wartość materiałów inwestora, która jest odejmowana od ogólnej wartości materiałów potrzebnych do budowy, przed naliczeniem kosztów zakupu i zysku

Okno Katalogu (część ekranu dotycząca katalogu źródłowego, panel) 42 Dokument dyskowy typu katalog (nazwa takiego dokumentu rozpoczyna się na literę B ) może być umieszczony w lewym lub w prawym panelu. Katalog umieszczony w prawym panelu jest katalogiem źródłowym. WinBud posiada możliwość prezentacji katalogu źródłowego na całej szerokości ekranu lub na jego części. Do wyboru formy prezentacji służą przyciski,. Oba przyciski szare i zwolnione oznaczają pracę bez katalogu źródłowego. Nie należy mylić pracy z katalogiem źródłowym widocznym na całym ekranie z pracą z dokumentem, którym jest katalog (lewy panel). Wczytanie katalogu do prawego panelu pociąga za sobą pojawienie się okienka wyszukiwania tekstowego. Po wybraniu funkcji menu Katalog a następnie polecenia Z katalogiem źródłowym ekran zostaje podzielony na dwie części. Proporcje podziału ekranu można regulować paskiem przewijania. Prawą zajmie ostatnio używany katalog. Będzie on pełnił rolę biblioteki z której można korzystać przy umieszczaniu pozycji w lewym panelu. Przenoszenie pozycji z prawego panelu do opracowywanego dokumentu jest możliwe na wiele sposobów: naciśnięcie Enter po podświetleniu wybranej pozycji ciągnięcie myszą wybranie z menu Przenoszenie jednego z poleceń albo użycie przycisku - przeniesienie lub w miarę potrzeby przycisku - przeniesienie z modyfikacją Zmiany katalogu źródłowego można dokonać funkcją menu Katalog - Zmień katalog źródłowy lub przyciskiem z panelu katalogu Okienko + przycisk wyszukiwania pozycji przeznaczone są do szybkiego odnalezienie pozycji o znanym kodzie. Przeniesienie kursora do okienka realizuje funkcja F2. W okienko można wpisać także fragment tekstu. Kod pozycji należy wpisywać bez spacji i myślników. Po potwierdzeniu przyciskiem: program rozpocznie przeglądanie i podświetli pozycję o wybranym kodzie. W przypadku tekstu przeszukiwanie ograniczone jest do jednego KNR-u. Po odnalezieniu wpisanej sekwencji program wyróżni odpowiednią pozycję. Ponowne potwierdzenie przeniesie podświetloną linię na następną pozycję zawierającą wybrany tekst Wpisane w okienko cyfry potraktowane będą jako kod. W katalogu źródłowym można dokonywać zmian wykorzystując funkcje z menu. Zmiany są możliwe jeżeli katalog nie jest zablokowany. Po każdym kliknięciu przycisku zmienia się stan blokady. Przy blokadzie włączonej przycisk jest zwolniony, a ikona przedstawia kłódkę zamkniętą (na monitorach kolorowych czerwoną). Gdy na ekranie widoczny jest dokument opracowywany i katalog źródłowy wyróżnienie tła w nagłówku wskazuje na dokument aktywny tzn., ten którego będą dotyczyły polecenia menu: Element, Pozycja robót, Lista Przycisk umożliwia wyświetlenie Listy elementów robót

Kalkulacja ceny 43 Okno służy do określenia wszystkich danych dotyczących pozycji. W lewym górnym rogu wyświetlony jest kod pozycji, której dotyczy kalkulacja. Składniki pozycji można dodawać, wstawiać, modyfikować i usuwać. Współczynniki określamy osobno dla robocizny, materiałów i sprzętu wpisując w odpowiednie okienko wymaganą wartość. Współczynniki można też określać w oknie Lista pozycji robót. Pole Materiały Inne służy do wpisania wielkości procentu liczonego od ogólnej wartości materiałów użytych w danej pozycji. Dotyczy to materiałów uzupełniających używanych w niewielkich ilościach i nie wymienianych jako osobny składnik. W części ekranu dotyczącej Ceny (ramka Cena) ukażą się wyliczenia (o ile wpisane będą dane) kosztu robocizny, materiałów i sprzętu na jednostkę pozycji i z uwzględnieniem wartości Współczynników. Trzecia ramka (w prawym górnym rogu) przeznaczona jest do kontroli całkowitego wyniku kalkulacji ceny pozycji. Wynik ten, ukaże się w polu Ogółem. W okienkach wg. stawki koszt i z narzutami krzyżykiem wybieramy sposób obliczeń. Kalkulacja może być przeprowadzona wg. stawki kosztorysowej wynegocjowanej dla całego kosztorysu i wpisanej w oknie Warunki umowy lub wg. ceny roboczogodziny przypisanej do zawodu. Wielkość narzutów także określana jest w oknie Warunki umowy. Pole Komentarz przeznaczone jest do robienia notatek. Wpisane uwagi ukażą się na wydruku. Pole z przyciskiem ułatwia wstawianie i wyszukiwanie składników. Przeznaczone jest do wpisania kodu składnika. Potwierdzenie klawiszem Enter lub użycie przycisku spowoduje wyświetlenie listy składników, których kod rozpoczyna się od wprowadzonej sekwencji cyfr (o ile w kosztorysie są już składniki o wybranym początku kodu). Będzie to lista składników użytych w katalogu źródłowym. Można ją zamienić na listę składników zawartych w tworzonym kosztorysie. Jeżeli składnika nie ma w tworzonym dokumencie otworzy się okno Wstawianie składnika. Jeżeli potrzebna jest lista składników katalogu niezależna od kodów użytych w kosztorysie należy użyć przycisku bez wpisywania kodu (wpisze się go w oknie Lista ) W przypadku wpisania kompletnego kodu składnika występującego już w innej pozycji zostanie on automatycznie umieszczony w liście (należy wpisać ilość); jeżeli składnik występuje już w pozycji opracowywanej ukaże się stosowny komunikat. Lista składników podzielona jest na sześć kolumn. rodzaj składnika; kod; nazwa składnika; jednostka;

ilość składnika na jednostkę pozycji; cena składnika. 44 Ilość składnika określamy lub zmieniamy klikając dwukrotnie myszą w odnośnym polu lub naciskając klawisz + (szary). Cenę wpisujemy w jednym z okien ukazujących całość cech składnika (np. w oknie Modyfikacja, którego jednym ze sposobów wywołania jest podwójne kliknięcie na linii składnika). Przyciski: wywołanie okna Dodawanie składnika. Określony w oknie składnik ukaże się na końcu listy. wywołanie okna Wstawianie składnika. Określony w oknie składnik ukaże się w liście pod podświetlonym. wywołanie okna Modyfikacja składnika usuwanie składnika. Po przyciśnięciu przycisku program w oknie komunikatów WinBud poprosi o potwierdzenie. wywołuje okno Materiały inne. W oknie określamy procent od materiałów, sprzętu lub robocizny na materiały inne. pokazuje składniki o podobnym kodzie. zmienia sposób wyświetlania z Ceny na Limit składnika przejście do charakterystycznego dla kalkulacji ceny okna typu lista. Rodzaj okna, które się ukaże zależy od zawartości sąsiadującego z przyciskiem okienka. Program odszuka wpisany w okienku kod i otworzy odpowiednią listę. Gdy okienko jest puste program otworzy okno Lista M OK wyjście z okna z zapamiętaniem jego stanu. Anuluj wyjście z okna bez uwzględnienia zmian. Po oknie przemieszczamy się myszą, klawiszem Tab lub w obrębie zespołu strzałkami. Jednoczesne użycie klawiszy Alt + podkreślona litera przenosi kursor w odnośne pole (umieszcza lub usuwa znacznik) z okienek wg. stawki koszt. i z narzutami. Spacją wstawiamy lub usuwamy krzyżyk z okienka aktywnego (zaznaczonego ramką).lub wywołujemy modyfikację podświetlonej linii. Użycie klawisza Enter równoważne jest z wciśnięciem przycisku w czarnej ramce. F1 F3 Insert Del Wywołanie pomocy Przeniesienie kursora do okienka wpisywania kodu Wywołanie okna Wstawianie składnika Wywołanie usuwania składnika Wydruki Okno służy do określenie charakteru i zawartości otrzymywanego dokumentu.

45 W ramce Typ wydruku wybieramy kropką jeden z pięciu rodzajów dokumentów. Może to być: Kosztorys/Katalog (kolejna prezentacja pozycji. Inną formę prezentacji tego samego dokumentu umożliwia Wydruk klasyczny); Zestawienie składników (z podsumowaniem robocizny, materiałów i sprzętu); Tabela elementów (z rozbiciem na robociznę, materiały i sprzęt oraz z wykazem rodzajów kosztów). Wydruk klasyczny (forma prezentacji kosztorysu) Książka obmiarów (tylko obmiary) Dodatkowo możemy wykonać każdy z tych wydruków uwzględniając Zaawansowanie Robot W ramce Wydruk dotyczy zaznaczamy krzyżykami składniki, które mają być uwzględnione w wyjściowym dokumencie. Możemy także wybrać opcję Kosztorys ślepy (który uwzględnia tylko ilości i współczynniki). W ramce Poziom szczegółowości zaznaczamy krzyżykami trzy opcje (pełny obmiar, kalkulacja ceny pozycji i robocizna razem - bez rozbicia na zawody), które mają być uwzględnione w wyjściowym dokumencie. Po wybraniu opcji Robocizna razem program scali dla każdej pozycji wszystkie zawody i poda wynik w jednym wierszu wydruku kalkulacji ceny W ramce Opcje wydruku wybieramy krzyżykami drukowanie kodu pozycji i drukowanie pierwszej strony oraz w polu Grosze sposób prezentacji danych na wydrukach (jeżeli w polu nie ma krzyżyka WinBud zaokrągli je do pełnych złotówek). W ramce Sposób obliczeń wybranie opcji R wg. stawki kosztorysowej oznacza, że obliczenia zostaną wykonane dla stawki roboczogodziny zapisanej w oknie Warunki umowy mimo, że w oknie Kalkulacja ceny zostało zapisane inaczej. Jeżeli opcja R wg. stawki kosztorysowej nie zostanie wybrana, obliczenia wykonane będą dla stawek indywidualnych. Umieszczenie kropki w jednym z pól pod słowem Narzuty decyduje o sposobie prezentacji narzutów. Można je doliczać do ceny. W okienku Nazwa pliku domyślnie wpisana jest nazwa odpowiadająca nazwie kosztorysu. Można ją zmienić. Przyciski: Stwórz - po naciśnięciu program wykona obliczenia wg. parametrów, które określiliśmy i przygotuje się do przekazania danych do edytora Write lub WinWord. Po zakończeniu operacji odblokowana zostanie możliwość przejścia do edycji. Jeżeli plik o wybranej nazwie był już kiedyś stworzony, zostanie przepisany. Write - przycisk zostaje odblokowany, o ile dobiegło do końca obliczanie wyników. Naciśnięcie powoduje uruchomienie aplikacji Write i automatyczne przekazanie do niej danych do wydruku. Zostaje stworzony plik o rozszerzeniu wri. WinWord - przycisk zostaje odblokowany, o ile dobiegło do końca obliczanie wyników Naciśnięcie powoduje uruchomienie aplikacji WinWord i automatyczne przekazanie do niej danych do wydruku. Zostaje stworzony plik o rozszerzeniu wri Opcje - po naciśnięciu otworzy się okno Opcje Wydruków, w którym możemy ustalić opcje dotyczące wydruku Plik - po naciśnięciu otworzy się okno Wybierz plik, w którym możemy odszukać plik już istniejący. Pliki typu: *.wri nie są kasowane przy kasowaniu kosztorysu. Po oknie przemieszczamy się myszą, klawiszem Tab lub w obrębie ramki strzałkami. Jednoczesne użycie klawiszy Alt + podkreślona litera przenosi kursor w odnośne pole. i umieszcza lub usuwa z niego znacznik. Spacją wstawiamy lub usuwamy krzyżyk z okienka aktywnego (zaznaczonego ramką). Użycie klawisza Enter równoważne jest z wciśnięciem przycisku w czarnej ramce. Przy wpisywaniu danych w czarnej ramce jest przycisk Stwórz. Write i WinWord Write i WinWord są odrębnymi aplikacjami. WinWord to standardowa aplikacja środowiska Windows. WinWord to profesjonalny edytor tekstu który można zakupić oddzielnie Program WinBud wysyłając do nich swoje dane, zaproponował pewien ich układ i przypisał wielkość i kształt czcionek.

Użytkownik może dokonywać zmian w pełnym zakresie możliwości, jakimi dysponuje Write lub WinWord. Można nie dokonywać żadnych ulepszeń. Proponujemy zwrócić uwagę na podział dokumentu na strony. Podział automatyczny może okazać się niekorzystny dla treści dokumentu. Jeżeli edytor został wywołany z programu WinBud, po wyjściu z Write'a lub WinWord a, powrócimy do okna Wydruki 46 Obmiar/Przedmiar Okno służy do obliczania ilości robót. Jest to osobny moduł w postaci prostego arkusza kalkulacyjnego. Posiada swoje odrębne menu i pasek narzędzi. Kolumny 1-4 przeznaczone są na wyniki obliczeń. W kolumnie 0 umieszczone będą wyrażenia algebraiczne ewentualnie tekst objaśniający. Kolumna czwarta przewidziana jest na całkowity Rezultat obmiaru. Po wyjściu z modułu wynik automatycznie pojawi się w kosztorysie. Jeżeli po wyjściu z modułu pozycja nadal nie ma przypisanej ilości, a została oznaczona symbolem obmiaru: oznacza to, że nie dokończyliśmy obliczeń. Jeżeli zamknęliśmy okno przyciskiem lub użyliśmy polecenia menu Powrót to obliczenia będą zachowane. Jeżeli pozycja ma przypisaną ilość nie wynikającą z obmiaru to wejście do modułu i wyjście bez dokonywania zmian nie likwiduje wpisanej ilości. Wybór linii Program automatycznie tworzy linię wstępną, w której zostanie umieszczony pierwszy zapis. Jeżeli zapis będzie dotyczył kolumny czwartej Rezultat linia stanie się aktywną (będzie podświetlona). Jeżeli zapis dotyczy kolumn 1, 2, lub 3 zostanie umieszczony w pierwszej linii a aktywną stanie się linia następna. Od tej pory położenie linii aktywnej można zmieniać. W dalszej pracy obowiązuje zasada - Wszystkie wykonywane operacje dotyczą linii aktywnej (podświetlonej). Przy wstawianiu linii jest to równoważne z umieszczeniem zapisu nad podświetlonym. Wybór kolumny Kolumny odpowiadają przyciskom: 1, 2, 3, Rezultat. Wygląd napisu na przycisku charakteryzuje stan kolumny. Kolumny, wśród których na danym etapie możemy wybierać mają napis czarny; niedostępne - szary, wybrane (aktywne) - w kółku. Informacja o stanie aktywności kolumn odpowiada aktywnej linii. Jeżeli wszystkie kolumny są niedostępne oznacza to, że zmiany w wybranej linii są niemożliwe i należy ją zmienić lub wyzerować. Zaczynając pracę musimy zdecydować się na wybór kolumny. Jeżeli całkowite obliczenia dające końcowy rezultat zawrzemy w jednym wyrażeniu wybieramy kolumnę czwartą. Jeżeli obliczeń dokonujemy w grupach wybór kolumny będzie zależał od ich struktury i zasad obowiązujących przy przenoszeniu wyników obliczeń z kolumny do kolumny. Pasek wprowadzania danych:

47 Wprowadzać możemy tekst, wyrażenie algebraiczne, liczbę ze znakiem (minus piszemy plusa nie). Program sam rozpoznaje rodzaj danych komunikując to słowem pojawiającym się na początku paska i stanem przycisków Można wymusić traktowanie cyfr jako tekstu wciskając. Potwierdzamy umieszczone w okienku dane przyciskiem, czyścimy okienko przyciskiem. Wyrażenie algebraiczne Dostępne są cztery działania algebraiczne, i nawiasy. Długość wyrażenia nie ma znaczenia. Jeżeli wyrażenie zajmuje więcej niż jedną linę to uważamy je za wyróżnione gdy podświetlona jest ostatnia linia. Wynik wyrażenia nie może być ujemny, natomiast wyrażenie jednoskładnikowe może być poprzedzone znakiem minus. Rodzaje podsumowań /przenoszenie między kolumnami. Podsumowanie może być dokonane jeżeli: linia aktywna jest ostatnią lub gdy linie następne zawierają tylko tekst; dotyczy więcej niż jednego składnika. Program proponuje cztery rodzaje podsumowań dostępnych poprzez menu okna i przyciski: podsumowanie kolumny aktywnej i pozostawienie w niej wyniku podsumowanie składników i umieszczenie wyniku w innej kolumnie podsumowanie składników i umieszczenie wyniku w innej kolumnie ze znakiem minus podsumowanie składników i umieszczenie wyniku pomnożonego przez stałą w innej kolumnie Stałą należy wpisać w okienku po zatwierdzeniu polecenia Przeniesienie jest możliwe tylko do kolumny o wyższym numerze. Wyboru kolumny, w której ma być umieszczona przenoszona suma dokonuje się po wyborze rodzaju przeniesienia. W przypadku gdy wybór jest oczywisty program zrobi to sam. Modyfikacja Można modyfikować tekst, składnik lub wyrażenie. Obliczenia będą skorygowane. Wywołanie modyfikacji - spacją, poleceniem menu, przyciskiem lub podwójnym kliknięciem myszą. Usuwanie Usuwać bez ograniczeń można tekst składnik lub wyrażenie (usuwamy linię). Obliczenia będą skorygowane. Usunięcie podsumowania wchodzącego w skład innej grupy eliminuje wszystkie jego składniki. Przy dużych zmianach zalecamy wyjście z okna i rozpoczęcie obliczeń od początku. Funkcja dostępna także z menu linia. Narzędzia wywołanie klawiatury do wprowadzania cyfr myszą. wydrukowanie obmiaru Lista elementów robót W oknie podawana jest lista elementów w kolejności ich występowania. Lista dotycząca katalogu jest zbudowana w formie trójpoziomowego drzewa. Rozwinięcie lub zwinięcie poziomu realizowane jest poprzez naciśnięcie klawisza spacji lub podwójne kliknięcie myszą. Tytuły KNR rozwijane są na rozdziały a te na tablice. Fragment okna Lista elementów robót przedstawiono poniżej:

48 W oknie dotyczącym kosztorysu lista elementów jest jednopoziomowa. Przejście do wybranego elementu w dokumencie aktywnym. realizuje przycisk lub podwójne kliknięcie tytułu tablicy. Przycisk zamyka okno. Przeniesienie Okno służy do podania ilości przenoszonej pozycji. Możemy wpisać ilość bezpośrednio w okienko lub przenieść pozycję z ilością zero a obliczeń dokonać później np. uruchamiając w głównym oknie programu przyciskiem Obmiar/Przedmiar okno Przeniesienie z modyfikacją Okno umożliwia dokonanie gruntownych zmian przy przenoszeniu pozycji. Radzimy dokładnie sprawdzić czy wprowadzane przez nas zmiany nie wymagają zmiany kodu. Nowe dane wpisane w odpowiednie pola zostaną przeniesione do dokumentu po potwierdzeniu przyciskiem OK. Informacje dotyczące długości nazwy podano w opisie okna Wstawianie. Wstawianie pozycji Okno służy do stworzenia całkowicie nowej pozycji. Kod i jednostkę nadajemy własne. Główne okno programu przewiduje na nazwę dwie linie. Jeżeli linia jest dłuższa niż przewidziane na nią pole lub jeżeli nazwa składa się z

więcej niż dwu linii program w głównym oknie wyświetli tylko jej fragment. Zapamiętywana i drukowana jest cała nazwa. 49 Wstawianie elementu W oknie wpisujemy nazwę nowego elementu. Po zatwierdzeniu przyciskiem OK (kliknięcie myszą lub naciśnięcie klawisza Enter przy wyróżnionym przycisku OK) wstawiany element pojawi się w dokumencie pod podświetloną linią. Wygląd okienka jest zależny od typu dokumentu, do którego ma być wstawiony element. W przypadku gdy wstawianie dotyczy katalogu w oknie dokonujemy także wyboru czy wpisana nazwa będzie nazwą KNR, rozdziału lub tablicy. W panelu katalogu nazwy elementów typu rozdział i typu tablica będą wyświetlane odpowiednio wcięte. Prosimy przeczytać informacje dotyczące okna Lista elementów robót Modyfikacja nazwy elementu Wpisujemy nową nazwę elementu i potwierdzamy (kliknięcie myszą lub naciśnięcie klawisza Enter przy wyróżnionym przycisku OK).

Modyfikacja (Pozycji robót) 50 Okno przeznaczone jest do zmiany nazwy i ilości istniejącej już pozycji. Konstrukcja okna jest zbliżona do konstrukcją okna Wstawianie i okna Przeniesienie z Modyfikacją Lista Pozycji Robót Okno zawiera spis pozycji występujących w aktywnym dokumencie. Aby odszukać interesującą nas pozycję można skorzystać z paska przewijania, wpisać w okienko kod lub połączyć oba sposoby. Program będzie wyświetlał w oknie tylko te pozycje, których kod rozpoczyna się od cyfr wpisanych w okienku. Można także odnajdywać pozycje zawierające sekwencję liter wpisaną w okienko Szukanie według tekstu W tym przypadku proces przeszukiwania zaczynamy jednym z przycisków:. Wybierając przycisk (w przypadku katalogu widoczny po otwarciu kłódki) można przejść do okna Rekalkulacji pozycji robót. Wpisane w tym oknie zmiany będą dotyczyły pozycji o kodach, których początkowa część została wpisana w okienko Kod. Przy pustym okienku zmiany dotyczą wszystkich pozycji. Wybierając przycisk powiększamy okno; u dołu ekranu pojawią się okienka, w które wpisane są aktualne współczynniki dotyczące podświetlonej pozycji. Wpisując w okienku konkretną wartość dokonujemy zmiany współczynnika danej pozycji. Wywołanie innych okien typu lista umożliwiają przyciski paska narzędzi lub klawisze skrótu. Ctrl R do Listy R Ctrl M do Listy M Ctrl S do Listy S do dokumentu na wybraną pozycję. zamknięcie okna F1 F2 F3 wywołanie pomocy przeniesienie do okienka Szukanie według tekstu przeniesienie do okienka Kod

Lista składników (R, M, S) 51 Okno przedstawia listę składników określonego w pasku tytułu typu (Lista M, Lista R, Lista S ). Skład paska narzędzi zależy od typu dokumentu, którego dotyczy, a w przypadku katalogu źródłowego także od stanu jego blokady. Składnik kasowany w oknie Kalkulacja ceny nie jest kasowany w liście. Można użyć go ponownie. Lista ma charakter biblioteki i nie jest listą składników drukowanego kosztorysu Zasada korzystania z okienek Kod i Szukanie według tekstu jest taka sama jak w oknie Lista pozycji robót Wybierając przycisk powiększamy okno; u dołu ekranu pojawi się okienko, w które wpisana jest aktualna cena podświetlonego składnika. Wpisując w okienku konkretną wartość dokonujemy zmiany ceny. Data wprowadzenia wyświetlanej ceny ukazuje się z prawej strony. Przyciskiem wyszukujemy wszystkie składniki o cenie równe zero. Przyciskiem wywołujemy okno Rekalkulacja ceny składnika, które umożliwi zmianę ceny w stosunku do poprzedniej całych grup składników. Przyciskiem otwieramy okno Wstawianie składnika Umożliwi ono uzupełnienie katalogu o nowe składniki (typ składnika nie zależy od typu listy). Przyciskiem Przyciskiem lub spacją otwieramy okno Modyfikacja składnika. usuwamy składnik z podświetlonej linii. Nie można usunąć składnika wchodzącego w skład pozycji. Przyciskiem usuwamy wszystkie nie używane składniki. Wywołanie innych okien typu lista umożliwiają przyciski paska narzędzi lub klawisze skrótu: Ctrl R do Listy R Ctrl M do Listy M Ctrl S do Listy S F1 F2 F3 zamknięcie okna wywołanie pomocy przeniesienie do okienka Szukanie według tekstu przeniesienie do okienka Kod Rekalkulacja Pozycji Robót Okno służy do zmiany współczynnika. Współczynnik można zmienić o konkretną wartość lub pomnożyć przez liczbę. Rekalkulacja może niezależnie dotyczyć robocizny, materiałów i sprzętu. Kod pozycji, w której przeprowadzamy zmiany powinien być określony w Liście pozycji robót. Jeżeli kod lub jego początek nie został wybrany zmiany będą dotyczyły wszystkich pozycji listy.

Lista składników (wywołana z okna Kalkulacja ceny ) 52 Okno przeznaczone jest do wyszukiwania i umieszczania w dokumencie składników. Może być wywołane tylko z okna Kalkulacja ceny Krzyżyk w rubryce z lewej strony informuje o użyciu składnika w pozycji, z której okno zostało wywołane. Do szybkiego odnajdywania składnika mogą być pomocne: okienko Kod ( działa analogicznie jak w oknie Lista pozycji robót ), okienko Szukanie według tekstu (należy wpisać sekwencję liter i nacisnąć jeden z przycisków: ), Okienko Dokument umożliwia zmianę dokumentu, z którego wybieramy składniki. Może to być dokument opracowywany lub katalog źródłowy. Przeniesienia składnika (umieszczenia w opracowywanym dokumencie) dokonujemy: używając przycisku, naciskając klawisz Enter przy wybranym składniku lub przez podwójne kliknięcie myszą na wybranym składniku. F2 przejście do okienka szukania według tekstu F3 przejście do okienka wpisywania kodu F4 przejście do okienka Dokument Ctrl R przejście do Listy R Ctrl M przejście do Listy M Ctrl S przejście do Listy S Wstawianie (Dodawanie) składnika Okno przeznaczone jest do tworzenia własnego składnika. Nowy składnik będzie związany z dokumentem, z którego wywołaliśmy okno. Może ono być wywołane z okna Kalkulacja ceny i z jednego z okien Lista składników w odblokowanym katalogu źródłowym. Musimy określić kod, jednostkę i rodzaj składnika. Wpisanie nazwy i ceny nie jest niezbędne i w razie potrzeby może być dokonane w oknie Modyfikacja składnika Stworzenie składnika o kodzie już istniejącym w dokumencie aktywnym jest blokowane. Umieszczenie nowego składnika w katalogu źródłowym jest

sygnalizowane komunikatem (w prawym górnym rogu). W oknie Kalkulacja ceny dodawanie składnika wybieramy gdy chcemy umieścić składnik na końcu listy, wstawianie gdy chcemy aby został umieszczony pod podświetlona linią. Rekalkulacja ceny składnika 53 Okno przeznaczone jest do zmiany ceny składnika w odniesieniu do poprzedniej wielkości. Zmiany dokonujemy wpisując mnożnik lub sumę, o którą ma się różnić od poprzedniej nowa cena. Kod składnika, którego ma dotyczyć operacja powinien być określony w Liście składników z której zostało wywołane okno. Jeżeli kod lub jego początek nie został wybrany zmiany będą dotyczyły wszystkich składników danego typu. Nowa cena zostanie wprowadzona do dokumentu, z którego została wywołana Lista składników Materiały inne Okno przeznaczone do określania sposobu naliczania Materiałów Innych. Określamy od czego mają być naliczane Materiały Inne (z robocizny, z materiałów, ze sprzętu) oraz procent na Materiały Inne. Modyfikacja składnika Okno przeznaczone jest do zmiany nazwy i ceny istniejącego już składnika. Konstrukcja okna jest identyczna z konstrukcją okna Wstawianie składnika. Jeżeli zmiany powinny pociągnąć za sobą zmianę kodu należy wywołać okno Wstawianie składnika, wprowadzić nowy i usunąć zbędny.

Nowy dokument 54 Jest to okno dialogowe typowe dla Windows. Służy do określenia nazwy nowego dokumentu. Jeżeli dokumentem tym jest Kosztorys program zaakceptuje nazwę rozpoczynającą się od litery d, jeżeli Katalog nazwę rozpoczynającą się od litery b. Typ dokumentu przypominany jest po myślniku w polu tytułu. W lewej części okna w okienku Nazwa pliku wpisujemy wybraną nazwę, w okienku poniżej wyświetlone są nazwy dokumentów już istniejących w otwartym katalogu. Program instalacyjny stworzył w katalogu dyskowym WinBud podkatalogi: knr, kos, kat. Proponujemy w nich umieszczać odpowiednio KNR-y, kosztorysy i katalogi własne. Ścieżka dostępu podana jest w polu Katalogi. Jeżeli dysk lub katalog dyskowy nam nie odpowiadają w okienku Stacje dysków wybieramy inny dysk a w okienku zawartości katalogu - katalog. Wczytywanie Bazy cenowej / SEKOCENBUD Okno jest przeznaczone do dopisywania składników i cen składników do bazy składników katalogu. Użytkownik wybiera plik, z którego mają być wczytane ceny. Mogą to być pliki umieszczone na dyskietkach SEKOCENBUD lub własne stworzone przy użyciu opcji Zachowaj Bazę cenową. Jeżeli w pliku cenowym występują składniki, których nie ma w bazie składników dokumentu typu katalog to w trakcie operacji wczytywania zostaną dopisane. Określamy w nim plik cenowy, którego ma dotyczyć operacja i uruchamiamy proces przyciskiem START. Po zakończeniu operacji zamykamy okno przyciskiem Zamknij