Biogaz z odpadów doświadczenia szwedzkie Mikael Backman Magdalena Rogulska
Główne obszary działania Szwedzko-Polskiej Platformy Zrównoważonej Energetyki * 2
Rodzaje działań Szwedzko-Polskiej Platformy Zrównoważonej Energetyki Platforma internetowa E-learning Dobre praktyki Wymiana wiedzy i wspólne badania w zakresie systemów energetycznych Seminaria Know-how nt. finansowania, rynków i zasobów Match- making Wizyty studyjne
Wprowadzenie Rocznie w Polsce wytwarza się ok. 12 mln ton odpadów komunalnych, w tym ponad 50% odpadów ulegających biodegradacji, które mogą być wykorzystane do produkcji energii. Produkcja energii z biodegradowalnej frakcji wymaga nie tyle rozwiązań technicznych i technologicznych, ale przede wszystkim zmian w świadomości społeczeństwa dotyczącej prawidłowej segregacji odpadów. Przykładem dobrych praktyk w obszarze produkcji energii z odpadów jest Szwecja.
Odpady komunalne w Szwecji są traktowane jako cenny surowiec energetyczny służący do wytwarzania energii, przede wszystkim ciepła oraz paliw transportowych. W segregację odpadów komunalnych zaangażowane są nie tylko władze samorządowe i firmy, ale także a może przede wszystkim społeczności lokalne. Podstawowym założeniem szwedzkiego modelu gospodarki odpadami jest upatrywanie w odpadach - surowców lub źródeł energii. Kluczowe jest rozdzielenie u źródła frakcji mokrej i suchej.
* Produkcja biogazu w Szwecji rozwija się systematycznie i ma wsparcie polityczne Głównym źródłem biogazu są duże oczyszczalnie ścieków Odpady organiczne już od 2005 r. nie mogą być składowane Produkcja biogazu pozwala zagospodarować odpady, równocześnie redukując emisje metanu W ostatnich latach coraz częściej powstają regionalne biogazownie wykorzystujące takie substraty jak sortowane odpady komunalne, odpady żywności, odpady z produkcji rolniczej i hodowli zwierząt Pozytywny obraz produkcji i wykorzystania biogazu w społeczeństwie i w mediach Film: Vasyd1 Szwecja
* Produkcja biogazu z odpadów: komunalnych rolniczych przemysłowych z osadów ściekowych
Gospodarka odpadami w latach 1975-2014 WtE wysypiska 8
* Rodzaj biogazowni 2006 r. 2011 r. 2013 r. na oczyszczalniach ścieków 138 135 137 utylizacyjne 14 19 23 rolnicze 8 19 39 przemysłowe 3 5 5 wysypiskowe 60 55 60 RAZEM 223 233 264 Źródło: T.Persson, SGC Sweden, IEA Bioenergy Task 37,
* 2010 2012 2014 Ko-fermentacja 103 580 185 540 275 370 Centralne kompostownie 101 720 73 370 52 880 Biogazownie na oczyszczalniach 45 000 59 310 61 500 Kompostowane w domu 58 800 51 800 48 300 Odpady ogrodowe centralne kompostownie 314 100 303 160 309 640 RAZEM 623 200 673 180 747 690 Odpady żywnościowe z gospodarstw domowych, restauracji itp. Bez odpadów z przemysłu rolno-spożywczego, w tym mięsnego
* Systemy selektywnej zbiórki odpadów żywnościowych W 2014 r. 190 gmin (66%) segregowało odpady żywnościowe, następne planują wprowadzenie takiego sytemu. źródło: Avfall Sverige 2011 r. -168 gmin Oddzielne pojemniki Optyczne sortowanie Wielofrakcyjne pojemniki Liczba zastosowanych systemów (gospodarstwa domowe) 125 18 25 źródło: Astrom J. konferencja Ystad, 13-14.11.2013
* Sortowanie u źródła w domu : pojemnik 1 odpady mieszane odpady kuchenne kolorowe szkło plastyk Pojemnik 2 papier kartony szkło białe metal
* Główny sposób wykorzystania biogazu to produkcja biometanu i wykorzystanie na cele transportowe Szwecja jest liderem w wykorzystaniu biometanu w transporcie: 13-27% roczny wzrost rynku i 60% udział w rynku NGV w ostatnich trzech latach 130 publicznych stacji CNG i 64 stacje z biometanem W ponad 20 miastach komunikacja miejska oparta jest na biogazie, w sumie ponad 2200 autobusów. Np. w Boras, Helsingborg, Linköping i Västeras (ok. 100 000 mieszkańców) wszystkie autobusy i śmieciarki napędzane są tak wytworzonym biogazem Nowe kierunki rozwoju: LNG/LBG, samochody ciężarowe na LNG
*. Instalacja przetwarza 85 tys. Mg odpadów rocznie: 30% odpady organiczne z gospodarstw domowych 40% odpady przemysłu spożywczego (35% - poubojowe) 30% - gnojowica Plan gminy Kristianstad: gmina niezależna od paliw kopalnych do 2020 roku Źródło: http://biogas-kristianstad.se/
* Od 2006 r. wszystkie duże stacje paliwowe. muszą mieć co najmniej jeden dystrybutor z biopaliwem Wprowadzona została definicja czystych (ekologicznych) pojazdów i o nią oparty jest szereg mechanizmów wsparcia Zwolnienie z opłat parkingowych W latach 2007-2009 - dodatek finansowy dla osób kupujących nowy ekologiczny samochód w wysokości 10,000 SEK (900 ) Od 2007 r. co najmniej 85% samochodów rządowych i 25% służb ratowniczych ma być przyjaznych środowisku Biometan / biogaz zwolnione z podatku CO2 nałożonego na paliwa mineralne Cele i strategie rządowe (sektor transportu wolny od paliw kopalnych do 2030) i regionalne (np. Skania komunikacja autobusowa wolna od paliw kopalnych do 2020 roku)
* Niepewny system wsparcia dla zielonej energii alternatywą wykorzystanie biogazu w transporcie Najtańsze biopaliwo na rynku polskim? Możliwi odbiorcy: floty pojazdów, autobusy miejskie, pojazdy komunalne, samorządy, odbiorcy indywidualni, producenci biogazu) Coraz więcej pojazdów NGV na rynku Biogaz jest objęty zerową stawką podatku akcyzowego, brak innego wsparcia CNG jest zwolnione z akcyzy do 31.10.2013 Zmiany w gospodarce odpadami szansa na pozyskanie surowca energetycznego Polsko-szwedzki projekt w Zabrzu http://biogaz.zabrze.pl/ Źródło: www.sysav.se 17
* Polsko-szwedzki projekt w Zabrzu Projekt Produkcja biogazu z odpadów żywnościowych oraz obornika przedstawienie podejścia systemowego do zarządzania odpadami organicznymi dla polskich gmin, uzyskał dofinansowanie z funduszu BSAP. Wdrożenie modelu szwedzkiego: energia z odpadów w warunkach polskich. Podpisanie umowy z funduszem BSAP miało miejsce w Zabrzu we wrześniu 2012 r.
Magdalena Rogulska m.rogulska@pimot.org.pl Mikael Backman mikael.backman@iiiee.lu.se ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY!!! www.energyplatform.net