Wstęp METEOROLOGIA LOTNICZA Wstęp Ćwiczenie 1 Regulamin przedmiotu Efekty kształcenia Materiały na stronie www2.wt.pw.edu.pl/~akw 1
Zaliczenie Dwie kartkówki punktowane: 1. W połowie zajęć. 2. Ostatnie zajęcia. 3. Niezapowiedziane kartkówki. Ocena podsumowująca na podstawie obecności i aktywności na zajęciach (dodatkowe punkty) oraz punktacji uzyskanej z kartkówek. Zaliczenie: 1) obecność na zajęciach min 75% frekwencji, 2) punktacja z kartkówek min 51%. Zakres materiału Wprowadzenie do transportu lotniczego przypomnienie najważniejszych wiadomości. Organizacja transportu lotniczego. Jednostki miar w lotnictwie. Meteorologia ogólna. Budowa i skład atmosfera ziemskiej. Atmosfera wzorcowa (ISA-ICAO). Ciśnienie atmosferyczne. Pomiar wysokości. Wysokość względna, bezwzględna, poziom lotu. Nastawianie wysokościomierza. Wilgotność i opady atmosferyczne. Wpływ na ruch lotniczy. Układ baryczne. Temperatura. Inwersje. Masy powietrza nad Europą. Fronty atmosferyczne. Chmury. Rodzaje, tworzenie się i warunki lotu w chmurach. Wiatr. Róża wiatrów. Wpływ wiatru na start i lądowanie samolotu. Niebezpieczne zjawiska pogody i wpływ na ruch lotniczy. Burza. Trąba powietrzna. Tornado. Mgły. Zamglenia. Pyły wulkaniczne. Wypadki spowodowane warunkami atmosferycznymi. Turbulencje. Rodzaje turbulencji. Wpływ na lot. Oblodzenie elementów statku powietrznego i zespołu napędowego. Oblodzenie w różnych obszarach. Zapobieganie oblodzeniu i usuwanie oblodzenia. Analiza i prognozowanie pogody. Mapy pogody dla lotnictwa ogólnego. Naziemne radary meteorologiczne. Obserwacje meteorologiczne. Organizacja meteorologiczna. Służby meteorologiczne na lotniskach. Inspektorat Nadzoru MET i AIS. Akty prawne dot. MET i AIS. Aktualności dot. MET i AIS. Informacje pogodowe dla planowania lotu. Depesze METAR, SPECI, TAF. Informacja GAFOR, GAMET, VOLMET, ATIS, AIRMET, SIGMET, SWOWTAM, ASHTAM. Literatura Janiszewski S.: Podstawy meteorologii lotniczej, WPK, Gliwice 2009. Popławska A.: Meteorologia ogólna, IMiGW, Warszawa 2004. Szewczak P.: Meteorologia dla pilota samolotowego PPL, CPL, ATPL, IR. Avia-test. Poznań 2007. Strony WWW http://www.ibcol-meteo.pl/ http://awiacja.imgw.pl/ http://ibex.aero/meteo Meteorologia Nauka zajmująca się badaniem zjawisk i procesów fizycznych zachodzących w atmosferze. Ma ogromne znaczenie dla komunikacji, transportu, budownictwa, gospodarki wodnej, a szczególnie dla rolnictwa. 2
Wyodrębnione dziedziny Aktynometria promieniowanie ziemskie, słoneczne Aerologia badania atmosfery swobodnej Aeronomia badanie górnych warstw atmosfery Meteorologia lotnicza wpływ na ruch lotniczy Meteorologia synoptyczna prognozowanie pogody Meteorologia morska procesy nad morzem Agrometeorologia dla potrzeb rolnictwa Meteorologia satelitarna teledetekcja atmosfery Przedmiot badań Skład i budowa atmosfery Procesy wymiany ciepła Obieg i przemiany fazowe wody Ruchy w atmosferze, cyrkulacja Pola elektryczne w atmosferze Zjawiska akustyczne i optyczne Metody badań Obserwacja Eksperymenty Metody satelitarne Modele matematyczno-fizyczne Metody empiryczne (doświadczalne) Fizyka Matematyka Informatyka Geografia Oceanografia Biologia Chemia Interdyscyplinarność Pogoda Aktualny, chwilowy stan atmosfery w danym miejscu. Stan jest określany za pomocą parametrów zmierzonych i zaobserwowanych czyli warunków pogody. Elementy mierzalne Temperatura powietrza Ciśnienie Wilgotność Wiatr Widzialność 3
Elementy obserwowane Rodzaj i wielkość zachmurzenia Zjawiska atmosferyczne (osady, burze, mgły) Klimat Charakterystycznych dla danego obszaru przebieg warunków atmosferycznych określony na podstawie minimum 30-sto letnich obserwacji. System klimatyczny System klimatyczny to złożony układ składający się z pięciu elementów: atmosfera, hydrosfera, kriosfera, biosfera powierzchnia ziemi, w którym zachodzą interakcje między nimi. Obieg węgla Reakcje chemiczne w atmosferze Składniki systemu klimatycznego połączenie chaotyczne nieliniowe Obieg wody i energii Dynamika atmosfery i oceanu 21 Proces klimatyczny Procesy klimatyczne - to procesy fizyczne zachodzące w systemie klimatycznym prowadzące do zmian klimatu. Najczęściej zalicza się do nich obieg energii, cykl hydrologiczny oraz cyrkulację powietrza. Determinują one zarówno naturalne i antropogeniczne zmiany w systemie klimatycznym. Transport lotniczy Przypomnienie najważniejszych definicji Użytkownicy, podmioty i organizacje światowe, europejskie i polskie w transporcie lotniczym Organizacja ruchu lotniczego 23 4
Transport lotniczy Transport powietrzny (czyli przemieszczanie drogą powietrzną osób lub towarów) za pomocą środków transportu. Jest najnowocześniejszą i najbardziej dynamicznie rozwijającą się gałęzią transportu. Środek transport - maszyny transportowe lub istoty żywe, dzięki którym możliwe jest przemieszczanie ludzi lub ładunków. Ustawa wyróżnia dwie podstawowe kategorie statków powietrznych mające wpływ na zakres stosowanych wobec nich przepisów. W związku z tym wskazać można: - cywilne statki powietrzne - państwowe statki powietrzne Ruch lotniczy Ruch wszystkich statków powietrznych podczas lotu oraz na polu manewrowym lotniska. Ruch lotniskowy Wszelki ruch na polu manewrowym lotniska i ruch wszystkich statków powietrznych wykonujących loty w pobliżu lotniska. Obszar powietrzny rozciągający się nad terytorium lądowym i morskim państwa, nad morzem otwartym lub terytoriami nie podlegającymi żadnemu państwu. Przestrzeń powietrzna 5
The end 6