Ekonomiczne konsekwencje wykluczenia i niestabilnej sytuacji na rynku pracy. dr Magdalena Rokicka Instytut Badań Edukacyjnych

Podobne dokumenty
WYKLUCZENIE SPOŁECZNE MŁODZIEŻY W EUROPIE

Bezpieczeństwo emerytalne kobiet w Europie. dr Agnieszka Chłoń-Domińczak Instytut Statystyki i Demografii SGH Instytut Badań Edukacyjnych

MŚP w 7. Programie Ramowym UE. Badania na Rzecz Małych i Średnich Przedsiębiorstw specjalny program dedykowany MŚP

PROJEKT WSPÓLNEGO SPRAWOZDANIA O ZATRUDNIENIU KOMISJI I RADY

solutions for demanding business Zastrzeżenia prawne

Udział Polski w 7. Programie Ramowym Dane statystyczne po 219 konkursach

Ogólnoeuropejskie badanie opinii publicznej na temat zdrowia i bezpieczeństwa w pracy

Transport drogowy w Polsce wybrane dane


Tłumaczenie tytułu kolumny w języku polskim

TABELA I: FLOTY RYBACKIE PAŃSTW CZŁONKOWSKICH (UE-28) W 2014 R.

Rynek pracy w Polsce i Unii Europejskiej próba analizy źródeł danych polskich i zagranicznych

Liczba samochodów osobowych na 1000 ludności

Obniżenie wieku emerytalnego: Straty dla przyszłych emerytów, pracujących i gospodarki

Strategia klimatyczna dla Polski w kontekście zwiększających się wymogów w zakresie emisji CO2 (green jobs) Bernard Błaszczyk Podsekretarz Stanu

Tłumaczenie tytułu kolumny w języku polskim

Delegacje otrzymują w załączeniu dokument COM(2017) 112 final - ANNEXES 1-9.

IP/09/1064. Bruksela, dnia 1 lipca 2009 r.

Społeczeństwo informacyjne w Unii Europejskiej

Nowe i powstające czynniki ryzyka zawodowego a zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy. wyniki ogólnoeuropejskiego badania przedsiębiorstw ESENER

Badania na Rzecz Małych i Średnich Przedsiębiorstw ę specjalny program dedykowany MŚP

ZAŁĄCZNIKI_. do Sprawozdania Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady Fundusz Solidarności Unii Europejskiej - Sprawozdanie roczne za 2015 r.

STRATEGIA EUROPA 2020 PODSTAWOWE WSKAŹNIKI

Instytut Statystyki i Demografii Szkoła Główna Handlowa. Irena E.Kotowska. Czy Polska doświadcza kryzysu demograficznego?

Recykling odpadów opakowaniowych

STATUS SPOŁECZNO-EKONOMICZNY KOBIET A ZACHOWANIA PROKREACYJNE

Kierunki inwestycji energetycznych w społecznym budownictwie mieszkaniowym

Frekwencja w wyborach parlamentarnych oraz samorządowych

EUROPEJSKIE RYBOŁÓWSTWO W LICZBACH

Sytuacja społeczno-ekonomiczna Unii Europejskiej i Strategia Lizbońska

Wewnętrzne Zewnętrzne Wewnętrzne Zewnętrzne SD-1, 15.00* SD-1, 15.00* SD, SD, N/A N/A SD, 15,00 SD, 14,30 SD, 14,30 SD, 14,00 N/A N/A

Migracja powrotna korzyścią dla regionu. This project is implemented through the CENTRAL EUROPE Programme co-financed by the ERDF.

Wyższa Szkoła Ekonomiczna

WSPÓLNA POLITYKA ROLNA W LICZBACH

Mapa Unii Europejskiej

IMIGRACJA STUDENTÓW ZAGRANICZNYCH DO POLSKI - główne wnioski z raportu krajowego

Sytuacja gospodarcza w PL i EA. Tomasz Gibas, Komisja Europejska Wrocław, 25 kwietnia 2019 r.

(Tekst mający znaczenie dla EOG) (2017/C 162/05)

Implementacja Agendy Cyfrowej 2020 w Polsce

JAKOŚĆ ŻYCIA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ PODSTAWOWE WSKAŹNIKI

Luka płci w emeryturach w przyszłości

Nowy kompleksowy europejski program na rzecz umiejętności

Urząd Komunikacji Elektronicznej Departament Analiz Rynku Telekomunikacyjnego. Warszawa, kwiecień 2008 r. 1/16

Katarzyna Maciejewska. Urząd Statystyczny w Poznaniu Oddział w Kaliszu

Odsetek gospodarstw domowych posiadających szerokopasmowy dostęp do Internetu w domu

Klastry a międzynarodowa konkurencyjność sektorów rolno-żywnościowych w UE. Szczepan Figiel, Justyna Kufel, Dominika Kuberska

Akademia Młodego Ekonomisty. Mierniki dobrobytu gospodarczego. Jak mierzyć dobrobyt?

2. Zmiany struktury ludności według wieku - proces starzenia się ludności definicja przyczyny pomiar (miary klasyczne, miary prospektywne)

Perspektywa europejska rynku energii. Prof. Krzysztof Żmijewski Sekretarz Generalny. Rynek Energii w Polsce r.

POZIOM UBÓSTWA I WYKLUCZENIA SPOŁECZNEGO W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ NA OBSZARACH O RÓŻNYM STOPNIU URBANIZACJI

Obciążenia samozatrudnionych w Polsce na tle wybranych państw UE. Adam Adamczyk

Podejście do uczenia się osób starszych w polityce LLL w Europie i w Polsce

Konsekwencje kryzysu dla europejskiego rynku pracy

Wpływ integracji europejskiej w obszarze rynków finansowych na dostępność sektora MSP do finansowania zewnętrznego

IP/10/211. Bruksela, 1 marca 2010 r.

Program PIN Performance Road Safety Index

Narażenie ludności miejskiej na powietrze zanieczyszczone ozonem

Jak dzieci korzystają z serwisów społecznościowych (SNS)? Wyniki badań EU Kids Online II

Łączność szerokopasmowa: zmniejszają się różnice między europejskimi krajami o najlepszych i najgorszych wynikach

Wykład 9,

Jak dzieci korzystają z serwisów społecznościowych (SNS)? Wyniki badań EU Kids Online II

Poziom wydatków na edukację w krajach członkowskich Unii Europejskiej

SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W UNII EUROPEJSKIEJ W 2013 R. * Komisji Europejskiej z dn r.

POLSKIE ROLNICTWO W PIERWSZYCH LATACH AKCESJI DO UE

CO 2 potrzeba przełomu negocjacyjnego wyzwania dla Polski

Ubóstwo dzieci w krajach Unii Europejskiej

Osiągniecia i wyzwania w Polsce w zakresie przedwczesnego kończenia nauki

RADA UNII EUROPEJSKIEJ. Bruksela, 17 listopada 2011 r. (21.11) (OR. en) 17050/11 SOC 1008 ECOFIN 781

Osoby dorosłe uczestniczące w kształceniu i szkoleniu

ROZWIĄZANIE PROBLEMU NIERÓWNOŚCI

L u ka p ł a c o wa wg płci jako d e te r m i n a n ta l u k i e m e r y ta l n e j. I g a M a g d a

Wydajność pracy jako przesłanka restrukturyzacji zatrudnienia w rolnictwie. prof. Andrzej Czyżewski mgr Jakub Staniszewski

Zagrożenie zjawiskiem carbon leakage

WYBORY EUROPEJSKIE W 2009 R. Eurobarometr Standard (EB 69) - Wiosna 2008 Pierwsze wyniki brutto: Średnia europejska i główne tendencje krajowe

Niepewna sytuacja młodzieży na rynku pracy a zdrowie i dobrostan psychiczny. Marta Palczyńska Instytut Badań Edukacyjnych Warszawa, styczeń 2018

KOBIETY W ZARZĄDACH I RADACH NADZORCZYCH. Partnerstwo w biznesie. Iwona Kozera Fundacja Liderek Biznesu, Fundator

Urząd Komunikacji Elektronicznej Departament Analiz Rynku Telekomunikacyjnego 1/18

Jesienne prognozy gospodarcze na lata : stabilny wzrost, spadek bezrobocia i deficytów

P r z yc z y ny n i s k i e j. ko b i e t w Po l s c e. I g a M a g d a

ZAŁĄCZNIK. Sprawozdania Komisji. Fundusz Solidarności Unii Europejskiej sprawozdanie roczne za 2012 r.

Agenda cyfrowa: Komisja uznaje inwestycje w gospodarkę cyfrową za klucz do przyszłego dobrobytu w Europie

Wskaźniki spójności monitorowane w ramach zrównoważonego rozwoju na przykładzie Szwajcarii

Polityka zabezpieczenia społecznego w Unii Europejskiej

WYKAZ OPCJI POZWALAJĄCYCH NA ZŁAGODZENIE AKTUALNYCH TRUDNOŚCI NA RYNKU MLEKA

2002L0004 PL

Informacje prasowe sieci Eurydice. Kluczowe dane o edukacji w Europie 2009 Wydanie 7

2. DZIAŁANIE SYSTEMU KONTROLI NA SZCZEBLU WSPÓLNOTY

Warszawa, dnia 25 czerwca 2013 r. Poz. 724 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 17 czerwca 2013 r.

Służba Celna RP. XIV Konferencja Palenie tytoniu a zdrowie Warszawa, 8 9 grudnia 2011 r.

Doświadczenia reformy samorządowej w Polsce po co nam samorząd?

ZAŁĄCZNIKI. wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady. w sprawie europejskiej inicjatywy obywatelskiej. {SWD(2017) 294 final}

Zrównoważona intensyfikacja rolnictwa jako kombinacja efektywności ekonomicznej i środowiskowej. prof. Andrzej Czyżewski mgr Jakub Staniszewski

PRAKTYCZNY PRZEWODNIK DLA WNIOSKODAWCÓW PROGRAM LEONARDO DA VINCI KONKURS 2012 PROJEKTY MOBILNOŚCI STAŻE I WYMIANY (IVT, PLM, VETPRO)

SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ W 2015 R.

Sytuacja kobiet 50+ na europejskim rynku pracy. Iga Magda Instytut Badań Strukturalnych

ANNEX ZAŁĄCZNIK SPRAWOZDANIA KOMISJI DLA RADY

OCENA ODDZIAŁYWANIA AKTYWNYCH PROGRAMÓW ZATRUDNIENIA. Matteo Morgandi Warszawa, maj 2016 r.

Zintegrowane podejście terytorialne w państwach członkowskich UE

Biuletyn Obserwatorium Regionalnych Rynków Pracy

Opóźnienia w płatnościach w transakcjach handlowych

Transkrypt:

Ekonomiczne konsekwencje wykluczenia i niestabilnej sytuacji na rynku pracy dr Magdalena Rokicka Instytut Badań Edukacyjnych

Aspekty ekonomiczne niestabilnej sytuacji na rynku pracy: Ubóstwo i status materialny: 1. w krótkim okresie - mierzone w tym samym okresie co występowanie bezrobocia i umów czasowych 2. w średnim okresie - mierzone 4 lata po okresie bezrobocia i pracy na umowach czasowych 3. w długim okresie - mierzone w perspektywie wieloletniej jako emerytura i inne oszczędności wykorzystywane po przejściu na emeryturę

Operacjonalizacja: Ubóstwo i status materialny w krótkim okresie: Wskaźnik zagrożenia ubóstwem (Dochód poniżej granicy ubóstwa ustalonej na poziomie 60% krajowej mediany ekwiwalentnych dochodów do dyspozycji.) Wskaźnik pogłębionej deprywacji materialnej (Brak możliwości zaspokojenia ze względów finansowych co najmniej 4 z 9 potrzeb) Subiektywna ocena sytuacji materialnej (deklaracja, iż gospodarstwo domowe z wielką trudnością lub z trudnością wiąże koniec z końcem)

Wskaźniki krótkookresowe Wykres 1. Wskaźniki zagrożenie ubóstwem w GD z osobami młodymi w 2013/2014 (EU -SILC, 2013/2014) 90 Ubóstwo relatywne Subiektywna ocena Deprywacja materialna 80 70 60 50 40 30 20 10 0 FI SE DE NL AT LU DK EE BE FR UK LT EU 28 PL CZ SK IE MT SI ES PT IT LV RO HU HR CY BG EL

Porównanie wskaźnika ubóstwa wśród bezrobotnych i pracujących Wskaźnik ubóstwa relatywnego wśród młodych bezrobotnych w roku 2013/2014 Wskaźnik ubóstwa relatywnego wśród młodych pracujących w roku 2013/2014

Wskaźnik ubóstwa N Bezrobotny Kobieta Wiek Edu: 1 Edu:3 Mieszkanie bez rodziców Mieszkanie z dziećmi Intensywność pracy w GD AT 2210 + + + + - BE 1926 + - - + + - BG 1730 + + - + - CY 2210 + - + - + + - CZ 2331 + + - + + - DE 2804 + + - + + - DK 1155 + - + - EE 2440 + + + + - EL 2705 + - + - + + - ES 4238 + + - + - + + - FI 3140 + - + - FR 3835 - + - + + - HR 2308 + - + - + + - HU 3384 + + - + + - IE 1677 + - + - IT 5727 + - + - + + - LT 1248 + + - + + - LU 1600 + - + - + + - LV 2039 + + + - + - MT 2549 + - + - + + - NL 2628 - + + - PL 5361 + - + - + - PT 2300 + - + - + - RO 2135 + - + - + - SE 2197 - + + - SI 3916 + - + - + - SK 2844 + - + + + - UK 3295 + - + + + - Razem 24 4 18 21 21 25 22 28

Umowy czasowe Tabela 1: Regresja kwantylowa dla mediany stawki godzinowej wynagrodzenia Country Temporary contract B Standard coefficient error Ireland -0.166 0.448 United Kingdom -0.597 0.386 Greece -0.129 0.132 Portugal -0.174 0.120 Austria -0.725* 0.312 Croatia -0.651*** 0.110 Bulgaria -0.232** 0.076 Italy -1.250*** 0.131 Luxembourg -2.446** 0.778 Poland -0.306*** 0.049 Hungary -0.442*** 0.053 Osoby na umowach czasowych otrzymują nieco niższą stawkę wynagrodzenia za godzinę pracy Osoby na umowach czasowych mają niższą satysfakcję z sytuacji finansowej Rodzaj umowy nie jest skorelowany z wystąpieniem zagrożenia ubóstwem relatywnym czy deprywacją materialną Own calculations based on EU-SILC cross-sectional UDB 2014-1. Other controls include: age in years, dummy for lower than upper secondary education level dummy for higher than upper secondary education level, dummy for born outside EU. * p<0.05, ** p<0.01, *** p<0.001.

Wnioski z analiz w krótkim okresie W większości krajów UE (z wyjątkiem Holandii, Malty, Estonii, Łotwy i Litwy) młodzi ludzie są bardziej zagrożeni ubóstwem oraz deprywacją materialną niż osoby w wieku 30-59 lat. Największy odsetek młodzieży zagrożonej ubóstwem występuje w Grecji, Rumunii i Danii, najniższy w Holandii. W krajach skandynawskich, gdzie ryzyko ubóstwa jest stosunkowo wysokie, młodzi ludzie nie odczuwają deprywacji materialnej. Niestety w Grecji, Rumunii, na Węgrzech i w Bułgarii te wymiary wykluczenia nakładają się. Młodzi mieszkający poza domem rodzinnym są bardziej zagrożeni ubóstwem. Bezrobotni młodzi ludzie są bardziej narażeni na ubóstwo niż ich pracujący odpowiednicy. Niestety obecność na rynku pracy nie zawsze przekłada się na dobrą sytuację materialną, w Rumunii prawie 30% zatrudnionej młodzieży nadal doświadcza poważnej deprywacji materialnej, podczas gdy w krajach skandynawskich lub krajach Beneluksu nie ma to miejsca. Chociaż zatrudnieni na umowy czasowe otrzymują niższe stawki wynagrodzenia, nie wpływa to istotnie na ich stopień zagrożenia ubóstwem i deprywacją materialną, choć to zróżnicowanie jest widoczne w subiektywnej ocenie ich sytuacji finansowej.

Badanie w perspektywie średniookresowej Wykorzystujemy te same wskaźniki co w analizie krótkookresowej, na podstawie danych wzdłużnych EU-SILC dla lat 2011-2014 (EU-SILC UDB 2014 version 4 of August 2016 ) Główny pytanie badawcze: Czy bezrobocie osób młodych przekłada się na ich sytuacją ekonomiczną w ciągu kolejnych lat? Czy rolę odgrywa również okres pozostawania bezrobotnym? Jakie są efekty pracy na umowie czasowej w średnim okresie? Wcześniejsze badania empiryczne wskazują na negatywne konsekwencje bycia bezrobotnym na początku kariery na: wynagrodzenie (Gregg and Tominey, 2005; Muhleisen and Zimmerman, 1994; Mroz and Savage, 2006) bycie bezrobotnym w późniejszym okresie (Kawaguchi and Murao, 2014; Nordstrom, 2011) ogólne warunki zatrudnienia, sytuację na rynku pracy (Ellwood, 1982; Beadry and DiNardo, 1991; Arulampalam et al., 2001)

Tabela: Statystyki opisowe Pracujący w roku bazowym Bezrobotny w roku bazowym Zagrożony ubóstwem relatywnym w roku +4 (%) Statystyki opisowe Zagrożony deprywacją materialną w roku +4 (%) Trudna sytuacja ekonomiczna (subiektywna) w roku +4 (%) 11.18 7.67 27.36 33.26 22.50 54.19 Sources: EU-SILC Longitudinal versions (years: 2011-2014). Based on the EU-24, excluded countries: Pracujący Germany, (ciągle) Denmark, Slovakia, Croatia. 12.70 7.90 27.10 1-6 miesięcy 15.21 10.53 34.77 7-12 miesięcy 25.04 16.23 45.45 13-24 miesiące 32.58 20.79 52.96 25-48 miesięcy 41.55 28.85 63.70 Razem 18.11 11.71 34.66

Średni efekt krańcowy (Average Marginal Effects) w logicie Tabela: Zmienna Statystyki Zagrożony opisowe Bezrobotny 1-6 miesięcy 7-12 miesięcy ubóstwem relatywnym w roku +4 Zagrożony deprywacją materialną w roku +4 Trudna sytuacja ekonomiczna (subiektywna) w roku +4 Sources: EU-SILC Longitudinal versions (years: 2011-2014). Based on the EU-24, excluded countries: Germany, Denmark, Slovakia, Croatia. 13-24 miesiące 25-48 miesięcy 0.028 (0.010)** 0.046 (0.011)** 0.101 (0.012)** 0.107 (0.013)** 0.016 (0.009) 0.025 (0.009)** 0.057 (0.009)** 0.078 (0.011)** 0.039 (0.013)** 0.044 (0.013)** 0.084 (0.014)** 0.108 (0.016)** N 12999 12999 12999 Sources: EU-SILC LONGITUDINAL UDB 2014 version 4 of August 2016 (years: 2011-2014). Based on the EU-24, excluded countries: Germany, Denmark, Slovakia, Croatia. Comparison category for unemployed: never unemployed. We also control for gender, age, education, household composition and household work intensity. Standard errors in parentheses, * p<0.05; ** p<0.01.

Model efektów stałych (logit, współczynniki) pomiędzy (t0) a (t+4) Zmienna Zagrożony ubóstwem relatywnym Zagrożony deprywacją materialną Trudna sytuacja ekonomiczna (subiektywna) Bezrobotny Mieszkanie z rodzicami 0.131 (0.126) -2.039 *** (0.344) 0.267 * (0.131) 0.650 (0.449) 0.511 *** (0.099) -0.299 (0.269) Sources: EU-SILC Longitudinal versions (years: 2011-2014). Based on the EU-24, excluded countries: Germany, Denmark, Slovakia, Croatia. Intensywność pracy w GD -2.990 *** (0.206) -1.307 *** (0.207) -1.042 *** (0.142) Wielkość GD Log likelihood N 0.136 (0.072) -927.864 3288-0.129 (0.080) -812.425 2512 0.051 (0.056) -1872.450 5570 Sources: EU-SILC LONGITUDINAL UDB 2014 version 4 of August 2016 (years: 2011-2014). Based on the EU-24, excluded countries: Germany, Denmark, Slovakia, Croatia. Comparison category for unemployed: never unemployed. We also control for gender, age, education, household composition and household work intensity. Standard errors in parentheses, * p<0.05; ** p<0.01.

Średni efekt krańcowy (Average Marginal Effects) w logicie At the risk of poverty Material deprivation Difficulty in making ends meet Temporary contract at t=1 0.034 0.007 0.010 (0.007)** (0.006) (0.010) Female 0.018 0.023 0.038 (0.006)** (0.005)** (0.009)** Age -0.002-0.001-0.003 (0.001)* (0.001) (0.002) Lower secondary education 0.062 0.078 0.114 (0.011)** (0.011)** (0.014)** Tertiary education -0.060-0.047-0.134 (0.006)** (0.005)** (0.009)** Living with parents -0.017 0.009 0.002 (0.007)* (0.006) (0.010) Household work intensity -0.155-0.094-0.226 (0.010)** (0.009)** (0.016)** Observations 9,719 9,719 9,719 Sources: EU-SILC LONGITUDINAL UDB 2014 version 4 of August 2016 (years: 2011-2014). Based on the EU-24, excluded countries: Germany, Denmark, Slovakia, Croatia. Standard errors in parentheses, * p<0.05; ** p<0.01

Podsumowanie analiz w średnim okresie Wyniki badania przeprowadzonego na 24 krajach UE potwierdzają utrzymanie się negatywnego powiązania bezrobocia z sytuacją materialną osób młodych w perspektywie średniookresowej. Efekt jest silniejszy im dłużej osoba młoda pozostaje bez pracy. W badaniu efektów stałych efekt bezrobocia jest istotny w dwóch mierzonych wymiarach (deprywacji i subiektywnej ocenie). Analizy wskazują, że pracownicy zatrudnieni na umowy czasowy po 4 latach są nieco w większym stopniu zagrożeni deprywacją materialną, niż pracujący na umowy na czas nieokreślony, ale efekt ten zanika gdy kontrolujemy nieobserwowalne stałe cechy osobowe (unobserved personal characteristics, model efektów stałych).

Wnioski z analiz w perspektywie długookresowej (1) Sytuacja w długim okresie jest oceniana poprzez dostęp i wysokość przyszłych emerytury dla osób młodych, na podstawie: D. Hofäcker, S. Schadow & J. Kletzing (Eds) (2017) Long-term socioeconomic consequences of insecure labour market positions, Tallinn EXCEPT Working paper No.16. System publiczny zagrożenia dla osób młodych: 1) Krótsze okresy składkowe niepewność zatrudnienia, dłuższe okresy pozostawania bez pracy, bądź pracy na warunkach nie gwarantujących pełnego dostępu do emerytury (np. W Niemczech wymagany 45letni okres składkowy do pełnej emerytury) wydłużony okres edukacji, a więc krótsze okresy składkowe 2) Fragmentaryzacja okresów składkowych w danym kraju mobilność i migracje międzynarodowe osób młodych - okresy pracy w innych krajach, mogą być fragmentaryczne a przy braku transferu składek między krajami zbyt krótkie na otrzymanie pełnej emerytury 3) Utrzymaniu systemu pay as you go efekt demograficzny starzejących się społeczeństw- problem z stosunkiem płacących składki do pobierających emerytury

System prywatny Podsumowanie analiz w perspektywie długookresowej (2): Niskie uczestnictwo osób młodych głównie z powodu niskich dochodów, wydawanych na bieżącą konsumpcję oraz zachęt np. w postaci zwolnienia z podatku skierowanych głównie dla osób lepiej zarabiających Narażony na wstrząsy na rynku finansowym, po 2008 znacznie zmalała zyskowność polis emerytalnych oferowanych osobom rozpoczynającym oszczędzanie w III filarze (Fachinger & Künemund, 2014)

Dziękuję za uwagę, email: m.rokicka@ibe.edu.pl http://www.except-project.eu http://www.ibe.edu.pl/pl/projekty-miedzynarodowe/except This project has received funding from the European Union s Horizon 2020 research and innovation programme under grant agreement No 649496