www.forumrynkupracy.com.pl.

Projekt współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. www.forumrynkupracy.com.pl.

RAZEM dla RYNKU PRACY 22.09.2011, Wrocław Rynek pracy w Niemczech i Saksonii aktualna sytuacja, dobre praktyki Maciej Kosinski Project Manager Bildungswerk der Sächsischen Wirtschaft ggmbh, Drezno

Prezentacja zawiera następujące zagadnienia: Aktualna sytuacja na niemieckim rynku pracy Zastosowanie aktywnych instrumentów aktywnej polityki rynku pracy Przykład dobrych praktyk Program IdA, współfinansowany ze środków EFS - flagowe przedsięwzięcie niemieckiego Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej na rzecz aktywizacji zawodowej młodocianych z trudnym dostępem do rynku pracy oraz zagrożonych wykluczeniem społecznym

Sytuacja na I rynku pracy Wzrost gospodarczy w Niemczech traci na dynamice PKB w drugim kwartale wyniósł zaledwie +0,1%, po solidnym +1,3% w I kwartale Niemniej sytuacja na rynku pracy poprawiła się: Liczba osób pracujących wzrosła (przy uwzględnieniu prac sezonowych oraz osób pracujących w systemie bezskładkowym, np. freelancer, artyści, umowa o dzieło, etc.) kolejno: +46.000 w czerwcu oraz +19.000 w lipcu 2011 r. Przy czym liczba osób pracujących w systemie składkowym wzrosła również imponująco: +49.000 w czerwcu, po +75.000 w maju 2011 r.

Sytuacja na I rynku pracy Całkowita liczba osób pracujących (wszystkie rodzaje umów) wynosiła w lipcu br. 41,13 mln W porównaniu z lipcem 2010 wzrosła o 527.000 osób lub o 1,3 % Liczba osób pracujących w systemie składkowym wynosiła w czerwcu br. 28,39 mln osób W porównaniu z czerwcem 2010 odnotowano wzrost o 684.000 osób lub 2,5 % Dane w mln

W landach zachodnich tzw. starych landach wzrost o 2,6 % W landach wschodnich tzw. nowych landach o 1,8 % Przy czym w pełnym wymiarze czasu wzrosła o 385.000 osób lub o 1,7 % w porównaniu z rokiem 2010 Natomiast w niepełnym wymiarze czasu o 299.000 osób lub o 5,5 % w porównaniu z rokiem 2010 Dane w mln

Sytuacja na rynku pracy wg branż W porównaniu z rokiem ubiegłym w większości branż odnotowano istotny wzrost zatrudnienia Największy, bo aż o +140.000 osób lub +2,2 % wyniósł w przemyśle Znacznie wzrosło zatrudnienie w branży usług gospodarczych +118.000 osób lub +4,0 % Imponujący wzrost zatrudnienia odnotowano w agencjach pracy tymczasowej +116.000 lub +16,4 % Natomiast znaczne redukcje zatrudnienia odnotowano zarówno w administracji publicznej 2.000 osób jak w szkolnictwie oraz gospodarce energetycznej i wodnej 5.000 osób Dane w tys.

Popyt na pracowników pozostaje na dość wysokim poziomie, mimo częściowego wyhamowania w II kwartale 2011 r. Niemniej w porównaniu z rokiem ubiegłym ofert pracy przybyło W miesiącu sierpniu br. liczba ofert pracy zgłoszonych do publicznych służb zatrudnienia (Bundesagentur für Arbeit) wynosiła 497.000 W porównaniu z rokiem ubiegłym wzrost wyniósł 100.000 lub 25 % Dane w tys.

Wg najnowszych badań Instytutu Badań Rynku Pracy i Zawodów (Institut für Arbeitsmarkt- und Berufsforschung (IAB)) całkowita oferta wynosiła w II kwartale 2011 roku 975.000 miejsc Wzrost ofert wyniósł 187.000 lub 24 % rok do roku Ze wszystkich ofert dla I rynku pracy aż 48 % realizowało Bundesagentur für Arbeit Wg najnowszych danych bezrobocie w Niemczech jest na rekordowo niskim poziomie W skali UE największy spadek bezrobocia jest właśnie w Niemczech

Stopa bezrobocia W sierpniu br. liczba bezrobotnych wynosiła łącznie 2.945.000 W landach zachodnich odnotowano spadek o 190.000 osób lub 9 % w porównaniu z 2010 Obecnie zarejestrowanych bezrobotnych jest 2.024.000 osób W landach wschodnich spadek wyniósł 48.000 lub 5 % w porównaniu z 2010 Po ostatnich znaczących spadkach liczba zarejestrowanych bezrobotnych wynosi 920.000 Spadek bezrobocia zarejestrowano we wszystkich wschodnich landach, największy w Saksonii 9 % Dane w tys.

W lipcu 2011 r. stopa bezrobocia w skali kraju wynosiła 7,0 % W skali rok do roku odnotowano spadek o 0,6 % W landach wschodnich stopa bezrobocia wynosiła 11,0 % i była znacząco wyższa niż w landach zachodnich W landach zachodnich w sierpniu br. bezrobocie wynosiło 5,9 % W porównaniu z rokiem ubiegłym stopa bezrobocia spadła zarówno na wschodzie jak i zachodzie Republiki o 0,6% Dane w procentach

Zastosowanie aktywnych narzędzi rynku pracy Celem dobrej polityki rynku pracy powinno być: Szybkie i możliwie długotrwałe zatrudnienie (bez wsparcia) Efektywniejsze wykorzystanie krajowego potencjału pracowniczego/ludzkiego Znaczny wzrost stopy zatrudnienia Przedsięwzięcia niemieckiej polityki rynku pracy mają na celu zarówno aktywizację zawodową osób z trudnym dostępem do rynku pracy jak również (re)integrację długotrwale bezrobotnych Aby zapewnić długotrwałe zatrudnienie należy zwiększyć szansę na zatrudnienie poprzez rozwój kompetencji oraz utrzymać obecny stan zatrudnienia poprzez intensywne szkolenia lub dokształcanie zawodowe Inwestycje w rozwój nowych kwalifikacji zawodowych lub utrzymanie ich na wysokim poziomie jest podstawą zapobiegania bezrobociu Jednocześnie pokrywa zapotrzebowanie na wysoko wykwalifikowanych pracowników i dobrze wykształcone społeczeństwo

Ostatnie lata są naznaczone dużymi zmianami w niemieckich strukturach wykonawczych rynku pracy Ustawowo planowanie i kompetencje kontrolne rynku pracy są uregulowane poprzez SGB III oraz SGB II Aktywna polityka rynku pracy jest realizowana centralnie na szczeblu krajowym przez Bundesagentur für Arbeit (BA) Wdrażana jest decentralnie poprzez tzw. Dyrekcje Regionalne (Regionaldirektion) i lokalne BA dla SGB III Z kolei przez Jobcenter dla SGB II Struktura organów publicznych niemieckiego rynku pracy

Ze względu na zróżnicowanie w osobach podlegających strukturom SGB III bądź SGB II istnieje potrzeba wyodrębnienia i dopasowania narzędzi rynku pracy do poszczególnych grup Klienci z ramienia SGB III są z reguły krócej bezrobotni i posiadają bogatszy oraz bardziej uaktualniony bagaż doświadczeń zawodowych - dla tej grupy osób przydatne są narzędzia wspierające bezpośrednio zatrudnienie lub szkolenia podnoszące kwalifikacje Natomiast osoby z SBG II charakteryzują się tym, że ich ostatnie zatrudnienie miało miejsce wiele miesięcy wstecz (min. 12 m-cy) lub są trwale bezrobotni - dlatego stosuje się dla nich narzędzia pomocne w integracji na rynku pracy lub przedsięwzięcia związane z praktycznymi zajęciami, praktykami, etc.

W sierpniu 2011 roku w przedsięwzięcach w ramach aktywnej polityki rynku pracy na terenie RFN znajdowało się 1,09 mln osób Wyrażając to w liczbach: Na 2,7 osoby bezrobotnej przypada 1 osoba wspierana aktualnie istniejącymi narzędziami W porównaniu z rokiem ubiegłym odnotowano tym samym 22% redukcję przedsięwzięć aktywnej polityki rynku pracy Uczestnictwo w przedsięwzięciach aktywnej polityki rynku pracy

Aktualna sytuacja na rynku pracy, która pozwala na zwiększenie zatrudnienia, które jest też celem nadrzędnym, wymusza na instytucjach rynku pracy efektywniejszego zastosowania istniejących narzędzi przy jednoczesnej redukcji kosztów Tym samym zwiększa się kompetencje regionalnych struktur BA oraz Jobcenter, w celu dopasowania przedsięwzięć do możliwości oraz co ważniejsze potrzeb regionalnego rynku pracy Jednakże wysokość środków do ich dyspozycji jest nierzadko nieadekwatna do zapotrzebowania i możliwości ogólnokrajowego lub regionalnego rynku pracy Ważnym elementem wsparcia finansowego aktywnej polityki rynku pracy zarówno na szczeblu krajowym jak i poszczególnych landów stanowią dostępne środki w ramach Europejskiego Funduszu Strukturalnego

IdA Integration durch Austausch Przykład dobrych praktyk na podstawie transnarodowego projektu współfinansowanego ze środków EFS W 2008 roku Federalne Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w Niemczech zainicjowało w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program IdA Integration durch Austausch (z niem. integracja poprzez wymianę) Głównym założeniem Programu jest zwiększenie szans zatrudnienia młodocianych z grupy zagrożonej wykluczeniem społecznym oraz długotrwale bezrobotnych - 18-30 lat (powracający na 1-szy rynek pracy, absolwenci bez szans na zatrudnienie lub osoby bez doświadczenia zawodowego), poprzez wspieranie transnarodowych wymian i praktyk zawodowych, jak również mobilności tejże grupy na terenie całej Wspólnoty zgodnie ze strategią Europa 2020 Program IdA ma na celu wspieranie reform rynku pracy, a w szczególności ds. europejskiej polityki zatrudnienia i ich zastosowania w praktyce

Przykład dobrych praktyk na podstawie transnarodowego projektu współfinansowanego ze środków EFS Głównym celem Programu IdA jest zainicjowanie oraz wypróbowanie innowacyjnych metod i instrumentów ds. zwiększenia szans na zatrudnienie osób z grupy ryzyka dot. wykluczenia społecznego wskutek długotrawłego bezrobocia lub z terenów objętych dużym bezrobociem w grupie docelowej Polegają one na wspieraniu transnarodowych wymian i praktyk zawodowych, a także transnarodowej mobilności potencjalnych pracowników na terenie UE Ponadto poprzez wymianę ukierunkowaną na zdobycie przede wszystkim (nowych) kompetencji zawodowych i społecznych (w zależności od wieku i okresu bezrobocia) w partnerskim kraju UE Odbywa się to w formie praktyk zawodowych w firmach lub poprzez grupowe prace projektowe, zorientowane na konkretny wynik lub produkt, jak np. WorkCamp

Obszar wsparcia & Partnerzy W nawiązaniu do ww. strategicznego podejścia ds. polityki rynku pracy na płaszczyźnie UE, jak również założenień FMPiPS dot. grupy docelowej bsw Bildungswerk der Sächsischen Wirtschaft, jako Koordynator konsorcjum, składającego się z 4 operacyjnych oraz 4 strategicznych Partnerów w Saksonii, w projekcie IdA im Dreiländereck Elbe-Labe-Neisse-Nysa zdecydowała się na zjednoczenie strategicznych podmiotów regionalnego rynku pracy Konstelacja konsorcjum składająca się z doświadczonych firm szkoleniowych i kształcących zawodowo oraz Agencji Pracy / Jobcenter działających w strefie przygranicznej z Polską po jednej oraz z Republiką Czeską po drugiej stronie, zdecydowała się na realizację Programu w Euroregionie Nysa / Łaba, na styku 3 sąsiadujących krajów UE Niemiec, Polski i Czech Wynika to również z zapotrzebowania na nowe rozwiązania na regionalnym rynku pracy umożliwiając ww. grupie docelowej udostępnienia innowacyjnych i elastycznych ścieżek rozwoju zawodowego, orientacji zawodowej, ewentualnie możliwości zatrudnienia w wspólnej strefie gospodarczej Okres realizacji projektu IdA im Dreiländereck : maj 2009 do grudzień 2012 Łączna liczba uczestników w projekcie wyniesie ca. 160 osób Region Wien 2011-09-28 19

CZ: Urząd Pracy Usti nad Labem CZ: Urząd Pracy Ceska Lipa PL: Euro-Szkoła Zgorzelec H : Region zachodnia Transdanubia A : Region Wiedeń Obszar wsparcia & Partnerzy 5 krajów UE Niemcy, Polska, Czechy, Austria i Węgry Partnerzy strategiczni / operatywni pod kierownictwem BSW: Aktywno-operatywni: 3 firmy szkoleniowe, 1 AA Aktywno-strategiczni: 3 Jobcenter, 1 Agentur für Arbeit Region Zgorzelec Region Wiedeń Region Ceska Lipa Region Usti nad Labem Region zachodnia Transdanubia Region Wien Quelle: Auszug Statistischer Landesamt Freistaat Sachsen Obszar wsparcia 2011-09-28 20

IdA grupa docelowa i cele Młodzi ludzie, dla których praktyki zawodowe za granicą nie są oczywistością Młodzi bezrobotni 18-30 lat, bez wykszt., bez doświadczenia zawodowego, na granicy nauka życie zawodowe Osoby zagrożone wykluczeniem społecznym wskutek długotrwałego bezrobocia, osoby powracające na rynek pracy, np. młode matki, etc. Cele Programu IdA Podnoszenie lub zmiana kwalifikacji dla potrzeb regionalnego, krajowego lub europejskiego rynku pracy wypróbowanie innowacyjnych metod aktywizacji zawodowej osób będących w trudnej sytuacji na rynku pracy poprzez zagraniczne praktyki zawodowe Zwiększenie mobilności na (unijnym) rynku pracy Zwiększenie szans na zatrudnienie dzięki nowym kwalifikacjom zdobytymi za granicą Rozwój wspólnego, unijnego rynku pracy 2011-09-28 21

IdA im Dreiländereck w praktyce Okres uczestnictwa w projekcie wynosi ok. 6 miesięcy, w tym: 2 miesiące okresu przygotowawczego (max. 320 godzin), tzn. przygotowanie merytoryczne i praktyczne do wyjazdu za granicę, jak: diagnoza potencjału, analiza predyspozycji zawodowych; treningi motywacyjne; wzmocnienie kompetencji społecznych; rozwój kompetencji językowych (kurs językowy PLUS elementy jęz. branżowego/zawodowego) oraz międzykulturowych dla konkretnego kraju lub obszaru językowego, ze szczególnym uwzględnieniem kompetencji twardych, jak fakty nt. rynku pracy, możliwości podjęcia pracy, etc. 3 miesiące pobytu za granicą (max. 480 godzin) Praktyczna realizacja praktyk lub WorkCamp; dodatkowo przez cały okres kontynuowany jest kurs językowy z elementami praktycznego treningu międzykulturowego (w celu zapobiegnięcia tzw. szoku kulturowego i jako pomoc w asymiliacji w nowym, obcym kulturowo i językowo otoczeniu) 1 miesiąc przechwycenia zmotywowanych uczestników (max. 160 Stunden) Kompletowanie dok. aplikacyjnych, aktywne poszukiwanie pracy, praktyki,... Efektywność zatrudnieniowa konsorcjum IdA im Dreiländereck wynosi 50% Region Wien 2011-09-28 22

Zainteresowanie projektem ze strony mediów w Polsce Region Wien Artykuły w Gazecie Wrocławskiej z 12 sierpnia br. oraz Gazety Wojewódzkiej z 16 sierpnia br. 2011-09-28 23

Kontakt: bsw ggmbh, Rudolf-Walther-Str. 4, D-01156 Dresden Maciej Kosinski + 49 351 42502 37 maciej.kosinski@bsw-mail.de Dziękuję za uwagę! Związek Pracodawców Dolnego Śląska ul. Szewska 3, 50-053 Wrocław, www.zpds.com.pl mail: forum@zpds.com.pl tel./fax. 071 341 07 21 tel. kom. 784 63 00 77 Bildungswerk der Sächsischen Wirtschaft ggmbh Management Akademie Sachsen Rudolf- Walther- Straβe 4, D- 01156 Dresden www.bsw-masi.de mail:kosinski@bsw-mail.de tel. +49 351 4250237