Badanie skuteczności kampanii promocyjnej walorów turystycznych Polski Wschodniej - mid-term

1 Badanie skuteczności kampanii promocyjnej walorów turystycznych Polski Wschodniej - mid-term raport z II fali badania zrealizowanego dla Polskiej Organizacji Turystycznej przez PBS DGA Sp. z o.o. w ramach Działania V.1 Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013 Sopot Warszawa, lipiec 2011

Metodologia 2

Kontekst badania (1/4) 3 Polska Organizacja Turystyczna zleciła realizację multimedialnej kampanii Piękny Wschód promującej atrakcyjnośd turystyczną Polski Wschodniej. Kampania stanowi element Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013 finansowanego przez UE, którego beneficjentem jest POT. Główny cel marketingowy kampanii: pobudzenie ruchu turystycznego w 5 województwach Polski Wschodniej: warmiosko-mazurskim podlaskim lubelskim podkarpackim świętokrzyskim Opracowanie na podstawie dokumentacji Projektu Piękny Wschód udostępnionej przez Polską Organizację Turystyczną.

Kontekst badania (2/4) 4 Zadania kampanii: rozpowszechnianie pozytywnych skojarzeo na temat Polski Wschodniej wywołanie potrzeby pogłębiania wiedzy na temat walorów turystycznych PW promowanie atrakcyjności turystycznej regionów Polski Wschodniej (wiedza, wizerunek): - ale nie pod odrębną marką - a nie poszczególnych produktów turystycznych z nimi związanych położenie odpowiedniego nacisku na popularyzację atrakcyjności turystycznej obszarów i produktów mniej rozpoznawalnych, niedocenionych, nieznanych przekonywanie do zmiany kierunku preferencji dotyczących miejsca wypoczynku do wprowadzenia destynacji wschodniej na listę rozważanych/preferowanych miejsc wyjazdów turystycznych nakłanianie do skorzystania z oferty turystycznej Polski Wschodniej popularyzacja różnorodnych typów turystyki ukazywanie unikatowych korzyści z odwiedzania wschodniej Polski.

Kontekst badania (3/4) 5 Oczekiwane efekty kampanii: przełamanie i redukcja negatywnych skojarzeo na temat Polski Wschodniej poprawa (ew. zbudowanie) wizerunku poszczególnych regionów Polski Wschodniej wzrost wiedzy na temat oferty i walorów turystycznych regionów PW traktowanie jako alternatywę destynacji wschodnich w wyjazdach turystycznych większa powszechnośd odwiedzania 5 wschodnich województw na dłuższe okresy wypoczynku. Cechy kampanii: neutralny, prosty, jednoznaczny przekaz pogodna, radosna, miejscami dowcipna, promieniująca entuzjazmem, inspirującą energią bez tonu i treści protekcjonalnych, mentorskich lub wyrafinowanych intelektualnie pozbawiona agresji i kontrowersyjnych pomysłów bazująca na wartościach podzielanych przez wszystkie segmenty grupy docelowej dopuszczalne elementy aspiracyjne przyczyniające się do naśladownictwa.

Kontekst badania (4/4) 6 Grupy docelowe kampanii kryteria ogólne: turyści podróżujący po terenie Polski w ramach wyjazdów prywatnych: - weekendowych - długo-weekendowych - świątecznych - urlopowych - wakacyjnych mieszkaocy: - Polski Wschodniej (5 województw) - pozostałych części kraju - Ukrainy, Niemiec będący w wieku: - turyści polscy: 25-59 lat - turyści zagraniczni: 25-35 lat

Cele badawcze Główne cele: poznanie zmian wizerunku Polski Wschodniej w efekcie kampanii PIĘKNY WSCHÓD promującej ofertę turystyczną wschodniej Polski. Niniejszy raport zawiera wnioski z badania będącego pomiarem prowadzonym w takcie kampanii (mid-term) 7 Szczegółowe cele: charakterystyka wizerunku makroregionu Polski Wschodniej oraz poszczególnych regionów Polski Wschodniej ustalenie zakresu wiedzy o atrakcjach turystycznych regionów opis zwyczajowych zachowao turystycznych (destynacje, formy wypoczynku) charakterystyka podróży na tereny Polski Wschodniej określenie gotowości skorzystania z oferty turystycznej Polski Wschodniej

Charakterystyka badania - wśród Polaków Respondenci: mieszkaocy wybranych miast pow. 50 tys. z 10 województw: warmiosko-mazurskiego, podlaskiego, lubelskiego, świętokrzyskiego, podkarpackiego, mazowieckiego, śląskiego, wielkopolskiego, pomorskiego i łódzkiego, w wieku 25-59 lat. 8 Struktura próby: n=1025 wywiadów (w każdym województwie min. n=100 wywiadów), próba warstwowana ze względu na wielkośd miejscowości (50-200 tys.; 200 tys.+) w każdym województwie min. 3 miasta próba kwotowana ze względu na płed i wiek proporcjonalnie do badanej populacji Sposób doboru próby: losowy, metoda random route walking Metoda badania: wywiad bezpośredni kwestionariuszowy (PAPI) realizowany w domach respondentów. Czas trwania wywiadu: 30 minut Termin prac terenowych: maj 2011 Opracowanie analityczne: za pomocą pakietu SPSS15: tablice krzyżowe, analizy korespondencji. Waga analityczna została opracowana na bazie danych dotyczących osób w wieku 25-59 lat w wybranych do badania województwach (GUS,2009). Wykonawca badania: PBS DGA Sp. z o.o.

Charakterystyka badania - wśród turystów zagranicznych 9 Respondenci: pracujący zarobkowo mężczyźni i kobiety w wieku 25-44 lata, mieszkający w miastach w Niemczech i na Ukrainie spełniający następujące kryteria: w ciągu ostatnich 24 miesięcy poprzedzających badanie wzięli udział w co najmniej 6 wyjazdach w celach turystycznych (główny cel wyjazdu: zwiedzanie / bierny / aktywny wypoczynek), z których każdy obejmował co najmniej 2 dni celem w/w wyjazdów były co najmniej 4 różne miejscowości (lokalizacje) nie wykluczają Polski jako miejsca wyjazdu w celach turystycznych legitymują się co najmniej średnim wykształceniem osiągają co najmniej średni dochód na osobę w gospodarstwie domowym. Sposób doboru próby: losowy Wielkośd próby: n=512 wywiadów (Niemcy: n=253, Ukraina: n=259) Metoda badania: ankieta internetowa CAWI Czas trwania wywiadu: 15 minut Termin prac terenowych: maj 2011 Wykonawca badania: PBS DGA Sp. z o.o.

Przebieg prac badawczych 10 Badanie przed kampanią II kwartał 2010 przed etapem A Badanie po kampanii III kwartał 2012 po etapie G Potrzeby informacyjne Badanie w trakcie kampanii I półrocze 2011 po etapie D maj 2011 Cykl badawczy

11 Szczegółowe wyniki badania wśród Polaków Zwyczaje i zachowania turystyczne Prywatne wyjazdy poza miejsce zamieszkania Preferencje związane ze sposobem spędzania czasu podczas wyjazdu turystycznego Typ uprawianej turystyki

Podsumowanie (1/2) 12 Zachowania turystyczne Zdecydowana większośd dorosłych Polaków zamieszkujących duże miasta wybranych do badania dziesięciu województw Polski*, deklaruje iż w ciągu minionych 3 lat odbyło prywatną podróż związaną z wypoczynkiem, rozrywką, wizytami u krewnych lub znajomych, odwiedzinami miejsc pochodzenia lub religią (83% - dane przeliczone z pytania wielowyborowego, tak aby % odpowiedzi sumował się do 100). Podobnie jak w 2010 roku, ankietowani podczas badania najczęściej deklarowali odbyty wyjazd na dłuższy urlop obejmujący przynajmniej 4 noclegi (7), następnie wyjazd obejmujący od 1 do 3 noclegów (3). Najrzadziej wskazywane były wyjazdy jednodniowe (23%). Należy jednak zaznaczyd, że badanie zostało zrealizowane przed sezonem wakacyjno-urlopowym w kraju, co może byd prawdopodobną przyczyną niższych niż w 2010 roku wskaźników kiedy to pomiar prowadzono w trakcie tego sezonu. Prywatne wyjazdy badanych przede wszystkim wyjazdy wyłącznie krajowe(63%). Znacznie rzadziej ankietowani spędzali wolny czas odpoczywając zarówno w kraju jak i poza jego granicami (24%). Wyjazd wyłącznie za granicę - w minionych trzech latach - wybrał już tylko co dziesiąty badany. Mieszkaocy Polski Wschodniej to grupa, która najczęściej wybierała wyjazd jednodniowy (33%) lub długookresowy (74%). Najwyższy odsetek odbytych wyjazdów krótkookresowych (2-4 dni) odnotowano wśród mieszkaoców Polski Północnej (43%). Do najczęściej odwiedzanych województw podczas prywatnych wyjazdów badanych Polaków należą: pomorskie (3), małopolskie (20%) oraz warmiosko-mazurskie (20%). Najmniejszą liczbę turystów krajowych przyciągnęły województwa opolskie (4%) oraz lubuskie (). Wschodnie województwa Polski były umiarkowanie często celem turystycznych wyjazdów respondentów. Największą liczbę odwiedzających przyciągnęły na polski Wschód góry (woj. podkarpackie 14% oraz woj. świętokrzyskie 1) oraz jeziora na Warmii i Mazurach (20% wskazao). Najrzadziej odwiedzanym z 5 wschodnich województw jest podlaskie (7%). * warmiosko-mazurskiego, podlaskiego, lubelskiego, świętokrzyskiego, podkarpackiego, mazowieckiego, śląskiego, wielkopolskiego, pomorskiego i łódzkiego.

Podsumowanie (2/2) Zwyczaje turystyczne Badani podobnie jak w lipcu 2010 preferują aktywne formy spędzania czasu podczas wyjazdu/podróży/urlopu. Większośd respondentów w trakcie wyjazdu stara się jak najwięcej zobaczyd (64%) i spędzad ten czas aktywnie (60%). Ponadto, można zauważyd, że Polacy są ciekawi nowych miejsc chętnie wybierają się do rejonów wcześniej nieznanych (6), blisko natury (6) czy mało popularnych (45%). Spora częśd badanych docenia ducha miejsca do którego podróżuje (45%). 13 Rozkład typów uprawianej turystyki wśród ankietowanych nie zawsze potwierdza ich wcześniejsze deklaracje. W populacji podróżujących nieznacznie przeważają osoby reprezentujące typ rodzinnego turysty, który najchętniej wyjeżdża w zaciszne miejsca i tam na przemian odpoczywa oraz aktywnie spędza czas ze swoją rodziną (25%). Drugim najczęściej reprezentowanym profilem uprawianej turystyki jest turysta all-inclusive; wyjeżdża do miejsc w których już wcześniej był, leniuchuje oraz nie rusza się poza pensjonat (17%). Nadal tylko 15% badanych deklaruje, że w czasie wyjazdu rzeczywiście aktywnie spędza wolny czas uprawiając sport czy przebywając na świeżym powietrzu. 1 badanych rzeczywiście podczas wyjazdu odwiedza miejsca związane z własnymi zainteresowaniami, poszukuje nowych doznao lub wraca do miejsc raz odwiedzonych, by lepiej je poznad. Aspekty towarzyski i dobrej zabawy w trakcie wyjazdu są podobnie jak 2010 roku ważne dla 20% badanych. Nadal często spotyka się w tej kategorii osoby, które nie przywiązują dużego znaczenia do miejsca spędzania czasu i to ze względu na lokalizację jak i na warunki zakwaterowania (1). Natomiast dla 8% - poza dobrym towarzystwem - ważne jest również, by miejsce wypoczynku oferowało różnorodne atrakcje np. związane z imprezami masowymi (festiwale, koncerty).

Charakterystyka prywatnych wyjazdów poza miejsce zamieszkania Czy zdarzyło się Panu(i) w ciągu ostatnich 3 lat wyjechad w przynajmniej jednym z celów związanych z: wypoczynkiem, rozrywką, wizytami u krewnych lub znajomych, odwiedzinami miejsc pochodzenia lub religią? 23% 3 *Zmiana technicznej konstrukcji pytania w stosunku do pomiaru w lipcu 2010 roku 7 25% 14 jeden dzieo (bez noclegu) 2-4 dni (1-3 noclegi) 5 i więcej dni (4 i więcej noclegów) w ogóle nie wyjeżdżałem(-am) (n=1016) Czy były to wyjazdy krajowe, czy zagraniczne? tylko krajowe krajowe i zagraniczne tylko zagraniczne trudno powiedzied brak danych 63% 24% 10% 0,4% 3% *Zmiana technicznej konstrukcji pytania w stosunku do pomiaru w lipcu 2010 roku (n=777) A które województwa odwiedził(a) Pan(i) w ciągu ostatnich 3 lat podczas tych wyjazdów? *Zmiana zawartości kafeterii odpowiedzi pytania w stosunku do pomiaru w lipcu 2010 roku (n=714) 3 20% 20% 17% 16% 14% 14% 14% 1 1 10% 9% 8% 7% 4% 0,4% pomo -rskie małopolski e warmi oskomazur skie śląskie mazo wiecki e zacho dniopomo rskie podkarpa ckie dolnośląskie kujaw skopomo rskie świętokrzy skie wielkopols kie łódzkie podla skie opols kie lubelskie lubuskie Nie wiem Odpowiadający: wszyscy respondenci. Na I i III wykresie odsetki nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wskazad więcej niż jedną odpowiedź.

Preferencje dotyczące spędzania czasu podczas prywatnych wyjazdów Proszę powiedzied na ile zgadza się Pan(i) z poniższymi opisami? zdecydowanie się nie zgadzam raczej się nie zgadzam ani się zgadzam, ani się nie zgadzam raczej się zgadzam zdecydowanie się zgadzam Podczas wyjazdów zawsze staram się jak najwięcej zobaczyd i zwiedzid Lubię odwiedzad nowe miejsca, w których wcześniej jeszcze nie byłe(a)m ani ja, ani nie byli moi znajomi 3% 1 3% 10% 2 24% 36% 37% 28% 25% *średnia+ 3,75 3,71 15 Miejsce wyjazdu staram się dobierad tak, żeby byd jak najbliżej natury 8% 30% 43% 18% 3,67 Lubię jeździd w miejsca, które dobrze znam i wiem, czego można się tam spodziewad 1 25% 4 20% 3,65 Gdy wyjeżdżam, zdecydowanie wolę aktywny sposób spędzania czasu 6% 16% 18% 34% 26% 3,58 Przed wyjazdem w nowe miejsce zawsze staram zasięgnąd rad od osób, które były tam wcześniej 8% 1 23% 38% 18% 3,46 Lubię jeździd w miejsca mało popularne - gdzie jest mało turystów Warunki zakwaterowania podczas wyjazdu nie są dla mnie tak ważne, jak możliwośd poczucia atmosfery miejsca Przywiązuję bardzo dużą uwagę do standardu i komfortu miejsca zakwaterowania Przy wyborze miejsca wypoczynku zwracam uwagę na to, by miejsce to było również atrakcyjne dla moich dzieci Gdy wyjeżdżam, zdecydowanie wolę mniej aktywny sposób spędzania czasu - plaża, kąpiel w morzu/jeziorze/rzece, książka, gazeta Moi znajomi często korzystają z moich porad, gdzie mogliby wyjechad na urlop/wakacje Bliskośd natury nie jest dla mnie bardzo ważna podczas wyboru miejsca wyjazdu Zwracam uwagę na dostosowanie miejsca mojego wakacyjnego zakwaterowania do potrzeb osób niepełnosprawnych 3% 6% 6% 10% 14% 1 14% 2 19% 20% 43% 8% 25% 2 25% 37% 30% 15% 30% 30% 15% 29% 3 13% 2 26% 24% 25% 27% 14% 30% 27% 8% 30% 27% 7% 24% 17% 10% 5% 3,41 3,3 3,25 3,22 3,1 2,94 2,93 2,1 Odpowiadający: respondenci, którzy w ciągu ostatnich 3 lat odbyli podróż (jednodniową, krótkookresową lub długookresową). Dla wszystkich stwierdzeo min. n=643, max n= 703. Zaprezentowano z pominięciem kategorii trudno powiedzied.

Typ uprawianej turystyki samoidentyfikacja turystów Który z zamieszczonych poniżej opisów najlepiej do Pana(i) pasuje? 16 Podczas wyjazdu najważniejsze jest dla mnie spędzanie czasu z moją rodziną. Zależy mi też na zachowaniu równowagi pomiędzy relaksem i aktywnością - częśd czasu przeznaczam zazwyczaj na bierny odpoczynek, a częśd spędzam aktywnie. Wolę jeździd w miejsca mniej popularne, w których mogę skupid się na mojej rodzinie Podczas wyjazdu zależy mi przede wszystkim na wypoczynku i relaksie lubię leniuchowad, nic nie robid, ewentualnie spacerowad. Lubię jeździd w miejsca w których już byłem. Dobrze jest, gdy hotel czy pensjonat, w którym mieszkam podczas wyjazdu, oferuje również wyżywienie. Podczas wyjazdów lubię byd aktywn(a) uprawiad sport i spędzad czas na świeżym powietrzu. Mogę jechad w prawie każde miejsce, pod warunkiem, że można tam robid coś, co lubię. Standard zakwaterowania nie jest dla mnie tak ważny, jak możliwośd aktywnego spędzania czasu 25% 20% TURYŚCI RODZINNI Najczęściej wyjeżdżam z grupą znajomych. Jeżdżę w różne miejsca. Nie ma dla mnie znaczenia, czy odwiedzane miejsce jest w danym momencie modne, a warunki lokalowe nie są dla mnie tak ważne jak dobra zabawa w gronie znajomych i przyjaciół Najchętniej jeżdżę w miejsca mało popularne, a wybierając miejsce wyjazdu kieruję się swoimi pasjami i zainteresowaniami. Lubię jeździd w nowe miejsca, w których mogę doświadczyd czegoś nowego, chod zdarza mi się wracad do szczególnie interesujących miejsc w których już byłe(a)m, by jeszcze lepiej je poznad Najważniejsze dla mnie jest dobrze bawid się podczas wyjazdu i spędzid czas ze znajomymi. Na wyjazdy staram się wybierad modne miejscowości oferujące bogate życie nocne i/lub atrakcje typu koncert czy festiwal Trudno powiedzied, żaden z powyższych 15% 1 1 8% 7% TURYŚCI AKTYWNI POSZUKI WACZE INNOŚCI Odpowiadający: respondenci, którzy w ciągu ostatnich 3 lat odbyli podróż (jednodniową, krótkookresową lub długookresową), n=714.

17 Znajomośd regionów Polski Wschodniej Znajomośd regionów Polski Wschodniej Znajomośd regionów według badanych województw Wspólna nazwa dla wschodniego regionu Polski

Podsumowanie 18 Znajomośd spontaniczna regionów Badani zapytani o to, jakie regiony geograficzne położne w granicach administracyjnych wschodnich województw Polski przychodzą im na myśl, najczęściej spontanicznie wymieniali Mazury (69%), Bieszczady (47%), Warmię (33%) oraz Góry Świętokrzyskie (27%). Relatywnie wysoka znajomośd spontaniczna tych wobec pozostałych regionów pokrywa się z najczęściej odwiedzanymi przez badanych wschodnimi województwami Polski (warmiosko-mazurskie, podkarpackie oraz świętokrzyskie). Najrzadziej wymienianymi przez badanych regionami były: Kielecczyzna (13%), Roztocze (10%) oraz Polesie (9%). Znajomośd regionów ogółem Znajomośd ogółem (po odczytaniu przez ankietera nazw regionów) dla badanych obszarów wygląda następująco: Mazury - 96%, następnie Bieszczady - 9 oraz Warmia - 84%. Nieco mniej znane są Góry Świętokrzyskie (8), Podkarpacie (74%), Suwalszczyzna (68%), Kielecczyzna (67%) a także Podlasie (58%). Do najmniej znanych regionów należą Polesie oraz Roztocze (odpowiednio 46% i 45%). W przypadku mniej znanych polskim turystom regionów tj. Suwalszczyzny, Roztocza, Podkarpacia oraz Kielecczyzny im większa wiedza o tamtejszych regionalnych atrakcjach turystycznych tym wyższa znajomośd tych miejsc. I tak wśród potrafiących wymienid tylko jedną atrakcję turystyczną regionu znajomośd Suwalszczyzny oraz Kielecczyzny plasuje się odpowiednio na poziomie 58%, Roztocza - 38%, a Podkarpacia - 65%. Wśród znających przynajmniej 4 atrakcje turystyczne wskaźniki rozpoznawalności regionów osiągają wyższy pułap: Suwalszczyzna - 79%, Kielecczyzna 74%, Roztocze - 54%, a Podkarpacie - 83%. Znajomośd makroregionu Polski Wschodniej Zaledwie 35% badanych Polaków zadeklarowało, że zna jakąkolwiek wspólną nazwę dla badanego makroregionu. Najczęściej podawanymi przez ankietowanych określeniami były: Polska Wschodnia (35%), wschodnia ściana, blok wschodni, województwa wschodnie (25%) oraz pejoratywnie zabarwione określenie Polska B (14%). Badani zdecydowanie częściej wymieniali nazwy związane z historią lub stereotypem na temat tego obszaru niż definiowali je poprzez występujące tam regiony geograficzne.

Znajomośd regionów Polski Wschodniej Chciał(a)bym teraz porozmawiad o województwach położonych we wschodniej części Polski, tzn. o województwach: warmiosko-mazurskim, podlaskim, lubelskim, podkarpackim i świętokrzyskim. Gdy myśli Pan(i) o tych terenach, to jakie regiony geograficzne przychodzą Pani(u) na myśl? 19 Mazury 69% 28% 96% Bieszczady 47% 44% 9 Warmia 33% 5 84% Góry Świętokrzyskie 27% 55% 8 Podkarpacie 2 53% 74% Suwalszczyzna 14% 54% 68% Kielecczyzna 13% 54% 67% Podlasie 16% 4 58% Polesie 9% Roztocze 10% Inne 4% 37% 36% 4% 46% 45% różnica między znajomością spontaniczną a wspomaganą znajomośd spontaniczna znajomośd ogółem Nie znam żadnych 9% 30% 6 9 Odpowiadający: wszyscy respondenci (n=1016). Odsetki na wykresie nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wskazad więcej niż jedną odpowiedź.

Odpowiadający: wszyscy respondenci (min n=100, max n=102). W komórkach znajdują się odsetki znajomości poszczególnych regionów w każdym z województw. Kolor zielony najwyższe wskazania, kolor pomaraoczowy najniższe wskazania (w ramach każdego województwa). Znajomośd regionów Polski Wschodniej wg województw 20 Mieszkaocy badanych województw Znajomośd regionów LUBELSKIE ŁÓDZKIE MAZOWIECKIE PODKARPACKIE PODLASKIE POMORSKIE ŚLĄSKIE ŚWIĘTOKRZYSKIE WARMIŃSKO- MAZURSKIE WIELKOPOLSKIE Ogółem Mazury 95% 95% 97% 94% 97% 96% 96% 98% 99% 97% 96% Bieszczady 93% 86% 93% 96% 76% 93% 9 86% 80% 97% 9 Warmia 85% 8 95% 79% 85% 9 73% 74% 99% 90% 84% Góry Świętokrzyskie 93% 84% 9 89% 6 77% 69% 100% 68% 90% 8 Podkarpacie 83% 7 68% 95% 6 73% 73% 77% 80% 8 74% Suwalszczyzna 80% 67% 6 8 85% 66% 6 68% 84% 8 68% Kielecczyzna 78% 68% 65% 8 46% 6 6 95% 70% 77% 67% Podlasie 77% 50% 49% 65% 90% 64% 50% 59% 78% 7 58% Polesie 76% 44% 29% 58% 46% 45% 4 56% 55% 70% 46% Roztocze 93% 44% 26% 6 4 47% 40% 67% 5 64% 45%

Znajomośd nazwy wschodnich województw Czy spotkał(a) się Pan(i) z jakąś wspólną nazwą dla tych województw? 21 tak nie 35% 65% (n=1016) Jaka to była nazwa? (n=416) Polska Wschodnia wschodnia ściana, blok wschodni, województwa wschodnie Polska B Warmia, Mazury wschód, wschód Polski tereny wschodnie bieda, nędza Podlasie Kresy Wschodnie Polska C zielone płuca Polski województwa przygraniczne Piękny Wschód Odpowiadający: I wykres: wszyscy respondenci, II wykres: respondenci, którzy zadeklarowali znajomośd wspólnej nazwy dla 5 województw. Odsetki na II wykresie nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wskazad więcej niż jedną odpowiedź. Inne 4% 3% 7% 6% 6% 14% 25% 35%

22 Podróże na teren Polski Wschodniej Podróże na teren Polski Wschodniej Charakterystyka podróży na teren regionów Polski Wschodniej

Podsumowanie Charakterystyka podróży na teren Polski Wschodniej Podobnie jak podczas pomiaru realizowanego w lipcu 2010 roku ankietowani, którzy wyjeżdżali do przynajmniej jednego z pięciu województw wschodnich, zostali poproszeni o podanie informacji o wyjazdach do poszczególnych regionów. Aby zapewnid takie samo definiowanie granic regionów, respondenci otrzymali mapkę z naniesionymi województwami i regionami. Powszechnośd odwiedzania każdego z regionów nadal rozkłada się stosunkowo równomiernie na poziomie kilkukilkunastu procent. Jedynie trzy regiony wyraźnie przeważają nad resztą: Mazury (od 28% osób tam wyjeżdżających na jeden dzieo do 44% na co najmniej 5 dni), Warmia (od 2 osób wyjeżdżających na jeden dzieo do 2 takich, którzy przynajmniej raz odwiedzili Mazury na 1 do 3 noclegów) oraz Podkarpacie (od 17% osób wyjeżdżających na jeden dzieo do 20% przyjezdnych na 1-3 noclegi). Nadal najczęściej celem podróży do Polski Wschodniej - niezależnie od regionu czy długości pobytu - jest wypoczynek. Na ten właśnie cel wskazuje w zależności od regionu od ok. 50% do ok. 90% badanych, przy znacznie niższych wskazaniach na pozostałe cele. Odwiedziny znajomych lub krewnych częściej stanowią cel krótkich jednodniowych wyjazdów. Najczęściej odwiedziny najbliższych wiążą się z wyjazdem na Podlasie (49%) oraz Polesie (59%). Co ciekawe, nie zawsze są to zarazem odwiedziny miejsc pochodzenia respondentów. Cele religijny oraz zdrowotny stanowią marginalną determinantę podróży. W przeciwieostwie do 2010 roku zaczęły one jednak nieco częściej pojawiad się w deklaracjach respondentów na przykład jako cele podróży długookresowej (6% wyjazdów w celach religijnych na Suwalszczyznę, w celach zdrowotnych: 4% Podlasie, 5% Podkarpacie, 3% Bieszczady). Najbliższa rodzina lub przyjaciele respondentów stanowią dla nich kompanię w trakcie wyjazdu. W trakcie wyjazdów długookresowych np. na Polesie aż 75% współpodróżnych to przyjaciele i znajomi, z rodziną natomiast najczęściej wyjeżdżano w minionych 3 latach na wyjazdy krótkookresowe na Podkarpacie (63%). Zorganizowane wyjazdy turystyczne są nieczęsto spotykane wśród badanych. Najwięcej badanych wybrało się na zorganizowaną wycieczkę na Roztocze (14%). Przeważnie jednak odsetek osób uprawiających w ten sposób turystykę oscyluje około 8%. Pomimo, że Polacy ogólnie wolą podróżowad w towarzystwie to warto zaznaczyd, że góry oraz mazurskie jeziora przyciągnęły na swój teren samotnie podróżujących turystów (Warmia 18%, Mazury 14%, Bieszczady 13%, Podkarpacie 13%, Góry Świętokrzyskie 1 - w zależności od długości wyjazdu). 23

Odpowiadający: respondenci, którzy w ciągu ostatnich 3 lat odbyli prywatne wyjazdy: I wykres - jednodniowe, II wykres - krótkookresowe oraz III wykres - długookresowe na terenie przynajmniej jednego z 5 badanych województw. Respondenci odpowiadając na to i kolejne pytania posługiwali się mapą z naniesionymi regionami. Podróże na teren Polski Wschodniej Czy w ciągu ostatnich 3 lat, podczas prywatnych wyjazdów, odwiedził(a) Pan(i) jeden z następujących regionów? 24 jeden dzieo (n=153) 1-3 noclegi (n=221) 4 i więcej noclegów (n=256) Mazury 28% 7 37% 63% 44% 56% Warmia 2 78% 2 79% 16% 84% Podkarpacie 17% 83% 20% 80% 16% 84% Góry Świętokrzyskie 16% 84% 1 88% 10% 90% Polesie 1 89% 1 89% 4% 96% Podlasie 10% 90% 18% 8 1 88% Bieszczady 9% 9 10% 90% 16% 84% Roztocze 6% 94% 7% 93% 6% 94% Kielecczyzna Suwalszczyzna 5% 95% 98% 6% 4% 94% 96% 6% 1 94% 88% tak nie inny region w pięciu wojew. z mapy 16% 84% 4% 96% 98%

Charakterystyka podróży na teren Polski Wschodniej (1/11) WARMIA 25 CEL Z KIM jeden dzieo 73% 56% 27% wypoczynek zwiedzanie odwiedziny u krewnych lub znajomych 15% (n=39*) 7% 3,9% 3% rozrywka inny religijny odwiedziny miejsc pochodzenia 54% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) 25% z przyjaciółmi, znajomymi (n=39*) 14% 7% 6% 3% z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) z uczestnikami wyjazdów grupowych sam(a), bez osób towarzyszących z innymi osobami 1 3 noclegi 50% 44% 28% 2 wypoczynek zwiedzanie rozrywka odwiedziny u odwiedziny krewnych lub miejsc znajomych pochodzenia (n=53*) 6% 3,3% 4% religijny inny 44% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) 25% z przyjaciółmi, znajomymi 18% 15% 13% sam(a), bez osób towarzyszących z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) (n=53*) z uczestnikami wyjazdów grupowych 4 lub więcej noclegów 8 5 2 17% wypoczynek zwiedzanie rozrywka odwiedziny u krewnych lub znajomych (n=51*) 3% religijny odwiedziny miejsc pochodzenia Odpowiadający: respondenci, którzy w ciągu ostatnich 3 lat odbyli prywatne wyjazdy jednodniowe, krótkookresowe lub długookresowe na terenie Warmii. 37% 36% 35% z przyjaciółmi, znajomymi z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) 1 sam(a), bez osób towarzyszących (n=51*) 4% z uczestnikami wyjazdów grupowych

Charakterystyka podróży na teren Polski Wschodniej (2/11) MAZURY 26 CEL Z KIM jeden dzieo 1 3 noclegi 66% 8 4 33% 24% 2 20% wypoczynek zwiedzanie odwiedziny u krewnych lub znajomych 14% 10% wypoczynek zwiedzanie rozrywka odwiedziny u krewnych lub znajomych inny (n=45*) 1,3% odwiedziny religijny miejsc pochodzenia (n=86) 4% 2,4% rozrywka inny religijny odwiedziny miejsc pochodzenia 43% 4 z przyjaciółmi, znajomymi 46% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) 34% z przyjaciółmi, znajomymi 16% z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) 7% sam(a), bez osób towarzyszących 16% 14% z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) sam(a), bez osób towarzyszących (n=45*) z innymi osobami (n=86) 4% z uczestnikami wyjazdów grupowych 4 lub więcej noclegów 89% 37% 26% 10% wypoczynek zwiedzanie rozrywka odwiedziny uodwiedziny krewnych lub miejsc znajomych pochodzenia (n=107) 0,4% 0,4% inny religijny Nie pamiętam, tr. powiedzied Odpowiadający: respondenci, którzy w ciągu ostatnich 3 lat odbyli prywatne wyjazdy jednodniowe, krótkookresowe lub długookresowe na terenie Mazur. *Uwaga- niskie liczebności. % odpowiedzi należy traktowad w sposób poglądowy. 57% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) 29% z przyjaciółmi, znajomymi 19% z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) 7% 0,4% sam(a), bez osób towarzyszących z uczestnikami wyjazdów grupowych (n=107) Nie pamiętam, tr. powiedzied

Charakterystyka podróży na teren Polski Wschodniej (3/11) SUWALSZCZYZNA 27 CEL Z KIM jeden dzieo 1 3 noclegi 4 lub więcej noclegów Liczba wskazao 85% 2 2 2 28% 16% 1 10% wypoczynek rozrywka inny odwiedziny u krewnych lub znajomych (n=4*) zwiedzanie rozrywka wypoczynek odwiedziny u krewnych lub znajomych 67% 2 2 wypoczynek odwiedziny u krewnych lub znajomych wypoczy nek odwiedziny u krewnych lub znajomych 15% (n=15*) (n=27*) zwiedzanie Odpowiadający: respondenci, którzy w ciągu ostatnich 3 lat odbyli prywatne wyjazdy jednodniowe, krótkookresowe lub długookresowe na terenie Suwalszczyzny. 6% 1 2 zwiedzanie rozrywka religijny inny zwiedzanie rozrywka religijny inny Liczba wskazao 2 2 z przyjaciółmi, znajomymi z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) 58% z przyjaciółmi, znajomymi 47% z przyjaciółmi, znajomymi 27% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) 1 (n=4*) z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) (n=15*) 1 6% 5% 3,8% sam(a), bez osób towarzyszących z uczestnikami wyjazdów grupowych 29% 27% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) 15% sam(a), bez osób towarzyszących z innymi osobami (n=27*)

Charakterystyka podróży na teren Polski Wschodniej (4/11) PODLASIE 28 CEL Z KIM jeden dzieo 1 3 noclegi 49% 43% odwiedziny u krewnych lub znajomych 63% wypoczynek 30% wypoczynek odwiedziny u krewnych lub znajomych 26% 20% odwiedziny miejsc pochodzenia 14% 9% 6% 3% rozrywka zdrowotny (sanatoria, SPA itp.) (n=19*) 5% (n=41*) zwiedzanie odwiedziny miejsc pochodzenia 1 zwiedzanie rozrywka inny 10% inny 3 30% sam(a), bez osób towarzyszących z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) 33% 3 z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) 2 2 z przyjaciółmi, znajomymi z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) (n=19*) 4% 24% 18% z przyjaciółmi, znajomymi z uczestnikami wyjazdów grupowych (n=41*) sam(a), bez osób towarzyszących 7 4 lub więcej noclegów 36% 16% 16% wypoczynek zwiedzanie rozrywka odwiedziny u krewnych lub znajomych (n=41*) 4% zdrowotny (sanatoria, SPA itp.) religijny odwiedziny miejsc pochodzenia inny 47% z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) 33% 3 z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) z przyjaciółmi, znajomymi 8% 7% z uczestnikami wyjazdów grupowych (n=41*) sam(a), bez osób towarzyszących Odpowiadający: respondenci, którzy w ciągu ostatnich 3 lat odbyli prywatne wyjazdy jednodniowe, krótkookresowe lub długookresowe na terenie Podlasia.

Charakterystyka podróży na teren Polski Wschodniej (5/11) POLESIE 29 CEL Z KIM jeden dzieo 1 3 noclegi 59% odwiedziny u krewnych lub znajomych 58% wypoczynek odwiedziny u krewnych lub znajomych 4 37% 23% 18% 13% 5% (n=20*) 3% rozrywka wypoczynek zwiedzanie religijny (n=31*) 17% zwiedzanie rozrywka inny 37% sam(a), bez osób towarzyszących 47% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) 26% 24% 18% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) 27% z przyjaciółmi, znajomymi z przyjaciółmi, znajomymi z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) 20% 19% sam(a), bez osób towarzyszących z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) (n=20*) 8% z uczestnikami wyjazdów grupowych (n=31*) 6% z uczestnikami wyjazdów grupowych 4 lub więcej noclegów 79% 33% wypoczynek zwiedzanie odwiedziny u krewnych lub znajomych (n=11*) 18% 15% 1 rozrywka inny 75% z przyjaciółmi, znajomymi 25% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) 1 z uczestnikami wyjazdów grupowych 4% 4% z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) (n=11*) sam(a), bez osób towarzyszących Odpowiadający: respondenci, którzy w ciągu ostatnich 3 lat odbyli prywatne wyjazdy jednodniowe, krótkookresowe lub długookresowe na terenie Podlasia.

Charakterystyka podróży na teren Polski Wschodniej (6/11) ROZTOCZE 30 CEL Z KIM jeden dzieo 1 3 noclegi 45% 63% 34% wypoczynek zwiedzanie odwiedziny u krewnych lub znajomych wypoczynek odwiedziny u krewnych lub znajomych 8 77% 23% 2 4% (n=13*) 15% 14% inny (n=20*) 3 zwiedzanie rozrywka inny 3 26% 19% z przyjaciółmi, znajomymi z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) z najbliższą sam(a), bez rodziną (bez osób własnych dzieci) towarzyszących 38% 3 24% 2 sam(a), bez osób towarzyszących z przyjaciółmi, znajomymi z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) (n=13*) 8% 8% 7,5% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) z uczestnikami wyjazdów grupowych Nie pamiętam, tr. powiedzied (n=20*) 6% 4,4% z uczestnikami wyjazdów grupowych z innymi osobami 4 lub więcej noclegów wypoczynek zwiedzanie odwiedziny u krewnych lub znajomych 2 18% (n=13*) rozrywka odwiedziny miejsc pochodzenia 9% 6% inny 30% 28% 25% 23% z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) sam(a), bez osób towarzyszących z przyjaciółmi, znajomymi z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) (n=13*) 7% z uczestnikami wyjazdów grupowych Odpowiadający: respondenci, którzy w ciągu ostatnich 3 lat odbyli prywatne wyjazdy jednodniowe, krótkookresowe lub długookresowe na terenie Roztocza. *Uwaga- niskie liczebności. % odpowiedzi należy traktowad w sposób poglądowy.

Charakterystyka podróży na teren Polski Wschodniej (7/11) PODKARPACIE 31 CEL Z KIM jeden dzieo 1 3 noclegi 39% 37% 35% zwiedzanie 83% odwiedziny u krewnych lub znajomych 4 20% 17% (n=35*) 14% 1 10% wypoczynek rozrywka religijny inny (n=44*) 5% 3% 3% wypoczynek zwiedzanieodwiedziny u rozrywka odwiedziny religijny zdrowotny inny krewnych lub znajomych miejsc pochodzenia (sanatoria, SPA itp.) 48% 38% z przyjaciółmi, znajomymi 67% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) 26% z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) (n=35*) 3% 13% z uczestnikami wyjazdów grupowych 18% 17% 13% z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) z przyjaciółmi, znajomymi sam(a), bez osób towarzyszących sam(a), bez osób towarzyszących z innymi osobami (n=44*) z uczestnikami wyjazdów grupowych z innymi osobami 4 lub więcej noclegów 7 wypoczynek 45% 3 zwiedzanie odwiedziny u krewnych lub znajomych 24% rozrywka (n=51*) 9% 5% 3% odwiedziny miejsc pochodzenia zdrowotny (sanatoria, SPA itp.) religijny inny 47% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) 3 27% z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) z przyjaciółmi, znajomymi 17% sam(a), bez osób towarzyszących (n=51*) 10% z uczestnikami wyjazdów grupowych Odpowiadający: respondenci, którzy w ciągu ostatnich 3 lat odbyli prywatne wyjazdy jednodniowe, krótkookresowe lub długookresowe na terenie Podkarpacia.

Charakterystyka podróży na teren Polski Wschodniej (8/11) BIESZCZADY 32 CEL Z KIM jeden dzieo 1 3 noclegi 70% 76% 58% 4 36% 43% 18% 15% wypoczynek zwiedzanie rozrywka odwiedziny u krewnych lub znajomych (n=15*) 4% 4% religijny (n=30*) odwiedziny miejsc pochodzenia 5% wypoczynek zwiedzanie odwiedziny rozrywkau krewnych odwiedziny lub miejsc znajomych zdrowotny pochodzenia zdrowot (sanatoria, SPA religijny itp.) inny ynek anie ka iny u a ny bliskich pocho dzenia 53% 47% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) 44% 38% z przyjaciółmi, znajomymi z przyjaciółmi, znajomymi z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) 29% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) 5% 5% z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) 13% sam(a), bez osób towarzyszących (n=15*) z innymi osobami (n=30*) 3% z uczestnikami wyjazdów grupowych 4 lub więcej noclegów 94% 49% 30% wypoczynek zwiedzanie rozrywka odwiedziny u krewnych lub znajomych (n=44*) 7% 3% zdrowotny (sanatoria, SPA itp.) odwiedziny miejsc pochodzenia religijny 50% 44% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) z przyjaciółmi, znajomymi 2 z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) 4% sam(a), bez osób towarzyszących (n=44*) z uczestnikami wyjazdów grupowych Odpowiadający: respondenci, którzy w ciągu ostatnich 3 lat odbyli prywatne wyjazdy jednodniowe, krótkookresowe lub długookresowe na terenie Bieszczad. *Uwaga- niskie liczebności. % odpowiedzi należy traktowad w sposób poglądowy.

Charakterystyka podróży na teren Polski Wschodniej (9/11) KIELECCZYZNA 33 CEL Z KIM jeden dzieo 57% zwiedzanie 44% odwiedziny u krewnych lub znajomych 18% wypoczynek (n=11*) 10% inny 50% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) 26% 20% z przyjaciółmi, znajomymi z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) (n=11*) 10% sam(a), bez osób towarzyszących 1 3 noclegi 6 odwiedziny u krewnych lub znajomych 28% 25% (n=18*) 8% 4% wypoczynek zwiedzanie rozrywka odwiedziny miejsc pochodzenia 50% 48% z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) z przyjaciółmi, znajomymi 26% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) (n=18*) 9% 5% 9% sam(a), bez osób towarzyszących z uczestnikami wyjazdów grupowych brak danych 4 lub więcej noclegów 65% 47% wypoczynek odwiedziny u krewnych lub znajomych 34% 17% (n=24*) rozrywka zwiedzanie odwiedziny miejsc pochodzenia 5% 3% zdrowotny (sanatoria, SPA itp.) 55% z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) 30% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) 2 18% z przyjaciółmi, znajomymi sam(a), bez osób towarzyszących (n=24*) Odpowiadający: respondenci, którzy w ciągu ostatnich 3 lat odbyli prywatne wyjazdy jednodniowe, krótkookresowe lub długookresowe na terenie Kielecczyzny.*Uwaga- niskie liczebności. % odpowiedzi należy traktowad w sposób poglądowy.

Charakterystyka podróży na teren Polski Wschodniej (10/11) GÓRY ŚWIĘTOKRZYSKIE 34 CEL Z KIM jeden dzieo 1 3 noclegi 6 54% 27% zwiedzanie wypoczynek odwiedziny u krewnych lub znajomych 4 38% 35% zwiedzanie wypoczynek odwiedziny u krewnych lub znajomych 25% (n=18*) 8% 6% religijny rozrywka inny (n=21*) 17% rozrywka religijny odwiedziny miejsc pochodzenia 48% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) 28% z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) 44% 40% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) 18% 1 z przyjaciółmi, znajomymi sam(a), bez osób towarzyszących 28% z przyjaciółmi, znajomymi (n=18*) 5% z uczestnikami wyjazdów grupowych (n=21*) 7% sam(a), bez osób towarzyszących 4 lub więcej noclegów 93% 67% 13% wypoczynek zwiedzanie rozrywka odwiedziny u krewnych lub znajomych (n=24*) 4% zdrowotny (sanatoria, SPA itp.) Odpowiadający: respondenci, którzy w ciągu ostatnich 3 lat odbyli prywatne wyjazdy jednodniowe, krótkookresowe lub długookresowe na terenie Gór Świętokrzyskich. 46% z przyjaciółmi, znajomymi 23% 18% 14% 6% 1 z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) z uczestnikami wyjazdów grupowych sam(a), bez osób towarzyszących (n=24*) z innymi osobami

Charakterystyka podróży na teren Polski Wschodniej (11/11) INNY REGION W 5 WOJEWÓDZTWACH 35 CEL Z KIM jeden dzieo 65% 18% 15% wypoczynek rozrywka miejsac pochodzenia (n=18*) 7% 5% krewni lub znajomi -wizyta zwiedzanie inny 6 z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) 34% z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) 9% 3% z przyjaciółmi, znajomymi (n=18*) sam(a), bez osób towarzyszących 1 3 noclegi 55% 35% 1 10% 6% wypoczynek zwiedzanie rozrywka odwiedziny u krewnych lub znajomych (n=10*) zdrowotny (sanatoria, SPA itp.) 63% z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) 13% 10% 7% z przyjaciółmi, znajomymi sam(a), bez osób towarzyszących (n=10*) z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) 4 lub więcej noclegów 83% 54% 26% (n=7*) wypoczynek zwiedzanie rozrywka odwiedziny u krewnych lub znajomych 9% 65% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) 20% 20% z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) z przyjaciółmi, znajomymi (n=7*) Odpowiadający: respondenci, którzy w ciągu ostatnich 3 lat odbyli prywatne wyjazdy jednodniowe, krótkookresowe lub długookresowe na terenie innego regionu w 5 województwach.

36 Wizerunek makroregionu i regionów Polski Wschodniej Skojarzenia z makroregionem Postrzeganie makroregionu Skojarzenia z regionami Polski Wschodniej Zasoby turystyczne regionów Polski Wschodniej Infrastruktura turystyczna regionów Polski Wschodniej Wizerunek regionów Polski Wschodniej Atrakcyjnośd regionów Polski Wschodniej Znajomośd produktów turystycznych Polski Wschodniej

Podsumowanie (1/4) Wizerunek makroregionu Polski Wschodniej Skojarzenia respondentów z obszarem Polski Wschodniej można sklasyfikowad w trzy kategorie. Można wyróżnid typ skojarzeo odwołujących się do natury, obyczajowości i kultury mieszkaoców regionu oraz zasobów infrastrukturalnych oraz kondycji ekonomicznej obszaru. Dominującą kategorią, która silnie warunkuje postrzeganie Polski Wschodniej jest odwołanie do natury: jeziora, rzeki, lasy (44%); przyroda, natura (40%) czy wakacje i urlop (20%). Makroregion był też definiowany ze względu na występującą na jego terenie różnorodnośd kulturową biorąc pod uwagę zamieszkujące w nim mniejszości narodowe i etniczne: różnorodnośd religijna (4%), wielokulturowośd (5%) czy wschodnia gościnnośd (5%). Nadal jednak Wschód kojarzy się z mniej rozwiniętą ekonomicznie częścią Polski, o czym świadczą następujące skojarzenia: bieda i ubóstwo (18%) oraz Polska B (1). W obecnej fali ponownie dokonano charakterystyki makroregionu przy użyciu szeregu wymiarów opisanych biegunowo na 6 stopniowej skali (tj. nienowoczesny-nowoczesny, odpychający-przyciągający itp.). Według wskazao badanych mieszkaoców dużych miast wschodnie województwa Polski to teren przede wszystkim wart zobaczenia (8, w tym 34% odpowiedzi z oceną 6 ). Podobnie jak w lipcu 2010, obserwuje się przewagę ocen pozytywnych dotyczy ona 7 z 8 zbadanych wymiarów. Ponownie przeważająca częśd ocen negatywnych dotyczy kwestii nowoczesności 45% respondentów przychyla się do postrzegania Polski Wschodniej jako obszaru nienowoczesnego. Dla 39% badanych Polska Wschodnia jest terenem nieznanym a dla 35% dalekim. Wizerunek regionów Polski Wschodniej W obecnej fali badania także szczególną uwagę poświęcono eksploracji postrzegania 10 wybranych regionów Polski Wschodniej. Analiza swobodnych wypowiedzi pokazuje, że częśd regionów posiada dośd silne, chod zgodne z oczekiwaniami skojarzenia. Warmia oraz Mazury przede wszystkim kojarzą się z jeziorami, bogactwem jezior (odpowiednio 33% oraz 76%). Podlasie, Polesie kojarzą się przede wszystkim z lasami, grzybami i owocami leśnymi (odpowiednio: 25% i 2). Podkarpacie, Bieszczady i Góry Świętokrzyskie najczęściej łączone są z górami, wyżynami (odpowiednio: 45%, 59%, 49%). Suwalszczyzna kojarzy się respondentom natomiast z chłodem i zimnem (18%); lasami, grzybami i owocami leśnymi (14%) oraz jeziorami (13%). Regiony te kojarzą się także respondentom z całym bogactwem różnorodnych skojarzeo, z tym, że powszechnośd ich występowania nie przekracza 10%. 37

Podsumowanie (2/4) 38 Wizerunek regionów Polski Wschodniej c.d. Nadal zauważalny jest mało wyrazisty wizerunek takich regionów jak: Suwalszczyzna, Polesie, Podlasie, Roztocze oraz Kielecczyzna. Odpowiednio 3, 43%, 53%, 5 oraz 46% wskazao respondentów zgrupowało się w kategorii nie wiem, trudno powiedzied. Wizerunek regionów badano ze względu na 3 obszary tematyczne: zasoby turystyczne (krajobraz, ukształtowanie terenu, kultura, zabytki itp.), infrastruktura turystyczna (baza noclegowa, usługi gastronomiczne, oferta komunikacji publicznej itp.) oraz emocje. Zadaniem respondentów było wskazywanie tych regionów, które ich zdaniem pasowały do kolejno wymienianych przez ankietera określeo. Jeśli żaden z regionów w ich opinii nie pasował, wówczas również było to odnotowywane. Wizerunek wspomagany listą był zgodny z wcześniejszymi, spontanicznymi wypowiedziami respondentów. Warmia oraz Mazury przede wszystkim są kojarzone z bogactwem jezior (48% i 97% wskazao). Podkarpacie, Bieszczady oraz Góry Świętokrzyskie to dla badanych przede wszystkim tereny górskie (4, 75%, 63% wskazao). Suwalszczyzna, Polesie, Podlasie i Kielecczyzna kojarzą się z lasami, zbieractwem grzybów oraz owoców leśnych (odpowiednio dla trzech pierwszych regionów: 23%, 26%, 30%) lub ogniskami i noclegiem pod namiotem (Kielecczyzna 2, Suwalszczyzna 24%). Wskazania charakteryzujące te regiony są wyraźnie mniej liczne niż w przypadku pojezierza i gór co jest efektem ich mało wyrazistego ich wizerunku. Warto zauważyd, że Warmia; Mazury oraz Podkarpacie, Bieszczady oraz Góry Świętokrzyskie silnie kojarzą się badanym z możliwością uprawiania sportu. Podobnie jak w 2010 roku analiza wizerunku w kontekście infrastruktury turystycznej wskazuje, że badani postrzegają regiony na dwóch głównych wymiarach adekwatności do wyjazdów wypoczynkowych lub zimowych oraz bogactwa oferty podstawowych elementów usług turystycznych. Można też dodatkowo wyróżnid trzeci element: ocena infrastruktury drogowej. Regiony pojezierza są niezmiennie najbardziej adekwatne do wakacyjnych wyjazdów Warmia 30%, Mazury 66%. Podkarpacie oraz Góry Świętokrzyskie nadają się w opinii badanych zarówno do wyjazdów wakacyjnych (odpowiednio 29% i 25%) jak również do wyjazdów zimowych (po 23% wskazao). Najbardziej adekwatnym miejscem do spędzenia w nim wyjazdów wakacyjnych są Bieszczady 48% wskazao respondentów. W 2010 roku respondenci uważali, że Suwalszczyzna, Roztocze i Podlasie nadają się na wyjazdy wakacyjne obecnie cechy te zeszły na drugi plan. Badani są zdania, że w tych rejonach ma się przede wszystkim do czynienia ze słabą infrastrukturą drogową (odpowiednio 16%, 13%, 15%).

Podsumowanie (3/4) Wizerunek regionów Polski Wschodniej c.d. Wizerunek emocjonalny regionów jest bardzo zbliżony do wyników pomiaru dokonanego podczas poprzedniej fali badania większośd rejonów jest postrzegana jako przede wszystkim ciekawe i piękne. Różnice dotyczą jedynie powszechności tych opinii. Warmię, Mazury, Bieszczady oraz Podkarpacie respondenci najczęściej określali jako piękne (odpowiednio 33%, 6, 50% oraz 27%). Niższe odsetki skumulowały się w przypadku rejonów, które jak wcześniej zostało powiedziane nie cieszą się wyrazistym wizerunkiem: Podlasie, Roztocze, Polesie, Suwalszczyzna oraz Kielecczyzna (odpowiednio 18%, 14%, 16%, 2, 16%). Mazury jako jedyny region Polski Wschodniej są bardzo silnie postrzegane jako modne (6 wskazao). Drugim w kolejności najczęściej wskazywanym w tej kategorii obszarem są Bieszczady (3). Podlasie, Polesie oraz Suwalszczyzna pomimo tego, że są postrzegane jako piękne to jednak przeważnie w pierwszej kolejności zostały odebrane przez respondentów jako biedne (odpowiednio 2, 19%, 25%). Analiza korespondencji Przeprowadzona analiza korespondencji daje możliwośd uszeregowania badanych regionów turystycznych pod względem pewnego continuum ze względu na występujące w nim zasoby turystyczne. Z jednej strony wizytówką regionów są zasoby wodne czyli liczne jeziora (Mazury oraz Warmia), następnie duża ilośd zieleni czy dzikośd przyrody (podobne do siebie pod tym względem są Polesie, Podlasie oraz Roztocze). Następnie można wskazad obyczajowośd i regionalne zasoby kultury (Kielecczyzna, Podkarpacie, Góry Świętokrzyskie) a na koniec górskie ukształtowanie terenu i możliwośd aktywnego spędzania czasu (Góry Świętokrzyskie, Podkarpacie, Bieszczady). Ze względu na emocje, jakie budzą w badanych wschodnie regiony możliwe jest do wyodrębnienia continuum traktujące o atrakcyjności oraz sile przyciągania tych miejsc. Przy pozytywnym biegunie continuum plasują się Warmia oraz Mazury podobnie bowiem są one obierane przez respondentów jako: modne, wesołe, piękne, ciekawe oraz czarujące. Środek wymiaru stanowią emocje opisujące zainteresowanie oraz zaciekawienie miejscem jako zaskakujące, tajemnicze oraz intrygujące jawią się badanym Roztocze, Bieszczady oraz Góry Świętokrzyskie. Negatywny biegun skali grupuje uczucia dotyczące nieatrakcyjności omawianych regionów. W oczach badanych Podlasie, Polesie, Kielecczyzna oraz Suwalszczyzna są biedne, smutne lub odpychające. 39

Podsumowanie (4/4) 40 Atrakcyjnośd regionów Polski Wschodniej W obecnej edycji badania Bieszczady zostały uznane za najbardziej atrakcyjny turystycznie region. Niemal równie wysoko badani oceniali atrakcyjnośd Mazur. Kolejnośd ta została wyznaczona poprzez wartośd średnią dla oceny atrakcyjności mierzonej na pięciostopniowej skali (zdecydowanie atrakcyjny turystycznie zdecydowanie nieatrakcyjny turystycznie). Bieszczady uzyskały przeciętną ocenę wysokości 4,64 a Mazury 4,60. Umiarkowanie atrakcyjnymi regionami są Podlasie, Roztocze oraz Kielecczyzna. Średnie oceny atrakcyjności tych regionów oscylowały w granicach wartości 4. Najniżej ocenionym pod względem atrakcyjności regionem jest Suwalszczyzna (średnia ocena wynosi 3,68). Jej ocenę, podobnie jak w przypadku Polesia, Kielecczyzny i Podlasia zaniżyły ambiwalentne oceny ani atrakcyjny, ani nieatrakcyjny turystycznie. Wysoki odsetek tych opinii nadal potwierdza tezę o braku wyrazistego wizerunku wspomnianych regionów.

Skojarzenia z Polską Wschodnią A jakie skojarzenia nasuwają się Panu(i) na myśl o tym obszarze Polski? 41 jeziora, lasy, rzeki przyroda, natura Polska Wschodnia wakacje, urlop bieda, ubóstwo Ściana Wschodnia Polska "B" sielskośd, spokój zabytki, dużo do zwiedzania wschodnia gościnnośd, przyjaźni, otwarci ludzie wielokulturowośd, kultura, odmienna kultura różnorodnośd religijna nuda, brak możliwości atrakcyjnego spędzania czasu niewygoda, kiepska oferta noclegowa góry inne trudno powiedzied brak skojarzeo 24% 2 18% 13% 1 1 6% 5% 5% 4% 3% 1 40% 44% Odpowiadający: wszyscy respondenci (n=1016). Pytanie otwarte. Odsetki na wykresie nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wskazad więcej niż jedną odpowiedź.

Postrzeganie Polski Wschodniej Które z podanych określeo bardziej pasują do obszaru, o którym rozmawiamy? 42 1 2 3 4 5 6 trudno powiedzied *średnia+ niewart niewart zobaczenia 10% 2 34% 26% 5% wart zobaczenia 4,69 odpychający 4% 8% 29% 34% 16% 7% przyciągający 4,45 niebezpieczny 4% 15% 28% 30% 1 7% bezpieczny 4,27 trudno trudno dostępny 5% 1 19% 26% 26% 9% 4% łatwo dostępny 3,88 dziki dziki 6% 1 17% 26% 26% 7% 6% cywilizowany 3,82 daleki 9% 1 16% 27% 25% 7% 5% bliski 3,74 nienznay nieznany 9% 14% 16% 28% 2 7% 4% znany 3,64 nienowoczesny 8% 19% 23% 2 19% 4% 5% nowoczesny 3,38 Odpowiadający: wszyscy respondenci maj 2011 (n=1016).

Odpowiadający: maj 2011 (n=1016). *% obserwacji nie sumuje się do 100 ponieważ respondenci mogli wybrad więcej niż 1 odpowiedź. Wizerunek regionów Polski Wschodniej skojarzenia (1/10) WARMIA 43 jeziora, bogactwo jezior lasy, grzyby, owoce leśne przyroda zabytki 1 7% 6% 33% Olsztyn znane miasta/miasteczka/miejsca region z ciekawą historią łąki/pola/pastwiska Malbork piękne, ciekawe krajobrazy, tereny 4% Krzyżacy Mazury wypoczynek woda ciekawa ludnośd/obyczajowośd/folklor lokalne wyroby spożywcze: olej/masło/mleko/piwo ser, sery żaglówki, żeglarstwo region turystyczny cisza, spokój 3% 3% 3% blisko morze rolnictwo/pola uprawne/wieś czyste powietrze, przyroda, wody architektura wędkarstwo/rybołówstwo Północ Polski ładna, bardzo ładna, urocza daleki i nieznany region inne brak skojarzeo nie wiem 0,5% 0,5% 0,5% 0,3% 0, 0, 4% 20% Niemcy/Prusy Królewskie/tereny poniemieckie brak odpowiedzi

Odpowiadający: maj 2011 (n=1016). *% obserwacji nie sumuje się do 100 ponieważ respondenci mogli wybrad więcej niż 1 odpowiedź. Wizerunek regionów Polski Wschodniej skojarzenia (2/10) MAZURY 44 jeziora, bogactwo jezior 76% czyste powietrze, przyroda, woda lasy, grzyby, owoce leśne 1 miejscowości wypoczynkowe jachty, żaglówki, żeglarstwo, kajaki 8% cisza i spokój woda 6% zabytki wypoczynek 6% cud(a) natury 0,3% piękne, ciekawe krajobrazy, tereny 3% country w Mrągowie 0, komary 3% ładna, bardzo ładna, urocza 0, zwierzęta (ryby/ptaki wodne/wilki) 3% inne 7% turystyka brak skojarzeo 0, dzika, dziewicza przyroda nie wiem, trudno powiedzied 2,0%

Odpowiadający: maj 2011 (n=1016). *% obserwacji nie sumuje się do 100 ponieważ respondenci mogli wybrad więcej niż 1 odpowiedź. Wizerunek regionów Polski Wschodniej skojarzenia (3/10) SUWALSZCZYZNA 45 chłód, zimno lasy, grzyby, owoce leśne jeziora, bogactwo jezior bieda miejscowości wypoczynkowe dzika, dziewicza przyroda piękne, ciekawe krajobrazy, tereny daleko/nieznany region wschód Polski puszcza granica Polski lokalna ludnośd i kultura Dolina Rospudy zieleo, przyroda 5% 3% 3% 14% 13% 18% żubry sporty wodne góry, pagórki czyste środowisko wypoczynek Kanał Augustowski atrakcje turystyczne/aktywnośd zwierzęta cisza, spokój woda zabytki wędkarstwo ładna, bardzo ładna, urocza inne brak skojarzeo 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,4% 0,3% 0, 0, 5,5% Północ Polski 1,0% trudno powiedzied 3

Wizerunek regionów Polski Wschodniej skojarzenia (4/10) PODLASIE 46 lasy, grzyby, owoce leśne puszcza 5% 25% bagna piękne, ciekawe krajobrazy, tereny bieda/ubóstwo/bezrobocie parki narodowe lokalna ludnośd i jej obyczaje żubry natura, przyroda wsie/rolnictwo czyste środowisko zieleo Białystok smaczne, dobre jedzenie łąki/doliny jeziora, bogactwo jezior zwierzęta różnorodnośd kulturowa/religijna zabytki mniejszośd białoruska/tatarska turystyka cisza, spokój 3% wzgórza i równiny wypoczynek miejscowości wypoczynkowe granica dzika, dziewicza przyroda ser, sery konie kultura wschodnia prawosławie, cerkwie nieznane miejsce sporty wodne wschód Polski ładna, bardzo ładna, urocza dom, rodzinne strony inne brak skojarzeo trudno powiedzied nie znam regionu 0,5% 0,5% 0,4% 0,4% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0, 0, 4% 43% Odpowiadający: maj 2011 (n=1016). *% obserwacji nie sumuje się do 100 ponieważ respondenci mogli wybrad więcej niż 1 odpowiedź.

Odpowiadający: maj 2011 (n=1016). *% obserwacji nie sumuje się do 100 ponieważ respondenci mogli wybrad więcej niż 1 odpowiedź. Wizerunek regionów Polski Wschodniej skojarzenia (5/10) POLESIE 47 lasy, grzyby, owoce leśne jeziora, bogactwo jezior przyroda zwierzęta bieda turystyka, turyści, wypoczynek Lublin łąki/trawy wieś/rolnictwo/uprawy zabytki 3% 2 daleki/nieznany region miejscowości wypoczynkowe Lubelszczyzna granica lokalna ludnośd parki folklor dom, rodzinne strony wąwozy góry, wyżyny kościoły 0,5% 0,5% 0,4% 0,4% 0,4% 0,3% 0, 0, 0, 0, dzika, dziewicza przyroda inne 4% ładna, bardzo ładna, urocza brak skojarzeo 3% bagna trudno powiedzied 53% cisza nie znam regionu

Odpowiadający: maj 2011 (n=1016). *% obserwacji nie sumuje się do 100 ponieważ respondenci mogli wybrad więcej niż 1 odpowiedź. Wizerunek regionów Polski Wschodniej skojarzenia (6/10) ROZTOCZE 48 lasy, grzyby, owoce leśne przyroda 3% 1 rzeki/potoki cisza i spokój 0,8% parki zwierzęta piękne, ciekawe krajobrazy, tereny turystyka, turyści dzika, dziewicza przyroda czyste środowisko jeziora, bogactwo jezior bakteria/drobnoustrój żyzne ziemie bagna zieleo doliny 3% 3% 3% woda wodospady łąki Zamośd bieda, ubóstwo wypoczynek Rogaś z doliny Roztoki Dolina Rospudy miasta powiatowe na Podkarpaciu Zabytki dom, rodzinne strony inne brak skojarzeo 0,8% 0,7% 0,7% 0,6% 0,5% 0,4% 0,3% 0,3% 0, 0, 0, 3% 3% puszcza trudno powiedzied 5 nizinne ukształtowanie terenu nie znam regionu

Wizerunek regionów Polski Wschodniej skojarzenia (7/10) PODKARPACIE 49 góry, wyżyny lasy, grzyby, owoce leśne turystyka, turyści, wypoczynek 8% 6% 45% cisza/spokój/nostalgia dom, rodzinne strony przyroda zieleo piękne, ciekawe krajobrazy, tereny sporty górskie 4% 3% zwierzęta Zalew nad Soliną/Solina Wschód Polski/Pogranicze/Polska B Bieszczady Rzeszów górale rzeki/strumyki/potoki jeziora, bogactwo jezior 0,5% 0,4% okoliczne / dalej położone miejscowości powiatowe zabytki Przedgórze czyste środowisko drewniana architektura (cerkwie/kościoły) ładna, bardzo ładna, urocza miejscowości wypoczynkowe 0,4% 0,3% 0, 0, dzika, dziewicza przyroda bieda doliny/kotliny inne brak skojarzeo nie wiem, trudno powiedzied nie znam regionu 4% 20% Odpowiadający: maj 2011 (n=1016). *% obserwacji nie sumuje się do 100 ponieważ respondenci mogli wybrad więcej niż 1 odpowiedź.

Odpowiadający: maj 2011 (n=1016). *% obserwacji nie sumuje się do 100 ponieważ respondenci mogli wybrad więcej niż 1 odpowiedź. Wizerunek regionów Polski Wschodniej skojarzenia (8/10) BIESZCZADY 50 góry, wzgórza, pagórki lasy, grzyby, owoce leśne turystyka, turyści, wypoczynek Solina 15% 10% 6% 59% miejscowości wypoczynkowe przyroda, natura sporty górskie i wodne cisza, spokój doliny piękne, ciekawe krajobrazy, tereny 6% zabytki jeziora, bogactwo jezior 5% teren historyczny dzika, dziewicza przyroda 4% smaczne, dobre jedzenie 0,5% Połoniny/polany zieleo odległe/nieznane, tajemnicze, mało zaludnione tereny 4% 3% lokalnośd woda bieda inne 0,4% 0, 0, 4% puszcze brak skojarzeo 0% czyste powietrze, przyroda, wody nie wiem, trudno powiedzied 2,7%

Odpowiadający: maj 2011 (n=1016). *% obserwacji nie sumuje się do 100 ponieważ respondenci mogli wybrad więcej niż 1 odpowiedź. Wizerunek regionów Polski Wschodniej skojarzenia (9/10) KIELECCZYZNA 51 Kielce 7% cisza, spokój, zielone tereny góry, wzgórza, pagórki, wyżyny 7% przyroda, natura pola, łąki 3% dom, rodzinne strony bieda zabytki/ruiny zabytków/klasztory lasy, grzyby, owoce leśne turystyka, turyści, wypoczynek Góry Świętokrzyskie miejscowości wypoczynkowe/ miejscowości lokalne folklor lokalny 3% 3% 3% 3% sadownictwo raper Liroy smutek, brak atrakcji zanieczyszczone powietrze chłód, zimno, wiatry dąb Bartek woda (rzeki, jeziora) harcerstwo 0,5% 0,5% 0,4% 0,4% 0, 0, Jaskinie/gołoborza tereny piaszczyste/ pustynne/nieurodzajne inne brak skojarzeo 5% 5% piękne, ciekawe krajobrazy, tereny nie wiem, trudno powiedzied 46% przemysł nie znam regionu 0,4%

Odpowiadający: maj 2011 (n=1016). *% obserwacji nie sumuje się do 100 ponieważ respondenci mogli wybrad więcej niż 1 odpowiedź. Wizerunek regionów Polski Wschodniej skojarzenia (10/10) GÓRY ŚWIĘTOKRZYSKIE 52 góry, wzgórza, pagórki 49% miejscowości położone w okolicy gór turystyka, turyści, wypoczynek Łysica folklor (czarownice, obyczaje) 1 5% 4% kult religijny i jego zabytki parki krajobrazowe (Park Ojcowski) przyroda, natura miejscowości wypoczynkowe lasy, grzyby, owoce leśne 4% dzika natura 0,3% Święty Krzyż 3% doliny biedny teren 0, 0,0% jaskinie/gołoborza 3% inne 4% piękne, ciekawe krajobrazy, tereny 3% nie wiem, trudno powiedzied 1 brak skojarzeo czyste środowisko brak odpowiedzi

Wizerunek regionów Polski Wschodniej Zestawienie najczęściej wymienianych skojarzeo WARMIA jeziora, bogactwo jezior 33% 53 MAZURY jeziora, bogactwo jezior 76% SUWAL SZCZYZNA chłód, zimno 18% PODLASIE lasy, grzyby, owoce leśne 25% POLESIE lasy, grzyby, owoce leśne 2 ROZTOCZE lasy, grzyby, owoce leśne 1 PODKARPACIE góry, wyżyny 45% BIESZCZADY góry, wyżyny, pagórki 59% KIELECCZYZNA Kielce 7% GÓRY ŚWIĘTOKRZYSKIE góry, wyżyny, pagórki 49% Odpowiadający: wszyscy respondenci maj 2011 (n=1016).

Wizerunek regionów Polski Wschodniej zasoby turystyczne Warmia Mazury Podlasie Polesie Roztocze Odpowiadający: wszyscy respondenci maj 2011 (n=1016). Zielone pola w tabeli wyróżniają 3 cechy, które uzyskały najwięcej wskazao badanych; pomaraoczowe pola pokazują3 Podkarpacie Suwalszczyna Bieszczady Kielecczyzna Góry Świętokrzyskie bogactwo jezior 48% 97% 14% 3% 3% 6% tereny górskie 3% 3% 4% 3% 4 75% 1 63% duża ilośd lasów, puszcze 19% 37% 2 37% 26% 17% 17% 44% 7% 1 przyjazna/gościnna atmosfera 24% 48% 15% 18% 1 1 2 34% 15% 16% ciekawi ludzie 2 44% 18% 18% 15% 14% 20% 36% 16% 17% urozmaicony krajobraz 2 43% 16% 1 10% 16% 3 5 14% 30% czyste środowisko naturalne 23% 5 2 20% 15% 2 18% 54% 1 2 dzikośd przyrody, dziewicze tereny 13% 26% 19% 16% 15% 20% 1 5 7% 13% duży wybór szlaków i tras turystycznych 13% 35% 8% 9% 7% 9% 2 53% 1 3 możliwośd uprawiania sportów wodnych 4 88% 15% 5% 5% 5% 1 5% 6% możliwośd uprawiania sportów górskich 3% 13% 3% 3% 3% 3% 33% 70% 1 45% ogniska, namioty, grillowanie 30% 6 24% 24% 2 19% 29% 49% 2 25% zbieranie grzybów, owoców leśnych 26% 46% 23% 30% 2 16% 19% 39% 17% 14% interesujące zabytki sakralne 2 3 14% 13% 8% 7% 16% 25% 15% 2 obecnośd zamków, ruin, pałaców 27% 29% 8% 9% 6% 5% 16% 14% 15% 2 różnorodnośd kulturowa 13% 27% 20% 23% 15% 9% 15% 25% 9% 10% możliwośd ciekawego spędzenia czasu 29% 6 20% 20% 17% 17% 28% 44% 18% 28% dobre, bliskie położenie 14% 30% 6% 8% 6% 7% 9% 17% 19% 18% smaczne potrawy regionalne 16% 36% 1 13% 10% 10% 19% 30% 14% 14% żadne z powyższych 19% 40% 35% 44% 49% 25% 4% 4 16% 54

Wizerunek regionów Polski Wschodniej Zestawienie najczęściej wymienianych zasobów turystycznych WARMIA bogactwo jezior możliwośd uprawiania sportów wodnych 4 48% 55 MAZURY bogactwo jezior możliwośd uprawiania sportów wodnych 88% 97% SUWAL SZCZYZNA ogniska, namioty, grillowanie zbieranie grzybów, owoców leśnych 24% 23% PODLASIE duża ilośd lasów, puszcze zbieranie grzybów, owoców leśnych 30% 37% POLESIE duża ilośd lasów, puszcze zbieranie grzybów, owoców leśnych 26% 2 ROZTOCZE czyste środowisko naturalne dzikośd przyrody, dziewicze tereny 2 20% PODKARPACIE tereny górskie możliwośd uprawiania sportów górskich 33% 4 BIESZCZADY tereny górskie możliwośd uprawiania sportów górskich 70% 75% KIELECCZYZNA ogniska, namioty, grillowanie dobre, bliskie położenie 2 19% GÓRY ŚWIĘTOKRZYSKIE tereny górskie możliwośd uprawiania sportów górskich 45% 63% Odpowiadający: wszyscy respondenci maj 2011 (n=1016).

Wizerunek regionów Polski Wschodniej - infrastruktura turystyczna Warmia Mazury Podlasie Polesie Roztocze Suwalszczyzna Podkarpacie Bieszczady Kielecczyzna Góry Świętokrzyskie bogata oferta noclegowa 20% 56% 8% 6% 4% 5% 16% 30% 9% 17% źle zorganizowana komunikacja publiczna (autobusy, busy, kolej) 5% 9% 10% 1 1 8% 7% 1 5% 6% dobra infrastruktura drogowa 8% 27% 5% 5% 4% 3% 7% 9% 7% 6% szeroka oferta usług gastronomicznych 23% 49% 13% 1 10% 8% 19% 27% 1 15% dobrze zorganizowana komunikacja publiczna (autobusy, busy, kolej) 8% 26% 6% 4% 4% 3% 6% 10% 8% 7% odpowiedni na wyjazdy jednodniowe 13% 29% 6% 7% 4% 5% 6% 1 9% 14% odpowiedni na wyjazdy wakacyjne 30% 66% 14% 14% 13% 13% 29% 45% 1 25% dobrze rozwinięta oferta rekreacyjna 18% 54% 8% 6% 6% 7% 15% 25% 8% 14% duża ilośd ciekawych imprez kulturalnych i rekreacyjnych 16% 5 7% 4% 5% 4% 1 17% 7% 8% uboga oferta noclegowa 5% 13% 7% 6% 7% 4% 4% 10% 6% 7% odpowiedni na wyjazdy weekendowe 16% 4 7% 8% 7% 8% 13% 2 8% 15% interesująca oferta usług agroturystycznych 15% 38% 1 13% 9% 9% 1 2 8% 9% wąska oferta usług gastronomicznych 4% 9% 5% 6% 4% 5% 4% 7% 4% 3% słabo rozwinięta oferta rekreacyjna 7% 7% 6% 8% 6% 3% 6% 5% odpowiedni na wyjazdy świątecznosylwestrowe 8% 26% 5% 5% 4% 5% 19% 34% 7% 15% niewielka ilośd ciekawych imprez kulturalnych i rekreacyjnych 4% 9% 9% 6% 8% 6% 5% 7% 8% 4% zła infrastruktura drogowa (stan dróg, sied połączeo drogowych) 14% 16% 16% 15% 14% 13% 14% 19% 1 1 odpowiedni na wyjazdy zimowe 3% 1 4% 3% 3% 4% 23% 48% 1 23% żadne z powyższych 39% 15% 56% 55% 57% 59% 43% 18% 49% 4 Odpowiadający: wszyscy respondenci maj 2011(n=1016). Zielone pola w tabeli wyróżniają 3 cechy, które uzyskały najwięcej wskazao badanych; pomaraoczowe pola pokazują 56

Wizerunek regionów Polski Wschodniej Zestawienie najczęściej wymienianych elementów infrastruktury turystycznej WARMIA odpowiedni na wyjazdy wakacyjne 30% 57 MAZURY odpowiedni na wyjazdy wakacyjne 66% SUWAL SZCZYZNA PODLASIE POLESIE zła infrastruktura drogowa (stan dróg, sied połączeo drogowych) zła infrastruktura drogowa (stan dróg, sied połączeo drogowych) zła infrastruktura drogowa (stan dróg, sied połączeo drogowych) 16% 15% 14% ROZTOCZE zła infrastruktura drogowa (stan dróg, sied połączeo drogowych) 13% PODKARPACIE odpowiedni na wyjazdy wakacyjne 29% BIESZCZADY odpowiedni na wyjazdy zimowe 48% KIELECCZYZNA szeroka oferta usług gastronomicznych 1 GÓRY ŚWIĘTOKRZYSKIE odpowiedni na wyjazdy wakacyjne 25% Odpowiadający: wszyscy respondenci maj 2011 (n=1016).

Wizerunek emocjonalny regionów Polski Wschodniej Warmia Mazury Podlasie Polesie Roztocze Odpowiadający: wszyscy respondenci maj 2011 (n=1016). Zielone pola w tabeli wyróżniają 3 cechy, które uzyskały najwięcej wskazao badanych; pomaraoczowe pola pokazują Suwalszczyzna Podkarpacie Bieszczady Kielecczyzna Góry Świętokrzyskie żaden z trudno powyższy powiedzi ch ed ciekawy 3 6 14% 1 10% 14% 23% 47% 1 29% 3% 5% irytujący 4% 9% 7% 5% 5% 6% 6% 7% 7% 8% 35% 3 zaskakujący 9% 27% 10% 9% 7% 1 1 37% 6% 14% 1 15% modny 16% 6 8% 5% 3% 3% 9% 3 3% 8% 7% 1 czarujący 18% 40% 1 9% 7% 10% 14% 35% 7% 14% 5% 14% tajemniczy 1 2 10% 1 1 13% 10% 34% 6% 10% 7% 16% biedny 8% 8% 25% 2 19% 14% 1 17% 15% 6% 8% 23% bliski 8% 2 4% 8% 5% 5% 7% 15% 7% 10% 17% 2 smutny 8% 5% 8% 3% 4% 4% 35% 37% odpychający 3% 5% 3% 3% 3% 3% 48% 34% obcy 8% 7% 10% 9% 4% 3% 5% 100% 33% groźny 3% 4% 3% 8% 3% 3% 44% 35% wesoły 16% 43% 10% 7% 6% 8% 13% 25% 9% 1 9% 2 piękny 33% 6 2 18% 16% 20% 27% 50% 16% 28% 14% 0% brzydki 3% 5% 4% 50% 36% bezpieczny 20% 33% 15% 15% 13% 14% 15% 2 13% 16% 10% 35% bogaty 1 36% 3% 5% 9% 3% 4% 18% 3 intrygujący 1 2 9% 8% 9% 1 13% 23% 7% 1 13% 3 58

Wizerunek regionów Polski Wschodniej Zestawienie najczęściej wymienianych emocji WARMIA piękny ciekawy 33% 3 59 MAZURY modny piękny 6 6 SUWAL SZCZYZNA PODLASIE POLESIE ROZTOCZE PODKARPACIE BIESZCZADY biedny piękny biedny piękny biedny piękny piękny biedny piękny ciekawy piękny ciekawy 25% 2 2 18% 19% 16% 20% 14% 27% 23% 47% 50% KIELECCZYZNA GÓRY ŚWIĘTOKRZYSKIE piękny biedny ciekawy piękny 16% 15% 29% 28% Odpowiadający: wszyscy respondenci maj 2011 (n=1016).

Wizerunek regionów Polski Wschodniej Mapa percepcji 0,6 MAPA PERCEPCJI - zasoby turystyczne 60 Wymiar 2 : 24% 0,4 0,2 0-0,2 Warmia Mazury duża ilość lasów, puszcze różnorodność kulturowa obecnośćrodowisko naturalne Podlasie Polesie zbieranie grzybów i owoców leśnych Suwalszczyzna Roztocze ciekawi ludzie ogniska, namioty, grillowanie dzikość przyrody, dziewicze tereny smaczne potrawy regionalne przyjazna/gościnna atmosfera możliwość ciekawego spędzenia czasu interesujące zabytki sakralne Kielecczyzna wielowyznaniowe, klasztory, opactwa urozmaicony krajobraz dobre, bliskie położenie obecnosć zamków, ruin, pałaców Bieszczady Podkarpacie duży wybór szlaków i tras turystycznych możliwość uprawiania sportów górskich (narciarstwo, wędrówki po górach) -0,4 możliwosć uprawiania sportów wodnych (żeglarstwo, kajakarstwo,pływanie) Góry Świętokrzyskie tereny górskie bogactwo jezior -0,6-1 -0,5 0 0,5 1 woda las Wymiar 1 : 4 kultura / regionalizm góry Odpowiadający: wszyscy respondenci maj 2011 (n=1016).

Wizerunek regionów Polski Wschodniej Mapa percepcji 0,3 MAPA PERCEPCJI - wizerunek emocjonalny regionów 61 0,2 zaskakujący Bieszczady Gory Świętokrzyskie tajemniczy groźny 0,1 intrygujący Roztocze Wymiar 2 : 13% 0-0,1-0,2 modny Mazury czarujacy wesoły ciekawy Warmia bliski piękny Podkarpacie irytujacy bezpieczny Podlasie Polesie biedny Kielecczyzna Suwalszczyzna odpychający obcy smutny -0,3 bogaty brzydki -0,4-0,5-1 -0,5 0 0,5 1 atrakcyjnośd Wymiar 1 : 73% nieatrakcyjnośd Odpowiadający: wszyscy respondenci maj 2011 (n=1016).

Odpowiadający: wszyscy respondenci maj 2011 (n=1016). Średnia ocena atrakcyjności została policzona z pominięciem kategorii nie wiem oraz nie dotyczy. Atrakcyjnośd turystyczna regionów Polski Wschodniej Jak Pan(i) ocenia atrakcyjnośd turystyczną wymienionych regionów? 62 zdecydowanie nieatrakcyjny turystycznie ani atrakcyjny, ani nieatrakcyjny turystycznie zdecydowanie atrakcyjny turystycznie nie dotyczy, respondent nie zna regionu raczej nieatrakcyjny turystycznie raczej atrakcyjny turystycznie nie wiem, nie mam zdania, trudno powiedzied odmowa odpowiedzi *średnia+ Bieszczady 3% 2 65% 3% 4% 4,64 Mazury 3% 3% 23% 65% 4% 4,60 Góry Świętokrzyskie 9% 27% 49% 5% 6% 4,40 Warmia 3% 10% 33% 44% 4% 6% 4,31 Podkarpacie 3% 9% 34% 38% 6% 8% 4,26 Roztocze 5% 16% 26% 2 1 17% 3,38 Podlasie 5% 23% 29% 19% 10% 1 3,77 Kielecczyzna 8% 20% 30% 23% 8% 9% 3,75 Polesie 5% 23% 26% 17% 1 16% 3,70 Suwalszczyzna 3% 9% 20% 25% 2 9% 10% 3,68

Znajomośd produktów turystycznych Polski Wschodniej Czy zna Pan(i) przynajmniej ze słyszenia następujące atrakcje turystyczne znajdujące się na terenach Polski wschodniej? 63 Zamek w Łaocucie Szlak Wielkich Jezior Mazurskich Szlak Papieski - Kanał Augustowski Szlak Zamków Gotyckich w województwie warmioskomazurskim Trasy rowerowe w Górach Świętokrzyskich Podkarpacki Szlak Architektury Drewnianej Kraina Lessowych Wąwozów Święta Warmia Świętokrzyska Zielona Szkoła Nadbużaoski Szlak Wielokulturowy Szlak Tatarski - Podlaski Orient Świętokrzyskie Miejsca Mocy Międzynarodowy Centralny Szlak Rowerowy Roztocza Szlak rowerowy Podlaski Szlak Bociani Szlak Rowerowy Zielony Rower - Greenway żadne z powyższych Odpowiadający: wszyscy respondenci maj 2011 (n=1016).

64 Gotowośd do podróży na tereny Polski Wschodniej Planowane podróże na teren Polski Wschodniej Przyczyny nieplanowania podróży na teren Polski Wschodniej

Podsumowanie 65 Gotowośd do odwiedzenia wschodnich regionów Polski Niemal co drugi badany zadeklarował, że w ciągu najbliższych 6 miesięcy planuje prywatny wyjazd na terenie Polski z przynajmniej jednym noclegiem (40%). Z tego blisko połowa planujących wyjazd (45%) uda się w tym celu do jednego ze wschodnich regionów Polski. Najczęściej deklarującymi urlop w tych okolicach są mieszkaocy Wschodniej Polski (73%) a najrzadziej Centralnej Polski (33%). Szanse obrania któregoś ze wschodnich regionów za cel swojej podróży wzrastają wśród respondentów, którzy już kiedyś odwiedzili te okolice (68%). Wśród osób nigdy nie będących na Wschodzie Polski jedynie 2 planuje odbyd w najbliższym czasie wycieczkę w te miejsca. Ogółem, najwięcej badanych chce odwiedzid w najbliższym półroczu Mazury (18%), Podkarpacie (1), Podlasie (1) oraz Bieszczady (10%). Najmniej natomiast osób planuje udad się w Góry Świętokrzyskie czy na Suwalszczyznę ( odpowiednio 4% i 3%). Uwarunkowania odrzucenia Wschodu Polski jako miejsca wypoczynku Badani, którzy odrzucają Wschód Polski jako cel wyjazdu najczęściej nie biorą go w ogóle pod rozwagę w trakcie turystycznego procesu decyzyjnego (23%) lub też mają już wspólne plany wyjazdowe do innych miejsc w towarzystwie najbliższych osób (19%). Dla innych z kolei istnieje bariera dystansu, 20% respondentów narzeka na dalekie położenie tych regionów. Co interesujące, niewystarczające zasoby czy stan infrastruktury turystycznej w gruncie rzeczy rzadko stanowią istotny powód, dla którego badani Polacy nie zamierzają w najbliższym czasie odwiedzid wspominanych regionów. Świadczą o tym następujące opinie: ponieważ nie ma tam nic interesującego () czy ponieważ oferta noclegowa jest tam zbyt uboga/niewystarczająca w stosunku do moich potrzeb ().

Podróże do Polski Wschodniej w ciągu najbliższych 6 miesięcy Czy w ciągu najbliższych 6 miesięcy planuje Pan(i) prywatny wyjazd na terenie Polski w czasie wolnym z minimum 1 noclegiem? 66 zdecydowanie nie raczej nie raczej tak zdecydowanie tak nie wiem, trudno powiedzied 25% 26% 20% 20% 9% (n=1016) Czy planuje Pan(i) wyjechad do któregoś z województw leżących na wschodzie Polski? tak nie jeszcze nie wiem 45% 4 14% (n=504) Do których województw będzie to wyjazd? 18% 1 1 10% 9% 8% 6% 6% 6% 4% 4% 3% 0,4% 3% Mazury Podkarpacie Podlasie Bieszczady Warmia Lubelszczyzna Polesie warmioskomazurskie Świętokrzyskie Roztocze Góry Suwalszczyzna Świętokrzyskie Solina Pomorze nie wiem Odpowiadający: I wykres wszyscy respondenci (n=1016). II wykres osoby, które planują w ciągu najbliższych 6 mies. prywatny wyj. na terenie Polski w czasie wolnym z min. 1 noclegiem. III wykres osoby, które planują prywatny wyjazd do któregoś z woj. leżących na wsch. Polski.

Odpowiadający: respondenci, którzy nie planują w ciągu najbliższych 6 miesięcy prywatnego wyjazdu w czasie wolnym z minimum jednym noclegiem, ani wyjazdu do woj. leżących na wschodzie Polski (n=203). Przyczyny nieplanowania wyjazdu do Polski Wschodniej A dlaczego nie planuje Pan(i) wyjazdu do regionów położonych na wschodzie Polski? 67 ponieważ nie brałem nawet takiej możliwości pod uwagę ponieważ jest tam za daleko ponieważ tam, gdzie jadę, jadą też moi znajomi/przyjaciele/rodzina jadę odwiedzid rodzinę/moje miejsce pochodzenia ponieważ już tam byłem i teraz chcę poznad inne miejsce zawsze w wolnym czasie jeżdżę na moją działkę ponieważ nie można spędzad tam czasu, tak jak ja lubię ponieważ są to regiony, w których panuje niepewna pogoda ponieważ nie lubię tam jeździd, nie podoba mi się tam ponieważ nie ma tam nic interesującego 5% 5% 4% 4% 3% 1 20% 19% 23% ponieważ drogi są tam niebezpieczne ponieważ oferta noclegowa jest tam zbyt uboga/niewystarczająca w stosunku do moich potrzeb ponieważ we wschodnich województwach nie ma takich usług zdrowotnych (kuracyjnych), jak tam, gdzie jadę ponieważ już tam byłem w tym roku ponieważ jest tam za drogo nie wiem, nie zastanawiałe(a)m się nad tym 0,6% 26,8%

68 Postawa turystyczna a percepcja regionów Polski Wschodniej wyniki szczegółowe Postawa turystyczna logika tworzenia wskaźnika Profil społeczno-demograficzny grup Aktywnośd turystyczna Znajomośd regionów Polski Wschodniej Atrakcyjnośd turystyczna Polski Wschodniej Wizerunek makroregionu Polska Wschodnia Gotowośd do odwiedzenia Polski Wschodniej Znajomośd kampanii promocyjnej Piękny Wschód

Postawa turystyczna sposób tworzenia wskaźnika W badaniu użyto 14 stwierdzeo mierzących postawę respondentów wobec podróżowania. Stwierdzenia te mierzyły preferencje związane z odbywaniem wyjazdów turystycznych związanych z infrastrukturą turystyczną, zasobami turystycznymi miejsca docelowego oraz styl podróżowania badanego. Badani mogli ustosunkowad się wobec nich na 5-stopniowej skali odpowiedzi (wartośd 1 oznaczała zdecydowaną niezgodę respondenta z twierdzeniem, a wartośd 5 zdecydowaną zgodę z twierdzeniem). Stwierdzenia użyte w budowie wskaźnika: 1. Gdy wyjeżdżam, zdecydowanie wolę aktywny sposób spędzania czasu. 2. Gdy wyjeżdżam, zdecydowanie wolę mniej aktywny sposób spędzania czasu plaża, kąpiel w morzu/jeziorze/rzece, książka, gazeta. 3. Lubię odwiedzad nowe miejsca, w których wcześniej jeszcze nie byłe(a)m ani ja, ani nie byli moi znajomi. 4. Lubię jeździd w miejsca, które dobrze znam i wiem, czego można się tam spodziewad. 5. Moi znajomi często korzystają z moich porad, gdzie mogliby wyjechad na urlop/wakacje. 6. Podczas wyjazdów zawsze staram się jak najwięcej zobaczyd i zwiedzid. 7. Warunki zakwaterowania podczas wyjazdu nie są dla mnie tak ważne, jak możliwośd poczucia atmosfery miejsca. 8. Przywiązuję bardzo dużą uwagę do standardu i komfortu miejsca zakwaterowania. 9. Miejsce wyjazdu staram się dobierad tak, żeby byd jak najbliżej natury. 10. Bliskośd natury nie jest dla mnie bardzo ważna podczas wyboru miejsca wyjazdu. 11. Przy wyborze miejsca wypoczynku zwracam uwagę na to, by miejsce to było również atrakcyjne dla moich dzieci. 12. Zwracam uwagę na dostosowanie miejsca mojego wakacyjnego zakwaterowania do potrzeb osób niepełnosprawnych. 13. Przed wyjazdem w nowe miejsca zawsze staram się zasięgnąd rad od osób, które były tam wcześniej. 14. Lubię jeździd w miejsca mało popularne gdzie jest mało turystów. 69 Badani każdorazowo ustosunkowywali się do poszczególnych stwierdzeo na pięciostopniowej skali odpowiedzi o biegunach: zdecydowanie się nie zgadzam zdecydowanie się zgadzam. Na bazie odpowiedzi uzyskanych z 14 zadanych pytao został obliczony sumaryczny wskaźnik (bez uwzględnienia osób, które nie miały zdania na określony temat). W jego ramach wyznaczono 3 grupy respondentów ze względu na sumę uzyskanych punktów za udzielone odpowiedzi. Minimalna wartośd sumarycznego wskaźnika wynosi 6 a maksymalna 59 punktów. Dla twierdzeo o negatywnym zabarwieniu (2,4,9,12) skala odpowiedzi została odwrócona tak, aby postawa pro-turystyczna uzyskała wyższy wynik. Do budowy wskaźnika użyto wskazao 983 respondentów, którzy udzielili pozytywnych lub negatywnych odpowiedzi na pytania. Grupy zostały wyznaczone arbitralnie ze względu na uzyskaną przez respondentów liczbę punktów, tak aby w każdej z nich znaleźli się respondenci prezentujący odpowiednią postawę podróżniczą: Zorganizowany turysta masowy (2), Indywidualny turysta masowy (44%), turysta dryfujący (35%) (E. Cohen,1972).

Podsumowanie (1/2) Znajomośd regionów Polski Wschodniej Znajomośd wspomagana poszczególnych regionów Polski Wschodniej w trzech wyodrębnionych ze względu na postawę wobec turystyki grupach zachowuje podobną kolejnośd jak wśród ogółu badanej populacji najlepiej znane są Mazury zaś najmniej Roztocze. Zauważalne są jednak pewne różnice między trzema grupami na poziomie znajomości spontanicznej regionów. W grupie zorganizowanych turystów masowych oraz turystów dryfujących obserwuje się najwyższą znajomośd Mazur (po 76% w obu przypadkach). Wśród turystów indywidualnych masowych wskaźnik znajomości spontanicznej tego regionu jest niższy i wynosi 60%. W przypadku znajomości Bieszczad wśród turystów zorganizowanych masowych wskaźnik jest najwyższy osiąga 58%, zaś wśród turystów indywidualnych masowych znajomośd Bieszczad wynosi 44%. Wizerunek Polski Wschodniej Wizerunek makroregionu mierzony za pomocą biegunowej sześciostopniowej skali semantycznej osiąga zróżnicowane wyniki wśród wyodrębnionych grup turystów. Zdecydowanie najwyższe średnie oceny dla poszczególnych pozycji skali odnotowuje się wśród turystów dryfujących. Polska Wschodnia w ocenie tychże respondentów jest regionem bardziej nowoczesnym niż nienowoczesnym (3,49), łatwo dostępnym (4,03), znanym (3,88), cywilizowanym (3,93), bliskim (3,99), bezpiecznym (4,35) oraz wartym zobaczenia (4,84). Najniższe wyniki w omawianych kategoriach wizerunkowych odnotowuje się w grupie zorganizowanych turystów masowych. W mniejszym stopniu postrzegają oni Polskę Wschodnią jako miejsce nowoczesne (3,08), znane (3,46), bliskie (3,52), cywilizowane (3,73), łatwo dostępne (3,77), bezpieczne (4,16), warte zobaczenia (4,54). 70 Ocena atrakcyjności regionów Polski Wschodniej We wszystkich trzech grupach respondentów za najbardziej atrakcyjne pod względem turystycznym zostały uznane Mazury i Bieszczady. 9 zorganizowanych turystów masowych uznało za atrakcyjne Mazury, a 90% Bieszczady. 86% indywidualnych turystów masowych uznało Bieszczady, a 85% Mazury jako najbardziej atrakcyjne turystycznie regiony. Zdaniem turystów dryfujących najbardziej atrakcyjne są Mazury (89%) a następnie Bieszczady (88%). Co ciekawe, aż 8 z nich uznało Góry Świętokrzyskie za atrakcyjne turystycznie, podczas gdy w pozostałych grupach przeważnie tego zdania było około 70% badanych. Najwięcej turystów dryfujących w porównaniu do reszty grup - także dobrze doceniło walory turystyczne Kielecczyzny (57%).

Podsumowanie (2/2) Wyjazd na teren Polski Wschodniej Omawiane grupy turystów różnią się między sobą także skłonnością do spędzenia w ciągu najbliższych 6 miesięcy urlopu w Polsce oraz skłonnością do wyjazdu na teren wschodnich regionów Polski. Najmniej chętną grupą do spędzenia swojego wolnego czasu w ramach wyjazdu krajowego są indywidualni turyści masowi. Aż 68% z nich nie planuje w ciągu najbliższego półrocza krajowej podróży. Spośród 24%, którzy mają taki wyjazd w planach tylko co trzeci bierze pod uwagę możliwośd spędzenia tego czasu w którymś ze wschodnich regionów Polski. Deklaracje związane z odbyciem w najbliższej przyszłości podróży krajowej są bardziej powszechne wśród zorganizowanych turystów masowych. 4 planuje wyjazd na terenie Polski, z czego nieco ponad 1/3 bierze pod uwagę możliwośd odwiedzenia Polski Wschodniej. Najbardziej chętni do odbycia wyjazdu krajowego są turyści dryfujący aż 6 z nich bierze pod uwagę podróż po Polsce z czego ponad połowa spędzi czas we wschodnich regionach kraju (56%). Efektywnośd kampanii promocyjnej Piękny Wschód Wskaźniki efektywności kampanii Piękny Wschód są zdecydowanie najwyższe w grupie turystów dryfujących. O ile spontaniczna znajomośd tej kampanii nie odbiega od poziomu znajomości w całej badanej populacji (), to już wskaźnik sumarycznej znajomości kampanii jest zdecydowanie wyższy i wynosi 17% (dla ogółu badanych 10%). Również znajomośd kampanii na poziomie wspomaganym wśród turystów dryfujących jest najwyższa (19%) zarówno wobec ogółu (1) jak i pozostałych grup turystów ( turyści zorganizowani masowi -10%,indywidualni turyści masowi 9%). 8% zorganizowanych turystów spontanicznie znało kampanię (wskaźniki znajomości spontanicznej wprost i nie wprost), na poziomie wspomaganym natomiast 10%. Działania promocyjne w najmniejszym stopniu dotarły do kategorii turystów masowych indywidualnych tylko 9% osób na poziomie wspomaganym zadeklarowało jej znajomośd. 71

Postawa turystyczna Charakterystyka grup 72 2 44% 35% zorganizowany turysta masowy n=176 Osoby prezentujące raczej zachowawczą postawę wobec odbywania podróży poza miejsce zamieszkania i rzadziej wybierające się na wycieczki turystyczne. Najchętniej wybierają bierne formy wypoczynku w trakcie wyjazdu. Cenią sobie komfort zakwaterowania, preferują miejsca popularne turystycznie, a niekoniecznie cenią sobie bliski kontakt z naturą. indywidualny turysta masowy n=397 Osoby, które chętnie wyjeżdżają poza miejsce zamieszkania. Starają się podczas wyjazdu bilansowad wygodny wypoczynek z aktywnymi formami spędzania czasu. Ci turyści deklarują gotowośd do wyjechania zarówno do miejsc nieznanych jak i do popularnych kurortów wypoczynkowych. Najczęściej preferowanym standardem zakwaterowania podczas wyjazdu jest dla nich miejsce wygodne i komfortowe. turysta dryfujący n=410 Osoby chętnie wyjeżdżające poza miejsce zamieszkania. Lubią wyprawiad się w miejsca mało popularne oraz cenią sobie bliskośd natury. Typ turysty dryfującego przedkłada chęd poczucia atmosfery miejsca nad standard zakwaterowania. Często jest także osobą, która udziela rad znajomym w związku z planowaniem wakacji. Lubi jechad w miejsca nieznane jak i zarekomendowane przez znajomych. Wskaźnik obliczony dla n=983.

Postawa turystyczna Profil społeczno-demograficzny grup Płed zorganizowany turysta masowy n=176 44% 56% Wiek 4 27% 3 73 indywidualny turysta masowy n=379 53% 47% 4 24% 33% turysta dryfujący n=410 53% 47% 55% 20% 25% kobieta mężczyzna 25-39 lat 40-49 lat 50-59 lat Region zamieszkania Łączny dochód netto w gospodarstwie domowym zorganizowany turysta masowy n=176 7% 1 47% 35% 14% 40% 3 9% 5% indywidualny turysta masowy n=379 9% 13% 36% 4 2 4 24% 7% 4% turysta dryfujący n=410 18% 16% 33% 34% 14% 40% 30% 14% 3% Północna Polska Centralna Polska Wschodnia Polska Południowo-zachodnia Polska poniżej 1500zł 1501-3000zł 3001-5000zł powyżej 5001zł odmowa Wskaźnik obliczony dla n=983.

Postawa turystyczna Aktywnośd turystyczna Długośd odbywanych wyjazdów turystycznych zorganizowany turysta masowy 35% 49% n=176 7 Typ wyjazdów turystycznych* 7 20% 8% 74 indywidualny turysta masowy n=379 9% 14% 64% 54% 49% 33% 17% turysta dryfujący n=410 34% 43% 85% jeden dzieo (bez noclegu) 2-4 dni (1-3 noclegi) 5 i więcej dni (4 i więcej noclegów) w ogóle nie wyjeżdżałem(-am) 67% tylko krajowe krajowe i zagraniczne brak odpowiedzi 3 tylko zagraniczne trudno powiedzied Odwiedzanie regionów Polski Wschodniej zorganizowany turysta masowy 36% n=176 64% Znajomośd produktów turystycznych Polski Wschodniej 38% 4 20% indywidualny turysta masowy n=379 10% 90% 5 3 19% turysta dryfujący n=410 54% 46% 24% 33% 44% odwiedził przynajmniej 1 region nie był w żadnym Wskaźnik obliczony dla n=983. *Osoby deklarujące odbywanie prywatnych wyjazdów turystycznych w ciągu minionych 3 lat, n=769. 1 produkt 2-3 produkty 4-15 produktów

Postawa turystyczna Znajomośd regionów Polski Wschodniej Zorganizowany turysta masowy Indywidualny turysta masowy Turysta dryfujący 75 Mazury 76% 98% 60% 95% 76% 97% Bieszczady 58% 9 44% 89% 46% 93% Warmia 28% 78% 28% 84% 4 89% Góry Świętokrzyskie Podkarpacie Podkarpacie 26% 24% 85% 69% 24% 19% 76% 7 29% 2 85% 78% Suwalszczyzna Suwalszczyzna 13% 64% 13% 66% 18% 7 Kielecczyzna 15% 63% 1 65% 14% 7 Podlasie 17% 54% 16% 59% 15% 59% Polesie 9% 35% 9% 47% 10% 50% Roztocze 18% 40% 4% 44% 1 49% Inne 4% 5% Nie znam żadnego żadnych 4% 15% 4% znaj. wspomagana znaj. spontaniczna znaj.wspomagana znaj.spontaniczna znaj.wspomagana znaj.spontaniczna Wskaźnik obliczony dla n=983.

Postawa turystyczna Ocena atrakcyjności regionów Polski Wschodniej 76 Jak ocenia Pan(i) atrakcyjnośd turystyczną regionów? Zorganizowany turysta masowy Indywidualny turysta masowy Turysta dryfujący bottom 2 box top 2 box bottom 2 box top 2 box bottom 2 box top 2 box Warmia 3% 78% 4% 73% 80% Mazury 4% 9 85% 3% 89% Suwalszczyzna 20% 39% 10% 50% 1 47% Podlasie 9% 46% 6% 46% 5% 49% Polesie 7% 40% 7% 40% 7% 47% Roztocze 9% 46% 5% 45% 6% 5 Podkarpacie 4% 73% 4% 68% 77% Bieszczady 90% 86% 0% 88% Kielecczyzna 15% 49% 8% 49% 10% 57% Góry Świętokrzyskie 75% 3% 7 8 Bottom 2 box: zsumowane odsetki odpowiedzi zdecydowanie nietrakcyjny turystycznie oraz raczej nieatrakcyjny turystycznie Top 2 box: zsumowane odsetki odpowiedzi zdecydowanie atrakcyjny turystycznie oraz raczej atrakcyjny turystycznie * Skalę kolorów użytą w tabeli należy odczytywad względem kolumny. Podstawa procentowania: zorganizowany turysta masowy n= 174, indywidualny turysta masowy n= 397, turysta dryfujący n= 410. Wskaźnik obliczony dla n=983.

Postawa turystyczna Wizerunek makroregionu Polska Wschodnia 77 Które z określeo najbardziej pasują do omawianego obszaru? nowoczesny łatwo dostępny znany wart zobaczenia bezpieczny cywilizowany przyciągający bliski 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 3,49 3,44 3,08 nienowoczesny 4,03 3,87 3,77 trudno dostępny 3,88 3,53 3,46 nieznany 4,84 4,65 4,54 zorganizowany turysta masowy n=176 niewart zobaczenia 4,35 4,28 4,16 3,93 3,79 3,73 4,54 4,41 indywidualny turysta masowy n=379 4,41 3,99 3,65 3,52 turysta dryfujący n=410 niebezpieczny dziki odpychający daleki Wskaźnik obliczony dla n=983. Dane wyrażone za pomocą średniej arytmetycznej.

Postawa turystyczna Gotowośd do odwiedzenia regionów Polski Wschodniej Zorganizowany turysta masowy Czy w ciągu najbliższych 6 miesięcy planuje Pan(i) prywatny wyjazd na terenie Polski z czasem wolnym z minimum1 noclegiem? 13% 19% 29% 33% 6% nie wiem, trudno 1 powiedzied 2 zdecydowanie tak 2 raczej tak 28% raczej nie zdecydowanie nie 19% n=94 Czy planuje Pan(i)wyjechad do któregoś z województw leżących na wschodzie Polski? jeszcze nie wiem 2 nie 4 tak 38% 78 Indywidualny turysta masowy 8% 1 1 3 37% n=113 jeszcz e nie wiem 16% nie 53% tak 3 Turysta dryfujący 6% 33% 29% 19% 13% n=292 jeszcz e nie wiem nie 8% 36% tak 56% Podstawa procentowania: zorganizowany turysta masowy n=174, indywidualny turysta masowy n=397, turysta dryfujący n=410. Wskaźnik obliczony dla n=983.

Profil społeczno - demograficzny badanych 79

Profil społeczno-demograficzny 80 płed wiek wykształcenie 0,3% region zamieszkania korzystanie z Internetu 48% 46% 2 38% 2 5% 6% 4 15% 23% 36% 5 3 23% 14% 5 kobieta mężczyzna 0, odmowa odpowiedzi 50-59 lat 40-49 lat 25-39 lat 13% odmowa odpowiedzi wyższe średnie zawodowe podstawowe 1 Północna Polska Wschodnia Polska Centralna Polska Południowozachodnia Polska codziennie kilka razy na dzieo raz na tydzieo rzadziej niż raz na tydzieo nie korzystam Odpowiadający: Wszyscy badani maj 2011 (n=1016).

Profil społeczno-demograficzny 81 liczba dzieci w gosp.dom. liczba dorosłych w gosp.dom. sytuacja finansowa łączny dochód netto gosp. dom. sam. osob. w gosp. dom. 4% 17% 2 17% 8% 2 17% 3% 8% 0,4% 34% 55% 23% 49% 57% 34% 65% brak dzieci 1 dziecko 2 dzieci 28% 1 osoba 2 osoby 3 i więcej osób 18% 3% trudno powiedzied, odmowa odpowiedzi Jestem dośd zamożny Starcza mi na wszytskie wydatki 15% odmowa odpowiedzi nie wiem, trudno powiedzied powyżej 5001zł tak nie odmowa odpowiedzi 3 i więcej dzieci Starcza mi na co dzieo, ale nie mogę sobie pozwolid na większe wydatki 3001-5000zł Muszę odmawiad sobie wielu rzeczy, żeby starczyło na życie 1501-3000zł Nie starcza mi nawet na najpilniejsze potrzeby poniżej 1500zł Odpowiadający: Wszyscy badani maj 2011 (n=1016).

Moduł zagraniczny badania turyści niemieccy i ukraioscy 82

83 Szczegółowe wyniki badania wśród turystów zagranicznych Zwyczaje i zachowania turystyczne Wykorzystywane źródła przy okazji wyjazdów oraz kontakt z kampanią promującą regiony wschodnie w Polsce Znajomośd regionów Polski Wschodniej Podróże na teren Polski Wschodniej Wizerunek makroregionu i regionów Polski Wschodniej Wiedza o produktach turystycznych Gotowośd do podróży do Polski Wschodniej Profil społeczno - demograficzny respondentów

Podsumowanie (1/3) Wyjazdy turystyczne na teren Polski Badani w Niemczech i na Ukrainie różnią się względem siebie pod kątem zagranicznej aktywności turystycznej. Większośd (9) badanych z Niemiec w minionych 3 latach odbyło podróże wyłącznie zagraniczne, bądź krajowe i zagraniczne obejmujące 1-3 noclegi. Dla porównania odsetek takich podróży wykonanych przez badanych z Ukrainy wyniósł 6. W tym czasie na 1-3 dniową wizytę do Polski wybrało się 34% Niemców oraz 54% Ukraioców, którzy w ciągu ostatnich 3 lat odbyli jakiekolwiek podróże zagraniczne z 1-3 noclegami. Podobny odsetek respondentów w minionych 3 latach odbył wyłącznie zagraniczne a także zagraniczne i krajowe wyjazdy opiewające minimum 4 noclegi (93% badanych Niemców, 6 badanych Ukraioców). Podczas takich podróży 49% turystów z Ukrainy oraz 23% turystów z Niemców odwiedziło Polskę. Podczas wyjazdów na 1 dzieo najwięcej badanych turystów niemieckich odwiedziło Mazury (2). Jako cel jednodniowej podróży Podkarpacie wybrało jednak znacznie więcej badanych z Ukrainy(45%). Za destynację wyjazdów 1-3 noclegowych badani Niemcy najczęściej obierali Mazury (26%), a badani Ukraiocy ponownie Podkarpacie (45%). Analogicznie jest w przypadku wyjazdów przynajmniej 4-noclegowych: Niemcy wybierali Mazury (27%), a Ukraiocy - Podkarpacie (38%). Wśród osób, które w ostatnim czasie nie odwiedziły Polski, ponad połowa ma doświadczenia turystyczne w naszym kraju 55% internautów z Ukrainy oraz 54% internautów z Niemiec zadeklarowało, że odwiedziło Polskę w ciągu minionych 5 lat. Postawy turystyczne Badani Niemcy oraz Ukraiocy różnią się także ze względu na profil uprawianej turystyki. Wśród badanych turystów Niemieckich nieznacznie przeważają turyści rodzinni, którzy uznają, że podczas wyjazdu najważniejsze jest dla nich spędzanie czasu swoją rodziną oraz zachowanie równowagi pomiędzy relaksem i aktywnością (3). Na Ukrainie mniej badanych przejawia taką postawę (19%). Wśród turystów ukraioskich nie można wyodrębnid jednego wyraźnie dominującego profilu turystycznego. Najbardziej licznymi kategoriami są natomiast poszukiwacze inności (20%), aktywni turyści (20%) i turyści rodzinni (19%). Poszukiwanie informacji turystycznych Zdecydowanie najczęściej wykorzystywanym źródłem zbierania informacji na temat kierunków wyjazdów jest Internet (Niemcy 6, Ukraina 59%) co jest efektem specyfiki badanej grupy, czyli internautów. 84

Podsumowanie (2/3) Kontakt z kampanią promującą regiony turystyczne w Polsce 5% badanych Niemców i 7% badanych Ukraioców deklaruje, że w ostatnim czasie miało kontakt z kampanią, która promowała regiony turystyczne w Polsce. Do kontaktu z działaniami reklamowymi w przypadku Niemiec doszło przede wszystkim za pośrednictwem Internetu (74%) zaś do badanych na Ukrainie głównie za pośrednictwem prasy (33%). Znajomośd regionów Polski Wschodniej Najbardziej znanym regionem Polski Wschodniej wśród badanych Niemców są Mazury (69%). Znajomośd pozostałych 9-ciu regionów w tej grupie turystów jest niska, nie przekracza 20%. Co piąty badany nie zna żadnego ze wschodnich regionów. Badani turyści ukraioscy zdecydowanie w większym stopniu znają tereny leżące na wschodzie Polski. Internauci ukraioscy najczęściej znają regiony Polesia (80%) oraz Podkarpacia (75%). Najmniej znanym regionem wśród badanych na Ukrainie jest Suwalszczyzna (5%), a wśród badanych Niemców Roztocze (). 85 Wizerunek Polski Wschodniej Polska Wschodnia w oczach badanych Niemców jest raczej umiarkowanie atrakcyjnym obszarem. Przeważają opinie o tym, że region jest wart zobaczenia (średnia ocena na skali 1-6 wynosi 3,89), przyciągający (3,60), bezpieczny (3,38) ale także nieznany (2,62) oraz nienowoczesny (2,79). Nie są to jednak opinie zdecydowane. Odmienną, bardziej pozytywną niż badani w Niemczech internauci- wizję makroregionu prezentują turyści ukraioscy. Polska Wschodnia jest w ich opinii regionem wartym zobaczenia (4,11), bezpiecznym (4,02), cywilizowanym (3,97), znanym (3,22) ale jednocześnie trochę dalekim (3,02). Pod względem zasobów turystycznych badani internauci niemieccy postrzegają Polskę Wschodnią przede wszystkim poprzez pryzmat bogactwa walorów naturalnych (4,31*), przyjaznej atmosfery, ciekawych ludzi (3,95) oraz zabytków (3,90). Z drugiej strony region - zdaniem respondentów - nie charakteryzuje się dobrą infrastrukturą drogową (2,84) i jest niespecjalnie odpowiedni na wyjazdy okolicznościowe (sylwester 2,93; wyjazd weekendowy 3,24). W oczach badanych turystów ukraioskich Polska Wschodnia oznacza przede wszystkim bogactwo walorów naturalnych (4,36), a także obszar bezpieczny dla turystów (4,26) i dobre jedzenie, kuchnię (4,20). W najmniejszym stopniu badani Ci kojarzą regiony wschodnie z możliwością wyjazdów okolicznościowych (3,74). W umiarkowanym stopniu zgadzają się także, że obszary te oferują wiele ciekawych rozrywek (3,61). * Średnia ocena na skali 1-5 o biegunach: zdecydowanie nie pasuje-zdecydowanie pasuje.

Podsumowanie (3/3) Wizerunek Polski Wschodniej (c.d.) Badani Niemcy mając przypisad do regionu Polski Wschodniej skojarzenia emocjonalne, często sięgali do uczud oddających zainteresowanie. Polska Wschodnia jest w ich opinii przede wszystkim piękna (3,97*), ale jednocześnie jest też interesująca (3,96), intrygująca (3,71) oraz zaskakująca (3,65). Ukraioscy internauci częściej natomiast używali określeo pozytywnych, które wyrażały piękno i oczarowanie. Tak więc, Polska Wschodnia jest dla nich regionem pięknym (4,28), interesującym (4,21), czarującym (4,01), zaskakującym (3,84) oraz bliskim emocjonalnie (3,68). Znajomośd atrakcji turystycznych w Polsce Wschodniej Przeciętnie co drugi badany (zarówno w Niemczech, jak i na Ukrainie) nie zna żadnych atrakcji turystycznych na polskim wschodzie. Badani przeważnie deklarowali znajomośd atrakcji turystycznych, które znajdują się w regionach do których najczęściej wyjeżdżają: Niemcy najczęściej znali Szlak Wielkich Jezior Mazurskich (38%), a Ukraiocy - Zamek w Łaocucie (36%). Ogółem, badani z Ukrainy w większym stopniu znają atrakcje turystyczne Polski Wschodniej niż turyści z Niemiec na co wskazuje znajomośd innych atrakcji poza najpopularniejszymi. Podczas gdy znajomośd innych niż mazurskie jeziora nie przekracza wśród badanych Niemców 17%, to wśród badanych na Ukrainie znajomośd innych atrakcji niż Zamek w Łaocucie dochodzi nawet do 30%. 86 Gotowośd do odbycia wyjazdu turystycznego na teren Polski Wschodniej Blisko dwie trzecie badanych w Niemczech i na Ukrainie potwierdza, że w czasie zbliżających się 6 miesięcy ma w planach turystyczny wyjazd do Polski (odpowiednio 66% i 60%). Jednak zaledwie 1/3 niemieckich turystów, którzy odwiedzą nasz kraj planuje spędzid swój wyjazd na terenie Polski Wschodniej. Odmiennie wyglądają deklaracje badanych na Ukrainie, z których aż 59% podczas wyjazdu turystycznego do Polski zatrzyma się na wschodnim terenie kraju. * Średnia ocena na skali 1-5 o biegunach zdecydowanie nie pasuje-zdecydowanie pasuje.

Charakterystyka prywatnych wyjazdów poza miejsce zamieszkania (1/2) Jak często w ciągu ostatnich 3 lat wyjeżdżał(a) Pan(i) na wyjazdy obejmujących 1-3 noclegi w przynajmniej jednym z celów związanych z: wypoczynkiem, zwiedzaniem, rozrywką, wizytami u krewnych lub znajomych, odwiedzinami miejsc pochodzenia, zdrowotnym lub religią? 87 w ogóle nie wyjeżdżałe(a)m rzadziej niż raz w roku raz do roku 2-3 razy w roku 4-5 razy w roku 6 i wiecej razy w roku Ukraina 3% 2 17% 57% Niemcy 3 33% 33% Czy były to wyjazdy krajowe, czy zagraniczne? tylko krajowe tylko zagraniczne krajowe i zagraniczne Ukraina Niemcy 8% 3% 4 3% 89% 58% Czy w czasie wyjazdów zagranicznych odwiedzał(a) Pan(i) następujące kraje? 54% 4 38% 34% Niemcy Ukraina 27% 18% 2 8% 1 7% 5% 6% 6% 10% 3% 39% 25% 28% Czechy Polska Węgry Słowacja Estonia Litwa Łotwa Białoruś żaden z powyższych Odpowiadający: wszyscy badani. Niemcy: n=253, Ukraina: n=259. Na III wykresie odsetki nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wskazad więcej niż jedną odpowiedź. nie wiem

Charakterystyka prywatnych wyjazdów poza miejsce zamieszkania (2/2) Jak często w ciągu ostatnich 3 lat wyjeżdżał(a) Pan(i) na wyjazdy obejmujących 4 noclegi w przynajmniej jednym z celów związanych z: wypoczynkiem, zwiedzaniem, rozrywką, wizytami u krewnych lub znajomych, odwiedzinami miejsc pochodzenia, zdrowotnym lub religią? 88 w ogóle nie wyjeżdżałe(a)m rzadziej niż raz w roku raz do roku 2-3 razy w roku 4-5 razy w roku 6 i wiecej razy w roku Ukraina Niemcy 3% 15% 16% 37% 55% 16% 18% 27% 1 Czy były to wyjazdy krajowe, czy zagraniczne? tylko krajowe tylko zagraniczne krajowe i zagraniczne Ukraina 38% 4% 58% Niemcy 6% 18% 76% Czy w czasie wyjazdów zagranicznych odwiedzał(a) Pan(i) następujące kraje? 49% 35% Niemcy Ukraina 24% 23% 27% 19% 13% 7% 5% 7% 5% 8% 8% 2 57% 28% 0,4% 0% Czechy Polska Węgry Słowacja Estonia Łotwa Litwa Białoruś żadne z powyższych Odpowiadający: wszyscy badani. Niemcy: n=253, Ukraina: n=259. Na III wykresie odsetki nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wskazad więcej niż jedną odpowiedź. nie wiem

Prywatne wyjazdy do Polski Czy w ogóle odwiedził(a) Pan(i) kiedykolwiek Polskę? 89 27% Kiedy ostatni raz odwiedził(a) Pan(i) Polskę? do 3 lat temu 4-5 lat temu 6-9 lat temu 10 lat temu i więcej trudno powiedzied 48% Ukraina 33% 2 16% 27% Niemcy 25% 29% 20% 2 5% 73% 5 Niemcy Ukraina nie tak trudno powiedzied Jaki był główny cel Pana(i) ostatniej podróży do Polski? zwiedzanie/wy zakupy zakupy odwiedziny u znajomych/rodziny odwiedziny u przejazd tranzytem przejazd sprawy służbowe sprawy pobyt zdrowotny trudno powiedzied trudno 53% 4 16% 4% 14% 7% 6% 16% Niemcy 10% 29% Ukraina Odpowiadający: badani, którzy nie odwiedzali Polski w ramach wyjazdów obejmujących przynajmniej 1 nocleg (Ukraina n=168, Niemcy n=168) w ciągu ostatnich 3 lat. Na III wykresie odsetki nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wskazad więcej niż jedną odpowiedź.

Typ uprawianej turystyki samoidentyfikacja turystów (1/2) Który z zamieszczonych poniżej opisów najlepiej do Pana(i) pasuje? 90 Niemcy Najchętniej jeżdżę w miejsca mało popularne, a wybierając miejsce wyjazdu kieruję się swoimi pasjami i zainteresowaniami. Lubię jeździd w nowe miejsca, w których mogę doświadczyd czegoś nowego, chod zdarza mi się wracad do szczególnie interesujących miejsc w których już byłe(a)m, by jeszcze lepiej je poznad Podczas wyjazdu najważniejsze jest dla mnie spędzanie czasu z moją rodziną. Zależy mi też na zachowaniu równowagi pomiędzy relaksem i aktywnością - częśd czasu przeznaczam zazwyczaj na bierny odpoczynek, a częśd spędzam aktywnie. Wolę jeździd w miejsca mniej popularne, w których mogę skupid się na mojej rodzinie Podczas wyjazdów lubię byd aktywn(a) uprawiad sport i spędzad czas na świeżym powietrzu. Mogę jechad w prawie każde miejsce, pod warunkiem, że można tam robid coś, co lubię. Standard zakwaterowania nie jest dla mnie tak ważny, jak możliwośd aktywnego spędzania czasu Podczas wyjazdu zależy mi przede wszystkim na wypoczynku i relaksie lubię leniuchowad, nic nie robid, ewentualnie spacerowad. Lubię jeździd w miejsca w których już byłem. Dobrze jest, gdy hotel czy pensjonat, w którym mieszkam podczas wyjazdu, oferuje również wyżywienie. Najczęściej wyjeżdżam z grupą znajomych. Jeżdżę w różne miejsca. Nie ma dla mnie znaczenia, czy odwiedzane miejsce jest w danym momencie modne, a warunki lokalowe nie są dla mnie tak ważne jak dobra zabawa w gronie znajomych i przyjaciół Najważniejsze dla mnie jest dobrze bawid się podczas wyjazdu i spędzid czas ze znajomymi. Na wyjazdy staram się wybierad modne miejscowości oferujące bogate życie nocne i/lub atrakcje typu koncert czy festiwal Trudno powiedzied, żaden z powyższych 26% 3 14% 9% 7% 6% 5% POSZUKIW ACZE INNOŚCI TURYŚCI RODZINNI TURYŚCI AKTYWNI TURYŚCI RODZINNI Odpowiadający: wszyscy badani. Niemcy: n=253

Typ uprawianej turystyki samoidentyfikacja turystów (2/2) Który z zamieszczonych poniżej opisów najlepiej do Pana(i) pasuje? 91 Ukraina Najchętniej jeżdżę w miejsca mało popularne, a wybierając miejsce wyjazdu kieruję się swoimi pasjami i zainteresowaniami. Lubię jeździd w nowe miejsca, w których mogę doświadczyd czegoś nowego, chod zdarza mi się wracad do szczególnie interesujących miejsc w których już byłe(a)m, by jeszcze lepiej je poznad Podczas wyjazdu najważniejsze jest dla mnie spędzanie czasu z moją rodziną. Zależy mi też na zachowaniu równowagi pomiędzy relaksem i aktywnością - częśd czasu przeznaczam zazwyczaj na bierny odpoczynek, a częśd spędzam aktywnie. Wolę jeździd w miejsca mniej popularne, w których mogę skupid się na mojej rodzinie Podczas wyjazdów lubię byd aktywn(a) uprawiad sport i spędzad czas na świeżym powietrzu. Mogę jechad w prawie każde miejsce, pod warunkiem, że można tam robid coś, co lubię. Standard zakwaterowania nie jest dla mnie tak ważny, jak możliwośd aktywnego spędzania czasu Podczas wyjazdu zależy mi przede wszystkim na wypoczynku i relaksie lubię leniuchowad, nic nie robid, ewentualnie spacerowad. Lubię jeździd w miejsca w których już byłem. Dobrze jest, gdy hotel czy pensjonat, w którym mieszkam podczas wyjazdu, oferuje również wyżywienie. Najczęściej wyjeżdżam z grupą znajomych. Jeżdżę w różne miejsca. Nie ma dla mnie znaczenia, czy odwiedzane miejsce jest w danym momencie modne, a warunki lokalowe nie są dla mnie tak ważne jak dobra zabawa w gronie znajomych i przyjaciół Najważniejsze dla mnie jest dobrze bawid się podczas wyjazdu i spędzid czas ze znajomymi. Na wyjazdy staram się wybierad modne miejscowości oferujące bogate życie nocne i/lub atrakcje typu koncert czy festiwal Trudno powiedzied, żaden z powyższych 20% 19% 20% 15% 19% 5% POSZUKIW ACZE INNOŚCI TURYŚCI RODZINNI TURYŚCI AKTYWNI TURYŚCI RODZINNI Odpowiadający: wszyscy badani. Ukraina: n=259.

92 Szczegółowe wyniki badania wśród turystów zagranicznych Zwyczaje i zachowania turystyczne Wykorzystywane źródła informacji przy okazji wyjazdów Znajomośd regionów Polski Wschodniej Podróże na teren Polski Wschodniej Wizerunek makroregionu i regionów Polski Wschodniej Wiedza o produktach turystycznych Gotowośd do podróży do Polski Wschodniej Profil społeczno - demograficzny respondentów

Źródła informacji o planowanych wyjazdach Niemcy Gdzie zazwyczaj poszukuje Pan(i) informacji na temat miejsc planowanego wyjazdu? A jak najczęściej? 93 na stronach www w Internecie 79% w przewodnikach turystycznych u znajomych, rodziny w biurach podróży w prasie specjalistycznej w punktach, centrach lub ośrodkach Informacji na forach dyskusyjnych w Internecie w mapach, w atlasach w rubrykach turystycznych prasy codziennnej w folderach reklamowych, na ulotkach w innych miejscach nie poszukuję tego typu informacji trudno powiedzied 50% 4 30% 2 18% 17% 1 6% 4% 3% 0,4% 6 1 4% 8% 4% 3% Odpowiadający: wszyscy badani. Niemcy: n=253

Źródła informacji o planowanych wyjazdach Ukraina Gdzie zazwyczaj poszukuje Pan(i) informacji na temat miejsc planowanego wyjazdu? A jak najczęściej? 94 na stronach www w Internecie 85% u znajomych, rodziny na forach dyskusyjnych w Internecie w biurach podróży w przewodnikach turystycznych 46% 39% 36% 18% 59% w mapach, atlasach w folderach reklamowych, na ulotkach w punktach informacji turystycznej w magazynach podróżniczych w rubrykach tematycznych prasy codziennej w innych miejscach nie poszukuję tego typu informacji trudno powiedzied 17% 10% 6% 4% 5% 1 9% 8% 3% 0,4% Odpowiadający: wszyscy badani. Ukraina, n=259

Znajomośd kampanii promującej wschodnie regiony Polski Czy w ostatnim czasie spotkał(a) się Pan(i) z jakąkolwiek kampanią promującą regiony turystyczne na terenie Polski? 95 Niemcy Ukraina Gdzie spotkał(a) się Pan(i) z tą reklamą? 1 5% 29% 23% Niemcy n=40 Ukraina n=90 7% 3% 3% 6% 74% 33% 28% 25% 15% 13% 7% 7% w telewizji w radio w prasie w Internecie na billboardach w innym miejscu 84% W jakim miejscu spotkał(a) się Pan(i) z tą reklamą? Czy zdarzyło się Panu(i) w ostatnim czasie na własną rękę poszukiwad informacji na temat regionów turystycznych w Polsce? 64% 88% Niemcy n=40 Ukraina n=90 89% Niemcy n=40 Ukraina n=90 65% 7 5% 1 8% 4% 35% 29% nie pamiętam tak nie w moim kraju w Polsce w innym miejscu tak nie Odpowiadający: wszyscy badani. Niemcy: n=253, Ukraina: n=259. *Uwaga liczba turystów ukraioskich deklarujących kontakt z kampanią jest niski, %-owy rozkład odpowiedzi należy interpretowad ostrożnie.

96 Szczegółowe wyniki badania wśród turystów zagranicznych Zwyczaje i zachowania turystyczne Wykorzystywane źródła przy okazji wyjazdów Znajomośd regionów Polski Wschodniej Podróże na teren Polski Wschodniej Wizerunek makroregionu i regionów Polski Wschodniej Wiedza o produktach turystycznych Gotowośd do podróży do Polski Wschodniej Profil socjo-demograficzny respondentów

Znajomośd spontaniczna regionów Polski Wschodniej Proszę spojrzed na wymienione poniżej regiony, które znajdują się we wspomnianych wcześniej województwach zaznaczyd, które z nich zna Pan(i) przynajmniej ze słyszenia? 97 Niemcy Ukraina Mazury 69% Polesie 80% Podkarpacie Warmia 13% 29% Podkarpacie Podlasie 3 75% Kielecczyzna 9% Mazury 23% Polesie 7% Kielecczyzna 20% Góry Świętokrzyskie Podlasie 7% 6% Góry Świętokrzyskie Roztocze 18% 15% Suwalszczyzna 6% Bieszczady 1 Bieszczady 4% Warmia 1 Roztocze Suwalszczyzna 5% inny żaden z powyższych 2 inny żaden z powyższych 5% Odpowiadający: wszyscy badani. Niemcy: n=253, Ukraina: n=259. Na obu wykresach odsetki nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wskazad więcej niż jedną odpowiedź.

98 Szczegółowe wyniki badania wśród turystów zagranicznych Zwyczaje i zachowania turystyczne Wykorzystywane źródła przy okazji wyjazdów Znajomośd regionów Polski Wschodniej Podróże na teren Polski Wschodniej Wizerunek makroregionu i regionów Polski Wschodniej Wiedza o produktach turystycznych Gotowośd do podróży do Polski Wschodniej Profil społeczno - demograficzny respondentów

Podróże na teren Polski Wschodniej Niemcy Czy w ciągu ostatnich 3 lat, podczas prywatnych wyjazdów w czasie wolnym, wyjeżdżał(a) Pan(i) do Polski? 99 jeden dzieo 1 3 noclegi 4 lub więcej noclegów tak nie trudno powiedzied Ogólnie 28% 7 3 68% 2 78% n=72 n=80 n=55 Mazury 2 26% 27% Warmia 1 Podkarpacie Polesie 4% Podlasie Kielecczyzna 0% Bieszczady 0% Suwalszczyzna Góry Świętokrzyskie 0% Roztocze 10% 9% 6% 0% 5% 0% 5% 0% 13% 5% 5% 4% 4% 0% 0% Inny region 1 6% 4% Żaden z powyższych 53% 45% 45% Odpowiadający: wszyscy badani. Ukraina: n=253. Na każdym z wykresaów odsetki nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wskazad więcej niż jedną odpowiedź.

Podróże na teren Polski Wschodniej Ukraina Czy w ciągu ostatnich 3 lat, podczas prywatnych wyjazdów w czasie wolnym, wyjeżdżał(a) Pan(i) do Polski? 100 jeden dzieo 1 3 noclegi 4 lub więcej noclegów tak nie trudno powiedzied Ogólnie 25% 7 3% 3 68% 30% 70% Podkarpacie Polesie Mazury n=65 n=82 n=77 45% 45% 38% 23% 29% 25% 17% 13% 13% Podlasie 17% 1 4% Warmia 14% Góry Świętokrzyskie 14% Bieszczady 8% Kielecczyzna 6% Suwalszczyzna 5% Roztocze 5% Inny region 0% Żaden z powyższych 17% 15% 1 10% 7% 9% 15% 5% 14% 5% 8% 9% 0% 5% 6% 2 Odpowiadający: wszyscy badani. Ukraina: n=259. Na każdym z wykresaów odsetki nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wskazad więcej niż jedną odpowiedź.

Charakterystyka podróży na teren Polski Wschodniej Niemcy MAZURY 101 CEL Z KIM jeden dzieo 1 3 noclegi 40% 20% wypoczynek zwiedzanie rozrywka odwiedziny u znajomych i rodziny 6 (n=15*) 13% 13% 7% 7% odwiedziny miejsc pochodzenia (n=21*) przejazd tranzytem 14% 10% 5% 5% 5% wypoczynek zwiedzanie odwiedziny u znajomych i rodziny zdrowotne przejazd tranzytem rozrywka 47% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) 45% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) 40% z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) 13% z przyjaciółmi, znajomymi 27% 24% z przyjaciółmi, znajomymi z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) (n=15*) 7% uczestnicy grupowych wyjazdów (n=21*) 3% sam(a), bez osób towarzyszących 4 lub więcej noclegów 40% 20% wypoczynek odwiedziny u krewnych lub znajomych (n=15*) 7% 13% 7% 13% rozrywka zwiedzanie odwiedziny miejsc pochodzenia zdrowotny (sanatoria, SPA itp.) 47% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) 20% 20% z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) z przyjaciółmi, znajomymi 7% 7% sam(a), bez osób towarzyszących (n=15*) uczestnicy wyjazdów grupowych Odpowiadający: badani, którzy byli na Mazurach przez podaną liczbę dni. *Ze względu na niskie liczebności w analizowanych grupach ukazany procent należy traktowad w sposób poglądowy.

Charakterystyka podróży na teren Polski Wschodniej Niemcy PODKARPACIE 102 CEL Z KIM jeden dzieo 1 3 noclegi 4 2 (n=29*) 7% 7% 7% 3% 3% 3% 7% wypoczynek zwiedzanie religijne tranzyt zakupy rozrywka odwiedziny uzdrowotne znajomych/przyjaciół 5 24% wypoczynek zwiedzanie przejazd tranzytem (n=37*) inny cel 8% 5% 5% 3% 3% odwiedziny u znajomych i rodziny rozrywka inny cel odwiedziny miejsc pochodzenia 3 28% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) 27% 3 z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) z przyjaciółmi, znajomymi 45% z przyjaciółmi, znajomymi 46% z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) (n=29*) 7% 3% 3% uczestnicy grupowych wyjazdów sam, bez osób towarzyszących inni (n=37*) 3% 5% sam(a), bez osób towarzyszących uczestnicy wyjazdów grupowych 4 lub więcej noclegów 45% wypoczynek zwiedzanie 17% 17% przejazd tranzytem (n=29*) 7% 7% 3% 3% odwiedziny u krewnych lub znajomych rozrywka zdrowotny (sanatoria, SPA itp.) inny cel 55% z najbliższą rodziną (bez własnych dzieci) 4 z przyjaciółmi, znajomymi 17% z najbliższą rodziną (z własnymi dziedmi) 7% 3% uczestnicy wyjazdów grupowych (n=29*) sam(a), bez osób towarzyszących Odpowiadający: badani, którzy byli na Podkarpaciu przez podaną liczbę dni. *Ze względu na niskie liczebności w analizowanych grupach ukazany procent należy traktowad w sposób poglądowy.

103 Szczegółowe wyniki badania wśród turystów zagranicznych Zwyczaje i zachowania turystyczne Wykorzystywane źródła przy okazji wyjazdów Znajomośd regionów Polski Wschodniej Podróże na teren Polski Wschodniej Wizerunek makroregionu i regionów Polski Wschodniej Wiedza o produktach turystycznych Gotowośd do podróży do Polski Wschodniej Profil społeczno - demograficzny respondentów

Postrzeganie Polski Wschodniej Które z podanych określeo bardziej pasują do obszaru, o którym rozmawiamy? 104 Niemcy ot worth niewart seeing zobaczenia vs worth seeing 4% 1 2 3 4 5 6 trudno powiedzied 1 16% 2 25% 9% 13% wart zobaczenia *średnia+ 3,89 Repulsive vs odpychający Attractive 7% 1 23% 23% 18% 6% 13% przyciągający 3,60 Dangerous niebezpieczny vs safe 8% 14% 26% 2 13% 5% 1 bezpieczny 3,38 Hard to trudno access dostępny or easily accessable 5% 18% 28% 23% 9% 4% 14% łatwo dostępny 3,28 Wild vs civilized dziki 4% 19% 30% 24% 9% 3% 1 cywilizowany 3,28 Distant vs Close daleki 1 26% 24% 18% 13% 6% bliski 3,02 Old-fashined nienowoczesny vs modern 7% 28% 35% 1 4% 13% nowoczesny 2,79 Unknown vs well-konwn nieznany 2 30% 18% 13% 8% 6% znany 2,62 Odpowiadający: wszyscy badani. Niemcy: (n=253).

Postrzeganie Polski Wschodniej Które z podanych określeo bardziej pasują do obszaru, o którym rozmawiamy? 105 Ukraina ot worth niewart seeing zobaczenia vs worth seeing 7% 1 2 3 4 5 6 trudno powiedzied 5% 5% 1 15% 27% 29% wart zobaczenia *średnia+ 4,49 Dangerous niebezpieczny vs safe 7% 9% 7% 1 18% 15% 33% bezpieczny 4,02 Wild vs civilized dziki 7% 7% 8% 18% 18% 1 3 cywilizowany 3,97 Hard to trudno access dostępny or easily accessable 4% 9% 1 19% 14% 1 3 łatwo dostępny 3,93 Old-fashined nienowoczesny vs modern 5% 10% 9% 26% 1 6% 34% nowoczesny 3,71 Repulsive vs odpychający Attractive 8% 5% 7% 19% 17% 15% 29% przyciągający 3,60 Unknown vs well-konwn nieznany 7% 10% 14% 25% 8% 8% 29% znany 3,55 Distant vs Close daleki 6% 6% 1 18% 13% 19% 27% bliski 3,02 Odpowiadający: wszyscy badani. Niemcy: n=115, Ukraina: n=109.

Wizerunek racjonalny Polski Wschodniej Niemcy Proszę spojrzed na kilkanaście cech, które mogą posiadad regiony, lub z którymi regiony mogą się kojarzyd i dla każdej z tych cech, proszę ocenid, na ile pasuje ona do zaznaczonych na mapie wschodnich regionów Polski. Proszę pamiętad, że zależy nam na Pana(i) skojarzeniach i odczuciach, a nie na wiedzy. zdecydowanie nie pasuje raczej nie pasuje ani pasuje, ani nie pasuje raczej pasuje zdecydowanie pasuje nie wiem bogactwo walorów naturalnych 3% 8% 30% 4 16% *średnia+ 4,31 106 przyjazna atmosfera, ciekawi ludzie 4% 18% 3 26% 19% 3,95 zabytki, bogate dziedzictwo kulturowe 6% 16% 34% 25% 18% 3,90 odpowiedni na wyjazdy urlopowo-wakacyjne 3% 9% 14% 34% 24% 16% 3,78 dobre miejsce do aktywnego spędzania czasu 3% 1 19% 27% 2 18% 3,64 oferuje wiele ciekawych rozrywek 9% 2 30% 15% 23% 3,63 wysoka jakośd za rozsądne pieniądze 9% 23% 30% 15% 2 3,62 dobre jedzenie, smaczna kuchnia 13% 19% 3 15% 20% 3,55 bezpieczny dla turystów 13% 2 33% 13% 17% 3,51 bogata oferta noclegowa 15% 20% 25% 13% 26% 3,44 łatwo zorganizowad wyjazd do tej części Polski 4% 17% 23% 25% 1 20% 3,3 odpowiedni na wyjazdy weekendowe 6% 23% 17% 26% 15% 13% 3,24 odpowiedni na wyjazdy świąteczno-sylwestrowe 9% 2 20% 19% 8% 2 2,93 dobra infrastruktura drogowa 5% 28% 23% 19% 3% 2 2,84 Odpowiadający: wszyscy badani. Niemcy ( n=253).

Wizerunek racjonalny Polski Wschodniej Ukraina Proszę spojrzed na kilkanaście cech, które mogą posiadad regiony, lub z którymi regiony mogą się kojarzyd i dla każdej z tych cech, proszę ocenid, na ile pasuje ona do zaznaczonych na mapie wschodnich regionów Polski. Proszę pamiętad, że zależy nam na Pana(i) skojarzeniach i odczuciach, a nie na wiedzy. zdecydowanie nie pasuje raczej nie pasuje ani pasuje, ani nie pasuje raczej pasuje zdecydowanie pasuje nie wiem bogactwo walorów naturalnych 3% 8% 2 47% 18% *średnia+ 4,36 107 bezpieczny dla turystów 1 3 40% 15% 4,26 dobre jedzenie, smaczna kuchnia 4% 9% 3 36% 19% 4,20 odpowiedni na wyjazdy urlopowo-wakacyjne 6% 8% 30% 39% 15% 4,18 zabytki, bogate dziedzictwo kulturowe 3% 14% 30% 37% 16% 4,16 przyjazna atmosfera, ciekawi ludzie 3% 9% 37% 3 18% 4,14 dobre miejsce do aktywnego wypoczynku 5% 1 34% 30% 18% 4,03 dobra infrastruktura drogowa 6% 1 33% 30% 19% 4,03 łatwo zorganizowad wyjazd do tej części Polski 4% 16% 33% 27% 19% 3,97 odpowiedni na wyjazdy weekendowe 10% 13% 27% 3 18% 3,93 bogata oferta noclegowa 5% 20% 33% 2 20% 3,84 wysoka jakośd za rozsądne pieniądze 5% 20% 38% 16% 20% 3,79 odpowiedni na wyjazdy świąteczno-sylwestrowe 5% 8% 15% 23% 27% 20% 3,74 oferuje wiele ciekawych rozrywek 8% 2 33% 14% 2 3,61 Odpowiadający: wszyscy badani. Ukraina ( n=259).

Wizerunek emocjonalny Polski Wschodniej Niemcy Oto inny zestaw określeo, które można przypisad regionom, lub z którymi regiony mogą się kojarzyd i podobnie jak poprzednio dla każdej z tych cech, proszę ocenid, na ile pasuje do zaznaczonych na mapie wschodnich regionów Polski. Proszę pamiętad, że zależy nam na Pana(i) skojarzeniach i odczuciach, a nie na wiedzy. zdecydowanie nie pasuje raczej nie pasuje ani pasuje, ani nie pasuje raczej pasuje zdecydowanie pasuje trudno powiedzied piękny 6% 15% 3 27% 19% *średnia+ 3,97 108 interesujący 6% 17% 34% 29% 13% 3,96 intrygujący 7% 2 34% 17% 17% 3,71 zaskakujący 9% 2 36% 15% 18% 3,65 czarujący 8% 2 36% 13% 19% 3,62 biedny 13% 2 39% 1 14% 3,55 wesoły 8% 26% 33% 10% 2 3,51 tajemniczy 4% 9% 29% 3 9% 18% 3,40 bliski (emocjonalnie) 8% 1 3 2 7% 2 3,10 modny 15% 29% 25% 14% 15% 2,53 brzydki 23% 28% 20% 8% 5% 17% 2,33 irytujący 2 26% 2 7% 4% 20% 2,31 odpychający 28% 30% 16% 7% 3% 15% 2,13 Odpowiadający: wszyscy badani. Niemcy ( n=253).

Wizerunek emocjonalny Polski Wschodniej Ukraina Oto inny zestaw określeo, które można przypisad regionom, lub z którymi regiony mogą się kojarzyd i podobnie jak poprzednio dla każdej z tych cech, proszę ocenid, na ile pasuje do zaznaczonych na mapie wschodnich regionów Polski. Proszę pamiętad, że zależy nam na Pana(i) skojarzeniach i odczuciach, a nie na wiedzy. zdecydowanie nie pasuje raczej nie pasuje ani pasuje, ani nie pasuje raczej pasuje zdecydowanie pasuje trudno powiedzied piękny 9% 36% 37% 15% *średnia+ 4,28 109 interesujący 3% 8% 39% 35% 14% 4,21 czarujący 19% 40% 24% 16% 4,01 zaskakujący 6% 20% 33% 23% 16% 3,84 bliski (emocjonalnie) 4% 7% 19% 37% 19% 14% 3,68 intrygujący 10% 20% 36% 17% 15% 3,65 wesoły 5% 27% 38% 1 18% 3,63 tajemniczy 4% 1 2 29% 18% 15% 3,53 modny 4% 17% 36% 15% 7% 19% 3,05 biedny 18% 37% 17% 9% 17% 2,23 odpychający 46% 27% 5% 5% 3% 14% 1,73 brzydki 44% 30% 7% 3% 15% 1,72 irytujący 49% 25% 6% 5% 14% 1,68 Odpowiadający: wszyscy badani. Ukraina ( n=259).

110 Szczegółowe wyniki badania wśród turystów zagranicznych Zwyczaje i zachowania turystyczne Wykorzystywane źródła przy okazji wyjazdów Znajomośd regionów Polski Wschodniej Podróże na teren Polski Wschodniej Wizerunek makroregionu i regionów Polski Wschodniej Wiedza o produktach turystycznych Gotowośd do podróży do Polski Wschodniej Profil społeczno - demograficzny respondentów

Znajomośd atrakcji turystycznych Polski Wschodniej Czy zna Pan(i) przynajmniej ze słyszenia następujące atrakcje turystyczne znajdujące się na terenach, o których rozmawiamy? 111 Niemcy Ukraina Szlak Wielkich Jezior Mazurskich 38% Zamek w Łaocucie 36% Góry Świętokrzyskie (trasy piesze i rowerowe) 17% Szlak Wielkich Jezior 3 Zamek w Łaocucie 1 Góry Świętokrzyskie 30% Kanał Augustowski 5% Kanał Augustowski 1 Kraina Lessowych Wąwozów 4% Kraina Lessowych Wąwozów 10% żaden z powyższych 49% żaden z powyższych 36% Odpowiadający: wszyscy badani. Niemcy: n=253, Ukraina: n=259. Na obu wykresach odsetki nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wskazad więcej niż jedną odpowiedź.

112 Szczegółowe wyniki badania wśród turystów zagranicznych Zwyczaje i zachowania turystyczne Wykorzystywane źródła przy okazji wyjazdów Znajomośd regionów Polski Wschodniej Podróże na teren Polski Wschodniej Wizerunek makroregionu i regionów Polski Wschodniej Wiedza o produktach turystycznych Gotowośd do podróży do Polski Wschodniej Profil społeczno - demograficzny respondentów

Podróże do Polski wschodniej w ciągu najbliższych 6 miesięcy Czy w ciągu najbliższych 6 miesięcy planuje Pan(i) prywatny wyjazd na terenie Polski w czasie wolnym z minimum 1 noclegiem? 113 zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie nie wiem, nie mam zdania, trudno powiedzied Ukraina 10% 50% 23% 15% Niemcy 9% 57% 20% 7% 8% Czy planuje Pan(i) wyjechad do któregoś z województw leżących na wschodzie Polski? tak nie jeszcze nie wiem Ukraina 59% 3% 38% Niemcy 3 13% 56% Odpowiadający: wszyscy badani. Niemcy: n=253, Ukraina: n=259.