1. Opis techniczny, ogólne zasady monta u i eksploatacji rusztowaƒ

SPIS TREÂCI 1. Opis techniczny, ogólne zasady monta u i eksploatacji rusztowaƒ 1.1. Charakterystyka rusztowaƒ ramowych typu Mostostal Plus 1.2. Dokumenty odniesienia 1.3. Ogólne zasady monta u rusztowaƒ i ich przechowywania 2. Monta rusztowaƒ do wysokoêci 34 m 2.1. CzynnoÊci przygotowawcze 2.2. Wskazówki monta owe zwi kszajàce bezpieczeƒstwo obs ugi 2.2.1. Zestaw Bezpieczeƒstwa 2.3. KolejnoÊç monta u rusztowania ramowego 2.4. Zasady monta u szczególnie wa ne ze wzgl du na bezpieczeƒstwo 2.5. Zasady kotwienia oraz monta u st eƒ 2.5.1. Podstawowe zasady kotwienia 2.5.2. Zasady monta u st eƒ ukoênych 2.5.3. Zestawienie si w zakotwieniach i w podstawkach zestawów typowych 2.5.4. Uk ad st eƒ i kotew dla rusztowania nieos oni tego do wysokoêci 34 m str. 4 4 4 4 str. 6 6 6 6 8 10 16 16 17 17 17 2.5.5. Uk ad st eƒ i kotew dla rusztowania do wysokoêci 34 m os oni tego siatkami lub plandekami 2.5.6. Dodatkowe zakotwienia przy monta u dêwigarów 26 34 2.5.7. Dodatkowe zakotwienia przy monta u daszka ochronnego i ram przejêciowych 3. Rusztowania przejezdne 4. Wymagania ogólne i zasady bezpieczeƒstwa przy monta u i eksploatacji rusztowaƒ 5. Przyk adowe niestandardowe sposoby kotwienia rusztowaƒ 6. Przyk ady ustawieƒ rusztowaƒ ramowych 7. Informacje potrzebne do wykonania obliczeƒ statycznych rusztowaƒ 8. Materia y konstrukcyjne elementów 9. System oznaczania wyrobów 10. Wykaz elementów sk adowych rusztowaƒ ramowych 11. Przyk adowy zestaw rusztowanie ramowe 12. Za àcznik nr 1 35 str. 36 str. 37 str. 41 str. 42 str. 43 str. 44 str. 45 str. 46 str. 51 str. 52 3

1. OPIS TECHNICZNY, OGÓLNE ZASADY MONTA U I EKSPLOATACJI RUSZTOWA 1. Opis techniczny, ogólne zasady monta u i eksploatacji rusztowaƒ 1.1. Charakterystyka rusztowaƒ ramowych typu Mostostal Plus Rusztowania ramowe sà rusztowaniami systemowymi o rozstawie pod u nym ram 3,07 m, 2,57 m, 2,07 m, 1,57 m, 1,09 m oraz dwóch standardowych rozstawach poprzecznych ów ram 0,73 i 1,09 m. Konstrukcja rusztowania umo liwia standardowo zamocowanie pomostów co 2 m w pionie oraz dopuszcza uzyskanie innych wysokoêci kondygnacji przy u yciu ram wyrównawczych lub rygli poprzecznych. System ten pozwala na bardzo szybkie i pewne obudowanie konstrukcji budowlanych, a przy u yciu wsporników (konsol) oraz dêwigarów umo liwia obudow obiektów o skomplikowanym kszta cie. System ten pozwala równie na budowanie platform o du ych wymiarach, np. scen, platform podsufitowych itp. oraz konstrukcji wsporczych lub noênych do ró nego rodzaju reklam, rega ów, stanowisk kamer telewizyjnych oraz trybun okolicznoêciowych ustawianych w miejscach imprez kulturalno-rozrywkowych. Elementy systemu majà zastosowanie jako rusztowania robocze, ochronne oraz jako konstrukcja wsporcza dla dêwigarów dachowych w os onach zabezpieczajàcych budowl w warunkach zimowych. Rusztowania te przeznaczone sà do prac inspekcyjnych, tynkarskich, malarskich, izolacyjnych oraz czyszczenia elewacji, a w wersji o szerokoêci 1,09 m mogà s u yç do prowadzenia ci kich prac budowlanych typu szalowanie, murowanie, umo liwiajàc sk adowanie materia ów niezb dnych do wykonywania tego typu prac. Do budowy rusztowania u ywa si pomostów stalowych roboczych, których dopuszczalne obcià enie wynosi od 2 kn/m 2 (200 kg/m2 ) do 6 kn/m 2 (600 kg/m 2 ), w zale noêci od d ugoêci pomostów oraz pomostów aluminiowo-sklejkowych o noênoêci 2 kn/m 2 (200 kg/m 2 ). Konstrukcje wykonane z tych rusztowaƒ cechujà si du à stabilnoêcià i statecznoêcià, dzi ki zastosowaniu st eƒ pionowych ukoênych oraz systemu kotew mocujàcych rusztowanie do konstrukcji budowli. UWAGA: Kryterium Instytutu Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego w Warszawie nr K/0812-721/1/08 rozró nia poj cia podest (pojedynczy element) i pomost (zbudowany z podestów). W niniejszej instrukcji, zgodnie z praktykà przyj to okreêlenie POMOST dla obu przypadków. 1.2. Dokumenty odniesienia Przy projektowaniu, monta u, demonta u i eksploatacji rusztowaƒ nale y przestrzegaç zasad i wymagaƒ uj tych w: Niniejszej instrukcji. Rozporzàdzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 sierpnia 2003 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeƒstwa i higieny pracy tekst jednolity (Dz. U. Nr 169/03, poz. 1650) z póêniejszymi zmianami. Rozporzàdzeniu Ministra Gospodarki z dnia 30 paêdziernika 2002 r. w sprawie minimalnych wymagaƒ dotyczàcych bezpieczeƒstwa i higieny pracy w zakresie u ytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U. Nr 191/02, poz. 1596) z póêniejszymi zmianami. Rozporzàdzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeƒstwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47/03, poz. 401). PN-M-47900-1:1996 Rusztowania stojàce metalowe robocze. OkreÊlenia, podzia i g ówne parametry. PN-M-47900-2:1996 Rusztowania stojàce metalowe robocze. Rusztowania owe z rur. PN-M-47900-3:1996 Rusztowania stojàce metalowe robocze. Rusztowania ramowe. PN-EN 12811-1:2004 Tymczasowe konstrukcje stosowane na placu budowy. Rusztowania. Warunki wykonania i ogólne zasady projektowania. PN-EN 12810-1:2004 Rusztowania elewacyjne z elementów prefabrykowanych. Specyfikacje techniczne wyrobów. PN-EN 12810-2:2004 Rusztowania elewacyjne z elementów prefabrykowanych. Szczególne metody projektowania i konstrukcji. PN-EN 74:2002 Z àcza, trzpienie centrujàce i stopy stosowane w rusztowaniach roboczych i noênych wykonanych z rur stalowych. Wymagania i procedury badaƒ. PN-EN 39:2003 Rury stalowe do budowy rusztowaƒ Warunki techniczne dostawy. 1.3. Ogólne zasady monta u rusztowaƒ i ich przechowywania PAMI TAJ: Dla bezpieczeƒstwa pracy na rusztowaniu ZAWSZE nale y zapoznaç si z pe nà treêcià Instrukcji Monta u. Podstawowe dane techniczno-eksploatacyjne rusztowaƒ Mostostal Plus w wykonaniu typowym: obcià enie u ytkowe 2 kn/m 2 (200 kg/m 2 ) (wielkoêç znamionowa rusztowania 3, wg PN-M-47900-2:1996); liczba jednoczeênie obcià anych pomostów jeden pomost rusztowania w danym pionie rusztowania; szerokoêç pola 0,73 m lub 1,09 m; d ugoêç pola maks. 3,07 m; 4

1. OPIS TECHNICZNY, OGÓLNE ZASADY MONTA U I EKSPLOATACJI RUSZTOWA wysokoêç rusztowania (wysokoêç najwy szego pomostu roboczego) 34 m + 0,2 m; minimalna d ugoêç rusztowania 10 m; maksymalna odleg oêç wewn trznego a od Êciany 0,56 m (z u yciem wewn trznego wspornika rozszerzajàcego pomost roboczy); maksymalne wykr cenie podstawki regulowanej 20 cm; minimalna liczba st eƒ na ka dej kondygnacji 2, odleg oêç pomi dzy st eniami mniejsza ni 10 m. Typowe konstrukcje monta u rusztowaƒ zosta y przedstawione w rozdziale 2. Obejmujà one monta poszerzeƒ, daszków ochronnych, przejêç pod rusztowaniem, monta wysi gnika transportowego, siatek i plandek ochronnych itp. Dla typowych konstrukcji nie sà wymagane obliczenia statyczne. Obliczenia statyczne nale y wykonywaç w przypadku monta u rusztowaƒ: eksploatowanych w II, IIa, IIb i III strefie obcià enia wiatrem wg PN-77/B-02011; o obcià eniu u ytkowym wi kszym ni 2 kn/m 2 lub w których b dzie obcià any wi cej ni jeden pomost w danym pionie rusztowania; montowanych w sposób odbiegajàcy od typowej konfiguracji przyêciennej opisanej w tej instrukcji; z ramami wyrównawczymi (rusztowania ustawiane na terenie o znacznym pochyleniu). 1.3.1. Rusztowania mo na montowaç, przebudowywaç lub demontowaç tylko pod nadzorem osoby posiadajàcej odpowiednie kwalifikacje. 1.3.2. Przed przystàpieniem do monta u rusztowaƒ nale y sprawdziç pod o e, które powinno przenosiç obcià enia pochodzàce od ci aru rusztowania oraz si pionowych wyst pujàcych na rusztowaniu. NoÊnoÊç pod o y gruntowych, na których jest montowane rusztowanie, nie mo e byç mniejsza ni 10 MPa. NoÊnoÊç pod o a nale y ustalaç wg PN-81/B-03020. W przypadku pod o y konstrukcyjnych oraz przy wzmacnianiu pod o y posadowienie rusztowaƒ powinno spe niaç wymagania normy PN-M-47900-2 pkt 4.4. 1.3.3. Przy ustawianiu rusztowania nale y pos ugiwaç si poziomicà, kluczem p askim 19/22 oraz m otkiem 500-gramowym, którym mocujemy kliny. 1.3.4. Podstawki Êrubowe powinno si ustawiaç na podk adzie drewnianym prostopad ym do Êciany. Na podk adzie drewnianym powinny staç co najmniej dwie podstawki. 1.3.5. Do monta u nale y u ywaç nieuszkodzonych, oryginalnych elementów rusztowaƒ firmy ALTRAD-Mostostal, typu Mostostal Plus. Dopuszcza si stosowanie rur stalowych wg normy PN-EN 39, które mogà byç przy àczane do ów ram za pomocà z àczy spe niajàcych wymagania normy PN-EN 74. 1.3.6. St anie rusztowania przyêciennego odbywa si w p aszczyênie zewn trznej rusztowania, równoleg ej do lica Êciany. St enia pionowe nale y umieszczaç w co piàtym polu siatki rusztowaƒ dla pola 2,57 m i w co czwartym polu dla pola 3,07 m. Na ka dej kondygnacji powinny znajdowaç si co najmniej dwa st enia biegnàce przeciwnie do siebie. 1.3.7. Dopuszcza si poszerzenie pomostu rusztowania przy u yciu wsporników stalowych 0,36 m i 0,73 m. Wsporniki 0,36 m mogà byç montowane od strony wewn trznej rusztowania (od strony elewacji) na ka dym jego poziomie. Wsporniki 0,73 m mogà byç montowane na zewn trznej stronie rusztowania na ostatniej jego kondygnacji lub na dowolnej kondygnacji, pod warunkiem zakotwienia do Êciany kondygnacji z zamontowanym wspornikiem oraz jednej kondygnacji powy ej i poni ej. Wsporniki 0,73 m nale y podpieraç st eniem poprzecznym 1,95 m (e285119). 1.3.8. Transport rusztowania i przechowywanie Elementy rusztowania sà pakowane u producenta. WielkoÊç paczek, a tym samym ich mas, ustala si wg yczenia klienta. Producent oferuje swoim klientom specjalne palety do transportu ram rusztowaƒ na plac budowy. Palety pozwalajà na szybkie przewo enie elementów rusztowania bez uszkodzeƒ tak przy u yciu wózków wid owych, platformowych jak i przy u yciu dêwigów. W trakcie przechowywania elementów u odbiorcy nale y szczególnie dbaç o ich prawid owe sk adowanie oraz zabezpieczenie elementów drewnianych (pomosty drewniane, kraw niki) przed wp ywem niekorzystnych warunków atmosferycznych. 1.3.9. Kryteria naprawy i z omowania elementów Przyst pujàc do monta u oraz w trakcie demonta u elementy rusztowania nale y sprawdziç pod wzgl dem ich przydatnoêci do dalszego u ytkowania. Elementy z widocznymi Êladami uszkodzeƒ nie mogà byç u ywane. W szczególnoêci nie dopuszcza si do eksploatacji: elementów ze Êladami korozji w strefach po àczeƒ elementów (spawów), ram noênych z widocznymi uszkodzeniami w postaci wygi ç ów, deformacji przekrojów, pomostów stalowych z uszkodzonym poszyciem lub uszkodzonymi i odgi tymi zaczepami, pomostów aluminiowo-sklejkowych z uszkodzonym poszyciem ze sklejki w postaci rozwarstwienia, p kni ç, sp cznienia, ubytków oraz wygi tymi belkami noênymi, podstawek Êrubowych z uszkodzonym gwintem, z wygi tymi trzpieniami lub trudno obracajàcymi si nakr tkami. Elementy zniszczone nale y wymieniç na pozbawione usterek, a uszkodzone w stopniu umo liwiajàcym ich napraw nale y przekazaç do naprawy. Dopuszczalne jest prostowanie elementów tylko w przypadku, gdy nie wyst pujà deformacje przekroju ko owego. Zabrania si dokonywania napraw elementów noênych konstrukcji, tj. ram, st eƒ i podstawek regulowanych. 5

2. Monta rusztowaƒ do wysokoêci 34 m 2.1. CzynnoÊci przygotowawcze 2.1.1. Przed rozpocz ciem monta u wszystkie elementy wchodzàce w sk ad kompletu rusztowania nale y sprawdziç pod kàtem ich stanu technicznego. 2.1.2. Do monta u mogà byç u yte tylko te elementy, które sà w nienagannym stanie technicznym. Elementy nie mogà posiadaç uszkodzeƒ w postaci p kni ç, rozgi tych z àczy, rozgi tych zaczepów p yt pomostowych, wgnieceƒ i odkszta ceƒ od prostoliniowoêci, uszkodzeƒ gwintów Êrub w z àczach itp. 2.2. Wskazówki monta owe zwi kszajàce bezpieczeƒstwo obs ugi W trakcie monta u, demonta u i u ytkowania rusztowania nale y u ywaç Êrodków ochrony osobistej. Dla zwi kszenia bezpieczeƒstwa obs ugi, poni ej podano przyk adowe miejsca mocowania wspomnianych Êrodków ochrony. Przy wznoszeniu rusztowania indywidualnà link zabezpieczajàcà mocowaç do elementów rusztowania umieszczonych od strony fasady. Mocowanie linki do blach w z owych wykonywaç do ram po o onych powy ej poziomu, na którym si stoi. Dotyczy to równie kasetek mocujàcych. W przypadku gdy ramy poziomu montowanego nie sà spi te ze sobà por czami, linki bezpieczeƒstwa mocowaç do kasetki klinowej na wysokoêci 1 m. Dopuszcza si mocowanie do elementów na poziomie, na którym si stoi tylko w sytuacjach, gdy nie ma innej mo liwoêci. Istniejà równie sposoby mocowania Êrodków ochrony osobistej bezpoêrednio do konstrukcji obstawionej rusztowaniem. Sposób realizacji jest indywidualny dla ka dego obiektu. Rys. 2.1 Zalecane miejsca mocowania uprz y asekuracyjnej Rys. 2.2a Mocowanie do kasetki klinowej Rys. 2.2b Mocowanie do blachy w z owej 2.2.1. Zestaw Bezpieczeƒstwa Monta owy Zestaw Bezpieczeƒstwa jest tymczasowym zabezpieczeniem dla monta ysty podczas wejêcia na kolejnà kondygnacj, przed za o eniem ram i por czy. Zestaw sk ada si z 2 s upków monta owych oraz por czy teleskopowej. Po zamontowaniu Zestawu Bezpieczeƒstwa por cz znajduje si metr powy ej pomostu nad kondygnacjà, na której zamontowany jest s upek. S upek mo na montowaç i demontowaç z poziomu obydwu kondygnacji. Dzi ki por czy teleskopowej mo na przenosiç s upki na kolejne poziomy bez demonta u por czy oraz regulowaç d ugoêç zestawu w zakresie: od 1,5 m do 2,07 m opcja krótka lub od 2,07 m do 3,7 m opcja d uga. LekkoÊç konstrukcji sprawia, e przestawianie zestawu na kolejny poziom rusztowania (po zakoƒczeniu prac na danym poziomie) jest wygodne dla monta ystów. Etapy monta u: 1. S upek monta owy sk ada si z dwóch rur, które mogà obracaç si i przesuwaç wzgl dem wspólnej osi, co umo liwia otwarcie i zamkni cie zaczepu. Przy prawid owym zamontowaniu s upka bolec w dolnym zaczepie wchodzi w otwór blachy zamykajàcej (rys. 2.3a). 6

2. Podnoszàc i obracajàc rur zewn trznà s upka zamontowaç s upek do ramy, tak aby dolny zaczep opar si na górnej por czy rusztowania, a górny w przestrzeni mi dzy rurà i blachà w z owà (rys. 2.3b). 3. Na uchu zamontowanego s upka zamontowaç por cz teleskopowà. 4. Drugi koniec por czy teleskopowej zamontowaç na ucho s upka jeszcze niezamontowanego. 5. Zamontowaç drugi s upek analogicznie jak pierwszy (pkt 2) na drugim koƒcu pola rusztowania. 6. Po zamontowaniu ramy por czy na wy szej kondygnacji rusztowania, Zestaw Bezpieczeƒstwa mo na przestawiç na kolejnà kondygnacj, otwierajàc zaczepy s upków por czy i zamykajàc je na wy szym poziomie. Por cz teleskopowa nie wymaga demonta u przy tej operacji. Rys. 2.3a Rys. 2.3b Rys. 2.3c Rys. 2.3d Zestaw Bezpieczeƒstwa jest produktem wymaganym w systemie rusztowaƒ ramowych wsz dzie tam, gdzie liczy si bezpieczeƒstwo robotników budowlanych oraz przestrzeganie zasad BHP. 7

2.3. KolejnoÊç monta u rusztowania ramowego ETAP I Monta rusztowania rozpoczynaç od najwy szego punktu terenu, na którym rusztowanie b dzie montowane. Ustawiç we w aêciwej odleg oêci podstawki regulowane bez wykr conych nakr tek. W aêciwy odst p pomi dzy kolejnymi parami podstawek wynika z u o onych kolejno na ziemi por czy. Na o yç dwie pierwsze ramy na podstawki i po àczyç por czami (szkic 2.1). Szkic 2.1 ETAP II Na o yç pomosty na U-profil ram. W o yç st enie ukoêne w otwór blachy w z owej ramy, a drugi jego koniec poprzez z àcze przykr ciç do przeciwleg ej ramy pionowej w dolnej jej cz Êci. U ywajàc poziomicy, ustawiç ramy w pionie oraz wypoziomowaç zmontowane pole. Poczynajàc od tak ustawionego pola poczàtkowego, montowaç kolejne pola poprzez zak adanie ram na podstawki, àczenie ich por czami z polami stojàcymi i nak adanie pomostów (szkic 2.2). Szkic 2.2 UWAGA: W ka dym polu st onym montowaç st enie poziome poprzez przykr cenie go do ów ramy tu nad nakr tkà podstawki (szkic 2.2). Szkic 2.3 ETAP III Wybraç pole dla ciàgu komunikacyjnego wejêcie wewn trzne. W polu tym zamontowaç pomost z drabinà i klapà wejêciowà. Dolny koniec drabiny nale y zamocowaç do ramy pionowej za pomocà wspornika drabiny. Rusztowanie nale y st aç maksimum co cztery pola dla rusztowaƒ o polu 3,07 m i w co piàtym polu siatki rusztowania dla pola 2,57 m. W przypadku du ych nierównoêci terenu, na którym rusztowanie jest montowane i braku mo liwoêci regulacji poziomu za pomocà nakr tek gwintowanych podstawek regulowanych, do wyrównania poziomu zastosowaç nale y dodatkowe ramy wyrównawcze o wysokoêci 0,6 m, 1 m lub 1,5 m (szkic 2.3). Po zakoƒczeniu monta u pierwszej kondygnacji nale y jà dok adnie wypoziomowaç, rozpoczynajàc od najwy szego punktu terenu. ETAP IV Nak adanie ram nast pnej kondygnacji rusztowania rozpoczyna si od pionu komunikacyjnego. Stojàc na drabinie poprzedniego poziomu rusztowania, na o yç pierwszà ram nast pnej kondygnacji (szkic 2.4). Szkic 2.4 ETAP V Poczynajàc od tego pola, montowaç dalej w obydwu kierunkach (szkic 2.5). UWAGA: Podczas demonta u prace nale y prowadziç w odwrotnej kolejnoêci. Zawsze w kierunku pionu komunikacyjnego. Szkic 2.5 8

ETAP VI Ramy àczyç natychmiast por czami, aby w ten sposób ustaliç ich wzajemne po o enie (szkic 2.6). Szkic 2.6 Szkic 2.6A UWAGA: Nigdy nie wolno zak adaç pomostów na ramy, które nie sà po àczone ze sobà por czami (szkic 2.6A). Grozi to wypadkiem oraz uszkodzeniem elementów rusztowania. Szkic 2.7 Szkic 2.7A ETAP VII Poziom ka dej kondygnacji zabezpieczyç od czo a poprzez zamontowanie por czy czo owej (szkic 2.7). Wszystkie poziomy rusztowania od 2 m wysokoêci zabezpieczyç kraw nikami. Kraw niki zaczepiç na ko kach ram (szkic 2.7A). Pomosty zabezpieczyç wzd u rusztowania kraw nikami pod u nymi, a od czo a kraw nikami poprzecznymi (szkic 2.7 i 2.7A). ETAP VIII Na o yç pomosty na U-profile sàsiednich ram. Wykonaç operacj kotwienia wg zasad okreêlonych w pkt 2.4.6. Przy monta u ka dej nast pnej kondygnacji przestrzegaç zasad podawanych w etapach IV-VIII (szkic 2.8). Szkic 2.9 Szkic 2.8 ETAP IX W celu zapewnienia prawid owej komunikacji wewn trznej, nale y montowaç pomosty przejêciowe z klapà wejêciowà i drabinà. Pomosty te montuje si w pionie komunikacyjnym naprzemiennie. Klapa posiada zabezpieczenie przed otwarciem. Klapy mo na otwieraç jedynie w przypadku przechodzenia pomi dzy kondygnacjami rusztowania. Po wejêciu na pomost lub zejêciu z pomostu klap nale y bezwzgl dnie zamknàç. Monta kolejnej kondygnacji rusztowania rozpoczynaç zawsze od na o enia ramy nad otworem przejêciowym. W celu zabezpieczenia najwy szego poziomu rusztowania w miejsce ram zamontowaç s upki por czy i zamontowaç por cze. Na o enie pierwszego s upka rozpoczynaç od pionu komunikacyjnego (szkic 2.9). Zabezpieczyç rusztowanie od czo a przez zamontowanie ramy czo owej. Zamontowaç kraw niki pod u ne i poprzeczne (szkic 2.10). Szkic 2.10 Przy monta u nale y przestrzegaç nast pujàcych zasad: monta zakotwieƒ przeprowadzaç sukcesywnie wraz z monta em ca ego rusztowania zgodnie z siatkà kotwieƒ okreêlonà dla danego wariantu zabudowy rusztowania, ka da kondygnacja wymaga ka dorazowo pionowania przy u yciu poziomicy. Pionowanie nale y przeprowadzaç w polach, w których montowane sà st enia pionowe. Korekt pionowoêci ustawienia rusztowania przeprowadza si poprzez regulacj po o enia dolnego z àcza st enia wzgl dem rury pionowej ramy. Demonta rusztowania przeprowadza si w kolejnoêci odwrotnej. 9

2.4. Zasady monta u szczególnie wa ne ze wzgl du na bezpieczeƒstwo 2.4.1. Poziomowanie rusztowania Szkic 2.11 Ustawianie rusztowania nale y rozpoczàç od najwy szego poziomu przy maksymalnie opuszczonych nakr tkach podstawek regulowanych. Poprzez u ycie nakr tki istnieje mo liwoêç wyrównania ramy rusztowania (szkic 2.11). W przypadku pod o a gruntowego nale y bezwzgl dnie stosowaç pod podstawki podk adki drewniane rozk adajàce obcià enie na wi kszà powierzchni. Zaleca si stosowanie podk adów równie przy ustawianiu rusztowania na pod o u konstrukcyjnym. Na jednym podk adzie drewnianym muszà staç co najmniej dwie podstawki Êrubowe. Je eli uskok terenu jest du y, nale y stosowaç ramy wyrównawcze o wysokoêci 0,6 m, 1 m lub 1,5 m (szkic 2.12). Szkic 2.12 2.4.2. Zabezpieczenie boczne Ka dy pomost nale y zabezpieczyç por czà pojedynczà górnà i poêrednià (dolnà) oraz kraw nikiem pod u nym. Por cze zak ada si do kasetek ram i blokuje klinem (szkic 2.13 i 2.13A). Por cze od strony przyêciennej mocuje si do ów za pomocà z àczy por czowych z klinem. Szkic 2.13 Szkic 2.13A Kraw niki montuje si na ko kach ram (szkic 2.14). Kraw niki od strony przyêciennej montowaç z desek o przekroju 3x15 cm. Deski nale y mocowaç do ów za pomocà zaczepów kraw nika. Deska powinna byç o 20 40 cm d u sza ni d ugoêç pola, w którym b dzie ona montowana. Zezwala si na pomini cie por czy i kraw ników od strony Êciany budynku, je eli odleg oêç brzegu pomostu od Êciany nie przekracza 0,2 m oraz gdy pomost jest na wysokoêci mniejszej ni 1 m od poziomu gruntu. Dopuszcza si inny sposób zabezpieczenia pomostów, tj. os onà siatkowà. Szkic 2.14 Szkic 2.15 Szkic 2.16 2.4.3. Zabezpieczenie rusztowania od czo a Zabezpieczenie nast puje poprzez zamontowanie por czy czo owej (szkic 2.15). Pomosty u o one na szerokiej konsoli nale y zabezpieczaç od strony szczytowej za pomocà ramy czo owej. Por cz czo owà montuje si odwrotnie ni w przypadku monta u do ram pionowych (szkic 2.16). Nale y zwróciç uwag, aby w takim po o eniu górna cz Êç por czy znajdowa a si na wysokoêci 1 1,1 m wzgl dem pomostu. 10

2.4.4. Usztywnianie rusztowania Górny koniec st enia pionowego wk ada si w otwór wyci ty w blasze w z owej, a dolny jego koniec mocuje do ramy za pomocà z àcza obrotowego (szkic 2.17). Sukcesywnie w polach st anych, na ka dej kondygnacji, nale y przeprowadzaç pionowanie ram przy u yciu poziomicy. Szkic 2.17 2.4.5. Zabezpieczenie najwy szego poziomu rusztowania Zabezpieczenie wykonuje si poprzez zamontowanie ramy czo owej od czo a rusztowania oraz s upków por czy wzd u rusztowania wraz z por czami. S upki zabezpieczajà pomosty przed wypadni ciem (szkic 2.18). Szkic 2.18 2.4.6. Kotwienie rusztowania rodzaje kotew Rusztowanie jest kotwione przy u yciu àczników kotwiàcych, mocowanych z àczami normalnymi do ów ramy poni ej pomostu roboczego oraz do konstrukcji budynku (szkic 2.19). Szkic 2.19 àczniki posiadajà haki, którymi zaczepia si rusztowanie do Êrub kotwiàcych z uchem zamocowanych w Êcianie lub chwyta za elementy konstrukcyjne budynku (szkic 2.20). àcznik przechodzi przez ucho Êruby Êrodkowà cz Êcià haka (oko o 50 mm wzgl dem górnej kraw dzi rury àcznika). Ustawienie ucha Êruby w p aszczyênie poziomej zapewnia przekazanie si poziomych z rusztowania na budowl. Szkic 2.20 2.4.7. PrzejÊcia w rusztowaniach W celu zabezpieczenia prawid owej komunikacji wewn trznej na rusztowaniu, mocuje si pomosty z klapà i drabinà. Klapa powinna byç zawsze zamkni ta (szkic 2.21). Dla zapewnienia wygody oraz ergonomii pracy, alternatywnie montuje si klatki schodowe (str. 14, pkt 2.4.14.). Szkic 2.21 2.4.8. Ochrona w przypadku robót na dachu W celu zabezpieczenia robót prowadzonych na dachu obiektu, na najwy szym poziomie rusztowania montuje si s upki os ony siatkowej, a na nich os ony siatkowe (szkic 2.22). Po zamontowaniu os on siatkowych nie montuje si kraw ników pod u nych. Szkic 2.22 11

2.4.9. àczenie rusztowania Przy zbiegajàcych si polach rusztowania àczy si rury zewn trzne ram za pomocà odcinka rury i dwóch z àczy normalnych (szkic 2.23). Rury àczàce dwa pola sà jednoczeênie zabezpieczeniem bocznym. Przestrzeƒ pomi dzy polami przykrywa si pomostami stalowymi uzupe niajàcymi lub deskami, zabezpieczajàc je przed zerwaniem przez wiatr. Szkic 2.23 2.4.10. PrzejÊcia pod rusztowaniami W celu umo liwienia przejêcia osobom pod rusztowaniem, montuje si ramy przejêciowe (szkic 2.24). Ramy powinny byç po àczone ze sobà za pomocà rygli pod u nych. Po àczenie nale y wykonaç bezpoêrednio nad nakr tkà podstawki Êrubowej w kierunku równoleg ym do fasady. Maksymalna wysokoêç rusztowania budowanego z u yciem ram przejêciowych wynosi 34 m, pod warunkiem zakotwienia wszystkich w z ów pierwszej i drugiej kondygnacji. Szkic 2.24 2.4.11. Wjazdy do bram (przejazdy pod rusztowaniem) Do wykonywania przejazdów pod rusztowaniem stosuje si dêwigary kratowe montowane po ch stronach sàsiadujàcych ram przy u yciu z àczy normalnych. Ka dy dêwigar mocowany jest 4 z àczami do ów ram. W przypadku przejazdu o szerokoêci wi kszej ni 3,07 m, nale y montowaç rygiel dêwigara e503573 bàdê ram wyrównawczà 0,6 m, na którà mo na ustawiaç ramy kolejnych kondygnacji (szkic 2.25). Szkic 2.25 Budujàc przejazd pod rusztowaniem za pomocà dêwigara kratowego, nie mo na zastàpiç nim wi cej ni dwa pola. Dla rusztowaƒ o wysokoêci 20 H 34 m i szerokoêci 1,09 m nale y wykonaç dodatkowe wzmocnienie konstrukcji powy ej dêwigara oraz zamontowaç rury uniwersalne o d ugoêci 6 m, w celu wzmocnienia ów ram w strefie przejazdu (patrz str. 34). 2.4.12. Poszerzenie rusztowania W celu poszerzenia powierzchni roboczej rusztowaƒ stalowych, na zewnàtrz lub do wewnàtrz montuje si wsporniki. Dopuszcza si poszerzenie pomostu rusztowania przy u yciu wsporników stalowych 0,36 m i 0,73 m. Wsporniki 0,36 m mogà byç montowane od strony wewn trznej rusztowania (elewacji) na ka dym jego poziomie. Szkic 2.26 Wsporniki nale y montowaç na wysokoêci blachy w z owej. Obcià enie pomostu konsoli nie mo e przekraczaç obcià eƒ dopuszczalnych pomostu g ównego (szkic 2.26 oraz 2.27). 12 Szkic 2.27

Wsporniki 0,73 m mogà byç montowane na zewn trznej stronie rusztowania na ostatniej jego kondygnacji lub na dowolnej kondygnacji, pod warunkiem dodatkowego zakotwienia do Êciany kondygnacji z zamontowanym wspornikiem oraz jednej kondygnacji powy ej i poni ej. Szkic 2.28 U o enie pomostów w rusztowaniach z poszerzeniami ilustrujà poni sze rysunki. Uk adanie pomostów stalowych powinno byç prowadzone tak, aby szczelina mi dzy pomostami na jednym poziomie nie przekracza a 15 mm (dopuszczalne sà szczeliny wi ksze, nieprzekraczajàce jednak 25 mm, pomi dzy pomostem umieszczonym na wsporniku 0,36 m a pomostem za o onym na ramie pionowej). pomosty stalowe o szerokoêci 0,32 m oraz 0,19 m Szkic 2.29 Szkic 2.30 pomosty aluminiowo-sklejkowe o szerokoêci 0,6 m oraz stalowe 0,19 m Szkic 2.31 13

2.4.13. Dach ochronny W celu zapewnienia bezpieczeƒstwa osobom przechodzàcym obok rusztowania, montuje si dach ochronny. Tworzy go wspornik stalowy 0,73 m po àczony z ramà oraz wspornik dachowy. Wspornik dachowy wy o ony jest pomostami. Ka da rama podtrzymujàca dach ochronny musi byç zakotwiona do budynku (szkic 2.32). Szkic 2.32 UWAGA: Dach ochronny przedstawiony na szkicu 2.32 nie stanowi wystarczajàcego zabezpieczenia w rozumieniu wymagaƒ normy PN-M-47900-2:1996 pkt 4.10.3. 2.4.14. Zewn trzne klatki schodowe W celu zapewnienia wygodnej komunikacji pionowej na rusztowaniu, montuje si zewn trzne klatki schodowe. Standardowo zewn trznà klatk schodowà montuje si w polu 3,07 m lub 2,57 m wg jednego z dwóch przedstawionych schematów. Dodatkowo ustawione ramy àczy si z rusztowaniem przyêciennym co 4 m w pionie, zachowujàc zasad kotwienia w z ów rusztowania przyêciennego w punktach po àczeƒ. Po àczenia wykonuje si przy u yciu rur 48,3x3,2 mm oraz z àczy normalnych. Powierzchnie czo owe klatki schodowej zabezpiecza si por czami czo owymi, powierzchnie zewn trzne nale y zabezpieczyç przy u yciu por czy ch schodów, powierzchnie wewn trzne por czy ch schodów. Schemat 2.1 B Rys. 2.5 Szczegó A A Rys. 2.4 Widok ca oêci Rys. 2.6 Szczegó B Schemat 2.1 Widok z góry 14

Schemat 2.2 B A Rys. 2.7 Widok ca oêci Rys. 2.8 Szczegó A Rys. 2.9 Szczegó B Schemat 2.2 Widok z góry 15

2.4.15. Transport materia ów Rusztowanie mo e byç wyposa one w urzàdzenie do transportu materia ów na wysi gnikach mocowanych z àczami do konstrukcji rusztowania. Mo na wykorzystaç standardowe zblocze oferowane przez producenta nr e552100. Wysi gnik transportowy nale y dodatkowo zakotwiç co najmniej w dwóch miejscach wg poni szego szkicu. Maksymalna masa podnoszonych materia ów nie mo e przekroczyç 150 kg. W przypadku u ytkowania wciàgarek o wy szych wartoêciach udêwigu i mocowanych do rusztowania, nale y wykonaç obliczenia statyczne takiego rusztowania ze wzgl du na nietypowoêç rusztowania. Schemat 2.3 Dodatkowe kotwienia przy zamontowaniu wspornika UWAGA: Dodatkowo nale y zakotwiç dwie sàsiednie ramy z ka dej strony wysi gnika w poziomie kondygnacji oraz jednej kondygnacji poni ej i powy ej. Odleg oêç mi dzy wysi gnikami nie powinna byç mniejsza ni 30 m. Odleg oêç wysi gnika od bli szego koƒca rusztowania nie powinna byç mniejsza ni 15 m. WysokoÊç od punktu zaczepienia zblocza do poziomu pomostu nie mo e byç mniejsza ni 1,6 m. Do transportu pionowego zaleca si stosowanie wciàgarek z osprz tem przystosowanym do monta u na rusztowaniu, np. wciàgarki firmy GEDA. Urzàdzenia te powinny mieç Êwiadectwo dopuszczenia przez UDT. Monta wciàgarek ÊciÊle wg instrukcji opracowanej przez producenta wciàgarki. 2.5. Zasady kotwienia oraz monta u st eƒ 2.5.1. Podstawowe zasady kotwienia: kotwienie rozpoczynaç od drugiego poziomu, kotwiç przy u yciu àczników kotwiàcych dystansowych oraz dwóch z àczy normalnych, zakotwienia nale y umieszczaç symetrycznie na ca ej powierzchni, odleg oêç pomi dzy kotwami w poziomie nie powinna przekraczaç 6 m (kotwiç w przypadku pola 3,07 m), odleg oêç pomi dzy rz dami zakotwieƒ w pionie nie powinna przekraczaç 4 m (kotwiç co drugi poziom), przy czym zakotwienia w rz dach powinny byç przesuni te w poziomie wzgl dem siebie, ka dy rzàd kotew powinien koƒczyç si na brzegu rusztowania, w polach, gdzie wyst pujà ciàgi komunikacyjne, nale y dodatkowo kotwiç pole z obu stron w danym rz dzie kotew, dopuszcza si kotwienie 30 cm poni ej lub powy ej otworu w blasze w z owej. W przypadku rusztowaƒ os oni tych plandekami lub siatkami rusztowaƒ z zamontowanymi dêwigarami bramowymi, ramami przejêciowymi i daszkami ochronnymi wymagane sà dodatkowe zakotwienia, rozmieszczenie oraz liczb zakotwieƒ takich rusztowaƒ przedstawiono na rysunkach w dalszej cz Êci niniejszej instrukcji. W przypadku kotwienia rusztowania za pomocà jednego z àcza do a wewn trznego (rusztowanie z zamocowanym wspornikiem 0,36 m od strony wewn trznej rusztowania), 20% ca kowitej liczby zakotwieƒ nale y wykonaç jako podwójne zgodnie ze schematem. Zakotwienia te nale y rozmieszczaç równomiernie na ca ej powierzchni, zachowujàc zasad monta u minimum dwóch zakotwieƒ typu V na ka dej kotwionej kondygnacji. 16 Dodatkowe àczniki kotwiàce Rami wysi gnika

Schemat 2.4 Przyk ad wykonania zakotwieƒ typu V 2.5.2. Zasady monta u st eƒ ukoênych: st enie ukoêne w kszta cie wie y nale y prowadziç zygzakiem. St aç przynajmniej w co piàtym polu dla modu u L = 2,57 m lub w co czwartym polu dla modu u L = 3,07 m. Przestrzegaç zasady prowadzenia st eƒ w sposób ciàg y od podstawki do góry. Maksymalna odleg oêç pomi dzy poszczególnymi st eniami nie mo e przekraczaç 10 m, st enie ukoêne nale y umieszczaç symetrycznie na d ugoêci rusztowania, liczba st eƒ na ka dej kondygnacji nie mo e byç mniejsza ni 2, st enia wielkop aszczyznowe montowaç wg zasady: jedno st enie na 5 pól jednego poziomu, st enia wielkop aszczyznowe nale y prowadziç po skosie przez 5 pól, a nast pnie po wykonaniu zwrotu po skosie przez te same 5 pól. 2.5.3. Zestawienie si w zakotwieniach i w podstawkach zestawów typowych Si y w zakotwieniach i w podstawkach podane sà w tabelkach zamieszczonych przy schematach ustawieƒ rusztowaƒ. 2.5.4. Uk ad st eƒ i kotew dla rusztowania nieos oni tego do wysokoêci 34 m UWAGA: Rusztowania ustawiane na obiektach wg schematów za àczonych w tym opracowaniu nie wymagajà wykonywania oddzielnych obliczeƒ statycznych. Informacje zawarte w opisach poszczególnych zestawów sprawdzone zosta y przez obliczenia statyczne. U ytkowanie ich przy spe nieniu wymagaƒ opisanych na schematach jest w pe ni bezpieczne. Wszystkie ustawienia odbiegajàce od ustawieƒ zawartych w opracowaniu wymagajà wykonania obliczeƒ statycznych dla udowodnienia statecznoêci konstrukcji. OkreÊlenie fasada zamkni ta opisuje fasad budynku, w której ca a powierzchnia pokryta rusztowaniem jest wype niona materia em nieprzewiewnym (beton, szk o, kompozyt, drewno itp.). OkreÊlenie fasada cz Êciowo otwarta opisuje fasad budynku, w której cz Êç powierzchni pokrytej rusztowaniem do 60% nie jest wype niona materia em nieprzewiewnym (istniejà otwory przelotowe). W tak okreêlanej fasadzie istnieje mo liwoêç przewiewu wiatru przez budynek. 17

Rusztowanie bez pokrycia, fasada zamkni ta* Wariant z przejazdem bramowym 34,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo od Êciany fasada zamkni ta 4 m 1,9 4,8 23,4 52,2 01 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady Rusztowanie bez pokrycia, fasada zamkni ta* Wariant podstawowy 34,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo fasada zamkni ta 4 m 2,8 4,8 16,3 55,1 03 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady 18

Rusztowanie bez pokrycia, fasada zamkni ta* Wariant: wspornik 0,73 m zewnàtrz ostatni poziom + wspornik 0,36 m wewnàtrz na wszystkich poziomach 34,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo fasada zamkni ta 4 m 2,1 4,7 29,4 62,4 05 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady Rusztowanie bez pokrycia, fasada zamkni ta* Wariant z ramà przechodnià St enie pionowe na dwóch poziomach, 2 na ka de 5 pól 34,4 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo od Êciany fasada zamkni ta 4 m 2,3 4,8 25,1 49,7 07 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady 19

Rusztowanie bez pokrycia, fasada cz Êciowo otwarta* Wariant z przejazdem bramowym 34,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo od Êciany fasada cz Êciowo otwarta 4 m 1,9 4,8 23,4 52,1 09 * fasada cz Êciowo otwarta, gdy iloêç otworów w fasadzie mieêci si w przedziale od 0% do 60% Rusztowanie bez pokrycia, fasada cz Êciowo otwarta* Wariant podstawowy 34,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo fasada cz Êciowo otwarta 4 m 2,8 4,8 17,1 55,1 10 * fasada cz Êciowo otwarta, gdy iloêç otworów w fasadzie mieêci si w przedziale od 0% do 60% 20

Rusztowanie bez pokrycia, fasada cz Êciowo otwarta* Wariant: wspornik 0,73 m zewnàtrz ostatni poziom + wspornik 0,36 m wewnàtrz na wszystkich poziomach 34,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo fasada cz Êciowo otwarta 4 m 2,1 4,7 30,2 62,4 11 * fasada cz Êciowo otwarta, gdy iloêç otworów w fasadzie mieêci si w przedziale od 0% do 60% Rusztowanie bez pokrycia, fasada cz Êciowo otwarta* Wariant z ramà przechodnià St enie pionowe na dwóch poziomach, 2 na ka de 5 pól 34,4 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo od Êciany fasada cz Êciowo otwarta 4 m 2,3 4,8 25,5 49,1 12 * fasada cz Êciowo otwarta, gdy iloêç otworów w fasadzie mieêci si w przedziale od 0% do 60% 21

Rusztowanie bez pokrycia, fasada zamkni ta* Wariant z przejazdem bramowym 24,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo od Êciany fasada zamkni ta 8 m 2,8 4,2 20,5 34,1 13 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady Rusztowanie bez pokrycia, fasada zamkni ta* Wariant podstawowy 24,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo od Êciany fasada zamkni ta 8 m 2,8 4,2 14,0 37,0 15 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady 22

Rusztowanie bez pokrycia, fasada zamkni ta* Wariant: wspornik 0,73 m zewnàtrz ostatni poziom + wspornik 0,36 m wewnàtrz na wszystkich poziomach 24,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo fasada zamkni ta 8 m 2,8 4,1 24,3 44,4 17 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady Rusztowanie bez pokrycia, fasada zamkni ta* Wariant z ramà przechodnià St enie pionowe na dwóch poziomach, 2 na ka de 5 pól 24,4 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo od Êciany fasada zamkni ta 8 m 2,6 4,2 21,3 32,0 19 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady 23

Rusztowanie bez pokrycia, fasada zamkni ta* Wariant z przejazdem bramowym 24,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo od Êciany fasada zamkni ta 8 m 3,2 4,3 25,9 39,0 28 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady Rusztowanie bez pokrycia, fasada zamkni ta* Wariant podstawowy 24,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo, ostatni poziom 2 kotwy na 5 pól poziomo fasada zamkni ta 8 m 2,8 4,3 18,0 42,7 29 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady 24

Rusztowanie bez pokrycia, fasada zamkni ta* Wariant: wspornik 0,73 m zewnàtrz ostatni poziom + wspornik 0,36 m wewnàtrz na wszystkich poziomach 24,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo fasada zamkni ta 8 m 2,8 4,2 29,4 50,1 30 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady Rusztowanie bez pokrycia, fasada zamkni ta* Wariant z ramà przechodnià St enie pionowe na dwóch poziomach, 2 na ka de 5 pól 24,4 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo od Êciany fasada zamkni ta 8 m 3,0 4,2 24,3 34,6 31 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady 25

Rusztowanie z pokryciem, fasada zamkni ta* Wariant z ramà przechodnià St enie pionowe na dwóch poziomach, 2 na ka de 5 pól 24,4 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo od Êciany fasada zamkni ta 8 m 2,8 2,6 31,2 32,0 32 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady 2.5.5. Uk ad st eƒ i kotew dla rusztowania do wysokoêci 34 m os oni tego siatkami lub plandekami Rusztowanie pokryte siatkà, fasada zamkni ta* Wariant z przejazdem bramowym 34,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo od Êciany fasada zamkni ta 4 m 2,2 3,0 22,2 53,2 02 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady 26

Rusztowanie pokryte siatkà, fasada zamkni ta* Wariant podstawowy 34,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo fasada zamkni ta 4 m 3,9 3,0 16,3 53,7 04 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady Rusztowanie pokryte siatkà, fasada zamkni ta* Wariant: wspornik 0,73 m zewnàtrz ostatni poziom + wspornik 0,36 m wewnàtrz wszystkie poziomy 34,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo fasada zamkni ta 4 m 3,1 3,0 29,3 61,2 06 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady 27

Rusztowanie pokryte siatkà, fasada zamkni ta* Wariant z ramà przechodnià St enie pionowe na dwóch poziomach, 2 na ka de 5 pól 34,4 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo od Êciany fasada zamkni ta 4 m 5,1 3,7 25,5 32,7 08 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady Rusztowanie pokryte siatkà, fasada zamkni ta* Wariant z przejazdem bramowym 24,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo od Êciany fasada zamkni ta 4 m 2,7 2,6 17,6 34,4 14 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady 28

Rusztowanie pokryte siatkà, fasada zamkni ta* Wariant podstawowy 24,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo, ostatni poziom 2 kotwy na 5 pól poziomo fasada zamkni ta 4 m 2,7 2,6 12,7 37,3 16 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady Rusztowanie pokryte siatkà, fasada zamkni ta* Wariant: wspornik 0,73 m zewnàtrz ostatni poziom + wspornik 0,36 m wewnàtrz wszystkie poziomy 24,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo, ostatni poziom 2 kotwy na 5 pól poziomo fasada zamkni ta 8 m 2,8 2,6 23,3 43,5 18 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady 29

Rusztowanie pokryte siatkà, fasada zamkni ta* Wariant z ramà przechodnià St enie pionowe na dwóch poziomach, 2 na ka de 5 pól 24,4 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo od Êciany fasada zamkni ta 4 m 2,8 2,6 20,4 32,0 20 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady Rusztowanie pokryte siatkà, fasada cz Êciowo otwarta* Wariant z przejazdem bramowym 24,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo od Êciany fasada cz Êciowo otwarta 4 m 2,7 2,8 17,6 35,1 21 * fasada cz Êciowo otwarta, gdy iloêç otworów w fasadzie mieêci si w przedziale od 0% do 60% 30

Rusztowanie pokryte siatkà, fasada cz Êciowo otwarta* Wariant podstawowy 24,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo, ostatni poziom 2 kotwy na 5 pól poziomo fasada cz Êciowo otwarta 4 m 2,8 2,9 12,5 37,1 22 * fasada cz Êciowo otwarta, gdy iloêç otworów w fasadzie mieêci si w przedziale od 0% do 60% Rusztowanie pokryte siatkà, fasada cz Êciowo otwarta* Wariant: wspornik 0,73 m zewnàtrz ostatni poziom + wspornik 0,36 m wewnàtrz na wszystkich poziomach 24,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo fasada cz Êciowo otwarta 4 m 2,8 2,9 23,3 43,5 23 * fasada cz Êciowo otwarta, gdy iloêç otworów w fasadzie mieêci si w przedziale od 0% do 60% 31

Rusztowanie pokryte siatkà, fasada cz Êciowo otwarta* Wariant z ramà przechodnià St enie pionowe na dwóch poziomach, 2 na ka de 5 pól 24,4 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo od Êciany fasada cz Êciowo otwarta 4 m 2,8 2,9 20,4 32,0 24 * fasada cz Êciowo otwarta, gdy iloêç otworów w fasadzie mieêci si w przedziale od 0% do 60% Rusztowanie pokryte plandekà, fasada zamkni ta* Wariant z przejazdem bramowym 24,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo, ostatni poziom 2 kotwy na 5 pól poziomo od Êciany fasada zamkni ta ka dy w ze ka dy w ze 1,65 2,9 18,0 35,4 25 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady 32

Rusztowanie pokryte plandekà, fasada zamkni ta* Wariant podstawowy 24,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo, ostatni poziom 2 kotwy na 5 pól poziomo fasada zamkni ta ka dy w ze ka dy w ze 1,6 2,9 13,2 36,9 26 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady Rusztowanie pokryte plandekà, fasada zamkni ta* Wspornik 0,36 m wewnàtrz wszystkie poziomy 24,2 m kotwa spinajàca dwa i kotwa spinajàca jeden kotwa V podwójna, jedna na 5 pól poziomo, ostatni poziom 2 kotwy na 5 pól poziomo fasada zamkni ta ka dy w ze ka dy w ze 1,6 3,0 23,5 36,9 27 * fasada zamkni ta, gdy iloêç otworów wynosi poni ej 20% powierzchni fasady 33

2.5.6. Dodatkowe zakotwienia przy monta u dêwigarów Dopuszczalne obcià enie u ytkowe 2 kn/m 2. Wspornik 0,36 m (e285539) od strony przyêciennej. Dopuszczalne wykr cenie podstawek 0,2 m. Dopuszczalne obcià enie u ytkowe 2 kn/m 2. Wspornik 0,36 m (e285539) od strony przyêciennej. Dopuszczalne wykr cenie podstawek 0,2 m. Pozosta e zasady kotwienia jak dla poszczególnych wariantów Pozosta e zasady kotwienia jak dla poszczególnych wariantów Szkic 2.33 Si y w zakotwieniu jak w poszczególnych wariantach Szkic 2.34 Si y w zakotwieniu jak w poszczególnych wariantach Rys. 2.10 Widok aksonometryczny przyk adowego przejazdu bramowego 34

2.5.7. Dodatkowe zakotwienia przy monta u daszka ochronnego i ram przejêciowych Dopuszczalne obcià enie u ytkowe 2 kn/m 2. Wspornik 0,36 m (e285539) od strony przyêciennej. Dopuszczalne wykr cenie podstawek 0,2 m. Dopuszczalne obcià enie u ytkowe 2 kn/m 2. Wspornik 0,36 m (e285539) od strony przyêciennej. Dopuszczalne wykr cenie podstawek 0,2 m. Pozosta e zasady kotwienia jak dla poszczególnych wariantów Pozosta e zasady kotwienia jak dla poszczególnych wariantów Szkic 2.35 Si y w zakotwieniu i w podstawkach jak w poszczególnych wariantach Szczegó A Szkic 2.36 Si y w zakotwieniu i w podstawkach jak w poszczególnych wariantach Rys. 2.11 Przyk ad wykonania daszka ochronnego 35

3. RUSZTOWANIA PRZEJEZDNE 3. Rusztowania przejezdne Przedstawiany system posiada mo liwoêç tworzenia rusztowaƒ przejezdnych na podstawie elementów wykorzystywanych w ustawieniu fasadowym. Przyk ady takiej konfiguracji pokazano na poni szych rysunkach. Rys. 3.1 Zestaw o szerokoêci jednej ramy Rys. 3.2 Zestaw o szerokoêci dwóch ram Podstawowym warunkiem budowy rusztowaƒ przejezdnych jest zachowanie zasady: wysokoêç rusztowania nie mo e byç wi ksza ni trzykrotna wartoêç mniejszego boku podstawy rusztowania, w przypadku u ytkowania na zewnàtrz budynków oraz nie mo e byç wi ksza ni czterokrotna wartoêç mniejszego boku podstawy rusztowania, w przypadku u ytkowania w pomieszczeniach zamkni tych. Zasada nie obejmuje rusztowaƒ przejezdnych kotwionych do budynków. Podczas pracy na takim rusztowaniu nale y przestrzegaç poni szych wskazówek: pracowaç tylko na jednym poziomie roboczym, nie umieszczaç wciàgarek, przetaczaç rusztowanie tylko po powierzchni p askiej, równej i wystarczajàco noênej, przetaczaç tylko wzd u d u szej osi rusztowania, podczas przemieszczania niedopuszczalne jest przebywanie ludzi i pozostawianie narz dzi na rusztowaniu, po ustawieniu w po o eniu docelowym zablokowaç hamulce rolek jezdnych, po ka dorazowym ustawieniu w nowym miejscu sprawdziç stabilnoêç rusztowania (wszystkie ko a podpierajà rusztowanie). 36

4. WYMAGANIA OGÓLNE I ZASADY BEZPIECZE STWA PRZY MONTA U I EKSPLOATACJI RUSZTOWA 4. Wymagania ogólne i zasady bezpieczeƒstwa przy monta u i eksploatacji rusztowaƒ Podczas prac wykonywanych na rusztowaniu nale y przestrzegaç ogólnych zasad BHP zgodnie z obowiàzujàcymi rozporzàdzeniami w tej dziedzinie. 4.1. Pracownicy zatrudnieni przy ustawianiu i rozbiórce rusztowania powinni byç przeszkoleni w zakresie monta u danego rodzaju rusztowania i posiadaç uprawnienia monta ysty rusztowaƒ wydane przez oêrodek szkoleniowy akredytowany przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego w Warszawie. 4.2. Przy wznoszeniu i rozbiórce rusztowania nale y wyznaczyç stref niebezpiecznà i zabezpieczyç jà poprzez oznakowanie i ogrodzenie por czami o wysokoêci min. 1,5 m. Strefa niebezpieczna nie mo e wynosiç mniej ni 1/10 wysokoêci rusztowania, ale nie mniej ni 6 m. W zwartej zabudowie miejskiej wy ej okreêlona strefa mo e zostaç zmniejszona z uwzgl dnieniem procedur i zasad wynikajàcych z Rozporzàdzenia Ministra Infrastruktury (Dz. U. Nr 47/03, poz. 401). 4.3. Monta, eksploatacja i demonta rusztowaƒ sà zabronione: a) o zmroku, je eli nie zapewniono oêwietlenia dajàcego dobrà widocznoêç; b) w czasie g stej mg y, opadów deszczu i Êniegu oraz go oledzi; c) podczas burzy i wiatru o szybkoêci przekraczajàcej 10 m/s. 4.4. Napowietrzne linie energetyczne powinny byç wy àczone w trakcie monta u, demonta u i eksploatacji rusztowania, je eli istnieje niebezpieczeƒstwo zetkni cia si stalowego elementu rusztowania z nieos oni tym przewodem. Nie wymagajà wy àczenia spod napi cia lub specjalnych zabezpieczeƒ linie energetyczne znajdujàce si w odleg oêci wi kszej ni wynosi strefa niebezpieczna, którà jest minimalna odleg oêç (w poziomie) skrajnych ko yszàcych si przewodów od rusztowania i od najdalej wysuni tego koƒca przenoszonych elementów. Odleg oêç ta wynosi: a) 3 m dla linii o napi ciu znamionowym nieprzekraczajàcym 1 kv; b) 5 m dla linii o napi ciu znamionowym powy ej 1 kv, nieprzekraczajàcym 15 kv; c) 10 m dla linii o napi ciu znamionowym powy ej 15 kv, nieprzekraczajàcym 30 kv; d) 15 m dla linii o napi ciu znamionowym powy ej 30 kv, nieprzekraczajàcym 110 kv; e) 30 m dla linii o napi ciu znamionowym powy ej 110 kv. 4.5. Urzàdzenia piorunochronowe rusztowania Konstrukcja rusztowania powinna byç wyposa ona w urzàdzenia piorunochronowe zgodnie z PN-M-47900-2:1996 pkt 4.8. Urzàdzenia piorunochronowe. 4.6. Uziemienie rusztowania Ka da konstrukcja rusztowania powinna byç uziemiona zgodnie z wymaganiami normy PN-M-47900-2:1996 pkt 4.8.3. Uziemienie. 4.7. Przewody elektryczne Przewody elektryczne pod napi ciem znajdujàce si na rusztowaniu lub w jego pobli u powinny spe niaç wymagania normy PN-M-47900-2:1996 pkt 4.9.2. i 4.9.3. 4.8. U ytkowanie rusztowania jest dopuszczalne po dokonaniu jego odbioru przez kierownika budowy lub uprawnionà osob. Odbiór rusztowania potwierdza si wpisem w dzienniku budowy lub w protokole odbioru technicznego (Rozporzàdzenie Ministra Infrastruktury 110, Dz. U. Nr 47/03, poz. 401). Wzór Protoko u Odbioru Technicznego Rusztowania stanowi Za àcznik nr 1. Szczegó owà procedur odbioru rusztowania okreêla Rozporzàdzenie Ministra Infrastruktury (Dz. U. Nr 47/03, poz. 401, 110). 4.9. Na rusztowaniu powinna byç wywieszona tablica informujàca o dopuszczalnej wielkoêci obcià enia pomostów. Obcià enie pomostów rusztowania materia ami ponad jego noênoêç i gromadzenie si pracowników na pomostach jest zabronione. 4.10. Ka de rusztowanie musi byç wyposa one w piony komunikacyjne. Piony nale y wykonaç jednoczeênie ze wznoszeniem konstrukcji rusztowania. Odleg oêç mi dzy sàsiednimi pionami komunikacyjnymi nie mo e przekraczaç 40 m. Odleg oêç stanowiska pracy najdalej oddalonego od poziomu komunikacyjnego nie mo e przekraczaç 20 m. 4.11. Rusztowania przeznaczone do eksploatacji w II i III strefie obcià enia wiatrem, wg PN-77/B-02011, nale y poddaç dodatkowym obliczeniom statycznym na dzia anie wiatru. W wyniku obliczeƒ statycznych nale y ustaliç liczb zakotwieƒ przypadajàcych na wycinek rusztowania, przyjmujàc, e wielkoêç si y odrywajàcej rusztowanie (w kierunku prostopad ym do Êciany) na 1 kotw nie mo e przekraczaç 2,5 kn (250 kg). 37

4. WYMAGANIA OGÓLNE I ZASADY BEZPIECZE STWA PRZY MONTA U I EKSPLOATACJI RUSZTOWA Szkic 4.1 Mapka obcià enia wiatrem wg PN-77/B-02011 4.12. Wszystkie po àczenia elementów rurowych rusztowania nale y wykonaç za pomocà z àczy normalnych i obrotowych. Z àcza dokr caç momentem 50 Nm. 4.13. Rusztowanie nale y ustawiç na terenie utwardzonym. W przypadku ustawiania na pod o u gruntowym konieczne jest stosowanie podk adek drewnianych, przy czym jedna podk adka winna obejmowaç dwie podstawki. 4.14. Demonta rusztowania mo e nastàpiç po zakoƒczeniu robót wykonywanych z tego rusztowania oraz po usuni ciu z pomostów roboczych wszystkich narz dzi i materia ów. Dopuszcza si cz Êciowy demonta od góry w miar post pu prac z najwy szego pomostu. Przy demonta u niedopuszczalne jest zrzucanie elementów z wysokoêci. Po zakoƒczeniu demonta u wszystkie elementy rusztowania powinny byç oczyszczone, przejrzane i posegregowane na nadajàce si do dalszego u ytku, wymagajàce naprawy lub wymiany. 4.15. Ka de rusztowanie po zamontowaniu u u ytkownika i przed dopuszczeniem do pracy powinno byç poddane badaniom eksploatacyjnym zgodnie z PN-M-47900-2:1996 pkt 7.3. Badania zmontowanych rusztowaƒ u u ytkownika. Badania nale y przeprowadzaç ka dorazowo po ca kowitym zakoƒczeniu robót monta owych rusztowania. 4.16. NoÊnoÊç po àczenia kotwy z pod o em musi byç sprawdzona poprzez wykonanie prób. Liczba sprawdzanych zakotwieƒ powinna byç ustalona przez kierownika budowy lub osob nadzorujàcà monta rusztowania, przy czym nale y przestrzegaç nast pujàcych zasad: obcià enie próbne musi wynosiç 1,2-krotnoÊç wymaganej si y kotwienia okreêlonych dla poszczególnych wariantów rusztowania; liczba punktów kotwienia poddanych badaniom musi wynosiç co najmniej: 20% w przypadku pod o a betonowego 40% w przypadku pod o a z innych materia ów sprawdzeniu podlegajà wszystkie rodzaje kotew; zakotwienia nale y sprawdzaç za pomocà specjalistycznego urzàdzenia do sprawdzania zakotwieƒ lub dêwigni 1:10. W przypadku gdy noênoêç po àczenia ko ka z pod o em nie gwarantuje przeniesienia wymaganych si zakotwieƒ, nale y zastosowaç zakotwienia trójkàtne w tym samym punkcie kotwienia lub zwi kszyç liczb zakotwieƒ. 4.17. Dopuszczalne obcià enie rusztowania wynosi 2 kn/m 2 (200 kg/m 2 ). U ytkownik rusztowania obowiàzany jest wywiesiç na nim tablic z podaniem ww. obcià enia. 38