Dossier Wirtualizacja w praktyce 96 Warsztat Podręcznik ripowania 103 Test Kino w komputerze 106 Przegląd programów 55 wspaniałych darmowych narzędzi, których (być może) nie znasz 110 Recenzje Nowości rynku 116 InAlbum 4.0 Deluxe 118 Paragon Backup & Recovery 10 Home 118 Acronis True Image Home 2011 119 MAGIX Movie Edit Pro 17 Plus 119 Pytania, opinie i sugestie: Robert_Szyszka@idg.com.pl System w systemie Wirtualizacja szturmem zdobywa nie tylko serwery i infrastrukturę IT korporacji. Wykorzystywana jest również w komputerach prywatnych. Do jej popularyzacji przyczynił się Windows 7 i tak zwany tryb XP Mode, będący wirtualną maszyną Windows XP działającą w siódemce. Technologia ta pozwala na jednoczesne uruchamianie wielu systemów operacyjnych, ułatwia testowanie oprogramowania i poprawia wykorzystanie mocy obliczeniowej procesora. Zwiększa również bezpieczeństwo i zmniejsza koszty utrzymania infrastruktury informatycznej. I choć to wszystko brzmi skomplikowanie, w praktyce jest bardzo proste. W tym numerze zamieściliśmy przegląd dostępnych dla użytkownika domowego środowisk wirtualizacyjnych, prezentujemy ich wady i zalety. Oprócz tego pokazujemy, jak z nich skorzystać w praktyce. Praktyczny jest również podręcznik ripowania. Omawia sposoby zgrywania muzyki z płyt Audio CD i filmów z krążków DVD i Blu-ray. Dla osób kochających porównania przygotowaliśmy test programowych odtwarzaczy filmów. W zestawieniu znalazły się najpopularniejsze narzędzia polskiej i zagranicznej produkcji. Robert Szyszka Platformy wirtualizacyjne Wirtualizacja w pr Platformy wirtualizacyjne pozwalają na uruchamianie wielu różnych systemów operacyjnych na jednym komputerze i ułatwiają testowanie oprogramowania. Poprawiają też wykorzystanie mocy obliczeniowej procesora i zwiększają bezpieczeństwo danych. Ich instalacja najczęściej nie wiąże się z dodatkowymi kosztami. Przedstawiamy dostępne platformy i pokazujemy, jak z nich korzystać. Najprościej mówiąc, wirtualizacja umożliwia oddzielenie zasobów programowych od sprzętowych. Gdy te warstwy są od siebie niezależne, użytkownik nie musi się martwić, czy jego oprogramowanie będzie działać na danym komputerze. Przykładem wirtualizacji może być język Java, który dzięki specjalnemu środowisku jest niezależny od platformy, a aplikacje w nim utworzone działają w każdym systemie. Wirtualizować można programy, systemy operacyjne, sieci komputerowe czy nawet jedynie pamięć operacyjną. Jeżeli wirtualizowany system wykorzystuje do pracy i rozwiązywania konfliktów z innymi wirtualnymi środowiskami elementy systemu-matki, to taki sposób pracy 96 styczeń 2011 www.pcworld.pl
Aplikacje zainstalowane w trybie Windows XP Mode dostępne są bezpośrednio z poziomu interfejsu Windows 7. Na DVD Paragon Go Virtual Parallels Desktop 4 for Windows & Linux SecurAble VirtualBox 3.1.4 VMWare Player VMWare Workstation 7 Windows Virtual PC Windows XP Mode aktyce określa się mianem parawirtualizacji. W pełnej wirtualizacji system gościa działa tak, jakby był uruchomiony na osobnym komputerze. Żądania, które mogłyby powodować konflikty, przechwytuje i obsługuje środowisko wirtualizacyjne. Wirtualizacja, w przeciwieństwie do emulacji, wykorzystuje bezpośredni dostęp do zainstalowanych w komputerze urządzeń. Im większy, tym lepiej. Dostęp do wszystkich zasobów wymaga zastosowania w pececie specjalnej architektury, np. Intel-VT czy AMD-V. W takim rozwiązaniu system gościa współistnieje na komputerze z systemem bazowym. Emulator symuluje cały sprzęt w sposób programowy, co powoduje znaczny spadek wydajności. Wirtualizacja pozwala zmiejszyć wydatki na rozbudowę infrastruktury komputerowej. Zamiast kupować kilka komputerów, wszystkie systemy można odpalić jednocześnie na jednym. To idealne rozwiązanie dla testerów lub działów pomocy technicznej. Ten sposób pracy pozwala również optymalnie wykorzystać zasoby peceta, który w zwykłych warunkach przeważnie pozostaje w spoczynku. Praca w wirtualnym środowisku zwiększa również bezpieczeństwo. Do niedawna technologie wirtualizacyjne stosowane były głównie w rozbudowanych centrach danych i serwerowych. Systematycznie jednak zdobywają rynek produktów biurkowych. Sprawdziliśmy zalety i wady najpopularniejszych rozwiązań i podpowiadamy, jak stawiać pierwsze kroki w świecie wirtualnych systemów. Virtual PC Ten bezpłatny program dostępny jest do systemów Windows XP Professional i Vista Business, Ultimate i Enterprise. Nowa wersja Windows Virtual PC przeznaczona jest do Windows 7 Professional, Ultimate i Enterprise. Umożliwia instalację Zalety wirtualizacji Lepsze wykorzystanie mocy obliczeniowej komputera Łatwe testowanie i poznawanie nowych systemów operacyjnych Tańsze i prostsze tworzenie zróżnicowanych środowisk testowych Możliwość równoległego, jednoczesnego uruchomienia wielu systemów operacyjnych Wzrost bezpieczeństwa danych Możliwość uruchamiania starych, niekompatybilnych z nowymi systemami programów i gier maszyn wirtualnych zawierających m.in. DOS-a, Linuksy, OS/2. Pozwala skorzystać z innych wersji Windows aż do Windows 7 Enterprise włącznie, z wyłączeniem ich odmian serwerowych. 22d48 styczeń 2011 www.pcworld.pl 97
DOSSIER Czy twój procesor pozwala na wirtualizację? Wbudowane w procesory technologie ułatwiające korzystanie z wirtualizacji to Intel-VT oraz AMD-V. Zwiększają one wydajność środowisk wirtualizacyjnych, dostarczają dodatkowe listy rozkazów procesora. Nie są konieczne do korzystania z wirtualnego systemu, ale wspomagają jego działanie. Aby sprzętowa obsługa wirtualizacji była możliwa, musi być obsługiwana przez procesor i odblokowana w BIOS-ie komputera. Jak sprawdzić, czy pecet spełnia te wymagania? Nic prostszego, wystarczy uruchomić program SecurAble. Nie trzeba go nawet instalować. Odpowiednia ocena zostanie wyświetlona w polu Hardware Virtualisation. Weryfikacja sprzętowej obsługi wirtualizacji w procesorach za pomocą SecurAble. Integracja z Windows 7 pozwala na bezpośrednie uruchamianie wirtualnych aplikacji z poziomu interfejsu hosta, tak jakby były na nim zainstalowane. Integracja z Eksploratorem ułatwia obsługę. Systemy bazowy i wirtualny mogą współdzielić Schowek i twarde dyski. Host udostępnia gościowi drukarki i porty USB. Virtual PC nie obsługuje akceleracji 3D oferowanej przez karty graficzne, co powoduje, że system wirtualny nie nadaje się do uruchamiania gier. Koniecznie trzeba tu wspomnieć o Windows XP Mode. To gotowa do zainstalowania w Windows Virtual PC maszyna wirtualna, przeznaczona do Windows 7, zawierająca pełną wersję Windows XP Professional. Dzięki temu posiadacz siódemki dostaje niejako bezpłatnie drugi system operacyjny. Virtual PC potrafi korzystać z technologii Intel-VT oraz AMD-V, ale nie są one niezbędne do jego działania. Chociaż pracuje na maszynach wieloprocesorowych, do pracy używa tylko jednego CPU bądź rdzenia. Mimo że można go instalować w systemach 64-bitowych, nie jest możliwe uruchamianie w nim 64-bitowych maszyn wirtualnych. Windows Virtual PC, choć mocno łączony z trybem Windows XP Mode, Nowa maszyna wirtualna w Windows Virtual PC 1. Otwórz menu startowe, kliknij w nim pozycję Windows Virtual PC i wybierz Windows Virtual PC. Kreator tworzenia nowej maszyny wirtualnej uruchamia się przyciskiem Utwórz maszynę wirtualną. W polu Nazwa nadaj jej dowolną nazwę. Najlepiej, by czytelnie określała system, który zostanie zainstalowany. Korzystając z przycisku Przeglądaj, wskaż miejsce na dysku, w którym będzie przechowywany plik z wirtualnym systemem. Przejdź dalej. 2. W polu Pamięć RAM określ, ile pamięci operacyjnej chcesz zarezerwować dla maszyny. Domyślne 512 MB to niewiele. Jeżeli masz więcej pamięci izycznej na przykład 4 GB przeznacz na wirtualny system 1 bądź 2 GB. Upewnij się, że zaznaczone jest pole Użyj połączeń sieciowych komputera. Dzięki temu wirtualny system będzie mógł korzystać z sieci i Internetu 3. Pozostaw zaznaczoną opcję Utwórz dynamicznie rozszerzany dysk. Zaznaczenie Włącz dyski cofania spowoduje, że zmiany wprowadzane na wirtualnym dysku będą najpierw zapisywane na tzw. dysku cofania. Będziesz mógł zdecydować, czy wprowadzić je w życie, czy odrzucić. Zapisanych operacji nie można jednak przeprowadzać selektywnie. Kliknij przycisk Utwórz. 4. Nowa maszyna zostaje zapisana w oknie Virtual PC. Teraz należy ją uruchomić i zainstalować wirtualny system. Operację przeprowadza się tak, jak na osobnym komputerze. Rezerwacja pamięci operacyjnej dla wirtualnego systemu w Virtual PC. Okno Virtual PC z zapisanymi w nim wirtualnymi systemami wygląda jak typowe okno Eksploratora Windows. 98 styczeń 2011 www.pcworld.pl
PLATFORMY WIRTUALIZACYJNE SYSTEMY I PROGRAMY w Zmiany w konfiguracji maszyny wirtualnej VirtualBoksa Podstawowe parametry maszyny wirtualnej deiniuje się w trakcie jej tworzenia, ale często wymagają one modyikacji podczas pracy. Potrzeba na przykład więcej miejsca na dysku, użytkownik chce dodać do wirtualnego środowiska więcej pamięci operacyjnej bądź zablokować niektóre urządzenia USB. 1. Uruchom VirtualBoksa, zaznacz w lewej części okna wirtualny system, którego parametry chcesz zmodyikować, i kliknij przycisk Ustawienia na pasku narzędzi. Sekcja Ogólne zawiera wersję systemu i parametry opisowe. Możesz tu jednak zmienić sposób funkcjonowania Schowka systemowego. Jeżeli chcesz ograniczyć jego działanie do jednego kierunku, np, w celu zwiększenia bezpieczeństwa, zrobisz to na liście Współdzielony schowek umieszczonej na karcie Zaawansowane. Domyślne ustawienie dwukierunkowe pozwala kopiować dane z systemu bazowego do wirtualnego i odwrotnie. Na tej samej karcie możesz także przenieść pasek narzędzi maszyny wirtualnej z dolnej krawędzi ekranu do górnej. Wystarczy, że zaznaczysz opcję Pokaż u góry ekranu. 3. Liczbę wirtualnych procesorów zmodyikujesz na karcie Procesor. Włączysz tam również obsługę adresowania PAE. Jeżeli twój procesor obsługuje sprzętową wirtualizację, możesz włączyć jej obsługę w programie, zaznaczając odpowiednie opcje na karcie Akceleracja. 4. Pamięć karty graicznej oraz akceleracja graiki deiniowane są na karcie Wideo w sekcji Ekran. W tej samej sekcji, ale na karcie Zdalny pulpit możesz uruchomić funkcję zdalnego dostępu. Dzięki temu uzyskasz możliwość obsługi wirtualnego systemu zdalnie, za pomocą połączenia sieciowego. Serwer zdalnego dostępu w VirtualBoksie. Po wybraniu właściwego systemu można sprawdzić jego parametry. 2. Konigurację wirtualnego sprzętu przeprowadza się w sekcji System. Na karcie Płyta główna suwakiem Pamięć podstawowa możesz zwiększyć ilość przypisanej maszynie pamięci wirtualnej. Odpowiednią wartość wpiszesz też w pole po prawej stronie. Pamiętaj, że niezalecane jest rezerwowanie więcej niż połowy używanej pamięci izycznej. Poniżej, korzystając ze strzałek, zmienisz kolejność startową. Jeżeli chcesz użyć do tego wirtualnej karty sieciowej, zaznacz pole Sieć. Jeżeli do komputera bazowego podłączony jest tablet, możesz go użyć po zaznaczeniu pola Włącz graiczne urządzenie wskazujące. 5. Czasami trzeba zmienić wirtualny adres MAC karty sieciowej. Aby to zrobić, kliknij sekcję Sieć i kartę Karta. Po rozwinięciu łącza Zaawansowane wybierz przycisk z prawej strony pola Adres MAC. Jeżeli twoja maszyna wirtualna potrzebuje obsługi portów COM, włączysz je w sekcji Porty szeregowe. Filtry urządzeń USB deiniuje się zaś w sekcji USB. Aby zdeiniować iltr na podstawie podłączonych urządzeń, kliknij z prawej strony okna przycisk Dodaj iltr na podstawie i wybierz z listy urządzenie. Jeżeli chcesz zdeiniować iltr ręcznie, użyj przycisku Dodaj pusty iltr. Obsługę danego urządzenia USB można włączać bądź wyłączać, zaznaczając odpowiednie pole na liście sprzętu. VirtualBox zmiana przypisanej pamięci wirtualnej Filtr urządzeń USB. styczeń 2011 www.pcworld.pl 99
DOSSIER Przejrzyste menu VirtualBoksa i intuicyjna obsługa zachęcają do korzystania z tej platformy. stanowi samodzielne środowisko wirtualizacyjne. Można w nim instalować również inne systemy. Konfiguracja nowej maszyny jest bardzo prosta. VirtualBox VirtalBox jest bezpłatnym narzędziem do uruchamiania wirtualnych systemów, firmowanym przez Oracle. Rozwijany na licencji GPL program nie ustępuje funkcjonalnością produktom komercyjnym. Można go instalować m.in. w takich systemach, jak Solaris, FreeBSD, Linuksach, MacOS X oraz oczywiście Windows. Działa zarówno na procesorach 32-, jak i 64-bitowych. Wśród systemów gościnnych należy wymienić DOS, różne wersje Linuksów, FreeBSD, Solarisa i Open Solarisa, MacOS X, Windows z serii 3x i 9x oraz linię Windows NT. Bez problemu będą działać również wersje serwerowe Windows 2003 oraz MacOS X, a nawet tak egzotyczne produkty, jak Haiku (nowe wcielenie BeOS-u) czy inspirowany Amigą Syllable. Co ważne, potrafi emulować nie tylko procesory 32-bitowe, Windows Virtual PC, ale także jednostki 64-bitowe. VirtualBox cechuje się dużą wydajnością i szybką pracą. Korzysta się z niego bardziej intuicyjnie niż z narzędzia Microsoftu. Z kolei aplikacja Oracle a w mniejszym stopniu integruje się z bazowym systemem operacyjnym, ale minus ten rekompensują VMWare Player korzystanie z gotowych środowisk wirtualnych Producent VMWare udostępnia na swojej stronie internetowej wiele wstępnie zdeiniowanych środowisk wirtualnych. Można je pobrać i uruchomić w VMWare Playerze. Dzięki takiemu rozwiązaniu nie trzeba mieć nośników instalacyjnych systemu i programów i tracić czasu na ich instalację i konigurację. 1. Uruchom VMWare Playera i kliknij w głównym oknie programu łącze Download a Virtual Appliance. Otworzy się strona internetowa. W lewej części okna wybierz kategorię, którą chcesz przeszukać, na przykład Operating systems. Wyszukaj interesującą cię instalację i kliknij Download. 2. Wskaż miejsce na dysku i zapisz pobierane pliki. Po zakończeniu pobierania odszukaj na dysku odpowiedni katalog i rozpakuj je. Kliknij dwukrotnie plik maszyny wirtualnej. Zostanie on przekonwertowany na odpowiedni format za pomocą VMWare Workstation. Wybierz przycisk Create Full Clone. Po chwili możesz go uruchomić w VMWare Workstation przyciskiem Power on. Aby jednak odpalić pobrany system w Playerze, zamknij stację roboczą, wróć do jego okna i wybierz łącze Open a Virtual Machine 3. Odszukaj skonwertowany plik maszyny wirtualnej i kliknij go dwukrotnie. Zanim uruchomisz system, możesz jeszcze zmienić jego parametry. Służy do tego celu łącze Edit virtual machine settings. Aby je włączyć, użyj Play virtual machine. Dostęp do predefiniowanych środowisk VMWare na stronie producenta. Uruchamianie maszyny wirtualnej w VMWare Workstation. 100 styczeń 2011 www.pcworld.pl
PLATFORMY WIRTUALIZACYJNE SYSTEMY I PROGRAMY Inteligentna ochrona w Parallels Desktopie Ważne dane opracowywane za pomocą maszyny wirtualnej wymagają szczególnej troski. W razie awarii mogą zostać utracone bezpowrotnie, dlatego w szczególnych sytuacjach należy regularnie tworzyć kopie zapasowych. Operację tę ułatwia i automatyzuje mechanizm SmartGuard w Parallels Desktopie. Za jego pomocą można zapisywać w tle regularne kopie stanu maszyny wirtualnej. Zobacz, jak włączyć tę funkcję. 1. Uruchom Paralells Desktopa, zaznacz wybrany system wirtualny i rozwiń menu Virtual Machine. Kliknij polecenie Settings. Lista wirtualnych Windows, które można uruchomić w VMWare, obejmuje wszystkie wersje od 3.1 do 7, lista Linuksów jest jeszcze dłuższa. znaczne możliwości konfiguracyjne. Przydatna jest także funkcja migawek, pozwalająca zapisać kilka różnych stanów danego środowiska operacyjnego. Korzystanie z niego ułatwia polska wersja językowa. VMWare VMWare to specjalista wśród producentów narzędzi wirtualizacyjnych. Oferuje cały pakiet programów adresowanych do różnych odbiorców. Są narzędzia ułatwiające obsługę i rozbudowę dużych centrów danych, czy zarządzanie firmową infrastrukturą (vsphere, vcenter, Server) oraz aplikacje do komputerów biurkowych (VMWare Workstation i Player). Bezpłatny jest VMWare Player. To przede wszystkim narzędzie do uruchamiania przygotowanych wcześniej maszyn wirtualnych. Ze strony Dostęp do ustawień maszyny wirtualnej w Parallels Desktop. 2. Wybierz sekcję SmartGuard i w prawej części okna zaznacz opcję Enabled. W polu Interval for taking snapshot zdeiniuj, co jaki czas ma być tworzona kopia. Obrazy maszyny wirtualnej można zapisywać w odstępach minimum jednej godziny i maksymalnie co 48 godzin. Parallels Desktop włączanie funkcji inteligentnej ochrony maszyny wirtualnej. Za pomocą VMWare Playera można uruchomić tryb Windows XP Mode z Windows 7, trzeba go jednak najpierw zainstalować. 3. Program może zapisać maksymalnie 100 kopii. Domyślnie ustawione jest 10. Parametr ten modyikuje się w polu Maximum numer of snapshots. Wybrana liczba kopii ma wpływ na podział poniżej. W zależności od ustawień Parallels Desktop przechowa kopie dzienne, tygodniowe i miesięczne bądź godzinowe, dzienne i tygodniowe. Liczba wersji w każdej grupie jest podobna, priorytet mają kopie dzienne i godzinowe. 4. Jeżeli chcesz być uprzedzany o zapisaniu kopii, pozostaw zaznaczenie opcji Notify me before snapshot creation. Jeżeli nie chcesz być o tym informowany, usuń to zaznaczenie. Kliknij OK, by zaakceptować zmiany w koniguracji. styczeń 2011 www.pcworld.pl 101
DOSSIER producenta można pobrać pliki z gotowymi do użycia środowiskami. Za jego pomocą można jednak również tworzyć własne. Obsługuje ponadto wirtualne środowiska Microsoftu oraz format Live State Recovery Symanteca. Produkty VMWare przeznaczone są do instalacji w Windows i Linuksie. Imponują liczbą obsługiwanych systemów wirtualnych. Znalazły się tu m.in. różne wersje Windows (łącznie z siódemką) i Linuksa, BSD, SCO, BeOS, ChromeOS, Netware czy OS/2. Według producenta ich liczba przekracza 200. Oficjalnie nie ma wśród nich MacOS X, ale również ten system da się uruchomić. Aplikacje działają na procesorach 32- oraz 64- bitowych i takie CPU również emulują. Obsługa grafiki 3D gwarantuje, że można w nich korzystać z interfejsu Aero czy uruchamiać w środowisku wirtualnym wymagające gry. O ile VMWare Player obsługuje jedynie VMGL (umożliwia uruchamianie aplikacji Open GL), to Workstation oprócz OpenGL 2.1 współpracuje z DirectX 9c Shader Model 3. Wersja 7 stacji roboczej VMWare udostępnia również maszynom wirtualnym do 8 wirtualnych procesorów i pozwala szyfrować obsługiwane środowiska 256-bitowym AES-em. Ułatwia również centralne zarządzanie, umoż- BSD uruchomione w Windows 7 za pomocą Parallels Desktopa. Migawki systemu w VirtualBoksie Aby zapisać obraz stanu systemu, zatrzymaj jego maszynę wirtualną i w oknie Virtual- Boksa przejdź na kartę Migawki. Rozwiń listę i zaznacz na niej pozycję Aktualny stan. Kliknij u góry okna przycisk Zrób migawkę. W polu Nazwa migawki umieść nazwę zapisywanej kopii, a w polu poniżej jej opis. Kliknij OK. Nowy zapis pojawi się na liście. Parametry danej migawki sprawdzisz po kliknięciu Pokaż szczegóły, a jeżeli klikniesz Usuń migawkę, skasujesz ją. Aby uruchomić daną kopię, kliknij Przywróć migawkę. Przywrócenie wybranej wersji powoduje również zmianę punktu bazowego, z którego tworzy się kolejne kopie. W ten sposób można tworzyć następne migawki wersji oryginalnej bądź migawki migawek. Migawki pozwalają utworzyć kilka różnych wersji tego samego systemu operacyjnego. liwia zapis wielu migawek i klonowanie systemów, tworzy wirtualne sieci. Aplikacje VMWare dostępne są jedynie po angielsku. Parallels Desktop 4 for Windows & Linux Paralells Desktop 4 for Windows to odpowiednik Parallels Desktopa 6 znanego użytkownikom Mac OS X programu umożliwiającego uruchamianie wirtualnych Windows pod kontrolą oprogramowania Apple a. Podobnie jak producent VMWare, autorzy Parallels udostępniają do pobrania na swojej stronie skonfigurowane maszyny wirtualne z różnymi systemami operacyjnymi i zestawami oprogramowania. Dodatkowe narzędzia pozwalają na przeniesienie do tego środowiska wirtualnych systemów innych producentów, a nawet systemów rzeczywistych. Parallels emuluje wszystkie urządzenia zainstalowane w komputerze. Rozwiązanie to gwarantuje łatwe przenoszenie wirtualnych maszyn między różnymi komputerami. Program umożliwia instalację Windows, Linuksów, OS/2, BSD czy nawet DOS-u, zarówno w wersjach 32-, jak i 64-bitowych. Udostępnia do ośmiu procesorów i pozwala przypisać do 8 GB pamięci wirtualnej. Obsługuje technologie Intel-VT i AMD-V są one niezbędne do uruchomienia aplikacji. Robert Szyszka INFO: go.pcworld.pl/222bf 102 styczeń 2011 www.pcworld.pl