Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie/projekt współfinansowany ze środków UE w ramach Osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 2013/ Projekt złożony za pośrednictwem Lokalnej Grupy Projekt realizowany w Szkole Podstawowej w Biesnej od września 2012 r. do VI 2013 r. w ramach Małych projektów: Organizacja cyklu zajęć edukacyjnych dla dzieci z zakresu ginących zawodów i zajęć mieszkańców Biesnej oraz okolic, a także wydanie publikacji o tych zawodach oraz historii szkoły w Biesnej Założenia ogólne Fot. Szkoła Podstawowa w Biesnej Spis treści Cele i zakres operacji przewidzianych w ramach projektu str. 1 Zadania przyjęte do realizacji str. 2 Przewidywane rezultaty, produkty, oddziaływanie projektu str. 3 Przebieg realizacji projektu I etap Warsztaty redakcyjne, część 1. (IX XII 2012 r.) str. 4 7 Przebieg realizacji projektu I etap Warsztaty koronkarskie (I II 2013 r.) str. 8 9 Przebieg realizacji projektu I etap Koło regionalne (I III 2013 r.) str. 10 11 Podsumowanie I etapu projektu Realizacja projektu od IX 2012 r. do III 2013 r. str. 12 Opracowanie komputerowe, zdjęcia, tekst mgr Edward Mazur
Cele i zakres operacji przewidzianych w ramach projektu Tytuł operacji: Organizacja cyklu zajęć edukacyjnych dla dzieci z zakresu ginących zawodów i zajęć mieszkańców Biesnej oraz okolic, a także wydanie publikacji o tych zawodach oraz historii szkoły w Biesnej Cele operacji: Zachowanie i promocja dziedzictwa kulturowego Biesnej i okolic poprzez organizację cyklu zajęć edukacyjnych oraz wydanie publikacji o ginących zawodach i zajęciach oraz publikacji o historii Szkoły Podstawowej w Biesnej. Cel tej operacji wpisuje się w PROW na lata 2007 2013, jest zgodny z celami lokalnej strategii rozwoju: Podniesienie atrakcyjności turystycznej obszaru oraz Ochrona i promocja dziedzictwa lokalnego przedsięwzięcie Z tradycją w przyszłość. Tytuł operacji: Organizacja cyklu zajęć edukacyjnych dla dzieci z zakresu ginących zawodów i zajęć mieszkańców Biesnej oraz okolic, a także wydanie publikacji o tych zawodach oraz historii szkoły w Biesnej Wniosek składany w ramach działania Małe projekty za pośrednictwem LGD Beskid Gorlicki Szkoła Podstawowa w Biesnej STOWARZYSZENIE MIŁOŚNIKÓW WSI BIESNA Fot. Okładka płyty CD z wersją cyfrową projektu Projekt po konsultacjach przygotowano i złożono w wersji papierowej oraz cyfrowej. Został oceniony bardzo wysoko, ponieważ na liście operacji w ramach Lokalnej Strategii Rozwoju dla obszaru Lokalnej Grupy Działania Beskid Gorlicki w ramach V/2012 naboru wniosków o przyznanie pomocy w ramach Działania 4.1/413 Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 dla operacji z zakresu Małych projektów zajął 16 miejsce na 94 wnioski, otrzymując 26 punktów. Zakres oddziaływania: Oddziaływanie na społeczność 4 miejscowości w gminie Łużna i Bobowa (Biesna, Łużna, Siedliska, Sędziszowa) poprzez udział w zajęciach uczniów ze szkół z tych miejscowości. Założenia projektu zostały oparte na: (...) 1) produktach lokalnych koronka klockowa, garncarstwo i obróbka lnu; 2) dziedzictwie kulturowym i historycznym Biesnej i okolic. Realizator projektu: Stowarzyszenie Miłośników Wsi Biesna/Szkoła Podstawowa w Biesnej Biuro projektu: Szkoła Podstawowa w Biesnej, Biesna 70, 38 324 Siedliska/strona internetowa www.spbiesna.iaw.pl Kontakt: tel. 183543023//e-mail:spbiesna70@op.pl Strona 1
Zadania przyjęte do realizacji Realizacja projektu polega na organizacji cyklu warsztatów związanych z tradycyjnymi zawodami, zajęciami ludzi i opracowaniu publikacji na ten temat oraz organizacji zajęć regionalnych, wydaniu folderu o Biesnej i publikacji o historii szkoły w Biesnej. I. Przeprowadzenie działań edukacyjnych o następującym charakterze: 1) zajęcia warsztatowe w skansenie w Szymbarku dotyczące uprawy i obróbki lnu (uczniowie klas I VI z Biesnej), 40 uczniów; 2) zajęcia warsztatowe w skansenie w Szymbarku dotyczące ginących zawodów (uczniowie klas I VI z Biesnej), 40 uczniów Budżet godzin: pkt 1. i pkt 2. zostaną zrealizowane podczas całodniowej wycieczki do skansenu w Szymbarku, termin V/VI 2013 r. (...); 3) zajęcia warsztatowe z garncarstwa w szkole w Biesnej, Łużnej nr 2, Sędziszowej, Siedliskach Budżet godzin: cykl 4 spotkań po 3 godz. zakończony konkursem międzyszkolnym i wystawą prac uczniów, 60 uczniów, termin V/VI 2013 r. (...); 4) zajęcia warsztatowe koronkarskie w szkole w Biesnej Budżet godzin: cykl 10 spotkań po 3 godz. w okresie I II 2013 r. prowadzonych przez instruktora, zakończony konkursem prac uczniów, 10 uczestników (...); 5) warsztaty redakcyjne dla uczniów, cz. 1. (opracowanie z uczniami informacji na temat dawnych zajęć dzieci na wsi, ich nauki w szkole w Biesnej w oparciu o wspomnienia dziadków i rodziców do wykorzystania w planowanej publikacji), 10 uczniów, termin IX XII 2012 r. (...); 6) warsztaty redakcyjne dla uczniów, cz. 2. (opracowanie z uczniami niektórych sylwetek przedstawicieli ginących zawodów z Biesnej na podstawie wywiadów i dostępnych materiałów do wykorzystania w publikacji), 10 uczniów, termin IV VI 2013 (...); 7) koło o nazwie koło regionalne dla uczniów kl. IV VI (tematyka zajęć to kultura, życie codzienne Pogórzan, historia Biesnej i szkoły w Biesnej jako przygotowanie uczniów do konkursu szkolnego o tej tematyce w związku ze 100-leciem szkoły), 10 uczniów, termin I III 2013 r. (...); 8) tekst publikacji, opracowanie (w tym projekt graficzny) publikacji pt. Ginące zawody i zajęcia mieszkańców Biesnej i okolic, (...) termin czerwiec 2013 r.; 9) tekst publikacji i opracowanie (w tym projekt graficzny) publikacji pt. Historia Szkoły Podstawowej w Biesnej, (...) termin luty 2013 r. (...); 10) wykonanie zdjęć i opracowanie filmu ze wszystkich działań przeprowadzonych w ramach projektu płyta DVD dla uczestników projektu i do dokumentacji (...). Strona 2
Przewidywane rezultaty, produkty, oddziaływanie projektu i sposoby dokumentowania Rezultaty projektu: 1) wzrost wiedzy u ok. 180 dzieci i dorosłych z zakresu wiadomości o tradycyjnych zawodach i zajęciach mieszkańców Biesnej i okolic, historii Biesnej i Szkoły Podstawowej w Biesnej oraz na temat redagowania publicystycznych form wypowiedzi. Produkty projektu: 1) przeprowadzenie 106 godzin zajęć warsztatowych (warsztaty koronkarskie, garncarskie, redakcyjne); 2) przeprowadzenie 30 godzin zajęć koła regionalnego; 3) wydanie publikacji pt. Ginące zawody i zajęcia mieszkańców Biesnej i okolic nakład 300 egzemplarzy; 4) wydanie publikacji pt. Historia Szkoły Podstawowej w Biesnej nakład 300 egzemplarzy; 5) wydanie folderu Biesnej 500 egzemplarzy; 6) płyta DVD z filmem o przebiegu projektu 200 sztuk. Oddziaływanie projektu: 1) utożsamianie się dzieci ze szkołą, miejscowością, regionem, upowszechnianie tradycji, integracja międzypokoleniowa. Dokumentowanie działań: 1) dziennik zajęć, listy obecności, zdjęcia z przeprowadzonych działań, folder o Biesnej, 2 publikacje książkowe w łącznym nakładzie 600 egzemplarzy, zdjęcia, film, artykuły w gazetce szkolnej Nasza Szkoła. Opracowanie projektu: mgr inż. Janina Śliwa, mgr Edward Mazur Strona 3
Przebieg warsztatów redakcyjnych część 1. (wrzesień grudzień 2012 r.) Do warsztatów redakcyjnych część 1. w sierpniu 2012 r. zakwalifikowano 10 uczniów Szkoły Podstawowej w Biesnej, którzy na pierwszym spotkaniu ustalili zasady pracy w grupie, co przy realizacji zadań związanych z tymi zajęciami było niezbędne, ponieważ w większości przypadków uczestnicy pracowali metodą projektu i wspólnie odpowiadali za efekty pracy zespołowej. Uczestnicy warsztatów redakcyjnych cz.1. to uczniowie klas IV VI Na kolejnych zajęciach uczniowie pod kierunkiem nauczyciela ułożyli pytania do wywiadów z byłymi uczniami szkoły, byłymi i obecnymi nauczycielami oraz z rodzicami i dziadkami, a następnie przeprowadzili 4 wywiady z zaproszonymi gośćmi. Zdjęcie zrobione w czasie wywiadu z panem Michałem Śliwą, który rozpoczął naukę w szkole w Biesnej w 1936 r. Strona 4
Wywiady z obecnym dyrektorem panią Janiną Śliwą, byłym uczniem panem Michałem Śliwą i byłym dyrektorem szkoły w Biesnej panem Aleksandrem Wietrzykiem zostały przeprowadzone w szkole w czasie zajęć redakcyjnych. Pan Aleksander Wietrzyk rozpoczął pracę w szkole w Biesnej w 1968 r. Wywiad z byłą uczennicą naszej szkoły panią Teresą Kotowicz przeprowadzili w jej domu w Łużnej uczennica Klaudia Gąsior i nauczyciel prowadzący zajęcia. Wywiad sfilmowano i zaprezentowano uczestnikom zajęć. Zdjęcie zrobione w czasie wywiadu z panią Teresą Kotowicz, która rozpoczęła naukę w szkole w Biesnej w 1938 r. Poza tym prawie każdy uczestnik przeprowadził wywiad z kimś bliskim (dziadkowie, rodzice) na temat ich uczęszczania do szkoły, a jedna z uczennic przygotowała sprawozdanie z przebiegu zajęć. W efekcie powstały 4 filmy z nagranymi wywiadami (łącznie ok. 2 godz.), które stanowią stanowią Strona 5
stanowią jeden z produktów wypracowanych na zajęciach, a poza tym wydano numer specjalny gazetki Nasza Szkoła z obszernymi fragmentami tych 4 wywiadów i z wywiadami, które uczniowie przeprowadzili z bliskimi. Przygotowano 30 płyt DVD z filmami i tyle samo egzemplarzy gazetki szkolnej, które zostały nieodpłatnie rozprowadzone wśród uczestników zajęć, obdarowano nimi także osoby, które udzieliły wywiadu. Pozostałe złożono w biurze projektu i posłużą jako materiał informacyjny oraz promujący projekt i działalność LGD Beskid Gorlicki. Zdjęcie zrobione w czasie wywiadu z panią Janin Śliwą, która obecnie pełni funkcję dyrektora szkoły w Biesnej Przeprowadzone i nagrane wywiady będą wykorzystane w publikacji, która zostanie wydana z okazji 100-lecia szkoły w Biesnej. Podsumowanie zajęć, ewaluacja Celem warsztatów redakcyjnych cz. 1. w zakresie zdobywania nowej wiedzy i umiejętności było zapoznanie uczestników z cechami przewodnimi wywiadu i sprawozdania, a następnie przygotowanie przez nich pytań i przeprowadzenie wywiadów pod kierunkiem nauczyciela na temat życia dzieci w Biesnej w przeszłości ze szczególnym uwzględnieniem ich nauki w szkole i historii szkoły w Biesnej. Wszyscy uczestnicy w mniejszym lub większym stopniu znają cechy przewodnie wymienionych wyżej publicystycznych form wypowiedzi i potrafią samodzielnie lub z pomocą nauczyciela ułożyć pytania i przeprowadzić wywiad. Głównym celem zajęć w zakresie kształtowania odpowiednich postaw było wyrobienie u uczniów podejścia pełnego poważania do zaproszonych gości i szacunku dla dorobku minionych Strona 6
ku minionych pokoleń oraz wdrażanie uczestników do współdziałania w grupie w celu rozwiązywania wspólnych problemów. Wszyscy uczniowie wykazali się odpowiednią postawą w trakcie warsztatów, byli aktywni i dobrze współdziałali w grupie. Na ostatnich zajęciach poproszono uczestników o wypełnienie ankiety ewaluacyjnej, której wyniki zamieszczono w poniższej tabeli. Tabela. Wyniki zbiorcze na podstawie arkuszy ewaluacyjnych Ocena zajęć przez uczniów Ocena sposobów i metod prowadzenia zajęć Uczniowie zapamiętali Propozycje uczniów Badany obszar Dane procentowe Prowadzone zajęcia były ciekawe 88% Zdobyta wiedza i umiejętności są przydatne 86% Wywiady z ciekawymi ludźmi 96% Metoda projektu 95% Redagowanie artykułów do gazetki 92% Burza mózgów 88% Praca indywidualna 85% Praca w grupach 75% Inne (jakie?)... 0% Spotkania z ciekawymi ludźmi w celu przeprowadzenia wywiadów 100% Praca na komputerze 10% Redagować gazetkę, pisać do niej artykuły 90% Przeprowadzać wywiady 70% Kręcić filmy z wywiadów 40% Uczniowie wysoko ocenili atrakcyjność (88%) i użyteczność zajęć (86%), a najbardziej zapamiętali spotkania z ciekawymi ludźmi zorganizowane w celu przeprowadzenia z nimi wywiadów (100%). W czasie warsztatów podobało się im zdobywanie wiedzy poprzez spotkania z ciekawymi ludźmi (96%), metoda projektu (95%), redagowanie artykułów do specjalnego numeru gazetki (92%) i burza mózgów (88%). Dlatego też nie dziwi, że szczególnie zapamiętali zajęcia, w czasie których spotykali się z zaproszonymi gośćmi (100%). Chcieliby w przyszłości brać udział w warsztatach, aby redagować gazetkę (90%), przeprowadzać wywiady (70%) i nagrywać filmy z wywiadów (40%). Frekwencja (100%), zaangażowanie uczestników i ich wypowiedzi zawarte w karcie ewaluacyjnej potwierdzają, iż zajęcia były potrzebne, a ich zakładane cele zostały w trakcie realizacji osiągnięte. Strona 7
Przebieg warsztatów koronkarskich (styczeń luty 2013 r.) Do 30-godzinnych warsztatów koronkarskich zakwalifikowano 11 chętnych, w tym 9 uczniów i 2 osoby dorosłe. Z tej grupy 1 uczestniczka pochodziła z Sędziszowej, 2 z Łużnej, a 8 z Biesnej. Warto dodać, że do zajęć zgłosiło się także 3 chłopców. Początki zajęć dla wszystkich były trudne Zajęcia prowadziła instruktorka pani Monika Madej, której ze względu na dosyć liczną grupę na początku pomagała pani Beata Madej. Zdecydowana większość tych 3-godzinnych spotkań odbyła się w styczniu 2013 r., w czasie ferii zimowych, a warsztaty zorganizowano w budynku szkoły w Biesnej. Już po kilku spotkaniach było widać efekty Dla każdego z uczestników przygotowano stanowisko pracy wyposażone m.in. w bęben, klocki, nici, wzory koronek i szpilki. Strona 8
Najpierw biorący udział w warsztatach nauczyli się, jak nawijać nici na klocek, przypinać wzór do bębna i rozpoczynać robienie najprostszej koronki. Każdy wybrał sobie wzorek do wykonania, wśród których największą popularnością cieszyły się: serca, słonie, koniki, zajączki, kaczki, motyle, jabłka, gruszki. Na gazetce urządzono wystawę prac uczestników zajęć Wszyscy uczestnicy wzięli udział w konkursie koronkarskim na koniec warsztatów, a w skład komisji oceniającej weszła pani Monika Madej jako osoba prowadząca zajęcia, Anna Kuś jako członek Stowarzyszenia Miłośników Wsi Biesna i Janina Śliwa jako koordynator projektu. Pamiątkowe zdjęcie uczestników warsztatów Pierwsze miejsce zajęła Joanna Szczerba, II miejsce Karolina Madej i Klaudia Gąsior, a III Małgorzata Szczerba. Zwycięzcy otrzymali ciekawe albumy, a każdemu z uczestników wręczono dyplom i drobny upominek. Strona 9
Przebieg zajęć koła regionalnego (styczeń marzec 2013 r.) Od stycznia do marca 2013 r. przeprowadzono w szkole w Biesnej 30 godzin zajęć koła regionalnego. Ich celem było zapoznanie uczestników z historią szkoły, wsi, regionu i z kulturą Pogórzan oraz kształtowanie u nich szacunku dla dorobku minionych pokoleń. Uczestniczyło w nich 14 uczniów, którzy pracowali z zeszytem ćwiczeń pt. Historia i kultura Uczniowie w czasie zajęć koła regionalnego pracowali z zeszytem ćwiczeń tura naszych przodków. Wszyscy chętnie brali udział w spotkaniach (frekwencja 97,6%), wykazując się przy tym aktywnością. To zaangażowanie i poważne potraktowanie zajęć znalazło odzwierciedlenie w tym, że wszyscy wzięli udział w konkursie regionalnym. Na zdjęciu uczniowie w trakcie rozwiązywania zadań z etapu pisemnego W rezultacie 7 uczniów (50% biorących udział), którzy uzyskali najwięcej punktów w etapie pisemnym, komisja konkursowa (Janina Śliwa, Aleksander Wietrzyk, Edward Mazur) zakwalifikowała do etapu ustnego, w którym losowali zestawy złożone z 3 pytań i odpowiadali na nie. Maksymalnie w tym etapie Strona 10
i odpowiadali na nie. Maksymalnie z odpowiedzi ustnej można było zdobyć 17 punktów, a łącznie w etapie pisemnym i ustnym 101 punktów. Na zakończenie konkursu komisja stwierdziła, że poziom etapu pisemnego był wysoki, ponieważ średni wynik w przeliczeniu na uczestnika to 54,75 pkt. (65,2%), a poziom etapu ustnego uznała za bardzo wysoki, gdyż średni wynik to 15 pkt. (88,2%). Słownik gwary Pogórzan z dedykacją i gratulacjami od autora pana Aleksandra Wietrzyka Zwycięzcy konkursu otrzymali cenne albumy, a pozostali zostali nagrodzeni książką Słownik gwary Pogórzan, którą napisał członek Stowarzyszenia Miłośników Wsi Biesna i jednocześnie członek komisji konkursowej Aleksander Wietrzyk. Wyniki konkursu: I miejsce Joanna Szczerba; II miejsce Sylwia Ziomek; III miejsce Klaudia Gąsior; IV miejsce - Magdalena Lasik. Pamiątkowe zdjęcie uczestników konkursu z członkami komisji panią Janiną Śliwą i panem Aleksandrem Wietrzykiem Dla uczniów było to duże przeżycie, ponieważ autor każdy egzemplarz opatrzył dedykacją i sam go wręczył. Poza tym uczestnicy zajęć otrzymali pamiątkowe dyplomy. W ankiecie ewaluacyjnej przyznali, że zajęcia spodobały się im i uznali je za użyteczne. Strona 11
Realizacja projektu od września 2012 r. do marca 2013 r. Rezultaty i produkty projektu: 1) wzrost wiedzy ogółem u 35 dzieci i dorosłych (w zależności od wybranych zajęć) z zakresu wiadomości o koronkarstwie, historii Biesnej, Szkoły Podstawowej w Biesnej i kultury Pogórzan oraz na temat redagowania publicystycznych form wypowiedzi; 2) wyposażenie 11 uczestników warsztatów w podstawowe umiejętności dotyczące wykonywania koronek klockowych, zorganizowanie konkursu koronkarskiego; 3) przeprowadzenie 55 godzin zajęć warsztatowych (warsztaty koronkarskie, redakcyjne); 4) przeprowadzenie 30 godzin zajęć koła regionalnego zakończonego konkursem; 5) wydanie publikacji pt. Historia Szkoły Podstawowej w Biesnej nakład 300 egzemplarzy; 6) wydanie folderu Biesnej 500 egzemplarzy; 7) płyta DVD z filmem zawierającym wywiady z byłymi i obecnymi pracownikami oraz byłymi uczniami szkoły w Biesnej 30 sztuk (materiał instruktażowy); 8) wydanie gazetki Nasza Szkoła w wersji elektronicznej (na stronę internetową projektu) i papierowej (30 egzemplarzy) z wywiadami na temat zajęć i nauki dzieci z Biesnej w przeszłości (materiał instruktażowy); 9) opracowanie do wykorzystania na zajęciach koła regionalnego zeszytu ćwiczeń pt. Historia i kultura naszych przodków 15 sztuk (materiał instruktażowy); Oddziaływanie projektu: 1) poprzez udział w zajęciach zakwalifikowanych do nich uczestników (bardzo wysoka frekwencja, zaangażowanie w czasie zajęć, udział w zaplanowanych konkursach); 2) za pośrednictwem zaangażowanych do współpracy byłych uczniów, pracowników szkoły, dziadków, rodziców (wywiady) i pana Aleksandra Wietrzyka autora Słownika gwary Pogórzan i biografii Adam Wójcik badacz i piewca Pogórza (wywiad, praca w komisji konkursowej); 3) w efekcie zapoznania się z przygotowanymi na zajęciach materiałami instruktażowymi, które udostępniono uczniom, rodzicom, nauczycielom z Biesnej, mieszkańcom wsi oraz wszystkim, którzy weszli na stronę internetową szkoły (zakładka dotycząca projektu); 4) dzięki folderowi Biesnej i publikacji Historia Szkoły Podstawowej w Biesnej, z którą zapoznali się wyżej wymienieni, oraz ci, którzy wypożyczyli je w gminnych bibliotekach w Łużnej i Bobowej, w bibliotece miejskiej i pedagogicznej w Gorlicach lub w wojewódzkich bibliotekach w Polsce. Strona 12