Co kupić, a co sprzedać 2015-06-16 16:35:29
2 Polsko-izraelska wymiana handlowa po stronie eksportu i importu to głównie produkty elektromaszynowe, wyroby chemiczne i żywność. W ostatnich latach obroty handlowe z Izraelem stanowiły około 0,2 proc. całkowitej wymiany handlowej Polski. Mimo to obserwuje się rosnące zainteresowanie rynkiem izraelskim wśród polskich producentów. Eksport Izraela w 2013 r. wyniósł 60,7 mld dol., a import 67,0 mld dol. Główni partnerzy (2012 r.): USA (27,8 proc.), Hong Kong (7,7 proc.), Belgia (4,6 proc.), Chiny (4,3 proc.). Towary eksportowe Izraela to: maszyny i urządzenia software szlifowane diamenty produkty rolne chemikalia tekstylia i dodatki
3 źródło: Bank Światowy (styczeń 2015 r.) Główni partnerzy (2012 r.): USA (12,9 proc.), Chiny (7,3 proc.), Niemcy (6,3 proc.), Szwajcaria (5,5 prco.), Belgia (4,8 proc.). Izrael sprowadza z zagranicy przede wszystkim: surowce sprzęt wojskowy dobra inwestycyjne diamenty nieoszlifowane paliwa zboża dobra konsumpcyjne
4 źródło: Bank Światowy (styczeń 2015 r.) Ze względu na sprzyjające i zróżnicowane warunki klimatyczne Izraela oraz wysoko rozwinięte technologie produkcji rolnej, iększość płodów rolnych pochodzi z produkcji miejscowej. Klimat tego kraju sprzyja produkcji jabłek, gruszek czy wiśni, ale też umożliwia uprawę bananów, mango i kiwi. Podobnie jest z warzywami. W Izraelu uprawiane są m. in. pomidory, bakłażany, ziemniaki, pietruszka czy seler. Nadwyżki tych upraw przeznaczane są na eksport. Hodowane w wyspecjalizowanych fermach izraelskie krowy, dzięki swej wydajności zapewniają pełne pokrycie krajowego popytu na mleko i inne wyroby nabiałowe. Izrael jest też w pełni samowystarczalny w produkcji jaj i drobiu, włącznie z bardzo popularnym na tym rynku mięsem indyczym. W tej sytuacji głównym towarem importowym w branży żywności pozostają zboża i soja (głównie z Ameryki Północnej) oraz wołowina (z Ameryki Południowej). Import do Izraela produktów rolno-spożywczych ogranicza się do stosunkowo niewielkich ilości niszowych wyrobów, takich jak francuskie sery, duńskie masło czy owoce leśne, a także niektórych, przetworzonych wyrobów rolnych z Polski (np. ogórki konserwowe), Łotwy (np. szproty), Ukrainy (np. kasza gryczana). Dane dotyczące połowy 2014 roku wskazują, że import towarów (bez diamentów) osiągnął wartość 19,1 mld nowych szekli izraelskich (ILS). Import z krajów Unii Europejskiej stanowił 34 proc. tej kwoty, 11 proc. ze Stanów Zjednoczonych, 22 proc. z krajów Azji, a 33proc. z pozostałych państw. O 7,5 mld szekli mniej od wartości importu Izraela wyniosła wartość eksportu towarów (bez diamentów). Wartość ta w sierpniu 2014 osiągnęła 11,6 mld szekli. Głównymi odbiorcami towarów z Izraela były kraje Unii Europejskiej, do których eksport stanowił 31 proc. ogólnej sumy eksportu. Następne w kolejności były Stany Zjednoczone z 23 proc. udziału w eksporcie, kraje Azji z 22 proc., oraz pozostałe kraje (24 proc.).
5 Izrael od początku roku 2014 zanotował deficyt wymiany towarowej (bez diamentów) z krajami Unii Europejskiej, który wyniósł 13,6 mld szekli, co oznacza spadek o 20,3 proc. w porównaniu z analogicznym okresem 2013 r. Deficyt w obrocie towarowym (bez diamentów) z krajami Azji od początku roku 2014 wyniósł 10,3 mld szekli i był wyższy o 16,3 proc. niż w tym samym okresie roku poprzedniego. Jedynym regionem w obrocie towarowym (bez diamentów), z którym odnotowano przewagę wartości eksportu nad importem od początku roku pozostawały Stany Zjednoczone. Przewaga ta wynikała z nadwyżki eksportowej o łącznej wartości 5,2 mld szekli; kwota ta zmniejszyła się o 30 proc. w porównaniu do poprzedniego roku. Handel z Polską Dane prezentowane przez Izraelskie Biuro Statystyczne (IBS) ukazują nieznaczny wzrost wartości wymiany handlowej pomiędzy Polską a Izraelem w 2013 r. w stosunku do roku poprzedniego. Należy jednak podkreślić, iż izraelskie dane zasadniczo odbiegają od polskich statystyk, m.in. nie uwzględniają broni i amunicji. Dodatkowo kwalifikują towary eksportowane do Izraela według kraju zakupu, co sprawia, że wiele produktów wytworzonych w Polsce przez firmy globalne (np. samochody osobowe) nie trafia na konto polskich obrotów. W pierwszej połowie 2014 roku wartość obrotów między Polską a Izraelem wyniosła 364,3 mln dol., w tym polski eksport osiągnął wartość 204,7 mln dol., zaś import z Izraela 159,6 mln dol. Wstępne dane GUS za 2013 rok pokazały, że obroty Polski z Izraelem kształtowały się na poziomie prawie 600 mln euro. Oznacza to, że w stosunku do 2012 roku nastąpił 9-procentowy wzrost, przy nadwyżce po stronie polskiego eksportu w wysokości niemal 122 mln euro. Według danych IBS wartość polsko-izraelskiej wymiany handlowej wyniosła 461 mln dol. i nastąpił 2-procentowy wzrost, z nadwyżką polskiego eksportu w wysokości około 15 dol. W strukturze polskiego eksportu do Izraela w 2013 roku dominowały produkty elektromaszynowe (w tym: podwozia dla pojazdów samochodowych, aparatura do telefonii przewodowej, pojazdy samochodowe osobowe i towarowe, akumulatory) z 37-procentowy udziałem w całości eksportu. Eksport tej grupy produktów wzrósł o 46 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. Kolejną znaczącą grupą wśród produktów eksportowanych do Izraela stanowiły produkty rolno-spożywcze (w tym: napoje, mięso wołowe, słodycze, czekolada, przetwory spożywcze). Udział tej grupy produktów wynosił 35 proc. eksportu, przy czym zanotował wzrost o 14 proc w porównaniu do roku 2012. Udział wyrobów przemysłu chemicznego (w tym: leki, kosmetyki, podpaski, pieluchy, preparaty do higieny jamy ustnej) w strukturze eksportu wynosił 12 proc., co wiązało się z 1-procentowym spadek w stosunku do roku poprzedniego. Należy zwrócić uwagę również na dynamicznie rozwijający się eksport do Izraela polskich produktów przemysłu drzewno-papierniczego (5-procentowy udział i 28-procentowy wzrost). Główni eksporterzy to: Michelin Polska SA, Pfeifer & Langen, Volvo Polska Sp. z o.o., Action SA, BSH Sprzęt Gospodarstwa Domowego Sp. z o.o., Bumar Amunicja SA, Cereal Partners Poland, Toruń Pacific Sp. z o.o. EKO-VIT p. z o.o., FERRERO Polska Sp. z o.o., General Motors Manufacturing Poland, Sp. z o.o. Te same grupy produktów, które dominują w eksporcie, są również towarami najczęściej importowanymi z Izraela do Polski. Aż 41 procentowy udział w całości importu posiadają produkty przemysłu elektromaszynowego (w tym: aparatura do telefonii i telegrafii bezprzewodowej, aparatura do sygnalizacji, przyrządy i urządzenia medyczne, części i akcesoria samochodowe oraz maszyn). W porównaniu z 2012 rokiem eksport tej grupy towarów spadł o 16 proc. Kolejną znaczącą grupę stanowią wyroby chemiczne (w tym: środki owado- i chwastobójcze, fosforany, kosmetyki, leki, związki heterocykliczne), które w 2013 r. stanowiły 32 proc. całego importu i odnotowały 10-procentowy spadek w stosunku do roku 2012.
6 Produkty rolno-spożywcze (w tym cytrusy i ekstrakty kawy, herbaty) stanowiły 10 proc. całości eksportu, a w porównaniu do roku 2012 zanotowały 2-procentowy wzrost. Do grupy towarów importowanych z Izraela do Polski należy również dodać metale oraz wyroby z nich (6- procentowy udział) oraz wyroby przemysłu lekkiego (5-procentowy udział). Dodatkowo istotną kategorią produktów importowanych z Izraela jest broń i amunicja, jednak jak wspomniano wyżej, izraelskie dane statystyczne nie obejmują tej grupy. Główni importerzy to: Brembo Sp. z o.o., Ekoland Sp. z o.o., Eurocast Sp. z o.o., Fresh World International Sp. z o.o., Iscar Poland Sp. z o.o., Mokate Sp. z o.o., Zakład Farmaceutyczny Adamed Sp. z o.o., Azelis Poland Sp. z o.o., Bumar PCO SA., Dell (Poland) Sp. z o.o. Wymiana handlowa z Polską w mln dol. 2009 2010 2011 2012 2013 Dynamika 2012=100 proc. Obroty 670,8 678,7 764,2 762,7 795,5 104,4 Eksport 375,8 351,6 394,0 425,2 478,2 112,5 Import 295,1 327,1 370,2 337,5 317,7 94,1 Saldo 80,7 24,5 23,8 87,6 160,6 Źródło: GUS W 2009 r. po raz pierwszy w okresie obejmującym ostatnie 10 lat Polska odnotowała dodatnie saldo w obrotach handlowych z Izraelem i zdołała je utrzymać w kolejnych latach. Możliwości zwiększenia polskiego eksportu Perspektywy rozwoju wzajemnych stosunków gospodarczych pomiędzy Polską a Izraelem są w zasadniczym stopniu zdeterminowane specyfiką kraju urzędowania. Ze względu na potencjał technologiczny Izraela oraz jeden z najbardziej skutecznych na świecie systemów innowacji, dalsza współpraca gospodarcza powinna zostać ukierunkowana szczególnie na rozwój relacji w sektorach zaawansowanych technologicznie oraz korzystanie z izraelskich praktyk w zakresie transferu technologii i rozwiązań systemowych związanych z podnoszeniem innowacyjności gospodarki.
7 Dotychczasowe doświadczenia wskazują na duże szanse rozwoju relacji biznesowych i naukowotechnologicznych w takich sektorach jak IT/ICT, biotechnologia i medycyna (w tym sprzęt medyczny), wybrane technologie środowiskowe, nanotechnologia. Duże znaczenie dla rozwoju polsko-izraelskiej współpracy w sektorach zaawansowanych ma również polskoizraelski program współpracy badawczo-rozwojowej. Szczególnie przydatne dla strony polskiej powinno być korzystanie z doświadczeń izraelskich w zakresie niezwykle skutecznej komercjalizacji wyników badań naukowych. W odniesieniu do sektorów tradycyjnych, Polska ma w swojej ofercie większość produktów importowanych przez Izrael, niemniej jednak relatywnie mały rynek oraz stosunkowo wysokie koszty transportu sprawiają, iż kraj ten może być postrzegany przez polskich eksporterów jako mniej atrakcyjny, niż np. sąsiednie rynki europejskie. Wśród towarów, które mają duże perspektywy sprzedaży, są: żywność, przede wszystkim mięso wołowe, napoje, mrożone owoce i warzywa oraz słodycze. Kolejną grupę stanowią urządzenia mechaniczne i elektryczne oraz meble. WPHI otrzymało również dużą liczbę zgłoszeń od polskich producentów i dystrybutorów sprzętu, urządzeń budowlanych i akcesoriów budowlanych. To grupa produktów, które potencjalnie mogą znaleźć odbiorców na rynku izraelskim. Rozwijającym się stopniowo segmentem rynku produktów spożywczych jest zdrowa, ekologiczna żywność. Spory potencjał posiadają również metale i wyroby z nich, w szczególności profile stalowe kęsy, srebro i cynk. Potencjalnym towarem eksportowym są także surowce (Izrael posiada bardzo ubogie zasoby surowców własnych). Widać duże zapotrzebowanie na maszyn i urządzeń, zwłaszcza dla sektora infrastruktury, budownictwa i rolnictwa. Obserwuje się duże zainteresowanie zakupem drewna, pojawiają się zapytania odnośnie możliwości zakupu komponentów i części zamiennych dla motoryzacji. Rośnie eksport pojazdów i ich części, głównie autobusów. Istnieje również możliwość eksportu kabli elektrycznych i energetycznych. Polska ma w swej ofercie większość produktów importowanych przez Izrael z całego świata. Możliwości zwiększenia polskiego eksportu są możliwe w grupie maszyn i urządzeń, zwłaszcza dla infrastruktury, a także surowców. Wśród najbardziej perspektywicznych branż należy wymienić żywność, której udział w polskim eksporcie do Izraela systematycznie rośnie. Istnieje duże zapotrzebowanie na mięso wołowe, mrożone owoce, jagody, warzywa, produkty ziemniaczane. Kolejną grupę stanowią produkty przemysłu elektromaszynowego, papierniczego oraz meble.
8