POLACY O SOBIE, DZIECIACH I MLODZIEZY Warszawa, maj 1998
Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. Polacy o sobie, dzieciach i mlodziezy 9 12 maja 98 Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowan zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania zródla. * * * Dzien Dziecka jest dobra okazja, zeby zastanowic sie nad tym, czy my, Polacy, jako cale spoleczenstwo troszczymy sie o przyszlosc narodu - przyszlosc dzieci i mlodziezy. Czy utyskujac na trudna mlodziez i klopoty wychowawcze z dziecmi sami stanowimy dla nich wzory godne nasladowania; a moze tez my - dorosli - mozemy nauczyc sie czegos wartosciowego od mlodego pokolenia. Zagadnienia te byly przedmiotem sondazu opinii, przeprowadzonego przez OBOP 1 O DZIECIACH I MLODZIEZY W opinii zdecydowanej wiekszosci Polaków dzieci sprawiaja wieksze klopoty i sa trudniejsze do wychowania a obecna mlodziez jest gorsza niz pokolenie rodziców, gdy sami oni byli dziecmi. Tab. 1 OCENA DZIECI I MLODZIEZY Co sadzi Pan(i) o dzieciach. Czy sa one obecnie trudniejsze czy latwiejsze do wychowania niz ich rodzice, gdy sami byli dziecmi? sa trudniejsze do wychowania 69% sa mniej wiecej takie same sa latwiejsze do wychowania trudno powiedziec 23% 4% 4% Jaka jest Pana(i) zdaniem obecna mlodziez? na ogól gorsz niz dawniej mniej wiecej taka sama jak dawniej na ogól lepsza niz dawniej trudno powiedziec 72% 22% 3% 3% Opinie, ze dzieci i mlodziez przysparzaja wiecej niz dawniej klopotów wychowawczych podzielaja najczesciej osoby z podstawowym wyksztalceniem ( w odniesieniu do dzieci - 74%, do mlodziezy - 80%) i w miare rosnacego poziomu wyksztalcenia przekonania te sa coraz rzadsze (wsród badanych z wyksztalceniem 2
Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. Polacy o sobie, dzieciach i mlodziezy 9 12 maja 98 wyzszym - 56% sadzi tak o dzieciach, zas - o mlodziezy - 47%). Osoby, które maja jedno dziecko znacznie rzadziej oceniaja negatywnie dzieci (59%) i mlodziez (61%) niz te, które nie maja dzieci (odpowiednio - 70% i 75%) badz maja dwoje dzieci lub wiecej (74% i 76%). Ponad polowa Polaków uwaza, ze potocznie spotykane narzekania na mlodziez maja swe uzasadnienie w rzeczywistosci. Co szósty badany stwierdza, ze w gruncie rzeczy mlodziez jest nawet jeszcze gorsza niz o tym sie mówi. Natomiast jedna czwarta sadzi, ze te niepochlebne obiegowe opinie sa przesadzone. Tab. 2 PRAWDZIWE, CZY NIEPRAWDZIWE OPINIE O MLODZIEZY Czesto sie dzis narzeka na mlodziez. Czy to co sie mówi odpowiada prawdzie? uwazam, ze jest to prawda wiele jest w tym przesady uwazam, ze jest gorzej niz sie mówi trudno powiedziec 56% 24% 16% 4% Sposród osób, które sa przekonane, ze obecna mlodziez jest gorsza niz dawniej: 63% podziela poglad, ze narzekania na mlode pokolenie sa uzasadnione; 21% uwaza, ze w rzeczywistosci mlodziez jest jeszcze gorsza, niz krazace o niej negatywne opinie; 14% twierdzi, ze w utyskiwaniu na mlodziez jest wiele przesady; 2% - nie ma zdania w tej sprawie. O DOROSLYCH Niemal kazdy w swej mlodosci spotykal sie z opinia ludzi wówczas starszych, ze mlodziez jest teraz gorsza niz za naszych czasów. Potem, w miare uplywajacych lat, prawdopodobnie sam powielal te subiektywna opinie. Zatem zapewne wiekszosc z nas 1 Sondaz przeprowadzono miedzy 9 a 12 maja 1998 roku na reprezentatywnej losowej próbie mieszkanców kraju powyzej 15 roku zycia. Uzyskano 1047 wywiadów. Maksymalny blad statystyczny wynosi ± 3% przy wiarygodnosci oszacowania równej 95%. 3
Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. Polacy o sobie, dzieciach i mlodziezy 9 12 maja 98 jest w jakis sposób przyzwyczajona do stereotypu, ze mlodziez jest z pokolenia na pokolenie gorsza. Warto zobaczyc wiec, jak Polacy postrzegaja pokolenie doroslych. Tab. 3 POKOLENIE DOROSLYCH JAKO WZÓR DO NASLADOWANIA Czy Pana(i) zdaniem, ogólnie rzecz biorac, dorosle pokolenie swoim zyciem daje mlodziezy dobry czy zly przyklad?? daje bardzo dobry przyklad daje dobry przyklad daje zly przyklad daje bardzo zly przyklad trudno powiedziec 2% 51% 32% 2% 13% Poglad o tym, ze dorosli swoim postepowaniem daja zly przyklad mlodziezy podzielaja najczesciej badani z wyzszym wyksztalceniem (41%) oraz mieszkancy duzych miast (40%). Wynika to zapewne zarówno z tego, ze wyzszy poziom intelektualny sprzyja umiejetnosci zobiektywizowanego oceniania, jak i z faktu, ze duze aglomeracje sa skupiskiem bardzo zróznicowanych srodowisk i grup spolecznych. W wyniku odpowiedzi na pytanie czy pokolenie doroslych moze sie czegos dobrego nauczyc od mlodziezy opinie Polaków sa równo podzielone - prawie polowa osób (47%) sadzi, ze tak i tyle samo respondentów (46%) uwaza, ze od mlodziezy nie mozna niczego korzystnego sie nauczyc. Podobnie jak poprzednio opinie te powiazane sa przede wszystkim z wyksztalceniem i miejscem zamieszkania. Poglad, ze mlodzi moga przekazac doroslym jakas wiedze podzielaja relatywnie najczesciej osoby z wyzszym wyksztalceniem (61%), najrzadziej - z podstawowym (34%). Z opinia ta zgadzaja sie w najmniejszym stopniu mieszkancy wsi (35%), w najwiekszym zas - duzych miast (54%). 4
Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. Polacy o sobie, dzieciach i mlodziezy 9 12 maja 98 TROSKA O DZIECI I MLODZIEZ JAKO O PRZYSZLOSC NARODU Polacy widza przyszlosc narodu przede wszystkim w wiedzy, odpowiednim poziomie wyksztalcenia nastepnych pokolen i w ich kondycji zdrowotnej. Slyszy sie czasem Mlodziez jest przyszloscia narodu. Czy, Pana(i) zdaniem, my, Polacy, bierzemy to pod uwage i troszczymy sie o dzieci i mlodziez: dbamy nalezycie nie dbamy nalezycie trudno powiedziec o wychowanie dzieci i mlodziezy 34% 60% 6% o zdrowie dzieci i mlodziezy 47% 49% 4% o wyksztalcenie mlodziezy 50% 44% 6% 5