KOCHA SIE RAZ?... Warszawa, luty 2001

Transkrypt

1 KOCHA SIE RAZ?... Warszawa, luty 2001 W milosc od pierwszego wejrzenia wierzy ponad polowa (55%) Polaków. Ponad jedna trzecia (35%) naszego spoleczenstwa jest jednak przekonana, ze w ten sposób nie mozna sie zakochac. Co dziesiaty (10%) badany nie ma na ten temat zdania. Czy wiara w milosc od pierwszego wejrzenia znajduje odzwierciedlenie w rzeczywistosci? Z deklaracji badanych wynika, ze od pierwszego wejrzenia zakochal sie prawie co drugi (45%) Polak. Jednak wsród osób, które wierza w milosc od pierwszego wejrzenia, ogromna wiekszosc 71% badanych deklaruje, ze zakochali sie w ten sposób. Niemal co drugi (49%) mieszkaniec naszego kraju przyznaje, ze nie zdarzylo mu sie takie uczucie. Z opinia, ze naprawde kocha sie tylko raz zgadza sie co drugi (51%) Polak. Ponad jedna trzecia (35%) badanych uwaza, ze mozna prawdziwie kochac wiecej razy, a 14% badanych nie ma na ten temat zdania. Przy wyborze partnera zyciowego sprawa dla Polaków najwazniejsza wskazana przez ponad trzy czwarte (77%) ankietowanych jest osobowosc kandydata, jego cechy charakteru, to, jakim jest czlowiekiem. Drugim waznym kryterium wskazanym przez niemal jedna trzecia (31%) osób okazuje sie podobienstwo pogladów na zycie, a trzecim wyglad i uroda kandydata (19%). W dalszej kolejnosci Polacy zwracaja uwage na wspólne zainteresowania (15%), warunki materialne, finansowe (14%) oraz wyksztalcenie (11%). Tylko nieliczni (3%) przyznaja, ze wazna jest dla nich atrakcyjnosc seksualna partnera. Wiekszosc prawie trzy piate (59%) Polaków uwaza za wlasciwa sytuacje, w której to dziewczyna proponuje chlopcu randke. O niestosownosci takiego zachowania przekonana jest ponad jedna trzecia (35%) naszego spoleczenstwa. TNS OBOP ul. Dereniowa 11, Warszawa Tel: (48 22) (-46), Fax: (48 22) obop@obop.com.pl Biura w ponad 40 krajach Grupa Taylor Nelson Sofres

2 TNS OBOP Kocha sie raz?..., sondaz z r. Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowan zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania zródla. * * * Jaki jest stosunek Polaków do milosci: czy wierza w milosc od pierwszego wejrzenia, czy przezyli kiedykolwiek takie uczucie, czy uwazaja, ze naprawde mozna kochac tylko raz i jakie sprawy uwazaja za istotne w wyborze towarzysza lub towarzyszki zycia? Wobec zmian zachodzacych w naszej obyczajowosci, interesujace wydaje sie równiez pytanie o spoleczna ocene sytuacji, w której dziewczyna proponuje chlopcu randke czy jest to zachowanie stosowne czy nie? W przeprowadzonym pod koniec stycznia badaniu, w zwiazku ze zblizajacym sie Dniem Zakochanych, TNS OBOP zapytal Polaków o ich opinie o tych sprawach 1. MILOSC OD PIERWSZEGO WEJRZENIA W milosc od pierwszego wejrzenia wierzy ponad polowa (55%) Polaków. Ponad jedna trzecia (35%) naszego spoleczenstwa jest jednak przekonana, ze w ten sposób nie mozna sie zakochac. Co dziesiaty (10%) badany nie ma na ten temat zdania. 1 Sondaz TNS OBOP z stycznia 2001 r., przeprowadzono na reprezentatywnej losowej 1096-osobowej ogólnopolskiej próbie osób powyzej 15 roku zycia. Maksymalny blad statystyczny dla takiej wielkosci próby wynosi +/-3% przy wiarygodnosci oszacowania równej 95%. 2

3 TNS OBOP Kocha sie raz?..., sondaz z r. W jakim stopniu opinie Polaków na ten temat róznia sie od przekonan osób innych narodowosci? Porównanie z wynikami uzyskanymi w innych krajach wskazuje, ze nie jestesmy ani specjalnie romantyczni, ani tez szczególnie chlodni - w milosc od pierwszego wejrzenia wierzy 52% Amerykanów i 77% Niemców 2. Kto przede wszystkim wierzy w milosc od pierwszego wejrzenia? Uczucie takie uwazaja za mozliwe czesciej od pozostalych czterdziestolatkowie (63%), mieszkancy najwiekszych miast (62%), osoby z wyksztalceniem wyzszym (61%) i badani, którzy maja wspólmalzonka lub stalego partnera (61%). Niemal tak samo czesto w milosc od pierwszego wejrzenia wierza kobiety, jak i mezczyzni. Interesujace wydaje sie równiez, ze w najmniejszym stopniu o mozliwosci natychmiastowego zakochania sie mówia najmlodsi osoby ponizej 20 roku zycia (46%), podczas gdy w spoleczenstwie amerykanskim odsetek wierzacych w milosc od pierwszego wejrzenia wzrasta wraz z obnizaniem sie wieku badanych. * * * Czy wiara w milosc od pierwszego wejrzenia znajduje odzwierciedlenie w rzeczywistosci? Ilu Polakom zdarzylo sie takie uczucie? Z deklaracji badanych przez TNS OBOP wynika, ze prawie co drugi (45%) Polak przynajmniej raz zakochal sie od pierwszego wejrzenia. Jednak wsród osób, które wierza w milosc od pierwszego wejrzenia, ogromna wiekszosc 71% badanych deklaruje, ze zakochali sie w ten sposób. Niemal co drugi (49%) mieszkaniec naszego kraju przyznaje, ze nie zdarzylo mu sie takie uczucie. 2 Dane z telefonicznych badan Gallupa przeprowadzonych w USA w lutym 2000 r., a w Niemczech latem 1999 roku, na losowych reprezentatywnych próbach mieszkanców kazdego kraju w wieku 18 i wiecej lat. 3

4 TNS OBOP Kocha sie raz?..., sondaz z r. Osób, które kiedykolwiek zakochaly sie od pierwszego wejrzenia jest w naszym spoleczenstwie nieznacznie wiecej niz wsród Amerykanów, sposród których 40% deklaruje takie uczucie 3. Doswiadczenie milosci od pierwszego wejrzenia jest powiazane z wiekiem - deklaruja ja przede wszystkim czterdziestolatkowie (54%) i osoby w wieku 60 lub wiecej lat (51%), a w najmniejszym stopniu nastolatkowie, których wiekszosc ponad dwie trzecie (69%) twierdzi, ze nigdy nie zakochali sie w ten sposób. Do zakochania sie od pierwszego wejrzenia czesciej przyznaja sie takze osoby zyjace w zwiazku malzenskim lub konkubinacie (50%) niz stanu wolnego (39%). Przezycie milosci od pierwszego wejrzenia deklaruja w takim samym stopniu kobiety (46%) i mezczyzni (44%), jak równiez osoby lepiej i gorzej wyksztalcone. KOCHA SIE RAZ? Z opinia, ze naprawde kocha sie tylko raz zgadza sie co drugi (51%) Polak. Ponad jedna trzecia (35%) badanych uwaza, ze w zyciu mozna prawdziwie kochac wiecej niz tylko raz, a 14% badanych nie ma na ten temat zdania. 3 Dane Gallupa jak wyzej. 4

5 TNS OBOP Kocha sie raz?..., sondaz z r. Polacy o wiele rzadziej niz przedstawiciele innych narodowosci sklonni sa wierzyc w jedna prawdziwa milosc o tym, ze kazdemu przeznaczone jest tylko jedno prawdziwe uczucie przekonanych jest 74% Amerykanów i 85% Niemców 4. O tym, ze naprawde kocha sie tylko raz, przekonane sa czesciej kobiety (55%) niz mezczyzni (47%) oraz najstarsi, osoby powyzej 60 roku zycia (64%), czesciej niz mlodsi, a zwlaszcza nastolatkowie, wsród których tylko 35% badanych zgadza sie z taka opinia, a co czwarty z nich nie ma na ten temat zdania. W jedna prawdziwa milosc wierza ponadto czesciej od pozostalych osoby pozostajace w zwiazkach malzenskich lub nieformalnych (57%) oraz wdowy i wdowcy (64%). Z opinia, ze prawdziwa milosc zdarza sie w zyciu tylko raz, zgadzaja sie ponadto czesciej od pozostalych badani, którzy wierza w milosc od pierwszego wejrzenia (59%) oraz ci, którzy byli w ten sposób zakochani (61%). Im lepiej wyksztalceni sa Polacy, tym czesciej twierdza, ze mozna prawdziwie kochac wiecej niz raz: uwaza tak od 27% osób z wyksztalceniem podstawowym do 44% badanych z wyksztalceniem wyzszym. 4 Dane Gallupa jak wyzej. 5

6 TNS OBOP Kocha sie raz?..., sondaz z r. CZYM KIERUJEMY SIE PRZY WYBORZE PARTNERA? Przy wyborze partnera zyciowego sprawa dla Polaków najwazniejsza wskazana przez ponad trzy czwarte (77%) ankietowanych jest osobowosc kandydata, jego cechy charakteru, to, jakim jest czlowiekiem. Kwestia ta jest nieznacznie wazniejsza dla kobiet niz dla mezczyzn. Drugim waznym kryterium wskazanym przez niemal jedna trzecia (31%) osób - okazuje sie podobienstwo pogladów na zycie, a trzecim wyglad i uroda kandydata (19%). W dalszej kolejnosci Polacy zwracaja uwage na wspólne zainteresowania (15%), warunki materialne, finansowe (14%) oraz wyksztalcenie (11%). Dla mezczyzn wspólnota swiatopogladu jest tak samo wazna jak wyglad i uroda kandydatki, dla kobiet zas sprawami wazniejszymi od wygladu i urody przyszlego meza lub partnera sa jego sytuacja materialna, finansowa oraz wspólne zainteresowania. KRYTERIA WYBORU PARTNERA ZYCIOWEGO Gdyby szukal(a) Pan(i) obecnie zony(meza) lub partnera(partnerki), co jakie sprawy przede wszystkim bral(a)by Pan(i) pod uwage? OGÓL mezczyzni kobiety cechy charakteru, to, jakim jest czlowiekiem 77% 74% 80% takie same lub podobne poglady na zycie 31% 29% 33% wyglad, urode 19% 29% 10% wspólne zainteresowania 15% 14% 16% warunki materialne, finansowe 14% 11% 17% wyksztalcenie 11% 11% 10% atrakcyjnosc seksualna 3% 5% 1% inne sprawy 3% 2% 3% trudno powiedziec 5% 4% 6% Odsetki nie sumuja sie do 100 poniewaz badani mogli wskazac dwie odpowiedzi. (83%). Cechy charakteru sa wskazywane relatywnie najczesciej przez dwudziestolatków Zblizone poglady na zycie jako kryterium wyboru towarzysza (lub towarzyszki) zycia 6

7 TNS OBOP Kocha sie raz?..., sondaz z r. wymieniaja czesciej niz pozostali badani miedzy 30 a 49 rokiem zycia (36%) i osoby z wyksztalceniem zasadniczym zawodowym (36%). Wyglad i uroda sa szczególnie istotne dla najmlodszych: nastolatków (35%) i dwudziestolatków (28%), uczniów i studentów (36%) oraz osób stanu wolnego - kawalerów i panien (31%). Znaczenie wyksztalcenia podkreslaja zwlaszcza osoby z wyzszym wyksztalceniem (25%) oraz nastolatkowie (22%). Warto tu jeszcze zauwazyc istotne róznice w hierarchii spraw wskazywanych przez nastolatków w porównaniu do ogólu badanych. Dla najmlodszych Polaków, podobnie jak dla innych, najwazniejszym kryterium jest osobowosc, na drugim miejscu znajduje sie jednak wyglad, a dopiero na trzecim podobienstwo pogladów na zycie. Inaczej niz wsród ogólu, na czwartym miejscu wskazywane jest wyksztalcenie i dopiero w dalszej kolejnosci wspólne zainteresowania czy sytuacja materialna. CZY DZIEWCZYNIE WYPADA ZAPROPONOWAC CHLOPCU RANDKE? Wiekszosc prawie trzy piate (59%) Polaków uwaza za wlasciwa sytuacje, w której to dziewczyna proponuje chlopcu randke. O niestosownosci takiego zachowania przekonana jest ponad jedna trzecia (35%) naszego spoleczenstwa. Czy Pana(i) zdaniem wlasciwe jest, gdy dziewczyna proponuje nowopoznanemu chlopcu randke, na przyklad wspólne pójscie do kina? trudno powiedziec 6% zdecydowanie tak 23% zdecydowanie nie 10% raczej nie 25% raczej tak 36% 7

8 TNS OBOP Kocha sie raz?..., sondaz z r. Jesli potraktujemy to pytanie jako wskaznik przemian obyczajowych zachodzacych w relacjach mesko-damskich, a uzyskane wyniki porównamy z danymi dotyczacymi spoleczenstwa amerykanskiego, okaze sie, ze Polacy sa niewiele mniej nowoczesni niz mieszkancy USA, wsród których 70% badanych 5 ocenia przedstawiona sytuacje za wlasciwa. O tym, ze dziewczyna swobodnie moze zaproponowac nowopoznanemu chlopcu randke, przekonani sa czesciej mezczyzni (66%) niz kobiety (51%). Czesciej równiez sytuacja taka jest uwazana za stosowna przez ludzi mlodych: nastolatków (71%), osoby miedzy 20 a 39 rokiem zycia (64%), ale równiez przez nieco starszych piecdziesieciolatków (64%). Zachowanie takie jest ponadto akceptowane czesciej przez osoby stanu wolnego kawalerów i panny (67%), badanych z wyksztalceniem srednim (63%) lub wyzszym (62%) oraz mieszkanców malych, liczacych do 100 tys. ludnosci, miast (68%). 5 Wyniki telefonicznego badania Gallupa z grudnia 1999 roku, przeprowadzonego na losowej reprezentatywnej próbie doroslych (od 18 roku zycia) Amerykanów. 8

9 Czy wierzy Pan(i), czy też nie, w miłość od pierwszego wejrzenia? ODPOWIEDZI W PROC. tak, wierzę nie brak zdania LICZBA OSÓB OGÓŁEM PŁEĆ mężczyźni kobiety lat lat WIEK lat lat lat lat lub więcej podstawowe WYKSZTAŁCENIE zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne licencjat, wyższe wieś MIEJSCE ZAMIESZKANIA miasto do 100 tys miasto tys miasto pow. 500 tys małopolski wschodni katowicki REGION dolnośląski wielkopolski pomorski centralny GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA kierownicy, specjaliści prywatni przedsiębiorcy

10 pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci i renciści uczniowie i studenci bezrobotni SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ dobra średnia zła do DOCHÓD NA OSOBĘ W GOSPODARSTWIE i więcej LICZBA DZIECI DO 18 LAT W GOSPODARSTWIE DOMOWYM STAN CYWILNY nie ma jedno dziecko dwoje dzieci troje lub wiecej dzieci kawaler/panna żonaty/zamężna/konkubinat rozwiedziny(a)/w separacji wdowiec/wdowa STOSUNEK DO WIARY wierzący i regularnie praktykujący wierzący i niereg. praktykujący wierzący lecz niepraktykujący niewierzący POGLĄDY POLITYCZNE lewicowe centrolewicowe

11 centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć CZY JEST PAN(I) SZCZĘŚLIWY(A), CZY TEŻ NIE? jestem szczęśliwy(a) jestem nieszczęśliwy(a) trudno powiedzieć A czy kiedykolwiek zakochał(a) się Pan(i) od pierwszego wejrzenia? tak ODPOWIEDZI W PROC. nie trudno powiedzieć LICZBA OSÓB OGÓŁEM PŁEĆ mężczyźni kobiety lat lat WIEK lat lat lat lat lub więcej podstawowe WYKSZTAŁCENIE zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne licencjat, wyższe wieś MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION miasto do 100 tys miasto tys miasto pow. 500 tys małopolski wschodni

12 katowicki dolnośląski wielkopolski pomorski centralny kierownicy, specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci i renciści uczniowie i studenci bezrobotni SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ dobra średnia zła do DOCHÓD NA OSOBĘ W GOSPODARSTWIE i więcej LICZBA DZIECI DO 18 LAT W GOSPODARSTWIE DOMOWYM nie ma jedno dziecko dwoje dzieci troje lub wiecej dzieci kawaler/panna STAN CYWILNY żonaty/zamężna/konkubinat rozwiedziny(a)/w separacji wdowiec/wdowa

13 STOSUNEK DO WIARY wierzący i regularnie praktykujący wierzący i niereg. praktykujący wierzący lecz niepraktykujący niewierzący lewicowe centrolewicowe POGLĄDY POLITYCZNE centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć CZY WIERZY PAN(I) W MIŁOŚĆ OD PIERWSZEGO WEJRZENIA? CZY JEST PAN(I) SZCZĘŚLIWY(A), CZY TEŻ NIE? tak, wierzę nie brak zdania jestem szczęśliwy(a) jestem nieszczęśliwy(a) trudno powiedzieć Czy zgadza się Pan(i) z twierdzeniem, że naprawdę kocha się tylko raz? ODPOWIEDZI W PROC. tak nie brak zdania LICZBA OSÓB OGÓŁEM PŁEĆ WIEK mężczyźni kobiety lat lat lat lat lat

14 60 lat lub więcej podstawowe WYKSZTAŁCENIE zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne licencjat, wyższe wieś MIEJSCE ZAMIESZKANIA miasto do 100 tys miasto tys miasto pow. 500 tys małopolski wschodni katowicki REGION dolnośląski wielkopolski pomorski centralny kierownicy, specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci i renciści uczniowie i studenci bezrobotni SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ DOCHÓD NA OSOBĘ W GOSPODARSTWIE dobra średnia zła do

15 i więcej nie ma LICZBA DZIECI DO 18 LAT W GOSPODARSTWIE DOMOWYM jedno dziecko dwoje dzieci troje lub wiecej dzieci kawaler/panna STAN CYWILNY żonaty/zamężna/konkubinat rozwiedziny(a)/w separacji wdowiec/wdowa STOSUNEK DO WIARY wierzący i regularnie praktykujący wierzący i niereg. praktykujący wierzący lecz niepraktykujący niewierzący lewicowe centrolewicowe POGLĄDY POLITYCZNE centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć CZY WIERZY PAN(I) W MIŁOŚĆ OD PIERWSZEGO WEJRZENIA? CZY KIEDYKOLWIEK ZAKOCHAŁ(A) SIĘ PAN(I) OD PIERWSZEGO WEJRZENIA? CZY JEST PAN(I) SZCZĘŚLIWY(A), CZY TEŻ NIE? tak, wierzę nie brak zdania tak nie trudno powiedzieć jestem szczęśliwy(a) jestem nieszczęśliwy(a) trudno powiedzieć

16 Gdyby szukał(a) Pan(i) obecnie żony(męża) lub partnerki(partnera), co - jakie sprawy - przede wszystkim brał(a)by Pan(i) pod uwagę? 1. wygląd, urodę 2. warunki materialne, finansowe 3. wykształcenie 4. atrakcyjność seksualną 5. cechy charakteru, to, jakim jest człowiekiem 6. wspólne zainteresowania 7. takie same lub podobne poglądy na życie 8. inne sprawy 9. trudno powiedzieć ODPOWIEDZI W % LICZBA OSÓB OGÓŁEM PŁEĆ mężczyźni kobiety lat lat WIEK lat lat lat lat lub więcej podstawowe WYKSZTAŁCENIE zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne licencjat, wyższe wieś MIEJSCE ZAMIESZKANIA miasto do 100 tys miasto tys miasto pow. 500 tys REGION małopolski wschodni katowicki dolnośląski wielkopolski

17 pomorski centralny kierownicy, specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci i renciści uczniowie i studenci bezrobotni SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ dobra średnia zła do DOCHÓD NA OSOBĘ W GOSPODARSTWIE i więcej LICZBA DZIECI DO 18 LAT W GOSPODARSTWIE DOMOWYM STAN CYWILNY nie ma jedno dziecko dwoje dzieci troje lub wiecej dzieci kawaler/panna żonaty/zamężna/konkubinat rozwiedziny(a)/w separacji wdowiec/wdowa STOSUNEK DO WIARY wierzący i regularnie praktykujący wierzący i niereg. praktykujący

18 wierzący lecz niepraktykujący niewierzący lewicowe POGLĄDY POLITYCZNE centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć CZY WIERZY PAN(I) W MIŁOŚĆ OD PIERWSZEGO WEJRZENIA? CZY KIEDYKOLWIEK ZAKOCHAŁ(A) SIĘ PAN(I) OD PIERWSZEGO WEJRZENIA? tak, wierzę nie brak zdania tak nie trudno powiedzieć CZY ZGADZA SIĘ PAN(I) Z OPINIĄ, ŻE NAPRAWDĘ KOCHA SIĘ tak nie TYLKO RAZ? brak zdania CZY JEST PAN(I) SZCZĘŚLIWY(A), CZY TEŻ NIE? jestem szczęśliwy(a) jestem nieszczęśliwy(a) trudno powiedzieć Czy Pana(i) zdaniem właściwe jest, gdy dziewczyna proponuje nowopoznanemu chłopcu randkę, na przykład wspólne pójście do kina? zdecydowanie tak ODPOWIEDZI W PROC. raczej tak raczej nie zdecydowanie nie trudno powiedzieć LICZBA OSÓB OGÓŁEM PŁEĆ WIEK mężczyźni kobiety lat lat

19 30-39 lat lat lat lat lub więcej podstawowe WYKSZTAŁCENIE zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne licencjat, wyższe wieś MIEJSCE ZAMIESZKANIA miasto do 100 tys miasto tys miasto pow. 500 tys małopolski wschodni katowicki REGION dolnośląski wielkopolski pomorski centralny kierownicy, specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci i renciści uczniowie i studenci bezrobotni SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ dobra średnia

20 zła do DOCHÓD NA OSOBĘ W GOSPODARSTWIE i więcej LICZBA DZIECI DO 18 LAT W GOSPODARSTWIE DOMOWYM nie ma jedno dziecko dwoje dzieci troje lub wiecej dzieci kawaler/panna STAN CYWILNY żonaty/zamężna/konkubinat rozwiedziny(a)/w separacji wdowiec/wdowa STOSUNEK DO WIARY wierzący i regularnie praktykujący wierzący i niereg. praktykujący wierzący lecz niepraktykujący niewierzący lewicowe POGLĄDY POLITYCZNE centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć CZY WIERZY PAN(I) W MIŁOŚĆ OD PIERWSZEGO WEJRZENIA? tak, wierzę nie brak zdania CZY KIEDYKOLWIEK tak ZAKOCHAŁ(A) SIĘ PAN(I) OD nie PIERWSZEGO WEJRZENIA? trudno powiedzieć jestem szczęśliwy(a)

21 CZY JEST PAN(I) SZCZĘŚLIWY(A), CZY TEŻ NIE? jestem nieszczęśliwy(a) trudno powiedzieć