Nazwa projektodawcy: Wyższa Szkoła Zawodowa Kadry Dla Europy Tytuł projektu: PI Model wczesnej interwencji socjalnej w grupie 15+

Transkrypt

1 Temat innowacyjny: Poszukiwanie metod wczesnej interwencji socjalnej i przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu młodzieży powyżej 15 roku życia (ukierunkowanych na poprawę sytuacji zawodowej tych osób). Nazwa projektodawcy: Wyższa Szkoła Zawodowa Kadry Dla Europy Tytuł projektu: PI Model wczesnej interwencji socjalnej w grupie 15+ Numer projektu: POKL /11 Recenzent: dr hab. Wojciech Łukowski, prof. UW Data wykonania: I. Uzasadnienie Uzasadnienie projektu zastało jednoznacznie poparte zarówno własnymi badaniami jak również badaniami podejmowanymi zarówno w skali ogólnokrajowej (także z odniesieniem do badanego regionu) jak również badań podejmowanych przez ośrodki naukowe działające na terenie regionu (województwo łódzkie). Wniosek: wyzwaniem pozostaje brak interwencji odnośnie kohorty wiekowej 15+. Tylko niewielka część istniejących placówek ma w polu swego zainteresowania osoby z tej grupy. Autorzy przeprowadzili również własne badania za pomocą jak oceniam adekwatnego i wystarczającego narzędzia: kwestionariusz z ilościową skalą odpowiedzi, 47 instytucji zajmujących się wsparciem dzieci i młodzieży na terenie województwa łódzkiego o zróżnicowanym profilu. 1

2 Wyniki badań w pełni wskazują na potrzebę podjęcia interwencji. Aktywność zawodowa i edukacyjna młodzieży w wieku lat, zagrożonej wykluczeniem lokuje się w przedziałach znikomych. Badania wskazują zarówno na przyczyny ulokowane w wyposażeniu kulturowym i społecznym młodzieży, jak również po stronie istniejących już instytucji. Jednocześnie stwierdzono znaczne, na poziomie 80 i więcej procent zainteresowanie wsparciem działań interwencyjnych. Badania jakościowe pogłębiły te ustalenia: trudno jest mówić o istnieniu na terenie województwa łódzkiego rozpoznawalnego modelu udzielania wsparcia zawodowego młodzieży w wieku lat. Dotyczy to zarówno oddziaływania na emocjonalne, jak również poznawcze wyposażenie grupy docelowej. Za cenne należy uznać uwzględnienie oddziaływań na sferę emocjonalną. Badanie zostało wykonane zarówno po stronie instytucji oraz osób potencjalnie zainteresowanych podjęciem interwencji, jak również samej młodzieży. Próba badawcza jest wystarczająca. Szczególnie wartościowe jest skupienie się na zasobach wewnętrznych tych osób mierzonych konwencjonalnością, poziomem sprawczości i poziomem autorytaryzmu. Z badań wynika również, że zróżnicowanie ze względu na płeć aż tak silnie, jakby można przypuszczać, nie różnicuje tej zbiorowości. Prowadzi to do wniosku o środowiskowym charakterze występujących deficytów, co jeszcze bardziej uzasadnia planowaną interwencję. Innymi słowy swego rodzaju wyciąganie ze środowiska może być już niezwykle ważną przesłanką sukcesu interwencji. Jednocześnie jednak nie można zapominać o tym, że interwencja jeśli ma być skuteczna nie może prowadzić do społecznego osamotnienia czy wręcz izolacji. Autorzy identyfikują również skutki społeczne i ekonomiczne braku interwencji. II. Cel wprowadzenia innowacji Cel główny została zdefiniowany trafnie i adekwatnie do potrzeb docelowej grupy. Celem jest opracowanie modelu aktywizacji w oparciu o działania, składające się z kilku modułów. Za szczególnie wartościowe można uznać innowacyjne scenariusze warsztatów i konsultacji 2

3 opartych na schematach behawioralnych, co wpisuje się w całą filozofię projektu, w którym nacisk kładzie się na wewnętrzne zasoby osób objętych wsparciem. Cel główny zapisany w strategii nie uległ zmianie w stosunku do celu głównego zapisanego we wniosku o dofinansowanie. Deklarowana liczba osób objętą działaniami (450) wydaje się z jednej strony realistyczna w stosunku do możliwości wynikających ze skali projektu, z drugiej strony można zakładać, że sprzyjać ona będzie wytworzeniu się trwałych mechanizmów, podtrzymujących i rozwijających wypracowany model. Na poziomie instytucjonalnym będzie to zagwarantowane zarówno przez wzmocnienie istniejących placówek, jak również tworzenie Integracyjnych Lokalnych Ośrodków Aktywizacji Zawodowej. Innymi słowy chodzi o skuteczne łączenie aktywności istniejących podmiotów z nowymi propozycjami. Stan docelowy opatrzony jest odpowiednimi wskaźnikami. Wskaźnik wzrostu aktywności zawodowej i edukacyjnej o 30% wydaje się być realistyczny, a jednocześnie ambitny. Podobnie jest z przyjęciem założenia, że udział w projekcie zakończy około 50 % uczestników zarówno płci żeńskiej jak i męskiej. Podobnie realistyczne jest założenie, że liczba placówek, które na trwałe włączą w realizację programu wczesnej interwencji na poziomie 30% jest również uprawnione. Za uprawnione i realistyczne należy również uznać oczekiwanie, że liczba Integracyjnych Lokalnych Ośrodków Aktywizacji Zawodowej wyniesie w wyniku realizacji projektu 5. W pełni uzasadniona jest również w realizacji celów szczegółowych rezygnacja ze szkolnictwa specjalnego, bowiem oznaczałoby to dublowanie się z innych projektem innowacyjnym. Względy adekwatności statystycznej uzasadniają również przyjęcie równomiernego podziału w grupie odbiorców ze względu na płeć przy zachowaniu liczb ogólnych. 3

4 III. Opis innowacji, w tym produktu finalnego Innowacja w projekcie polega na wdrożeniu kompleksowego modelu wczesnej interwencji socjalnej w grupie młodzieży lat. Szczególnie na uwagę zasługuje diagnozowanie w grupie docelowej deprywacji kontroli ( (sprawczość / współzależność / autorytaryzm). Wydaje się, że skupienie się na tej kwestii niezwykle trafnie dotyka głównego problemu, który trzeba podjąć, aby doprowadzić do pożądanej zmiany w grupie objętej działaniem. Zostało to połączone z diagnozowaniu preferencji zawodowych, badaniem kompetencji społecznych w ramach procesów, indywidualnym coachingu (to wydaje się szczególnie istotnie zmieniać znane z wcześniejszych działań reguły), monitorowanie popytu i podaży na lokalnym rynku pracy ze względu na potrzeby i możliwości aktywizowanej grupy, tworzenie Integracyjnych Lokalnych Ośrodków Aktywizacji Zawodowej, które mogą połączyć synergicznie istniejące już instytucje. Szczególnie wartościowe jest twórcze, otwarte wykorzystanie dwóch podejść teoretycznych - modelu Siatka Grupa opartego na teorii Mary Douglas oraz Mapę Świata Zawodów D. Predigera Można mówić o innowacyjności w odniesieni do trzech wymiarów: grupy docelowej, problemu i integracji społecznej i aktywizacji zawodowej młodzieży w wieku 15+ ze zdiagnozowanym zagrożeniem wykluczeniem społecznym ze szczególnym podkreślaniem oddziaływania na zmniejszanie a może nawet eliminację deprywacji kontroli. 4

5 Taki model jest bezprecedensowy w skali kraju. Jeszcze raz warto podkreślić połączenie elementu aplikacyjnego z oprzyrządowaniem teoretycznym zoperacjonalizowanym do realiów województwa łódzkiego. Proponowany model zakłada indywidualne podejście do poszczególnych osób z grupy docelowej w tym uwzględnienie aspektu płci, indywidualnych preferencji, kompetencji. Założono również współpracę z przedsiębiorcami, oraz rodzaj indywidualnego wsparcia dla osób, które podejmą pracę. Koszty oszacowane zostały na poziomie realistycznym i adekwatnym do potrzeb. Użyteczna będzie również platforma e-learningowa i komunikacyjna dla osób zajmujących się wczesną interwencją socjalną. IV. Plan działań w procesie testowania produktu finalnego Przewidziany plan działań zarówno w wymiarze czasowym jak również udziału osób po stronie użytkowników, jak i odbiorców, zapewnia po testowaniu uzyskanie rzetelności produktu finalnego. Uwzględnione zostały wszystkie typy instytucji ważnych z punktu widzenia realizacji celów projektów i zakorzenienia innowacji. Po stronie odbiorców równoliczny podział na grupę eksperymentalną i kontrolną jest również w pełni uprawniony i pożyteczny. Przewidziany czas kontroli oddziaływań po upływie 6 miesięcy jest również wystarczający. Przewidziano również kryteria rekrutacji w sytuacji, gdyby liczba kandydatów przekraczała liczbę miejsc. Przewidziany harmonogram i treść poszczególnych etapów maksymalizują powodzenie fazy testowej. Podział zadań między kierownika i eksperta ds. metodologii nie budzi zastrzeżeń. V. Sposób sprawdzenia, czy innowacja działa Ekspert w swojej ocenie wskazuje, czy beneficjent zidentyfikował efekty zastosowania innowacji z punktu widzenia możliwości jej użytkowania na szerszą skalę oraz opisał sposób 5

6 przeprowadzenia oceny wyników testowania wraz z procedurą ewaluacji zewnętrznej. Ponadto ocenia, czy zaplanowany sposób monitorowania testowania oraz ewaluacja zewnętrzna pozwolą na rzetelną ocenę produktu finalnego. Sprawdza również, czy w przypadku zadeklarowanej zmiany w podejściu do sposobu analizy, czy innowacja działa, w stosunku do zapisów wniosku o dofinansowanie, beneficjent wskazał i uzasadnił powstałe różnice. Przede wszystkim ekspert zwraca uwagę na to, czy opisano warunki i dowody, które potwierdzają, że produkt finalny będzie się nadawał do użytkowania i wdrożenia oraz, że będzie mogła z niego skorzystać szersza grupa użytkowników. Sposób sprawdzenia, czy innowacja działa przewidziany jest w oparciu o 4 procedury: ewaluację wewnętrzną i monitoring, konsultacje z interesariuszami (empowerment), konsultacje wyników testowania z ekspertami oraz ewaluację zewnętrzną. Postawione pytanie sprawdzające kompletnie opisują sprawdzany przedmiot. VI. Strategia upowszechniania Cel działań upowszechniających został zdefiniowany prawidłowo i realistycznie podniesienie kompetencji kadr, zajmującej się integracją społeczną i aktywizacją zawodową młodzieży z grupy wiekowej minimum 260 osób z grupy użytkowników z terenu województwa łódzkiego. Cele szczegółowe są wyczerpujące. Szczególny nacisk ma zostać położony na promowanie dobrych praktyk, a zwłaszcza casy study wypracowanych w działalności planowanych ośrodków interwencji. Łącznie uwzględniono 107 instytucji, w których dokonywane będzie upowszechnianie wyników. Zestaw planowanych spotkań, konferencji, publikacji, aktywności internetowej powinien stworzyć właściwą przestrzeń i skuteczność upowszechniania wyników projektu. VII. Strategia włączania do głównego nurtu polityki Adekwatnie zostały sformułowane cele mainstreamingu horyzontalnego i wertykalnego. Maja one charakter wyraźnie uzupełniający w stosunku do celów strategii włączenia. Są z 6

7 nimi logicznie i komplementarnie powiązane. Umożliwiają właściwą alokację zasobów zespołu realizującego. VIII. Kamienie milowe II etapu realizacji projektu Wskazano kluczowe terminy, ich kolejność jest logiczna, czasookresy realistyczne. XI. Analiza ryzyka Już na etapie testowania pojawiają się istotne ryzyka w realizacji projektu. Należy ocenić, że istnieje ich pełna świadomość. Przedstawione zostały również odpowiednie sposoby zapobiegania nim. Uwzględniona zostały wszystkie istotne zagrożenia. Warto by rozważyć znalezienie innego określenia dla ryzyka nazwanego Dziedziczenie postaw biernych przez młodzież zagrożoną wykluczeniem społecznym np. międzypokoleniowy przekaz postaw biernych przez młodzież zagrożoną wykluczeniem społecznym. Raczej na pewno nie mamy tutaj do czynienia z dziedziczeniem (jest to określenie stygmatyzujące). Załącznik wstępna wersja produktu finalnego Planowane są trzy raporty oraz co najważniejsze zestaw materiałów o charakterze dydaktycznym i diagnostycznym. Zbiór materiałów uzupełniają minima programowe działalności ośrodków aktywizacji zawodowej. Planowany produkt finalny gwarantuje zatem nie tylko pełną dokumentację procesu badawczego, ale również wytworzenie zestawu materiałów wybitnie sprzyjających zakorzenieniu się innowacji. 7