Polish Office Guide March Przewodnik po rynku biurowym w Polsce Marzec 2013

Transkrypt

1 Polish Office Guide March Przewodnik po rynku biurowym w Polsce Marzec

2 // Introduction / Wstęp In today`s world, the ever more demanding offi ce occupier is continuously looking for increasingly innovative and effi cient ways of utilising their offi ce space for their organisation`s valuable employees with the aim of creating an attractive workplace environment and becoming a more attractive employer in the market place. We closely monitor these changes so we can better support and advise both end users to gain improved business synergies, and developers to deliver a better product that will remain attractive in the future for investment sale purposes. We believe that with a local team of over experienced professionals located throughout the country, we have built a solid track record in advising occupiers, developers and investors to generate value from their real estate objectives today, and as a result maintain real value for you and your organisation for tomorrow. We hope you fi nd our guide both informative as well as practical support tool during future decision making. Na obecnym dynamicznie zmieniającym się rynku, wymagający najemca poszukuje coraz bardziej innowacyjnych i efektywnych sposobów na wykorzystanie powierzchni biurowej w celu stworzenia atrakcyjnych warunków zatrudnienia, wpływających na prestiż i sposób postrzegania fi rmy. DTZ wnikliwie monitoruje zmiany i trendy rynkowe, aby w najbardziej efektywny sposób doradzać, zarówno użytkownikom nieruchomości, jak również deweloperom w realizacji takiego produktu, który przez wiele lat pozostanie atrakcyjny dla najemców oraz inwestorów. Dysponując zespołem złożonym z specjalistów pracujących w całej Polsce, DTZ posiada szerokie doświadczenie w zakresie usług doradczych dla najemców, deweloperów oraz inwestorów, dzięki którym możliwe jest generowanie, utrzymywanie oraz podwyższanie wartości z nieruchomości. Mamy nadzieję, że niniejszy przewodnik posłuży Państwu zarówno jako informacja o trendach rynkowych, jak również praktyczne wsparcie w podejmowaniu przyszłych decyzji biznesowych. Erik Drukker Senior Director Offi ce Agency Polish Offi ce Guide

3 // Introduction / Wstęp Welcome to our second edition of the Polish Offi ce Guide. This publication provides key indicators for 9 cities in Poland which are all considered important in the offi ce sector. We decided to cover those markets ranging from the mature Warsaw market, well established regional markets including Wrocław and Kraków, as well as those emerging such as Lublin. The guide includes: macroeconomic statistics on the analysed cities; information on offi ce supply, including the number of existing schemes, as well as those under construction; information on vacancy rates and prime rents, and a list of the largest existing and pipeline schemes in each city, accompanied by a map. Despite continuous uncertainty on international markets, both occupiers and developers have been very active in Poland. Over recent months DTZ has recorded healthy levels of take-up and increased new construction activity, both in Warsaw as well as in regional cities. Yet within these markets, we have seen volumes differ, varying levels of maturity and transparency as well as diversity in the core occupier base. From this key data, there emerges a series of questions about the market outlook. How will it evolve in the view of fi nancing constraints? How will it react to the increased new supply in Warsaw? Will the existing occupier base be suffi cient? And what are the mid- and long term rental and vacancy patterns? Poland remains at the top of many international surveys presenting market attractiveness in Europe. Bearing in mind the strong macroeconomic fundamentals with positive forecasts, DTZ believes that the offi ce market in Poland will continue to develop at a moderate, yet sustainable pace, following adjustment to the continuous balancing act between supply and demand. We hope you fi nd this publication informative and enjoyable! Drodzy Czytelnicy, Przedstawiamy Państwu drugie wydanie Przewodnika po rynku biurowym w Polsce. Publikacja ta przedstawia kluczowe wskaźniki dla rynku biurowego w miastach w Polsce. Przewodnik ten prezentuje szerokie spektrum rynku biurowego od dojrzałego rynku w Warszawie, poprzez rynki o ugruntowanej pozycji tj. Wrocław czy Kraków, do rynków wschodzących jak np. Lublin. Niniejsza publikacja zawiera m.in.: główne wskaźniki makroekonomiczne dla analizowanych miast; dane dotyczące podaży biurowej wraz z ilością istniejących budynków oraz biurowców w trakcie budowy; dane dotyczące wskaźnika pustostanów oraz czynszów wywoławczych; listę największych istniejących i planowanych biurowców wraz z mapą. Pomimo niepewności na zagranicznych rynkach, w Polsce zarówno najemcy jak i deweloperzy pozostają aktywni. W ostatnich miesiącach analitycy DTZ odnotowali relatywnie wysoki poziom popytu, a także wzmożoną aktywność deweloperów przy nowych inwestycjach w Warszawie oraz w miastach regionalnych. Jednakże poszczególne rynki różnią się od siebie pod względem stopnia dojrzałości, dostępności danych oraz różnorodności i wolumenu bazy najemców. Mając na uwadze powyższe uwarunkowania, nasuwa się szereg pytań dotyczących przyszłości tych rynków. Jak będą się rozwijać w obliczu ograniczeń dostępności fi nansowania? Jak zachowa się rynek warszawski w związku ze zwiększoną podażą? Czy aktualny popyt będzie wystarczający do zasiedlenia nowych powierzchni? I jakie są prognozy dla wskaźnika pustostanów i wysokości czynszów w perspektywie średnio i długoterminowej? Polska zajmuje czołowe miejsca w wielu rankingach atrakcyjności inwestycyjnej w Europie. Mając na uwadze solidne postawy makroekonomiczne oraz korzystne prognozy, analitycy DTZ są zdania, że rynek nieruchomości biurowych w Polsce będzie rozwijać się w zrównoważonym tempie, dostosowując się do trendów podażowych i popytowych. Mamy nadzieję, że niniejsza publikacja będzie dla Państwa interesującą lekturą! Anna Staniszewska Director Consulting & Research Polish Offi ce Guide

4 // Table of content / Spis treści DTZ a UGL Company Key statistics Trójmiasto We are involved in offi ce buildings located in Poland (7 offi ce buildings under management & offi ce buildings leased) Świadczymy usługi dla właścicieli budynków biurowych zlokalizowanych na terenie Polski (7 zarządzanych i komercjalizowanych nieruchomości) Office market overview Rynek powierzchni biurowych Szczecin, sqm (GLA) under management m kw. (GLA) zarządzanej powierzchni Warszawa 7 Kraków 9 Wrocław Trójmiasto Poznań Łódź 7 Katowice 9 Szczecin Lublin DTZ contacts Dane kontaktowe DTZ 6 Lublin We are working for market leaders Świadczymy usługi światowym liderom rynku Involved in the biggest transactions on the Polish market Jesteśmy zaangażowani w procesy największych transakcji najmu na polskim rynku Yareal, Ghelamco, LHI, CBRE Global Investors, AEW Europe, AIB, Mermaid Properties Leasing 7, sqm of offi ce space for T-Mobile in Marynarska and, sqm for Frontex in Warsaw Spire Doradztwo fi rmie T- Mobile przy wynajmie 7 m kw. powierzchni biurowej w projekcie przy ul. Marynarskiej oraz agencji Frontex przy wynajmie m kw. w projekcie Warsaw Spire One of the world s leaders in integrated full service property solutions Jeden z największych na świecie podmiotów świadczących kompleksowe usługi na rynku nieruchomości A truly global powerhouse, with over 6, employees, 8 offi ces in countries Globalny lider zatrudniający 6 pracowników w 8 oddziałach zlokalizowanych na terenie krajów Polish Offi ce Guide

5 // Offi ce market overview / Rynek powierzchni biurowych Record amount of space delivered in Rekordowa ilość nowej powierzchni dostarczona w roku» At the end of, modern offi ce stock in nine major Polish cities (Warsaw and eight regional cities Kraków, Wrocław, Tricity, Katowice, Łódź, Poznań Lublin and Szczecin) reached 6. million sqm, out of which.86 million sqm was located in the capital city.» Taking into consideration the regional cities, Kraków, with an offi ce stock of 7, sqm, remains the most mature market. It is followed by Wrocław (, sqm) and Tricity (9, sqm). Lublin and Szczecin are the least developed offi ce markets. However, both occupiers and developers in these areas have reached their potential and therefore the level of pipeline supply is very high.» In, almost, sqm was delivered to the market in all the analysed cities, which represents a 9% increase in comparison to and it is the second highest value (after 8) recorded since. The annual supply in Warsaw was close to 7, sqm and in regional cities it stood at 6, sqm, out of which the majority was completed in Wrocław (almost 7, sqm), Kraków (, sqm) and Poznań (, sqm).» Pod koniec roku zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej w dziewięciu głównych miastach Polski (Warszawa i osiem rynków regionalnych, tj. Kraków, Wrocław, Trójmiasto, Katowice, Łódź, Poznań, Lublin oraz Szczecin) znajdowały się na poziomie blisko 6, mln m kw., z czego,86 miliona zlokalizowane było w stolicy.» Biorąc pod uwagę miasta regionalne, Kraków przy łącznej podaży powierzchni biurowej wynoszącej 7 m kw., nadal jest najbardziej dojrzałym rynkiem, wyprzedzając Wrocław ( m kw.) oraz Trójmiasto (9 m kw.). Rynki w Lublinie i Szczecinie nadal są najsłabiej rozwinięte, niemniej jednak zarówno najemcy jak i deweloperzy zauważyli potencjał tych miast i w rezultacie planowana podaż znajduje się na wysokim poziomie.» W roku w analizowanych miastach dostarczono blisko m kw. powierzchni, co oznacza 9 - procentowy wzrost w porównaniu do roku i jest drugą co do wielkości wartością rocznej podaży (po 8) odnotowaną począwszy od roku. Na rynek warszawski w roku trafi ło prawie 7 m kw., a w miastach regionalnych powstało 6 m kw., z czego najwięcej we Wrocławiu (ok. 7 m kw.), Krakowie ( m kw. i Poznaniu ( m kw.). Figure / Wykres Offi ce stock in major cities in Poland, End Zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej w Polsce, koniec 6% % % % % % W r Kr ó Wr ró i 7% 9% 6% ó K i e S e i Lu i BCB Business Park, Gdańsk Polish Offi ce Guide

6 // Offi ce market overview / Rynek powierzchni biurowych Many new projects expected in - Wiele projektów planowanych na lata -» Currently almost. million sqm is offi cially under construction (67-68, sqm in Warsaw and -, sqm in the regional cities), which will translate into a high level of new supply over the next - years. The amount of space scheduled for delivery in is estimated at 6-6, sqm (, sqm in Warsaw and, sqm in regional cities) and in it may be slightly lower and reach 8-9, sqm.» Among secondary markets, the highest supply over the next two years is to be expected in Wrocław (, sqm) and Tricity (9, sqm), slightly lower in Kraków, Szczecin and Poznań (7-7, sqm in each) and the lowest in Lublin (, sqm). The largest percentage growth of offi ce supply by is to be recorded in Szczecin and Lublin, which are the least mature markets and the lowest increase is expected in Kraków and Warsaw.» It should be noted that some of the pipeline projects may be put on hold due to an uncertain level of demand over the course of the coming years and therefore the actual supply may be lower than expected.» Obecnie około, mln m kw. powierzchni biurowej znajduje się w budowie, z czego m kw. zlokalizowane jest w Warszawie, a pozostała część w miastach regionalnych. Tak duża ilość projektów w fazie realizacji przełoży się niewątpliwie na wysoki poziom nowej podaży w ciągu kolejnych - lat. W roku na rynek może trafi ć 6-6 m kw. ( m kw. w Warszawie i m kw. w miastach regionalnych), natomiast w spodziewamy się nieco niższej podaży, tj. ok. 8-9 m kw.» Spośród miast regionalnych, najsilniejszy wzrost zasobów w ciągu kolejnych dwóch lat może zostać odnotowany we Wrocławiu ( m kw.) i Trójmieście (9 m kw.), natomiast najniższy w Lublinie ( m kw.). Najwyższego procentowego wzrostu (planowana podaż w odniesieniu do istniejących zasobów) spodziewamy się w Szczecinie i Lublinie, które są najmniej dojrzałymi rynkami, natomiast najniższy procentowy wzrost oczekiwany jest w Krakowie i Warszawie.» Należy wspomnieć, że prace nad niektórymi projektami mogą zostać wstrzymane ze względu na niepewny poziom popytu w najbliższych latach. Figure / Wykres Annual offi ce supply in Warsaw and regional cities, sqm Roczna podaż powierzchni biurowej w Warszawie i miastach regionalnych, m kw. Figure / Wykres Expected % growth of stock over - Spodziewany procentowy wzrost zasobów w okresie Kraków,% Warszawa ód Katowice 6,%,7%,% Pozna,% Wroc aw Trójmiasto Lublin,7% 6,6% 9,% (f) (f) Szczecin 6,% (f) forecast / prognoza 6 Polish Offi ce Guide Regional ci es Miasta regionalne Warszawa

7 // Offi ce market overview / Rynek powierzchni biurowych Possible decrease of leasing activity Możliwy spadek aktywności na rynku najmu» The demand for offi ce space in remained strong and in the regional cities it was supported to a large extent by BPO/SCC centres. In Warsaw, the volume of leasing transactions (excl. renegotiations) reached, sqm, which was close to the record period of 7-8. The year saw vacancy rate dropped in four of the analysed cities (Łódź, Katowice, Kraków and Lublin) with the strongest decrease recorded in Łódź (from % at the end of to % in ). The highest increase of vacancy ratios was noted in Szczecin (by 7. pp) and Poznań (by.9 pp) mainly due to strong supply in.» In, the demand is expected to decrease as a result of the forecasted slowdown of GDP growth, which together with strong supply may result in vacancy rate growth, especially in cities with the highest level of expected pipeline supply.» Prime asking rents in the regional cities remained stable and vary from - per sqm per month in Lublin to -6 per sqm per month in Poznań, Kraków, Wrocław and Tricity. In Warsaw, prime asking rents are at a level of -7 in the city centre and -6 in out-ofcentre locations.» Popyt na powierzchnie biurowe w roku utrzymał się na wysokim poziomie i w miastach regionalnych był nadal silnie kształtowany przez centra BPO/SCC. W Warszawie wolumen transakcji najmu (wyłączając renegocjacje) osiągnął w ubiegłym roku m kw., co jest wartością zbliżoną rekordowego okresu 7-8.» W roku stopa pustostanów spadła w czterech spośród dziewięciu analizowanych miast (w Łodzi, Katowicach, Krakowie i Lublinie), a najsilniejszy spadek został odnotowany w Łodzi (z % pod koniec do % w ). Najwyższy wzrost wskaźnika powierzchni niewynajętej miał miejsce w Szczecinie (o 7, punkty procentowe) i Poznaniu (o,9 punktu procentowego), co było rezultatem silnej podaży w ubiegłym roku.» W roku przewiduje się spadek aktywności na rynku najmu w wyniku prognozowanego spowolnienia wzrostu PKB, który wraz z wysokim poziomem nowej podaży może przyczynić się do wzrostu stopy pustostanów, zwłaszcza w miastach o najwyższym planowanym wzroście zasobów.» W miastach regionalnych czynsze wywoławcze za najlepsze powierzchnie biurowe pozostały stabilne i wahają się od - euro za m kw. za miesiąc w Lublinie do -6 euro w Poznaniu, Krakowie, Wrocławiu oraz Trójmieście. W Warszawie wynoszą one -7 euro w centrum miasta oraz -6 euro w innych lokalizacjach. Figure / Wykres Vacancy rates, and Stopa pustostanów, i Figure / Wykres Prime asking rents, ( /sqm/month) Czynsze wywoławcze za najlepszą powierzchnię biurową, (EUR/m kw./miesiąc) Pozna Szczecin ód Trójmiasto Warszawa Wroc aw Katowice Kraków Lublin % % % % % % Lublin Szczecin ód Pozna Katowice Trójmiasto Wroc aw Kraków Warszawa (Poza Centrum) Warszawa (Centrum) Polish Offi ce Guide 7

8 Warszawa, mazowieckie // Macroeconomic data Dane ekonomiczne» Population, Liczba mieszkańców,» Unemployment rate, December Stopa bezrobocia, grudzień» Average salary in the enterprise sector, (PLN) Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, (PLN)» Number of students per, inhabitants, Liczba studentów na mieszkańców,» Number of commercial companies per, inhabitants, H Liczba zarejestrowanych spółek prawa handlowego na mieszkańców, I połowa» % of employed in the service sector, % zatrudnionych w sektorze usługowym, // Offi ce market data, Statystyki biurowe,» Modern offi ce stock (sqm) Zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej (m kw.)» Number of modern offi ce buildings Ilość nowoczesnych budynków biurowych» Vacancy rate Stopa pustostanów» Offi ce stock under construction (sqm) w budowie (m kw.)» Prime asking rents ( /sqm/month) Czynsze wywoławcze za najlepszą powierzchnię biurową (EUR/m kw./ miesiąc) Warsaw Warszawa Poland Polska ,%,% ,6%,% ,8% 8,6% (Central / Centrum) -6 (Non Central / Poza Centrum) N/A Warszawa Figure 6 / Wykres 6 Annual office supply in Warsaw, sqm Roczny poziom nowej podaży w Warszawie, m kw. Figure 7 / Wykres 7 Vacancy rates in Warsaw Stopy pustostanów w Warszawie % % % % % Average (f) (f) Central / Centrum Non Central / Poza Centrum % (f) (f) (f) forecast / prognoza (f) forecast / prognoza 8 Polish Offi ce Guide

9 Warszawa, mazowieckie // Major existing offi ce projects (by area) Największe istniejące projekty biurowe (wg powierzchni) Rondo Rondo ONZ 7 6 Warsaw Financial Center Emilii Plater Puławska FC Puławska PZU Tower Jana Pawła II 7 Marynarska BP Taśmowa Ochota Office Park Jerozolimskie Agora HQ Czerska 8/ 8 Warsaw Trade Tower Chłodna 999 // Major pipeline offi ce projects scheduled for delvery until the end of (by size) Największe planowane budynki biurowe z datą dostarczenia do (wg powierzchni) Konstruktorska Business Center Konstruktorska Developer / Deweloper: HB Reavis Miasteczko Orange Jerozolimskie 6 7 Developer / Deweloper: Bouygues Immobilier Plac Unii Puławska Developer / Deweloper: Liebrecht & wood / BBI Development Towarowa / Łucka Warsaw Spire / Grzybowska Developer / Deweloper: Ghelamco Marynarska Marynarska 7 Developer / Deweloper: Ghelamco 9 Lipowy Office Park Żwirki i Wigury Mokotów New City Marynarska Park Postępu Postępu 9 Warszawa 8 S8 Marynarska BP A Mokotów Nova Polish Offi ce Guide 9

10 Kraków, małopolskie // Macroeconomic data Dane ekonomiczne» Population, Liczba mieszkańców,» Unemployment rate, July Stopa bezrobocia, lipiec» Average salary in the enterprise sector, (PLN) Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, (PLN)» Number of students per, inhabitants, Liczba studentów na mieszkańców,» Number of commercial companies per, inhabitants, H Liczba zarejestrowanych spółek prawa handlowego na mieszkańców, I połowa» % of employed in the service sector, % zatrudnionych w sektorze usługowym, // Offi ce market data, Statystyki biurowe,» Modern offi ce stock (sqm) Zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej (m kw.)» Number of modern offi ce buildings Ilość nowoczesnych budynków biurowych» Vacancy rate Stopa pustostanów» Offi ce stock under construction (sqm) w budowie (m kw.)» Prime asking rents ( /sqm/month) Czynsze wywoławcze za najlepszą powierzchnię biurową (EUR/m kw./miesiąc) Kraków Poland Polska ,9%,% ,9%,% ,% 8,6% ,-6 N/A Kraków Figure 8 / Wykres 8 Annual office supply in Kraków, sqm Roczny poziom nowej podaży w Krakowie, m kw. Figure 9 / Wykres 9 Vacancy rates in Kraków Stopy pustostanów w Krakowie Annual supply / % 9% 8% 7% 6% % % % % % % Un l (f) forecast / prognoza Annual supply / 9 (f) (f) / H 6 H 7 H 7 H 8 H 8 H 9 H 9 H H H H H H Polish Offi ce Guide

11 Kraków, małopolskie // Major existing offi ce projects (by area) Największe istniejące projekty biurowe (wg powierzchni) Philip Morris Quattro Business Park I, II Al. Jana Pawła II 96 Bora Komorowskiego 8 - Bonarka Business A, B, C Puszkarska 9 - Buma Square A-G Wadowicka 6-8 7,, 6 Vinci Office Center Opolska Rondo Business Park I, II Lublańska Euromarket Centrum Biurowe Jasnogórska 8 8 Centrum Biurowe Lubicz Lubicz 7 // Major pipeline offi ce projects scheduled for delvery until the end of (by size) Największe planowane budynki biurowe z datą dostarczenia do (wg powierzchni) Enterprise Park C Na Dołach 6 Developer / Deweloper: Avestus Real Estate Kapelanka I Kapelanka Developer / Deweloper: Skanska Property Poland Quattro Business Park III Bora Komorowskiego Developer / Deweloper: Buma Group Orange Office Park I Amsterdam Kilmeckiego Developer / Deweloper: East-West Development Bonarka Business D Puszkarska 8 7 Developer / Deweloper: TriGranit 9 Enterprise Park A, B Na Dołach Centrum Biurowe Kazimierz Podgórska A 8 Kraków Rondo Business Park 9 Rondo Business Park Quattro Business Park A Polish Offi ce Guide

12 Wrocław, dolnośląskie // Macroeconomic data Dane ekonomiczne» Population, Liczba mieszkańców,» Unemployment rate, July Stopa bezrobocia, lipiec» Average salary in the enterprise sector, (PLN) Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, (PLN)» Number of students per, inhabitants, Liczba studentów na mieszkańców,» Number of commercial companies per, inhabitants, H Liczba zarejestrowanych spółek prawa handlowego na mieszkańców, I połowa» % of employed in the service sector, % zatrudnionych w sektorze usługowym, // Offi ce market data, Statystyki biurowe,» Modern offi ce stock (sqm) Zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej (m kw.)» Number of modern offi ce buildings Ilość nowoczesnych budynków biurowych» Vacancy rate Stopa pustostanów» Offi ce stock under construction (sqm) w budowie (m kw.)» Prime asking rents ( /sqm/month) Czynsze wywoławcze za najlepszą powierzchnię biurową (EUR/m kw./miesiąc) Wrocław Poland Polska ,8%,% ,%,% ,9% 8,6% N/A Wrocław Figure / Wykres Annual and cumula ve office supply in Wrocław, sqm Roczna i skumulowana podaż powierzchni biurowej we Wrocławiu, m kw. Figure / Wykres Vacancy rates in Wrocław Stopy pustostanów we Wrocławiu 6 % 9% 8% 7% 6% % % % % % % Un l (f) forecast / prognoza Annual supply / 9 (f) (f) / H 6 H 7 H 7 H 8 H 8 H 9 H 9 H H H H H H Polish Offi ce Guide

13 Wrocław, dolnośląskie // Major existing offi ce projects (by area) Największe istniejące projekty biurowe (wg powierzchni) Wojdyła Business Park I, II Grunwaldzki Center Muchoborska 8 - Plac Grunwaldzki Bema Plaza Plac Bema 8 Wrocławski Park Biznesu I Strzegomska Silver Forum Strzegomska Aquarius Business House I 7 Centrum Biurowe Globis Swobodna Powstańców Śląskich 7a Quattro Forum Legnicka - // Major pipeline offi ce projects scheduled for delvery until the end of (by size) Największe planowane budynki biurowe z datą dostarczenia do (wg powierzchni) Powstańców Sky Tower 8 Śląskich 9 Developer / Deweloper: LC Corp Green Day Szczytnicka 9 Developer / Deweloper: Skanska Property Poland Green Towers II Strzegomska 6 6 Developer / Deweloper: Skanska Property Poland Aquarius Business House II Borowska / Swobodna 8 Developer / Deweloper: Echo Investment Centrum Biznesu Millenium Tower IV Strzegomska 7 8 Developer / Deweloper: Descont 9 Centrum Orląt Plac Orląt Lwowskich Green Towers A Strzegomska Wrocław S8 9 Wrocławski Park Biznesu I 7 6 Aquarius Polish Offi ce Guide

14 Trójmiasto, pomorskie // Macroeconomic data Dane ekonomiczne» Population, Liczba mieszkańców,» Unemployment rate, July Stopa bezrobocia, lipiec» Average salary in the enterprise sector, (PLN) Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, (PLN)» Number of students per, inhabitants, Liczba studentów na mieszkańców,» Number of commercial companies per, inhabitants, H Liczba zarejestrowanych spółek prawa handlowego na mieszkańców, I połowa» % of employed in the service sector, % zatrudnionych w sektorze usługowym, // Offi ce market data, Statystyki biurowe,» Modern offi ce stock (sqm) Zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej (m kw.)» Number of modern offi ce buildings Ilość nowoczesnych budynków biurowych» Vacancy rate Stopa pustostanów» Offi ce stock under construction (sqm) w budowie (m kw.)» Prime asking rents ( /sqm/month) Czynsze wywoławcze za najlepszą powierzchnię biurową (EUR/m kw./miesiąc) Tricity Trójmiasto Poland Polska ,%,% ,%,% ,% 8,6% N/A Trójmiasto Figure / Wykres Annual and cumula ve office supply in Tricity, sqm Roczna i skumulowana podaż powierzchni biurowej w Trójmieście, m kw. Figure / Wykres Vacancy rates in Tricity Stopy pustostanów w Trójmieście 6 % % % 8% 6% % % Un l (f) forecast / prognoza Annual supply / 9 (f) (f) / % H 6 H 7 H 7 H 8 H 8 H 9 H 9 H H H H H H Polish Offi ce Guide

15 S6 Trójmiasto, pomorskie // Major existing offi ce projects (by area) Największe istniejące projekty biurowe (wg powierzchni) Arkońska BP Łużycka Office Park (A-E) Hestia Asseco Olivia Business Centre I: Olivia Gate 6 Olivia Tower 7 Baltic Business Centre 8 Olivia Point 9 BCB Business Park I Allcon Park Arkońska -6 Gdańsk Łużycka 6 Gdynia Hestii Sopot Podolska Gdynia Grunwaldzka 7-7, Gdańsk Grunwaldzka 7-7, Gdańsk Śląska / Gdynia Grunwaldzka 7-7, Gdańsk Azymutalna 9 Gdańsk Słowackiego 7 Gdańsk // Major pipeline offi ce projects scheduled for delvery until the end of (by size) Największe planowane budynki biurowe z datą dostarczenia do (wg powierzchni) Euro Office Park I, II Developer / Deweloper: Euro-Styl Alchemia I Developer / Deweloper: Torus Centrum Biurowe Neptun Developer / Deweloper: Hines BCB Business Park II Developer / Deweloper: BCB Łużycka Plus Developer / Deweloper: Allcon Investment Gdynia 7 Al. Armii Krajowej Gdańsk Grunwaldzka Gdańsk Grunwaldzka 7/9, Gdańsk Azymutalna 9 Gdańsk Łużycka C, Gdynia 8 / Sopot Łużycka Offi ce Park BCB Business Park I ALLCON@park Gdańsk Polish Offi ce Guide

16 Poznań, wielkopolskie // Macroeconomic data Dane ekonomiczne» Population, Liczba mieszkańców,» Unemployment rate, July Stopa bezrobocia, lipiec» Average salary in the enterprise sector, (PLN) Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, (PLN)» Number of students per, inhabitants, Liczba studentów na mieszkańców,» Number of commercial companies per, inhabitants, H Liczba zarejestrowanych spółek prawa handlowego na mieszkańców, I połowa» % of employed in the service sector, % zatrudnionych w sektorze usługowym, // Offi ce market data, Statystyki biurowe,» Modern offi ce stock (sqm) Zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej (m kw.)» Number of modern offi ce buildings Ilość nowoczesnych budynków biurowych» Vacancy rate Stopa pustostanów» Offi ce stock under construction (sqm) w budowie (m kw.)» Prime asking rents ( /sqm/month) Czynsze wywoławcze za najlepszą powierzchnię biurową (EUR/m kw./miesiąc) Poznań Poland Polska ,%,% ,9%,% ,% 8,6% N/A Poznań Figure 8 / Wykres 8 Annual and cumula ve office supply in Poznań, sqm Roczna i skumulowana podaż powierzchni biurowej w Poznaniu, m kw. Figure 9 / Wykres 9 Vacancy rates in Poznań Stopy pustostanów w Poznaniu % % % % % % Un l (f) forecast / prognoza Annual supply / 9 (f) (f) / H 6 H 7 H 7 H 8 H 8 H 9 H 9 H H H H H H 6 Polish Offi ce Guide

17 Poznań, wielkopolskie // Major existing offi ce projects (by area) Największe istniejące projekty biurowe (wg powierzchni) Malta Office Park Arcybiskupa A. Baraniaka PGK Centrum I, II Marcelińska Szyperska Office Szyperska 9 9 Poznań Financial Center Pl. Andersa 7 8 Park Biurowy Pixel siedziba Allegro Grunwaldzka Skalar Office Center Górecka 7 Andersia Business Center Pl. Andersa 7 6 // Major pipeline offi ce projects scheduled for delvery until the end of (by size) Największe planowane budynki biurowe z datą dostarczenia do (wg powierzchni) Business Garden Poznań I A, B Developer / Deweloper: SwedeCenter Malta House Bułgarska / Marcelińska Arcybiskupa A. Baraniaka 6 Developer / Deweloper: Skanska Property Poland Nowa Sienna budynek biurowy Tylne Chwaliszewo 7 Developer / Deweloper: Nowa Sienna Temida Solna / Młyńska Developer / Deweloper: Wechta 8 Centrum Biurowe Globis Roosevelta 8 9 Delta House Towarowa Andersia Tower Pl. Andersa 7 Andersia Tower Deka Poznań 6 Andersia Tower A Polish Offi ce Guide 7

18 Łódź, łódzkie // Macroeconomic data Dane ekonomiczne» Population, Liczba mieszkańców,» Unemployment rate, July Stopa bezrobocia, lipiec» Average salary in the enterprise sector, (PLN) Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, (PLN)» Number of students per, inhabitants, Liczba studentów na mieszkańców,» Number of commercial companies per, inhabitants, H Liczba zarejestrowanych spółek prawa handlowego na mieszkańców, I połowa» % of employed in the service sector, % zatrudnionych w sektorze usługowym, // Offi ce market data, Statystyki biurowe,» Modern offi ce stock (sqm) Zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej (m kw.)» Number of modern offi ce buildings Ilość nowoczesnych budynków biurowych» Vacancy rate Stopa pustostanów» Offi ce stock under construction (sqm) w budowie (m kw.)» Prime asking rents ( /sqm/month) Czynsze wywoławcze za najlepszą powierzchnię biurową (EUR/m kw./miesiąc) Łódź Poland Polska ,%,% ,9%,% ,% 8,6% , N/A Łódź Figure 6 / Wykres 6 Annual and cumula ve office supply in Łódź, sqm Roczna i skumulowana podaż powierzchni biurowej w Łodzi, m kw. Figure 7 / Wykres 7 Vacancy rates in Łódź Stopy pustostanów w Łodzi % % % % % Un l (f) forecast / prognoza Annual supply / 9 (f) (f) / % H 6 H 7 H 7 H 8 H 8 H 9 H 9 H H H H H H 8 Polish Offi ce Guide

19 Łódź, łódzkie // Major existing offi ce projects (by area) Największe istniejące projekty biurowe (wg powierzchni) University Business Park A Wólczańska Green Horizon A Pomorska Red Tower Piotrkowska 8/ 8 8 Sterlinga Business Centre Sterlinga 8a 8 Cross Point Rydza Śmigłego 9 6 Textorial Park Fabryczna Orion Sienkiewicza 8/ Park Biznesu Teofilów C Traktorowa / 8 7 // Major pipeline offi ce projects scheduled for delvery until the end of (by size) Największe planowane budynki biurowe z datą dostarczenia do (wg powierzchni) University Business Park B Wólczańska Developer / Deweloper: GTC Green Horizon B Pomorska 6 Developer / Deweloper: Skanska Property Poland Biurowiec Ericpol Sienkiewicza 7 8 Developer / Deweloper: Ericpol Centrum Targowa A Targowa 8 Developer / Deweloper: Domena Cross Point II Rydza-Śmigłego 6 Developer / Deweloper: Mermaid Properties 9 Centrum Targowa Targowa / Dowborczyków / Łódź Al. Piłsudskiego / Łódź Cross Point Łódź Cross Point Łódź Polish Offi ce Guide 9

20 Katowice, śląskie // Macroeconomic data Dane ekonomiczne» Population, Liczba mieszkańców,» Unemployment rate, July Stopa bezrobocia, lipiec» Average salary in the enterprise sector, (PLN) Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, (PLN)» Number of students per, inhabitants, Liczba studentów na mieszkańców,» Number of commercial companies per, inhabitants, H Liczba zarejestrowanych spółek prawa handlowego na mieszkańców, I połowa» % of employed in the service sector, % zatrudnionych w sektorze usługowym, // Offi ce market data, Statystyki biurowe,» Modern offi ce stock (sqm) Zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej (m kw.)» Number of modern offi ce buildings Ilość nowoczesnych budynków biurowych» Vacancy rate Stopa pustostanów» Offi ce stock under construction (sqm) w budowie (m kw.)» Prime asking rents ( /sqm/month) Czynsze wywoławcze za najlepszą powierzchnię biurową (EUR/m kw./miesiąc) Katowice Poland Polska ,%,% ,%,% ,8% 8,6% , N/A Katowice Figure / Wykres Annual and cumula ve office supply in Katowice, sqm Roczna i skumulowana podaż powierzchni biurowej w Katowicach, m kw. Figure / Wykres Vacancy rates in Katowice Stopy pustostanów w Katowicach Un l (f) forecast / prognoza Annual supply / 9 (f) (f) / % 8% 6% % % % 8% 6% % % % H 6 H 7 H 7 H 8 H 8 H 9 H 9 H H H H H H Polish Offi ce Guide

21 Katowice, śląskie // Major existing offi ce projects (by area) Największe istniejące projekty biurowe (wg powierzchni) Opolska Opolska 9 Katowice Business Point Ściegiennego 7 Centrum Chorzowska Chorzowska 6 ING Bank Śląski Sokolska Green Park I, II, III Murckowska Altus Uniwersytecka 6 7 Nowe Katowickie Centrum Biznesu Chorzowska 6 // Major pipeline offi ce projects scheduled for delvery until the end of (by size) Największe planowane budynki biurowe z datą dostarczenia do (wg powierzchni) Damrota A Business Park I 9 / Francuska Developer / Deweloper: Echo Investment GPP Business Park II Konduktorska 9 7 Developer / Deweloper: Górnośląski Park Przemysłowy Biurowiec Pasywny Euro-Centrum Ligocka 6 Developer / Deweloper: Euro-Centrum Brynów Center I Gawronów / Kormoranów 6 Developer / Deweloper: Holdimex 8 Atrium Graniczna Centrum Biurowe Francuska A, B Francuska Millenium Plaza Sowińskiego 6 Centrum Chorzowska A Katowice 8 Centrum Chorzowska Opolska Polish Offi ce Guide

22 Szczecin, zachodniopomorskie // Macroeconomic data Dane ekonomiczne» Population, Liczba mieszkańców,» Unemployment rate, July Stopa bezrobocia, lipiec» Average salary in the enterprise sector, (PLN) Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, (PLN)» Number of students per, inhabitants, Liczba studentów na mieszkańców,» Number of commercial companies per, inhabitants, H Liczba zarejestrowanych spółek prawa handlowego na mieszkańców, I połowa» % of employed in the service sector, % zatrudnionych w sektorze usługowym, // Offi ce market data, Statystyki biurowe,» Modern offi ce stock (sqm) Zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej (m kw.)» Number of modern offi ce buildings Ilość nowoczesnych budynków biurowych» Vacancy rate Stopa pustostanów» Offi ce stock under construction (sqm) w budowie (m kw.)» Prime asking rents ( /sqm/month) Czynsze wywoławcze za najlepszą powierzchnię biurową (EUR/m kw./miesiąc) Szczecin Poland Polska ,%,% ,%,% ,6% 8,6% N/A Szczecin Figure / Wykres Annual and cumula ve office supply in Szczecin, sqm Roczna i skumulowana podaż powierzchni biurowej w Szczecinie, m kw. Un l (f) forecast / prognoza Annual supply / 9 (f) (f) / Polish Offi ce Guide

23 Szczecin, zachodniopomorskie // Major existing offi ce projects (by size) Największe istniejące projekty biurowe (wg powierzchni) PAZIM Pl. Rodła Oxygen Malczewskiego Brama Portowa I, II Wyszyńskiego / Niepodległości 8 Pomeranus Matejki 9 99 Baltic Business Park A Maja Maris Centrum Biurowe Pl. Holdu Pruskiego Buchalter Al. Wojska Polskiego 8 // Major pipeline offi ce projects scheduled for delvery until the end of (by size) Największe planowane budynki biurowe z datą dostarczenia do (wg powierzchni) Al. Wyzwolenia / Hanza Tower Odzieżowa Developer / Deweloper: J.W. Construction Piastów Office Park A, B, C Developer / Deweloper: RealKapital Lastadia Office Developer / Deweloper: SGI Baltis Baltic Business Park B Developer / Deweloper: Koncepta Al. Piastów / Al. Bohaterów Warszawy 69 Zbożowa / Spichrzowa / Celna Maja / E. Sczanieckiej 9 8 / 8 Bogusława - Bogusława - 9 Atrium Katedra Wyszyńskiego Pentagon Al. Wojska Polskiego 6 7 Oxygen Szczecin Maris Brama Portowa II Polish Offi ce Guide

24 Lublin, lubelskie // Macroeconomic data Dane ekonomiczne» Population, Liczba mieszkańców,» Unemployment rate, July Stopa bezrobocia, lipiec» Average salary in the enterprise sector, (PLN) Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, (PLN)» Number of students per, inhabitants, Liczba studentów na mieszkańców,» Number of commercial companies per, inhabitants, H Liczba zarejestrowanych spółek prawa handlowego na mieszkańców, I połowa» % of employed in the service sector, % zatrudnionych w sektorze usługowym, // Offi ce market data, Statystyki biurowe,» Modern offi ce stock (sqm) Zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej (m kw.)» Number of modern offi ce buildings Ilość nowoczesnych budynków biurowych» Vacancy rate Stopa pustostanów» Offi ce stock under construction (sqm) w budowie (m kw.)» Prime asking rents ( /sqm/month) Czynsze wywoławcze za najlepszą powierzchnię biurową (EUR/m kw./miesiąc) Lublin Poland Polska %,% ,7%,% ,% 8,6% N/A Lublin Figure / Wykres Annual and cumula ve office supply in Lublin, sqm Roczna i skumulowana podaż powierzchni biurowej w Lublinie, m kw Un l (f) forecast / prognoza Annual supply / 9 (f) (f) / Polish Offi ce Guide

25 Lublin, lubelskie // Major existing offi ce projects (by area) Największe istniejące projekty biurowe (wg powierzchni) Gray Office Park A Tomasza Zana A Centrum Zana I Tomasza Zana Gray Office Park D Wallenroda D Zana Office I, II Wallenroda E, F 8 Gray Office Park C Wallenroda C Witosa I, II Witosa Centrum Zana II Tomasza Zana 9A 6 // Major pipeline offi ce projects scheduled for delvery until the end of (by size) Największe planowane budynki biurowe z datą dostarczenia do (wg powierzchni) North Office Park I, II Developer / Deweloper: Centrum Zana Wikana Biznes Park I Szeligowskiego / Północna Grygowej / Pancerniaków 9 7 Developer / Deweloper: Wikana Hanski Office Center Jana Pawła II 7 8 Developer / Deweloper: Hanesco Nieruchomości Budynek biurowousługowy Dalimex Obywaltelska -8 Developer / Deweloper: Dalimex 8 Gray Office Park B Tomasza Zana B 9 9 Biurowiec Rupes Żwirki i Wigury i Batory Kraśnicka Lublin Batory Polish Offi ce Guide

26 // DTZ contacts Patrick Delcol Country Head Poland Head of Retail Continental Europe +8 / +8 6 Erik Drukker Senior Director Offi ce Agency erik.drukker@dtz.com +8 / Anna Staniszewska Director Consulting & Research anna.staniszewska@dtz.com +8 / Katarzyna Lipka Senior Consultant Consulting & Research katarzyna.lipka@dtz.com +8 / Barbara Przesmycka Associate Director Offi ce Agency barbara.przesmycka@dtz.com +8 6 / Michael Richardson MRICS Associate Director Offi ce Agency michael.richardson@dtz.com +8 / Michał Orłowski Associate Director Offi ce Agency michal.orlowski@dtz.com +8 / Ewa Duszyńska-Malinowska Senior Consultant Offi ce Agency ewa.duszynska@dtz.com +8 7 / Michał Muc Senior Director, Managing Head of Real Estate Management Services Poland michal.muc@dtz.com +8 / Tomasz Humienny Senior Consultant Offi ce Agency tomasz.humienny@dtz.com +8 / Zuzanna Paciorkiewicz Director Property Management Business Space zuzanna.paciorkiewicz@dtz.com +8 / Kacper Remiśko Senior Consultant Offi ce Agency kacper.remisko@dtz.com +8 6 / Polish Offi ce Guide

27 // DTZ contacts Urszula Sobczyk MRICS Director Valuation +8 8 / Del Chandler Senior Director Head of Capital Markets CEE del.chandler@dtz.com +8 / Marek Paczuski Director Capital Markets marek.paczuski@dtz.com +8 / Ian Scattergood Director, Corporate Real Estate Services (CREM), Project & Building Consultancy, Land & Development ian.scattergood@dtz.com +8 / Arkadiusz Bielecki MRICS Director Valuation arek.bielecki@dtz.com +8 8 / Mira Kantor-Pikus Director Capital Markets mira.kantor-pikus@dtz.com / Rafał Paszkiewicz Director Head of Project & Building Consultancy rafal.paszkiewicz@dtz.com +8 / // Disclaimer This report should not be relied upon as a basis for entering into transactions without seeking specifi c, qualifi ed, professional advice. Whilst facts have been rigorously checked, DTZ can take no responsibility for any damage or loss suffered as a result of any inadvertent inaccuracy within this report. Information contained herein should not, in whole or part, be published, reproduced or referred to without prior approval. Any such reproduction should be credited to DTZ. Niniejszy raport nie powinien być traktowany jako podstawa do zawierania transakcji bez udziału wykwalifi kowanego i profesjonalnego doradcy. Fakty i dane przedstawione w raporcie zostały dokładnie sprawdzone, jednak DTZ nie może ponosić odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody lub straty powstałe w związku z nieprecyzyjnością przedstawionych danych. W przypadku powielania informacji zawartych w raporcie każdorazowo należy powołać się na DTZ jako źródło danych. Polish Offi ce Guide 7

28 DTZ, a UGL company, is a global leader in property services. We provide occupiers and investors around the world with industry leading, end to end property solutions comprised of offi ce, retail and industrial and logistics agency, integrated property and facilities management, capital markets, investment and asset management, valuation, building consultancy and project management. In addition, our award winning research and consulting services provide our clients with global and local market knowledge, forecasting and trend analysis to make the best long term decisions for their continuous success far into the future. DTZ has 7, employees including sub contractors, operating across 8 offi ces in countries. DTZ in Poland hires more than 9 professionals. For further information, visit: DTZ a UGL company to globalny lider w zakresie usług na rynku nieruchomości. Firma dostarcza klientom biznesowym, najemcom oraz inwestorom kompleksowych usług, w skład których wchodzą: pośrednictwo w wynajmie powierzchni handlowych, biurowych i magazynowych, zintegrowane usługi property i facility management, doradztwo w zakresie rynków kapitałowych, doradztwo inwestycyjne, wyceny, doradztwo inwestycyjno-budowlane. Dodatkowo dzięki najwyższej jakości usługom doradztwa oraz analiz rynkowych dostarczamy klientom wiedzy na temat globalnych i lokalnych rynków. Prognozujemy trendy, przez co wspomagamy naszych klientów w podejmowaniu najlepszych, długoterminowych decyzji. DTZ zatrudnia 7 osób wliczając w to podwykonawców, którzy pracują poprzez sieć 8 oddziałów zlokalizowanych na terenie krajów. DTZ w Polsce zatrudnia ponad 9 osób. Więcej informacji: DTZ, a UGL company ul. Złota 9 - Warszawa Phone: +8 Facsimile: +8 info@dtz.pl F///C&R