EWALUACJA PROJEKTU OTWÓRZ SIĘ NA SIEBIE

Transkrypt

1 EWALUACJA PROJEKTU OTWÓRZ SIĘ NA SIEBIE Ewaluacja realizacji projektu w 2009 r. Opracowanie: Mirosława Michalska Aneta Urbaniak Kutno 2010 r.

2 Spis treści Wprowadzenie... 4 I. Charakterystyka uczestników projektu Otwórz się na siebie... 7 II. Rekrutacja... 9 III. Badania ewaluacyjne Pojęcie ewaluacji Metodologia badania ewaluacyjnego System monitorowania postępów w realizacji projektu Otwórz się na siebie rozliczanie i monitorowanie projektów systemowych /wskazanie źródeł pozyskiwania danych oraz metod i zakresu prowadzonych działań/ IV. Zadania realizowane w ramach projektu Otwórz się na siebie Aktywna integracja ) Narzędzie kontraktu socjalnego a) Dane statystyczne. Analiza danych otrzymanych w wyniku badania ankietowego wśród osób, które uczestniczyły w realizacji kontraktów socjalnych ) Narzędzie programu aktywności lokalnej /PAL/ a) Dane statystyczne. Analiza danych otrzymanych w wyniku badania ankietowego wśród osób, które uczestniczyły w spotkaniach grup samopomocowych ) Podsumowanie porównanie zakładanych rezultatów do osiągnięcia z danymi statystycznymi otrzymanymi w wyniku badań ankietowych oraz posiadanej dokumentacji z realizacji projektu Praca socjalna Zasiłki celowe Działania o charakterze środowiskowym a) Dane statystyczne. Analiza danych otrzymanych w wyniku badań ankietowych przeprowadzonych wśród uczestników imprez integracyjnych Prace społecznie użyteczne /PSU/ Zarządzanie projektem Promocja... 54

3 1. Załączniki 1. Ankieta wstępna dotycząca oczekiwań i potrzeb uczestników zajęć grupowych Dane statystyczne otrzymane z badań przeprowadzonych przy pomocy ankiety wstępnej dotyczącej oczekiwań i potrzeb uczestników zajęć grupowych Ankieta ewaluacyjna dotyczącej zrealizowanych zajęć grupowych Dane statystyczne otrzymane z badań przeprowadzonych przy pomocy ankiety ewaluacyjnej dotyczącej zrealizowanych zajęć grupowych Ankieta wstępna dotycząca oczekiwań i potrzeb uczestników szkoleń zawodowych Dane statystyczne otrzymane z badań przeprowadzonych przy pomocy ankiety wstępnej dotyczącej oczekiwań i potrzeb uczestników szkoleń zawodowych Ankieta ewaluacyjna dotycząca realizacji szkoleń zawodowych Dane statystyczne otrzymane z badań przeprowadzonych przy pomocy ankiety ewaluacyjnej dotyczącej realizacji szkoleń zawodowych Ankieta ewaluacyjna dotycząca realizacji imprez integracyjnych Dane statystyczne otrzymane z badań przeprowadzonych przy pomocy ankiety ewaluacyjnej dotyczącej realizacji imprez integracyjnych Ankieta ewaluacyjna końcowa w zakresie realizacji kontaktów socjalnych Dane statystyczne otrzymane z badań przeprowadzonych przy pomocy ankiety ewaluacyjnej końcowej w zakresie realizacji kontraktów socjalnych Ankieta ewaluacyjna końcowa dla uczestników grup samopomocowych Dane statystyczne otrzymane z badań przeprowadzonych przy pomocy ankiety ewaluacyjnej końcowej dla uczestników grup samopomocowych Uchwała Nr XXXVII/400/09 Rady Miasta Kutno z dnia 25 czerwca 2009 w sprawie przyjęcia lokalnego programu pomocy społecznej - Program Aktywności Lokalnej dla Miasta Kutno na lata /PAL/...

4 Wprowadzenie z dniem r. przystąpił do realizacji projektu systemowego Otwórz się na siebie zgodnie z umową ramową nr UDA-POKL /08-00 zawartą w dniu r. pomiędzy Wojewódzkim Urzędem Pracy w Łodzi, ul. Wólczańska 49, Łódź, zwanym Instytucją Wdrażającą /Instytucją Pośredniczącą II stopnia/ a Gminą Miastem Kutno, z siedzibą przy ul. Marz. J. Piłsudskiego 18, Kutno oraz Uchwałą Nr XXV/261/08 Rady Miasta Kutno z dnia 7 sierpnia 2008 r. i Postanowieniem Nr 78/08 Prezydenta Miasta Kutno z dnia 19 sierpnia 2008 r. Umowa zawarta jest na okres r r. Zgodnie z zapisami aneksu z dnia r. nr UDA-POKL /08-01 do w/w umowy kontynuowano realizację projektu Otwórz się na siebie w roku 2009 na podstawie zatwierdzonego Wniosku o dofinansowanie projektu PO KL na dany rok budżetowy. Tabela 1. Budżet projektu Otwórz się na siebie w kolejnych latach realizacji: WKŁAD WŁASNY JEDNOSTKI SAMORZĄDU ROK KWOTA ŁĄCZNA DOTACJA ROZWOJOWA /tj. uzyskane dofinansowanie/ TERYTORIALNEGO /w postacie zasiłków celowych oraz kosztów prac społecznie użytecznych/ ,65 zł ,89 zł ,76 zł /w tym: JST ,76 zł oraz 9 360,00 zł Fundusz Pracy/ ,83 zł ,31 zł ,52 zł /w tym: JST ,52 zł oraz 9 360,00 zł Fundusz Pracy/ W dniu 28 września 2007 r. Komisja Europejska zatwierdziła Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL) jest on jednym z elementów systemu realizacji Narodowej Strategii Spójności (NSS) na lata Narodowa Strategia Spójności (NSS) (inaczej: Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia) to dokument strategiczny określający priorytety i obszary wykorzystania oraz system wdrażania funduszy unijnych: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) oraz Funduszu Spójności w ramach budżetu Wspólnoty na lata Obok działań o charakterze prawnym, fiskalnym i instytucjonalnym cele NSS będą realizowane za pomocą programów (tzw. programów operacyjnych) zarządzanych przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, programów regionalnych (tzw. regionalnych programów operacyjnych) zarządzanych przez zarządy poszczególnych województw i projektów współfinansowanych ze strony instrumentów strukturalnych, tj.: Program Infrastruktura i Środowisko; Program Innowacyjna Gospodarka; Program Kapitał Ludzki; Program Rozwój Polski Wschodniej; Program Pomoc Techniczna; Program Europejskiej Współpracy Terytorialnej.

5 W ramach PO KL możliwa jest realizacja przedsięwzięć służących wzrostowi zatrudnienia i tworzeniu nowych miejsc pracy. Wsparciem są objęte następujące obszary: zatrudnienie, edukacja, integracja społeczna, rozwój potencjału adaptacyjnego pracowników i przedsiębiorstw, rozwój zasobów ludzkich na terenach wiejskich, budowa sprawnej i skutecznej administracji publicznej oraz promocja zdrowia. Struktura POKL: priorytety realizowane centralnie: 1. Zatrudnienie i integracja społeczna 2. Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw 3. Wysoka jakość systemu oświaty 4. Szkolnictwo wyższe i nauka 5. Dobre rządzenie priorytety realizowane regionalnie: 6. Rynek pracy otwarty dla wszystkich 7. PROMOCJA INTEGRACJI SPOŁECZNEJ 8. Regionalne kadry gospodarki 9. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach 10. Pomoc techniczna PO KL zawiera więc Priorytet VII Promocja integracji społecznej obejmujący działania polityki integracji społecznej, których celem jest zapewnienie równego dostępu do zatrudnienia osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym, wykluczonym oraz dyskryminowanym na rynku pracy, a także podwyższenie ich statusu zawodowego i społecznego, poprzez przygotowanie ich do wejścia lub powrotu na rynek pracy. Priorytet VII składa się z trzech działań obejmujących trzy typy projektów systemowych i trzy typy projektów konkursowych: Działanie 7.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji; są tu realizowane następujące projekty systemowe: 1) w zakresie rozwoju i upowszechniania aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej 2) w zakresie rozwoju i upowszechniania aktywnej integracji przez powiatowe centra pomocy rodzinie 3) w zakresie podnoszenia kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej oraz specjalistycznego doradztwa, którego beneficjentem systemowym są regionalne ośrodki polityki społecznej; Działanie 7.2 Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu i wzmocnienie sektora ekonomii społecznej realizowane są dwa typy projektów konkursowych: 1) w zakresie aktywizacji zawodowej i społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, którego beneficjentami są wszystkie podmioty 2) w zakresie wsparcia podmiotów ekonomii społecznej, którego beneficjentem są wszystkie podmioty; Działanie 7.3 Inicjatywy lokalne na rzecz aktywnej integracji realizowane są projekty konkursowe w zakresie inicjatyw lokalnych na rzecz aktywnej integracji, którego beneficjentami są wszystkie podmioty.

6 Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Kutnie w dniu 29 kwietnia 2008 r. złożył do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Łodzi (jako Instytucji Wdrażającej tj. Instytucji Pośredniczącej II Stopnia) pierwszy wniosek o dofinansowanie projektu systemowego (tj. dotyczącego dofinansowania realizacji pełnionych zadań publicznych) w Priorytecie VII Promocja integracji społecznej; Działanie 7.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji; Poddziałanie Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej pod nazwą OTWÓRZ SIĘ NA SIEBIE. Instytucją Zarządzającą jest tu Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, natomiast Instytucją Pośredniczącą Urząd Marszałkowski w Łodzi. Corocznie składane są kolejne Wnioski o dofinansowanie projektu PO KL tut. Ośrodek złożył wniosek o dofinansowanie na rok 2009 w dniu r. Projekt adresowany jest do osób pozostających bez zatrudnienia /w tym: bezrobotni, poszukujących pracy, nieaktywni zawodowo będących w wieku aktywności zawodowej i korzystających ze świadczeń pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64 poz. 593 z póź. zm.). W 2009 r., działania projektu Otwórz się na siebie skupione były na kontynuacji celu głównego projektu z 2008 r. tj.: przygotowanie jego uczestników do wejścia lub powrotu na rynek pracy - ułatwienie dostępu do rynku pracy osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym oraz ich integracja ze społeczeństwem. Cele szczegółowe: 1/eliminowanie różnego rodzaju barier wynikających z indywidualnych cech jednostek, a mających bezpośredni związek z jej wykluczeniem; 2/budowanie partnerstwa lokalnego tj. rozszerzenie zakresu współpracy między lokalnymi instytucjami w ramach szeroko rozumianej pomocy społecznej; 3/integrowanie społeczeństwa lokalnego poprzez działania na rzecz najbliższego otoczenia; 4/wzmocnienie działań wolontariatu; 5/budowanie nowego wizerunku ośrodka pomocy społecznej - wdrażanie nowych form pomocy. W/w informacje oparto min. na: 1) wytycznych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego zawartych w Zasadach przygotowania, realizacji i rozliczania projektów systemowych Ośrodków Pomocy Społecznej, Powiatowych Centrów Pomocy Rodzinie oraz Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki oraz pozostałych danych przedstawionych na stronie internetowej Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Łodzi 2)

7 I. Charakterystyka uczestników projektu Otwórz się na siebie Zgodnie z zapisami Wniosku o dofinansowanie projektu na rok 2009 uczestnikami projektu mogły być osoby korzystające z pieniężnych i niepieniężnych świadczeń pomocy społecznej zagrożone wykluczeniem społecznym z uwagi na pozostawanie bez pracy tj. bezrobotni /osoby zarejestrowane w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotne lub poszukujące pracy/, nieaktywni zawodowo /osoby niepracujące, ale nie zarejestrowane w powiatowym urzędzie pracy, np. z uwagi na pobieranie świadczenia z ZUS/ jak i osoby zatrudnione pragnące zmienić kwalifikacje zawodowe, a tym samym zmienić zatrudnienie. W założeniu, uczestnikami projektu, mogły być więc również osoby niepełnosprawne poszukujące zatrudnienia. Osoby pozostające bez zatrudnienia, stanowią istotną co do wielkości grupę wśród klientów tut. Ośrodka. Znaczna część z tych osób pozostaje w rodzinach co wskazuje na poważny problem braku wystarczających środków na zaspokojenie podstawowych potrzeb jej członków. Pozostawanie bez pracy jednego członka rodziny ma wpływ na poziom egzystencji pozostałych osób funkcjonujących we wspólnym gospodarstwie domowym. Cechą charakterystyczną tej grupy jest pozostawanie na utrzymaniu państwa: aż 57,7% klientów naszego Ośrodka, jako dodatkowe źródło utrzymania, wskazuje takie świadczenia jak alimenty dobrowolne i socjalne, świadczenia rodzinne i dodatki mieszkaniowe. Znamienny jest też fakt, iż ubóstwo tj. funkcjonowanie materialne osób i rodzin na poziomie niższym niż kryterium dochodowe wskazane w ustawie o pomocy społecznej /tj. dochód na poziomie niższym niż 351 zł przypadające na osobę funkcjonującą w rodzinie lub 477 zł na osobę samotną/ - nadal stanowi jedną z głównych przyczyn zgłaszania się o pomoc do tut. Ośrodka. Wśród tej grupy są też osoby zatrudnione, jednak ich wynagrodzenie nie pozwala na dostateczne realizowanie podstawowych potrzeb, przez co nadal istnieje problem wykluczenia z uczestnictwa w życiu społecznym, brak dostępu do zasobów, dóbr społecznych. Ta kategoria klientów wymaga więc min. pomocy w uzupełnieniu lub zdobyciu nowych kwalifikacji w celu zmiany pracy na lepiej płatną. Statystycznie istotną, okazuje się być także grupa tych klientów, którzy posiadają orzeczenie o niepełnosprawności: w okresie od stycznia do czerwca 2008 r. wśród niepełnosprawnych klientów MOPS w Kutnie, aż 63,48% było w wieku aktywności zawodowej. W 2009 r. uczestnikami projektu było łącznie 71 osób, w tym: 44 kobiety tj. 62% ogółu oraz 27 mężczyzn tj. 38% ogółu uczestników. Zdecydowaną większość stanowiły osoby w wieku lata tj. 77,5% ogółu. Około 20% z wszystkich uczestników to osoby młode w przedziale wiekowym lata. Około 40% spośród osób biorących udział w projekcie posiadało wykształcenie na poziomie szkoły podstawowej i gimnazjalnej lub niższe. Pod względem liczebności, podobną grupę stanowili uczestnicy legitymujący się wykształceniem ponadgimnazjalnym tj. średnim bądź zasadniczym zawodowym ponad 45%. Tabela 2. Uczestnicy projektu Otwórz się na siebie z uwagi na wiek. K M Wiek liczba % liczba % Osoby młode lata 6 8,5 7 9,8 Osoby w wieku lata 37 52, ,4 Osoby w wieku starszym lata 1 1,4 2 2,8 Razem

8 Tabela 3. Uczestnicy projektu Otwórz się na siebie z uwagi na wykształcenie. K M Wykształcenie liczba % liczba % Podstawowe, gimnazjalne i niższe 17 23, ,5 Ponadgimnazjalne 20 28, ,9 Pomaturalne 5 7,1 2 2,8 Wyższe 2 2,8 2 2,8 Razem Tabela 4. Uczestnicy projektu Otwórz się na siebie z uwagi na status na rynku pracy. K M Status osoby na rynku pracy liczba % liczba % Bezrobotni 34 47, ,4 w tym: osoby długotrwale bezrobotne 7 9,6 7 9,6 Osoby nieaktywne zawodowo 8 11,3 3 4,2 w tym: osoby uczące lub kształcące się 1 1,4 0 0 Zatrudnieni 2 2,8 1 1,4 Razem w tym: osoby niepełnosprawne 8 11,3 4 5,6 Tabela 5. Przepływ uczestników projektu Otwórz się na siebie w 2009 r. /dane dotyczą tylko roku 2009/. Przepływ uczestników projektu Otwórz się na siebie w roku 2009 Osoby, które przystąpiły do realizacji projektu Osoby, które zrezygnowały z udziału w projekcie trakcie realizacji Osoby, które zakończyły realizację projektu zgodnie z zaplanowaną dla nich ścieżką K M Razem liczba % liczba % liczba % ,63 3 4,22 7 9, , , ,15

9 II. Rekrutacja W zakresie realizacji kontraktów socjalnych, rekrutację uczestników do projektu Otwórz się na siebie, prowadzono około 3 miesiące tj. w okresie r r. W tym czasie realizowano równocześnie kampanię promocyjną, głównie w formie bezpośrednich rozmów pracowników socjalnych z klientami tut. Ośrodka. W rekrutacji uczestniczyli: 1/pracownicy socjalni mający stały kontakt z klientami, 2/doradca zawodowy oraz 3/zespół zarządzający projektem. Pracownicy kierowali osoby zainteresowane do Biura Projektu, gdzie prowadzono rejestr oraz wyznaczano termin konsultacji z doradą zawodowym. Rolą doradcy zawodowego było określenie potencjału zawodowego, zainteresowań, zdolności i umiejętności, predyspozycji zawodowych osób zgłaszających chęć uczestnictwa w projekcie za pomocą: kwestionariusza profilu zainteresowań zawodowych, wywiadu. Następnie po zdiagnozowaniu wszystkich osób zainteresowanych, został sporządzony raport ze wskazaniem zainteresowań zawodowych potencjalnych beneficjentów ostatecznych raport zawierał listy osób z podziałem na szkolenia zawodowe cieszące się największym zainteresowaniem. Na podstawie raportu nastąpiła właściwa rekrutacja tj. wybór konkretnych osób w ilości wskazanej we Wniosku o dofinansowanie projektu. W porozumieniu z pracownikami socjalnymi, na podstawie indywidualnych predyspozycji zawodowych oraz zapotrzebowania lokalnego rynku pracy, opracowano działania dla konkretnego uczestnika co zapisano w kontrakcie socjalnym. Raport był więc podstawą do zaplanowania działań w ramach kontraktów socjalnych dla 50 osób oraz zawierał listę rezerwową - w indywidualnych konsultacjach rekrutacyjnych wzięły udział łącznie 132 osoby, w tym ponad 50% kobiet oraz około 50% mężczyzn. Tabela 6. Uczestnicy indywidualnych konsultacji rekrutacyjnych w projekcie Otwórz się na siebie 2009 r. z podziałem na płeć. Uczestnicy indywidualnych konsultacji rekrutacyjnych z doradcą zawodowym w ramach projektu Otwórz się na siebie Płeć w 2009 r. liczba % Kobiety Mężczyźni Razem Rekrutacja do grup samopomocowych, dla 20 beneficjentów ostatecznych, realizowana była poprzez: promowanie działań wśród klientów przez pracowników socjalnych, zgłoszenia osób zainteresowanych do pracowników socjalnych, rejestrowanie zgłoszeń na wspólnej liście, która stanowiła jednocześnie listę rezerwową. Zgłoszenia były rozpatrywane przez zespół zarządzający projektem w porozumieniu z pracownikami socjalnymi.

10 III. Badania ewaluacyjne 1. Pojęcie ewaluacji Ewaluacja to systematyczne badanie wartości lub zalet jakiegoś obiektu. Termin obiekt oznacza na ogół jakieś konkretne działanie lub program nastawiony na jakąś zmianę społeczną. Głównym celem ewaluacji jest nie tyle ocena co lepsze zrozumienie działań w celu ich usprawnienia. Ewaluacja jest to proces dostarczania rzetelnych informacji i opinii na temat tego czy i dlaczego w wyniku realizacji programu działania są osiągane lub nie, zamierzone i niezamierzone rezultaty. Ewaluacja jest więc procesem, przez który uczymy się: co dział? co nie działa? dlaczego tak się dzieje. Ewaluacja opiera się na badaniach społecznych Ewaluacja pozwala min. na: zbieranie informacji w zakresie potrzeb odbiorców, jakości oferowanych usług, dokonanie oceny błędów popełnionych w usługach, potwierdzenie słuszności ustalonych wcześniej działań, sprawniejsze planowanie /np. wprowadzanie nowych rodzajów usług, określenie trudności mogących mieć niekorzystny wpływ na jakość usług, jeśli chodzi o zarządzanie - zwiększenie zatrudnienia w okresach wzmożonej aktywności, zidentyfikowanie i poprawienie błędów, optymalne wykorzystanie środków: czasu pracy, umiejętności ludzkich, lokalu, sprzętu, pieniędzy /źródło: materiały szkoleniowe Jak ocenić efektywność naszej pracy, nowoczesne techniki ewaluacji opracowane przez Katarzynę Sekutowicz Pozarządowa Agencja Ewaluacji i Rozwoju oraz Małgorzatę Leszczyńską - Ośrodek Ewaluacji w ramach projektu Cykl szkoleń Instytucja Pomocy Społecznej jako Centrum Aktywnego Wsparcia, luty 2007 r./. Celem ewaluacji projektu jest uzyskanie odpowiedzi na pytania w zakresie następujących kryteriów: trafność czy projekt jest logiczny; czy dobrze zostały zidentyfikowane lokalne potrzeby danej grupy docelowej i czy planowane działania rzeczywiście mogą zaspokoić te potrzeby; użyteczność na ile zrealizowane działania zaspokoiły potrzeby, rozwiązały problemy, poprawiły sytuację odbiorców; skuteczność w jakim stopniu zamierzone cele zostały osiągnięte, wpływ czynników zewnętrznych, odpowiednio dobrane metody i narzędzia do realizacji działań; wydajność jaka jest relacja między pomiędzy nakładami, kosztami, zasobami ludzkimi i finansowymi a osiągniętymi rezultatami; trwałość aktualność efektów danego projektu w perspektywie długo i średniookresowej. 2. Metodologia badania ewaluacyjnego Główne metody i techniki wykorzystane do zbierania danych to w naszym przypadku: metoda sondażu diagnostycznego, inaczej zwana sondażem ankietowym lub sondażem na grupie reprezentatywnej oraz analiza dokumentów /tj. listy obecności, listy potwierdzające odbiór zaświadczeń/certyfikatów, harmonogramy szkoleń, zapisy kontraktów socjalnych, listy wypłat, opracowane materiały szkoleniowe itp./. Przedmiotem badań sondażowych są wszelkiego rodzaju zjawiska społeczne o znaczeniu istotnym dla wychowania, a także stany świadomości społecznej, opinie i poglądy określonych zbiorowości, nasilanie się i kierunek rozwoju danych zjawisk i wszelkie inne zjawiska instytucjonalnie nie zlokalizowane (czyli są rozproszone w społeczeństwie), a posiadające znaczenie wychowawcze. Badania sondażowe opierają się na badaniu specjalnie dobranej próby, będącej reprezentatywną dla danej populacji generalnej, w której badane zjawisko występuje (T. Pilch, Zasady badań pedagogicznych, Warszawa 1995, s ). W zakresie metody sondażu diagnostycznego najczęściej występujące techniki to wywiad, ankieta, analiza dokumentów, techniki statystyczne i inne (T. Pilch, Zasady badań pedagogicznych, Warszawa 1995, s. 51).

11 Jako technikę badawczą w niniejszej pracy zastosowano technikę ankiety, która jest metodą pośredniego zdobywania informacji przez pytania stawiane wybranym osobom za pośrednictwem drukowanej list pytań, zwanej kwestionariuszem (W. Zaczyński, Praca badawcza nauczyciela, Warszawa 1995, s. 146). Ankieta jest techniką gromadzenia informacji polegającą na wypełnianiu, najczęściej samodzielnie przez badanego, specjalnych kwestionariuszy. Może odbywać się to w obecności osoby prowadzącej badania (ankietera) lub nie (T. Pilch, Zasady badań pedagogicznych, Warszawa 1995, s. 86). Zgodnie z zapisami Wniosku o dofinansowanie projektu PO KL na rok 2009, w celu badania i monitorowania stopnia realizacji złożonych rezultatów miękkich, prowadzono badania ankietowe wśród uczestników realizujących kontrakty socjalne przed ich przystąpieniem do projektu oraz po jego zakończeniu /tj. ankieta wstępna oraz ankieta końcowa załączniki 1, 3, 5, 7, 11/; ankieta końcowa została wysłana do uczestników pocztą w miesiącu lutym 2010 r. /w tym przypadku, nie wszyscy uczestnicy dostarczyli wypełnioną ankietę do Biura Projektu/. W przypadku badań związanych z realizacją programu aktywności lokalnej /PAL/ - były to badania ankietowe prowadzone w trakcie imprez integracyjnych, a uczestnicy grup samopomocowych wypełniali kwestionariusze ankiety po zakończonym udziale w spotkaniach grup /załączniki 9, 13/. W budowie kwestionariuszy zwracano uwagę na to, aby poszczególne pytania były ujęte w określone, logicznie podporządkowane badaniom grupy zagadnień. Zawarto w nich zarówno pytania o charakterze otwartym (tzn. te, które dawały badanym możliwość wpisania własnych wersji odpowiedzi) oraz pytania o charakterze zamkniętym (tzn. zawierały spis odpowiedzi do wyboru). 3. System monitorowania postępów w realizacji projektu Otwórz się na siebie rozliczanie i monitorowanie projektów systemowych /wskazanie źródeł pozyskiwania danych oraz metod i zakresu prowadzonych działań/ Monitoring to proces uzupełniający ewaluację. W jego ramach zbierano dane niezbędne do dokonania ewaluacji, jak również weryfikowania zgodności realizowanego projektu z założeniami zawartymi we wniosku aplikacyjnym oraz obowiązującymi zasadami i dokumentami dotyczącymi danego źródła dofinansowania. Proces ewaluacji i monitoringu przebiega na bieżąco w czasie realizacji projektu Otwórz się na siebie i obejmuje wszystkie działania prowadzone w jego zakresie, tak by w razie problemów lub negatywnych spostrzeżeń z tego procesu, wprowadzać natychmiast zmiany w realizacji poszczególnych działań związanych z projektem. Monitoring prowadzony jest przez pracowników zespołu zarządzającego (specjalista ds. promocji, monitoringu, ewaluacji, organizacji szkoleń oraz zajęć grupowych, konsultanta ds. koordynowania projektu). Metody wskazane w poprzedni podrozdziale zostały uzupełnione w następujący sposób: a) ankieta, b) analiza i gromadzenie dokumentów, c) obserwacja uczestnicząca, d) dokumentowanie przebiegu realizacji projektu za pomocą filmów, zdjęć, artykułów, wywiadów radiowych i telewizyjnych.

12 Tabela 7. Monitoring działań objętych realizacją projektu Otwórz się na siebie w 2009 r. Monitoring działań objętych realizacją projektu Otwórz się na siebie w 2009 r. Zadanie 1. Aktywna integracja 1. W ramach kontraktów socjalnych: 1.1. Monitorowano przebieg procesu rekrutacji - indywidualne konsultacje z zatrudnionym doradcą zawodowym. Na konsultacje zgłosiły się 132 osoby ze 173, które zostały zapisane na listę. W dniach od r. do r. konsultowane były z doradcą zawodowym trzy osoby dziennie, w godzinach od 16:00 do 19:00 (w razie potrzeb doradca zawodowy prowadził konsultację z większą liczbą osób). W ramach monitoringu przeglądano następnego dnia listę osób, które powinny zgłosić się na konsultację. Informowano na bieżąco pracownika socjalnego, jeśli osoba nie zgłosiła się na konsultację w wyznaczonym terminie. Pracownik poprzez rozmowę telefoniczną lub bezpośredni kontakt przypominał o deklaracji wzięcia udziału w projekcie i ponownym umówieniu się z doradcą na kolejny termin (działanie takie wynikało ze specyfiki osób będących klientami tutejszego Ośrodka aktywizacja osób długotrwale bezrobotnych). Doradca zawodowy stosował następujące narzędzia: ankietę wstępną dotyczącą zgłaszanych oczekiwań i potrzeb w zakresie szkoleń zawodowych projektu Otwórz się na siebie, kartę usługi doradczej uczestnika projektu Otwórz się na siebie ; oświadczenie zgoda na konsultację; formularz dane osoby zgłaszającej swój udział w projekcie; oświadczenie o korzystaniu z usługi; Indywidualne konsultacje z doradcą zawodowym. Proces rekrutacj bo do projektu Otwórz się na siebie. Materiały dla klientów /tj. test samooceny; Profil zainteresowań. Polska wersja testu duńskiego. Ostatecznym dokumentem z realizacji tego zadania był Raport z konsultacji indywidualnych z zakresu doradztwa zawodowego przeprowadzonego w ramach projektu Otwórz się na siebie z dnia r. Zespół zarządzający na podstawie w/w Raportu... oraz Regulaminu rekrutacji wyłonił 50 osób do udziału w kontraktach socjalnych. Pozostałe osoby z list przygotowanych przez doradcą stanowiły listę rezerwową. W trakcie realizacji projektu, zastąpiono 2 osoby - rezygnacja innymi osobami z tej listy. Podstawowymi narzędziami monitoringu były: rejestr osób zgłaszających udział w projekcie; indywidualne rozmowy pracowników socjalnych z klientami; bieżące raportowanie doradcy zawodowego z przebiegu realizacji rekrutacji; obserwacja uczestnicząca oraz konsultacja problemów prowadzona przez przedstawiciela zespołu zarządzającego Monitorowanie zajęć aktywizujących. W okresie od r. do r. kontrolowano i monitorowano grupowe zajęcia aktywizując z doradcą zawodowym z umiejętnego poruszania się po rynku pracy oraz grupowe zajęcia aktywizujące z doradcą zawodowym z elementami psychologii osobowości. Odbyły się dwa moduły po 15 godz. Zajęcia odbywały się z podziałem na 4 grupy, łącznie 30 godz. zajęć dla każdej grupy. W czasie kontroli zapoznano się z materiałami szkoleniowymi pt.: I)Grupowe zajęcia aktywizujące z doradcą zawodowym z elementami psychologii osobowości, które zawierały dwa bloki tematyczne: 1)Samowiedza, samoocena, profil osobowości; 2)Sztuka bycia pracownikiem; II)Grupowe zajęcia aktywizujące z doradcą zawodowym z

13 umiejętnego poruszania się po rynku pracy, które zawierały:1)umiejętności; 2)Planowanie poszukiwania pracy; 3)Kształtowanie umiejętności pisania: życiorysu, CV, listu motywacyjnego. Monitorowano bezpośrednio zajęcia aktywizujące /wizyty w miejscu realizacji zajęć/, prowadzono dokumentację fotograficzną /zdjęcia uczestników zająć/. Kontrolowano listy obecności zajęć. Przeprowadzono ankiety: Ankieta wstępna dotycząca oczekiwań i potrzeb uczestników szkolenia, Ankieta ewaluacyjna końcowa. W przerwach zajęć można było skorzystać z serwisu kawowego, również w tym zakresie przeprowadzano rozmowy z uczestnikami szkoleń, a w razie wystąpienia braku, uzupełniano potrzebne artykuły. Na bieżąco informowano pracowników socjalnych o nieobecności uczestnika szkolenia w celu podjęcia działań w środowisku uczestnika projektu. Narzędziami monitoringu były: a)analiza dokumentów: sprawdzanie list obecności uczestników szkolenia, zapoznanie się z materiałami szkoleniowymi, gromadzenie dokumentów tj.: zdjęcia; listy obecności; egzemplarze materiałów szkoleniowych, potwierdzenia /listy/ odbioru materiałów szkoleniowych; b)przeprowadzono: ankiety wstępne oraz końcowe, obserwację uczestniczącą, rozmowy z uczestnikami szkoleń oraz ze specjalistami prowadzącymi zajęcia; kontrola warunków sanitarnych; kontakt ze zleceniobiorcą wynajmującym salę na zajęcia Monitorowanie szkoleń zawodowych. Monitorowanie szkoleń realizowanych w projekcie odbywało się systematycznie przez cały czas, ich trwania. Kontrola polegała na sprawdzaniu list obecności na zajęciach, rozmowach z uczestnikami na temat przebiegu szkoleń. Wyjaśnianie ewentualnych uwag, zastrzeżeń dotyczących wykładowcy (np. stosunek do uczestników kursu). Częsty kontakt osobisty i telefoniczny z organizatorami szkoleń przyczyniał się do właściwego, sprawnego przebiegu informacji. Monitoringiem były objęte następujące zajęcia: zorganizowane przez ZDZ w W wie, Centrum Kształcenia w Kutnie, ul. Jagiełły 2 to: Księgowość komputerowa I, II i III stopnia termin realizacji r r. (9 osób); Profesjonalny sprzedawca z obsługą komputera i kasy fiskalnej oraz umiejętnością fakturowania - termin realizacji r r. (13 osób). Organizowane przez ZDZ w Płocku, Ośrodek Kształcenia Zawodowego w Kutnie, ul. Wyszyńskiego 11 to: Nowoczesny magazynier z uprawnieniami na wózki widłowe, obsługę kas fiskalnych oraz komputerowych programów magazynowych - termin realizacji r r. (13 osób); Kurs fryzjerski łącznie z kursem kosmetycznym termin realizacji r r. (6 uczestniczek). Organizowane przez Ligę Obrony Kraju, Stowarzyszenie Ośrodek Szkolenia Zawodowego Kierowców w Kutnie, ul. W skie Przedm. 26 to: Kurs prawa jazdy kat. B i C ( 11 uczestników) realizacja od r. do r. Przebieg monitoringu prowadzonego przez zespół zarządzający wszystkich szkoleń i kursów oraz rodzaje zastosowanych narzędzi w czasie ich trwania: analizowano i kontrolowano dokumenty listy obecności uczestników szkoleń, dzienniki zajęć, protokoły z egzaminów; przeprowadzano rozmowy (bezpośrednie i telefoniczne) z organizatorami szkoleń na tematy: dotyczące prowadzących zajęcia, stopnia trudności materiału zawartego na szkoleniu, serwisu kawowego, dostępności i stanu toalet, przed zajęciami

14 prowadzono rozmowy z uczestnikami szkoleń i kursów związane z problemami nurtującymi w/w osoby, rozwiązywano je na bieżąco, przeprowadzono ankietę dotyczącą oceny każdego z odbytych szkoleń, uczestnicy podpisali potwierdzenie odbioru materiałów szkoleniowych, korzystania z serwisu, kawowego, prowadzono rejestr wydanych książeczek zdrowia oraz dokumentacji z badań lekarskich (jeśli takie były wymogi szkolenia), wydanych zaświadczeń i certyfikatów z ukończenia kursu, sprawdzano zgodność przesłanych harmonogramów z bieżącą realizacją zajęć, przestrzeganie warunków umowy, kontrolowano warunki sanitarno higieniczne pomieszczeń, wizyty z ośrodku szkolenia kierowców, kontrola list uczestników szkoleń, kontrola kart jazdy, rozmowy z organizatorami szkolenia na tematy związane z uczęszczaniem kursantów na zajęcia, wyznaczania terminów egzaminu, rozmowy z uczestnikami szkolenia, dokumentacja fotograficzna zdjęcia, kontrola warunków sanitarnych, zgodnie z umową ośrodek szkolenia kierowców przeprowadził ankietę ewaluacyjną Rehabilitacja. Rehabilitacja zorganizowana dla 1 uczestnika projektu w terminie r r., prowadzona przez NZOZ REHABILITACJA z siedzibą w Kutnie przy ul. Lelewela 10/III. Działania monitorujące to: telefoniczny i osobisty kontakt pracownika zespołu zarządzającego ze zleceniodawcą, ogląd miejsca prowadzonych zabiegów pod kątem warunków sanitarnych, rozmowy z uczestnikiem rehabilitacji, monitorowanie list obecności na zabiegach Terapia psychologiczna. Terapia psychologiczna dla 2 osób biorących udział w projekcie- czerwiec wrzesień 2009 r.; rozmowy z psychologiem na temat organizacji spotkań, miejsce spotkań MOPS w Kutnie bezpośrednie informowanie zespołu zarządzającego o fakcie przybycia uczestnika na spotkanie, sprawdzanie listy obecności, zaświadczenia o prowadzonej terapii, informowanie pracownika socjalnego o terminach uzgodnionych z psychologiem i każdej zmianie w tym zakresie; ze względu na ochronę danych nie ma możliwości wglądu w prowadzoną terapię Kontrolowano przebieg Zajęć świetlicowych. Kontrolowano przebieg Zajęć świetlicowych dla dzieci uczestników projektu w czasie ich uczestnictwa w zajęciach na szkoleniach zawodowych. Miejsce realizacji: Środowiskowy Dom Samopomocy w Kutnie, ul. Wyszyńskiego 11A, godz Czas realizacji: r r. /poniedziałek piątek/; codzienne monitorowanie przez pracownika zespołu zarządzającego zajęć świetlicowych /wizyta w miejscu realizacji projektu/, sprawdzanie list uczestników, oświadczeń rodziców, liczebności grupy dzieci /również pod względem zakupu żywności na następny dzień zająć/; rozmowy z rodzicami dzieci na temat trafności doboru metod, form pracy, obserwacja uczestnicząca - przeglądanie wytworów pracy dzieci, dokumentowanie zajęć w formie zdjęć, gromadzenie dokumentacji: dziennik zajęć, lista obecności, oświadczenia rodziców, kontrola czystości sali po zajęciach, rozwiązywanie ewentualnych problemów w tym zakresie.

15 Zadanie 1. c.d. Aktywna integracja 1.7. Składka zdrowotna. Zadanie 1. c.d. Aktywna integracja 4 Uczestnicy projektu otrzymali skierowania z PUP w Kutnie do udziału w kontraktach socjalnych; w tym dla 3 opłacano składkę zdrowotną z uwagi na utratę statusu osoby bezrobotnej, 1 osoba miała opłacaną składkę przy zasiłku stałym. Na dzień dzisiejszy składki opłacane są 2 uczestniczkom projektu, które kontynuują jego realizację. Działania monitorujące to: raporty dokumentujące opłacenie składek zdrowotnych wydawane przez pracownika Działu Księgowości MOPS w Kutnie. 2. Monitorowanie realizacji programu aktywności lokalnej /PAL/: 2.1. Rekrutacja uczestników do (PAL) - rekrutacji uczestniczek grupy samopomocowej dla niepracujących rodziców dzieci chorych/niepełnosprawnych. W miesiącu marcu 2009 r. zespół zarządzający projektem wspólnie z pracownikami socjalnymi tut. Ośrodka, dokonał rekrutacji uczestniczek grupy samopomocowej dla niepracujących rodziców dzieci chorych/niepełnosprawnych: Narzędzia monitorujące: formularze przekazane przez pracowników socjalnych; lista zgłoszeń; protokół z rekrutacji Działanie grupy samopomocowej dla niepracujących rodziców dzieci chorych/niepełnosprawnych. Grupa działała w okresie r. do r. była systematycznie monitorowana przez animatora prowadzącego grupę oraz zespół zarządzający projektem: analizowano daty spotkań oraz listy uczestniczek (grupa odbyła łącznie 13 spotkań, na których uczestniczyło 10 osób objętych kosztami realizacji projektu oraz 3 uczestniczki poza kosztami projektu; pisemne lub telefoniczne informowanie o terminach spotkań; zapoznanie się z planem działania grupy przedstawionym przez animatora; wprowadzanie ewentualnych korekt, zmian po uzgodnieniu z zespołem zarządzającym; miejscem spotkań grupy był MOPS w Kutnie; na spotkania zapraszano gości m.in. przedstawicieli instytucji działających na rzecz osób chorych/niepełnosprawnych oraz przedstawicieli miasta i lokalnych mediów/.; ze sprawozdań animatora (członka zespołu ds. PAL), który bezpośrednim obserwatorem spotkań (obserwacja uczestnicząca) wynika, iż ich tematyka była zgodna z zapotrzebowaniem uczestniczek; sprawozdania sporządzał również animator grupy samopomocowej osoba prowadząca spotkania; od miesiąca września 2009 r. planowane są kolejne spotkania, oraz kontynuowanie działalności przez lidera grupy; w związku z remontem budynku stworzenie punktu z dostępem do Internetu dla uczestniczek grupy oraz forum internetowego dla osób niepełnosprawnych przełożono na okres wrzesień grudzień 2009 r. grupa uczestniczyła w Szkoleniu z podstaw obsługi komputera i Internetu realizowanym przez Europejską Grupę Konsultingową z Łodzi / Łódź, ul. Żwirki 1c/4/ w okresie r r. kontrolowano przebieg szkolenia, sprawdzano listy

16 uczestnictwa w kursie, dzienniki zajęć, prowadzono kontrolę i monitoring pracy lidera grupy jaki i opiekuna grupy animatora lokalnego (sprawozdania ze spotkań grupy) poprzez rozmowy, obserwację uczestnicząca, pisemne sprawozdania. Zadanie 1. c.d. Aktywna integracja 2.3. Rekrutacja uczestników do (PAL) - rekrutacji uczestników grupy samopomocowej dla osób mających trudności w nawiązywaniu kontaktów interpersonalnych. W miesiącu sierpniu 2009 r. wspólnie z pracownikami socjalnymi tut. Ośrodka, zespół zarządzający projektem dokonał rekrutacji uczestników /10 osób/ do grupy samopomocowej dla osób mających trudności w nawiązywaniu kontaktów interpersonalnych; Narzędzia monitorujące: lista zgłoszeń sporządzona przez pracowników socjalnych; protokół z rekrutacji Działanie grupy samopomocowej dla osób mających trudności w nawiązywaniu kontaktów interpersonalnych. Działalność grupy: wrzesień listopad 2009 r. Narzędzia monitorujące: obserwacja uczestnicząca przed rozpoczęciem każdego spotkania wizyta przedstawiciela zespołu zarządzającego w miejscu realizacji; kontrola list obecności; pisemne lub telefoniczne informowanie o terminach spotkaniach; ustalono konieczność przedstawienia pisemne sprawozdania z realizacji spotkań przez animatora osobę prowadzącą; zapoznanie się z planem działania grupy przedstawionym przez animatora; wprowadzanie ewentualnych korekt, zmian po uzgodnieniu z zespołem zarządzającym Praca zespołu zadaniowego ds. PAL. Zadanie 1. c.d. Aktywna integracja Od miesiąca marca 2009 r. dalsza praca zespołu zadaniowego ds. PAL tj. inicjatywy na rzecz aktywizowania społeczności lokalnej /imprezy integracyjne opis w Zadaniu 4. Działania o charakterze środowiskowym/, dbanie o dalszą współpracę z instytucjami partnerskimi, pozyskiwanie nowych partnerów, praca nad Mapą zasobów i potrzeb, kontrola działalności grupy samopomocowej. Z pracy zespołu zadaniowego ds. PAL prowadzona jest przez koordynatora ds. PAL systematyczna sprawozdawczość. Narzędzia monitorujące: miesięczne sprawozdania z realizacji; pisemne przedstawianie projektów poszczególnych imprez; uzgadnianie działań; monitorowano prace nad uchwałą w sprawie PAL oraz jej złożenia; udział zespołu zarządzającego w wybranych spotkaniach partnerskich oraz spotkaniach zespołu ds. PAL; prowadzenie dokumentacji z realizowanych zadań; sprawdzanie realizacji zadań z założonym harmonogramem; kontrola wydatków w ramach PAL; każda inicjatywa zgłaszana jest i uzgadniana z zespołem zarządzającym; wizyty na organizowanych imprezach; kontrola korespondencji; uzgadnianie z członkami zespołu ds. PAL promocji inicjatyw /lokalne media, terminy wywiadów, nagrań/ 2.5. Działanie Klubu Wolontariusza Lepsze Jutro. Zadanie 1. c.d. Działania Klubu Wolontariusza Lepsze Jutro poddawane są systematycznej kontroli (aktualnie

17 Aktywna integracja Zadanie 2. Praca socjalna. Zadanie 3. Zasiłki celowe. Zadanie 4. Działania o charakterze środowiskowym. 21 wolontariuszy oraz 20 osób zgłaszających potrzebę korzystania z pomocy Klubu); takie jak: promowanie klubu w lokalnych mediach, akcja promocyjna w wybranych instytucjach, kontakt z uczestnikami projektu w sprawie działalności klubu, udział wolontariuszy również w imprezach organizowanych przez MOPS; dyżury koordynatorów. Narzędzia monitorujące: miesięczne sprawozdania z realizacji; udział przedstawicieli klubu w spotkaniach zespołu wybranych spotkaniach partnerskich oraz spotkaniach zespołu ds. PAL oraz zespołu zarządzającego; prowadzenie dokumentacji z realizowanych zadań; sprawdzanie realizacji zadań z założonym harmonogramem; dokonywanie wydatków w uzgodnieniu z przedstawicielami; każda inicjatywa zgłaszana jest i uzgadniana z zespołem zarządzającym; wizyty na organizowanych imprezach, w których uczestniczą również wolontariusze; kontrola korespondencji; uzgadnianie dotyczące promocji /lokalne media, terminy wywiadów, nagrań/; wizyty na dyżurach prowadzonych przez osoby prowadzące klub. Współpraca Biura Projektu z pracownikami socjalnymi Ośrodka, którzy uczestniczyli w procesie rekrutacji uczestników projektu, opracowali i systematycznie nadzorują realizację kontraktów socjalnych utrzymując stały kontakt z BO; przekazują informację, mobilizują do pracy, pomagają w rozwiązywaniu problemów indywidualnych, kontrolują obecność na zajęciach zgodnie ze zgłoszeniem Biura Projektu podejmują działania interwencyjne w tym zakresie; prowadzą wywiady środowiskowe w związku z realizacją wkładu własnego JST do budżetu projektu w formie zasiłków celowych. Narzędzia monitorujące: gromadzenie dokumentacji archiwizowanie kontraktów socjalnych; informowanie pracowników socjalnych o działaniach ich podopiecznych; ewentualne wspólne ustalanie działań interwencyjnych, pomocowych itp. zebrania zespołu zarządzającego projektem z pracownikami socjalnymi przekazywanie informacji. Narzędzia monitorujące: kontrolowanie zgodności działań z harmonogramem wniosku dotyczącym wypłacania zasiłków celowych/celowych specjalnych dla uczestników projektu; ustalanie kwoty oraz terminów wypłat z kierownikiem Działu Świadczeń Pomocy Społecznej; przekazywanie list uczestników; przekazywanie informacji pracownikom socjalnym dotyczących projektowanych terminów wypłat; pracownicy sporządzają wywiady środowiskowe; prowadzenie zebrań informacyjnych dotyczących wypłaty zasiłków. Kontrola jak w przypadku Zadania 1. Realizacja PAL /tj. w zakresie organizacji i prowadzenia imprez integracyjnych przez zespół ds. PAL/: impreza ekologiczno integracyjna Moje drzewko, która odbyła się w dniu r., miejsce realizacji: plac zabaw przy ul. Batorego 15; impreza integracyjna dla rodziców i dzieci Wszyscy jesteśmy tacy sami w dniu r. Miejsce realizacji: Przedszkole Miejskie Nr 16 Calineczka w Kutnie; impreza integracyjna Moje drzewko rośnie zdrowo w dniu r. festyn ekologiczno zdrowotny/; impreza integracyjna Ubierzmy razem choinkę w dniu r.; Imprezy organizowane i przeprowadzone wspólnie z pozyskanymi partnerami /listy z zebrań partnerskich/. Imprezy organizowane dla uczestników projektu oraz osób z ich otoczenia /uczestnicy grup samopomocowych na każdą imprezę otrzymują pisemne zaproszenie.

18 Zadanie 5. Prace społecznie użyteczne. Zadanie 6. Zarządzanie projektem. Zadanie 7. Promocja projektu. Narzędzia monitorujące: kontakt z pracownikami Urzędu Miasta Kutno, Powiatowego Urzędu Pracy w Kutnie, weryfikacja listy uczestników; gromadzenie dokumentacji dotyczącej ewentualnych rezygnacji; dokumentacja archiwizowana przez realizatora PSU UM Kutno; noty księgowe z UM dotyczące refundacji kosztów z konta projektu; kontakt z pracownikami socjalnymi w przypadku ewentualnych problemów z frekwencją w pracy. Narzędzia i metody monitorujące: Biuro projektu prowadzi stały monitoring wydatków ponoszonych w ramach realizacji projektu (zgodnie harmonogramem załączonym do aneksu do umowy o realizacji projektu Otwórz się na siebie w roku 2009).; wnioski o płatność; współpraca z doradcą zawodowym oraz pracownikami socjalnymi przy realizacji procesu rekrutacji; udział w procedurach przewidzianych ustawą Prawo zamówień publicznych /in. określenie Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, współpraca w tym zakresie z inspektorem ds. zamówień publicznych/; współpraca z Działem Świadczeń Pomocy Społecznej w zakresie pomocy finansowej dla uczestników projektu /ustalanie terminów realizacji wywiadów środowiskowych /decyzje/, kwot zasiłków, terminów wypłat; stała współpraca z PUP w Kutnie realizacja zapisów porozumienia; stała współpraca z WUP w Łodzi /konsultacje, uzgodnienia, korespondencja/; procedura zatrudnienia kadry oraz zleceniobiorców realizujących poszczególne zadania projektu /zapytania ofertowe, opracowanie zakresów czynności, redagowanie umów, współpraca w tym zakresie z radcą prawnym/; stały kontakt ze zleceniobiorcami; kontrola realizacji poszczególnych modułów w ramach zadań; bieżące opracowywanie strategii działania w zakresie realizacji zadań /planowanie działań/; stały kontakt z uczestnikami projektu, bieżące rozwiązywanie sytuacji problemowych; dokonywanie zakupów zgodnie z Budżetem szczegółowym projektu /zapytania ofertowe, prowadzenie dokumentacji/; współpraca z Działem Księgowości Ośrodka /konsultacje z główną księgową oraz specjalistą ds. finansowych projektu/; prowadzenie dokumentacji projektu; prowadzenie korespondencji w zakresie realizacji projektu; spotkania organizacyjne z kadrą projektu; sprawozdawczość; aktualizowanie bazy danych uczestników /wprowadzanie modyfikacji/; redagowanie informacji na stronę internetową projektu. Monitorowano pracę drukarni, która odpowiedzialna była za wydrukowanie ulotek, plakatów zamawianych przez zespół zarządzający projektem: prowadzono rozmowy z przedstawicielem drukarni na temat: ustalania projektów ulotek, plakatów, zgodności z wytycznymi Unii Europejskiej dotyczących promocji /współpraca w tym zakresie z administratorem strony internetowej, który zajmuje się opracowaniem graficznym materiałów promocyjnych/, przestrzegania warunków umowy. Systematycznie kontrolowano warunki umów z mediami: prasa, radio, lokalna telewizja /prowadzenie ewidencji ogłoszeń, komunikatów/. Monitoring strony Internetowej: polegał na kontroli: pracy administratora strony internetowej projektu oraz usług informatycznych dotyczących projektu, aktualizacji strony internetowej /dostosowanie do aktualnych wytycznych w zakresie promocji/; przebudowa strony. rozbudowy strony internetowej projektu o dodatkowy moduł tj. forum dyskusyjnego dla mieszkańców miasta; dodanie modułu galerii zdjęć; utworzenia forum tematycznego związanego z uczestniczkami grupy samopomocowe dla niepracujących rodziców dzieci chorych/niepełnosprawnych od września 2009 r.; moderowania i administrowania forum dyskusyjnym; ogólnej obsługi informatycznej projektu /w tym

19 konserwacja, naprawa sprzętu, administrowanie serwerem/. Śledzenia informacji na temat obowiązujących zmian w zakresie promocji, oznaczeń, logotypów; kontakt w tej sprawie z IP2; Graficznego opracowywania dokumentów np.: dyplomów, zaświadczeń, podziękowań, plakatów, ulotek, itp. Kolportaż materiałów promocyjnych listy potwierdzenia odbioru materiałów promocyjnych przez uczestników projektu. Kolportaż plakatów i ulotek. Prowadzenie promocji nieodpłatnej w lokalnych mediach informowanie o imprezach i przedsięwzięciach i zapraszanie do miejsc ich realizacji.

20 IV. Zadania realizowane w ramach projektu Otwórz się na siebie 1. Aktywna integracja W ramach realizacji kontraktów socjalnych, programów aktywności lokalnej oraz programu integracji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych, można stosować i finansować zestaw instrumentów o charakterze aktywizacyjnym, mających doprowadzić do przywrócenia osób wykluczonych na rynek pracy oraz ich integracji ze społeczeństwem, poprzez przywrócenie im zdolności lub zatrudnienia, uzyskanie wsparcia dochodowego oraz wyeliminowanie przeszkód napotykanych przez osoby i rodziny w procesie dostępu do praw i usług społecznych, a przez to wspierających ich powrót do zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Zestaw ten nazywa się zbiorczo instrumentami aktywnej integracji /Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Zasady przygotowania, realizacji i rozliczania projektów systemowych Ośrodków Pomocy Społecznej, Powiatowych Centrów Pomocy Rodzinie oraz Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki , Warszawa 9 marzec 2009 r., str. 19/. Wybrane przez nas instrumenty aktywnej integracji realizowano za pomocą 2 narzędzi tj. kontraktu socjalnego i programu aktywnej lokalnej /PAL/. 1) Narzędzie kontraktu socjalnego Każdy uczestnik realizujący kontrakt socjalny /tj. 52 osoby/ musiał przejść określoną ścieżkę zaplanowaną dla niego zgodnie z indywidualnymi predyspozycjami indywidualne predyspozycje uwzględniano przy: określeniu kierunku szkolenia zawodowego dla uczestnika; uczestnicy mogli skorzystać z dodatkowej formy pomocy w postaci terapii psychologicznej lub rehabilitacji korzystanie z tych 2 instrumentów było dobrowolne. Uczestnicy biorący udział w realizacji kontraktów socjalnych zostali więc podzieleni w/g 5 wybranych kierunków szkoleń zawodowych /grupy szkoleń wybrano na podstawie największego zainteresowania wykazanego na etapie rekrutacji/. Dodatkowe formy wsparcia w ramach dla uczestników realizujących kontrakty socjalne to: pomoc finansowa dla osób kwalifikujących się do tego typu wsparcia zgodnie z ustawą z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej - zasiłki celowe; praca socjalna; prace społecznie użyteczne; koszty opieki nad dzieckiem w trakcie uczestnictwa rodzica w zajęciach szkolenia zawodowego ZAJĘCIA ŚWIETLICOWE; poczęstunek w trakcie zajęć. Każdy z uczestników obowiązkowo musiał wziąć udział w zaplanowanych zajęciach, które opisujemy poniżej. Tabela 8. Ilość uczestników projektu Otwórz się na siebie realizujących kontrakty socjalne. Ilość uczestników Płeć Liczba % K 27* 51,92 M 25 48,08 Razem * w tym 1 K, która uczestniczyła jednocześnie w kontrakcie oraz PAL /grupa samopomocowa/

21 Kontrakt socjalny jest pisemną umową pomiędzy osobą korzystającą ze świadczeń pomocy społecznej a pracownikiem socjalnym, mającą na celu określenie sposobu współdziałania w rozwiązywania problemów osoby znajdującej się w trudnej sytuacji życiowej, umożliwienia aktywizacji społeczno zawodowej oraz przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. W projekcie Otwórz się na siebie w 2009 r. zastosowano następujące instrumenty w ramach kontraktów socjalnych: instrumenty aktywizacji zawodowej: usługi wspierające aktywizację zawodową organizacja i finansowanie usług wspierających, w tym usługi doradcy zawodowego - indywidualne konsultacje z doradcą zawodowym w procesie rekrutacji /opisane w rozdziale II/, grupowe zajęcia aktywizujące z doradcą zawodowym z umiejętnego poruszania się po rynku pracy; Tabela 9. Dane dotyczę realizacji zajęć. Nazwa realizowanego modułu: grupowe zajęcia aktywizujące z doradcą zawodowym z umiejętnego poruszania się po rynku pracy Zakres tematyczny Ilość godzin przypadająca na uczestnika Termin realizacji Poszukiwanie pracy: umiejętności; planowanie r. - poszukiwania pracy; gdzie szukać pracy; dokumenty 15 godz r. aplikacyjne: cechy i zasady pisania życiorysu, list /zajęcia odbywały się z podziałem na 4 grupy/ motywacyjny; rozmowa kwalifikacyjna Przed przystąpieniem do zajęć grupowych uczestnicy wypełniali ankiety /załącznik 1/ dotyczące oczekiwań i potrzeb w zakresie zajęć. Otrzymano zwrotnie 51 ankiet tj. 100% badanych /załącznik 2, tabele 19 25/. Najczęściej wymieniany motyw przystąpienia do projektu to bezrobocie ok. 80% ankietowanych oraz brak wykształcenia około 40%. Oczekiwania wskazane przez respondentów to: zdobycie nowych umiejętności 84,3%; doskonalenie umiejętności zawodowych ponad 66%, zdobycie informacji przydatnych w praktyce ponad 60%. Uczestnicy chcieliby, aby doradcy zawodowi prowadzący zajęcia odznaczali się profesjonalizmem ponad 76%, w sposób umiejętny przekazywali wiedzę ponad 80% oraz w stwarzali sprzyjającą atmosferę w grupie ok. 60%. Uczestnicy w większości nie wskazali oczekiwań zakresie warunków technicznych miejsca organizacji zajęć około 75% brak odpowiedzi. Podobna sytuacja dotyczyła materiałów szkoleniowych /dane dotyczą również grupowych zajęć z doradcą zawodowym z elementami psychologii osobowości tabela 12/. Po zakończeniu realizacji grupowych zajęć z doradcami zawodowymi, uczestnicy wypełniali ankiety ewaluacyjne dotyczące tych modułów /załącznik 3/. Dane statystyczne w tym zakresie przedstawia załącznik 4, tabele 26 39/. Tabele dotyczą oceny doradcy zawodowego prowadzącego grupowe zajęcia z elementami psychologii osobowości według następujących kryteriów: ocena w skali od 1 do 5, gdzie 1 stanowi ocenę najniższą, a 5 najwyższą - sposób prowadzenia zajęć ponad 93% w przedziale 4 5; możliwość zadawania pytań i wyjaśniania wątpliwości ok. 90% w przedziale 4 5; przystępność przekazywanej wiedzy ok. 80% w przedziale 4 5; wiedza i przygotowanie prowadzącego - ponad 86% ocena 5 ; ilość i zakres ćwiczeń ok. 90% w przedziale 4 5. Tabele dotyczą oceny doradcy zawodowego prowadzącego grupowe zajęcia z zakresu aktywnego poszukiwania pracy według następujących kryteriów: ocena w skali od 1 do 5, gdzie 1 stanowi ocenę najniższą, a 5 najwyższą - sposób prowadzenia zajęć ponad