KONFERENCJA METODYCZNA Konin 5 września 2015 r.

Transkrypt

1 MIEJSKI OŚRODEK DOSKONALENIA NAUCZYCIELI w KONINIE ul. Sosnowa Konin tel/fax lub sekretariat@modn.konin.pl CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI W KONINIE ul. Sosnowa Konin tel/fax lub cdn@cdnkonin.pl KONFERENCJA METODYCZNA Konin 5 września 2015 r. Ewa Łechtańska konsultant CDN w Koninie Beata Roskosz i Wioletta Wanat doradcy metodyczni MODN w Koninie

2 Motywująca rola oceniania szkolnego w procesie kształcenia KONFERENCJA dla pedagogów i psychologów szkolnych r. Ewa Łechtańska konsultant CDN w Koninie Beata Roskosz i Wioletta Wanat doradcy metodyczni MODN w Koninie

3 Program: Zmiany w prawie oświatowym Akty prawne związane z ocenianiem Ocenianie w procesie kształcenia i wychowania Pułapki i wady oceniania sumującego Ocenianie wspierające rozwój ucznia Czy system oceniania w naszej szkole pełni funkcję motywującą? Czy możliwa jest szkoła bez ocen? Oferta CDN w Koninie Oferta MODN w Koninie

4 Akty prawne związane z ocenianiem 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (z późniejszymi zmianami). 2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz. U poz. 843). 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. poz. 977 oraz 2014 poz. 803).

5 Rozporządzenie MEN z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych 10. Śródroczna i roczna opisowa ocena klasyfikacyjna klasy I-III z zajęć edukacyjnych, o której mowa w art. 44i ust. 1 pkt SP 2 od klasy IV ust. 4 SP ustawy, uwzględnia poziom i postępy w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do odpowiednio wymagań i efektów kształcenia, o których mowa w art. 44b ust. 3 ustawy, dla danego etapu edukacyjnego oraz wskazuje potrzeby rozwojowe i edukacyjne ucznia związane z przezwyciężaniem trudności w nauce lub rozwijaniem uzdolnień.

6 Rozporządzenie MEN z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych 14. Ocenianie bieżące z zajęć edukacyjnych ma na celu monitorowanie pracy ucznia oraz przekazywanie uczniowi informacji o jego osiągnięciach edukacyjnych pomagających w uczeniu się, poprzez wskazanie, co uczeń robi dobrze, co i jak wymaga poprawy oraz jak powinien dalej się uczyć. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 września 2015 r.

7 ocena klasyfikacyjna zachowania Rozporządzenie MEN z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych 13.1 Śródroczna i roczna ocena klasyfikacyjna zachowania uwzględnia następujące podstawowe obszary: 1) wywiązywanie się z obowiązków ucznia; 2) postępowanie zgodne z dobrem społeczności szkolnej; 3) dbałość o honor i tradycje szkoły; 4) dbałość o piękno mowy ojczystej; 5) dbałość o bezpieczeństwo i zdrowie własne oraz innych osób; 6) godne, kulturalne zachowanie się w szkole i poza nią; 7) okazywanie szacunku innym osobom.

8 Rozporządzenie MEN z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych 2. Począwszy od klasy IV szkoły podstawowej, roczną i końcową ocenę klasyfikacyjną zachowania ustala się według następującej skali: wzorowe; bardzo dobre; dobre; poprawne; nieodpowiednie; naganne. 3. Przy ustalaniu oceny klasyfikacyjnej zachowania ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia lub inne dysfunkcje rozwojowe, należy uwzględnić wpływ tych zaburzeń lub dysfunkcji na jego zachowanie, na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania lub opinii poradni psychologicznopedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej ocena klasyfikacyjna zachowania

9 Rozporządzenie MEN z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych 7. Ocena klasyfikacyjna zachowania nie ma wpływu na: 1) oceny klasyfikacyjne z zajęć edukacyjnych; 2) promocję do klasy programowo wyższej lub ukończenie szkoły. 8. Rada pedagogiczna może podjąć uchwałę o niepromowaniu do klasy programowo wyższej lub nieukończeniu szkoły przez ucznia, któremu w danej szkole co najmniej dwa razy z rzędu ustalono naganną roczną ocenę klasyfikacyjną zachowania. ocena klasyfikacyjna zachowania

10 JAK POPRZEZ OCENIANIE SKUTECZNIE MOTYWOWAĆ UCZNIÓW? Podstawa programowa formułuje wymagania edukacyjne wobec uczniów kończących kolejne etapy kształcenia. Każdy uczeń jest oceniany na co dzień, w trakcie całego roku szkolnego przez swoich nauczycieli. Właściwie stosowana bieżąca ocena uzyskiwanych postępów pomaga uczniowi się uczyć, gdyż jest formą informacji zwrotnej przekazywanej mu przez nauczyciela. Powinna ona informować ucznia o tym, co zrobił dobrze, co i w jaki sposób powinien jeszcze poprawić oraz jak ma dalej pracować. Taka informacja zwrotna daje uczniom możliwość racjonalnego kształtowania własnej strategii uczenia się, a zatem także poczucie odpowiedzialności za swoje osiągnięcia. Ocenianie bieżące powinno być poprzedzone przekazaniem uczniowi kryteriów oceniania, czyli informacji, co będzie podlegało ocenie i w jaki sposób ocenianie będzie prowadzone. Tekst do wstępu przed podstawą programową do każdego przedmiotu autorstwa Ministra Zbigniewa Marciniaka (strony: 11 i 12)

11 CZEMU MA SŁUŻYĆ OCENIANIE? OCENIANIE jest procesem, który ma wspomagać pracę nauczycieli i rodziców nad sprawnym i mądrym wchodzeniem w dorosłe życie młodego pokolenia. Ocena zachowania ucznia ma na celu przede wszystkim wspieranie, zachęcanie oraz skuteczne motywowanie do jeszcze lepszego postępowania.

12

13 Ocenianie uczniów Proces wyrażania opinii o uczniach za pomocą stopni lub ocen opisowych, zarówno sporadycznie, jak i co kwartał lub przy końcu roku szkolnego. (W. Okoń) Informacja o wyniku kształcenia wraz z komentarzem dotyczącym tego wyniku. (B. Niemierko) Diagnoza postępów ucznia w procesie kształcenia, jasny obraz tego, czego dzieci nie umieją i dlaczego nie umieją oraz jakie błędy sam (nauczyciel) popełnia. (D. Fontana)

14 Funkcje oceniania: wychowawcza - oddziaływanie na uczucia i wolę ucznia, dydaktyczna - ocena miernikiem wyników ucznia, jego osiągnięć, społeczna - wskazanie pozycji ucznia w klasie i czynnik kształtujący jego relacje z grupą. I. Kopaczyńska, Ocenianie szkolne wspierające rozwój ucznia, Impuls, Kraków 2004.

15 Cele oceniania: diagnozowanie słabych i mocnych stron ucznia, słabych i mocnych stron stosowanych metod nauczania, dokumentowanie tego, co uczeń wie, jak się zachowuje, rejestracja postępów w nauce, porównywanie uczniów, różnicowanie i klasyfikowanie uczniów, selekcja pod kątem przyszłej edukacji, upowszechnienie osiągnięć uczniów, ewaluacja programów nauczania, informowanie o efektywności procesu nauczania, Cele drugorzędne: rozliczanie się nauczycieli i uczniów wobec zainteresowanych stron, motywowanie, dyscyplinowanie. L.Cohen, L.Manion, Morrison K., Wprowadzenie do nauczania, Zysk i S-ka, Poznań 1999

16 Jaka powinna być ocena?

17

18 Ocena szkolna wg nauczycieli i uczniów Nauczyciele uważają iż ocenianie to proces gromadzenia informacji, integralna część procesu dydaktycznego, które ma na celu modyfikowanie procesu dydaktycznego, a co za tym idzie eliminowanie ewentualnych braków ucznia, aby odpowiednio dobierać metody nauczania, zwalniać lub przyspieszać tempo pracy, zmniejszać bądź zwiększać wymagania, oceniać jakość programu nauczania. Poza tym nauczyciele uważają, że ocena jest podstawowym narzędziem motywowania ucznia do pracy. Uczniowie natomiast ocenę przyjmują zazwyczaj jako kategorię określającą stopień ich bezpieczeństwa w szkole. Im niższa ocena tym uczeń czuje się mniej bezpiecznie i uruchamia mechanizmy obronne. Poza tym ocena jest odbierana przez uczniów jako nagroda za wysiłek lub kara za nie sprostanie oczekiwaniom nauczyciela.

19 Ocena może: wyzwalać aktywność, wzmacniać jego dążenia do pokonywania trudności, do wysiłku, prowokować do coraz lepszej pracy przy nieprawidłowym stosowaniu oceny budzi urazy, poczucie niemożności pokonywania trudności i zniechęca do pracy

20 Stopnie nie mają głębszego sensu, gdyż: 1. Ocenianie przebiega zgoła inaczej w różnych szkołach i u różnych nauczycieli. 2. Wiele szkół nie dba o politykę ocen. 3. Pojedynczy symbol w żaden sposób nie może dokładnie przedstawić złożonych osiągnięć pedagogicznych. 4. Nauczyciele często oceniają przypadkowo i niedbale. 5. Stopnie są często stosowane jako kary lub środki dyscyplinujące, a nie jako właściwe miary osiągnięć. Długa lista zarzutów pod adresem oceniania wg B. Niemierko Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki, WSiP, Warszawa 1997.

21 Stopnie są pedagogicznie błahe: 1. Stopnie są tylko symbolami. 2. Najważniejsze wyniki są nieuchwytne, nie można ich więc ani wycenić, oani ustopniować. 3. Ocena nauczyciela jest mniej ważna dla ucznia, niż jego własna samoocena. 4. Stopnie nie pozwalają poprawnie przewidzieć późniejszych osiągnięć. 5. Powinno się oceniać szkoły, a nie uczniów. Długa lista zarzutów pod adresem oceniania wg B. Niemierko Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki, WSiP, Warszawa 1997.

22 Stopnie są niepotrzebne, gdyż: 1. Stopnie nieskutecznie motywują do rzeczywistych osiągnięć w kształceniu się. 2. Gdy uczniowie opanują wszystko, co powinni, nic nie pozostaje do różnicowania za pomocą stopni. 3. Stopnie przetrwały w szkołach głównie dlatego, że nauczyciele tkwią w tradycyjnych sposobach działania. Długa lista zarzutów pod adresem oceniania wg B. Niemierko Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki, WSiP, Warszawa 1997.

23 Stopnie są szkodliwe, gdyż: 1. Niskie stopnie mogą zniechęcać mniej zdolnych uczniów do wysiłku. 2. Stopnie powodują, że dla niektórych uczniów porażka jest nieunikniona. 3. Niektórzy rodzice stosują kary wobec uczniów za niskie stopnie i nieodpowiednie nagrody za wysokie stopnie. 4. Stopnie stanowią uniwersalne wzorce dla wszystkich uczniów, mimo ogromnych różnic indywidualnych między nimi. Długa lista zarzutów pod adresem oceniania wg B. Niemierko Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki, WSiP, Warszawa 1997.

24 Stopnie są szkodliwe, gdyż: (cd.) 5. Stopnie podkreślają wspólność celów wszystkich uczniów, a zniechęcają do indywidualnych celów uczenia się. 6. Stopnie nagradzają konformizm i karzą za twórczość. 7. Stopnie zachęcają do rywalizacji, a nie do współpracy. 8. Naleganie na wysokie stopnie prowadzi niektórych uczniów do oszustw. 9. Stopnie bardziej pasują do nauczania przedmiotowego niż do edukacji humanistycznej, skoncentrowanej na dziecku. Długa lista zarzutów pod adresem oceniania wg B. Niemierko Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki, WSiP, Warszawa 1997.

25 PUŁAPKI OCENIANIA SZKOLNEGO Efekty serii, wynikające z kolejności uzyskiwania informacji: 1. Efekt pierwszeństwa pierwsze wrażenie. 2. Efekt świeżości ostatnie wrażenie. 3. Efekt kontrastu to, co silnie odróżnia. 4. Efekt kontekstu świeżość i kontrast. 5. Efekt aureoli etykieta prymusa. 6. Efekt diabelski przeciwny aureoli. B. Niemierko, Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki, WAiP, Warszawa 2007.

26 PUŁAPKI OCENIANIA SZKOLNEGO Efekty kulturowe wynikające z wpływu norm społecznych na oceniającego: 1. Efekt płci. 2. Efekt etniczny. 3. Efekt optymizmu. 4. Efekt negatywizmu. 5. Efekt nastroju. B. Niemierko, Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki, WAiP, Warszawa 2007.

27 PUŁAPKI OCENIANIA SZKOLNEGO Efekty niedostatku informacji: 1. Efekt potwierdzania utrzymywanie wbrew faktom wcześniej powziętych opinii. 2. Efekt ostrożności trzymanie się środka skali. 3. Efekt pośpiechu wynika z braku czasu lub wygody. B. Niemierko, Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki, WAiP, Warszawa 2007.

28 Jak sprawdzić czy system oceniania w naszej szkole pełni funkcje motywującą?

29 Ocenianie wspierające rozwój ucznia Nauczamy, żeby oceniać, oceniamy, żeby nauczyć, czy nauczamy, żeby nauczyć?

30 Porównanie oceny sumującej i kształtującej: Ocena sumująca: Podsumowanie wiedzy i umiejętności, czyli ustalenie oceny w skali stopni szkolnych. Ocena kształtująca: Uświadomienie uczniom, co zrobili dobrze a co źle i jak mogą to poprawić (informacja zwrotna).

31 Ewolucja terminologiczna Ocenianie kształtujące Ocenienie wspierające Ocenianie rozwojowe

32 Ocenianie kształtujące - wspomagające uczenie się: jego celem jest motywacja i stymulowanie ucznia, koncentruje się na tym, w jaki sposób uczniowie się uczą, kieruje uwagę na cele nauczania wyrażone w języku zrozumiałym dla ucznia, kryteria oceniania wywiedzione z celów są dla ucznia czytelne, pomaga uczniom dowiedzieć się, jak poprawić wyniki, uwzględnia samoocenę i ocenę koleżeńską.

33 Istota oceniania wspierającego rozwój ucznia: ocenianie sformułowane w sposób życzliwy dla ucznia, z zastosowaniem kodu pozytywnego, z pierwszeństwem zalet, zawierające wskazówki do dalszej pracy.

34 Ocenianie kształtujące - ocenianie, które pomaga się uczyć

35 Atmosfera sprzyjająca uczeniu się trwale wzmacnia w uczniach poczucie ich wartości, zwiększa zaangażowanie uczniów w naukę, zachęca uczniów do samodzielności, stwarza uczniom warunki do współpracy, pogłębia u uczniów świadomość procesu uczenia, pozwala uczniom wziąć odpowiedzialność za własną naukę.

36 Zastanowić się: Cele Po co tego uczę? Co moi uczniowie już na ten temat wiedzą? Zaplanować, dokąd się zmierza i co się chce osiągnąć Podzielić się tajemnicą celów z uczniami Sprawdzić, czy cele zostały osiągnięte

37 Kryteria oceniania (kryteria sukcesu) NACOBEZU Ustalenie, na co będziemy zwracać uwagę przy ocenianiu Określenie faktów, dowodów, które pokażą nauczycielowi i uczniowi, czy cel lekcji został osiągnięty

38 Ocenianie kształtujące a ocenianie sumujące Nauczyciel stosujący ocenianie kształtujące stosuje również ocenę sumującą. Nie rezygnuje ze stopni.

39 Pytania kluczowe Pytania ukazujące uczniom szerszy kontekst, zachęcające ich do poszukiwania odpowiedzi, angażujące w naukę

40 Techniki zadawania pytań czas oczekiwania na odpowiedź ucznia ustalanie odpowiedzi w parach niepodnoszenie rąk uczenie się na błędach >5 sek

41 Informacja zwrotna 1. Informacja zwrotna jako narzędzie wspierania uczenia się ucznia na lekcji w związku z różnymi aktywnościami: praca pisemna, odpowiedź ustna itd. 2. Ocena koleżeńska i samoocena jako formy informacji zwrotnej. (ocena koleżeńska nie może mieć wpływu na stopień!).

42 Informacja zwrotna Cztery elementy: wyszczególnienie i docenienie dobrych elementów pracy ucznia [++] odnotowanie tego, co wymaga poprawienia lub dodatkowej pracy ze strony ucznia [-] wskazówki w jaki sposób uczeń powinien poprawić pracę [D] wskazówki w jakim kierunku uczeń powinien pracować dalej [f]

43 Ocena koleżeńska Uczniowie na podstawie ustalonych wcześniej kryteriów oceniania wzajemnie recenzują swoje prace. Nauczyciel powinien pracować z uczniami nad: ustaleniem kryteriów oceniania (co?) umiejętnością dawania informacji zwrotnej (jak?)

44 Samoocena Jeśli uczeń potrafi ocenić, ile się nauczył i ile musi się jeszcze uczyć, aby osiągnąć wyznaczony cel, to pomaga mu to w procesie uczenia się i czyni z niego aktywnego uczestnika tego procesu.

45 Jak wprowadzać ocenianie kształtujące w szkole? Udział rady pedagogicznej w szkoleniach z OK Udział przedstawicieli rady pedagogicznej w rocznym kursie internetowym Decyzja w sprawie zakresu stosowania OK w szkole Wspólna praca i dyskusja

46 Więcej o ocenianiu kształtującym: Na stronie: forum OK - W publikacjach Akademii SUS: Jak oceniać, aby uczyć P. Black i inni Ocenianie kształtujące w praktyce D. Sterna

47 POCHWAŁA NIEOCENIAJĄCA A MOŻE INFORMACJA ZWROTNA

48 INFORMACJA ZWROTNA INFORMACJA NEGATYWNA przykład Irytuję się kiedy drugi dzień z rzędu przychodzisz kwadrans później na spotkanie, czekając na ciebie tracę czas. Chcę, abyś w przyszłości tak planował spotkanie ze mną, abym nie musiała czekać. INFORMACJA POZYTYWNA przykład Jestem spokojna, gdy mówisz mi czego ode mnie oczekujesz, ponieważ wtedy wiem, na czym skupić swoją uwagę. Chcę, abyśmy w ten sposób pracowali ze sobą.

49 INFORMACJA ZWROTNA Czuję się... (nazwa uczucia; opis tego co czuję) gdy Ty... (opis konkretnego zachowania; opis sytuacji w której doświadczam tych uczuć) ponieważ (krótkie uzasadnienie; opis skutku jaki za sobą pociąga ta sytuacja)... Chciałbym/ chciałabym... (jasno sprecyzowane oczekiwania; opis oczekiwań w sprawie zmiany zachowania naszego rozmówcy)

50 POCHWAŁA Opisz co widzisz: Widzę/obserwuję, że od dwóch tygodni codziennie siedzisz i czytasz, odrabiasz lekcje, odkładasz telefon. Opisz co czujesz: Spokojniej się czuję kiedy widzę, że odrabiasz lekcje. Podsumuj godne pochwały zachowanie dziecka jednym słowem: Ograniczyłeś czas spędzany przy komputerze/telefonie, codziennie widzę Cię z książkami. To się nazywa organizacja pracy/ dyscyplina/ odpowiedzialność/ samozaparcie.

51 CZY SYSTEM OCENIANIA W NASZEJ SZKOLE PEŁNI FUNKCJĘ MOTYWUJĄCĄ?

52 Motywacja stan gotowości do podjęcia określonego działania, to wzbudzony potrzebą zespół procesów psychicznych i fizjologicznych określający podłoże zachowań i ich zmian.

53 motywacja wewnętrzna motywacja zewnętrzna

54 Motywowanie uczniów do nauki Motywowanie uczniów polega na wyszukiwaniu i stosowaniu sposobów, którymi nauczyciel zdołałby zachęcić uczniów do zaakceptowania celów pracy w klasie i uczenia się określonych tymi celami wiadomości i umiejętności niezależnie od tego, czy praca ta sprawia uczniom przyjemność i czy podjęliby ją, gdyby nie musieli. J. Brophy, Motywowanie uczniów do nauki, PWN, Warszawa 2002.

55 Motywacja do nauki - tendencja ucznia do przyjmowania uczenia się jako istotnego i sensownego procesu, który prowadzi do osiągnięcia określonego celu. Jest to przede wszystkim reakcja poznawcza, która nadaje sens wszystkim czynnościom związanym z przyswajaniem wiedzy i opanowaniem określonych umiejętności.

56 Motywacja do nauki Orientacja na uczenie się Nacisk położony na dydaktyczne zadania szkoły. Nauczyciele eksponują, co uczniowie powinni umieć dzięki lekcji, zwracają szczególną uwagę na myślenie i rozumienie bardziej, niż na odtwórcze wypełnianie zeszytów ćwiczeń i formułowanie poprawnych odpowiedzi. Uczniowie uczą się i rozwiązują problemy korzystając ze wskazówek nauczyciela Uczenie się Przetwarzanie informacji, nadawanie znaczeń, rozumienie aż do opanowania wiadomości i umiejętności Orientacja na opanowanie materiału Nacisk położony jest na wykonanie zadania i przyswojenie konkretnej partii materiału. Uczniowie korzystają ze strategii powierzonych, często porównują to do wykonywania pracy. Wzbudzać to może lęk przed porażką, frustrację i niepokój oraz spadek wiary we własne możliwości Wykonanie Demonstrowanie, wykorzystanie wiadomości i umiejętności po tym, jak zostały przyswojone

57 CZY SYSTEM OCENIANIA W NASZEJ SZKOLE PEŁNI FUNKCJĘ MOTYWUJĄCĄ?

58 Motyw = powód robienia czegoś

59 3 składniki motywacji: kierunek - co stara się zrobić dana osoba, wysiłek - jak bardzo się stara, wytrwałość - jak długo się stara.

60 Proces motywacji

61 behawioralne teorie wzmocnienia wzmocnienie jako główny mechanizm wywołujący dane zachowanie i podtrzymujący je (za osiągnięcia: ustne, pisemne pochwały, dobre stopnie, odznaki, przywileje, nagrody rzeczowe)

62 teorie potrzeb zachowanie jest odpowiedzią na odczuwane potrzeby

63 teorie celów cele, które określamy, aby coś osiągnąć; jesteśmy bardziej proaktywni, kiedy decydujemy, co chcielibyśmy zrobić i dlaczego chcemy to zrobić

64 teorie motywacji wewnętrznej samostanowienie celów i samokierowanie działaniem, nawet jeśli wynika to z potrzeb czy popędów to jest to według własnych planów

65 Koalicja Dziecko bez stopni Ocena ze strony nauczyciela odgrywa swoją formatywną rolę, czyli jest prorozwojowa, tylko wtedy gdy dostarcza dziecku informacji pomagających mu się uczyć, a więc umożliwia (1) uświadomienie sobie, co robi dobrze, a co źle, (2) zrozumienie istoty popełnianych błędów, (3) wskazuje drogi poprawy, ale przede wszystkim (4) wskazuje, w czym dziecko jest kompetentne, co osiągnęło dzięki swemu wysiłkowi. Taki sposób oceniania wzmacnia wytrwałość uczącego się dziecka, buduje jego poczucie sprawstwa, w tym odpowiedzialności za własne działania, a w efekcie kształtuje zdolność samoregulacji, tak ważną w kolejnych etapach kształcenia oraz w życiu. Ocena według stopni, szczególnie gdy jest jedyną albo najczęstszą formą oceniania, nie niesie ze sobą prorozwojowej informacji zwrotnej dla dziecka, w głównej mierze służy porównywaniu dzieci ze sobą. Komitet Psychologii PAN - z uzasadnienia poparcia dla koalicji Dziecko bez stopni

66 Co wpływa na osiągnięcia uczniów? Widoczne uczenie się dla nauczycieli (polskie tłumaczenie w przyg.) (Visible Learning) Profesor John Hattie University of Auckland Nowa Zelandia, University of Melbourne, Australia, 15 lat badań, 52 tysiące badań, na 200 mln uczniów, synteza 800 meta-analiz badań edukacyjnych.

67

68 Interwencja Wpływ metod nauczania Liczba badań Rozmiar wpływu Ocenianie kształtujące nauczania 30 0,90 Przekazywanie informacji zwrotnej ,73 Strategie meta-poznawcze 63 0,69 Uczniowskie wzajemne nauczanie 767 0,55 Eksponowanie celów nauczania 604 0,56 Eksponowanie kryteriów sukcesu 702 0,55 Zindywidualizowane nauczanie 600 0,23

69 Większość nauczycieli traci czas na zadawanie pytań, które mają ujawnić to, czego uczeń nie umie, podczas gdy nauczyciel z prawdziwego zdarzenia stara się za pomocą pytań ujawnić to, co uczeń umie lub czego jest zdolny się nauczyć. Albert Einstein

70 Tak naprawdę o karierze życiowej decyduje to, co potrafimy, a nie to, czego nie umiemy. To niesłychanie ważna konkluzja - zgoła strategiczna dla budowania systemów oceniania, dla przyjmowania strategii pedagogicznych. To także powód do uruchamiania w szkołach mechanizmów promocji sukcesu ucznia i sukcesu nauczyciela. K. Stróżyński, Ocenianie szkolne dzisiaj. PWN, Warszawa 2003.

71 Przydatne linki: u.be 20Strzemieczny.pdf Wejner-Jaworska.pdf

72 Bibliografia: P. Black, C. Harrison, C. Lee, B. Marshall, D. Wiliam, Jak oceniać, aby uczyć?, Civitas, Warszawa J. Brophy, Motywowanie uczniów do nauki, PWN, Warszawa B. Niemierko, Ocenianie szkolne bez tajemnic, WSiP, Warszawa D. Sterna, Ocenianie kształtujące w praktyce, Civitas, Warszawa D. Sterna, Uczę (się) w szkole, CEO, Warszawa Uczę w klasach młodszych, pod red. D. Sterny, CEO, Warszawa 2015.

73 MIEJSKI OŚRODEK DOSKONALENIA NAUCZYCIELI w KONINIE ul. Sosnowa Konin tel/fax lub sekretariat@modn.konin.pl CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI W KONINIE ul. Sosnowa Konin tel/fax lub cdn@cdnkonin.pl ZA UWAGĘ DZIĘKUJĄ PROWADZĄCE: Ewa Łechtańska konsultant CDN w Koninie Beata Roskosz i Wioletta Wanat doradcy metodyczni MODN w Koninie