SPRAWOZDANIE. Realizacja programu rozpoczęła się we wrześniu 2011 roku, a zakończyła w grudniu 2013 roku.

Transkrypt

1 SPRAWOZDANIE Zespołu do spraw upowszechniania zasad prawidłowego żywienia wśród dzieci i młodzieży w szkołach i placówkach prowadzonych przez Miasto Częstochowa. W dniu 11 sierpnia 2011 r. Prezydent Miasta Częstochowy powołał Zespół do spraw upowszechniania zasad prawidłowego żywienia wśród dzieci i młodzieży w szkołach i placówkach prowadzonych przez Miasto Częstochowa. Zespół opracował program, którego : 1. cel strategiczny to: zmiana świadomości zdrowotnej u dzieci i młodzieży, związanej z zasadami prawidłowego żywienia; 2. cel ogólny to edukacja: nauczycieli i rodziców na temat zagrożeń dla zdrowia i życia wynikających z otyłości, nadwagi oraz innych zaburzeń jedzenia; nauczycieli na temat rozpoznawania objawów nadwagi, otyłości, cukrzycy, anoreksji, bulimii oraz organizowania i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej; szkolnych intendentów na temat wartości odżywczej przygotowywanej żywności, tworzenia prawidłowych jadłospisów; uczniów na temat właściwych nawyków żywieniowych; sprzedawców w sklepikach szkolnych. Realizacja programu rozpoczęła się we wrześniu 2011 roku, a zakończyła w grudniu 2013 roku. Program edukacyjny,,upowszechnianie zasad prawidłowego żywienia wśród dzieci i młodzieży w szkołach i placówkach prowadzonych przez Miasto Częstochowa ma charakter ramowy i jest wzbogacony o działania profilaktyczne w zakresie w/w tematyki, realizowanej w częstochowskich przedszkolach, szkołach i placówkach. Adresatami programu są: dzieci, młodzież, rodzice, nauczyciele oraz pozostali pracownicy szkół i placówek m. Częstochowy. W ramach programu podjęto następujące działania: ROK We wrześniu członkowie zespołu opracowali ramowy program edukacyjny na lata pod nazwą Upowszechnianie zasad prawidłowego żywienia wśród dzieci i młodzieży w szkołach i placówkach prowadzonych przez Miasto Częstochowa. Celem strategicznym jest zmiana świadomości zdrowotnej u dzieci i młodzieży związana z zasadami prawidłowego jedzenia października Wydział Edukacji Urzędu Miasta Częstochowy przesłał w.w. program do częstochowskich szkół i placówek celem włączenia go do realizacji w sposób obligatoryjny przez wszystkie przedszkola, szkoły i placówki z terenu miasta Częstochowy.

2 3. 19 października w Miejskim Domu Kultury odbyła się konferencja naukowa pod patronatem Prezydenta Miasta Częstochowy zatytułowana: Uwarunkowania kulturowe, społeczne oraz psychologiczne wpływające na zachowanie dzieci i młodzieży, adresowana do dyrektorów szkół. Uczestniczyło w niej 145 osób. Program obejmował następujące wykłady: Nadwaga i otyłość dzieci i młodzieży dr inż. Kinga Topolska i dr inż. Agnieszka Florkiewicz - pracownicy naukowi Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie; Czynniki psychologiczne i społeczne w wyborach żywieniowych mgr inż. Magdalena Weber - nauczycielka Zespołu Szkół Gastronomicznych w Częstochowie, Bezpieczna żywność, bezpieczne jedzenie mgr inż. Joanna Zwolińska - nauczycielka Zespołu Szkół Gastronomicznych w Częstochowie.; Savoir-vivre - prezentacja multimedialna z komentarzem Piotra Kisielowa - ucznia Zespołu Szkół Gastronomicznych w Częstochowie, przygotowane pod kierunkiem mgr inż. Ilony Puczyńskiej, mgr inż. Katarzyny Szarszewskiej, mgr inż. Aleksandry Brudzińskiej - nauczycieli Zespołu Szkół Gastronomicznych w Częstochowie. W przerwie uczniowie Zespołu Szkół Gastronomicznych w Częstochowie zaprezentowali mini pokaz kulinarny na temat racjonalnego odżywiania, połączony z degustacją i komentarzem. 4. W październiku do dyrektorów częstochowskich przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych została rozesłana ankieta składająca się z czterech pytań otwartych, dotyczących realizacji działań profilaktycznych, prowadzonych w zakresie zdrowego żywienia oraz zaburzeń odżywiania dzieci i młodzieży w roku szkolnym 2010/2011. W badaniu ankietowym uczestniczyło 81 szkół i placówek, w tym: 23 przedszkola, 27 szkół podstawowych, 13 gimnazjów, 12 szkół ponadgimnazjalnych, 6 szkół specjalnych. Szczegółową analizę ankiety przeprowadzili nauczyciele Zespołu Szkół Specjalnych Zawodowych w Częstochowie, a opracowane wyniki stały się inspiracją do dalszych działań w zakresie promocji zdrowych nawyków żywieniowych. 5. W listopadzie, w trzech terminach, przeprowadzono szkolenia dla szkolnych intendentów na temat Racjonalne żywienie dzieci i młodzieży : szkolenie dla intendentów przedszkoli w Miejskim Przedszkolu Integracyjnym nr 43 w Częstochowie, ul. Czecha 17, prowadzone przez dietetyka - p.elżbietę Rajczykowską; uczestniczyły w nim 43 osoby; szkolenie dla intendentów ze szkół podstawowych w Szkole Podstawowej nr 12 im. Bolesława Chrobrego w Częstochowie, ul. Warszawska 31, prowadziły je: mgr inż. Elżbieta Łysik i mgr inż. Jolanta Kierat - nauczycielki Zespołu Szkół Gastronomicznych; uczestniczyło w nim 35 osób; szkolenie dla intendentów z gimnazjum przeprowadzone w Gimnazjum nr 12 im. Jana Matejki w Częstochowie, ul. Okólna 31/39; prowadziły je: mgr inż. Elżbieta Łysik i mgr inż. Jolanta Kierat - nauczycielki Zespołu Szkół Gastronomicznych; uczestniczyło w nim 39 osób.

3 6. 24 listopada, w ramach realizacji programu, w Samorządowym Ośrodku Doskonalenia w Częstochowie odbyła się konferencja adresowana do dyrektorów szkół i pedagogów szkolnych na temat: Psychologiczne i medyczne aspekty zaburzeń łaknienia u dzieci i młodzieży ; uczestniczyły w niej 53 osoby listopada w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym Nr 1 przedstawiono dla wychowanków prezentację multimedialną Nadwaga i otyłość oraz Savoir-vivre, czyli jak zachować się przy stole z komentarzem Rut Łozowskiej i Agnieszki Poks uczennic Zespołu Szkół Gastronomicznych w Częstochowie, przygotowane pod kierunkiem mgr inż. Ilony Puczyńskiej, mgr inż. Katarzyny Szarszewskiej, mgr inż. Elżbiety Łysik- nauczycieli Zespołu Szkół Gastronomicznych w Częstochowie grudnia w Szkole Podstawowej Nr 53 przedstawiono uczniom prezentację multimedialną Nadwaga i otyłość oraz Savoir-vivre, czyli jak zachować się przy stole z komentarzem Rut Łozowskiej i Agnieszki Poks uczennic Zespołu Szkół Gastronomicznych w Częstochowie, przygotowane pod kierunkiem mgr inż. Ilony Puczyńskiej, mgr inż. Katarzyny Szarszewskiej, mgr inż. Elżbiety Łysik- nauczycieli Zespołu Szkół Gastronomicznych w Częstochowie. ROK W styczniu zaproszono szkoły podstawowe i gimnazja do udziału w konkursie na Najlepiej prowadzony szkolny sklepik, promujący zdrową żywność w roku szkolnym 2011/2012. Przesłano do szkół regulamin konkursu oraz ankiety zgłoszeniowe. Konkurs spotkał się z niewielkim zainteresowaniem. Na wyróżnienie zasłużyły jedynie dwie placówki: Gimnazjum nr 12 oraz Szkoła Podstawowa nr 50 w Częstochowie. Szkoły te otrzymały podziękowania za udział w konkursie od Zespołu do spraw upowszechniania zasad prawidłowego żywienia. W związku z niewielkim zainteresowaniem szkół konkursem zdecydowano, że nie będzie on w przyszłości kontynuowany stycznia w Szkole Podstawowej Nr 8 w Częstochowie mgr inż. Joanna Zwolińska nauczycielka Zespołu Szkół Gastronomicznych w Częstochowie przeprowadziła dla rodziców wykład Zasady zdrowego żywienia. 3. W marcu, w 33 częstochowskich szkołach, odbył się Konkurs Sałatkowy w ramach zmagań Konkursu: Zdrowie na talerzu, zorganizowany przez Powiatową Stację Sanitarno- Epidemiologiczną przy współpracy naszego Zespołu i Zespołu Szkół Gastronomicznych. Do finału wytypowano 10 szkół. Cieszył się dużym zainteresowaniem i był bardzo dobrze odebrany przez uczestników. Konkurs ten zostanie przeprowadzony również w roku W kwietniu przeprowadzono szkolenia skierowane do intendentów na temat: Wymagania sanitarno-higieniczne dla bloków żywieniowych w placówkach oświatowych w świetle obowiązujących przepisów praktyczne wskazówki. Prowadziła je p. Małgorzata Kowalska z Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Częstochowie. Odbyły się w następujących terminach: 19 kwietnia o godz w Gimnazjum nr 12 im. Jana Matejki w Częstochowie, ul. Okólna 31/39 dla intendentów gimnazjum; w szkoleniu uczestniczyło 38 osób;

4 24 kwietnia o godz w Szkole Podstawowej nr 12 im. Bolesława Chrobrego w Częstochowie, ul. Warszawska 31 dla intendentów szkół podstawowych; w szkoleniu uczestniczyło 31 osób; 27 kwietnia o godz w Miejskim Przedszkolu Integracyjnym nr 43 w Częstochowie, ul. Czecha 17 dla intendentów przedszkoli; w szkoleniu uczestniczyło 40 osób. 5. W sierpniu 2012 r. opublikowany został w Biuletynie Edukacyjnym SOD artykuł:,,zasady w żywieniu. Autorkami artykułu były członkinie zespołu Olga Łucka i Joanna Biczak. 6. W ramach współpracy z pracownikami Katedry Żywienia Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie 30 października w Młodzieżowym Domu Kultury w Częstochowie, ul Łukasińskiego 68, odbyło się szkolenie skierowane oddzielnie do uczniów szkół podstawowych i gimnazjum na temat: Żywienie a zdrowie szkolenie dla uczniów klas VI szkół podstawowych, uczestniczyło 277 uczniów z 21 szkół; szkolenie dla uczniów I i II klasy gimnazjum; uczestniczyło 117 uczniów z 12 gimnazjów. Wykład prowadziła dr inż. Renata Kostogrys grudnia mgr inż. Magdalena Weber - nauczycielka Zespołu Szkół Gastronomicznych w Częstochowie, przeprowadziła wykład dla uczniów klas 6-tych Szkoły Podstawowej Nr 53 w Częstochowie. Tematem wykładu była Anoreksja i bulimia wśród nastolatków. Witaminy ich źródła i wpływ na nasze zdrowie. ROK W styczniu członkowie Zespołu ustalili wspieranie ogólnopolskiej kampanii,,mam kota na punkcie mleka, promującej mleko i przetwory mleczne. Zagadnienia te były tematem wykładu oraz konkursów. 2. W ramach współpracy z pracownikami Katedry Żywienia Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie 15 marca 2013 r. w Młodzieżowym Domu Kultury w Częstochowie, ul Łukasińskiego 68, odbyło się szkolenie skierowane do uczniów szkół podstawowych i gimnazjum na temat: Wykorzystanie mleka i jego przetworów w żywieniu dzieci i młodzieży. Wykład prowadziła mgr inż. Barbara Bugaj. Szkolenie przeprowadzono oddzielnie dla szkół podstawowych i gimnazjów szkolenie dla uczniów klas VI szkół podstawowych, uczestniczyło 303 uczniów z 27 szkół podstawowych; szkolenie dla uczniów I i II klas gimnazjum, uczestniczyło 126 uczniów z 12 gimnazjów oraz 64 uczniów Zespołu Szkół Gastronomicznych marca w IX Liceum im. C.K. Norwida przeprowadzono wykład, którego tematem brzmiał Spostrzeganie własnego ciała, zaburzenia żywienia i zasady racjonalnego odżywiania.

5 Wykład prowadziły mgr inż. Magdalena Weber i mgr inż. Joanna Zwolińska nauczycielki Zespołu Szkół Gastronomicznych maja odbył się drugi etap Konkursu Zdrowie na talerzu, zorganizowany dla szkół podstawowych przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną przy współpracy naszego Zespołu i Zespołu Szkół Gastronomicznych. Do finału wytypowano 10 szkół. Konkurs cieszył się dużym zainteresowaniem i był bardzo dobrze oceniony przez biorące w nim udział szkoły. 5. Zespół zorganizował Konkurs Wiedzy o Żywieniu. Współorganizatorami byli: Zespół Szkół Gastronomicznych i Powiatowa Stacja Sanitarno- Epidemiologiczna. 15 maja odbył się etap szkolny I Konkursu Wiedzy o Żywieniu dla uczniów gimnazjum. Temat wiodący konkursu to Wykorzystanie mleka i jego przetworów. W etapie szkolnym uczestniczyło 67 uczniów z 8 gimnazjów. 11 czerwca w Zespole Szkół Gastronomicznych odbył się etap międzyszkolny I Konkursu Wiedzy o Żywieniu dla uczniów gimnazjum. W konkursie brało udział 22 uczniów z 8 gimnazjów, którzy wykazali się dużą wiedzą w w/w temacie. Nagrody ufundował Urząd Miasta Częstochowy czerwca w Młodzieżowym Domu Kultury w Częstochowie, ul Łukasińskiego 68, odbyło się szkolenie skierowane do uczniów III klas gimnazjum i I klas szkół ponadgimnazjalnych na temat: Spostrzeganie własnego ciała, zaburzenia żywienia i zasady racjonalnego odżywiania. Wykład prowadziły mgr inż. Magdalena Weber i mgr inż. Joanna Zwolińska nauczycielki Zespołu Szkół Gastronomicznych. Uczniowie uczestniczący w wykładzie otrzymali broszury z testami do samodiagnozy własnych przekonań, postaw i zachowań dotyczących spostrzegania własnego ciała, zaburzeń łaknienia oraz nawyków żywieniowych. W wykładzie uczestniczyło 357 uczniów. 7. W czerwcu 2013 przeprowadzono w szkołach ankietę dotyczącą realizowanych programów profilaktycznych oraz działalności sklepików szkolnych. 8. We wrześniu 2013 opracowano wyniki badań ankietowych. Stwierdzono, iż w 52,5% sklepików szkolnych prowadzona jest sprzedaż żywności śmieciowej (cola, chipsy, batony). Ponadto w 22,5% szkół funkcjonują automaty sprzedające napoje, a w 18,75% szkół automaty sprzedające słodycze i 2 października 2013 roku Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna przy współpracy naszego Zespołu zorganizowała szkolenie na temat Żywienie na wagę zdrowia, skierowane do szkolnych intendentów i kucharek. 10. W październiku, na prośbę Zespołu, Naczelnik Wydziału Edukacji Urzędu Miasta Częstochowy skierował do dyrektorów szkół list, w którym zalecił podjęcie działań w zakresie wyeliminowania produktów śmieciowych ze sklepików szkolnych. 11. W październiku opracowano regulamin konkursu na prezentację multimedialną Jedz zdrowo!. Konkurs organizowany jest we współpracy z Powiatową Stacją Sanitarno- Epidemiologiczną.

6 12. W październiku przesłano do opublikowania w Biuletynie Edukacyjnym SOD artykuł na temat:,,kilka słów o pedagogizacji rodziców. Autorki - Olga Łucka i Joanna Biczak - przedstawiły szkolne działania edukacyjne skierowane do rodziców uczniów w SP Nr 12 na temat zdrowego żywienia i rozpoznawania objawów zaburzeń w żywieniu i 21 listopada pilotażowo przeprowadzono akcję w zakresie zdrowego odżywiania. Inicjatywę skierowano do uczniów i rodziców ze Szkoły Podstawowej nr 21. Akcja zawierała indywidualne porady oraz wykład dietetyka pani Lidii Krawczyk o zdrowym odżywianiu dzieci i sposobach utrzymania prawidłowej wagi. W pierwszym terminie uczestniczyli uczniowie klas I-III ( około 160 dzieci), w drugim terminie uczniowie klas IV-VI ( około 150 dzieci). Następnie dzieci za pisemną zgodą rodziców przeszły badania wskazujące podstawowe wskaźniki: masę ciała, zawartość tkanki tłuszczowej, BMI. W powyższych terminach odbyły się prelekcje dla rodziców uczniów klas I-III oraz IV-VI. W spotkaniu uczestniczyło około 200 rodziców listopada 2013 r. Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Częstochowie po raz pierwszy zorganizowała i przeprowadziła przy współpracy Urzędu Miasta Częstochowy, Starostwa Powiatowego, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Zespołu do spraw upowszechniania zasad prawidłowego żywienia finał Przeglądu Piosenki o Zdrowiu 2013, który odbył w Młodzieżowym Domu Kultury w Częstochowie. Uczestnikami imprezy były dzieci uczęszczające do przedszkoli, nauczyciele, rodzice oraz przedstawiciele władz samorządowych i instytucji publicznych wspierających działania prozdrowotne na terenie miasta Częstochowy i Powiatu Częstochowskiego. Podczas finału uhonorowano laureatów wyłonionych przez Jury podczas przesłuchań zespołów przedszkolnych przeprowadzonych w dniach 5, 6 listopada 2013 r. 15. W dniu 29 listopada w Szkole Podstawowej Nr 40 przedstawiono uczniom klas V i VI prezentację multimedialną Nadwaga i otyłość oraz Savoir-vivre, czyli jak zachować się przy stole z komentarzem Dominiki Potrawki i Moniki Wrony oraz Małgorzaty Okrojek i Marleny Tyras uczennic Zespołu Szkół Gastronomicznych w Częstochowie, przygotowane pod kierunkiem mgr inż. Ilony Puczyńskiej, mgr inż. Katarzyny Szarszewskiej, mgr inż. Elżbiety Łysik- nauczycieli Zespołu Szkół Gastronomicznych w Częstochowie. Ponadto uczniowie Anna Kaczyńska, Kinga Frymus, Kacper Czarnecki, Adrian Wojtan pod kierunkiem mgr inż. Doroty Surmy prowadzili szkolenie z zakresu nakrywania stołu i składania serwetek. 16. W dniu 11 grudnia został rozstrzygnięty konkurs na prezentację multimedialną Jedz zdrowo!. Prace były przesyłane do 10 grudnia. Komisja konkursowa dokonała oceny prac i wytypowała najlepsze prace w poszczególnych typach szkół. Do konkursu zgłosiły się; 23 szkoły podstawowe, 13 gimnazjów, 11 szkół ponadgimnazjalnych. Po wstępnej weryfikacji do oceny zakwalifikowano 56 prac. Pozostałe prace odrzucono ze względów formalnych.dokonano oceny : 21 prac uczniów ze szkół podstawowych, 20 prac uczniów z gimnazjów,

7 15 prac uczniów ze szkół ponadgimnazjalnych. Nagrody ufundował Urząd Miasta Częstochowa. Powyższe działania były realizowane przy współpracy z: Pracownikami naukowymi Katedry Żywienia Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie Pracownikami Powiatowej Stacji Sanitarno-epidemiologicznej w Częstochowie Nauczycielami Zespołu Szkół Gastronomicznych im. M. Skłodowskiej Curie w Częstochowie Nauczycielami Zespołu Szkół Zawodowych Specjalnych im. M. Grzegorzewskiej w Częstochowie Pracownikami Samorządowego Ośrodka Doskonalenia w Częstochowie