System kształcenia i doskonalenia zawodowego kadr dla potrzeb sportu ŻYŚKO

Transkrypt

1 System kształcenia i doskonalenia zawodowego kadr dla potrzeb sportu DR HAB. PROF. AWF JOLANTA ŻYŚKO AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO W WARSZAWIE

2 Struktura prezentacji Polityka ponadnarodowa w kształceniu kadr dla potrzeb sportu Konfiguracja procesu kształcenia kadr dla potrzeb sportu w krajach UE modele Organ nadzorujący Regulacje prawne Instytucje kształcące Standaryzacja procesu kształcenia kadr dla potrzeb sportu Rynek pracy w sporcie

3 Pojawienie się struktur ponadnarodowych Globalizacja Proces integracji europejskiej Kreowana polityka Narodowe systemy zarządzania sportem wyczynowym Realne struktury

4 Źródło: (Wójcik, 2003) Strategia ponadnarodowa

5 Polityka ponadnarodowa w kształceniu zawodowym Wśród zadań wynikających z Deklaracji Kopenhaskiej (XI 2002) trzy zostały przyjęte do realizacji w pierwszej kolejności. Są to: utworzenie jednolitych ram przezroczystości kompetencji i kwalifikacji, których narzędziem jest EUROPASS, stworzenie systemu punktów kredytowych w kształceniu i szkoleniu zawodowym, stworzenie mechanizmów zapewniania jakości w kształceniu i szkoleniu zawodowym - wypracowanie standardów jakości, norm, kryteriów i wskaźników jakości kształcenia i szkolenia zawodowego.

6 EUROPASS: Dokumenty wchodzące w skład Europass: 1. Europass CV 2. Europass Paszport Językowy 3. Europass Mobilność 4. Europass Suplement do Dyplomu 5. Europass Suplement do Dyplomu Potwierdzającego Kwalifikacje Zawodowe

7 Biała księga sportu Life long Learning Programme (LLP) European Qualification Framework (EQF) Eeuropean Credits in Vocational Education and Training (ECVET)

8 System kształcenia kadr dla potrzeb sportu Europejski rynek pracy w sporcie System szkolnictwa wyższego System sportu System edukacji System kształcenia ustawicznego

9 Polityka krajowa Ustawa o kulturze fizycznej Ustawa o sporcie kwalifikowanym Rozporządzenie w sprawie stopni i tytułów zawodowych Strategia rozwoju sportu w Polsce do 2015 roku Priorytet 2: Wzrost poziomu wyników sportowych Priorytet 2.2: Kształcenie i doskonalenie zawodowe Kształcenie i doskonalenie zawodowe specjalistów w sporcie. Ekspertyza MENiS

10 System kształcenia kadr organ nadzorujący Rodzaj ministerstwa odpowiedzialnego za sport Rodzaj ministerstwa odpowiedzialnego za kształcenie kadr Ministerstwo Edukacji - 10 Ministerstwo Kultury - 8 Inne - 7 Ministerstwo Edukacji 23 Inne - 2

11 System kształcenia kadr dla potrzeb sportu organ nadzorujący

12 System kształcenia kadr organy współpracujące Model 1 Model 1 Model 3 Model 2 Model 4

13 Podejście sektorowe do modeli zarządzania sportem PAŃSTWO Non-profit Formalny Profit Nieformalny Sektor publiczny Publiczny Sektor organizacji dobrowolnych Prywatny Sektor komercyjny Sektor nieformalny RYNEK SPOŁECZEŃSTWO

14 Podejście sektorowe do modeli zarządzania sportem PAŃSTWO Non-profit Formalny Profit Nieformalny Sektor publiczny Publiczny Sektor organizacji dobrowolnych Prywatny Sektor komercyjny Sektor nieformalny RYNEK SPOŁECZEŃSTWO

15 Przykładowe rozwiązania modelowe w krajach Unii Europejskiej PAŃSTWO Francja Polska Włochy Model Europejski Wielka Brytania Niemcy RYNEK SPOŁECZEŃSTWO

16 Porównanie modeli zarządzania sportem Wyszczególnieni e Model biurokratyczny Model przedsiębiorczy Model strategiczny Sposób zarządzania Hierarchia Rynek Sieć Podstawa Prawo normatywna administracyjne Kontrakty Konwencje Styl kierowania Biurokratyczny Menedżerski Partnerski administrowanie zarządzanie konsultowanie Charakter relacji Dominacja Konkurencja Równość i podporządkowanie i współpraca i współzależność Cel działań Budowanie Utrwalanie Wywoływanie zmian porozumienia porządku społecznego Ukierunkowanie Procedury Efekty Potrzeby działań Organizacja państwa Układy monocentryczne Układy autonomiczne Społeczeństwo obywatelskie

17 Państwo Austria Belgia Bułgaria Cypr Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Litwa Luksemburg Łotwa Malta Niemcy Polska Portugalia Rumunia Słowacja Słowenia Szwecja Organ rządowy odpowiedzialny za sprawy sportu Kanclerz, który jest odpowiedzialny na sprawy sportu na poziomie federalnym W rządzie federalnym nie ma organu odpowiedzialnego za sport Państwowa Agencja Młodzieży i Sportu Ministerstwo Edukacji Ministerstwo Edukacji, Młodzieży i Sportu Ministerstwo Kultury Ministerstwo Kultury Ministerstwo Kultury i Sportu Ministerstwo Młodzieży, Sportu i Zdrowia Ministerstwo ds. Kultury i Sportowców Ministerstwo Kultury Ministerstwo Zdrowia Publicznego, Dobrego Samopoczucia i Sportu Ministerstwo Sztuki, Sportu i Turystyki Departament Kultury Fizycznej i Sportu Ministerstwo Sportu Ministerstwo Edukacji i Nauki Ministerstwo Młodzieży Edukacji i Zatrudnienia Federalne Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Ministerstwo Sportu i Turystyki Sekretarz Stanu ds. Sportu Narodowa Agencja Sportu Ministerstwo Edukacji, Nauki i Sportu Ministerstwo Edukacji, Nauki i Sportu Ministerstwo Sprawiedliwości Organy administracji rządowej odpowiedzialne za sport Ministerstwa edukacji 6 Ministerstwa sportu 9 Ministerstwa kultury 7 Ministerstwa inne 5

18 Konfiguracja procesu kształcenia Konfiguracja Mechanizm regulacji (dominujący element) Główni aktorzy Przykład «Biurokratyczny» Prawo Państwo Francja «Rynkowy» Rynek Konsumenci U.K. «Strategiczny» Kultura Woluntarystyczny ruch sportowy Niemcy «Społeczny» Umowa społeczna Wielu Holandia

19 Konfiguracja modeli kształcenia w Konfiguracja krajach Unii Europejskiej Kraje «Biurokratyczny» Belgia; Cypr; Czechy; Estonia; Finlandia; Francja; Grecja; Węgry; Litwa; Łotwa; Luksemburg; Malta; Polska; Portugalia; Słowacja; Słowenia; Hiszpania. «Przedsiębiorczy» U.K.; Irlandia «Strategiczny» Austria; Dania; Niemcy; Włochy; Szwecja; «Socjalny» Holandia

20 Regulacje prawne dotyczące profesji w sporcie Sposób regulacji Całkowicie lub w większości regulowany system nadawania uprawnień Regulacje dotyczą niektórych profesji Nie ma profesji regulowanych prawem Kraje Czechy, Estonia, Francja, Litwa, Łotwa, Malta, Słowacja, Słowenia Austria, Belgia, Cypr, Finlandia, Grecja, Hiszpania, Holandia, Luksemburg, Portugalia, Szwecja, Włochy Dania, Irlandia, Niemcy, Wielka Brytania Polska

21

22 Regulacje odnoszące się do profesji w sporcie Kwalifikacje w zawodach regulowanych Edukacja w zawodach regulowanych Licencjonowanie / dokumenty

23 Definicja zawodu regulowanego działalność zawodowa lub zespół działalności zawodowych, których podjęcie, wykonywanie, lub jeden ze sposobów wykonywania wymaga, bezpośrednio bądź pośrednio, na mocy przepisów ustawowych, wykonawczych lub administracyjnych, posiadania specjalnych kwalifikacji zawodowych; w szczególności używanie tytułu zawodowego zastrzeżonego na mocy przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych dla osób posiadających odpowiednie kwalifikacje zawodowe stanowi sposób wykonywania działalności zawodowej.

24 Zawody regulowane Trenerskie Trener II klasy Trener klasy I Trener klasy M Instruktorskie Instruktor sportu Instruktor rekreacji Instruktor odnowy biologicznej Instruktor sportu osób niepełnosprawnych Menedżerskie Menedżer sportu Menedżer imprez sportowych

25 Międzynarodowy Standard Klasyfikacji Zawodów - ISCO Sportowcy zawodowi, trenerzy i pokrewni Dżokej Instruktor dyscypliny sportu Instruktor odnowy biologicznej Instruktor rekreacji ruchowej Instruktor sportu osób niepełnosprawnych Menedżer dyscypliny sportu Menedżer sportu Sędzia sportowy Sportowiec zawodowy Trener sportowy Pozostali sportowcy zawodowi, trenerzy i pokrewni

26 Projekty Europejskie Vocasport (2004) AEHESiS ( ) Wychowanie fizyczne Trening Zarządzanie sportem Zdrowie i fitness

27 Propozycje profesji Trenerzy w sporcie wyczynowym Trener uczeń Trener Trener senior Trener mistrz Trenerzy osób nastawionych na uczestnictwo w sporcie Trener uczeń Trener Trener senior Trener mistrz

28

29 Model sześciu kroków Krok 1 Określenie obszarów aktywności zawodowej Krok 2 Zidentyfikowanie standardowych profesji (zawodów) Krok 3 Określenie zadań wykonywanych w pracy zawodowej Krok 4 Określenie kompetencji Krok 5 Krok 6 Zidentyfikowanie efektów kształcenia Sformułowanie programu kształcenia

30 PRZEGLĄD KWALIFIKACJI - KONSTRUOWANIE SYSTEMU KSZTAŁCENIA TRENERÓW 1. Zatrudnienie 2. Kompetecje 3. Kształcenie TRAINING-CERTIFICATION OBSZARY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ II. CHARAKTERYSTYKI ZAWODOWE III. ZADANIA CZYNNOŚCI IV. Wymagana końcowe / V. Kompetencje VI. PROGRAM TRENOWANIE/NAUCZANIE SPORTU Master Coach Expert Coach Coach Assistant Coach DŁUGOFALOWY ROZWÓJ TRENERA Trener sportowców początkujących i rekreacyjnych dzieci / młodz/dorosłych Trener zawodników wyczynowych dzieci / młodz/dorosłyc h (*) (*) Trener początkujących dzieci / młodz/dorosłych Trener amatorów / klubowy dzieci / młodz/dorosłych Trener utalentowanych / Wyczynowych sportowców dzieci / młodz/dorosłych Trener zawpdowców Zawodników wysokiego wyczynu DŁUGOFALOWY ROZWÓJ SPORTOWCA TRENING Planowanie, Organizowanie Prowadzenie, Analizowanie ZAWODY Planowanie, Organizowanie Prowadzenie, Analizowanie ORGANIZACJA ZARZĄDZANIE Plan, Organize Conduct, Evaluate Planowanie, Organizowanie Prowadzenie, Analizowanie KSZTAŁCENIE EDUKACJA Planowanie, Organizowanie Prowadzenie, Analizowanie 1. UMIEJĘTNOŚCI (FUNCTIONALNE) KNOW-HOW 2. WIEDZA (POZNAWCZE) KNOW WHAT 3. KOMPETENCJE OSOBISTE & ZAWODOWE Zawodnik sport Nauki o KF (i) Autonomia & Zakres odpowiedzialności (ii)kompetencje w dziedzinie nauki (iii) Kompetencje społęczne i komunikacyjne (iv) Kompetencje z zawodowe 1. Wymagania wyjściowe 2.. zawartość, program, 3.ilość kredytów 4. Metody nauczania 5. Sposoby oceniania, ezgaminowania 6. Źródła wiedzy 7. Kontrola jakości 8. Wykłądowcy 9. Perspektywy kariery zawodowej

31 Edukacja kadr dla potrzeb sportu Edukacja oparta na federacjach Edukacja oparta na uczelniach wyższych Inne agencje kształcące

32 Kształcenie kadr dla potrzeb sportu instytucje

33 Standaryzacja procesu kształcenia Standaryzacja wyników /oceny, prace, testy/ Standaryzacja procesu / godziny, programy/ Standaryzacja umiejętności

34 Propozycje dotyczące standaryzacji procesu Trenerzy w sporcie wyczynowym Trener uczeń 4 ECTS / 100 godz. Trener / 8 ECTS / 200 godz. Trener senior / 16 ECTS / 400 godz. Trener mistrz / 32 ECTS / 800 godz. Trenerzy osób nastawionych na uczestnictwo w sporcie Trener uczeń 4 ECTS / 100 godz. Trener / 8 ECTS / 200 godz. Trener senior / 16 ECTS / 400 godz. Trener mistrz / 32 ECTS / 800 godz.

35 Kraj Niemcy Zatrudnienie w sporcie % populacji aktywnej zawodowo Francja Holandia Wielka Brytania , , , ,94

36 Kraj Regulacja dostępu do rynku pracy Regulacja dostępu do rynku pracy FRANCJA NIEMCY Państwo (Ministerstwo Młodzieży, Sportu i Zdrowia) reguluje ten dostęp do rynku pracy Nieformalne regulacje ruchu sportowego (kulturowy opór przeciwko profesjonalizacji) HOLANDIA WIELKA BRYTANIA Formalna regulacja przez pracowników i pracodawców Nieformalne regulacje. Pracodawcy i korporacje decydują o zatrudnieniu

37 Zatrudnienie/kwalifikacje Kraj FRANCJA NIEMCY HOLANDIA Definicja kwalifikacji Państwo (Ministerstwo Młodzieży, Sportu i Zdrowia) definiuje kwalifikacje Woluntarystyczny ruch sportowy definiuje kwalifikacje Partnerzy społeczni definiują kwalifikacje WIELKA BRYTANIA Pracodawcy definiują kwalifikacje

38 Państwo/ zatrudnienie w sektorze Kraj FRANCJA publicznym w sporcie Zatrudnienie zasobów ludzkich w publicznych organach odpowiedzialnych za sport Ministerstwo Młodzieży, Sportu i Zdrowia: 7000 pracowników/2000 pracujących w federacjach sportowych NIEMCY Ministerstwo Spraw Wewnętrznych: 30 pracowników HOLANDIA WIELKA BRYTANIA Ministerstwo Kultury: 30 pracowników Ministerstwo Kultury, Mediów i Sportu: 30 pracowników

39 Diagnoza obecnego systemu kształcenia kadr Stymulatory zmiany Hamulce Istnienie systemu, Świadomość konieczności zmiany (rewolucja a ewolucja), Wpisanie doskonalenia zawodowego do szerszych strategii, Brak elastyczności, Brak innowacyjności, Brak kreatywności, Brak systemu motywacji, Zbyt teoretyczne szkolenia, Brak form

40 Uznawalność kwalifikacji USTAWA z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej Dz.U. z 2008 r. Nr 63, poz. 394

41 Uznawanie w Polsce kwalifikacji z obszaru kultury fizycznej ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPORTU I TURYSTYKI z dnia 8 października 2008 r. w sprawie stażu adaptacyjnego i testu umiejętności w toku postępowania o uznanie kwalifikacji zawodowych w dziedzinie kultury fizycznej i sportu nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej

42 Uznawanie kwalifikacji zawodowych - wprowadzenie: Co to jest zawód regulowany? Czy uznanie twojego zagranicznego dyplomu jest niezbędne, żeby wykonywać w Polsce określony zawód? Jak dowiedzieć się, czy twój zawód jest w Polsce zawodem regulowanym i jakie przepisy odnoszą się do niego? Jak dowiedzieć się, czy twój zawód jest zawodem regulowanym w krajach Unii Europejskiej / Europejskim Obszarze Gospodarczym (EEA)?

43 Informacje dotyczące uznawania kwalifikacji zawodowych Adresy instytucji informacyjnych w państwach członkowskich UE: Polski ośrodek informacji (contact point) o uznawaniu kwalifikacji zawodowych uzyskanych w UE - Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej Ośrodki informacji (contact points) o uznawaniu kwalifikacji zawodowych Krajowe ośrodki informacji o uznawaniu wykształcenia do celów akademickich - NARIC Strony Komisji Europejskiej dotyczące uznawania dyplomów Adresy organów właściwych w Polsce Broszury informacyjne dla wszystkich zainteresowanych oraz dla osób zajmujących się zawodowo uznawaniem kwalifikacji

44 W państwach Unii Europejskiej istnieje rozróżnienie uznawania wykształcenia: dla celów akademickich dla celów zawodowych

45 Uznawanie dla celów akademickich służy kontynuowaniu nauki w innym państwie członkowskim UE i jest oparte na szczegółowym porównaniu programów studiów uznawanie to leży w kompetencjach poszczególnych państw członkowskich i nie jest regulowane na szczeblu wspólnotowym.

46 Konwencja o uznaniu kwalifikacji związanych z uzyskaniem wyższego wykształcenia w regionie Europy podpisana w Lizbonie dnia 11 kwietnia 1997 r. przez 41 państw (w tym przez Polskę), ratyfikowana przez 29 (w Polsce trwają obecnie intensywne prace nad jej ratyfikacją) nakłada na Strony obowiązek dokonywania na wniosek osób zainteresowanych sprawiedliwej oceny posiadanych przez nich kwalifikacji, świadectw, dyplomów i stopni zdobytych w innym kraju.

47 Deklaracja bolońska Wspólna deklaracja ministrów edukacji z 19 czerwca 1999 roku Cel: utworzenie Europejskiej Przestrzeni Szkolnictwa Wyższego Stosowanie suplementu do dyplomu Dwustopniowość studiów Wdrażanie systemu punktów kredytowych (ECTS)

48 Tekst Wspólne podstawy kwalifikacji Wspólny dwupoziom owy system kształcenia Mobilność nauczycieli i studentów Przejrzyste i porównywaln e stopnie kształcenia System punktów kredytowych (ECTS) Mobilność naukowców Europejska współpraca w celu uzyskania gwarancji w jakości kształcenia Uczenie się przez całe życie (LLL) Społeczny wymiar edukacji Zaangażowa nia studentów i instytucji szkolnictwa wyższego Promocja europejskiej przestrzeni szkolnictwa wyższego Gwarancja jakości na poziomie instytucji narodowych i europejskich Włączenie trzeciego poziomu kształcenia tj. studiów doktoranckich Rozpoznanie stopni i instytucji kształcenia (suplement do dyplomu) Europejskie ramy kwalifikacji (EQF) Wzmacnianie wymiaru społecznego Standardy i wskazówki gwarancji jakości Narodowe podstawy kwalifikacji Nagradzanie i rozpoznawanie wspólnych stopni (join degree) Elastyczne ścieżki kształcenia w uczelniach wyższych Stworzenie europejskiego rejestru gwarancji jakości Strategia rozwoju procesu bolońskiego w wymiarze globalnym Zgoda na tworzenie krajowego planu działania z efektywnym monitorowaniem wymiaru społecznego Deklaracja Sorbońska kraje Deklaracja Bolońska krajów Komunikat z Pragi kraje Komunikat z Berlina krajów Komunikat z Bergen krajów Komunikat z Londynu krajów

49

50 Uznawanie dyplomów (świadectw) dla celów zawodowych jest ukierunkowane na wykonywanie zawodu lub działalności zawodowej, dokonywane jest w oparciu o zdolność i możliwości danej osoby do wykonywania zawodu, na szczeblu wspólnotowym uznawanie to odbywa się w oparciu o przyjęte dyrektywy ogólne i dotyczy zawodów regulowanych

51 Uznanie dokumentów o wykształceniu oraz kwalifikacji do podjęcia pracy w zawodzie nieregulowanym pozostaje w krajach unijnych de facto w gestii pracodawcy, decydującego o zatrudnieniu kandydata.

52 Europejskie Ramy Kwalifikacji (EQF) sprzyja lepszemu dopasowaniu do siebie potrzeb rynku pracy (jego zapotrzebowania na określoną wiedzę, umiejętności i kompetencji) i oferty edukacyjnooświatowej; ułatwia uznanie kształcenia nieformalnego i incydentalnego; usprawnia przenoszenie zdobytych kwalifikacji między różnymi krajami i różnymi systemami edukacji i szkoleń.

53 Europejskie Ramy Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie poziomy zasadnicze EQF Poziom 1 Poziom 2 Poziom 3 Poziom 4 Poziom 5 Poziom 6 Poziom 7 Poziom 8 Szkolnictwo polskie (rozważana propozycja) Szkoła podstawowa Gimnazjum Szkoła zawodowa Liceum Studium policealne / seminaria Studia licencjackie Studia magisterskie Studia doktoranckie

54 Pytania?????????? Uwagi!!!!!!!!

55 Dziękuję za uwagę