NEWSLETTER III-2014 SPIS TREŚCI INHALT. Otwarcie polsko-niemieckiego przedszkola
|
|
- Andrzej Bielecki
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Foto/zdjęcie: M. Nowak-Stupienko NEWSLETTER III-2014 INHALT Eröffnung des deutsch-polnischen Kindergartens Pinokio 4. Elternuniversität Bilden Begleiten Erziehen, Frankfurt-Słubicer Handlungsplan: 34 Projektansätze bis Anfang 2015 zur Antragsreife Aktion zur Landtagswahl: Bürger bildeten Stadtlogo Reden über die Doppelstadt XI: 10 Jahre in der EU, Krystyna Baczyńska Gelebte Realität, Jörg Gleisenstein Doppelstadt, Juliusz Żwirek Eröffnung des deutsch-polnischen Kindergartens Pinokio SPIS TREŚCI Otwarcie polsko-niemieckiego przedszkola Pinokio 4. Uniwersytet dla Rodziców Kształcić Towarzyszyć Wychowywać, Słubicko-Frankfurcki Plan Działania: 34 propozycje projektów gotowe do aplikowania na początku roku 2015 Wygraj z nami zakład : Mieszkańcy utworzyli logo Wypowiedzi o Dwumieście XI: 10 lat w Unii, Krystyna Baczyńska Rzeczywistość, którą się żyje, Jörg Gleisenstein Dwumiasto, Juliusz Żwirek Otwarcie polsko-niemieckiego przedszkola Pinokio Herausgeber / Wydawca: Frankfurt-Słubicer Kooperationszentrum / Słubicko-Frankfurckie Centrum Kooperacji - Stadt Frankfurt (Oder) - Holzmarkt Frankfurt (O) Tel.: Fax: mail@frankfurt-slubice.eu Datum/Data: Am 1. September 2014 wurde der deutsch-polnische Kindergarten Pinokio eröffnet. Er bietet Platz für 175 Kinder, davon bis zu 40 aus Frankfurt (Oder), und arbeitet eng mit der Frankfurter Eurokita zusammen. Mehrere Erzieherinnen sind zwei- 1 września 2014 r. odbyło się oficjalne otwarcie polsko-niemieckiego przedszkola. Nowoczesny obiekt oferuje miejsca dla 175 dzieci, w tym do 40 z Frankfurtu (O), i współpracuje blisko z Frankfurckim przedszkolem Eurokita. Wśród 1
2 sprachig. Zum Start haben sich neun Frankfurter Kinder angemeldet. Der Kindergarten ist ein Objekt, das integriert und neue Ideen einführt, sagte der Słubicer Bürgermeister Tomasz Ciszewicz während der Feierlichkeiten, an der auch der Frankfurter Oberbürgermeister Dr. Martin Wilke, der brandenburgische Ministerpräsident Dr. Dietmar Woidke, die Marschällin Elżbieta Polak sowie der Vizewojewode Jan Świrepo der Wojewodschaft Lubuskie teilnahmen. Nach den offiziellen Worten sowie Gesang und Tanz durch die Kinder der beiden Kindergärten Pinokio und Eurokita wurde das symbolische Band durchgeschnitten. Anschließend gedachten die Gäste gemeinsam des Ausbruchs des Zweiten Weltkriegs vor 75 Jahren. Am Mahnmal des ehemaligen Straflagers in Świecko, damals Schwetig, legten sie Blumen nieder und pflanzten, in Anlehnung an die ersten freien Wahlen in Polen im Juni 1989, eine Eiche der Freiheit. Der Słubicer Kindergarten wurde im Rahmen des Projekts Bildung ohne Grenzen erbaut und aus Mitteln des Europäischen Fonds für Regionale Entwicklung (EFRE) im Rahmen des Operationellen Programms der grenzübergreifenden Zusammenarbeit Polen (Wojewodschaft Lubuskie) Brandenburg gefördert. kadry są osoby dwujęzycyne. W pierwszym roku swój udział zgłosiło 9 dzieci z Frankfurtu. Przedszkole jest obiektem, który integruje i wprowadza nowe idee, powiedział Słubicki Burmistrz Tomasz Ciszewicz podczas uroczystości, w której również wzięli udział Marszałek Województwa Lubuskiego Elżbieta Polak, Wicewojewoda Lubuski Jan Świrepo, premier Brandenburgii Dietmar Woidke, Nadburmistrz Frankfurtu nad Odrą dr Martin Wilke oraz wielu innych zaproszonych gości i mieszkańców. Po zakończeniu części oficjalnej oraz występach artystycznych w wykonaniu dzieci z przedszkola Samorządowego Pinokio oraz Eurokita z Frankfurtu gospodarze dokonali symbolicznego przecięcia wstęgi. Po uroczystościach w przedszkolu goście wspólnie składali hołd pamięci z okazji 75 rocznicy wybuchu Drugiej Wojnie Światowej. Przed Pomnikiem ofiar byłego niemieckiego obozu pracy przymusowej w Świecku (wtedy Schwetig) złożyli kwiaty i posadzili drzewo - Dąb Wolności, upamiętając pierwsze wolne wybory w Polsce w czerwcu 1989 r.,. Przedszkole wybudowano w ramach projektu Edukacja bez granic, który był współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie) Brandenburgia Elternuniversität Bilden Begleiten Erziehen, Eltern, Großeltern, Erzieherinnen und Erzieher sind am 11. Oktober 2014 ab 9.00 Uhr zur 4. Elternuniversität in das Gräfin-Dönhoff-Gebäude der Europa-Universität Viadrina eingeladen. Die Elternuniversität bietet in konzentrierter Form Informationen, Austausch und Beratung zu vielfältigen Themen der Erziehung, der kindlichen Entwicklung und zu familiären Strukturen. Im Einführungsvortrag des Wissenschaftlers Alexander Scheidt steht das Thema Lernforschung und Lernförderung durch Eltern und Schule im Vordergrund. In den anschließenden Workshops haben die Teilnehmer die Möglichkeit, sich zu verschiedenen Themen auszutauschen und mit Experten ins Gespräch zu kommen. Begleitend wird der Film Alphabet gezeigt, der sicher zum Nachdenken oder kontroversen Gesprächen anregt. 4. Uniwersytet dla Rodziców Kształcić Towarzyszyć Wychowywać, W dniu 11 października 2014 r. od godz zapraszamy rodziców, dziadków i wychowawców na czwartą edycję Uniwersytetu dla Rodziców, który odbędzie się w budynku Gräfin Dönhoff Uniwersytetu Europejskiego Viadrina. Uniwersytet oferuje w zwartej formie informacje, wymianę i doradztwo na różnorodne tematy dotyczące wychowania, rozwoju dziecięcego i struktur rodzinnych. W wykładzie inauguracyjnym Alexander Scheidt przedstawi procesy uczenia się z naukowego punktu widzenia oraz sposoby wspierania tego procesu przez rodziców i szkołę. Podczas warsztatów uczestnicy będą mieli możliwość wymiany poglądów na róznorodne tematy i porozmawiania z ekspertami. Trzy warsztaty, które odbywać się będą w dwóch częściach - przed i po południu, prowadzone będą w języku polskim. W przerwie zapraszamy gości na 2
3 Die Workshops finden in zwei Blöcken, vormittags und nachmittags, statt, drei Workshops gibt es in polnischer Sprache. In der Pause wird zum Mittagessen eingeladen. Während der ganzen Zeit (9:00-15:30 Uhr) ist Kinderbetreuung nach Anmeldung möglich. Die Veranstaltung ist kostenlos. Die Elternuniversität ist eine Kooperationsveranstaltung verschiedener Einrichtungen im Bündnis für Familie Frankfurt (Oder) und der Abteilung Bildung der Stadtverwaltung Słubice (ZAO). Das Frankfurt-Słubicer Kooperationszentrum unterstützt bei der Organisation. Die Anmeldung erfolgt über die Volkshochschule. Kontakt: Carola Christen, Uta Kurzwelly VHS Frankfurt (Oder), Tel.: (direkter Link) Die Elternuni wird durch das Ministerium für Bildung, Jugend und Sport des Landes Brandenburg, die Stadt Frankfurt (Oder) aus dem Fonds für Familienförderung und durch die Sparkasse Oder-Spree gefördert. Sie findet zum vierten Mal statt, davon in zweiter Auflage mit polnischer Beteiligung. obiad. Uniwersytet dla Rodziców jest wspólną imprezą instytucji skupionych w Związku Rodzin we Frankfurcie n. Odra, Urzędu Miejskiego w Słubicach oraz Zespołu Administracyjnego Oświaty w Słubicach. Organizacyjnie nad całością czuwa Uniwersytet Ludowy (VHS) we Frankfurcie n. Odrą. Słubicko- Frankfurckie Centrum Kooperacji wspomaga przy realizacji wydarzenia. Udział można zgłaszac telefonicznie lub pisemnie na kartach zgłoszeniowych (folder). Kontakt: Sabina Matkowska Urząd Miejski w Słubicach, pok. 111 Tel.: Impreza jest bezpłatna, jej organizacja możliwa jest dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Oświaty, Młodzieży i Sportu Brandenburgii i Funduszu Wspierania Rodzin Miasta Frankfurt n. Odrą oraz hojnemu wsparciu Sparkasse Oder-Spree. Folder z programem (PDF 180kb) Program rozszerzony (PDF 154 kb) Programmfolder (PDF 2,2MB) Frankfurt-Słubicer Handlungsplan: 34 Projektansätze bis Anfang 2015 zur Antragsreife Mit dem Beschluss zur Aktualisierung des Frankfurt-Słubicer Handlungsplans am 8. Mai 2014 hat die Gemeinsame Stadtverordnetenversammlung beiden Stadtverwaltungen ein ambitioniertes Arbeitsprogramm aufgegeben. Die mit dem Handlungsplan beschlossenen 46 Projektansätze der Verwaltungen dienen dazu, schrittweise die drei wichtigsten strategischen Ziele der grenzüberschreitenden Zusammenarbeit zwischen Frankfurt (Oder) und Słubice zu erreichen: (1) Nachhaltige, grenzüberschreitende Stadtentwicklung, (2) gemeinsame wirtschaftliche Entwicklung, grenzüberschreitende Forschung und mehr Beschäftigung sowie (3) Internationaler Bildungsstandort Frankfurt (Oder)/Słubice. Das Frankfurt-Słubicer Kooperationszentrum arbeitet zusammen mit den Fachbereichen beider Verwal- Słubicko-Frankfurcki Plan Działania: 34 propozycje projektów gotowe do aplikowania na początku roku 2015 Wraz z przyjęciem uchwały w sprawie Aktualizacji Słubicko-Frankfurckiego Planu Działana w dniu 8 maja 2014 r. Rady Miejskie wyznaczyły administracjom ambitny cel. 46 projektów uchwalonych w ramach Planu Działania ma służyć osiągnięciu następujących celów: (1) Trwałego transgranicznego rozwoju miejskiego, (2) Wspólnego rozwoju gospodarczego, transgranicznych badań i wzrostu zatrudnienia, oraz (3) Międzynarodowego miejsca kształcenia Słubice/Frankfurt (O). Słubicko- Frankfurckie Centrum Kooperacji wspólnie z wydziałami merytorycznymi obu administracji od czerwca br. pracuje nad przygotowaniem nowych projektów. Na początku przyszłego roku 34 projekty mają być gotowe do aplikowania lub mają być realizowane. Oprócz tego instytucje spoza administracji przygotowują ponad 20 nowych 3
4 tungen seit Juni dieses Jahres an der Entwicklung neuer Projekte. 34 Projektansätze sollen bereits Anfang 2015 zur Antragsreife gebracht bzw. bereits umgesetzt werden. Darüber hinaus arbeiten auch Einrichtungen außerhalb der Verwaltungen in der Doppelstadt an über 20 neuen Projekten. Am weitesten fortgeschritten sind derzeit die Arbeiten des Frankfurter Amts für Brand- und Katastrophenschutz und des Landkreises Słubice: Im Rahmen des für geplanten Projekts soll die Ausrüstung und die Nachwuchsarbeit für den Katastrophenschutz (v.a. Hochwasser) verbessert sowie die Voraussetzungen für eine gemeinsame, grenzüberschreitend tätige Einsatzgruppe geschaffen werden (s. Handlungsplan Projekt-Nr ) Das Frankfurt-Słubicer Kooperationszentrum erstattet über die Umsetzung des Handlungsplans regelmäßig vor dem Gemeinsamen Europäischen Integrationsausschuss (GEIA) beider Stadtverordnetenversammlungen Bericht. Die nächste Sitzung findet am 12. November 2014 um Uhr in der Stadtverwaltung Słubice statt. Im neuen Programm der Europäischen Territorialen Zusammenarbeit (ETZ) für die grenzübergreifende Zusammenarbeit von Regionen (umgangssprachlich auch Interreg V A) können voraussichtlich Mitte 2015 erste Anträge eingereicht werden. Im neu gegliederten Fonds EFRE sowie im Sozialfonds (ESF) wird dies vermutlich schon früher möglich sein. Im neuen Förderprogramm für Bildungsprojekte Erasmus+ werden schon jetzt Projektanträge angenommen. Ziel ist es, Anfang 2015 unter den ersten Städten zu sein, die fertige Projektanträge parat haben. Weitere Informationen: Aktualisierung des Frankfurt-Słubicer Handlungsplans (Beschlusstext) Umsetzung des Handlungsplans - 1. Bericht, Umsetzung des Handlungsplans - Übersicht (Tabelle), projektów. Najbardziej zaawansowane są prace frankfurckiego Wydziału ds. ochrony przeciwpożarowej i zapobiegania katastrof oraz Powiatu Słubickiego, a także Biura Zarządzania Kryzysowego Urzędu Miejskiego w Słubicach: Cele na lata 2015/16 zaplanowanego projektu to ulepszenie wyposażenia oraz rekrutacji w dziedzinie zapobiegania katastrof, przede wszystkim powodzi, oraz utworzenie wspólnej, transgranicznie działającej grupy operacyjnej (nr w Planie Działania). Słubicko-Frankfurckie Centrum Kooperacji regularnie zdaje sprawozdanie z realizacji Planu Działania podczas posiedzeń Wspólnej Komisji Integracji Europejskiej obu Rad Miejskich. Kolejne spotkanie odbędzie się 12 listopada 2014r. o godz w Urzędzie Miejskim w Słubicach. Przewidujemy, że nabór nowych projektów transgranicznych w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej (EWT - Interreg V A) będzie możliwy w połowie roku Wnioskowanie o środki w ramach Europejskiego Funduszy Rozwoju Regionalnego (EFRR) i Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) możliwe będzie już wcześniej. W nowym programie wsparcia dot. edukacji Erasmus+ już teraz można składać wnioski. Celem Słubic i Frankfurt (O) jest, żeby oba miasta były wśród pierwszych, którzy na początku przyszłego roku będą mieli gotowe projekty do złożenia. Więcej informacji: Aktualizacja Słubicko-Frankfurckiego Planu Działania (uchwała) Realizacja Planu Działania - pierwsze sprawozdania, Realizacja Planu Działania - przegląd (tabela),
5 Aktion zur Landtagswahl: Bürger bildeten Stadtlogo Rund 60 Frankfurter und Słubicer Bürgerinnen und Bürger haben am 4. September 2014 an der Oderbrücke gemeinsam das Frankfurt-Słubicer Logo dargestellt. Die Aktion fand im Rahmen der Wahlwecker-Tour, einer Kampagne zur Landtagswahl für Erstwählerinnen und Erstwähler, statt und basierte auf einer Stadtwette mit Sören Bollmann, Leiter des Frankfurt-Słubicer Kooperationszentrums. Die Wette galt, obwohl 20 Teilnehmer weniger erschienen sind als gewettet wurde, als gewonnen. Das Logo wurde aus farbigen Drucken zusammengesetzt. Erstmals konnten im Land Brandenburg Jugendliche ab 16 Jahren den Landtag wählen. Junge Menschen sollen erfahren, dass Mitmachen sich lohnt und jede Stimme zählt bei den Landtagswahlen und in allen Bereichen des öffentlichen Lebens, so Sören Bollmann. Die Koordinierungsstelle Tolerantes Brandenburg des Ministeriums für Bildung, Jugend und Sport organisierte die Wahlwecker-Tour. Wygraj z nami zakład : Mieszkańcy utworzyli logo Około 60 mieszkańców ze Słubic i Frankfurtu (O) w dniu 4 września br. przy moście wspólnie utworzyło Słubicko-Frankfurckie logo. Akcja odbyła się w ramach kampanii, której celem była aktywizacja młodych wyborców biorących po raz pierwszy udział w nadchodzących wyborach do parlamentu kraju związkowego Brandenburgii. Sören Bollmann, kierownik Słubicko-Frankfurckiego Centrum Kooperacji, założył się, że co najmniej 80 mieszkańców wspólnie utworzy logo z kolorowych wydruków. Udział w akcji wzięło około 60 uczestników, ale zakład został wygrany. W Brandenburgii po raz pierwszy do najbliższych wyborów przystąpią też młodzi ludzie od 16 roku życia. Młodzi ludzie powinni wiedzieć, że warto współdecydować i że liczy się każdy głos - tak w wyborach jak i we wszystkich dziedzinach życia publicznego, powiedział Sören Bollmann. Organem koordynującym Obudź się do wyborów - Tour jest Tolerancyjna Brandenburgia Ministerstwa Edukacji, Młodzieży i Sportu. Reden über die Doppelstadt Für diese Ausgabe unseres Newsletters haben wir einige Stadtverordnete gebeten, ihre Sicht auf die Doppelstadt zu beschreiben. 10 Jahre in der EU von Krystyna Baczyńska Krystyna Baczyńska ist stellvertretende Vorsitzende der Słubicer Stadtverordnetenversammlung und Mitglied im Gemeinsamen Europäischen Integrationsausschuss beider Sadtverordnetenversammlungen. Sie hat den Text im Mai 2014 verfasst. Zehn Jahre Polens Mitgliedschaft in der Europäischen Union bedeuten zehn Jahre intensive Zusammenarbeit, hier an der Grenze zweier Staaten, im Grunde zweier Städte: Słubice und Frankfurt (Oder). Bereiche der gemeinsamen Entwicklung gibt es viele, in einem Artikel kann man nicht über alle schreiben. Bestimmt entstehen hierzu viele wissenschaftliche Arbeiten. Ich bin Stadtverordnete in Słubice in der dritten Amtszeit. Seit 2006 arbeite ich auch im Gemein- Wypowiedzi o Dwumieście W tym wydaniu poprosiliśmy kilku radnych, żeby pisali swoje spojrzenie na Dwumiasto. 10 lat w Unii Krystyna Baczyńska Krystyna Baczyńska jest zastępcą przewodniczącego Rady Miejskiej w Słubicach oraz członkiem Wspólnej Komisji ds. Integracji Europejskiej obu Rad Miejskich. Napisała tekst w maju 2014r. Dziesięć lat przynależności Polski do Unii Europejskiej to dziesięć lat intensywnej współpracy, tu na granicy dwóch państw, a w zasadzie dwóch miast: Słubic i Frankfurtu n/o. Dziedzin wspólnego rozwoju jest tak dużo, że nie sposób o nich wszystkich napisać w tym artykule. Zapewne na ten temat powstanie wiele prac naukowych. Jestem radną w Słubicach trzecią kadencję. Od 2006 r. pracuję również w Komisji Integracji Europejskiej. W pracach komisji biorą udział zarówno radni ze Słubic, jak i z Frankfurtu n/o. W ramach 5
6 samen Europäischen Integrationsausschuss. Hier arbeiten Stadtverordnete aus Słubice und Frankfurt (Oder) zusammen. Im Ausschuss werden die Hauptrichtungen der Zusammenarbeit in unserer Doppelstadt besprochen, vorbereitet durch die Mitarbeiter des Frankfurt-Słubicer Kooperationszentrums. Einige ausgearbeitete Projekte werden zur Beratung und Akzeptanz an die Stadtverordneten beider Städte weitergeleitet. Manchmal dauern die Beratungen lange, es gibt lebhafte inhaltliche Diskussionen. Werden sie positiv bewertet, können sie bei einer Gemeinsamen Stadtverordnetenversammlung beider Städte beschlossen und anschließend durch die Verwaltung umgesetzt werden. Auf diese Weise ausgearbeitete und realisierte Projekte gibt es viele. Ich zähle einige auf: die Entstehung des Frankfurt-Słubicer Kooperationszentrums, die gemeinsame Kulturveranstaltung Transvocale, das Kunstfestival Labirynt, die Hansetage, das Projekt Oder für Touristen 2014, in dessen Rahmen unter anderem Schifffahrten auf der Oder angeboten werden, die Einrichtung der grenzüberschreitenden Buslinie, Bolfrashaus und Kleistturm, im September eröffnet in Słubice ein Kindergarten, den Kinder aus Frankfurt (Oder) und Słubice besuchen werden. Privat habe ich viele gute Bekannte, die auf der anderen Seite der Oder wohnen. Treffen und Diskussionen bestärken mich in der Überzeugung, dass das, was wir hier an der Grenze machen, in die richtige Richtung geht. Nicht unerwähnt möchte ich hier die informelle Frankfurt-Słubicer Fahrradgruppe lassen. Dies ist ein Kreis wunderbarer, freundlicher Menschen. Während der Treffen, Radtouren lernen wir nicht nur die Umgebung kennen, sondern uns auch gegenseitig. Jedes Treffen hinterlässt viele gute Erinnerungen. Hier in der Doppelstadt gibt es noch viel zu tun und das in jedem Bereich. Wichtig für die kommenden Jahre wird es sein, die begonnenen Projekte abzuschließen, das Oderufer touristisch zu erschließen, auf Słubicer Seite Radwege zu bauen, die wirtschaftliche Entwicklung auf beiden Seiten der Oder weiter voranzubringen. Die ausgearbeiteten Projekte und Entwicklungsziele sind im Dokument Frankfurt-Słubicer Handlungsplan enthalten. Die aktualisierte Fassung haben die Stadtverordneten beider Städte auf einer gemeinsamen Sitzung im Mai dieses Jahres beschlossen. prac tej Komisji omawiane są, a przygotowywane przez pracowników Słubicko-Frankfurckiego Centrum Kooperacji, główne kierunki współpracy w naszym Dwumieście. Wypracowane projekty kierowane są do konsultacji i akceptacji lub nie, do radnych obu miast. Konsultacje projektów trwają niekiedy długo, toczą się burzliwe, merytoryczne dyskusje. Jeżeli uzyskają pozytywną opinię, wtedy w formie uchwały podejmowane są na wspólnej sesji radnych Słubic i Frankfurtu n/o a następnie realizowane są przez władze obu miast. Wypracowanych w ten sposób i zrealizowanych oraz realizowanych projektów jest wiele. Wymienię kilka z nich - powstanie Słubicko Frankfurckiego Centrum Kooperacji, wspólna impreza kulturalna Transvocale, festiwal sztuki Labirynt, Dni Hanzy, projekt Odra dla turystów 2014, w ramach którego, między innymi uruchomiono rejsy statków po Odrze, uruchomienie transgranicznej linii autobusowej, Dom Bolfrasa i wieża Kleista, we wrześniu otwarte zostanie w Słubicach przedszkole, do którego uczęszczać będą dzieci z Frankfurtu n/o i Słubic. Prywatnie, mam wielu bliskich znajomych mieszkających po drugiej stronie Odry. Spotkania i dyskusje z nimi utwierdzają mnie w przekonaniu, że to co robimy tu na pograniczu idzie w dobrym kierunku. Nie mogę tu nie wspomnieć o frankfurcko-słubickiej, nieformalnej grupie rowerowej. Jest to grono wspaniałych, życzliwych osób. W czasie spotkań, wycieczek rowerowych poznajemy nie tylko okolice Słubic i Frankfurtu, ale i siebie nawzajem. Każde wspólne spotkanie pozostawia wiele miłych wspomnień. Tu, w Dwumieście jest jeszcze wiele do zrobienia i to w każdej dziedzinie. Jednym z wielu najistotniejszych kierunków działania na najbliższe lata, to zakończenie rozpoczętych projektów, zagospodarowanie turystyczne wybrzeża Odry, budowa po stronie słubickiej ścieżek rowerowych, dalszy rozwój gospodarczy po obu stronach Odry. Wypracowane projekty i kierunki działania na dalsze lata zawarte są w dokumencie pn. Słubicko Frankfurcki Plan Działania na lata Aktualizację tego dokumentu w formie uchwały radni ze Słubic i Frankfurtu n/ O przyjęli w formie uchwały na wspólnej słubicko-frankfurckiej sesji w maju br. 6
7 Gelebte Realität von Jörg Gleisenstein Jörg Gleisenstein ist Co-Vorsitzender des Gemeinsamen Europäischen Integrationsausschusses der Stadtverordnetenversammlungen Frankfurt (Oder) und Słubice seit Seit 25 Jahren engagieren sich Menschen von beiden Seiten der Oder dafür, dass die beiden Städte Słubice und Frankfurt (Oder) näher zusammen rücken und ihre Zukunft gemeinsam gestalten. Das, was in 90er Jahren noch utopisch oder unrealistisch erschien, ist heute gelebte Realität. Das, was noch nicht erreicht wurde, ist immer noch möglich. Dass dies so ist, ist das Verdienst vieler Menschen, die mit Leidenschaft und Hingabe an diesen Zielen gearbeitet haben und die sich nicht von Skepsis und Ignoranz haben entmutigen lassen. Ein solches Beispiel ist die Gründung der Europa-Universität Viadrina und des Collegium Polonicum, ohne die ich nach meinem Studium in Dortmund und Krakau wahrscheinlich nicht an diesen Ort gezogen wäre. Meine Geschichte ähnelt da sicherlich der von vielen anderen, die hier auf der einen oder an der anderen Seite der Oder eine neue Heimat gefunden haben. Es ist ein Glücksfall, dass sich die politisch Verantwortlichen schon früh auf den Weg gemacht haben, die Entwicklung ihrer Städte gemeinsam zu gestalten, sich gegenseitig zu informieren und gemeinsame Projekte auf den Weg zu bringen. Aus kleinen Begegnungen über die Oder hinweg entwickelte sich mehr und mehr ein gemeinsames Verständnis. Das Vertrauen zum Anderen begann zu wachsen, erste kleine Projekte machten Mut, auch Größeres zu wagen. Vieles von dem, was in beiden Städten heute sichtbar ist, war nur möglich, weil sich beide Städte gemeinsam auf den Weg begeben haben. Seit dem EU-Beitritt-Polens, dem Beitritt Polens zum Schengen-Raum und dem Wegfall der Beschränkungen für Arbeitnehmer aus Polen stehen uns für weitere Integrationsschritte kaum mehr Grenzen im Wege. Und da, wo wir auf Landes-, Bundes-, Wojewodschafts- oder Zentralregierungen angewiesen sind, haben wir vereint bessere Chancen, uns Gehör zu verschaffen. Es ist mir eine große Ehre, seit 2008 als Co-Vorsitzender den Gemeinsamen Europäischen Integrationsausschuss der Stadtverordnetenversammlungen Frankfurt (Oder) und Słubice zusammen Rzeczywistość, którą się żyje Jörg Gleisenstein Jörg Gleisenstein jest współprzewodniczącym Wspólnej Komisji ds. Integracji Europejskiej Rad Miejskich Frankfurtu i Słubic od roku Od 25 lat ludzie z obu stron Odry angażują się, aby miasta Słubice i Frankfurt nad Odrą zbliżały się i wspólnie stworzyły swoją przyszłość. To, co w latach 90-tych wydawało się jeszcze utopijne lub nieralistyczne, dziś jest rzeczywistością, którą się żyje. To, czego jeszcze nie osiągnięto, jeszcze jest możliwe. To jest zasługa wielu ludzi, którzy z namiętnością i poświęceniem pracowało nad tymi celami i którzy nie dali się zniechęcić przez sceptycyzm i ignorancję. Przykładem tego jest powstanie Uniwersytetu Europejskiego Viadrina i Collegium Polonicum, bez których ja po studiach w Dortmundzie i Krakowie prawdopodobnie nie przeprowadziłbym się do tego miejsca. Moja historia na pewno jest podobna do wielu innych, którzy po tej lub tamtej stronie Odry znaleźli nową małą ojczyznę. To szczęśćliwy przypadek, że politycznie odpowiedzialni tak szybko rozpoczęli wspólnie pracować nad rozwojem swoich miast, informować siebie nawzajem i realizować wspólne projekty. Na początku były małe spotkania przez Odrę, z których z czasem rozwinęło się wspólne rzozumienie. Zaufanie do drugiego zaczęło wzrastać, pierwsze małe projekty dały odwagę do większych. Dużo z tego, co dzisiaj jest widoczne w obu miastach, było tylko możliwe, ponieważ oba miasta wspólnie wyruszyły w drogę. Po wejściu Polski do Unii Europejskiej i do strefy Schengen oraz po zniesieniu ograniczeń dla polskich pracobiorców już prawie nie ma granic, aby dokonać dalszych kroków integracji. A tam, gdzie decyzje są podejmowane na poziomie wojewódzwa, władzy centralnej, kraju związkowego lub federalnego, wspólnie mamy lepsze szanse skupić na sobie uwagę. Jest to dla mnie wielki zaszczyt, że od 2008 roku prowadzę Wpólną Komisję ds. Integracji Europejskiej Rad Miejskich Frankfurtu (O) i Słubic współnie z moim słubickim kolegą Juliuszem Żwirkiem. Jeżeli nie byłoby tej komisji, trzeba byłoby ją wynaleźć: Wybrani przedstawiciele polityczni z obu miast wspólnie pracują nad tworzeniem i pogłębianiem współpracy. Tutaj odbywają się dyskusje intensywne i kontrowersyjne. To gremium nie jest miejscem skrępowanej dyplomacji między Polską 7
8 mit meinem Słubicer Kollegen Juliusz Żwirek zu leiten. Wenn es diesen Ausschuss nicht schon gäbe, müsste er erfunden werden: Gewählte politische VertreterInnen aus beiden Städten arbeiten hier gemeinsam daran, die Zusammenarbeit zu gestalten und zu vertiefen. Hier wird intensiv und kontrovers diskutiert und debattiert. Das Gremium ist kein Ort verdruckster Diplomatie zwischen Deutschland und Polen, sondern ein Platz des offenen Wortes und ein Katalysator für die Umsetzung neuer Ideen. Gemeinsamkeiten zu finden und Trennendes zu überwinden wird hier seit vielen Jahren erfolgreich vorgelebt. Nach dem Beschluss der Fortschreibung des Frankfurt-Słubicer Handlungsplans bis 2020 und den Kommunalwahlen in Brandenburg im Mai und in Polen im November 2014 wird der Ausschuss in eine neue Phase eintreten. Ich denke, es wäre an der Zeit darüber nachzudenken, wie das vielfältige, in den letzten Jahren gewachsene bürgerschaftliche Engagement auch stärker noch als bisher mit den entstandenen politischen und administrativen Institutionen verzahnt werden kann. Wie können grenzüberschreitende Initiativen, Projekte und Ideen noch direkter eingebracht werden? Wie kann die Politik im gemeinsamen Stadtraum noch besser von den Erfahrungen und Kenntnissen einer sich oderübergreifend entwickelnden Zivilgesellschaft profitieren? Es gibt noch viel zu tun. Meine Aufforderung an die Menschen in Słubice und Frankfurt: Mischen Sie sich ein! a Niemcami, lecz miejscem otwartego słowa i katalizatorem przy realizacji nowych idei. Tutaj od wielu lat pokazujemy, jak można znaleźć wspólne ceche i przezwyciężyć te, które dzielą obie strony. Po uchwaleniu aktualizacji Słubicko-Frankfurckiego Planu Działania do roku 2020 oraz po wyborach komunalnych w Brandenburgii w maju i w listopadzie br. w Polsce Komisja wejdzie w nową fazę. Moim zdaniem trzeba zastanawiać się, jak można w ostatnich latach mocno rozwinięte zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego jeszcze bardziej zazębić z powstałymi instytucjami politycznymi i administracjyjnymi. Jak można jeszcze bardziej bezpośrednio zintegrować transgraniczne inicjatywy, projekty i pomysły w życie polityczne? Jak polityka we wspólnym obszarze miejskim może jeszcze bardziej korzystać z doświadczeń i wiedzy społeczeństwa obywatelskiego, które transgranicznie się rozwija? Jeszcze jest wiele do zrobienia. Moje wezwanie kierowane do ludzi w Słubicach i we Frankfurcie: Wtrącajcie się! Doppelstadt von Juliusz Żwirek Juliusz Żwirek ist Co-Vorsitzender des Gemeinsamen Europäischen Integrationsausschusses. Er hat den Text im Mai 2014 verfasst. Dwumiasto Juliusz Żwirek Juliusz Żwirek jest współprzewodniczącym Wspólnej Komisji ds. Integracji Europejskiej. Napisał tekst w maju 2014 r. Offiziell sagen wir Doppelstadt, Słubfurt machen andere, die Skeptiker lächeln darüber, einige stören. Die Ersteren haben viel recht, was sie im Alltag beweisen, die lächelnden Skeptiker und die Nichtstuenden sind viel weniger, aber es gibt sie. Um über die Gegenwart zu sprechen, muss man in die Vergangenheit zurückkehren. Einst war es eine Einzelstadt. Die Geschichte hat sie geteilt. Ich erinnere mich gut an die Nachkriegsjahre obwohl ich bei Hannover geboren wurde, haben Oficjalnie powiadamy Dwumiasto, Słubfurt robią inni, uśmiechają się sceptycy, są też tacy co przeszkadzają. Ci pierwsi mają wiele racji, co udowadniają na co dzień, uśmiechnięci sceptycy i nic nie robiący dużo, dużo mniej ale są. By mówić o teraźniejszości trzeba by wrócić do przeszłości. Niegdyś było to jednomiasto. Podzieliła je historia. Pamiętam doskonale lata powojenne choć urodzony pod Hannowerem, przywieźli mnie tu rodzice, którzy musieli pracować na rzecz Nie- 8
9 mich meine Eltern hierhergebracht, sie mussten für Deutschland arbeiten. Nach dem Krieg siedelten sie sich im bereits selbstständigen Słubice an, in der durch die Grenze und den Fluss Oder geteilten Stadt. Hinter der Oder wohnten die Deutschen, ab 1948 selbst geteilt, dies wollten die Mächtigen der Welt so. Die Słubicer und Frankfurter schauten sich über den Fluss hinweg an, getrennt durch den Lauf der Oder und die Bediensteten an der Grenze. Damals glaubte niemand daran, dass es anders sein könnte das Jahr des Wandels: Wir können sehen, wie man in Frankfurt lebt und umgekehrt. Wir können einkaufen und mit der Zeit gegenseitig bei uns arbeiten. Langsam beginnt eine Zusammenarbeit. Es sind offizielle Treffen der Behörden, schüchterne Versuche für den Anfang. Słubice war damals ein durch die politische Führung vergessener Ort. Freundschaften zwischen den Bewohnern begannen, eine gegenseitige Abneigung war nicht zu erkennen. Die Zeit vergeht schnell, die Neunziger sind schon eine andere Epoche. Die Kontakte sind immer mehr mit der Sorge erfüllt, gut wahrgenommen zu werden, um den gegenseitigen Nutzen und das Gemeinwohl. Immer häufiger sprechen die Bürgermeister über die Doppelstadt. Die Stadtoberhäupter und Stadtverordneten treffen sich bei gemeinsamen Ausschüssen. Es werden Absprachen getroffen, die Früchte tragen. Es entstehen neue Programme zur gegenseitigen Entwicklung. Die Doppelstadt erringt mit dem Programm Europagarten 2003 einen großen Erfolg es entstehen neue Objekte, Promenaden und Parks. Organisiert werden gemeinsame Veranstaltungen beim Sport und in der Kultur. Viele neue Ideen entstehen, die mutig umgesetzt werden. Alles wirkt normal, und die Oder scheint schmaler zu werden. In der Stadtverordnetenversammlung arbeite ich die vierte Amtszeit, seit zwölf Jahren gehöre ich dem Gemeinsamen Europäischen Integrationsausschuss an. Wir treffen uns mindestens fünfmal im Jahr und einmal bei der Gemeinsamen Stadtverordnetenversammlung. Hier gibt es keinen falschen Anstand. Hier werden Ideen diskutiert und gemeinsam entschieden. Die Verwaltungen von Słubice und Frankfurt tun dies fast täglich. Die Effekte polnische Kinder in der Frankfurter Euromiec. Po wojnie osiedlili się w samodzielnych już jednak Słubicach, w mieście przedzielonym granicą i rzeką Odrą. Za Odrą mieszkali Niemcy, także od 1948 r. podzieleni, bo tak chcieli możni tamtego świata. Słubiczanie i Frankfurtczycy patrzyli na siebie przez rzekę, oddzieleni nurtem Odry i specjalnymi służbami. Nikt wówczas nie wierzył, że może być inaczej. Rok 1972 zmiana, możemy zobaczyć jak żyją we Frankfurcie i odwrotnie. Możemy robić zakupy i z czasem wzajemnie u siebie pracować. Powoli rodzi się wzajemna współpraca. Są to jednak spotkania oficjalne władz, oficjeli, nieśmiałe próby na początek. Słubice były wówczas zaściankiem zapomnianym przez władze. Zaczęły się rodzić przyjaźnie między mieszkańcami, nie było widać wzajemnej niechęci. Czas szybko biegnie, lata 90te to już nowa epoka. Kontakty są coraz szersze przepojone troską o to by być dobrze postrzeganym, dla wzajemnych korzyści i dobra wspólnego. Coraz częściej o Dwumieście mówią Burmistrzowie. Władze i miejscy radni spotykają się na wspólnych sesjach. Przyjmuje się ustalenia, które owocują. Powstają nowe programy wzajemnego rozwoju. Dwumiasto osiąga sukces realizując program Ogród 2003 powstają nowe obiekty, promenady i nowe parki. Organizowane są wspólne wydarzenia i imprezy sportowe, kulturalne i towarzyskie. Powstaje wiele nowych pomysłów, które śmiało są wprowadzane w życie. Wszystko wydaje się być normalne, a Odra staje się jakby węższa. W radzie Miejskiej pracuję czwartą kadencję, od 12 lat jestem członkiem Wspólnej Komisji ds. Integracji Europejskiej. Spotykamy się co najmniej 5 razy w roku a raz na Wspólnej Sesji. Tu nie ma kurtuazji. Dyskutowane pomysły i podejmowane wspólne decyzje. Administracje Słubic i Frankfurtu nad Odrą robią to niemal codziennie. Efekty polskie dzieci w Eurokicie i frankfurckim gimnazjum, niezadługo frankfurckie dzieci w słubickim przedszkolu, wybudowanym w ramach projektu wspieranego przez Unię. Polscy studenci na Viadrinie, niemieccy w Collegium Polonicum, wspólne wyprawy rowerowe i statkiem po Odrze, spotkania emerytów i rencistów, obiad w Słubicach, kolacja we Frankfurcie, Uniwersytet Trzeciego Wieku. 9
10 kita und im Gymnasium, demnächst Frankfurter Kinder im Słubicer Kindergarten, erbaut in einem durch die Europäische Union geförderten Projekt. Polnische Studenten an der Viadrina, deutsche am Collegium Polonicum, gemeinsame Radtouren und Schifffahrten auf der Oder, Treffen von Rentnern, Mittagessen in Słubice, Abendessen in Frankfurt, Seniorenakademie. Es finden gemeinsame Konferenzen und Workshops statt, bei denen immer wieder neue Ideen formuliert werden. Es entsteht der Frankfurt- Słubicer Handlungsplan , ins Leben gerufen wird das Frankfurt-Słubicer Kooperationszentrum - eine Einheit, die die Zusammenarbeit antreibt. Ungeübte erkennen nicht, wer aus Frankfurt und wer aus Słubice kommt. Lebhafte Diskussionen zur Einführung einer gemeinsamen Frankfurt-Słubicer Dachmarke... Noch bei der Gemeinsamen Stadtverordnetenversammlung war es ungewiss, ob dem lange diskutierten Vorschlag zugestimmt wird. Der Effekt die Nachbarn haben sich geeinigt, und das gemeinsame Logo prangt auf den gemeinsamen Werbematerialien. Es befindet sich im allgemeinen Umlauf, beim Stadtmarketing wird es gebraucht, und auch die Bürger greifen gerne darauf zurück. Ein schwieriges Thema die grenzüberschreitende Buslinie; viele unbekannte und lebensfremde Vorschriften der Bus verkehrt jedoch schon seit anderthalb Jahren. Wenn man in Słubice einsteigt, kann man durch ganz Brandenburg fahren. Immer häufiger erreichen uns Stimmen, wonach die Buslinie verlängert werden sollte. Für die Frankfurter Verkehrsgesellschaft ist es eine der bestgenutzten Linien. Demnächst wird für den Autoverkehr die Brücke der Freundschaft geschlossen Grund: der Bau einer Fernwärmeleitung... Der Nutzen wird auf beiden Seiten der Oder liegen, und die Bewohner werden keinen Unterschied in der Versorgung bemerken. Im Mai wurde der Handlungsplan aktualisiert und auf die neue Verteilung der europäischen Mittel abgestimmt. Es gibt neue Ideen, neue Programme was die Umsetzung anbelangt, bin ich zuversichtlich. Morgen wieder eine gemeinsame Ausschusssitzung. Was Jörg, Sören, Dorothea wohl sagen be- Odbywają się wspólne konferencje, warsztaty, na których padają coraz to nowe pomysły. Powstaje Słubicko-Frankfurcki Plan Działania na lata , powołane zostaje Słubicko-Frankfurckie Centrum Kooperacji ogniwo napędzające współpracę. Niezorientowany nie domyśli się, kto z Frankfurtu a kto ze Słubic. Trwają burzliwe dyskusje nad przyjęciem wspólnej marki nadrzędnej dla Słubic i Frankfurtu nad Odrą. Jeszcze na Wspólnej Sesji Rad Miejskich nie było wiadomo, czy będzie ogólna zgoda do zgłoszonej i długo dyskutowanej propozycji. Efekt sąsiedzi się dogadali a wspólne logo ozdabia wspólne materiały promocyjne. Znajduje się w powszechnym obiegu; wykorzystuje się go w marketingu miejskim ale i mieszkańcy chetnie z niego korzystają. Trudny temat transgraniczny autobus; wiele niewiadomych i nieżyciowych przepisów jednak autobus już od 1,5 roku kursuje. Wsiadając w Słubicach, można kursować po całej Brandenburgii. Już coraz częściej docierają do nas głosy o konieczności wydłużenia linii. Jest to dla frankfurckiego przedsiębiorstwa komunikacyjnego jedna z najbardziej opłacalnych linii. Wkrótce dla ruchu kołowego zostanie zamknięty most Przyjaźni powód: budowa ciągu ciepłowniczego... Korzyści będą po obu stronach a mieszkańcy nie zauważą zmiany w dostawach ciepła i cieplej wody. W maju zmodernizowano Plan Działania dostosowywując go do nowego rozdania środków unijnych na lata Są nowe pomysły, będą nowe programy o realizację jestem spokojny. Jutro nowe posiedzenie Wspólnej Komisji ds. Integracji Europejskiej. Myślę co powie Jőrg, Sőren, Dorothea na pewno będzie to coś budującego. Zastanawiam się, co będą mówić sceptycy i ci co przeszkadzają pewnie będzie ich coraz mniej, jednak jeśli nie pomagaja, niech nie niszczą tego co się stworzyło i tworzy. Także dotyczy to rządów Polski i Niemiec, gdy zachęca się do współpracy, należy najpierw zmienić nieżyciowe przepisy. Bo inaczej to jest przeszkadzanie. Osobiście boli mnie to, że we Frankfurcie wyburza się całkiem dobre mieszkania, bo jest ich za 10
11 stimmt etwas Erbauliches. Ich überlege, was die Skeptiker sagen und die, die stören sicherlich gibt es immer weniger von diesen, wenn sie nicht helfen, sollten sie zumindest nicht das zerstören, was entstanden ist und entsteht. Dies betrifft auch die Regierungen von Polen und Deutschland, wenn sie zur Zusammenarbeit anregen, erst müssen die lebensfremden Vorschriften geändert werden. Denn sonst ist es eine Behinderung. Mich persönlich schmerzt es, wenn in Frankfurt gut erhaltene Wohnungen abgerissen werden, weil es zu viele gibt, während einige Słubicer jahrelang auf eine Wohnung warten. Und das geschieht in einer Doppelstadt. Meine Vision einer Doppelstadt ist die vollständige Umsetzung des Handlungsplans , ein Plan offen für neue Vorschläge, ein Plan für ambitionierte und arbeitswillige Bürger, die ihrerseits offen für neue Ideen sind. dużo, gdy słubiczanie na mieszkanie oczekują latami. A to się przecież dzieje w Dwumieście. Moja wizja na przyszłość to pełna realizacja Planu Działania na lata , planu otwartego na nowe propozycje, planu dla mieszkańców ambitnych i pracowitych otwartych na nowe pomysły. Jedno z haseł Planu Dzialania uczymy się języka sąsiada. Choć urodzony po tamtej stronie Odry mam z tym kłopoty. Nowe czasy to realizacja tego hasła, podczas zakupów we frankfurckich sklepach pomagają mi wnukowie, którzy tego problemu nie mają. Na początku pisałem, że kiedyś było to Jednomiasto, jednolite narodowo, upływ czasu, mądrość społeczna spowodowały, że jest to obecnie Dwumiasto dwunarodowe ale jednomyślnie rządzone. I niech tak dalej będzie! Ein Ziel aus dem Handlungsplan wir lernen die Nachbarsprache. Obwohl ich auf der anderen Seite der Oder geboren wurde, habe ich damit meine Probleme. Neue Zeiten bedeuten die Umsetzung dieses Ziels, bei Einkäufen in Frankfurt helfen mir meine Enkel, sie haben damit kein Problem. Am Anfang schrieb ich, dass es einst eine Einzelstadt war, eine Nationalität, mit dem Lauf der Zeit und gesellschaftlicher Klugheit ist es eine Doppelstadt geworden mit zwei Nationalitäten, aber einstimmig regiert. Und so soll es weitergehen! Newsletter erhalten Otrzymywanie newslettera Möchten Sie diesen Newsletter in Zukunft nicht mehr erhalten, senden Sie uns bitte die per Antworten wieder zurück. Nicht namentlich gekennzeichnete Texte sind Beiträge des Teams des Frankfurt-Słubicer Kooperationszentrums. Die Fotos wurden von den jeweiligen Einrichtungen zur Veröffentlichung in diesem Newsletter zur Verfügung gestellt oder stammen vom Frankfurt-Słubicer Kooperationszentrum. Jeżeli nie chcą Państwo dalej otrzymywać naszego newslettera, prosimy o zwrotną wiadomość em poprzez funkcję odpowiedz. Teksty nie podpisane nazwiskami są artykułami zespołu Słubicko-Frankfurckiego Centrum Kooperacji. Zdjęcia zostały udostępnione przez instytucje wymienione w newsletterze lub przez Słubicko- Frankfurckie Centrum Kooperacji. Veranstaltungen in der Region Wydarzenia w regionie 11
Strategie und neue Projekte der Doppelstadt für Strategia i nowe projekty Dwumiasta na lata
Strategie und neue Projekte der Doppelstadt für 2014-2020 Strategia i nowe projekty Dwumiasta na lata 2014-2020 Jahrestagung der Stadtverordneten und Verwaltungsmitarbeiter, 21.02.13, Kleistforum Doroczne
Od pogranicza do spotkania Vom Grenzraum zum Begegnungsraum
Zwischen Randow und Oder Od pogranicza do spotkania Vom Grenzraum zum Begegnungsraum Między rzekami Randow a Odrą Wer und was ist perspektywa? Die Akteure von perspektywa sind die Bewohnerinnen und Bewohner
Od pogranicza do spotkania Vom Grenzraum zum Begegnungsraum
Zwischen Randow und Oder Od pogranicza do spotkania Vom Grenzraum zum Begegnungsraum Między rzekami Randow i Odrą für die Region, für uns dla regionu, dla nas Sie möchten sich für das Zusammenleben in
PRACTPLANT WIZYTA STUDYJNA WE FRANKFURCIE N. ODRĄ / SŁUBICACH STUDIENBESUCH IN FRANKFURT (O) / SLUBICE LUTY / FEBRUAR 2014
WIZYTA STUDYJNA WE FRANKFURCIE N. ODRĄ / SŁUBICACH STUDIENBESUCH IN FRANKFURT (O) / SLUBICE 12-14 LUTY / FEBRUAR 2014 Józef T. Finster O projekcie PRACTPLANT Über das Projekt PRACTPLANT Historia projektu
NEWSLETTER. Szanowni Państwo, Drodzy czytelnicy, Sehr geehrte Damen und Herren, liebe Leserinnen und Leser,
NEWSLETTER Sehr geehrte Damen und Herren, liebe Leserinnen und Leser, willkommen bei der Lektüre unseres ersten Newsletters. Das Frankfurt-Słubicer Kooperationszentrum, das vor einiger Zeit seine Arbeit
Information des Oberbürgermeisters Frankfurt (Oder) und des Bürgermeisters Słubice zur Umsetzung der Beschlüsse aus der letzten gemeinsamen Sitzung
Information des Oberbürgermeisters Frankfurt (Oder) und des Bürgermeisters Słubice zur Umsetzung der Beschlüsse aus der letzten gemeinsamen Sitzung der Stadtverordneten-versammlung am 11.12.2012 Informacja
Woher wir kommen Skąd jesteśmy
Grenzübergreifende Zusammenarbeit in Frankfurt (Oder) & Słubice: Handeln, als ob wir eine Stadt wären Transgraniczna współpraca w Słubicach i Frankfurcie nad Odrą: Działać tak jak w jednym wspólnym miejście
EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO część ustna
EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO część ustna 2012 Halina Wachowska Egzamin maturalny 2012 r. Część ustna 1 3 minuty Jesteś na wymianie młodzieżowej w Niemczech. Koleżankę / kolegę z Niemiec interesuje
Kostenloses Internet in Posen und Umgebung
Kostenloses Internet in Posen und Umgebung Posen bietet seinen Bewohnern und allen Touristen kostenlose WLAN-Hotspots. Für Gäste, die geschäftlich in der Stadt sind, ist es ein wesentliches Kommunikationsmittel,
EU-Net Oderpartnership
EU-Net Oderpartnership Netzwerktreffen Stettin, 23.01.2009 Das Projekt EU-Net Oderpartnership wird vom Land Berlin gefördert und aus Mitteln des Europäischen Fonds für Regionale Entwicklung (EFRE) kofinanziert.
Przyimki. Präpositionen
Przyimki Präpositionen Przyimki to słowa współpracujące z rzeczownikiem lub z zaimkiem: pod stołem do szkoły w pokoju dla ciebie z rodzicami od babci Tak samo funkcjonują przyimki w języku niemieckim.
Europäische Begegnungsstätten Europejskie Miejsca Spotkań
20 Europäische Begegnungsstätten Europejskie Miejsca Spotkań Europäische Begegnungsstätten Zusammenfassung Ausbau der Infrastruktur von Begegnungsstätten und deren Betrieb zwecks Realisierung gemeinsamer
PRZYKŁADOWY ARKUSZ CZĘŚCI USTNEJ EGZAMINU MATURALNEGO 2013 JĘZYK NIEMIECKI
PRZYKŁADOWY ARKUSZ CZĘŚCI USTNEJ EGZAMINU MATURALNEGO 201 JĘZYK NIEMIECKI KWIECIEŃ 201 ZESTAW ISN_0 1 minuty (Wersja dla zdającego) W czasie pobytu za granicą mieszkasz u znajomych. Z nimi odwiedziłeś/-łaś
Konsument Deutsch-Polnisches Verbraucherinformationszentrum Konsument Polsko-Niemieckie Centrum Informacji Konsumenckiej
40 Konsument Deutsch-Polnisches Verbraucherinformationszentrum Konsument Polsko-Niemieckie Centrum Informacji Konsumenckiej Konsument - Deutsch-Polnisches Verbraucherinformationszentrum Zusammenfassung
Europäische und Universitäts-Doppelstadt Dwumiasto europejskie i uniwersyteckie
Zwei Länder, zwei Städte, eine Doppelstadt Cross Border Governance in Frankfurt (Oder) & Słubice: So handeln, als ob wir eine Stadt wären Dwa kraje, dwa miasta, jedno Dwumiasto - Transgraniczna współpraca
Informacja i promocja w projekcie, realizacja zasady dostępności/ Kommunikationsmaßnahmen und Projektzugänglichkeit
Informacja i promocja w projekcie, realizacja zasady dostępności/ Kommunikationsmaßnahmen und Projektzugänglichkeit Wspólny Sekretariat Programu Współpracy INTERREG Polska Saksonia 2014-2020/ Gemeinsames
ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM
Miejsce na identyfikację szkoły ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM JĘZYK NIEMIECKI POZIOM ROZSZERZONY CZĘŚĆ I LISTOPAD 2012 Instrukcja dla zdającego Czas pracy: 120 minut 1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny
Nazwa projektu: Nowe czasy nowe zagrożenia wspólne wyzwania. Polsko-niemiecka specjalistyczna grupa ratownictwa wysokościowego.
Nazwa projektu: Nowe czasy nowe zagrożenia wspólne wyzwania. Polsko-niemiecka specjalistyczna grupa ratownictwa wysokościowego. Projektbezeichnung: Neue Zeiten Neue Gefahren gemeinsame Herausforderungen.
Sprawdź swoje kompetencje językowe
Sprawdź swoje kompetencje językowe 1. Jaki to rok? Napisz cyframi. 2pkt achtzehnhundertzweiundneunzig zweitausendfünfzehn 2. Wybierz prawidłową odpowiedź. 5pkt Er (wohnt - schreibt - kommt) in Berlin.
Przykładowy egzamin maturalny z języka niemieckiego część ustna. Przykładowy egzamin maturalny z języka niemieckiego (wersja dla egzaminującego)
Rozmowa wstępna Przykładowy egzamin maturalny z języka niemieckiego (wersja dla egzaminującego) Rozmowa wstępna ¹ 2 minuty Guten Tag./Guten Morgen. Mein Name ist, und das ist meine Kollegin/mein Kollege.
Der Grenzraum von oben Pogranicze z lotu ptaka
Der Grenzraum von oben Pogranicze z lotu ptaka Das Projekt wird von der Europäischen Union aus Mitteln des Europäischen Fonds für Regionale Entwicklung im Rahmen des Operationellen Programms der grenzübergreifenden
Program Operacyjny Współpracy Przygranicznej Polska (Województwo Lubuskie) Brandenburgia w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej.
Program Operacyjny Współpracy Przygranicznej Polska (Województwo Lubuskie) Brandenburgia w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej Operationalles Programm zur grenzübergreifenden Zusammenarbeit Polen
SPRAWDZIAN OD ROKU SZKOLNEGO 2014/2015 CZĘŚĆ 2. JĘZYK NIEMIECKI
SPRAWDZIAN OD ROKU SZKOLNEGO 2014/2015 CZĘŚĆ 2. JĘZYK MIECKI PRZYKŁADOWY ZESTAW ZADAŃ DLA UCZNIÓW Z UPOŚLEDZEM UMYSŁOWYM W STOPNIU LEKKIM (S8) Czas pracy: 45 minut Czas pracy będzie wydłużony zgodnie z
Wspólny bilet Gorzów Wlkp. Berlin Gemeinsames Ticket Gorzów Wlkp.-Berlin
Wspólny bilet Gorzów Wlkp. Berlin Gemeinsames Ticket Gorzów Wlkp.-Berlin Zdefiniowane potrzeby: Definierte Bedürfnisse: Koniecznośd promocji wymiany turystycznej między województwem lubuskim a Berlinem
EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO
ARKUSZ ZAWIERA INFORMACJE PRAWNIE CHRONIONE DO MOMENTU ROZPOCZĘCIA EGZAMINU! Miejsce na naklejkę dysleksja MJN-R1_1P-092 EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO MAJ ROK 2009 POZIOM ROZSZERZONY CZĘŚĆ I
Propozycje przykładowych zadań przygotowujących do ustnego egzaminu maturalnego w nowej formule
Propozycje przykładowych zadań przygotowujących do ustnego egzaminu maturalnego w nowej formule Lektion 11 Kannst du mir bitte helfen? I. Ich kann das nicht! ABI SPRECHEN 1 (rozmowa z odgrywaniem roli)
European Year for Development
Uroczyste otwarcie Feierliche Eröffnung Godz. 9:00 Uhr Collegium Polonicum Europäisches Jahr für Entwicklung Europejski Rok na rzecz Rozwoju 2015 our world our dignity our future 2015 European Year for
MATERIAŁ DIAGNOSTYCZNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO
dysleksja MATERIAŁ DIAGNOSTYCZNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO Arkusz III POZIOM ROZSZERZONY Czas pracy 110 minut ARKUSZ III GRUDZIEŃ ROK 2005 Instrukcja dla ucznia 1. Sprawdź, czy arkusz zawiera 8 ponumerowanych
Lehrerfachnetzwerk Sieć fachowej współpracy nauczycieli
16 Lehrerfachnetzwerk Sieć fachowej współpracy nauczycieli Lehrerfachnetzwerk Zusammenfassung Netzwerk für Spracherwerb und Vermittlung von Kenntnissen über das Nachbarland für sächsische Lehrer Einreicher
auch też brauchen potrzebować dauern trwać euch was, wami hier tutaj ihn go (jego) immer zawsze lesen; er liest czytać; on czyta mit
www.niemiecki.co auch brauchen dauern euch hier ihn immer lesen; er liest mit Monat (der), die Monate noch schon sehr seit so Sohn (der), die Söhne też potrzebować trwać was, wami tutaj go (jego) zawsze
Steuerberaterin Ria Franke
Polnische Arbeitnehmer mit Wohnsitz in Polen Polscy pracownicy z miejscem zamieszkania w Polsce Steuerberaterin Ria Franke Verdienst > 450 / Monat Wynagrodzenie > 450 /miesięcznie Entscheidung über die
EGZAMIN MATURALNY 2012 JĘZYK NIEMIECKI
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2012 JĘZYK NIEMIECKI POZIOM PODSTAWOWY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2012 ZADANIA ZAMKNIĘTE Zadanie 1. Obszar standardów ze słuchu 1.1.
Grenzüberschreitende Promenade zwischen Świnoujście und der Gemeinde Heringsdorf Transgraniczna promenada pomiędzy Świnoujściem i Gminą Heringsdorf
43 Grenzüberschreitende Promenade zwischen Świnoujście und der Gemeinde Heringsdorf Transgraniczna promenada pomiędzy Świnoujściem i Gminą Heringsdorf Grenzüberschreitende Promenade zwischen Świnoujście
Europäische Territoriale Zusammenarbeit nach dem Jahre 2013 im Kontext der deutsch-polnischen Zusammenarbeit PO PL-BB
Europejska Współpraca praca Terytorialna po roku 2013 w kontekście współpracy pracy polsko-niemieckiej / Europäische Territoriale Zusammenarbeit nach dem Jahre 2013 im Kontext der deutsch-polnischen Zusammenarbeit
Język niemiecki. Poziom podstawowy Próbna Matura z OPERONEM i Gazetą Wyborczą KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI POZIOM PODSTAWOWY
Poziom podstawowy Język niemiecki Język niemiecki. Poziom podstawowy KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI POZIOM PODSTAWOWY Zadanie 1. Za każde poprawne rozwiązanie przyznajemy 1 punkt. Maksimum 5. R F 1.1. Arthus-Bertrand
Typowo polskie, typowo niemieckie: czy to tylko stereotypy?
Spotkanie dyskusyjne Typowo polskie, typowo niemieckie: czy to tylko stereotypy? 19 maja 2011 r. ////// godz.17 20 Endorfina Foksal, ul. Foksal 2, Warszawa Typowo polskie, typowo niemieckie: czy to tylko
JĘZYK NIEMIECKI DLA ABSOLWENTÓW KLAS DWUJĘZYCZNYCH
Egzamin maturalny maj 2009 JĘZYK NIEMIECKI DLA ABSOLWENTÓW KLAS DWUJĘZYCZNYCH KLUCZ PUNKTOWANIA ZADAŃ CZĘŚĆ I HÖRVERSTEHEN ZADANIA ZAMKNIĘTE Zadanie 1. Poprawna odpowiedź (1 pkt) A. X B. X C. D. X E. X
www.mniejszosci.narodowe.mac.gov.pl www.jezyki-mniejszosci.pl
www.mniejszosci.narodowe.mac.gov.pl www.jezyki-mniejszosci.pl Polski system oświaty umożliwia uczniom należącym do mniejszości narodowych i etnicznych podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej,
PRZYKŁADOWY ARKUSZ CZĘŚCI USTNEJ EGZAMINU MATURALNEGO 2013 JĘZYK NIEMIECKI
PRZYKŁADOWY ARKUSZ CZĘŚCI USTNEJ EGZAMINU MATURALNEGO 201 JĘZYK NIEMIECKI KWIECIEŃ 201 ZESTAW ISN_0 1 minuty (Wersja dla zdającego) Wybierasz się ze znajomymi na pieszą wycieczkę po okolicy. Porozmawiaj
KLUCZ PUNKTOWANIA ZADAŃ
Egzamin maturalny maj 2009 JĘZYK NIEMIECKI POZIOM PODSTAWOWY KLUCZ PUNKTOWANIA ZADAŃ ZADANIA ZAMKNIĘTE Zadanie 1. Obszar standardów ze słuchu 1.1. D 1.2. B 1.3. Zdający określa główną myśl tekstu. (II.
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM CZĘŚĆ 3. JĘZYK NIEMIECKI POZIOM PODSTAWOWY
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. KOD UCZNIA UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY PESEL miejsce na naklejkę EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM CZĘŚĆ 3. JĘZYK MIECKI
UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO POZIOM PODSTAWOWY KWIECIEŃ 2013. miejsce na naklejkę z kodem
Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 2011 UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY KOD UCZNIA PESEL miejsce na naklejkę z
Program Współpracy INTERREG Polska Saksonia Kooperationsprogramm Interreg Polen Sachsen
Program Współpracy INTERREG Polska Saksonia 2014-2020 Kooperationsprogramm Interreg Polen Sachsen 2014-2020 Paweł Kurant Kierownik Wspólnego Sekretariatu Geschäftsleiter des Gemeinsamen Sekretariats Zgorzelec
Seite 1 DEUTSCH HAT KLASSE NIEMIECKI MA KLASĘ W SZKOLE PODSTAWOWEJ
Seite 1 DEUTSCH HAT KLASSE NIEMIECKI MA KLASĘ W SZKOLE PODSTAWOWEJ WARSZAWA, 31.03.2017 AGENDA 1. WPROWADZENIE Seite 2 2. O PROJEKCIE DHK/NMK 3. PARTYCYPACJA W DHK/NMK 4. PROJEKT DHK/NMK W SZKOLE PODSTAWOWEJ
Szkoła płynnego mówienia B1/B2 edycja I
10 czerwca 2019 Dzisiaj nauczysz się, jak wyrazić swoje zdanie i jak przy nim obstawać. Jako przykład i zadania domowe posłużą nam przykładowe testy z egzaminów Goethe-Institut, Telc oraz ÖSD B1 i B2.
Odc. 3. Oddział ratunkowy po wypadku w pracy
Odc. 3. Oddział ratunkowy po wypadku w pracy Lista dialogowa: Ała! Jeszcze trochę... Wiem że boli... Już jesteśmy. Guten Tag, wie kann ich Ihnen helfen? Mein Kollege hatte einen Unfall auf der Baustelle,
Herzliche Einladung an alle Schüler der 1.-7. Klasse Serdecznie zapraszamy wszystkich uczniów klas 1-7
Herzliche Einladung an alle Schüler der 1.-7. Klasse Serdecznie zapraszamy wszystkich uczniów klas 1-7 Kinderwallfahrt 2015 Pielgrzymka dzieci 2015 Religiöse Kinderwoche (RKW) 2015 Wakacje z Bogiem (RKW)
EGZAMIN MATURALNY 2013 JĘZYK NIEMIECKI
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2013 JĘZYK NIEMIECKI POZIOM PODSTAWOWY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2013 ZADANIA ZAMKNIĘTE Zadanie 1. Obszar standardów ze słuchu 1.1.
Mirosława Czerwińska
www.awans.net Publikacje nauczycieli Mirosława Czerwińska Test z języka niemieckiego dla klasy V szkoły podstawowej Praca opublikowana w Internetowym Serwisie Oświatowym Awans.net Test z języka niemieckiego,
1983-2013. 30 lat współpracy 30 Jahre Schüleraustausch
1983-2013 30 lat współpracy 30 Jahre Schüleraustausch 1983 Poznań 1983 - Posen Wymianę szkolną pomiędzy Bismarckschule z Hanoweru a V Liceum Ogólnokształcącym im. Klaudyny Potockiej w Poznaniu zapoczątkowali:
Demographischer Wandel in Polen, Deutschland und Europa. Przemiany demograficzne w Polsce, Niemczech i Europie. Interdisciplinary Polish Studies 2
Demographischer Wandel in Polen, Deutschland und Europa Przemiany demograficzne w Polsce, Niemczech i Europie Interdisciplinary Polish Studies 2 Tim Buchen, Dagmara Jajeśniak-Quast, Mark Keck-Szajbel,
Opis projektu. Projektbezeichnung
Projektbezeichnung Entwicklung, Errichtung und grenzüberschreitende Nutzung eines Brandübungshauses sowie Beschaffung und Nutzung von Feuerwehreinsatzfahrzeugen Opis projektu Opracowanie, wykonanie i transgraniczne
Offenburg Olsztyn. Einführung / Wprowadzenie. Wspolpraca mlodziezy / Zusammenarbeit. Zespol Szkol Elektronicznych i Telekomunikacyjnych w Olsztynie
Einführung / Wprowadzenie Nasze cele: Poznanie naszych odmiennych kultur Poznanie ludzi z innych krajow Porownanie naszych miast Zabawa Einführung / Wprowadzenie Wir wollen: Kennenlernen einer anderen
iść, chodzić dokąd, gdzie
www.niemiecki.co Arbeit (die), die Arbeiten dir; mit dir; zu dir es gibt essen, er isst; zu Mittag essen geben, er gibt gehen mir; mit mir; zu mir Mittag (der); der Vormittag; der Nachmittag Park (der),
JĘZYK NIEMIECKI POZIOM PODSTAWOWY
EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 JĘZYK NIEMIECKI POZIOM PODSTAWOWY ROZWIĄZANIA ZADAŃ I SCHEMAT PUNKTOWANIA MAJ 2014 ZADANIA ZAMKNIĘTE Zadanie 1. Obszar standardów ze słuchu Zadanie 2. Obszar
Cena franco szt. Dźwig/netto / 1.000szt. (obszar zastosowania: domki jednorodzinne, bliźniaki, domki szeregowe, wielorodzinne) 0,70 kg/dm³ 8
Unsere Homepage www.juwoe.de Kein Medium ist so aktuell wie das Internet In dieser Preisliste finden Sie alle unsere neuen und bekannten Produkte. Aber was ist mit Ziegeln, die erst nach dem Druck entwickelt
Egzamin maturalny z języka niemieckiego na poziomie dwujęzycznym Rozmowa wstępna (wyłącznie dla egzaminującego)
Egzamin maturalny na poziomie dwujęzycznym 111 2.6.4. Część ustna. Przykładowe zestawy zadań Przykładowe pytania do rozmowy wstępnej Rozmowa wstępna (wyłącznie dla egzaminującego) Rozmowa wstępna 1 minuta
EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO
Miejsce na naklejkę z kodem szkoły dysleksja MJN-R2A1P-062 EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO POZIOM ROZSZERZONY Czas pracy 110 minut ARKUSZ III MAJ ROK 2006 Instrukcja dla zdającego 1. Sprawdź, czy
KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI
Egzamin maturalny maj 2010 JĘZYK NIEMIECKI POZIOM PODSTAWOWY KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI ZADANIA ZAMKNIĘTE Zadanie 1. Obszar standardów ze słuchu 1.1. R 1.2. Zdający stwierdza, czy tekst zawiera określone
PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO
Miejsce na nalepkę z kodem szkoły PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO DLA ABSOLWENTÓW KLAS DWUJĘZYCZNYCH Arkusz I Czas pracy 90 minut Instrukcja dla zdającego 1. Proszę sprawdzić, czy arkusz
1. Noch ist nicht verloren, Solange wir. Das, was fremde Übermacht uns raubte, Werden wir mit dem Schwert wiedergewinnen. Marsch, marsch, Dąbrowski...
TEXT DER POLNISCHER NATIONALHYMNE Z tekstu Hymnu Polski Mazurka Dąbrowskiego przetłumaczonego na język niemiecki usunięto wyrazy. Uzupełnijcie luki wyrazami z ramki. Policzcie ile wyrazów, którymi uzupełniliście
WOJEWÓDZKI KONKURS JĘZYKA NIEMIECKIEGO
Kod ucznia Liczba punktów WOJEWÓDZKI KONKURS JĘZYKA NIEMIECKIEGO DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH W ROKU SZKOLNYM 2014/2015 19.01.2015 1. Test konkursowy zawiera 11 zadań. Są to zadania zamknięte i otwarte.
Informacja i promocja w projekcie, realizacja zasady dostępności/ Kommunikationsmaßnahmen und Projektzugänglichkeit
Informacja i promocja w projekcie, realizacja zasady dostępności/ Kommunikationsmaßnahmen und Projektzugänglichkeit Wspólny Sekretariat Programu Współpracy INTERREG Polska Saksonia 2014-2020/ Gemeinsames
Lekcja 6. Zdania z poprzedniej lekcji
Lekcja 6 Zdania z poprzedniej lekcji Słówko Bitte (proszę) może się pojawić na początku, w środku, bądź też na końcu zdania!(jak w pokazano w 1. zdaniu) 1. Schreiben Sie das bitte! /Bitte schreiben Sie
Wo liegt die Doppelstadt? Gdzie jesteśmy zlokalizowani?
Zwei Länder, zwei Städte, eine Doppelstadt Cross Border Governance in Frankfurt (Oder) & Słubice Dwa kraje, dwa miasta, jedno Dwumiasto- Transgraniczna współpraca w Słubicach i we Frankfurcie nad Odrą:
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM CZĘŚĆ 3. JĘZYK NIEMIECKI POZIOM PODSTAWOWY
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY KOD UCZNIA PESEL miejsce na naklejkę EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM CZĘŚĆ 3. JĘZYK MIECKI
PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO
ARKUSZ ZAWIERA INFORMACJE PRAWNIE CHRONIONE DO MOMENTU ROZPOCZĘCIA EGZAMINU! Miejsce na naklejkę dysleksja MJN-R1_1P-091 PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO STYCZEŃ ROK 2009 POZIOM ROZSZERZONY
Vertrag Nr. / Umowa nr:
1 Ort und Datum Vertrag Nr. / Umowa nr: zwischen: Suwałki Miejscowość i data / pomiędzy: der Jobagentur / agencją zatrudnienia: Lingua Germanica ul. Noniewicza 10/444 16 400 Suwałki Polska Nr. der Genehmigung
III Oś priorytetowa Programu Współpracy INTERREG. Polska Saksonia
III Oś priorytetowa Programu Współpracy INTERREG Polska Saksonia 2014-2020 Priotitätsachse III des Kooperationsprogramms INTERREG Polen Sachsen 2014-2020 Wspólny Sekretariat Programu Współpracy INTERREG
EWT EWT. System informatyczny(portal ILB) Pod następującym linkiem znajduje się wniosek o dofinansowanie projektów: https://kundenportal.ilb.
System informatyczny(portal ILB) Pod następującym linkiem znajduje się wniosek o dofinansowanie projektów: https://kundenportal.ilb.de 1 Logowanie do Portalu Strona Główna Tutaj znajdą Państwo Instrukcję
Opracowanie: Danuta Kubińska
Opracowanie: Danuta Kubińska Scenariusz lekcji. Przedmiot: język niemiecki Podręcznik: Alles klar 2b rozdział 9 Czas: 2 godziny lekcyjne Miejsce: pracownia języka niemieckiego Temat: Das Wichtigste in
WIZYTA STUDYJNA WE FRANKFURCIE N. ODRĄ / SŁUBICACH STUDIENBESUCH IN FRANKFURT (O) / SLUBICE 12-14 LUTY / FEBRUAR 2014
PRACTPLANT WIZYTA STUDYJNA WE FRANKFURCIE N. ODRĄ / SŁUBICACH STUDIENBESUCH IN FRANKFURT (O) / SLUBICE 12-14 LUTY / FEBRUAR 2014 Projekt PRACTPLANT (nr projektu 0855.01.J2.2.280813.1.10) jest dofinansowany
Życie za granicą Studia
- Uczelnia Chciałabym/Chciałabym zapisać się na studia. Wyrażenie chęci zapisania się na uczelnię Chciałabym/Chciałabym zapisać się na. studia licencjackie studia magisterskie studia doktoranckie studia
Bardzo formalny, odbiorca posiada specjalny tytuł, który jest używany zamiast nazwiska
- Wstęp polski Szanowny Panie Prezydencie, niemiecki Sehr geehrter Herr Präsident, Bardzo formalny, odbiorca posiada specjalny tytuł, który jest używany zamiast nazwiska Szanowny Panie, Sehr geehrter Herr,
Zamość Rotunde im Museum des Martyriums
Zamość Rotunde im Museum des Martyriums Geschichte Gedenkstätte zur Erinnerung an die Opfer deutscher Verbrechen im ehemaligen Artilleriegefechtsstand der Festung Zamość, an der ul. Męczenników [Straße
UZUPEŁNIA ZDAJĄCY miejsce na naklejkę
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 2013 KOD UZUPEŁNIA ZDAJĄCY PESEL miejsce na naklejkę EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO Instrukcja
PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO
ARKUSZ ZAWIERA INFORMACJE PRAWNIE CHRONIONE DO MOMENTU ROZPOCZĘCIA EGZAMINU! Miejsce na naklejkę Wypełnia zespół nadzorujący KOD ZDAJĄCEGO dysleksja PESEL ZDAJĄCEGO MJN-R1_4P-091 PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY
BRAK POŁĄCZEŃ TRANSGRANICZNYCH HAMULCEM ROZWOJU GOSPODARCZEGO REGIONU NA PRZYKŁADZIE KOSTRZYNA NAD ODRĄ
BRAK POŁĄCZEŃ TRANSGRANICZNYCH HAMULCEM ROZWOJU GOSPODARCZEGO REGIONU NA PRZYKŁADZIE KOSTRZYNA NAD ODRĄ MANGELNDE GRENZÜBERGÄNGE ALS DIE BREMSE DER WIRTSCHAFTLICHEN ENTWICKLUNG DER REGION AUF BEISPIEL
KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI POZIOM PODSTAWOWY
Poziom podstawowy Język niemiecki Język niemiecki. Poziom podstawowy KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI POZIOM PODSTAWOWY Zadanie 1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. F F F F R Zadanie 2. Za każde poprawne rozwiązanie
UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY BADANIE DIAGNOSTYCZNE W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO POZIOM PODSTAWOWY GRUDZIEŃ 2011
Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 2011 UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY KOD UCZNIA PESEL miejsce na naklejkę z
Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z języka niemieckiego dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2010/2011
Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z języka niemieckiego dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2010/2011 KOD UCZNIA Etap: Data: Czas pracy: rejonowy... 90 minut Informacje dla ucznia:
NEWSLETTER 05/2014 SPIS TREŚCI INHALT
Foto/zdjęcie: A. Czernenko NEWSLETTER 05/2014 INHALT 1.800 Bürger haben den Europatag gefeiert Gemeinsame Stadtverordnetenversammlung beschließt aktualisierten Handlungsplan für 2014-2020 Letzte Sitzung
Życie za granicą Studia
- Uczelnia Ich möchte mich an der Universität einschreiben. Wyrażenie chęci zapisania się na uczelnię Ich möchte mich für den anmelden. Grundkurs Aufbaukurs Doktorandenkurs Vollzeitkurs Teilzeitkurs Onlinekurs
Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. ODCINEK 03 W kierunku Kantstraße
ODCINEK 03 W kierunku Kantstraße Anna zmierza w kierunku Kantstraße. Traci jednak sporo czasu pytając o drogę. Zjawiają się mężczyźni na motorach i rozlegają się kolejne strzały, a zegar nieubłagalnie
SPRAWDZIAN W KLASIE SZÓSTEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ CZĘŚĆ 2. JĘZYK NIEMIECKI
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY KOD UCZNIA PESEL miejsce na naklejkę SPRAWDZIAN W KLASIE SZÓSTEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ CZĘŚĆ 2. JĘZYK
Nowa formuła części ustnej egzaminu maturalnego z języka nowożytnego obowiązująca od roku szkolnego 2011/2012
Nowa formuła części ustnej egzaminu maturalnego z języka nowożytnego obowiązująca od roku szkolnego 2011/2012 W części ustnej egzaminu maturalnego nie określa się poziomu. Egzamin składa się z rozmowy
Program Współpracy INTERREG VA Brandenburgia Polska
Program Współpracy INTERREG VA Brandenburgia Polska 2014 2020 Członek Zarządu Województwa Lubuskiego Tadeusz Jędrzejczak ul. Podgórna 7, 65-057 Zielona Góra Informacje ogólne Budżet programu: 100 mln euro
EGZAMIN MATURALNY 2012 JĘZYK NIEMIECKI
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2012 JĘZYK NIEMIECKI POZIOM PODSTAWOWY Kryteria oceniania odpowiedzi CZERWIEC 2012 ZADANIA ZAMKNIĘTE Zadanie 1. Obszar standardów ze słuchu
EGZAMIN MATURALNY 2012 JĘZYK NIEMIECKI
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2012 JĘZYK NIEMIECKI POZIOM PODSTAWOWY Kryteria oceniania odpowiedzi CZERWIEC 2012 ZADANIA ZAMKNIĘTE Zadanie 1. Obszar standardów ze słuchu
SPRAWDZIAN W KLASIE SZÓSTEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ CZĘŚĆ 2. JĘZYK NIEMIECKI
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. KOD UCZNIA UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY PESEL miejsce na naklejkę SPRAWDZIAN W KLASIE SZÓSTEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ CZĘŚĆ 2. JĘZYK
ROZKŁAD MATERIAŁU NA 60 JEDNOSTEK LEKCYJNYCH
1 ROZKŁAD MATERIAŁU NA 60 JEDNOSTEK LEKCYJNYCH Hallo! Ich bin hier neu Ich spreche etwas Deutsch formy powitań i pożegnań pytania o samopoczucie i odpowiedzi na takie pytania liczebniki 1 przedstawianie
SPRAWDZIAN W KLASIE SZÓSTEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ BADANIE DIAGNOSTYCZNE CZĘŚĆ 2. JĘZYK NIEMIECKI
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 2015 KOD UCZNIA UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY PESEL miejsce na naklejkę SPRAWDZIAN W KLASIE SZÓSTEJ SZKOŁY
EGZAMIN MATURALNY OD ROKU SZKOLNEGO 2014/2015 JĘZYK NIEMIECKI POZIOM PODSTAWOWY ROZWIĄZANIA ZADAŃ I SCHEMATY PUNKTOWANIA (A1)
EGZAMIN MATURALNY OD ROKU SZKOLNEGO 2014/2015 JĘZYK NIEMIEKI POZIOM PODSTAWOWY ROZWIĄZANIA ZADAŃ I SHEMATY PUNKTOWANIA (A1) GRUDZIEŃ 2013 Zadanie 1. (0 5) proste, typowe wypowiedzi ustne, artykułowane
WIĘCEJ DEMOKRACJI VIA INTERNET?
WARSZTATY WIĘCEJ DEMOKRACJI VIA INTERNET? 7 CZERWCA 2011 r. ////// godz.17 20 NOWY WSPANIAŁY ŚWIAT, UL. NOWY ŚWIAT 63, WARSZAWA WIĘCEJ DEMOKRACJI VIA INTERNET? 7 CZERWCA 2011 r. ////// godz.17 20 NOWY
Scenariusz lekcji z języka niemieckiego
Scenariusz lekcji z języka niemieckiego Temat: In den Sommerferien fahren wir nach Berlin (W wakacje pojedziemy do Berlina). Klasa: szósta szkoły podstawowej Główny cel lekcji: Uczniowie powinnni sporządzić
JĘZYK NIEMIECKI POZIOM PODSTAWOWY
EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 JĘZYK NIEMIECKI POZIOM PODSTAWOWY ROZWIĄZANIA ZADAŃ I SCHEMAT PUNKTOWANIA MAJ 2014 ZADANIA ZAMKNIĘTE Zadanie 1. Obszar standardów ze słuchu 1.1. F 1.2. R 1.3.
Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu.
Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 2011 UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY KOD UCZNIA PESEL miejsce na naklejkę z
COMPUTER: Misja Berlin. 9 listopada, rok Jedenasta zero pięć. Masz 65 minut by wypełnić misję.
ODCINEK 14 Powrót do przyszłości Anna widzi wehikuł czasu. Dowiaduje się, że gang terrorystów przemieszczających się w czasie chce wymazać z historii pewne wydarzenie. Ale które? Gracz mówi jej, by cofnęła
Sprachenschule Fokus. Ich heiße Anna. Sprachenschule Fokus. Sprachenschule Fokus. Ich komme aus Polen. Sprachenschule Fokus. Wo liegt Szczecin?
Wie heißt du? Ich heiße Anna. Nett dich kennen zu lernen. Ich freue mich auch. Wer bist du? Ich bin Anna. Woher kommst du? Ich komme aus Polen. Wo wohnst du? Ich wohne in Szczecin. Wo liegt Szczecin? Szczecin
NEWSLETTER II-2015 SPIS TREŚCI INHALT
Foto/zdjęcie: Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Słubicach NEWSLETTER II-2015 INHALT Bildung in der Doppelstadt - vom Kindergarten bis ins hohe Alter Bürgermeister für Erhalt der Regionalverbindung