Partycypacja społeczna na przykładzie projektów: Nowe Żerniki i AKU.URA miasta MACIEJ HAWRYLAK

Transkrypt

1 Partycypacja społeczna na przykładzie projektów: Nowe Żerniki i AKU.URA miasta MACIEJ HAWRYLAK

2 Konsultacje na etapie planów (MPZP) edukacja, podnoszenie świadomości, wzmocnienie więzów sąsiedzkich Budżety Obywatelskie głosowanie nad szeroką gamą różnych pomysłów na zmianę otoczenia Warsztaty projektowe Nowe Żerniki podwójne konsultacje etap koncepcyjny + etap decyzyjny MPZP AKU.URA miasta wielowątkowe działania koncepcyjne wsparte konsultacjami społecznymi

3 Konsultacje na etapie planów (MPZP) edukacja, podnoszenie świadomości, wzmocnienie więzów sąsiedzkich Inicjatywa (odblokuj.pl) Inną formą zaangażowania w poszerzanie świadomości społecznej a tym samym promowanie jakości planowania i realizacji przestrzeni miejskiej jest aktywność Stowarzyszenie na rzecz poprawy środowiska mieszkalnego Odblokuj, założone przez architektów (m.in. prezesa warszawskiego oddziału SARP Marleny Happach a obecnie Architekta miasta Warszawa), urbanistów, projektantów i socjologów, który interdyscyplinarnie patrzy na przestrzeń. Zajmuje się zagadnieniami związanymi z partycypacją w rewitalizacji i planowaniu miejscowym. Promuje tymczasowe działania w przestrzeni jako testowanie docelowych rozwiązań projektowych. A od 2010 roku działa na rzecz zrównoważonego rozwoju miast przyjaznych mieszkańcom, bo wierzy w miasto! Stowarzyszenie odblokuj wspiera także działania partycypacyjne mieszkańców w świadomym udziale w procesie tworzenia założeń do planów miejscowych Warszawskie plany miejscowe poszukiwanie modelu partycypacyjnego. To cały zestaw działań i aktywności: badanie wstępne, informator o planie miejscowym, spacer architektoniczny, warsztaty diagnostyczne, geoankieta internetowa w 2 wersjach dostosowanej do wczesnego etapu pracy planistycznej zbierania wniosków do projektu oraz prezentującej projekt i umożliwiającej dyskusję o nim, mobilny pawilon konsultacyjny do prezentacji projektów planów w trenie, makieta, edukacja przestrzenna.

4 Budżety Obywatelskie głosowanie nad szeroką gamą różnych pomysłów na zmianę otoczenia We Wrocławiu w roku 2013 powstał Budżet Obywatelski. Był on odpowiedzią jakie ruchy obywatelskie zgłaszały od dawna. Budżety obywatelskie z początku koncentrowały się na realizacji prostych działań jak podwórka, boiska szkolne miejsce rekreacji w pobliżu szkoły. To wskazywało jakie są zaniedbania w kształtowaniu przestrzeni publicznych i półprywatnych we Wrocławiu i innych miastach także. Jak weźmiemy pod uwagę nieskończone założenia większości osiedli mieszkaniowych z lat 70. I 80. to zrozumiemy, że troska mieszkańców skupia się na potrzebach dzieci przede wszystkim. Potrzeby dorosłych w następnej kolejności. Przegląd działań realizowanych w ramach budżetów obywatelskich - konkursu Mieszkam-TU.eu, który jest promocja najciekawszych pomysłów zgłaszanych lub realizowanych w ramach budżetów obywatelskich i inicjatyw lokalnych przez mieszkańców polskich miast. Finał pierwszych zmagań został rozstrzygnięty w maju 2015 podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach a w I edycji konkursu w jury zasiedli m.in. premier Jerzy Buzek i Paweł Soloch ówczesny szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego. Nagrodzeni zostali autorzy radomskiego projektu Ułatwienia rowerowe w Radomiu oraz Woonerf ulica podwórzec w Łodzi. Konkurs jest prowadzony przez Fundację Napraw Sobie Miasto z inicjatywy Stowarzyszenia Centrum Szkoleń i Rozwoju Osobistego MERITUM we współpracy ze Stowarzyszeniem Aktywności Obywatelskiej Bona Fides oraz Pracownią Badań i Innowacji Społecznych Stocznia. Trudno jest także jednoznacznie zdefiniować, czym jest ruch miejski. Działania w ramach ruchów są różne, ale najważniejszą formą jest rozmowa, debata, konferencja, kongres, spotkanie, zebranie, wywiad na tym skupia się działalność praktycznie każdej inicjatywy. Ruchy aktywują życie lokalnych społeczności, piszą pisma, informują mieszkańców o swoich działaniach, uczestniczą w konsultacjach społecznych, wnioskują o dostęp do informacji publicznej. Próbują narzucić ważne tematy, podważają utarte schematy, krytykują rozwiązania zastane i proponują nowe. Działania te mają służyć zmianie dyskursu i skupienia na potrzebach obywateli.

5 Warsztaty projektowe podwójne konsultacje etap koncepcyjny + etap decyzyjny MPZP Scenariusze procesu podejmowania decyzji Zaprojektuj i wybuduj - brak kontroli jakości projektu Zlecenie koncepcji + przetarg na kolejne fazy brak kontroli nad jakością realizacji Konkurs najlepszy scenariusz podejmowania decyzji (ocena przez wąskie grono ekspertów) Warsztaty projektowe wieloetapowe działania projektowe o wzajemnych interakcjach z udziałem wszystkich zainteresowanych stron i ze stałym udział lokalnej społeczności

6 Warsztaty projektowe Nowe Żerniki podwójne konsultacje etap koncepcyjny + etap decyzyjny Struktura projektu Patron Prezydent Wrocławia Organizator Dolnośląska Okręgowa Izba Architektów przy współpracy Stowarzyszenia Architektów Polskich O/Wrocław Koordynator Architekt Miasta Wrocławia Wykonawcy Architekci Inwestorzy deweloperzy Konsultanci / w tym stały udział lokalnej społeczności Żernik Urząd Miejski Wrocławia

7 Warsztaty projektowe Nowe Żerniki podwójne konsultacje etap koncepcyjny + etap decyzyjny stały udział lokalnej społeczności Żernik Zaproszenie przedstawicieli społeczności osiedla będącego na styku z realizowanym osiedlem Nowe Żerniki miało na celu: - rozpoznanie potrzeb lokalnej społeczności - choć nie wszystkie mogły być zrealizowane także ze względu na docelowe proporcje w liczbie mieszkańców - Prowadzenie akcji uświadamiania korzyści i niedogodności w związku z realizacją dużego osiedla mieszkaniowego - Zaangażowanie przedstawicieli lokalnej społeczności jako łącznika między mieszkańcami a projektantami oraz przedstawicielami władz miasta - Uwzględnianie postulatów mieszkańców na etapie koncepcji zespołu przez grupy (zespoły) architektów a także na etapie uzgadniania MPZP przez przedstawicieli miasta Wrocławia

8 AKU.URA miasta wielowątkowe działania koncepcyjne wsparte konsultacjami społecznymi Działania pod nazwą AKU.URA MIASTA organizowane są przez wrocławski oddział SARP od roku 2013 wspólnie z miastem Wrocław. Ten długofalowy projekt o charakterze edukacyjno-społecznym ma na celu poszukiwanie, nakłuwanie, a następnie odzyskiwanie i uleczanie przestrzeni, które mają potencjał niezbędny do aktywizacji lokalnych społeczności. Efektem takich działań jest tworzenie nowych relacji w przestrzeni miasta, a w szczególności tych obszarów, które dzisiaj są użytkowane w sposób uniemożliwiający wykorzystanie ich jako lokalnych przestrzeni społecznych. Projekt ma także na celu włączenie lokalnych środowisk do działań na rzecz wspólnoty, do stymulowania aktywności związanych z udziałem lokalnej społeczności w podejmowaniu decyzji o przestrzeniach publicznych jako naturalnym miejscu kontaktów, wymiany poglądów oraz działalności różnych grup wiekowych, kulturowych, zawodowych i społecznych, realizujących ideę miasta mieszkańców. Zapewnia także udziałwszystkich stron w trakcie procesu podejmowania decyzji.

9 AKU.URA miasta wielowątkowe działania koncepcyjne wsparte konsultacjami społecznymi Scenariusz działań: Uzgodnienie problematyki z miastem Studia i analizy terenu opracowania Warsztaty studenckie Konsultacje społeczne Konkurs urbanistyczno-architektoniczny

10 AKU.URA miasta wielowątkowe działania koncepcyjne wsparte konsultacjami społecznymi Warsztaty studenckie Interdyscyplinarne warsztaty studenckie są organizowane wspólnie z wieloma uczelniami. Udział studentów z Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej (jako głównego partnera warsztatów), Akademii Sztuk Pięknych (Wzornictwo Przemysłowe, Rzeźba, Ceramika), Uniwersytetu Wrocławskiego (Socjologia i Nauki Społeczne), Uniwersytetu Przyrodniczego (Architektura Krajobrazu) a czasami także Uniwersytetu Ekonomicznego pozwala na prowadzenie bardzo szeroko rozpatrywanych pomysłów na kształtowanie przestrzeni a także na badanie postaw mieszkańców. Do tych rozważań zapraszani są także przedstawiciele instytucji działających na danym terenie oraz przedstawiciele instytucji miejskich odpowiedzialnych za decyzje funkcjonalno-przestrzenne, przedstawiciele lokalnych społeczności. Warsztaty poprzedzają: analizy specjalistów oraz wizja lokalna dokonywana przez grupy studentów. Wydarzenie zaczyna się cyklem wykładów wprowadzających, a kończy prezentacją wyników z udziałem Architekta Miasta Wrocławia oraz przedstawicieli wszystkich zaangażowanych instytucji i zaproszonych mieszkańców. Wydarzenie to jest wstępem do Konsultacji społecznych.

11 AKU.URA miasta wielowątkowe działania koncepcyjne wsparte konsultacjami społecznymi konsultacje społeczne Konsultacje społeczne organizowane w formie warsztatów plenerowych o charakterze festynu, poprzedzonych informacjami/dyskusją w mediach lokalnych oraz działaniami marketingowymi i są próbą rozpoznania opinii mieszkańców związanej z planowanymi działaniami. Ważnym aspektem jest także pobudzenie świadomości i aktywności mieszkańców terenu opracowania, zwiększenie poczucia tożsamości a tym samym odpowiedzialności za miejsce zamieszkania. Celem konsultacji jest zebranie jak największej ilości pomysłów oraz opinii przyszłych użytkowników. Opinie te powinny określać pożądane funkcje oraz parametry przestrzeni publicznej. Podsumowanie konsultacji powstaje w formie raportu i jest dołączone w formie załącznika do regulaminu konkursu urbanistyczno-architektonicznego..

12 AKU.URA miasta wielowątkowe działania koncepcyjne wsparte konsultacjami społecznymi konkurs urbanistyczno-architektoniczny Konkurs ideowy na opracowanie koncepcji urbanistyczno-architektonicznej jest zwieńczeniem działań poszukiwania najlepszego rozwiązania. Zwycięska praca jest rekomendowana władzom miasta jako opracowanie wzorcowe, ponieważ było poprzedzone ważnymi dla podejmowania decyzji konsultacjami społecznymi. Taki tryb procedowania jest ważnym elementem wpływania przez lokalną społeczność na decyzje miasta.

13 AKU.URA miasta w ramach Dolnośląskiego Festiwalu Architektury Dyskusja dyskusja o wyborze konkretnego rozwiązania i rozważania o możliwościach i potencjale konkretnego miejsca jako przestrzeni dla konkretnej społeczności a także roli w strukturze miasta Debata naświetlająca problem w skali miasta jest rozpatrzeniem możliwych scenariuszy do działań w przyszłości Seminarium lub konferencja naukowa jest próbą zebrania dobrych praktyk jako wniosków z innych miastach Polski a także krajów europejskich

14 Konsultacje na etapie planów (MPZP) edukacja, podnoszenie świadomości, wzmocnienie więzów sąsiedzkich Budżety Obywatelskie głosowanie nad szeroką gamą różnych pomysłów na zmianę otoczenia Warsztaty projektowe Nowe Żerniki podwójne konsultacje etap koncepcyjny + etap decyzyjny AKU.URA miasta wielowątkowe działania wsparte koncepcyjne konsultacjami społecznymi

15 AKU.URA 2014 Plac Piłsudskiego DoFA miasto-miejsce-mieszkanie- Plac Piłsudskiego

16 AKU.URA 2014 Oś Średzka DoFA miasto w ruchu - Leśnica

17 AKU.URA 2015 Zawalna DoFA miasto płynie wały przy Zawalnej

18 AKU.URA 2016 Wzgórze Andersa DoFA przestrzenie dla piękna - KNH

19 AKU.URA 2017 pl.św. Mikołaja DoFA miasto w zieleni pl.św. Mikołaja

20 Działania pod nazwą AKU.URA MIASTA organizowane są przez wrocławski oddział SARP od 2011 roku. Projekt AKUPUNKTURA MIASTA skupia uwagę lokalnych środowisk na przestrzeniach publicznych jako naturalnym miejscu kontaktów, wymiany poglądów oraz działalności różnych grup wiekowych, kulturowych, zawodowych i społecznych, realizujących ideę miasta mieszkańców. Partycypacja społeczna podobnie jak demokracja wymaga troski i stałego wspomagania działań w ramach lokalnych społeczności, choć na razie nie można zaobserwować aktywnego wsparcia działań partycypacyjnych ze strony większości mieszkańcó Wspieranie lokalnych inicjatyw należy do podstawowych obowiązków samorządu (na każdym szczeblu)

21 Konferencja DiverCITY 3 jest współfinansowana z funduszy EOG pochodzących z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii