KRAJOWY OŚRODEK WSPIERANIA EDUKACJI ZAWODOWEJ i USTAWICZNEJ

Transkrypt

1 KRAJOWY OŚRODEK WSPIERANIA EDUKACJI ZAWODOWEJ i USTAWICZNEJ jest centralną, publiczną placówką doskonalenia nauczycieli o ogólnopolskim zasięgu działania. Organem prowadzącym jest Minister Edukacji Narodowej

2 Doradztwo zawodowe kluczem do efektywnego planowania ścieżek edukacyjnych i zawodowych Elżbieta Żochowska 2

3 1. Nowe podejście do kariery 2. Doradcy zawodowi a zmiany w kształceniu zawodowym 3. Europejski kontekst zmian w kształceniu zawodowym 4. Odbiorcy usług szkolnego doradcy zawodowego 5. Wspieranie szkolnych doradców zawodowych 6. Podsumowanie doradca w placówce 3

4 Nowe podejście do kariery 4

5 Przeobrażenia gospodarcze ostatnich lat spowodowały, że rynek pracy stał się mniej przewidywalny, trudniejszy dla potencjalnych pracowników niż dotychczas. Konsekwencją tych przeobrażeń są zmiany w zarządzaniu organizacjami, a to z kolei tworzy nowe podejście do kariery. 5

6 W nowoczesnym modelu kariery to właśnie człowiek kreuje zmiany, nadaje im kierunek i tempo. Przejęcie odpowiedzialności za własną karierę przejawia się: niezależnością i autonomią w dokonywaniu wyborów zawodowych., ustawicznym kształceniem (life-long learning). Jednym z warunków pomyślnej kariery jest równowaga pomiędzy pracą, rodziną i czasem wolnym RODZINA PRACA KARIERA CZAS WOLNY 6

7 Zmieniające się warunki powodują, że oprócz kompetencji zawodowych nabierają znaczenia takie umiejętności, jak: reagowania w sytuacjach kryzysowych, adaptacji do błyskawicznie zmieniających się warunków, pracy w zespołach. 7

8 Kariera to coraz częściej możliwość: doskonalenia się, uczenia, współrealizowania nowych projektów, rozwiązywania trudnych problemów, realizowania zadań w nowym środowisku, z nowymi partnerami, możliwość współpracy ze specjalistami w danej dziedzinie i uczenia się od nich. (wg J.Kołodziejczyk, I. Starypan, Jakość edukacji, Wyd. UJ, Kraków 2012) 8

9 Doradcy zawodowi a zmiany w kształceniu zawodowym 9

10 Ważne informacje w pracy szkolnego doradcy zawodowego wynikające ze zmian w kształceniu zawodowym Klasyfikacja zawodów Podstawa programowa Ocenianie i egzaminowanie Kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych 10

11 KLASYFIKACJA ZAWODÓW SZKOLNICTWA ZAWODOWEGO Ważne informacje w pracy szkolnego doradcy zawodowego Nazwy zawodów nauczanych w systemie oświaty, uporządkowanych wg grup wielkich, dużych i średnich zgodnych z nazwami grup ustalonymi dla KZiS na potrzeby rynku pracy Wnioskodawcy ministrowie, na wniosek których wprowadzono zawody do klasyfikacji Obszary kształcenia, do których są przypisane poszczególne zawody wpisane do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego(zestawy zawodów pogrupowanych pod względem wspólnych lub zbliżonych kwalifikacji wymaganych do realizacji zadań zawodowych w obrębie danego zawodu Typy szkół ponadgimnazjalnych, w których może odbywać się kształcenie w zawodzie, Nazwy kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie Możliwość prowadzenia kształcenia na kwalifikacyjnych kursach zawodowych Szczególne uwarunkowania lub ograniczenia związane z kształceniem w danym zawodzie, zawarte we wnioskach ministrów właściwych w zakresie zawodów. Treść rozporządzenia w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego 11

12 PODSTAWY PROGRAMOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODACH Ważne informacje w pracy szkolnego doradcy zawodowego Zadania zawodowe Efekty kształcenia Kompetencje personalne i społeczne Wykaz kwalifikacji i ich powiązań z zawodami i efektami kształcenia Podbudowa do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów Możliwości uzyskiwania dodatkowych kwalifikacji w zawodach w ramach obszaru kształcenia określonego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego Treść rozporządzenia w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach 12

13 OCENIANIE I EGZAMINOWANIE Ważne informacje w pracy szkolnego doradcy zawodowego Katalog osób przystępujących do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, Warunki uzyskania dyplomu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz suplementu do dyplomu, Podstawy przeprowadzania egzaminu zawodowego, Zdania i obowiązki OKE oraz Dyrektorów szkół /placówek Tryb dopuszczania osób do egzaminu zawodowego, Warunki i formy przeprowadzania części pisemnej i praktycznej egzaminu, Zasady dostosowywania warunków i form przeprowadzania egzaminu zawodowego do rodzaju niepełnosprawności osób zdających egzamin, Terminy egzaminów, Warunki ponownego przystępowania do egzaminu zawodowego, Treść rozporządzenia w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych 13

14 KSZTAŁCENIE USTAWICZNE W FORMACH POZASZKOLNYCH Ważne informacje w pracy szkolnego doradcy zawodowego Warunki, organizacja i tryb prowadzenia kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych, Warunki organizowania i prowadzenia kwalifikacyjnych kursów zawodowych, Sposoby potwierdzania efektów kształcenia uzyskanych w wyniku ukończenia kształcenia realizowanego w poszczególnych formach pozaszkolnych, Warunki i tryb wnoszenia odpłatności za kształcenie ustawiczne prowadzone w formach pozaszkolnych w publicznych placówkach i ośrodkach, Podmioty uprawnione do prowadzenia kształcenia ustawicznego; publiczne placówki i ośrodki oraz ich zadania, Wzory dokumentów wydawanych po ukończeniu kształcenia realizowanego w poszczególnych formach pozaszkolnych. Treść rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych. 14

15 EGZAMINY EKSTERNISTYCZNE Ważne informacje w pracy szkolnego doradcy zawodowego warunki i tryb przeprowadzania egzaminów eksternistycznych z zakresu obowiązkowych zajęć edukacyjnych szkołach dla dorosłych (podstawowej, gimnazjum oraz liceum ogólnokształcącego) oraz egzaminów eksternistycznych z zakresu podstawy programowej kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej, w tym warunki ich oceniania; warunki dopuszczania do egzaminów eksternistycznych oraz egzaminów eksternistycznych potwierdzających kwalifikacje w zawodzie; wysokość opłat pobieranych za egzaminy eksternistyczne oraz egzaminy eksternistyczne potwierdzające kwalifikacje w zawodzie; zawody, w zakresie których nie przeprowadza się egzaminów eksternistycznych potwierdzających kwalifikacje w zawodzie Treść rozporządzenia w sprawie egzaminów eksternistycznych 15

16 EGZAMINY PRZEPROWADZANE PRZEZ IZBY RZEMIEŚLNICZE Ważne informacje w pracy szkolnego doradcy zawodowego możliwości przystępowania osób dorosłych do egzaminu sprawdzającego wybrane kwalifikacje zawodowe w zakresie zawodu odpowiadającego danemu rodzajowi rzemiosła, organizowanego przez izby rzemieślnicze; przeprowadzanie przez komisję egzaminacyjną izby rzemieślniczej egzaminów w zawodach ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego na podstawie wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodach; wydawanie suplementów do świadectw czeladniczych i dyplomów mistrzowskich (Europass). Treść rozporządzenia w sprawie egzaminu czeladniczego, egzaminu mistrzowskiego oraz egzaminu sprawdzającego, przeprowadzanych przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych. 16

17 Europejski kontekst zmian w kształceniu zawodowym 17

18 W ramach procesu kopenhaskiego powstały wspólne europejskie narzędzia i zasady: Europejskie Ramy Kwalifikacji(ERK, ang. EQF); europejski system transferu osiągnięć w kształceniu i szkoleniu zawodowym(ecvet); Europass; dokumenty, które przedstawiają dodatkowe informacje o kształceniu, podczas pobytu w innym kraju europejskim w powiązaniu z dyplomem lub świadectwem zawodowym bądź dyplomem ukończenia studiów. europejskie ramy odniesienia na rzecz zapewniania jakości w kształceniu i szkoleniu zawodowym(eqavet); zasady i wytyczne dotyczące identyfikacji i walidacji kształcenia pozaformalnego i nieformalnego; zasady dotyczące całożyciowego poradnictwa zawodowego. 18

19 KONCEPCJA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA wszystkie narzędzia i zasady opierają się na koncepcji efektów kształcenia umożliwiają lepsze zrozumienie tego, co posiadacz danego świadectwa lub dyplomu wie, rozumie i potrafi wykonać, ułatwiają uznawanie efektów kształcenia, pozwalają na uznanie kształcenia pozaformalnego i nieformalnego. 19

20 Systemowe narzędzia i zasady takie, jak ERK i EQAVET tworzą podstawę dla narzędzi i zasad, z których korzystają obywatele Europass ECVET System walidacji ERK EQAVET Opracowanie własne 20

21 WSPÓLNE EUROPEJSKIE NARZĘDZIA I ZASADY ułatwiają zrozumienie kwalifikacji, wspierają uczenie się przez całe życie, wprowadzają elastyczność, sprzyjającą mobilności zawodowej i geograficznej. Dzięki współoddziaływaniu zasad i narzędzi obywatele będą mogli określać swoje własne ścieżki kształcenia. (źródło: NOTA INFORMACYJNA CEDEFOP, Europejskiego Centrum Rozwoju Szkolenia Zawodowego; Rozwijanie uczenia się przez całe życie: optymalne wykorzystanie europejskich narzędzi i zasad, GRUDZIEŃ 2011) 21

22 Europejskie Ramy Kwalifikacji Źródło: Kwalifikacje po europejsku, IBE, Informacyjny dodatek zewnętrzny, środa, 8 czerwca 2011 r. 22

23 KRAJOWY SYSTEM KWALIFIKACJI (KSK) KSK to ogół działań państwa związanych z potwierdzaniem efektów uczenia się dla potrzeb rynku pracy, społeczeństwa obywatelskiego oraz indywidualnego rozwoju uczących się, oparty na ramie kwalifikacji. Główne elementy konstytuujące system kwalifikacji: Polska Rama Kwalifikacji (PRK) Krajowy rejestr kwalifikacji (KRK) Walidacja Akumulacja i przenoszenie zaliczonych osiągnięć (ECVET, ECTS) Zapewnianie jakości kwalifikacji (monitorowanie osiąganych efektów uczenia się, wymagania formalne dotyczące walidacji, zasoby instytucji walidujących, wskaźniki wyników instytucji walidujących) 23

24 Walidacja Zapewnianie Jakości Kwalifikacji PRK Polska Rama Kwalifikacji Krajowy System Kwalifikacji KRK Krajowy Rejestr Kwalifikacji Akumulacja i przenoszenie zaliczonych osiągnięć (ECVET, ECTS) 24

25 Instytut Badań Edukacyjnych realizuje od połowy 2010 do końca 2013 r. projekt systemowy dzięki któremu powstanie POLSKA RAMA KWALIFIKACJI czyli spójny system opisywania i potwierdzania kwalifikacji., który: ułatwi porównywanie kwalifikacji zdobywanych w różnym czasie, różnych miejscach i formach, umożliwi lepsze dostosowanie systemu kwalifikacji oraz edukacji do potrzeb rynku pracy, ułatwi mobilność na rynku pracy. Walidacja Zapewnianie Jakości Kwalifikacji Krajowy System Kwalifikacji PRK Polska Rama Kwalifikacji KRK Krajowy Rejestr Kwalifikacji Akumulacja i przenoszenie zaliczonych osiągnięć (ECVET, ECTS) 25

26 Polska Rama kwalifikacji Źródło: Kwalifikacje po europejsku, IBE, Informacyjny dodatek zewnętrzny, środa, 8 czerwca 2011 r. 26

27 KRAJOWY REJESTRKWALIFIKACJI Zawiera informacje na temat dostępnych w Polsce kwalifikacji oraz: wymagania dotyczące efektów uczenia się, sposób walidowania, kto ma prawo nadawać te kwalifikacje. Wpisanie do krajowego rejestru kwalifikacji: - równocześnie oznacza przypisanie tej kwalifikacji do poziomu w PRK. - odbywa się po merytorycznej ocenie zasadności włączenia danej kwalifikacji do krajowego rejestru. Walidacja Zapewnianie Jakości Kwalifikacji Krajowy System Kwalifikacji PRK Polska Rama Kwalifikacji KRK Krajowy Rejestr Kwalifikacji Akumulacja i przenoszenie zaliczonych osiągnięć (ECVET, ECTS) 27

28 Odbiorcy usług szkolnego doradcy zawodowego 28

29 ZARADNOŚĆ EDUKACYJNA Byćmożenapoczątektrzebasięoduczyć myślenia,żeuczeńuczysiędla nauczycieli, rodziców, stopni, Komisji Egzaminacyjnej, rynku pracy czy ministra edukacji awzamianprzyjąćzałożenie,żeuczeńuczysiędlasiebieiwefekciepobierania edukacji szkolnej ma być człowiekiem zaradnym edukacyjnie na całe życie( ) aby funkcjonować w sposób skuteczny w życiu i w pracy zawodowej. (Małgorzata Taraszkiewicz, Awangarda w Edukacji nr 2 (czerwiec 2008) 29

30 Jaką drogą??? 30

31 Posiada kwalifikacje zgodne z ECVET Reaguje na potrzeby rynku pracy,. Rodzice NOWY TYP DORADCY ZAWODOWEGO Posiada doświadczenie zawodowe Dobry strateg, 31 31

32 Wspieranie szkolnych doradców zawodowych 32

33 33

34 34

35 35

36 Wspieranie uczniów gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych 36

37 Wychodząc naprzeciw potrzebom uczniów i ich rodziców Wydział Doskonalenia Zawodowego Nauczycieli KOWEZiU w okresie luty październik 2012 r. zorganizował i przeprowadził kurs doskonalący: Wspieranie uczniów gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych, dla: szkolnych doradców zawodowych, nauczycieli konsultantów, nauczycieli zawodu, innych osób wspomagających uczniów. 37

38 Cele kursu doskonalącego Przygotowanie kadry szkół do wspierania uczniów w procesie zdobywania kwalifikacji w zawodzie, zgodnie z planowanymi zmianami w zakresie kształcenia zawodowego Podniesienie skuteczności pracy doradców zawodowych ukierunkowanej na pomoc młodzieży przy wyborze ścieżki edukacyjnej i przyszłej kariery zawodowej. 38

39 Treści kształcenia Zmiany w szkolnictwie zawodowym Zadania i rola szkolnego doradcy zawodowego Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego. Nowy system potwierdzania kwalifikacji zawodowych. Podstawa programowa kształcenia w zawodach ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego Egzaminy eksternistyczne Kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych Planowanie przykładowych ścieżek kształcenia 39

40 Wyniki Opracowanozałożenia do scenariuszy spotkań z uczniami, nauczycielami rodzicami, w oparciu o określenie osób ważnych dla uczniów w procesie podejmowania decyzji (doradcy, rodzice, nauczyciele, rówieśnicy, rodzeństwo, idole, ludzie sukcesu, pracodawcy), ich ról oraz oczekiwanych postaw, działań. 40

41 Opracowanie: Elżbieta Żochowska

42 RODZICE/RODZINA: Wsparcie, sojusznicy w wyborze Autorytet Odpowiedzialność, asekuracja decyzji Motywacja Chwalenie, akceptacja Dziedziczenie zawodu +/- Bezpieczeństwo(socjalno-bytowe, emocjonalne) Informacja Spełnianie marzeń rodziców +/-+/- RODZEŃSTWO: Wsparcie Wzór Pomoc Ułatwienia RÓWIEŚNICY: akceptacja zrozumienie, tolerancja informacje o trendach poczucie wartości przynależność do grupy kod pomoc, wsparcie TRENER: Zainteresowanie Dostrzeżenie mocnych stron Motywacja Pomoc NAUCZYCIELE: Informacje, pomoc, okazanie zainteresowania, akceptacja motywacja praktyka zawodowa przygotowanie do egzaminów, pracy zauważenie atutów, talentów, rozwijanie zainteresowań nauczyciel autorytet w zawodzie DORADCY stałe miejsce informacje, kontakt, pomoc poznanie samego siebie wyżalić się, poskarżyć czas dla mnie zaufanie kontakt z ciekawymi ludźmi, pracodawcami, zawodami prezentacje szkół, turnieje szkół MEDIA/IDOLE: ludzie sukcesu w biznesie, mediach, sporcie ja też tak chcę im się dało marzenia się spełniają informacje kontakty opinie prezentacje pracodawców

43 Wyniki Projektowanościeżki kształceniadla absolwentów różnych typów szkół, formy udzielania wsparcia uczniom o różnych postawach dotyczących dalszych dróg edukacyjnych i zawodowych 43

44 Wyniki Opracowywano schematy systemu kształcenia np. dla absolwentów gimnazjum wybierających zasadniczą szkołę zawodową 44

45 Wyniki Opracowywanomapy zawodów i kwalifikacjiw obszarach branżowych, np.: 45

46 Wyniki Projektowanomożliwości rozwoju absolwenta w UE na podstawie poznanych powiązań europejskich narzędzi i zasad uczenia się przez całe życie. (źródło: NOTA INFORMACYJNA CEDEFOP, GRUDZIEŃ 2011) 46

47 Podsumowanie doradca w placówce - potrzeby uczniów, rodziców, - trudna sytuacja związana z wyborem spośród wielu dróg, - potrzeby szkoły rekrutacja, nabór, rozwój placówki, - pośrednik absolwent-rynek pracy. 47

48 ( ) analfabetami w XXI w. nie będą ci, którzy nie potrafią czytać i pisać, ale ci, którzy nie potrafią: uczyć się, oduczać i uczyć ponownie( ) Alvin Toffler (amerykański futurysta, profesor Cornell University, Wykładowca New Scholl for Social Researsch} 48

49 Dziękuj kuję za uwagę Elżbieta Żochowska tel.: 22/ w.52 49