Podwyższanie kwalifikacji ogólnych, kluczem do dalszego rozwoju zawodowego

Transkrypt

1 Podwyższanie kwalifikacji ogólnych, kluczem do dalszego rozwoju zawodowego Kwalifikacyjne kursy zawodowe oraz szkolenia przygotowujące do egzaminów eksternistycznych w nowej formule

2 Podstawowe akty prawne Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o Systemie Oświaty Rozporządzenie MEN z dnia 4 stycznia 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach Rozporządzenie MEN z dnia 11 stycznia 2012 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych USTAWA z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256 poz ze zm.) USTAWA z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr.205 poz.1206), która wchodzi w życie z dniem 1 września 2012

3 Ustawa definiuje, że: Podstawa programowa kształcenia w zawodach stanowi obowiązkowe zestawy celów kształcenia i treści nauczania opisanych w formie oczekiwanych efektów kształcenia: wiedzy, umiejętności zawodowych oraz kompetencji personalnych i społecznych, niezbędnych dla zawodów lub kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach, uwzględniane w programach nauczania i umożliwiające ustalenie kryteriów ocen szkolnych i wymagań egzaminacyjnych oraz warunki realizacji kształcenia w zawodach, w tym zalecane wyposażenie w pomoce dydaktyczne i sprzęt oraz minimalna liczba godzin kształcenia zawodowego.

4 Kwalifikacja w zawodzie należy przez to rozumieć wyodrębniony w danym zawodzie zestaw oczekiwanych efektów kształcenia, których osiągnięcie potwierdza świadectwo wydane przez okręgową komisję egzaminacyjną, po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie jednej kwalifikacji. Kwalifikacyjny kurs zawodowy należy przez to rozumieć kurs, którego program nauczania uwzględnia podstawę programową kształcenia w zawodach, w zakresie jednej kwalifikacji, którego ukończenie umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie tej kwalifikacji. Efekty kształcenia - precyzyjny opis tego, co uczeń uczestniczący w procesie kształcenia wie, rozumie i potrafi wykonać, nie później niż pod koniec danego etapu edukacyjnego, po opanowaniu wiedzy, umiejętności zawodowych oraz kompetencji personalnych i społecznych właściwych dla danej kwalifikacji. Egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie należy przez to rozumieć egzamin umożliwiający uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe lub świadectwa potwierdzającego kwalifikację w zawodzie - jeżeli został przeprowadzony w zakresie jednej kwalifikacji.

5 Istotne zapisy podstawy programowej Kształcenie zawodowe w zawodach wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego jest prowadzone w oparciu o podstawę programową kształcenia w zawodach. Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego Administracyjno-usługowy (A) Budowlany (B) Elektryczno-elektroniczny (E) Mechaniczny i górniczo-hutniczy (M) Rolniczo-leśny z ochroną środowiska (R) Turystyczno-gastronomiczny (T) Medyczno-społeczny (Z) Artystyczny (S)

6 Istotne zapisy podstawy programowej cd. Wiedza i umiejętności oraz kompetencje personalne i społeczne, których uczący się nabywa w procesie kształcenia zawodowego, są opisane, zgodnie z ideą europejskich ram kwalifikacji, w języku efektów kształcenia, które obejmują: - Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów, w tym kompetencje personalne i społeczne, - Efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów, - Efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach.

7 Aktualny stan prawny Kształcenie zawodowe realizowane jest na IV etapie edukacyjnym, w szkołach ponadgimnazjalnych. Do dnia obowiązek nauki po ukooczeniu gimnazjum może byd realizowany w: zasadniczej szkole zawodowej o okresie nauczania nie krótszym niż 2 lata i nie dłuższym niż 3 lata, której ukooczenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu, trzyletnim liceum ogólnokształcącym, którego ukooczenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego, trzyletnim liceum profilowanym kształcącym w profilach kształcenia ogólnozawodowego, którego ukooczenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego, czteroletnim technikum, którego ukooczenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu, a także umożliwiającym uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego, trzyletniej szkole specjalnej przysposabiającej do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, której ukooczenie umożliwia uzyskanie świadectwa potwierdzającego przysposobienie do pracy.

8 Po ukooczeniu zasadniczej szkoły zawodowej absolwent podlegający obowiązkowi nauki może kontynuowad kształcenie w: dwuletnim uzupełniającym liceum ogólnokształcącym, którego ukooczenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego, trzyletnim technikum uzupełniającym, którego ukooczenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu, a także uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego. Natomiast osoby legitymujące się wykształceniem średnim naukę mogą kontynuowad w szkole policealnej o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku, której ukooczenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu. W obecnym stanie prawnym świadectwo ukooczenia szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe potwierdza wyłącznie poziom uzyskanego wykształcenia, nie zaś kwalifikacje zawodowe. Dopiero absolwent szkoły może przystąpid do egzaminu przeprowadzanego przez okręgową komisję egzaminacyjną, po zdaniu którego otrzymuje dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe. Do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe mogą przystępowad absolwenci szkół prowadzących kształcenie zawodowe, tj.: zasadniczej szkoły zawodowej, technikum, technikum uzupełniającego, szkoły policealnej.

9 Szkoły dla dorosłych wraz z placówkami kształcenia ustawicznego, placówkami kształcenia praktycznego oraz ośrodkami dokształcania i doskonalenia zawodowego tworzą system kształcenia ustawicznego, który umożliwia: uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych przez osoby, które spełniły obowiązek szkolny uzupełnienie wykształcenia ogólnego poprzez ukooczenie odpowiedniego typu szkoły dla dorosłych (do poziomu wykształcenia średniego) uzyskanie kwalifikacji zawodowych poprzez ukooczenie szkoły dla dorosłych (zasadniczej szkoły zawodowej dla dorosłych, technikum dla dorosłych, technikum uzupełniającego dla dorosłych, szkoły policealnej dla dorosłych) umożliwiającej uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu. Osoby dorosłe mogą także uzyskad tytuł zawodowy odpowiadający nazwie zawodu występującego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, przewidzianego do kształcenia w zasadniczej szkole zawodowej, lub tytuł zawodowy mistrza w tym zawodzie. Egzaminy kwalifikacyjne na tytuł zawodowy lub na tytuł zawodowy mistrza przeprowadzają komisje egzaminacyjne powołane przez kuratora oświaty przy: szkole publicznej lub niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej, prowadzących kształcenie zawodowe placówce kształcenia ustawicznego placówce kształcenia praktycznego. Osoba, która zdała egzamin kwalifikacyjny na tytuł zawodowy, otrzymuje świadectwo uzyskania tytułu zawodowego, zaś osoba, która zdała egzamin kwalifikacyjny na tytuł mistrza otrzymuje dyplom uzyskania tytułu mistrza. Osoby, które ukooczyły pozaszkolne formy kształcenia, jak również osoby nabywające kwalifikacje zawodowe w systemie nieformalnym, nie mają możliwości potwierdzenia i certyfikacji nabytych kwalifikacji zawodowych w systemie egzaminów organizowanych przez okręgowe komisje egzaminacyjne.

10 ZAŁOŻENIA REFORMY Planowany cel reformy w systemie szkolnictwa zawodowego ma zostad osiągnięty poprzez wdrożenie następujących rozwiązao: zmodyfikowanie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z uwzględnieniem podziału zawodów na kwalifikacje oddzielnie potwierdzane w procesie kształcenia wdrożenie zmodernizowanej podstawy programowej kształcenia w zawodach dostosowanie struktury szkolnictwa do nowego modelu kształcenia zawodowego i ustawicznego, w tym: - ujednolicenie cyklu edukacyjnego w zasadniczej szkole zawodowej na rzecz kształcenia trzyletniego - konsolidacja edukacji zawodowej i ustawicznej w centrach kształcenia zawodowego i ustawicznego - umożliwienie osobom dorosłym nabywania kwalifikacji zawodowych w formach kursowych ujednolicenie systemu egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe i otwarcie go na efekty uczenia się formalnego, pozaformalnego i nieformalnego włączenie szkół prowadzących kształcenie zawodowe w system kształcenia ustawicznego.

11 Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego Klasyfikację zawodów szkolnictwa zawodowego, z uwzględnieniem klasyfikacji i zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy określi minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, na wniosek ministra właściwego zakresie zawodu na podstawie upoważnienia zawartego w art. 24 u.o.s.o. Zreformowana kwalifikacja zawodów szkolnictwa zawodowego wskazywad będzie: Zawody i wyodrębnione w ich ramach kwalifikacje Zawody, w których nie wyodrębnia się kwalifikacji, Typy szkół ponadgimnazjalnych, w których może odbywad się kształcenie w danym Zawodzie Ministrów wnioskodawców właściwych dla poszczególnych zawodów Obszary kształcenia, do których są przypisywane zawody Kwalifikacje w zawodzie, których kształcenie może byd prowadzone na kwalifikacyjnych kursach zawodowych. Każda z kwalifikacji będzie oddzielnie potwierdzona w procesie kształcenia w sytemu egzaminów zewnętrznych

12 Elastyczne kształcenie zawodowe

13 Zmiana modelu szkolnictwa NOWY MODEL POLSKIEJ OŚWIATY OD r. Szkoła podstawowa (6 lat) Gimnazjum (3 lata) Liceum ogólnokształ cące (3 lata) Technikum (4 lata) Zasadnicza szkoła zawodowa (3 lata) Szkoła policealna (od 1 do 2,5 roku) Kwalifikacyjne kursy zawodowe Egzamin dojrzałości matura Egzaminy potwierdzające kwalifikacje zawodowe Egzaminy eksternistyczne Gimnazjum dla dorosłych Liceum ogólnokształcące dla dorosłych osoby pełnoletnie (nie uczniowie)

14 Struktura zreformowanej szkoły dla dorosłych NOWY SYSTEM KSZTAŁCENIA DOROSŁYCH OD r. Szkoła podstawowa dla dorosłych Gimnazjum dla dorosłych KWALIFIKACYJNY KURS ZAWODOWY w trakcie nauki w liceum Liceum ogólnokształcące dla dorosłych EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE Szkoła policealna dla dorosłych MATURA

15 Kształcenie ustawiczne Kształcenie ustawiczne to uzupełnianie i podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez osoby dorosłe, które może nastąpid: w drodze kształcenia formalnego (szkolnego) w drodze kursów zawodowych (jedynie na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum) Kształcenie ustawiczne może byd prowadzone jako stacjonarne lub zaoczne, a także z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległośd. Kwalifikacyjne kursy zawodowe Katalog pozaszkolnych form kształcenia określony przez ministra właściwego do sprawoświaty i wychowania, w drodze rozporządzenia, rozszerzony zostanie o nową formę, tj. kwalifikacyjny kurs zawodowy. Kwalifikacyjny kurs zawodowy to kurs, którego program nauczania uwzględnia podstawę programową kształcenia w zawodach, w zakresie jednej kwalifikacji, którego ukooczenie umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie tej kwalifikacji.

16 Od kursu do zawodu Na kwalifikacyjnych kursach zawodowych osoby dorosłe będą mogły uzyskad 251 kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Ukooczenie kwalifikacyjnego kursu zawodowego uprawnia do potwierdzenia nabytych kwalifikacji w systemie egzaminów zewnętrznych przeprowadzonych przez okręgowe komisje egzaminacyjne. Zdobycie wszystkich kwalifikacji składających się na dany zawód wraz z potwierdzeniem odpowiedniego poziomu wykształcenia oznaczad będzie zdobycie pełnego DYPLOMU ZAWODOWEGO.

17 Klasyfikacja właściwa -fragment

18 Tabela z klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego Klasyfikacja właściwa

19 Kwalifikacyjne Kursy Zawodowe Kwalifikacyjne kursy zawodowe mogą byd prowadzone przez: publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych, prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą publicznych i niepublicznych placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego, ośrodkach dokształcania i doskonalenia zawodowego instytucje rynku pracy, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, ze zm.), prowadzące działalnośd edukacyjno-szkoleniową podmioty prowadzące działalnośd oświatową nieobejmującą prowadzenia szkoły, placówki lub zespołu, na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz ze zm.).

20 Organizacja kursów kwalifikacyjnych Kwalifikacyjny kurs zawodowy jest prowadzony według programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodach, w zakresie jednej kwalifikacji. Czas trwania kursu określa minimalna liczba godzin kształcenia zawodowego określona w podstawie programowej kształcenia w zawodach dla danej kwalifikacji Liczba słuchaczy minimum 20. Mniejsza liczba za zgodą organu prowadzącego.

21 Kwalifikacyjne Kursy Zawodowe Osoby, które ukooczą kwalifikacyjne kursy zawodowe będą mogły przystąpid do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, organizowanego przez okręgowe komisje egzaminacyjne. Egzamin zawodowy jest przeprowadzany dla: uczniów (słuchaczy): - trzyletnich zasadniczych szkół zawodowych - czteroletnich techników - szkół policealnych osób, które ukooczyły kwalifikacyjne kursy zawodowe osób, które ukooczyły 18 lat i nie są uczniami szkół egzaminy eksternistyczne

22 System potwierdzenia kwalifikacji zawodowych Okręgowe komisje egzaminacyjne będą przeprowadzały egzaminy: potwierdzające kwalifikacje w zawodzie umożliwiające uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe świadectwa potwierdzającego kwalifikację w zawodzie (w przypadku egzaminu przeprowadzonego w zakresie jednej kwalifikacji) W trakcie nauki w szkole prowadzącej kształcenie zawodowe uczniowie uzyskają, po zdaniu egzaminów przeprowadzanych przez okręgowe komisje egzaminacyjne, świadectwa potwierdzające poszczególne kwalifikacje w zawodzie. Po uzyskaniu świadectw, potwierdzających wszystkie kwalifikacje w zawodzie i ukooczeniu szkoły, uczniowie otrzymają dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe (czyli tytuł technika) wraz z suplementem opisującym nabytą wiedzę, umiejętności i kompetencje, wydawany przez okręgowe komisje egzaminacyjne.

23 Odstąpiono od egzaminów kwalifikacyjnych na tytuł zawodowy odpowiadający nazwie zawodu występującego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego oraz na tytuł zawodowy mistrza w tym zawodzie, przeprowadzanych obecnie przez komisje egzaminacyjne powoływane przez kuratora oświaty. Osoby dorosłe będą mogły także przystąpid do egzaminów na tytuły czeladnika lub mistrza w zawodach występujących w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego oraz w klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy, przed komisjami egzaminacyjnymi izb rzemieślniczych. Osoby dorosłe, które obecnie spełniają warunki przystąpienia do egzaminu na tytuł zawodowy odpowiadający nazwie zawodu występującego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (posiadają wymagane doświadczenie zawodowe w tym zawodzie) będą mogły uzyskad dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu przeprowadzanego przez okręgowe komisje egzaminacyjne.

24 Rodzaje egzaminów eksternistycznych przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne Z zakresu Liceum Ogólnokształcącego - zadanie tych egzaminów równoznaczne jest z uzyskaniem wykształcenia średniego. Do egzaminów dopuszczana jest osoba, która ukooczyła gimnazjum lub ośmioletnią szkołę podstawową. Z zakresu Zasadniczej Szkoły Zawodowej zdanie tych egzaminów równoznaczne jest z uzyskaniem wykształcenia zasadniczego zawodowego. Do egzaminów dopuszczana jest osoba, która ukooczyła gimnazjum lub ośmioletnią szkołę podstawową. Z zakresu Kwalifikacji Zawodowej jeśli zdasz pozytywnie taki egzamin otrzymasz świadectwo kwalifikacji zawodowej. Do egzaminów eksternistycznych (liceum ogólnokształcące oraz zasadnicza szkoła zawodowa) można podchodzid dwa razy w roku: podczas sesji jesiennej w październiku oraz podczas sesji zimowej w lutym. Terminy egzaminów są identyczne na terenie całego kraju. Zdający decyduje sam, kiedy i jakie przedmioty zdaje. Natomiast egzaminy zawodowe można zdawad przez cały rok.

25 Eksternistyczny egzamin zawodowy Osoba, która zda taki egzamin otrzymuje świadectwo kwalifikacji zawodowej. Osoby dorosłe, korzystając z tej możliwości będą mogły podnieśd swoje kwalifikacje zawodowe lub przekwalifikowad się, zwiększając swoje szanse na rynku pracy! Do w/w egzaminu dopuszczona jest osoba, która: a) Ukooczyła gimnazjum lub ośmioletnią szkołę podstawową b) Co najmniej dwa lata kształciła się lub pracowała w zawodzie, w którym wyodrębnnioną daną kwalifikację zgodnie z kwalifikacją zawodów szkolnictwa zawodowego. Dotyczy to: - uczniów po 2 latach nauki w: Technikum 4-letnim lub Zasadniczej Szkole Zawodowej - tzw. złotych rączek czyli osób bez kwalifikacji, ale posiadających praktyczne umiejętności i potrzebujących tylko ich formalnego potwierdzenia