KIERUNEK LEKARSKO-DENTYSTYCZNY

Transkrypt

1 KIERUNEK LEKARSKO-DENTYSTYCZNY Tematy wykładów: W01. Biofizyka układu oddechowego W02. Biofizyka układu krążenia W03. Biotermodynamika W04. Elementy biofizyki komórki W05. Fale mechaniczne i promieniowanie jonizujące w terapii i diagnostyce W06. Pola elektromagnetyczne w diagnostyce medycznej Zagadnienia wykładów: W01. Biofizyka układu oddechowego Rola układu oddechowego w żywym organizmie. Mechanizm wentylacji płuc. Rola ciśnienia wewnątrzpłucnowego i śródpecherzykowego. Właściwości sprężyste tkanki płucnej. Rola napięcia powierzchniowego surfaktantów. Praca wykonywana przez układ oddechowy. Moc oddechowa, wydajność energetyczna układu oddechowego. Wymiana gazowa w płucach. Rola dyfuzji w wymianie gazów oddechowych między krwią a pęcherzykami płucnymi. Prawo Henry'ego. Schemat mechanizmu wymiany gazowej. Zdolność dyfuzyjna płuc. W02. Biofizyka układu krążenia Rola układu krążenia. Obwód krążenia. Prawa hydrodynamiki: prawo Bernoullego (ciśnienie dynamiczne i statyczne w układzie krążenia), prawo ciągłości strumienia, prawo Poiseuille'a (definicja oporu naczyniowego, czynniki wpływające na opór naczyniowy). Spadek ciśnienia w łożysku naczyniowym. Sprężyste właściwości ścian naczynia. Napięcie sprężyste naczyń krwionośnych. Wzór Laplace'a. Zależność napięcia sprężystego tętnicy głównej i żyły głównej od promienia przekroju. Tętno. Fala tętna. Powstawanie tętna w tętnicy głównej. Czynniki wpływające na prędkość fali tętna, diagnostyczna rola wartości prędkości fali tętna. Rola układów tętniczego i żylnego. Praca serca. Moc serca. Wydajność energetyczna serca. W03. Biotermodynamika I i II zasada termodynamiki. Energia wewnętrzna. Praca i ciepło. Entalpia. Procesy egzo- i endotermiczne. Prawo Hessa. Procesy odwracalne i nieodwracalne. Entropia jako miara nieporządku. Entropia a wymiana ciepła. Energia swobodna. Entalpia swobodna. Procesy egzo- i endotermiczne. Potencjał chemiczny. Potencjał elektrochemiczny. Dyfuzja. Osmoza. Ciśnienie osmotyczne. Mechanizmy transportu ciepła. Wpływ temperatury na szybkość procesów biologicznych. Rozkład temperatury w organizmie człowieka. Straty cieplne w organizmach stałocieplnych. Parametry środowiskowe strat cieplnych. Termoregulacja w organizmie człowieka. Granice tolerancji zmian temperatury, znaczenie wilgotności. W04. Elementy biofizyki komórki Błona komórkowa budowa i funkcje, modele błony komórkowej. Podstawowe właściwości błony komórkowej (opór, pojemność, napięcie przebicia, przepuszczalność, napięcie powierzchniowe), potencjał błonowy. Potencjał spoczynkowy. Rodzaje transportu. Potencjał równowagi jonów Na, K, Cl na błonie komórkowej. Wzór Goldmana. Model elektryczny błony komórkowej. Potencjał czynnościowy. Budowa neuronu. Prądy jonowe w błonie po pobudzeniu, zmiany przepuszczalność błony po pobudzeniu. Zależność progowego natężenia bodźca od czasu jego trwania. Reobaza. Chronaksja. Przewodzenie pobudzenia wzdłuż aksonu. Przewodzenie synaptyczne: potencjały pre- i postsynaptyczne (EPSP, IPSP). Model neuronu formalnego. Receptory, potencjał generacyjny. W05. Fale mechaniczne i promieniowanie jonizujące w diagnostyce medycznej Oddziaływanie ultradźwięków z tkankami. Zasady działania urządzeń ultradźwiękowych oraz ich zastosowanie w stomatologii i medycynie: ultrasonografia, ultrasonoforeza, diatermia ultradźwiękowa, fala uderzeniowa. Wykorzystanie promieniowania jonizującego w diagnostyce. Klasyczne zdjęcia rtg wady odwzorowań. Technika zdjęć warstwowych. Zasady rentgenowskiej transmisyjnej tomografii komputerowej tomografii. Rola kontrastu w technice tomografii komputerowej rtg. Radiofarmaceutyki: definicja, sposoby pozyskiwania. Diagnostyka i terapia radioizotopowa. Aparatura diagnostyczna: liczniki scyntylacyjne, scyntygrafy, kamery scyntylacyjne, emisyjna tomografia komputerowa SPECT, emisyjna tomografia komputerowa pozytonowa PET W06. Pola elektromagnetyczne w diagnostyce medycznej Elektrodiagnostyka jakościowa i ilościowa. Biologiczne źródła sygnałów elektrycznych. Bierne właściwości elektryczne tkanek. Pomiary podstawowych parametrów krwi. Konduktometryczny pomiar hematokrytu. Podstawy fizyczne tomografii impedancyjnej, zasada funkcjonowania, zasady konstrukcji obrazu ITK, systemy i układy pomiarowe. Prezentacja wyników konstrukcji obrazu, różnica między tomografią RTG a tomografią impedancyjną. Spin i moment magnetyczny jądra. Wpływ pola magnetycznego na moment magnetyczny jądra wodoru (rodzaje ruchu, dozwolone orientacje i energie). Namagnesowanie podłużne i porzeczne w tkance. Precesja Larmora (wzór). Absorpcja fali elektromagnetycznej przez próbkę zawierającą jądra wodoru warunek jądrowego rezonansu magnetycznego (NMR), krzywa absorpcji. Rola impulsów RF 90 i RF 180 w obrazowaniu NMR. Zjawisko relaksacji podłużnej i poprzecznej. Definicja czasu relaksacji podłużnej T1 i poprzecznej T2. Metoda echa spinowego. Rekonstrukcja obrazów i ich rodzaje (zależne od czasów T1, T2 i gęstości protonowej). Sygnał FID i jego parametry. Rola środków kontrastujących w obrazowaniu NMR. Kodowanie fazowo-częstotliwościowe. Spektroskopia NMR i jej wykorzystanie w biologii medycynie. Ograniczenia i bezpieczeństwo metody.

2 KIERUNEK LEKARSKO-DENTYSTYCZNY Tematy ćwiczeń laboratoryjnych: Ćw01. Ćwiczenie wstępne (A1) Ćw02. Wyznaczanie rozmiarów krwinek metodą mikroskopową (A2, B16) Ćw03. Lepkość cieczy. Lepkość roztworów (A4, A5, B6, B12, B18) Ćw04. Warstwa monomolekularna i napięcie powierzchniowe (A6, A7) Ćw05. Dyfuzja, dializa (A8, A9, B7) Ćw06. Siła elektromotoryczna ogniwa stężeniowego (A12,B7) Ćw07. Osłabianie elektromagnetycznego promieniowania jonizującego (A16, B3, B22) Ćw08. Fotometria (B16, C16) Ćw09. Prawa przepływu. Fala tętna (A17, A18, B6, B18) Zagadnienia na ćwiczenia laboratoryjne: Ćw01. Ćwiczenie wstępne. (A1) Zagadnienia obowiązujące na każdym ćwiczeniu Błąd pomiaru i jego źródła. Szacowanie wartości błędu pomiaru bezpośredniego: błąd systematyczny, błąd przypadkowy (rozrzut wyników pomiarów, krzywa rozkładu normalnego, odchylenie standardowe, odchylenie standardowe średniej, błąd maksymalny średniej). Zasady zapisu wartości błędu pomiaru i wielkości zmierzonej, cyfry znaczące. Szacowanie błędu pomiaru wielkości złożonej: a) przy użyciu cyfr znaczących, b) obliczanie wartości tego błędu. Graficzne opracowywanie wyników pomiarów: sporządzanie wykresów, prostokąty błędów, linie trendu, krzywe ufności. Ćw02. Wyznaczanie rozmiarów krwinek metodą mikroskopową (A2, B16) Prawo załamania światła, współczynnik załamania światła, dyspersja współczynnika załamania światła. Powstawanie obrazu w soczewkach. Równanie soczewki. Budowa i zasada działania mikroskopu bieg promieni. Definicja liniowej i kątowej zdolności rozdzielczej układu optycznego. Zdolność rozdzielcza mikroskopu, czynniki wpływające na jej wartość. Powiększenie oraz powiększenie użyteczne mikroskopu. Immersja. Wyznaczanie rozmiarów mikroobiektów za pomocą mikroskopu. Ćw03. Lepkość cieczy. Lepkość roztworów (A4, A5, B6, B12, B18) Siła tarcia wewnętrznego, współczynnik lepkości. Lepkość względna, lepkość właściwa, graniczna liczba lepkościowa. Wpływ temperatury na lepkość. Przepływ cieczy lepkiej w rurach; prawo Hagena-Poiseuille'a. Lepkość roztworów, lepkość krwi. Metody pomiaru lepkości (metoda Stokesa, metoda wiskozymetryczna). Wyznaczanie rozmiarów cząsteczek metodą wiskozymetryczną. Ćw04. Warstwa monomolekularna i napięcie powierzchniowe (A6, A7) Napięcie powierzchniowe. Ciśnienie pod powierzchnią cieczy, prawo Laplace'a. Siły spójności i przylegania, tworzenie się menisków, kąt zwilżania. Substancje powierzchniowo czynne (surfaktanty). Warstwa monomolekularna, ciśnienie powierzchniowe, izoterma warstwy monomolekularnej. Dipol elektryczny. Woda jako cząsteczka dipolowa. Oddziaływane polarnych i niepolarnych grup z wodą. Wyznaczanie rozmiarów cząsteczek kwasu stearynowego z pomiarów geometrycznych warstwy monomolekularnej. Wyznaczanie napięcia powierzchniowego metodą stalagmometryczną, wzniesienia włoskowatego i metodą pęcherzykową. Ćw05. Dyfuzja, dializa (A8, A9, B7) Opis zjawiska dyfuzji: prawo dyfuzji Ficka, współczynnik dyfuzji (wzór Einsteina-Stokesa i równanie Einsteina-Smoluchowskiego), gradient stężenia. Dyfuzja przez błonę, przepuszczalność błony. Błona przepuszczalna i półprzepuszczalna. Wyznaczanie współczynnika dyfuzji i przepuszczalności błony. Dyfuzja w organizmach żywych, transport gazów w układzie oddechowym. Koloidy. Dializa zewnątrz- i wewnątrzustrojowa. Zjawisko osmozy, ciśnienie osmotyczne, prawo van't Hoffa. Osmometr. Elektrodializa. Ćw06. Siła elektromotoryczna ogniwa stężeniowego (A12, B7) Potencjał chemiczny i elektrochemiczny, elektrolity. Dysocjacja elektrolityczna. Potencjał elektrodowy, wzór Nernsta, potencjał standardowy elektrody. Pomiar potencjału elektrodowego. Potencjał dyfuzyjny, wzór Hendersona. Budowa ogniwa stężeniowego bez przenoszenia i z przenoszeniem. SEM ogniwa i jego pomiar. Ruchliwość a szybkość unoszenia. Potencjał błonowy. Ogniwa galwaniczne w jamie ustnej. Korozja elektrochemiczna. Przewodnictwo elektryczne, opór elektryczny, prawo Ohma. Ćw07. Osłabianie elektromagnetycznego promieniowania jonizującego (A16, B3, B22) Mechanizmy osłabiania promieniowania jonizującego: zjawisko fotoelektryczne, efekt Comptona i zjawisko tworzenia par elektron-pozyton. Prawo Lamberta osłabiania promieniowania jonizującego; ilustracja w skali liniowej i półlogarytmicznej. Warstwa połowiąca, liniowy i masowy współczynnik osłabiania, sposoby ich wyznaczania. Liniowe przenoszenie energii (LET). Gęstość jonizacji. Ćw08. Fotometria (B16, C16) Dziedziny fotometrii energetycznej (obiektywnej) i wizualnej (subiektywnej). Wrażliwość widmowa oka, adaptacja fotopowa (widzenie jasne) i skotopowa (widzenie ciemne), krzywe wrażliwości widmowej. Podstawowe wielkości (definicje i jednostki miary) i prawa fotometrii: natężenie źródła promieniowa, kąt bryłowy, światłość jako wielkość podstawowa w układzie SI, strumień światła, oświetlenie, prawo Lamberta (odwrotnego kwadratu). Zasada działania fotometru Bunsena, budowa i zasada działania fotokomórki i fotoogniwa Ćw09. Prawa przepływu. Fala tętna (A17, A18, B6, B18) Fala tętna. Strumień objętości, prawo ciągłości strumienia. Prawo Bernoullego, ciśnienie statyczne i dynamiczne, ich pomiar. Prawo Hagena-Poiseuille'a, opór naczyniowy. Opór naczyniowy krążenia obwodowego, płucnego i poszczególnych organów. Przepływ laminarny i przepływ turbulentny liczba Reynoldsa. Prędkość przepływu cieczy. Przepływ cieczy lepkiej, lepkość krwi. Przepływ cieczy w naczyniach sprężystych, fala tętna, jej prędkość. Ciśnienie skurczowe i rozkurczowe. Piśmiennictwo: (A) P. Piskunowicz i M. Tuliszka (red.), Wybrane ćwiczenia laboratoryjne z biofizyki, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego, Poznań 2007 (B) (C) B. Kędzia (red.), Materiały do ćwiczeń z biofizyki i fizyki, PZWL, Warszawa 1978

3 (D) F. Jaroszyk (red.), Biofizyka medyczna, Wydawnictwa Uczelniane Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego, Poznań 1993 Symbole podane w nawiasach po tytule ćwiczenia złożone z litery i cyfry oznaczają pozycje piśmiennictwa, których lektura wskazana jest, aby przygotować się do wykonania ćwiczenia: litera oznacza odpowiedni podręcznik wg pozycji wymienionych w piśmiennictwie, a cyfra numer rozdziału w tym podręczniku opisujący tematykę danego ćwiczenia. i tak np. pozycja B14 oznacza podręcznik F. Jaroszyka (red.), Biofizyka podręcznik dla studentów, rozdział 14.

4 KIERUNEK LEKARSKO-DENTYSTYCZNY Tematy seminariów: Se01. Elementy biomechaniki Se02. Właściwości ciał stałych i cieczy z uwzględnieniem tkanek i materiałów stomatologicznych Se03. Biofizyka zmysłu słuchu Se04. Biofizyka zmysłu wzroku Se05. Lasery Se06. Wpływ promieniowania jonizującego na człowieka Zagadnienia na seminaria: SEMINARIA ZAGADNIENIA: Se01. Elementy biomechaniki Siła i moment siły. Siła wywierana przez mięsień rodzaje skurczów mięśnia. Statyka warunki równowagi. Rodzaje równowagi. Klasy dźwigni. Stabilność postawy w warunkach działania sił zewnętrznych. Posturografia. Biomechanika stawów, typy połączeń stawowych, tarcie. Systematyka ruchów, przywodzenie odwodzenie zespoły przeciwstawne. Siły w układzie zębów staw skroniowo żuchwowy siły okluzyjne, siekacze (klin) Elementy ortodoncji aparaty zębowe. Rozwiązywanie problemów: - siły w obrębie kręgosłupa działające na kręgi w trakcie podnoszenia ciężarów - staw łokciowy - obciążone, wyprostowane ramię - stabilność postawy przy działaniu sił zewnętrznych - staw biodrowy - stawanie na palcach. 1. Klasyfikacja skurczów mięśnia z przykładami: izometryczny, izotoniczny, auksotoniczny koncentryczny, ekscentryczny 2. Moment siły: definicja, zwrot i kierunek, przykłady liczbowe obliczania momentu siły. 3. Dźwignie, ich budowa i wynikająca z niej systematyka - klasy dźwigni. Przekładnia dźwigni przykładowe obliczenia. 4. Statyka warunki równowagi statycznej. Rodzaje równowagi z przykładami. Stabilność postawy w warunkach działania sił zewnętrznych. Posturografia i jej znaczenie kliniczne. 5. Dźwignie: obliczenia wartości siły M napięcia mięśnia naramiennego i siły R nacisku na głowę kości ramiennej przy przyjętym ciężarze ramienia Q = 20 N oraz: a) przy braku obciążenia, b) przy obciążeniu Q ęż ąż o wybranej wartości z zakresu 50 do 100 N 6. Żuchwa jako przykład dźwigni analiza sił działających na zęby. Prawo Hooke a. Naprężenie wewnętrzne, moduł Younga oraz granica wytrzymałości dla tkanek zęba. 7. Budowa aparatu ortodontycznego wraz z analizą sił wywieranych na zęby. J.W. Błaszczyk, Biomechanika kliniczna, PZWL, 2004 Se02. Właściwości ciał stałych i cieczy z uwzględnieniem tkanek i materiałów stomatologicznych Właściwości sprężyste. Prawo Hooke'a. Współczynniki i moduły sprężystości liniowej, objętościowej i postaciowej. Odkształcanie ciał krystalicznych i bezpostaciowych. Rodzaje i zakresy odkształceń. Odkształcanie ciał izotropowych i anizotropowych. Bierne właściwości sprężyste tkanek miękkich i twardych. Właściwości cieplne - ciepło właściwe, pojemność cieplna, rozszerzalność cieplna, przewodnictwo cieplne i temperaturowe. Zjawisko piroelektryczne. Właściwości elektryczne. Przewodnictwo elektryczne tkanek. Opór, przewodność, przenikalność i polaryzacja elektryczna w tkankach. Dyspersja właściwości elektrycznych tkanek, współczynnik polaryzacji tkanki. Właściwości elektryczne krwi, przewodnictwo elektryczne zawiesin/krwi wzór Maxwella. Elektryczny obwód zastępczy tkanki. Właściwości magnetyczne tkanek: para -, dia- i ferromagnetki, spuperparamagnetyki. 1. Właściwości sprężyste ciał stałych prawo Hooke`a, naprężenie wewnętrzne, współczynniki i moduły sprężystości liniowej, objętościowej i postaciowej. 2. Odkształcanie ciał krystalicznych i bezpostaciowych rodzaje i zakresy odkształceń, krzywa naprężenie-odkształcenie dla różnych materiałów. 3. Odkształcanie ciał izotropowych i anizotropowych. Bierne właściwości sprężyste tkanek miękkich i twardych. Zjawisko piezoelektryczne. 4. Właściwości cieplne ciał stałych - ciepło właściwe, pojemność cieplna, rozszerzalność cieplna, przewodnictwo cieplne i temperaturowe. Zjawisko piroelektryczne. 5. Właściwości elektryczne tkanek - opór, przewodność, przenikalność i polaryzacja elektryczna w tkankach. Dyspersja właściwości elektrycznych tkanek, współczynnik polaryzacji tkanki.

5 6. Przewodnictwo elektryczne zawiesin/krwi wzór Maxwella. Elektryczny obwód zastępczy tkanki. 7. Właściwości elektryczne układów stomatologicznych opór oraz stała dielektryczna tkanek twardych ludzkich zębów oraz materiałów stosowanych do uzupełnień, galwaniczność. 8. Właściwości magnetyczne tkanek: para -, dia- i ferromagnetki, spuperparamagnetyki. Piskunowicz P., Tuliszka M. Wybrane ćwiczenia laboratoryjne z biofizyki. Wydawnictwo naukowe Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. Poznań Craig R.G. Materiały stomatologiczne. Wydanie polskie - Elservier Urban & Partner, Wrocław Se03. Biofizyka zmysłu słuchu Dźwięk jako zjawisko fizyczne i psychofizyczne. Tor zmysłu słuchu: ucho zewnętrzne, ucho środkowe, ucho wewnętrzne, budowa ślimaka, droga słuchowa: powietrzna i kostna. Metody badania słuchu: subiektywne audiometria tonalna i mowy, badania stroikowe, badania akumetryczne; obiektywne: otoemisje akustyczne, badania elektrofizjologiczne, audiometria impedancyjna. Niedosłuch odbiorczy, przewodzeniowy i mieszany, szumy uszne. Protezowanie niedosłuchów aparaty słuchowe na przewodnictwo powietrzne, rodzaje aparatów słuchowych, aparaty słuchowe na przewodnictwo kostne, implanty słuchu na przewodnictwo kostne, implanty ucha środkowego, implanty ślimakowe. 1. Dźwięk jako zjawisko fizyczne i psychofizyczne. 2. Przewodzenie dźwięku na drodze powietrznej i drodze kostnej. 3. Subiektywne metody badania słuchu i ich rola diagnostyczna. 4. Rola obiektywnych badań słuchu w diagnostyce układu słuchowego. 5. Przyczyny występowania szumów usznych i metody ich leczenia. 6. Charakterystyka niedosłuchów (przewodzeniowy, odbiorczy i mieszany) oraz budowa aparatów słuchowych na przewodnictwo powietrzne i kostne. 7. Rodzaje implantów słuchowych, różnice w budowie i analizie sygnału Se04. Biofizyka zmysłu wzroku Prawa optyki geometrycznej zasady tworzenia obrazów przez układy optyczne. Budowa układu optycznego oka. Model układu optycznego oka oko zredukowane. Akomodacja oka i jej rodzaje. Oko miarowe i niemiarowe. Wady wzroku: klasyfikacja i sposoby ich korekcji. Zdolność rozdzielcza układu wzrokowego. 1. Prawo załamania i odbicia. Załamanie na sferycznej powierzchni łamiącej. Pojęcie ogniska, ogniskowej. Umowa o znakach w optyce. Soczewki sferyczne, ognisko, ogniskowa, płaszczyzna ogniskowa, zdolność skupiająca wzór szlifierzy soczewek. 2. Konstrukcja obrazów tworzonych przez soczewki. Rodzaje obrazów. Równanie soczewkowe. Przykłady obliczeń. 3. Soczewki grube. Definicja płaszczyzn głównych i punktów kardynalnych układu optycznego. Bieg promieni przez soczewki grube. 4. Aberracje. Aberracja sferyczna. Zjawisko dyspersji, aberracja chromatyczna. Astygmatyzm. 5. Układ optyczny oka. Oko zredukowane. Akomodacja oka. Punkt bliski i daleki. Amplituda akomodacji. Wrażliwość widmowa oka. Widzenie skotopowe i fotopowe. 6. Zdolność rozdzielcza oka. Ograniczenia wynikające z wad odwzorowań soczewek i falowych właściwości światła. Dyfrakcja. Obraz dyfrakcyjny kołowej przysłony. Kryterium Rayleigha. Znaczenie budowy siatkówki oka dla zdolności rozdzielczej oka. Wrażliwość widmowa oka. 7. Wady miarowości oka, punkt daleki oka, refrakcja, zasada korekcji wad miarowości. Zasady korekcji prezbiopii i astygmatyzmu. F. Jaroszyk (red.), Biofizyka podręcznik dla studentów, PZWL, Warszawa 2001, 2008, Rozdział 16. A. Styszyński, Korekcja wad wzroku procedury badania refrakcji, α-medica press, Bielsko-Biała 2007 Se05. Lasery Zjawiska emisji spontanicznej i wymuszonej. Budowa i zasada działania lasera rubinowego. Procesy pompowania i inwersji obsadzeń. Właściwości promieniowania laserowego światło spójne, monochromatyczne, wiązka o niskiej rozbieżności i dużej mocy. Zjawiska absorpcji, transmisji, odbicia i rozproszenia promieniowania laserowego. Wpływ promieniowania laserowego na tkanki: absorpcja promieniowania laserowego przez naskórek, hemoglobinę oraz wodę. Kryteria podziału laserów, lasery medyczne i ich rodzaje. Efekty fotochemiczne, efekty fototermiczne i fotojonizacyjne, fotoablacja oraz ich zależność od czasu trwania emisji, długości fali, gęstości mocy użytego promieniowania i rodzaju tkanki. Przykłady zastosowanie światła laserowego w stomatologii, fizjoterapii. Terapia PDT. 1. Budowa i zasada działania lasera. 2. Właściwości światła laserowego. 3. Lasery medyczne i ich rodzaje. 4. Oddziaływanie światła laserowego z materią: odbicie, rozproszenie, pochłanianie i przechodzenie (transmisja). 5. Wpływ promieniowania laserowego na tkanki. 6. Efekt fotochemiczny i fotoablacja. 7. Przykłady zastosowań światła laserowego w stomatologii. F.Jaroszyk (red.), Biofizyka medyczna skrypt dla studentów medycyny i stomatologii, Wydawnictwa Uczelniane Akademii Medycznej im. K. Marcinkowskiego, Poznań 1993 Se06. Wpływ promieniowania jonizującego na człowieka

6 Rodzaje promieniowania jonizującego i jego źródła naturalne i sztuczne. Rozpady promieniotwórczy α, β, γ. Oddziaływanie promieniowania jonizującego (X, n, p, α, β, γ) na materię. Biologiczne i medyczne skutki oddziaływania promieniowania jonizującego na organizmy żywe. Czynniki wpływające na wielkość skutków napromieniowania: LET, gęstość jonizacji, dawka pochłonięta, współczynnik jakości, równoważnik dawki, efektywny równoważnik dawki. Doświadczalne wyznaczanie radiowrażliwości populacji komórkowych: krzywe przeżycia, dawka letalna, moc dawki, efekt tlenowy, efekt fazy cykl życiowego komórek; skutki somatyczne, somatyczno-stochastyczne i genetyczne. Ochrona przed promieniowaniem, zasada ALARA. 1. Rodzaje promieniowania jonizującego i jego źródła. 2. Rozpad promieniotwórczy naturalny i sztuczny, prawo rozpadu. 3. Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią. 4. Biologiczne i medyczne skutki działania promieniowania jonizującego. 5. Czynniki wpływające na skutki działania promieniowania jonizującego na obiekty biologiczne. 6. Krzywe przeżycia. 7. Ochrona przed promieniowaniem F.Jaroszyk (red.), Biofizyka medyczna skrypt dla studentów medycyny i stomatologii, Wydawnictwa Uczelniane Akademii Medycznej im. K. Marcinkowskiego, Poznań 1993