WOJEWODA ŁÓDZKI PNK-IV Łódź, 14 lipca 2014 r.

Transkrypt

1 WOJEWODA ŁÓDZKI PNK-IV Łódź, 14 lipca 2014 r. Pan Andrzej Olszewski Burmistrz Miasta Łęczyca ul. M. Konopnickiej Łęczyca WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 28 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie 1, art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. z 2011 r. Nr 185, poz. 1092) w związku z art. 26 ust. 6 i art. 76 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej 2 (j.t. Dz. U. z 2013, poz. 672) oraz w związku z art. 18 ust. 1 i art ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi 3 (Dz. U. z 2012 r. poz ze zm.) w dniach 3-28 marca 2014 r. 4 w Urzędzie Miasta Łęczyca, ul. M. Konopnickiej 14, Łęczyca, przeprowadzona została, w trybie zwykłym, kontrola w zakresie oceny prawidłowości i legalności wykonywania przez Burmistrza Miasta Łęczyca zadania zleconego z zakresu administracji rządowej, polegającego na wydawaniu, odmowie wydania, zmianie zakresu i cofaniu zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych oraz przekazywania ww. danych i informacji do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej 5 w okresie od 1 września 2013 r. do 10 lutego 2014 r. 1 Dz. U. z 2009 r. Nr 31, poz. 206, ze zm. 2 Dalej zwana: "USDG" 3 Dalej zwana: " UWTPA 4 Czynności kontrolne w siedzibie jednostki kontrolowanej przeprowadzono: 3, 5, 7 i 19 marca 2014 r. 5 Dalej zwana: " CEIDG 1

2 Kontrolę, zgodnie z upoważnieniami Wojewody Łódzkiego z 25 lutego 2014 r. 6 przeprowadzili niżej wymienieni pracownicy Oddziału Kontroli i Skarg Wydziału Prawnego, Nadzoru i Kontroli Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi: 1) Paweł Remisz Zastępca Kierownika Oddziału kierownik zespołu kontrolerów, nr upoważnienia 11/2014; 2) Anna Czajeczna Specjalista członek zespołu kontrolerów, nr upoważnienia 12/2014. Burmistrzem Miasta Łęczyca jest Pan Andrzej Olszewski wybrany na urząd 5 grudnia 2010 r. 7 W toku kontroli wyjaśnień udzielał Pan Wojciech Czaplij - Zastępca Burmistrza 8. Ponadto w czynnościach uczestniczył i składał wyjaśnienia Pan Tomasz Kwiatkowski Podinspektor w Referacie Komunalnym i Ochrony Środowiska w Urzędzie Miejskim w Łęczycy 9. Mając na uwadze opisane w dokumencie ustalenia kontrolowaną działalność należy ocenić: negatywnie w zakresie wydawania, odmowy wydania, zmiany zakresu, cofania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, negatywnie w zakresie przekazywania ww. danych i informacji do CEIDG. I. Przygotowanie organizacyjne do wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych oraz przekazywania danych i informacji do CEIDG. 1. Komórką organizacyjną Urzędu Miejskiego w Łęczycy 10 realizującą zadania w ramach kontrolowanej działalności jest Referat Komunalny i Ochrony Środowiska 11. Kierownik Referatu, Pani Anna Rosińska, odpowiada za efektywne, skuteczne, oszczędne i terminowe wykonywanie zadań wynikających z obowiązujących przepisów 12. Powyższe znalazło odzwierciedlenie w zakresie czynności Kierownika wymienionego Referatu 13. Za bezpośrednie wykonywanie zadań objętych zakresem kontroli odpowiedzialny jest Pan Tomasz Kwiatkowski 14. W zakresie czynności Pana Tomasza Kwiatkowskiego uwzględniony został obowiązek zamieszczania danych w CEIDG. Dane wskazanego pracownika (imię i nazwisko) zostały przekazane do CEIDG przez organ gminy, czym wypełniono wymóg wynikający z art. 26 ust. 4a USDG. 6 Akta kontroli, str. 46, Akta kontroli, str. 50, Akta kontroli, str , Akta kontroli, str. 54, 81-82, 86-90, Dalej zwany UMŁ. 11 Dalej zwany RKIOŚ. Zadanie wynika z 41 ust. 1 pkt 1m Regulaminu Organizacyjnego UMŁ - Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr Burmistrza Miasta Łęczyca z dnia 21 lutego 2013 r. w sprawie nadania Regulaminu Organizacyjnego Urzędowi Miejskiemu w Łęczycy Regulaminu Organizacyjnego 13 Akta kontroli, str Zakres czynności akta kontroli, str

3 2. Do wydawania decyzji administracyjnych w sprawach indywidualnych w kontrolowanym zakresie upoważnieni przez Burmistrza zostali Zastępca Burmistrza 15 oraz Kierownik RKIOŚ Burmistrz powołał Pełnomocnika do spraw rozwiązywania problemów alkoholowych i uzależnień 17, do zadań którego należy m.in. obsługa administracyjna Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Podinspektor RKIOŚ uczestniczył w 2009 r. w szkoleniu związanym z funkcjonowaniem UWTPA w kontekście zmiany USDG W kontrolowanym obszarze nie były prowadzone kontrole wewnętrzne 20. Jak wynika z wyjaśnień Zastępcy Burmistrza, Kierownik RKIOŚ sprawuje bezpośredni nadzór nad realizacją kontrolowanych zadań oraz każdorazowo przegląda dokumentację przygotowaną przez pracownika merytorycznego przed podpisaniem decyzji. 6. W jednostce kontrolowanej nie był prowadzony spis spraw obejmujący badane postępowania, o którym mowa 53 Instrukcji kancelaryjnej 21, co utrudniało przebieg kontroli ze względu na nieusystematyzowanie znaków spraw i numerów zezwoleń. Kontrolującym okazano jedynie listę przedsiębiorców wraz z adresami punktów sprzedaży napojów alkoholowych, wskazaniem czy punkt sprzedaży stanowi sklep czy lokal gastronomiczny oraz datą końcową okresu obowiązywania zezwolenia 22. Wobec ustaleń opisanych w szczególności w pkt 5 i 6, uznać należy, że kontrolowana jednostka nie jest wystarczająco przygotowana organizacyjnie do wykonywania kontrolowanych zadań. Ponadto z ustaleń opisanych w dalszej części dokumentu wynika, że nie jest sprawowany przez Kierownika RKIOŚ bezpośredni nadzór nad wykonywaniem zadań będących przedmiotem kontroli. II. Wydawanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. W kontrolowanym okresie, w 23 postępowaniach wydano 48 zezwoleń, w tym: - 19 na sprzedaż napojów alkoholowych o zawartości do 4,5% alkoholu oraz na piwo (nazywane przez organ zezwalający zezwoleniem typu A), - 14 na sprzedaż napojów alkoholowych o zawartości od 4,5% do 18% alkoholu, z wyjątkiem piwa (nazywane przez organ zezwalający zezwoleniem typu B), - 15 na sprzedaż napojów alkoholowych o zawartości powyżej 18% alkoholu (nazywane przez organ zezwalający zezwoleniem typu C). 15 Na mocy 6 pkt 2 Regulaminu Organizacyjnego UMŁ i odrębnego upoważnienia Burmistrza - akta kontroli, str W zakresie spraw pozostających we właściwości Referatu - na mocy upoważnienia Burmistrza - akta kontroli, str Zarządzeniem nr z dnia 31 grudnia 2013 r. - akta kontroli, str pkt 5 Regulaminu Organizacyjnego UMŁ. 19 Akta kontroli, str Pismo Zastępcy Burmistrza z 13 lutego 2014 r. - akta kontroli, str Załącznik nr 1 do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2011 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej, jednolitych rzeczowych wykazów akt oraz instrukcji w sprawie organizacji i zakresu działania archiwów zakładowych (Dz. U. Nr 14, poz. 67). 22 Akta kontroli, str

4 W okresie od 1 września 2013 r. do 10 lutego 2014 r. nie występowano o wydanie zezwoleń jednorazowych 23. Mając na względzie kryteria legalności i rzetelności w wyniku badania wszystkich postępowań ustalono, co następuje: 1. We wszystkich 23 wnioskach jako podmioty ubiegające się o wydanie zezwolenia wskazani zostali przedsiębiorcy. 2. Żaden z wniosków nie spełnia wymogów formalnych co do treści, wynikających z przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego 24 oraz przepisów prawa materialnego (w tym dotyczących załączników do wniosków), tj: 1) 6 z 23 (26,09%) wniosków nie było podpisanych przez wnoszącego lub osobę umocowaną przez stronę do reprezentowania przedsiębiorcy, co narusza art Kpa. Akta 1 z 6 wyżej wymienionych spraw zawierają co prawda pełnomocnictwo, jednak wydane ono zostało po złożeniu wniosku, a dodatkowo stanowi niepoświadczoną urzędowo kopię. Podinspektor RKIOŚ wyjaśnił: ( ) osoba ta jest mi znana od wielu lat (...). W świetle art Kpa przytoczonych wyjaśnień nie można uznać za zasadne; 2) żaden z wniosków nie zawiera wskazania rodzaju zezwolenia ze względu na formę sprzedaży napojów alkoholowych (do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży), co narusza art. 18 ust. 5 pkt 1 UWTPA. Podinspektor RKIOŚ wyjaśnił, że posiada stosowną wiedzę w zakresie powyższej działalności gospodarczej wynikającą z wcześniej wydanych zezwoleń oraz, że informacja, o której mowa wyżej, zamieszczana była w decyzjach administracyjnych. Dodatkowo 5 z 23 wniosków (21,74%) nie zawiera jednoznacznego wskazania rodzaju zezwolenia ze względu na rodzaj napojów alkoholowych (w 4 oznaczenie rodzaju zezwolenia było odręcznie korygowane, a w 1 przedsiębiorca użył określenia: na sprzedaż napojów alkoholowych; wina i wódki). Jak wyjaśniono, korekty były wynikiem błędów lub niezdecydowania przedsiębiorców; 3) 8 z 23 wniosków (34,78%) nie zawiera wskazania siedziby i adresu przedsiębiorcy (wymaganych na podstawie art. 18 ust. 5 pkt 2 UWTPA), przy czym w 4 przypadkach dane te są zawarte w innych dokumentach dołączonych do wniosków; 4) 4 z 5 wniosków podpisanych przez osoby inne niż przedsiębiorcy nie zawierają wymaganych na podstawie art. 18 ust. 5 pkt 2 UWTPA imion, nazwisk i adresów zamieszkania pełnomocników; 5) 14 z 23 wniosków (60,87%) nie zawiera, wymaganego przepisem art. 18 ust. 5 pkt 3 UWTPA, numeru w rejestrze przedsiębiorców lub ewidencji działalności gospodarczej, z tym że w 7 przypadkach numery te lub NIP przedsiębiorcy figurują w innych dokumentach dołączonych do wniosków (w tym m.in. w wydruku z nieprowadzonej już gminnej ewidencji działalności gospodarczej); 23 Wyjaśnienia Podinspektora RKIOŚ. 24 Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. Z 2013 r., poz. 267 ze zm.) - dalej zwana,,kpa. 4

5 6) we wszystkich wnioskach, z wyjątkiem 1 sprawy (95,65%), nie określono, wymaganego przepisem art. 18 ust. 5 pkt 4 UWTPA, przedmiotu działalności gospodarczej, z tym że w 13 przypadkach informacja ta zawarta jest w dokumentach załączonych do wniosku, np. w wydruku z CEIDG lub odpisie z KRS; 7) 14 z 23 wniosków (60,87%) nie zawiera pełnego adresu punktu sprzedaży (wymieniono wyłącznie nazwę ulicy i numer posesji, pomijając nazwę miejscowości). Powyższy stan narusza art. 18 ust. 5 pkt 5 UWTPA. W 1 przypadku adres jest błędny (zawiera niewłaściwy numer posesji) wskutek pomyłki przy wypełnianiu wniosku przez Podinspektora RKIOŚ 25. Wskazany błąd powielony został w zezwoleniu; 8) w żadnym wniosku (100%) nie podano adresu punktu składowania napojów alkoholowych (magazynu dystrybucyjnego), co stanowi naruszenie art. 18 ust. 5 pkt 6 UWTPA. Opisane powyżej, w pkt 1-8 naruszenia przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego i UWTPA stanowią nieprawidłowości. Podkreślić należy, że we wszystkich wnioskach brakowało od 1 do 4 (z 6 albo 7 26 ) wymaganych informacji wskazanych w art. 18 ust. 5 pkt 1-6 UWTPA. W ocenie kontrolerów jedną z przyczyn ich powstania było stosowanie wzoru wniosku o wydanie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, który nie zawierał pozycji przeznaczonych do ich zamieszczenia. W toku kontroli przedłożono nowy wzór wniosku, w którym uwzględnione zostały wszystkie elementy określone w powołanym przepisie 27. Załączniki wymagane na podstawie art. 18 ust. 6 UWTPA dołączono do 6 z 23 (26,09%) wniosków. W pozostałych przypadkach ustalono, że: 1) dokument potwierdzający tytuł prawny wnioskodawcy do lokalu stanowiącego punkt sprzedaży napojów alkoholowych dołączono do 12 wniosków (52,17%). W 5 przypadkach (21,74%) nie dołączono żadnego dokumentu, a w pozostałych (26,09%) nie można uznać, że załączony dokument spełnia wymogi wymienionego przepisu, co opisano w dalszej części; 2) pisemną zgodę właściciela, użytkownika, zarządcy lub administratora budynku, w sytuacji zlokalizowania punktu sprzedaży w budynku mieszkalnym wielorodzinnym, dołączono do 3 wniosków. Z uzyskanych wyjaśnień Podinspektora RKIOŚ wynika, że żaden z punktów sprzedaży napojów alkoholowych nie jest zlokalizowany w budynku mieszkalnym wielorodzinnym; 3) decyzję właściwego państwowego inspektora sanitarnego o zatwierdzeniu zakładu, o której mowa w art. 65 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. Nr 136, poz. 914, z późn. zm.) dołączono do 17 wniosków 28 (73,91%). W pozostałych 25 Wyjaśnienia Podinspektora RKIOŚ. 26 W przypadku ustanowienia pełnomocników. 27 Akta kontroli, str W 2 sprawach decyzje wydane zostały po dacie wydania zezwoleń. W 1 sprawie załączona do wniosku decyzja nie obowiązywała w dniu złożenia wniosku. 5

6 sprawach brak jest wymaganej decyzji, o której mowa w art. 18 ust. 6 pkt 4 UWTPA. W przypadku braków formalnych wniosków zastosowanie znajduje art Kpa, zgodnie z którym, jeżeli podanie nie czyni zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach prawa, należy wezwać wnoszącego do usunięcia braków w terminie siedmiu dni z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania. Odnosząc się do braków formalnych wniosku stwierdzić należy, że nieusunięte braki powodują bezskuteczność podania, co oznacza, że nie jest ono zdolne do wywołania skutku prawnego wszczęcia postępowania 29. Tymczasem na podstawie opisanych wniosków, pomimo ich braków formalnych, wydane zostały zezwolenia. Zastępca Burmistrza, wyjaśniając przyczyny powyższych nieprawidłowości, powołał się na zasadę szybkości postępowania administracyjnego. Ponadto Podinspektor RKIOŚ wyjaśnił, że ustalone nieprawidłowości są skutkiem braku wnikliwej analizy przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w zakresie sposobu postępowania z podaniami zawierającymi braki formalne oraz wynikają z przeoczenia. Złożone wyjaśnienia nie zasługują na uwzględnienie, bowiem organ zezwalający zobowiązany jest stosować regulacje Kodeksu postępowania administracyjnego. Ponadto jak wynika z orzecznictwa sądów administracyjnych, obowiązująca organ ogólna zasada szybkości postępowania nie może prowadzić do naruszania innych zasad stojących u podstaw postępowania administracyjnego, w szczególności art. 6 Kpa 30. Odnosząc się do załączonych do wniosków dokumentów, mających potwierdzać tytuł prawny wnioskodawcy do lokalu stanowiącego punkt sprzedaży napojów alkoholowych (art. 18 ust. 6 pkt 2 UWTPA), takich jak: nieaktualna umowa najmu lokalu; umowa najmu bez wskazania adresu lokalu; umowa, której stroną jest osoba inna niż wnioskodawca; aneksy do umowy, z których nie wynika okres jej obowiązywania; pismo dotyczące zmiany stawek opłat za użytkowanie lokalu; kopia części umowy najmu lokalu, stwierdzić należy, że nie dowodzą one prawa do dysponowania lokalem. W omawianej kwestii Podinspektor RKIOŚ wyjaśnił, że tytuły prawne do lokalu są weryfikowane przez niego m.in. na podstawie informacji zawartych w bazie danych Wydziału Finansowego UMŁ (w przypadku postępowań, w aktach których brak jest jakiegokolwiek dokumentu w omawianym zakresie, wnioskodawcy są właścicielami lokali). Natomiast załączone dokumenty ww. pracownik ocenił jako wystarczające. Jak wynika z powołanego przepisu, przedmiotowe dokumenty należy dołączyć do wniosku. 3. Wszystkie wnioski o wydanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych zostały pozytywnie zaopiniowane przez Miejską Komisję Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Łęczycy 31, o czym świadczą przedłożone dokumenty z posiedzeń Komisji podpisane przez 29 Patrz: Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. 7. wydanie pod red.: B. Adamiak, J. Borkowski, CH BECK Warszawa 2005, s i Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 listopada 2013 r., II Sa/Wa 957/ Porównaj: Wyrok WSA w Warszawie VI/SA/Wa 1728/ Dalej: Komisja. 6

7 jej Przewodniczącego. Zawierają one informacje o datach posiedzeń, opiniowanych wnioskach i wynikach głosowania. Ponadto na wnioskach figurują adnotacje Pełnomocnika Burmistrza do spraw rozwiązywania problemów alkoholowych i uzależnień, dotyczące pozytywnego zaopiniowania wniosków. Jednak żadne stanowisko nie zostało wyrażone w wymaganej formie postanowienia. Stosownie do art. 18 ust. 3a UWTPA, organ wydaje zezwolenia po uzyskaniu pozytywnej opinii gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych o zgodności lokalizacji punktu sprzedaży z uchwałami rady gminy. Jak stanowi art Kpa, zajęcie stanowiska przez organ następuje w drodze postanowienia, na które służy stronie zażalenie. W złożonych wyjaśnieniach Zastępca Burmistrza podniósł, że Komisja stanowi organ tożsamy z Burmistrzem i wydawanie postanowień przez Komisję jest zbędne, bowiem strona niezadowolona z rozstrzygnięcia może odwołać się od decyzji Burmistrza. W przedmiocie niewyrażania przez Komisję opinii w formie postanowienia wskazać należy na orzecznictwo sądów administracyjnych, zgodnie z którym: jakakolwiek miałaby być treść rozstrzygnięcia organu uzgadniającego, jego forma to postanowienie 32. Wydanie decyzji zezwalającej na sprzedaż napojów alkoholowych musi być poprzedzone uzyskaniem pozytywnej opinii gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych wydanej w trybie art. 106 Kpa 33. Warto zwrócić również uwagę, że wyrażenie opinii przez Komisję w formie postanowienia (o którym mowa w art. 106 Kpa) daje stronie możliwość złożenia zażalenia już na etapie postępowania uzgodnieniowego. Odnosząc się natomiast do kwestii wzajemnej relacji organu wykonawczego gminy i gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych stwierdzić należy, że komisja ta, w myśl art. 4 1 ust. 3 UWTPA, jest organem kolegialnym powoływanym przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Ponadto powołana ustawa określa zadania komisji odrębne od zadań wójta. W tej kwestii wypowiedział się również sąd administracyjny, stwierdzając że do wyłącznej kompetencji gminnej komisji należy ocena zgodności lokalizacji punktu sprzedaży z uchwałą rady, a organ wydający zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych nie jest władny samodzielnie oceniać prawidłowości lokalizacji punktu sprzedaży 34. Wobec powyższego należy odmówić zasadności złożonym wyjaśnieniom. Mając na uwadze przywołane wyroki sądów administracyjnych, w tym NSA, uznać należy, że opisana forma uzgadniania wniosku o wydanie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych nie czyni zadość wymogom Kodeksu postępowania administracyjnego. Zatem wydanie zezwoleń wobec braku postanowień Komisji należy ocenić jako nieprawidłowość. 4. Wszystkie decyzje wydane zostały przed uiszczeniem przez wnioskodawców opłaty, a więc z naruszeniem art ust. 2 UWTPA, który stanowi, że opłatę, o której mowa w ust. 1, wnosi się 32 Wyrok NSA w Warszawie z dnia 7 kwietnia 2011 r. (II OSK 670/10), LEX nr Wyrok WSA w Lublinie z dnia 19 maja 2011 r. (III SA/Lu 506/10), LEX nr Patrz także: wyrok WSA w Olsztynie z dnia 9 października 2012 r. (II SA/Ol 1055/12), LEX nr Wyrok WSA w Lublinie z dnia 19 maja 2011 r. (III SA/Lu 506/10), LEX nr

8 na rachunek gminy, przed wydaniem zezwolenia 35. Opłaty wnoszone były przez przedsiębiorców w terminie od 9 do 99 dni po wydaniu zezwolenia. Podinspektor RKIOŚ wyjaśnił: W sprawach objętych kontrolą opłaty za wydanie zezwoleń zostały wniesione przez przedsiębiorców po wydaniu zezwoleń, ponieważ były traktowane przeze mnie jako kontynuacja zezwolenia. Odnosząc się do cytowanych wyjaśnień, zwrócić należy uwagę, iż przepisy prawa materialnego nie dają możliwości przedłużenia zezwolenia. Zgodnie z art. 18 ust. 12 pkt 2 UWTPA zezwolenie wygasa w przypadku upływu terminu jego ważności, zatem przedsiębiorca chcący kontynuować działalność w zakresie sprzedaży napojów alkoholowych musi ubiegać się o uzyskanie nowego zezwolenia. 5. Sprawy były załatwiane w terminie określonym w art. 35 Kpa, z wyjątkiem 1 postępowania administracyjnego 36. Jak wynika z 1 i 3 powołanego przepisu organy administracji publicznej obowiązane są załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki. Załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania. Natomiast o każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie określonym w art. 35 lub w przepisach szczególnych organ administracji publicznej jest obowiązany zawiadomić strony, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy (art Kpa). W powyższej kwestii Podinspektor RKIOŚ wyjaśnił: przedsiębiorca potrzebował nowego zezwolenia dopiero od 1 stycznia 2014 r. Udzielonych wyjaśnień nie można uznać za zasadne, bowiem data początkowa i data końcowa okresu ważności zezwolenia muszą zostać zamieszczone w zezwoleniu. W tym miejscu zaznaczyć należy, że 18 wniosków (78,26%) nie zawiera daty wpływu do UMŁ. Podinspektor RKIOŚ wyjaśnił, że jako datę wniesienia podania należy przyjąć datę wniosku. Podkreślenia jednak wymaga, że zgodnie z art Kpa datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest dzień doręczenia żądania organowi administracji publicznej. Zatem dla prawidłowego ustalenia daty wszczęcia postępowania istotne jest właściwe dokumentowanie przez organ daty wpływu podania. 6. Zezwoleń udzielono w oparciu o właściwe przepisy, tj. art. 18 ust. 1 UWTPA oraz Uchwałę Rady Miasta Łęczyca w sprawie określenia zasad usytuowania na terenie miasta Łęczyca miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych 37 : 1) oddzielnie na poszczególne rodzaje napojów alkoholowych, co jest zgodne z art. 18 ust. 3 UWTPA; 2) według form sprzedaży napojów alkoholowych, określonych w art. 18 ust. 1 UWTPA; 3) na czas oznaczony, zgodnie z art. 18 ust. 9 UWTPA, za wyjątkiem 5 zezwoleń (10,42%), które wydano na okres krótszy niż wynikający z ww. przepisu. Niewłaściwy okres ważności zezwoleń 35 Stan ustalony na podstawie wydruków z systemu finansowego pokwitowań za,,pozwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych'',,,zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych'',,,koncesje na alkohol'' akta kontroli, str. : Wniosek został złożony 8 października 2013 r., a decyzja została wydana 17 grudnia 2013 r. 37 Uchwała Rady Miasta Łęczyca nr X/84/03 z dnia 30 czerwca 2003 r. 8

9 Podinspektor RKIOŚ wyjaśnił pomyłką. Powyższy stan należy ocenić jako nieprawidłowość. 7. Biorąc pod uwagę wymogi określone w Kodeksie postępowania administracyjnego ustalono, że zezwolenia: 1) wydano w formie decyzji administracyjnej, co jest zgodne art Kpa; 2) zostały podpisane przez osoby, które posiadają upoważnienia do podpisywania decyzji administracyjnych wydawanych w ramach kontrolowanej działalności; 3) zawierają elementy wymagane przepisem art Kpa, przy czym w każdej sprawie, na podstawie art Kpa odstąpiono od uzasadnienia decyzji, jako uwzględniającej w całości żądanie strony. W 4 decyzjach (8,33%) Podinspektor RKIOŚ dokonał korekt zapisów dotyczących daty początkowej okresu obowiązywania zezwolenia (3 przypadki) oraz adresu przedsiębiorcy (1 przypadek) uznając, iż dokonuje w ten sposób sprostowania decyzji w zakresie błędów pisarskich i oczywistych omyłek. Powyższe pracownik wyjaśnił chęcią szybkiego działania na prośbę przedsiębiorcy. Jak stanowi art. 113 Kpa, organ administracji publicznej może z urzędu lub na żądanie strony prostować w drodze postanowienia błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanych przez ten organ decyzjach. Ingerencja w sposób bezprawny w treść decyzji stanowi nieprawidłowość. W kwestii doręczania zezwoleń stronie lub pełnomocnikowi ustalono, co następuje: 1) w 17 przypadkach (35,42%) doręczenie było prawidłowe; 2) w 25 przypadkach (52,08%) brak jest dowodu na doręczenie. Natomiast w 1 przypadku (2,08%) doręczenie jest wadliwe, ponieważ odbiór decyzji potwierdzono wyłącznie podpisem, bez wskazania daty czynności. Podinspektor RKIOŚ wyjaśnił, że przedsiębiorcy zwykle potwierdzają odbiór wyłącznie jednej z decyzji wydanych w postępowaniu, co w ocenie ww. pracownika było wystarczające; 3) 5 decyzji (10,42%) doręczono osobom innym niż przedsiębiorcy, przy czym żadna z tych osób nie była prawidłowo umocowana do reprezentowania przedsiębiorcy. Stosownie do art. 39 Kpa organ administracji publicznej doręcza pisma za pokwitowaniem. Z kolei jak stanowi art Kpa, jeżeli strona ustanowiła pełnomocnika, pisma doręcza się pełnomocnikowi, przy czym kwestię pełnomocnictw poruszono wcześniej. Opisany w pkt 2-3 stan narusza powołane przepisy. W myśl art. 110 Kpa, organ administracji publicznej, który wydał decyzję, jest nią związany od chwili jej doręczenia lub ogłoszenia, o ile kodeks nie stanowi inaczej. Zatem data doręczenia decyzji wyznacza początek biegu terminu na przekazanie danych do CEIDG. Ponadto potwierdzenie doręczenia decyzji stronie, ze wskazaniem daty odbioru, ma istotne znaczenie dla obliczenia terminu do wniesienia odwołania. Wobec powyższego złożonym wyjaśnieniom należy odmówić zasadności. 9

10 III. Wygaśnięcie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych. 1. W okresie objętym kontrolą organ wydał 1 decyzję o wygaśnięciu zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych Decyzja w sprawie wygaśnięcia zezwolenia została wydana na podstawie art. 18 ust. 12 pkt 5 UWTPA, w związku z niezłożeniem przez przedsiębiorcę oświadczenia, o którym mowa w art ust. 4 oraz niedokonaniem opłaty w wysokości określonej w art ust. 5 w terminach, o których mowa w art ust. 7 UWTPA. 3. W zakresie realizacji wymogu zapewnienia stronie czynnego udziału w postępowaniu administracyjnym stwierdzono następujące nieprawidłowości: 1) nie zawiadomiono strony o wszczęciu postępowania z urzędu, co narusza art Kpa; 2) nie zapewniono stronie, przed wydaniem decyzji możliwości wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań, co narusza art. 10 Kpa. Powyższe Zastępca Burmistrza wyjaśnił stosowaniem zasady szybkości postępowania, do czego odniesiono się w części II dokumentu. 4. Wydana decyzja administracyjna spełnia formalne wymogi określone w art Kpa. Natomiast data decyzji została odręcznie przeprawiona. Podinspektor RKIOŚ wyjaśnił, iż dokonał korekty z uwagi na omyłkę pisarską. Powołać w tym miejscu należy wyrok sądu administracyjnego, zgodnie z którym przez oczywiste omyłki należy rozumieć błędy, które jednoznacznie wynikają z zestawienia zebranego w sprawie materiału z treścią decyzji 39. Tymczasem w sprawie nie zgromadzono dokumentacji, która potwierdzałaby oczywistość błędu w oznaczeniu daty decyzji. Ponadto jak wskazano w części II, ingerencja w sposób bezprawny w treść decyzji administracyjnej stanowi nieprawidłowość. Uzasadnienie decyzji jest w części niezgodne z art ust. 7 UWTPA, bowiem określono termin na wniesienie I raty opłaty za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych: do 01 stycznia 2014 r. 40. W myśl ww. przepisu wskazany termin upływa 31 stycznia danego roku kalendarzowego. Błędną informację w decyzji Podinspektor wyjaśnił omyłką pisarską. Mając na względzie opisane okoliczności, niewydanie w opisanym stanie faktycznym postanowienia, o którym mowa w 113 Kpa, stanowi nieprawidłowość. Jak wynika z preambuły do ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, u jej podstaw leży uznanie, iż życie obywateli w trzeźwości stanowi niezbędny 38 Ustalono na podstawie wyjaśnień Podinspektora RKIOŚ. 39 Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 20 lutego 2013 r. (IV SA/Po 1125/12, LEX nr ). 40 Zdanie 1. uzasadnienia zawiera właściwie wskazany termin. 10

11 warunek moralnego i materialnego dobra Narodu. Jednym ze środków służących osiągnięciu celów założonych w powołanej ustawie jest ograniczenie dostępności alkoholu poprzez limitowanie liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych oraz nałożenie na przedsiębiorców działających w tym sektorze gospodarki szczególnych, rygorystycznych wymagań, od spełnienia których uzależnione jest zarówno uzyskanie zezwolenia jak i prowadzenie działalności. Mając na uwadze powyższe oraz opisane ustalenia, stwierdzić należy, że organ nie realizuje w sposób należyty celów powołanej ustawy. IV. Przekazywanie danych i informacji do CEIDG. Pod względem terminowości, poprawności i rzetelności przekazanych do systemu danych zbadano wszystkie zezwolenia opisane w części II oraz wpis w CEIDG dotyczący 1 zezwolenia, które nie zostało wydane. 1. Informacje i dane do CEIDG przekazał upoważniony pracownik UMŁ, tj. Podinspektor RKIOŚ. 2. W wyniku oględzin zapisów w CEIDG oraz na podstawie udzielonych przez Podinspektora RKIOŚ wyjaśnień ustalono, że informacje o zezwoleniach wprowadzane były w sposób niewłaściwy, tj. poprzez modyfikację informacji o poprzednim zezwoleniu wydanym na rzecz danego przedsiębiorcy. Na skutek powyższego data wprowadzenia części informacji o zezwoleniach odpowiada dacie wprowadzenia informacji o wcześniejszym zezwoleniu dla danego przedsiębiorcy. Ustalenie właściwej daty jest możliwe dopiero na podstawie analizy historii wpisu w systemie. 3. Do CEIDG przekazane zostały informacje o 45 zezwoleniach (93,75%). W systemie brak jest danych o 3 zezwoleniach wydanych na wniosek 1 przedsiębiorcy 41 oraz o decyzji w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia, opisanej w części III niniejszego dokumentu. W toku kontroli Podinspektor RKIOŚ wyjaśnił: Do dnia dzisiejszego nie wprowadziłem do CEIDG danych o zezwoleniach wydanych na rzecz firmy ( ) z powodu pominięcia tych zezwoleń podczas wpisywania w dniu 3 lutego 2014 r. 42 Ponadto w systemie figurują dane dotyczące 1 zezwolenia typu B, którego nie udzielono. Według wyjaśnień jest to wynikiem błędu spowodowanego dużą liczbą spraw załatwianych przez ww. pracownika. Wyjaśnień w obu powyższych kwestiach nie można uznać za zasadne. Zarówno nieprzekazanie informacji, jak i przekazanie informacji o zezwoleniu, które nie zostało wydane, narusza art. 37 ust. 5 USDG i stanowi nieprawidłowość. Dodatkowo informacje o udzielonych zezwoleniach na sprzedaż napojów alkoholowych w przypadku 2 spółek cywilnych odnotowano we wpisie tylko jednego ze wspólników. Jako przyczynę Podinspektor RKIOŚ podał, iż wcześniejsze zezwolenie zostało wydane wyłącznie dla jednego przedsiębiorcy. Wyjaśnienia nie zasługują na uwzględnienie, bowiem w myśl art. 4 ust Do 25 kwietnia 2014 r. brak było danych w CEIDG. 42 Wyjaśnienia Podinspektora RKIOŚ z 19 marca 2014 r. 11

12 USDG za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. 4. Zgodnie z art. 37 ust. 5 USDG przekazanie informacji do CEIDG powinno nastąpić niezwłocznie nie później niż następnego dnia roboczego po uzyskaniu informacji o prawomocnym rozstrzygnięciu sprawy. Ustalono, że w żadnym przypadku informacja nie została przekazana do systemu niezwłocznie. W 13 skrajnych przypadkach nieuzasadniona zwłoka w działaniu organu spowodowała również przekroczenie końcowego terminu tj. następnego dnia roboczego po uzyskaniu informacji o prawomocnym rozstrzygnięciu sprawy (przekazanie danych nastąpiło z przekroczeniem terminu wynoszącym od 17 do ponad 20 dni roboczych). Przyjęcie przez ustawodawcę drugiego ze wskazanych terminów wynika z faktu, iż organ często nie ma wiedzy, czy jego decyzja stała się już prawomocna. W niektórych sprawach o prawomocności decyzji można przesądzić dopiero po uzyskaniu zwrotu akt sprawy z sądu. W związku z tym ustawodawca wskazuje, iż obowiązek ten powstaje dopiero po uzyskaniu przez organ wiarygodnej informacji o prawomocnym rozstrzygnięciu sprawy. Jeżeli w sprawie nie zachodzą wymienione okoliczności, przekazanie informacji do CEIDG winno nastąpić niezwłocznie. Z powyższych względów nie można uznać za zasadne wyjaśnień Podinspektora RKIOŚ, w których jako przyczynę opisanego stanu wskazał wykonywanie innych obowiązków służbowych. Ponadto w 1 przypadku (2,08%) dane dotyczące zezwolenia zostały przekazane do systemu przed doręczeniem decyzji stronie, co stanowi naruszenie art. 37 ust. 5 USDG, w związku z art. 110 Kpa. W każdym przypadku (100%) przekazanie danych do CEIDG nastąpiło z naruszeniem terminu ustawowego, co stanowi nieprawidłowość. 5. W zakresie poprawności i rzetelności danych o zezwoleniach ustalono, iż dane obowiązkowe 43 zostały wprowadzone, przy czym niezgodność z treścią zezwoleń stwierdzono w zakresie: 1) informacji o przeznaczeniu napojów alkoholowych do konsumpcji w miejscu albo poza miejscem sprzedaży - 4 przypadki (8,33%); 2) sygnatury spraw - 4 przypadki (8,33%); 3) oznaczenia daty początku lub końca okresu ważności zezwolenia - 5 przypadków (10,42%). Do systemu wprowadzone zostały także (poza elektroniczną formą dokumentu) dane nieobowiązkowe, przy czym niezgodność z treścią zezwoleń stwierdzono w zakresie: 1) numerów zezwoleń - 9 przypadków (39,58%); 2) wprowadzenia daty nadania rygoru natychmiastowej wykonalności - 4 przypadki (8,33%); 43 Instrukcja pn. Dokumentacja powykonawcza ST CEIDG. Dokumentacja użytkownika dla pracowników urzędów obsługujących rejestry działalności reglamentowanej w ST CEIDG. Publikowana na stronie internetowej Ministra Gospodarki: 75e8-497d-8ecb

13 3) oznaczenia daty uprawomocnienia we wszystkich przypadkach, w których została wprowadzona do systemu. Opisane niezgodności naruszają art. 37 ust. 5 USDG w związku z art. 37 ust. 2 USDG, a tym samym stanowią nieprawidłowość. Celem wdrożenia systemu teleinformatycznego umożliwiającego utworzenie i prowadzenie centralnej ewidencji działalności gospodarczej, jest skrócenie czasu i zmniejszenie kosztów rejestracji działalności gospodarczej przez osoby fizyczne, uproszczenie procedur działania administracji publicznej oraz zwiększenie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego wskutek udostępnienia informacji o przedsiębiorcach wpisanych do ewidencji działalności gospodarczej. W rezultacie system umożliwia każdej osobie dostęp, drogą elektroniczną, do zapisanych w CEIDG informacji o przedsiębiorcach zarejestrowanych na terenie Polski. Podsumowując, CEIDG pozwala na uzyskanie informacji czy dany przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży napojów alkoholowych posiada wymagane w tym celu zezwolenie wydane przez właściwy organ. Wskazane naruszenia mają negatywny wpływ na osiągnięcie wskazanych celów, w konsekwencji czego działalność organu w omawianym zakresie należy ocenić negatywnie. Przedstawiając powyższe uwagi i oceny, Wojewoda Łódzki wnosi o: 1) wzmożenie nadzoru nad wykonywaniem zadań objętych zakresem kontroli, w tym wdrożenie skutecznej kontroli funkcjonalnej; 2) dochowywanie wymogów wynikających z UWTPA oraz Kodeksu postępowania administracyjnego w odniesieniu do postępowań administracyjnych związanych ze sprzedażą napojów alkoholowych, tj: - rzetelną weryfikację wniosków o wydanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, a w przypadku braków formalnych, stosowanie przepisu art Kpa, - zapewnienie stronom czynnego udziału w postępowaniu administracyjnym, - wydawanie decyzji administracyjnych zgodnie z art. 18 ust. 3a UWTPA w związku z art Kpa tj. po uzyskaniu opinii gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, wyrażonej w formie postanowienia, - wydawanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych zgodnie z art ust. 2 UWTPA, tj. po wniesieniu opłaty przez przedsiębiorcę, - w przypadku niezałatwienia sprawy w terminie określonym w art. 35 Kpa, stosowanie art. 36 Kpa, zobowiązującego organ administracji publicznej do podania przyczyn zwłoki oraz wskazania nowego terminu załatwienia sprawy, - doręczanie decyzji administracyjnych zgodnie z wymogami Rozdziału 8 Działu I Kodeksu postępowania administracyjnego, 13

14 - w przypadku, gdy w decyzji występują błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki, sprostowanie decyzji w trybie art. 113 Kpa; 3) rzetelne dokumentowanie postępowań administracyjnych, w tym: - oznaczanie daty wpływu wniosków do Urzędu, - w sytuacji, gdy strona działa przez pełnomocnika, włączanie do akt sprawy, zgodnie z art Kpa, oryginału lub urzędowo poświadczonego odpisu pełnomocnictwa; 4) przekazywanie rzetelnych i kompletnych informacji oraz danych o wydanych decyzjach administracyjnych w badanym zakresie zgodnie z: - art. 37 ust. 5 USDG, tj. niezwłocznie nie później niż następnego dnia roboczego po uzyskaniu informacji o prawomocnym rozstrzygnięciu sprawy, - Instrukcją Dokumentacja powykonawcza ST CEIDG. Dokumentacja użytkownika dla pracowników urzędów obsługujących rejestry działalności reglamentowanej w ST CEIDG; 5) wprowadzanie do systemu informacji o dacie upływu terminu ważności zezwolenia, lub w przypadku braku tej daty w systemie, informacji o wygaśnięciu zezwolenia. Na podstawie art. 49 ustawy o kontroli w administracji rządowej, proszę o udzielenie informacji o sposobie wykonania zaleceń, wykorzystaniu wniosków lub przyczynach ich niewykorzystania albo o innym sposobie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości w terminie 30 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. Od przedmiotowego wystąpienia pokontrolnego nie przysługują środki odwoławcze (art. 48 ustawy o kontroli w administracji rządowej). Z up. Wojewody Łódzkiego /-/ Elżbieta Stępczyńska-Gortat Z-ca Dyrektora Wydziału Prawnego, Nadzoru i Kontroli 14