Profilaktyka mastitis. Wpływ żywienia na LKS w mleku

Transkrypt

1 Profilaktyka mastitis Wpływ żywienia na LKS w mleku

2 Krowy chorują na mastitis głównie w okresie poporodowym (od wycielenia do końca 1 miesiąca laktacji), co związane jest nie tylko z wysoką wydajnością mleka, ale także ze zmniejszoną odpornością organizmu w okresie od tygodnia przed porodem do tygodnia po porodzie. (Goff i Horst, 1997)

3

4 Przyczyny pogorszonej odporności w tym okresie nie są w pełni poznane, chociaż uważa się, że niewłaściwe żywienie jest czynnikiem sprzyjającym!!!? - jak niewłściwe żywienie może sprzyjać stanom zapalnym wymienia - co powinno znajdować się w dawce pokarmowej, aby uniknąć stanów zapalnych

5 Z punktu widzenia żywienia czynnikiem największego ryzyka wystąpienia zapalenia wymienia jest nadmierne otłuszczenie krów rozpoczynających laktację

6 Krowy za tłuste są szczególnie narażone na ujemny bilans enrgii w okresie poporodowym Krowy za tłuste są ponad 3 krotnie bardziej podatne na mastitis

7 Zaburzenia w funkcjonowaniu wątroby K! = pogorszenie odporności, w tym na infekcje gruczołu mlekowego Pogorszony apetyt tłustej krowy powoduje, że nie zjada ona w dawce pokarmowej wystarczającej ilości witamin i składników mineralnych

8 Krowy zbyt tłuste zapadają często na choroby metaboliczne okresu okołoporodowego (ketoza, skręt trawieńca, syndrom stłuszczonej wątroby, obrzęk wymienia, porażenie poporodowe), co jeszcze bardziej pogłębia ujemny bilans energii

9 Najskuteczniejszą metodą żywieniową zapobiegania zapalenia wymienia jest właściwe przygotowanie krów do laktacji, a zwłaszcza unikanie nadmiernego otłuszczania krów zasuszonych

10 Czynnikiem sprzyjającym stanom zapalnym wymienia jest również skarmianie nadmiernej ilości białka ulegającemu rozkładowi w żwaczu BURż

11 Nadmiar amoniaku powstającego w żwaczu obciąża wątrobę, co zmniejsza odporność organizmu krowy

12 Istotne jest więc umiejętne bilansowanie dawki pokarmowej, a zwłaszcza właściwe pokrycie zapotrzebowania krowy na BTJN I BTJE

13 Właściwe żywienie mineralno witaminowe krowy = prawidłowy stan zdrowotny wymienia

14 Normy żywienia mineralnego / prof. W. Nowak / zapotrzebowanie w 1 kg SM paszy/ Zapotrz.na 22kgSM lub zasuszona *Ca 7,0-8,5g/9,0-10,0/5,0-6,0 z as/ g/z asusz ona 60-72g *P 3,7-3,9g/2,6-3,0g z as 81,4-85,8g/z as 32,2-36,0g *Mg 3,3g/1,6-2,0g z as 72,6g/z as 19,2-24g *K 8,0-15,0g z as 6,5g g /78g z as *Na 3,0-5,0g/1,0-0,5g z as g/12,0-6,0g z as *Cl 2,0-3,0g/2,0-1,5g z as 44-66g/24-18,0g z as *S 2,0-3,0g/1,6-2,0g z as 44-66g/19,2-24,0g z as Cu 10mg /30poziom toksyczny/ 220mg/660mg toks/ Co 0,1mg /10mgpoziom toksyczny/ 2,2mg/220mg toks/ I 0,3-0,4mg /8poziom toksyczny/ 6,6-8,8mg/176mg toks/ Mn 50mg /1000poziom toksyczny/ 1100mg/22000mg toks/ Zn 45mg /250 poziom toksyczny/ 990mg/5500mg toks/ Se 0,3mg /0,5poziom toksyczny/ 6,6mg/11,0mg toks/ Wit. A 5000jm / 7700jm-9090jm z as jm/100000jm z as Wit. D 1500jm/ 2300jm-2700jm z as jm/30000jm z as Wit. E 50jm/ 77,0jm-91,0jm z as 1100 jm/1000jm z as

15 Zn-cynk - składnik licznych enzymów biorących udział między innymi w odbudowie i namnażaniu komórek - składnik keratyny wyścielającej kanał strzykowy, stanowiącej barierę dla bakterii mogących wnikać do wnętrza gruczołu mlekowego - istotny w funkcjonowaniu układu immunologicznego krowy

16 Niedostateczne pokrycie zapotrzebowania krów na cynk, wynoszącego u krów zasuszonych i w laktacji 50 mg/kg SM, powoduje zwiększenie liczby komórek somatycznych w mleku, podatność na infekcje, schorzenia racic i skóry

17 Se-selen - współdziałanie z witaminą E Im mniej Se w krwi tym więcej komórek somatycznych w zbiorniku mleka Krowy zasuszone powinny pobierać dziennie 3 5 mg Se, natomiast krowy w laktacji 6 8 mg

18 Witamina E - ma działanie przeciwutleniające, ochronne, reguluje przepuszczalność błon komórkowych - zapewnia działanie witamin A i E współdziała z selenem

19 Witamina A Wpływ żywienia na LKS w mleku - ma wpływ syntezę białek, regenerację nabłonka, rozród, syntezę hormonów, proces widzenia. - dawkowanie krowy dojne 5000 j.m./kg/sm, może być wytwarzana z beta karotenu

20 W okresie porodu zmniejsza się koncentracja witaminy A i E we krwi, odpowiednio o 38% i 47% Krowy, u których w dniu porodu koncentracja witaminy E wynosiła <3µg/ml, chorowały 9,4 razy częściej na kliniczną postać mastitis niż krowy z koncentracją powyżej 3 µg/ml (Weiss i in. 1997)

21 Zalecenia dotyczące koncentracji witaminy E w dawce pokarmowej dla krów mlecznych i krów zasuszonych, tj. 15mg/kg SM, wydaje się zbyt niskie (krowa w laktacji ok mg witaminy E/dzień; krowa zasuszona ok..200 mg witaminy E/dzień)

22 Dodatek β-karotenu, zapewniający pobranie mg/krowę/dzień, sprzyja namnażaniu się limfocytów, co może zwiększyć zdolność immunologiczną gruczołu mlekowego

23 Podatność gruczołu mlekowego na infekcje zwiększa się w sytuacji rozluźnienia zwieracza strzyków spowodowanego podkliniczną hipokalcemią Zapobieganie porażenia poporodowego pośrednio zapobiega także zapaleniu wymienia

24 W profilaktyce porażenia poporodowego zwraca się obecnie uwagę nie tylko na ograniczenie spożycia Ca i P w okresie zasuszenia, ale także na utrzymaniu właściwej równowagi kationowoanionowej Nadmierne spożycie kationów, wtym zwłaszcza K, zwiększa ryzyko porażenia poporodowego (Horst i in., 1997)

25 Warunki zoohigieniczne (wentylacja, ściółka, stanowiska) Sprzęt udojowy Stres Żywienie - niedobór energii - nadmiar amoniaku w żwaczu - zakwaszenie żwacza - ubogie żywienie min-witaminowe w okresie przejściowym - hipokalcemia

26 Żywienie profilaktyka LKS Prawidłowe żywienie podstawowe (analiza raportów) Maksymalizacja pobrania suchej masy w okresie przejściowym Minimalizacja ujemnego bilansu energii po wycieleniu Bardzo bogate żywienie mineralno-witaminowe w okresie przejściowym uwzględniające małe pobranie suchej masy Dodatek Se, Zn, biotyny przed wycieleniem (3 tygodnie)

27 Żywienie profilaktyka LKS Wit E 1000 jm przez caly okres zasuszenia szczepienie witamina E i D,+Se 3 tyg przed wycieleniem Profilaktyka obrzęku wymienia Minimalizacja czynników stresowych Doskonała jakość kiszonek Odchów jałówek żywienie min.-wit. zgodne z normami

28 Podsumowanie Sukces lub porażka okres przejściowy węglowodany, pobranie suchej masy, żywienie mineralno-witaminowe Maksymalizacja wydajności czy wydłużenie użytkowania (genetyka) Decyduje opłacalność!!!! Maksymalne wykorzystanie potencjału krowy jest ryzykowne!!! Nowoczesny czy konserwatywny punkt widzenia?

29 Dziękuję