O DDGS słów kilka. Naturalna utylizacja

Transkrypt

1 O DDGS słów kilka Autor: Joanna Soraja Tumanowicz Data: 17 czerwca 2019 Wizja kurczenia się zasobów surowców kopalnianych zrodziła potrzebę poszukiwania alternatyw, które nie obciążają w znacznym stopniu globalnego środowiska. Jednym z takich źródeł są biopaliwa pierwszej generacji, m.in. bioetanol powstały na drodze fermentacji i destylacji roślin uprawnych. Rozwój przemysłu biopaliw wiąże się z koniecznością utylizacji znacznych pokładów produktów ubocznych, które mogą być wykorzystywane w żywieniu zwierząt gospodarskich. Naturalna utylizacja Suszony wywar z kukurydzy Jednym z takich produktów jest DDGS (z ang. Dried Distillers Grains with Solubles), np. suszony wywar z kukurydzy. Wykorzystanie DDGS to nie tylko odciążenie środowiska od produktów ubocznych z przetwórstwa, a również sposób na naturalną utylizację. Ze względu na swój bogaty skład DDGS znalazł zastosowanie w żywieniu różnych gatunków zwierząt 1 / 5

2 gospodarskich. Szczególnie wykorzystywany jest w żywieniu bydła i trzody chlewnej, a nawet w akwakulturze. To, co przemawia za zastosowaniem DDGS w żywieniu zwierząt gospodarskich, to jego skład ma on 2-3-krotnie wyższy udział składników pokarmowych niż forma wyjściowa. Kukurydza w produkcji DDGS Kukurydza jest najbardziej wydajnym spośród zbóż pod względem produkcji bioetanolu. Z jednej tony ziaren kukurydzy powstaje ok. 400 l etanolu oraz 320 kg CO 2 i suszonego wywaru. Roczna produkcja DDGS w USA wynosi 3,5 mln t i w ponad 80% wykorzystywana jest w żywieniu zwierząt, w największym wymiarze bydła. Kukurydza jest najbardziej wydajnym spośród zbóż pod względem produkcji bioetanolu. DDGS sprawdza się jako część tradycyjnych dawek pokarmowych w okresie laktacji krów. Można nim zastąpić całkowicie lub częściowo paszę treściwą np. wysokobiałkową śrutę lub paszę objętościową. Niemniej dla tej grupy produkcyjnej zaleca się wprowadzenie DDGS w zamian za część paszy treściwej niż objętościowej. Tak, by nie obniżyć zawartości tłuszczu mleka poprzez zmniejszenie udziału włókna, którego fermentacja w żwaczu ma wpływ na tworzenie tego składnika. Dobre źródło białka DDGS jest dla bydła bardzo dobrym źródłem białka. Jego poziom stanowi 28-36% w s.m., z czego 47-63% to białko nierozkładalne w żwaczu (RUP) (Schingoethe i wsp. 2002).To niezwykle istotne dla wysokowydajnych krów we wczesnej laktacji, ponieważ mają one duże zapotrzebowanie na białko i aminokwasy. Białko nierozkładalne w żwaczu w niezmienionej postaci przechodzi do dalszych odcinków układu pokarmowego, gdzie tworzące je aminokwasy wchłaniane są w jelicie. Przewidziane w dawce pokarmowej krów mlecznych może służyć profilaktyce powstawiania chorób metabolicznych. Redukuje ujemny bilans energii, co jest szczególnie istotne w stadach wysoko wydajnych krów. DDGS a wzrost wydajności 2 / 5

3 Dodatek DDGS wpływa na wydajność krów mlecznych Janicek i wsp. (2007) dowiedli, iż dodatek DDGS w dawkach dla krów mlecznych ma wpływ na wzrost ich wydajności i poprawę profilu tłuszczu, i białka w mleku. Szulc i wsp. (2011) wskazali na wzrost wydajności w pierwszym okresie laktacji o 2,4 i 1,9 kg dziennie przy częściowym zastąpieniu przez DDGS poekstrakcyjnej śruty sojowej i makuchu rzepakowego w dawce pokarmowej dla wysoko wydajnych krów. Ponadto obserwowano wzrost udziału białek kazeinowych w ogólnej puli białka mleka. Obecność drożdży poprawia smakowitość dawki, dzięki temu DDGS powoduje, że TMR z jego dodatkiem jest chętniej pobierany przez zwierzęta. Drożdże mają również istotny wpływ na lepszy profil aminokwasów niż w ziarnie kukurydzy. Skrobia a fermentacja w żwaczu DDGS z kukurydzy zawiera skrobię na poziome 4,7-5,9% w s.m., czyli znacznie mniej niż w ziarnach kukurydzy (70,6-71,8%). Uboższa ilość skrobi powoduje łagodniejszą fermentację w żwaczu, dzięki czemu nie dochodzi do nagłych spadków ph. Natomiast dłuższe utrzymywanie się wysokiej kwasowości żwacza (poniżej ph 6) prowadzi do wystąpienia kwasicy. Źródło energii i składników mineralnych 3 / 5

4 Suszony wywar z kukurydzy wpływa na poprawę procesów trawiennych Źródło energii w suszonym wywarze z kukurydzy stanowi tłuszcz i włókno (NDF). Udział obu frakcji włókna zawiera się w przedziałach: NDF 38-44%, ADF 19-24% w s.m. Wysoka zawartość nierozpuszczalnych frakcji włókna wpływa na poprawę procesów trawiennych oraz wzrost kwasowości jelit. Zmniejsza również ilość bakterii chorobotwórczych w przewodzie pokarmowym. DDGS jest bogatym źródłem składników mineralnych, szczególnie związków fosforowych, siarki, witamin z grupy B oraz substancji biologicznie czynnych, tj. nukleotydów, inozytolu, kwasów nukleinowych, mannanoligosacharydów, beta-glukanów. DDGS, jako nośnik fosforu, może przeciwdziałać jego niedoborom. Siarka a porażenie poporodowe Według badań Bodarskiego i wsp. (2010) wysokowydajne krowy mleczne narażone są w okresie okołoporodowym na subkliniczną hypofosfatemię. Towarzyszy ona często porażeniu poporodowemu. Wysokie stężenie siarki w DDGS przeciwdziała występowaniu chorób typowych dla okresu okołoporodowego, jak hypokalcemia i wspomniane porażenie poporodowe. W składzie DDGS znajduje się około 10% oleju kukurydzianego, który wpływa na korzystny profil tłuszczu, bogaty w nienasycone kwasy tłuszczowe, m.in. kwas linolowy. To z kolei kształtuje skład tłuszczu mleka. Wady DDGS Prozdrowotny wpływ długołańcuchowych kwasów tłuszczowych na nasz organizm jest 4 / 5

5 Powered by TCPDF ( potwierdzony badaniami. A ich cennym źródłem jest m.in. mleko krowie. Na przestrzeni ostatnich lat, w dobie przywiązywania coraz większej uwagi do zdrowego menu, wzrosło zainteresowanie rolą nienasyconych kwasów tłuszczowych w diecie człowieka. Prozdrowotny wpływ długołańcuchowych kwasów tłuszczowych na nasz organizm jest potwierdzony badaniami. A ich cennym źródłem jest m.in. mleko krowie. Poza zaletami stosowania DDGS, jak korzystny skład i jego wpływ na wartość cech użytkowych krów mlecznych, należy zwrócić uwagę na jego istniejące wady. Jedną z nich są trudności w standaryzacji tego produktu, więc skład i strawność wywarów z kukurydzy mogą różnić się między sobą. Różnice związane są też z barwą, strukturą i wielkością cząstek wywaru. Przechowywanie oraz zdolność do zbrylania się DDGS może również wiązać się z trudnościami. Istnieje też prawdopodobieństwo skażenia mikotoksynami. Ich zawartość w DDGS może być nawet trzykrotnie wyższa niż w ziarnie. Stanowi także czynnik wskazujący na konieczność prowadzenia rutynowych kontroli w tym zakresie. Bilans zysków i strat Niemniej wymienione wcześniej zalety i wpływ DDGS na parametry mleczności przemawia za stosowaniem go w żywieniu stada. Ponadto korzystniejsza cena niż produktu wyjściowego ziarna kukurydzy, jest dodatkowym atutem. Co prawda unijne przepisy przewidują zmniejszenie do 2020 r. udział biopaliw pierwszej generacji z planowanych 10% do 7%. Kładą one nacisk na zwiększenie produkcji biopaliw drugiej generacji, pozyskiwanych m.in. z alg. Nie zmienia to jednak faktu, że suszony wywar z kukurydzy będzie obecny w przemyśle paszowym ze względu na ciągłą produkcję biopaliw i innych sektorach przemysłu, gdzie wykorzystywana jest fermentacja zbóż. 5 / 5