1. Warunki stosowania ulgi rehabilitacyjnej

Transkrypt

1 Wszystkie odliczenia wydatków na cele rehabilitacyjne przysługujące w roku podatkowym należy zsumować i odliczyć jedną kwotę, wykazując ją w załączniku PIT/O. Ulga rehabilitacyjna wynika z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej UPIT) i jako preferencja podatkowa obwarowana jest wieloma warunkami, po których spełnieniu podatnik może zastosować odliczenie. 1. Warunki stosowania ulgi rehabilitacyjnej Jest to ulga przeznaczona dla podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu pozostają osoby niepełnosprawne, czyli opiekuna osoby niepełnosprawnej". Warunkiem odliczenia wydatków jest posiadanie przez osobę niepełnosprawną, której dotyczy wydatek: - orzeczenia o stopniu niepełnosprawności lub - decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną lub - orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów lub - orzeczenia o niepełnosprawności, wydanego przez właściwy organ na podstawie odrębnych przepisów obowiązujących do dnia r. 1 / 11

2 Podatnik, na którego utrzymaniu pozostają osoby niepełnosprawne może skorzystać z ulgi, jeżeli osobą niepełnosprawną pozostającą na jego utrzymaniu jest współmałżonek, są dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe - jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają kwoty limitu 9120 zł. Odliczeniu mogą podlegać określone w zamkniętym katalogu wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesione w roku podatkowym przez określoną grupę podatników (art. 26 ust. 1 pkt 6 UPIT). Są to wydatki dotyczące: - adaptacji i wyposażenia mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, - przystosowania pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, - zakupu i naprawy indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego, - zakupu wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, - odpłatności za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym, - odpłatności za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatności za zabiegi rehabilitacyjne, - opłacenia przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa - w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł, - utrzymania przez osoby niewidome I lub II grupy inwalidztwa, psa przewodnika - w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł, - opieki pielęgniarskiej w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usług opiekuńczych świadczonych dla osób 2 / 11

3 niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa, - opłacenia tłumacza języka migowego, - koloni i obozów dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 roku życia, - leków - w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą limitu 100,00 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki stale lub czasowo, - odpłatnego, koniecznego przewozu na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne: - osoby niepełnosprawnej - karetką transportu sanitarnego, - osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 - również innymi środkami transportu niż karetką transportu sanitarnego, - używania samochodu osobowego stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne - w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł, - odpłatnych przejazdów środkami transportu publicznego związanych z pobytem: - na turnusie rehabilitacyjnym, - w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego, zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych, - na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 lat. Odliczenie przysługuje, jeżeli wydatki te nie zostały sfinansowane ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone w jakiejkolwiek formie. Jeśli wydatki te były częściowo dofinansowane z tych funduszy, to odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą dofinansowaną lub zwróconą w jakiejkolwiek formie. 3 / 11

4 2. Orzeczenie o niepełnosprawności Warunkiem skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej jest posiadanie przez podatnika orzeczenia wydanego przez uprawniony do tego organ. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawny ch (Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92) niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy. O niepełnosprawności orzekają: 1. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Lekarz orzecznik do celów ubezpieczeń społecznych orzeka o zdolności do pracy zawodowej, a jego orzeczenie służy tylko celom rentowym. Lekarz orzecznik może orzec: - całkowitą niezdolność do pracy i niezdolność do samodzielnej egzystencji, - całkowitą niezdolność do pracy, - częściową niezdolność do pracy; 4 / 11

5 - Powiatowe Zespoły ds. Orzekania o Niepełnosprawności (PZON) przy powiatowych centrach pomocy rodzinie - do celów rehabilitacyjnych, udzielania pomocy socjalnej i korzystania z uprawnień przysługujących osobom niepełnosprawnym. Na podstawie ww. ustawy ustala się trzy stopnie niepełnosprawności: - znaczny, - umiarkowany, - lekki. Orzeczenie o zaliczeniu do odpowiedniego stopnia niepełnosprawności wydaje się na wniosek osoby zainteresowanej. Stopień niepełnosprawności osoby zainteresowanej orzeka się na czas określony lub na stałe; - Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) wydaje orzeczenie o niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. Osoby o stałej lub długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, którym przysługuje zasiłek pielęgnacyjny traktowane są na równi z osobami zaliczonymi do znacznego stopnia niepełnosprawności; pozostałe osoby traktowane są na równi z osobami zaliczonymi do lekkiego stopnia niepełnosprawności; - MON lub MSWiA. Ważne orzeczenia służb mundurowych o zaliczeniu do jednej z grup inwalidztwa, wydane przed 1 stycznia 1998 r. przez komisje lekarskie podległe na podstawie odrębnych przepisów dotyczących niezdolności do służby, przekłada się na następujące stopnie niepełnosprawności: - orzeczenie o zaliczeniu do I grupy inwalidztwa traktowane jest na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, - orzeczenie o zaliczeniu do II grupy inwalidztwa traktowane jest na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, - orzeczenie o zaliczeniu do III grupy inwalidztwa w związku ze służbą z jednoczesnym orzeczeniem inwalidztwa III grupy z ogólnego stanu zdrowia traktowane jest na równi z lekkim stopniem niepełnosprawności. 5 / 11

6 Warunkiem skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej jest posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności. Ustawodawca nie wskazał żadnego z powyższych organów, dlatego niezależnie od organu wydającego takie orzeczenie wszystkie ww. orzeczenia uprawniają do skorzystania z ulgi na warunkach określonych w ustawie. Niektóre z odliczeń dotyczą tylko osób z niepełnosprawnością I lub II grupy. 3. Dokumentacja wydatków objętych ulgą rehabilitacyjną Wydatki, które dotyczą ulgi rehabilitacyjnej muszą być odpowiednio udokumentowane. Aby pomniejszyć dochód o te wydatki, musimy mieć dokumenty potwierdzające ich poniesienie. Mogą to być na przykład rachunki lub faktury, opinia lekarska. Jeżeli podatnik ich nie posiada, nie może skorzystać z ulgi. Wyjątek stanowią wydatki na: 1. opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa, 2. utrzymanie przez osoby niewidome I lub II grupy inwalidztwa psa przewodnika, 3. używanie samochodu osobowego stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, na potrzeby związane z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne. Ustawodawca zezwala na rozliczenie ww. wydatków bez konieczności posiadania dokumentów potwierdzających ich poniesienie w ramach przysługującego podatnikowi limitu. 6 / 11

7 4. Ulga rehabilitacyjna w deklaracji rocznej Wszystkie odliczenia wydatków na cele rehabilitacyjne przysługujące w danym roku podatkowym należy zsumować i odliczyć jedną kwotę, wykazując ją w załączniku PIT/O Informacja o odliczeniach od dochodu (przychodu) i od podatku" w części B rubryce 3 Wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych". PIT/O jest załącznikiem do zeznania rocznego PIT-36, PIT-37, PIT-28. Nie mogą odliczyć tej ulgi podatnicy rozliczający się na formularzu PIT-36L oraz PIT-38. Kwota ulgi podlega odliczeniu od dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania. 5. Porady praktyczne - Kwota limitu 2280 zł jest odliczeniem ryczałtowym. Nie ma znaczenia to, iż orzeczenie o niepełnosprawności zostało przyznane w ciągu roku. - W przypadku gdy zarówno podatnik, jak i jego małżonek są osobami niepełnosprawnymi, każdemu odrębnie przysługuje limit 2280 zł. 7 / 11

8 Przewóz osób niepełnosprawnych - przystosowanie pojazdów mechanicznych - Jeżeli dochody osoby niepełnosprawnej nie przekraczają rocznie 9120 zł i jest ona na utrzymaniu opiekuna", to wydatki na przewóz takiej osoby na zabiegi rehabilitacyjne może odliczyć opiekun". - Jeżeli dochody osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie o I lub II grupie inwalidztwa przekraczają roczny limit 9120 zł, a nie posiada ona samochodu, aby mogła skorzystać z ulgi określonej jako wydatki na koszty przewozu na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne, powinna zawrzeć z osobą dowożącą ją na takie zabiegi umowę o świadczenie takiej usługi. Wydatki na tę umowę będą mogły być zaliczone jako koszty przejazdu osoby niepełnosprawnej na zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne (art. 26 ust. 7a pkt 13 lit. b) UPIT). - Ulga nie dotyczy wydatków związanych z wyjazdami do lekarzy, których celem jest jedynie rozpoznanie bieżącego stanu zdrowia pacjenta, tj. na wizyty kontrolne czy wskazanie dalszego sposobu leczenia. - Przewóz osób niepełnosprawnych samochodem sklasyfikowanym jako samochód ciężarowy nie może zostać uznany jako wydatek na cele rehabilitacyjne. - Podwójny limit odliczenia nie przysługuje rodzicom będącym współwłaścicielami samochodu osobowego, którym dowożą niepełnosprawne dziecko na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne. - Wydatku na zakup samochodu osobowego (raty kredytu) nie można odliczyć od dochodu. W ustawie wprost zostały wymienione wydatki tylko na użytkowanie samochodu. Wydatki na leki - Największy problem sprawia odliczenie wydatków na leki. Niezbędnym warunkiem odliczenia jest stwierdzenie przez lekarza specjalistę, że niepełnosprawny powinien stosować leki stale lub czasowo. Ulga na lekarstwa przysługuje wszystkim osobom mającym stwierdzony stopień niepełnosprawności, objęte ulgą są również wydatki na lekarstwa dla niepełnosprawnych dzieci do lat / 11

9 - Wydatki na leki rozlicza się za okresy miesięczne. Z odliczenia można skorzystać, jeżeli wydatki te przekraczały w danym miesiącu 100 zł. Ulga na lekarstwa obejmuje tylko różnicę/nadwyżkę między kwotą 100 zł a tym, co rzeczywiście wydano w danym miesiącu. Przykład Jeżeli osoba niepełnosprawna przeznaczyła w danym miesiącu na leki np. 165 zł, ma prawo odliczyć od dochodu 65 zł (165 zł zł). W celu ustalenia odliczenia przysługującego za cały rok, trzeba zsumować odliczenia za poszczególne miesiące. - Zdarza się, że nie we wszystkich miesiącach niepełnosprawny ponosi wydatki na leki, realizuje jednorazowo recepty obejmujące leki potrzebne na np. trzy miesiące. Jest to rozliczenie korzystniejsze. Przykład Osoba wydaje na leki miesięcznie 195 zł, czyli za trzy miesiące 585 zł. W takim przypadku za miesiąc, w którym zrealizuje receptę, może pomniejszyć dochód o 485 zł (585 zł zł). Gdyby te same wydatki zostały rozłożone na trzy miesiące, odliczenie będzie wynosiło tylko 285 zł (95 zł x 3). 9 / 11

10 - Nie uznaje się za leki materiałów opatrunkowych. - Nie podlegają odliczeniu wydatki na zakup środków higieny osobistej, np. pampersów. Wydatki na adaptację i wyposażenie mieszkania oraz domu - Stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności - zakup i naprawa indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych ułatwiających wykonywanie czynności życiowych. Są to wydatki nielimitowane, muszą jednak być potwierdzone fakturami (rachunkami). - Ustalenie czy konkretne urządzenie/sprzęt jest niezbędne w rehabilitacji, należy do lekarza specjalisty. - Odliczeniu nie podlegają wydatki na zakup sprzętu gospodarstwa domowego, gdyż wyłączenie możliwości dokonania takiego odliczenia zostało zapisane wprost w ustawie. Wydatki na zabiegi rehabilitacyjne - Jeżeli osoba niepełnosprawna będąca na utrzymaniu podatnika nie uzyskuje dochodów przekraczających 9120 zł rocznie, to podatnik może odliczyć od swoich dochodów wydatki na zabiegi rehabilitacyjne osoby niepełnosprawnej. Nie jest konieczne posiadanie statusu 10 / 11

11 opiekuna osoby niepełnosprawnej". Istotne jest jednak zalecenie od lekarza uczestnictwa w takich zabiegach. - Zajęcia typu joga, tai-chi itp. nie są formą rehabilitacji, mimo że polecił je lekarz i faktycznie mogą pomóc w terapii. - Jeżeli dziecko przebywa w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego wraz z opiekunem, nie jest możliwe odliczenie wydatków związanych z pobytem opiekuna. - Wydatek na zakup okularów, np. progresywnych, można zaliczyć do ulgi pod warunkiem, że okulary są niezbędne w procesie rehabilitacji i wiążą się ze schorzeniem niepełnosprawnej osoby. Konieczność ich używania powinna potwierdzać opinia lekarza. Niezbędny jest dowód zakupu okularów. - Wydatek na zabieg operacyjny nie mieści się w katalogu wydatków rehabilitacyjnych. 11 / 11