Ulga rehabilitacyjna

Transkrypt

1 Ulga rehabilitacyjna Podatnik będący osobą niepełnosprawną i posiadający orzeczenie o niepełnosprawności, który ponosi wydatki na cele rehabilitacyjne bądź na cele ułatwiające wykonywanie czynności życiowych, może w zeznaniu rocznym odliczyć od dochodu (przychodu) niektóre z tych wydatków w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Z odliczenia może także korzystać podatnik mający na utrzymaniu osobę niepełnosprawną, ponoszący wydatki na cele rehabilitacyjne tej osoby. Osoby uprawnione do skorzystania z odliczenia Z ulgi rehabilitacyjnej może skorzystać podatnik, który: 1. ma status osoby niepełnosprawnej 1 - tzn. osoby, która posiada: orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach lub decyzję przyznającą rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo orzeczenie o niepełnosprawności, wydane na podstawie odrębnych przepisów, w przypadku gdy osoba ta nie ukończyła 16 roku życia, albo orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez właściwy organ na podstawie odrębnych przepisów obowiązujących do dnia 31 sierpnia1997 r. 2. ma na utrzymaniu osobę niepełnosprawną: współmałżonka, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbów, rodziców, rodziców współmałżonka, rodzeństwo, ojczyma, macochę, zięciów, synowe jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają kwoty zł. 2 W przypadku, gdy oboje rodzice łożą na utrzymanie niepełnosprawnego dziecka (bez względu na to, czy pozostają w związku małżeńskim czy też nie), każdemu z nich przysługuje prawo do ulgi rehabilitacyjnej w wysokości faktycznie poniesionego przez siebie wydatku. Z tym, że w przypadku wydatków ograniczonych limitem kwotowym, każdemu z rodziców przysługuje odrębny (własny) limit. Wydatki podlegające odliczeniu Wydatki na cele rehabilitacyjne oraz na cele ułatwiające wykonywanie czynności życiowych dzielą się na dwie kategorie: wydatki limitowane podatnik może odliczyć faktycznie poniesione wydatki do wysokości limitu, wydatki nielimitowane podatnik ma prawo odliczyć co do zasady całą wartość faktycznie poniesionych kosztów. 1 I grupa inwalidztwa - osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów orzeczono: całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo znaczny stopień niepełnosprawności. II grupa inwalidztwa - osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono: całkowitą niezdolność do pracy albo umiarkowany stopień niepełnosprawności. 2 Do kwoty zł wlicza się również dochody zwolnione z opodatkowania np. zapomogę.

2 I. Do wydatków limitowanych należą: opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa odliczenie przysługuje w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty zł; utrzymanie przez osoby niewidome i niedowidzące zaliczone do I lub II grupy inwalidztwa oraz osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczone do I grupy inwalidztwa psa asystującego, o którym mowa w ustawie o rehabilitacji zawodowej odliczyć można kwotę nieprzekraczającą w roku podatkowym zł; używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne zaliczone do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne odliczeniu z tego tytułu podlega kwota w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym zł; zakup leków w odniesieniu do tych wydatków odliczyć można kwotę stanowiącą różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki stale lub czasowo. II. Do nielimitowanych zaliczyć należy wydatki poniesione na: adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności; przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności; zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego; zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności; odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym; odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjnoopiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne; opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa; opłacenie tłumacza języka migowego; kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 roku życia; odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne: a) osoby niepełnosprawnej karetką transportu sanitarnego, b) osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 również innymi środkami transportu niż wymienione w lit. a; odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem: a) na turnusie rehabilitacyjnym, b) w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych, 2

3 c) na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 roku życia. Warunki uprawniające do skorzystania z odliczenia Z odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej może skorzystać podatnik, który: 1. Uzyskał przychody (dochody) opodatkowane skalą podatkową i/lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. 2. Poniósł wydatki kwalifikujące się do wydatków na cele rehabilitacyjne lub na cele ułatwiające wykonywanie czynności życiowych, a wydatki te nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków: Zakładowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (ZFRON), Zakładowego Funduszu Aktywności (ZFA), Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ), Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) ani zwrócone w jakiejkolwiek formie. W przypadku, gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie. 3. Jest w stanie udokumentować poniesione wydatki. Wysokość wydatków na cele rehabilitacyjne ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie zawierającego w szczególności: dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi lub towaru) i sprzedającego towar lub usługę, rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz kwotę zapłaty. Dowodem tym nie musi być faktura VAT. Może to być również np. rachunek, umowa, dowód zapłaty. UWAGA! Nie ma znaczenia gdzie podatnik dokona wydatku czy w kraju czy za granicą. Do przeliczenia poniesionych wydatków w walucie obcej na polskie złote stosuje się średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia wydatku. UWAGA! Obowiązek udokumentowania nie dotyczy wydatków związanych z: opłaceniem przewodników osób niewidomych zaliczonych do I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa, utrzymaniem przez osoby niewidome i niedowidzące zaliczone do I lub II grupy inwalidztwa oraz osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczone do I grupy inwalidztwa psa asystującego, używaniem samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na 3

4 utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne. Jednakże na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnik jest obowiązany przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności: wskazać z imienia i nazwiska osoby, które opłacono w związku z pełnieniem przez nie funkcji przewodnika; okazać certyfikat potwierdzający status psa asystującego; okazać dokument potwierdzający zlecenie i odbycie niezbędnych zabiegów leczniczorehabilitacyjnych. Sposób odliczenia Wydatki na cele rehabilitacyjne podlegają odliczeniu od dochodu (przychodu) w roku podatkowym, w którym zostały poniesione. Co do zasady odliczeniu podlegają wydatki poniesione od daty uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności, chyba że w orzeczeniu tym wskazano, że niepełnosprawność datowana jest wcześniej niż data wydania orzeczenia. W takiej sytuacji podatnik może odliczyć wydatki poniesione po dniu wskazanym w orzeczeniu jako data ustalenia niepełnosprawności. Jaką kwotę można odliczyć? W przypadku wydatków: 1) nielimitowanych podatnik może odliczyć kwotę faktycznie poniesioną (w całości to co sam zapłacił), 2) limitowanych górną granicą kwotową podatnik może odliczyć kwotę faktycznie poniesioną (to co sam zapłacił) nie więcej niż określony w przepisach limit, 3) częściowo sfinansowanych ze środków ZFRON, ZFA, PFRON, NFZ, ZFŚS oraz zwróconych w jakiejkolwiek formie podatnik może odliczyć różnicę pomiędzy wydatkami faktycznie poniesionymi a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy lub zwróconą w jakiejkolwiek formie, 4) poniesionych na zakup leków podatnik może odliczyć różnicę pomiędzy wydatkami faktycznie poniesionymi w danym miesiącu a kwotą 100 zł. Ulga rehabilitacyjna odliczana jest od: dochodu przez podatnika opodatkowanego według skali podatkowej (uzyskującego np. dochody z umowy o pracę, umowy zlecenia, działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych), przychodu przez podatnika opodatkowanego zryczałtowanym podatkiem dochodowym od przychodów ewidencjonowanych (uzyskującego przychody z najmu prywatnego bądź z działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem ewidencjonowanym). Podatnicy uprawnieni do ulgi rehabilitacyjnej, którzy prowadzą działalność gospodarczą i/lub osiągają przychody z najmu mogą odliczać ulgę już na etapie ustalania zaliczek na podatek dochodowy bądź przy obliczaniu ryczałtu. Pozostali podatnicy uzyskujący dochody opodatkowane według skali podatkowej (np. z emerytury/renty, ze stosunku pracy, umów zlecenia i o dzieło) mogą skorzystać z odliczenia dopiero po zakończeniu roku w składanym zeznaniu podatkowym. 4

5 Odliczeń dokonuje się w zeznaniu podatkowym: w poz. 105 lub 106 deklaracji PIT-37 lub w poz. 159 lub 160 deklaracji PIT-36 lub w poz. 65 deklaracji PIT-28 a także w dołączonej do nich informacji PIT/O w poz. 19 lub 20. Informacje dodatkowe oraz wybrane przykłady I. Wydatki limitowane: 1. W przypadku odliczenia wydatków związanych z opłaceniem przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa w wysokości nieprzekraczającej kwoty zł: a) nie jest wymagane posiadanie dowodu poniesienia wydatków, jednakże na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnik jest obowiązany przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności wskazać z imienia i nazwiska osoby, które opłacono w związku z pełnieniem przez nie funkcji przewodnika. Przy czym podatnik nie może korzystać z wymienionej ulgi podwójnie, tzn. raz jako osoba niewidoma, a raz jako osoba z niepełnosprawnością narządu ruchu; b) warunkiem dokonania odliczenia jest poniesienie wydatku (choć wydatek nie wymaga udokumentowania), który może zostać dokonany również w innej formie niż pieniężna. O wyborze formy wynagrodzenia przewodnika, jak i o wysokości tego wynagrodzenia decydują strony tj. wynagradzający oraz wynagradzany, a zatem wysokość wynagrodzenia jest znana każdej z tych osób 3; c) opłacenie przewodnika dziecka niewidomego (małoletniego) nie podlega odliczeniu w ramach ulgi; ulga obejmuje osoby mające I lub II grupę, a dziecko do lat 16 nie ma orzeczonej grupy inwalidztwa; d) przewodnikiem osoby niewidomej lub osoby z niepełnosprawnością ruchową może być każda osoba fizyczna nie jest istotny ani jej wiek, ani stopień pokrewieństwa z osobą niepełnosprawną. Ponadto nie została określona forma czy rodzaj umowy, jaka powinna zostać zawarta z przewodnikiem decyzję w tej sprawie podejmują strony umowy. Istotnym jest, aby podatnik uzyskujący dochody z tytułu pełnienia funkcji przewodnika, wykazał je w swoim zeznaniu podatkowym. 2. W przypadku odliczenia z tytułu używania samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne zaliczone do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne w wysokości nieprzekraczającej zł: a) możliwość korzystania z ulgi przysługuje tylko tym osobom, które są właścicielami lub współwłaścicielami samochodu osobowego 4 na środki transportu innego rodzaju ulga nie przysługuje; 3 Odpowiedź na interpelację poselską nr z 2013 r. 4 Definicja samochodu osobowego zawarta jest w art. 5a pkt 19a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst. jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.). 5

6 b) stosowanie odliczenia dotyczy wyłącznie właścicieli (współwłaścicieli) samochodów inny tytuł prawny do samochodu, np. umowa najmu, użyczenia nie uprawnia do ulgi; c) nie ma wymogu, aby osoba niepełnosprawna bądź osoba posiadająca na utrzymaniu osobę niepełnosprawną posiadała prawo jazdy i użytkowała samochód jako kierowca; d) sytuacja, w której w dowodzie rejestracyjnym samochodu jest wymieniony tylko współmałżonek osoby niepełnosprawnej (z którym osoba niepełnosprawna pozostaje we wspólności majątkowej małżeńskiej) nie pozbawia prawa do ulgi, o ile podatnik dowiedzie, że jest współwłaścicielem samochodu (samochód stanowi wspólny składnik majątku małżonków); e) odliczeniu podlegają tylko te wydatki, które dotyczą koniecznych przewozów na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne w odliczeniu tym nie mieszczą się np. wizyty u lekarza (konsultacje), których celem jest jedynie rozpoznanie bieżącego stanu zdrowia pacjenta, wskazanie dalszego sposobu leczenia itp.; f) podatnik będący osobą niepełnosprawną ma prawo do ulgi z tytułu używania samochodu osobowego stanowiącego jego własność w związku z przejazdem na turnus sanatoryjny w celu odbycia zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych; g) w zeznaniu rocznym podatnik może odliczyć kwotę ulgi do wysokości limitu (2.280 zł). Każda osoba niepełnosprawna (osoba posiadająca na utrzymaniu osobę niepełnosprawną) dysponuje własnym limitem. Według tej zasady np.: każdy z małżonków będąc osobą niepełnosprawną ma własny" limit do kwoty zł, osoba niepełnosprawna posiadająca na utrzymaniu inną osobę niepełnosprawną może odliczyć wydatki z tytułu przejazdu na własne zabiegi, jak i zabiegi pozostającej na jej utrzymaniu innej osoby niepełnosprawnej, przy czym wszystkie te zabiegi odlicza do wysokości zł łącznie (osobie fizycznej przysługuje jeden limit z tytułu odliczenia wydatków związanych z używaniem samochodu osobowego, nawet jeżeli ma na utrzymaniu jedną, dwie czy więcej osób niepełnosprawnych i sama jest niepełnosprawna), w przypadku, gdy rodzice mają na wspólnym utrzymaniu niepełnosprawne dziecko i każdy z rodziców ponosi wydatki z tytułu używania samochodu osobowego stanowiącego ich współwłasność dla potrzeb związanych z przewozem tego dziecka na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne, to każdy z rodziców ma prawo do ulgi rehabilitacyjnej. Odliczenie każdego z rodziców nie może przekroczyć kwoty zł. Ta sama zasada dotyczy sytuacji, gdy rodzice są właścicielami dwóch samochodów osobowych i zamiennie dowożą niepełnosprawne dziecko, będące na ich utrzymaniu, na niezbędne zabiegi leczniczorehabilitacyjne. UWAGA! Rozstrzyganie, czy dany zabieg wchodzi w zakres zabiegów leczniczo rehabilitacyjnych, wykracza poza kompetencje organów podatkowych i należy do lekarza specjalisty. W przypadku wątpliwości kwestie te powinny wynikać np. z wydanego przez lekarza zaświadczenia. 3. W sytuacji korzystania z odliczenia związanego z zakupem leków: a) prawo pomniejszenia dochodu (przychodu) o wydatki tego rodzaju przysługuje w przypadku: poniesienia w danym miesiącu wydatków na zakup leków powyżej kwoty 100 zł, potwierdzenia przez właściwego lekarza specjalistę konieczności stosowania przez osobę niepełnosprawną zaleconych leków stale lub czasowo, posiadania dokumentu potwierdzającego poniesienie wydatku (np. faktury); 6

7 b) jeżeli wydatek ponosi podatnik, na którego utrzymaniu jest osoba niepełnosprawna, to dowód poniesienia wydatku może być wystawiony na osobę niepełnosprawną, jak i na osobę, która utrzymuje osobę niepełnosprawną; c) z ulgi skorzystać mogą tylko te osoby, u których kwota miesięcznych wydatków na zakup leków przekroczy kwotę 100 zł odliczeniu podlega wyłącznie nadwyżka ponad tę kwotę; podatnicy, którzy poniosą wydatki w kwocie mniejszej, np. 90 zł, nie nabywają prawa do odliczenia za ten miesiąc; d) nie należy sumować wydatków poniesionych w jednym miesiącu z wydatkami poniesionymi w następnym miesiącu; e) możliwe jest zakupienie leków w jednym miesiącu na dłuższy okres (np. leki wykupione w kwietniu, stosowane od maja do lipca); f) możliwość odliczenia wydatków na leki wymaga stwierdzenia przez lekarza specjalistę, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki stale lub czasowo; dla celów dowodowych można organowi podatkowemu przedstawić np. zaświadczenie lekarskie, przy czym wydanie takiego zaświadczenia może mieć miejsce zarówno przed, jak również po poniesieniu wydatku; g) określenie, że lekarzem uprawnionym do stwierdzenia stosowania określonych leków jest wyłącznie lekarz specjalista oznacza, że uprawnionym do wydania zaświadczenia jest każdy lekarz posiadający specjalizację w określonej dziedzinie medycyny np. onkolog, okulista, dermatolog, lekarz medycyny rodzinnej itp.; h) prawo do ulgi przysługuje na wszystkie leki, których konieczność stosowania zaleci lekarz, niezależnie od tego czy leki związane są ze schorzeniem, w związku z którym orzeczono niepełnosprawność, czy też z jakimkolwiek innym schorzeniem; i) jeśli podatnik jest osobą niepełnosprawną i ponosi wydatki na zakup leków dla siebie, jak również kupuje leki dla osoby niepełnosprawnej, którą ma na utrzymaniu, to w takiej sytuacji podatnik sumuje kwotę wszystkich poniesionych wydatków z tego tytułu w danym miesiącu (zarówno za własne leki, jak i leki osoby, którą ma na utrzymaniu), a następnie ustala nadwyżkę ponad 100 zł, która podlega odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej; j) definicję leku regulują przepisy poza podatkowe ustawa Prawo farmaceutyczne. Ustalenia, czy dany specyfik jest lekiem, należy dokonać w oparciu o przepisy ww. ustawy. II. Wydatki nielimitowane: 1. W zakresie związanym z adaptacją i wyposażeniem mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności: a) nie został określony katalog wydatków na adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych, które mogą podlegać odliczeniu w każdym przypadku decydujące powinny być potrzeby danego podatnika wynikające z jego niepełnosprawności, np. w przypadku osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu do wydatków na adaptację mieszkania, podyktowanych potrzebami wynikającymi z tej niepełnosprawności, można zaliczyć: wydatki na zakup i montaż balustrad i uchwytów ułatwiających poruszanie, poszerzenie drzwi, likwidację progów, wykonanie podestów i podjazdów dla wózka inwalidzkiego; b) w ramach ulgi można odliczyć wydatki na adaptację i wyposażenie poniesione w trakcie budowy lokalu (budynku) mieszkalnego; c) ulga nie dotyczy wydatków na adaptację terenu wokół budynku mieszkalnego; 7

8 d) w ramach ulgi rehabilitacyjnej można odliczyć wydatki na remont, adaptację lub wykonanie łazienki w budynku lub w lokalu mieszkalnym, np. zakup: płytek antypoślizgowych (w tym również ich montaż), kabiny prysznicowej bez prysznica, poręczy, uchwytów, krzesełka prysznicowego montowanego do ściany. 2. Korzystając z odliczenia z tytułu przystosowania pojazdów mechanicznych 5 do potrzeb wynikających z niepełnosprawności należy pamiętać, że: a) określenie przystosowanie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności rozumieć należy jako prawo do odliczania tylko tych wydatków, których skutkiem jest przerobienie pojazdu mechanicznego w sposób umożliwiający korzystnie z niego przez osobę niepełnosprawną; b) przeróbki te mogą dotyczyć zarówno elementów związanych z kierowaniem pojazdem, czyli dostosowaniem pojazdu do potrzeb niepełnosprawnego kierowcy, jak i elementów umożliwiających przemieszczanie się pojazdem, czyli dostosowaniem pojazdu do potrzeb niepełnosprawnego pasażera; c) regulacja prawna wyraźnie zawęża zakres przeróbek, uzależniając je każdorazowo od potrzeb osoby niepełnosprawnej wynikających z charakteru niepełnosprawności nie jest np. możliwe odliczenie wydatków na zainstalowanie w samochodzie klimatyzacji, czy sprzętu odtwarzającego muzykę, gdyż trudno powiązać je z jakimkolwiek rodzajem niepełnosprawności; d) poniesienie kosztów wymiany części eksploatacyjnych samochodu nie podlega odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej 6 ; e) w sytuacji gdy podatnik kupił samochód, a następnie będąc osobą niepełnosprawną z tytułu bezwładu kończyn dolnych oddał samochód do specjalistycznego warsztatu, zlecając przerobienie w nim: dźwigni zmiany biegów, pedałów hamulca i gazu, zwiększenie powierzchni bagażnika umożliwiające przewożenie wózka inwalidzkiego - może ww. wydatki odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej, bowiem wydatki te odpowiadają potrzebom wynikającym z niepełnosprawności podatnika. 3. W przypadku zakupu i naprawy indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego: a) istotnym warunkiem odliczenia wydatków na zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych jest to, aby zakupione przedmioty były niezbędne w rehabilitacji. Ma to miejsce wtedy, gdy: pomiędzy rodzajem nabytego przedmiotu a rodzajem niepełnosprawności istnieje ścisły związek oraz przedmiot ten jest wykorzystywany (używany) w rehabilitacji, przywraca sprawność organizmu lub ułatwia osobie niepełnosprawnej wykonywanie czynności życiowych. 5 Określenie "pojazd mechaniczny" oznacza, że ulga ta dotyczy zarówno samochodów osobowych, jak i innych środków transportu poruszających się po drogach w inny sposób niż siłą mięśni osób lub zwierząt, np. samochodów ciężarowych, motocykli, motorowerów. 6 Wydatki eksploatacyjne dotyczące samochodu osobowego mogą być odliczone w ramach limitu zł na używanie samochodu. 8

9 Powyższa przesłanka sprawia, że ten sam przedmiot u jednej osoby niepełnosprawnej będzie podlegał odliczeniu, a u drugiej nie. b) odliczeniu w ramach ulgi podlega m.in. zakup peruki; c) odliczyć można także zakup pasków do glukometru - określenie indywidualny sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne niezbędne w rehabilitacji oznacza, że można zaliczyć do nich tylko taki sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne, które mają cechy o charakterze szczególnym (niestandardowym), są konieczne w rehabilitacji osoby niepełnosprawnej lub ułatwiają tej osobie wykonywanie czynności życiowych (utrudnienie w wykonywaniu tych czynności wynika z niepełnosprawności). Paski do glukometru będą mieściły się w ramach tego odliczenia; d) jeśli rodzice małoletniego dziecka, które posiada orzeczenie o niepełnosprawności, dokonali zakupu urządzenia niezbędnego w rehabilitacji tego dziecka, to zakup ten może zostać odliczony w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Zasadą jest, że w przypadku gdy z ulgi ma skorzystać rodzic, to na jego imię i nazwisko powinny być wystawione dokumenty potwierdzające poniesiony wydatek (faktury, rachunki), jednakże faktury wystawione na małoletnie dziecko również dają podstawę do dokonania odliczenia ulgi przez rodziców; e) wypożyczenie sprzętu rehabilitacyjnego nie uprawnia do ulgi. 4. Przez wydawnictwa i materiały (pomoce) szkoleniowe uprawniające do skorzystania z ulgi należy rozumieć wszelkie wydawnictwa np. prasowe, książkowe, audiowizualne, które pomocne są w rehabilitacji osób niepełnosprawnych. 5. W sytuacji korzystania z odliczenia z tytułu odpłatności za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym: a) w przypadku poniesienia wydatku za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym niepełnosprawnego dziecka i jego rodzica jako opiekuna odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej podlega wyłącznie koszt pobytu dziecka (osoby niepełnosprawnej), zaś wydatek na pobyt opiekuna nie może być uwzględniony w ramach ulgi; b) w ramach ulgi nie można odliczyć np. wydatku poniesionego przez podatnika na wynajęcie prywatnej kwatery w związku z pobytem w miejscowości uzdrowiskowej w celu poddania się zabiegom leczniczym i rehabilitacyjno-usprawniającym. 6. W przypadku odpłatności za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatności za zabiegi rehabilitacyjne: a) w ramach ulgi podatnik ma prawo odliczyć odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne, przy czym zabiegi te nie muszą się wiązać z pobytem w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych; b) rozstrzygnięcie, jakie zabiegi wchodzą w zakres zabiegów rehabilitacyjnych lub leczniczorehabilitacyjnych wykracza poza kompetencje organu podatkowego i należy do lekarza specjalisty; c) jeśli podatnik przebywał na leczeniu w sanatorium i poniósł wydatki na dopłatę do pokoju, to wydatek na taką dopłatę podlega odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej; d) nie podlega odliczeniu opłata klimatyczna. 7. W ramach ulgi związanej z wydatkami na opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa istotne jest, że ustawa o podatku 9

10 dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęć opieka pielęgniarska oraz usługi opiekuńcze, w związku z czym: a) przy ustalaniu prawa do odliczania wydatków na opiekę pielęgniarską istotne jest, aby opieka ta była świadczona przez osobę, która posiada prawo wykonywania zawodu pielęgniarki (pielęgniarza) w zakresie zadań określonych odrębnymi przepisami; b) usługi opiekuńcze definiuje ustawa o pomocy społecznej obejmują one pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych (np. sprzątaniu, gotowaniu, załatwianiu spraw w urzędach, myciu, ubieraniu, dozowaniu lekarstw, prześciełaniu łóżka, zapobieganiu powstawaniu odleżyn i odparzeń, karmieniu itp.), opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. W ramach ulgi odliczeniu podlegają również wydatki na specjalistyczne usługi opiekuńcze. Istotny jest zakres wykonywanych czynności, a nie status zawodowy osoby je wykonującej. 8. W przypadku wydatków ponoszonych na opłacenie tłumacza języka migowego, prawo do ulgi z tego tytułu mają wyłącznie osoby: a) niepełnosprawne nieme lub głuchonieme oraz b) podatnicy mający na utrzymaniu osoby niepełnosprawne nieme lub głuchonieme. 9. W ramach ulgi związanej z koloniami i obozami dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 roku życia: a) można odliczyć np. opłatę za pobyt dziecka na obozie językowym; b) nie można odliczyć wydatków związanych z pobytem na wczasach. 10. W sytuacji korzystania z odliczenia związanego z odpłatnym, koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne: a) osoby niepełnosprawnej - karetką transportu sanitarnego, b) osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 - również innymi środkami transportu niż wymienione w lit. a: brak określenia rodzaju środka transportu oznacza, że nie istnieją w tym zakresie żadne ograniczenia mogą to być zatem środki transportu autobusowego, kolejowego, promowego, przewozy taksówkowe lub prywatnym samochodem osobowym; odliczeniu podlegają wydatki faktycznie poniesione, warunkiem jest jednak posiadanie dokumentów stwierdzających ich poniesienie; możliwe jest odliczenie wydatków poniesionych na przewóz na niezbędne zabiegi leczniczorehabilitacyjne samochodem: stanowiącym własność osoby trzeciej, pożyczonym od innej osoby - odliczenie to nie jest limitowane (w przeciwieństwie do odliczenia, dotyczącego używania własnego samochodu osobowego), a zatem podatnik może odliczyć od dochodu (przychodu) przed opodatkowaniem całość poniesionych w roku podatkowym wydatków na ten cel, przy czym jednym z warunków dokonania tego odliczenia jest prawidłowe udokumentowanie wysokości poniesionych wydatków (np. w formie rachunków, faktur czy umów); odliczeniu podlegają wydatki związane wyłącznie z przejazdami osoby niepełnosprawnej, zaś koszt zakupu np. biletu autobusowego dla osoby towarzyszącej w podróży do ośrodka rehabilitacyjnego w celu dokonania tam zabiegu nie może być uwzględniony w odliczeniach; jeśli podatnik w trakcie roku podatkowego ponosił wydatki na zakup jednorazowych biletów autobusowych w ramach przejazdu na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne, to 10

11 wydatek ten może odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej, o ile posiada dokumenty stwierdzające poniesienie wydatku, np. bilet jednorazowy. 11. W ramach ulgi dotyczącej odpłatnego przejazdu środkami transportu publicznego związanego z pobytem: a) na turnusie rehabilitacyjnym, b) w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych, c) na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 roku życia: możliwe jest odliczenie opłaty dotyczącej wyłącznie przejazdów środkami transportu publicznego, czyli dostępnymi dla ogółu ludności, np. pociągiem, autobusem; za środek transportu publicznego można uznać także samolot rejsowy; nie można uznać za środek transportu publicznego samochodu prywatnego; w związku z przejazdem środkiem transportu publicznego na turnus rehabilitacyjny podatnik może odliczyć koszt kuszetki lub miejscówki. Podstawa prawna: art. art. 26 ust. 1 pkt 6, ust. 7a-7g, ust. 13a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (tekst jedn. Dz.U. z 1998 r., nr 144, poz. 930 ze zm.). BROSZURA MA CHARAKTER INFORMACYJNY I NIE STANOWI WYKŁADNI PRAWA Więcej informacji na temat rocznego rozliczenia podatku można uzyskać dzwoniąc do Krajowej Informacji Podatkowej: z telefonu stacjonarnego pod numer , z telefonu komórkowego pod numer