TRITON DEVELOPMENT SPÓŁKA AKCYJNA

Transkrypt

1 TRITON DEVELOPMENT SPÓŁKA AKCYJNA SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK ZAKOŃCZONY DNIA 31 GRUDNIA 2016 ROKU Warszawa, dnia r.

2 SPIS TREŚCI SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM INFORMACJE OGÓLNE SKŁAD ZARZĄDU SPÓŁKI SKŁAD RADY NADZORCZEJ SPÓŁKI ZATWIERDZENIE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO PODSTAWA SPORZĄDZENIA SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO OŚWIADCZENIE O ZGODNOŚCI WALUTA POMIARU I WALUTA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH ZMIANY STOSOWANYCH ZASAD RACHUNKOWOŚCI NOWE STANDARDY I INTERPRETACJE STATUS ZATWIERDZENIA STANDARDÓW W UNII EUROPEJSKIEJ KOREKTA BŁĘDU ISTOTNE WARTOŚCI OPARTE NA PROFESJONALNYM OSĄDZIE I SZACUNKACH PROFESJONALNY OSĄD NIEPEWNOŚĆ SZACUNKÓW ISTOTNE ZASADY RACHUNKOWOŚCI PRZELICZANIE POZYCJI WYRAŻONYCH W WALUCIE OBCEJ RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE NIERUCHOMOŚCI INWESTYCYJNE LEASING I PRAWO WIECZYSTEGO UŻYTKOWANIA GRUNTU WARTOŚCI NIEMATERIALNE ODZYSKIWALNA WARTOŚĆ AKTYWÓW DŁUGOTERMINOWYCH INSTRUMENTY FINANSOWE ZAPASY NALEŻNOŚCI Z TYTUŁU DOSTAW I USŁUG ORAZ POZOSTAŁE NALEŻNOŚCI ŚRODKI PIENIĘŻNE I EKWIWALENTY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH AKTYWA TRWAŁE PRZEZNACZONE DO ODSPRZEDAŻY KAPITAŁ WŁASNY OPROCENTOWANE KREDYTY BANKOWE, POŻYCZKI I PAPIERY DŁUŻNE ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU DOSTAW I USŁUG ORAZ POZOSTAŁE ZOBOWIĄZANIA REZERWY ŚWIADCZENIA PRACOWNICZE PRZYCHODY SPRZEDAŻ TOWARÓW I PRODUKTÓW ŚWIADCZENIE USŁUG ODSETKI DYWIDENDY PRZYCHODY Z TYTUŁU WYNAJMU PODATEK DOCHODOWY ZYSK NETTO NA UDZIAŁ INFORMACJE DOTYCZĄCE SEGMENTÓW OPERACYJNYCH PRZYCHODY I KOSZTY PRZYCHODY KOSZTY WEDŁUG RODZAJU KOSZTY ŚWIADCZEŃ PRACOWNICZYCH AMORTYZACJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH I WARTOŚCI NIEMATERIALNYCH ORAZ ODPISY AKTUALIZUJĄCE UJĘTE W RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT POZOSTAŁE PRZYCHODY OPERACYJNE POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE PRZYCHODY FINANSOWE KOSZTY FINANSOWE PODATEK DOCHODOWY ODROCZONY PODATEK DOCHODOWY MAJĄTEK SOCJALNY ORAZ ZOBOWIĄZANIA ZFŚS ZYSK PRZYPADAJĄCY NA JEDNĄ AKCJĘ DYWIDENDY WYPŁACONE I ZAPROPONOWANE DO WYPŁATY WARTOŚCI NIEMATERIALNE RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE NIERUCHOMOŚCI INWESTYCYJNE PRAWO WIECZYSTEGO UŻYTKOWANIA GRUNTÓW INWESTYCJE DŁUGOTERMINOWE AKTYWA FINANSOWE ZAPASY NALEŻNOŚCI Z TYTUŁU DOSTAW I USŁUG ORAZ POZOSTAŁE NALEŻNOŚCI ŚRODKI PIENIĘŻNE I ICH EKWIWALENTY

3 26. ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE CZYNNE AKTYWA PRZEZNACZONE DO SPRZEDAŻY KAPITAŁ PODSTAWOWY I POZOSTAŁE KAPITAŁY KAPITAŁ PODSTAWOWY KAPITAŁ REZERWOWY KAPITAŁ ZAPASOWY ZYSKI ZATRZYMANE REZERWY OPROCENTOWANE KREDYTY BANKOWE I POŻYCZKI ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU DOSTAW I USŁUG ORAZ POZOSTAŁE ZOBOWIĄZANIA ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE PRZYCHODÓW ZOBOWIĄZANIA I NALEŻNOŚCI WARUNKOWE INNE ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE SPRAWY SĄDOWE ROZLICZENIA PODATKOWE INFORMACJE O PODMIOTACH POWIĄZANYCH PODMIOT O ZNACZĄCYM WPŁYWIE NA SPÓŁKĘ WARUNKI TRANSAKCJI Z PODMIOTAMI POWIĄZANYMI TRANSAKCJE Z UDZIAŁEM CZŁONKÓW ZARZĄDU WYNAGRODZENIE WYŻSZEJ KADRY KIEROWNICZEJ SPÓŁKI CELE I ZASADY ZARZĄDZANIA RYZYKIEM FINANSOWYM RYZYKO RYNKOWE RYZYKO KREDYTOWE RYZYKO PŁYNNOŚCI ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM PRZYCZYNY WYSTĘPOWANIA RÓŻNIC POMIĘDZY BILANSOWYMI ZMIANAMI NIEKTÓRYCH POZYCJI ORAZ ZMIANAMI WYNIKAJĄCYMI Z RACHUNKU PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH STRUKTURA ZATRUDNIENIA WYNAGRODZENIE AUDYTORA ZDARZENIA NASTĘPUJĄCE PO DNIU BILANSOWYM

4 SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2016 r. Nota Działalność kontynuowana Przychody ze sprzedaży Koszt własny sprzedaży Wartość sprzedanych towarów i materiałów Wynik brutto ze sprzedaży Koszty administracyjne i sprzedaży Pozostałe przychody operacyjne Pozostałe koszty operacyjne Przychody finansowe netto Koszty finansowe netto Wynik brutto (757) (772) Podatek dochodowy Wynik netto z działalności kontynuowanej (762) (778) Działalność zaniechana Wynik za okres z działalności zaniechanej - - Wynik netto za okres (762) (778) Inne całkowite dochody: Inne składniki całkowitych dochodów - - Podatek dochodowy dotyczący składników innych całkowitych dochodów - - Inne całkowite dochody netto - - CAŁKOWITY DOCHÓD ZA OKRES (762) (778) Zysk/(strata) netto w zł na jedną akcję podstawowy z zysku za okres 15 (0,12) (0,12) podstawowy z zysku z działalności kontynuowanej 15 (0,12) (0,12) rozwodniony z zysku za okres 15 (0,12) (0,12) rozwodniony z zysku z działalności kontynuowanej 15 (0,12) (0,12) 4

5 SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ na dzień 31 grudnia 2016 r. AKTYWA Nota Na dzień Na dzień Aktywa trwałe (długoterminowe) Wartości niematerialne Rzeczowe aktywa trwałe Nieruchomości inwestycyjne Inne inwestycje długoterminowe Inne aktywa finansowe Należności długoterminowe Aktywa z tytułu podatku odroczonego Aktywa obrotowe (krótkoterminowe) Zapasy Należności handlowe oraz pozostałe należności Należności z tytułu podatku dochodowego - - Inne aktywa finansowe Środki pieniężne i ich ekwiwalenty Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży SUMA AKTYWÓW PASYWA Kapitał własny Kapitał podstawowy Kapitał zapasowy Należne wpłaty na kapitał podstawowy - - Kapitał rezerwowy Zyski zatrzymane/niepokryte straty 28.4 (762) (778) Zobowiązania długoterminowe Kredyty i pożyczki Inne zobowiązania finansowe 22 - Zobowiązania handlowe i inne zobowiązania Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego Rezerwa na świadczenia pracownicze Pozostałe rezerwy Rozliczenia międzyokresowe Zobowiązania krótkoterminowe Kredyty i pożyczki - - Inne zobowiązania finansowe 20 - Zobowiązania handlowe i inne zobowiązania 14, Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego - - Rezerwa na świadczenia pracownicze Pozostałe rezerwy Rozliczenia międzyokresowe Stan zobowiązań ogółem SUMA PASYWÓW

6 SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2016 r Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej Zysk/(strata) brutto (762) (778) Korekty o pozycje: Amortyzacja Przychody i koszty z tytułu odsetek (40) (20) Zmiana stanu rezerw, odpisów i rozliczeń międzyokresowych Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej przed zmianami majątku obrotowego 655 (111) Zmiana stanu zapasów (1 490) (3) Zmiana stanu należności (446) 152 Zmiana stanu zobowiązań Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (359) 66 Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej Wpływy: Otrzymane zwroty pożyczek i dopłat Odsetki otrzymane z działalności inwestycyjnej Wydatki: (4 473) (1 548) Nabycie rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych (122) (95) Nabycie nieruchomości inwestycyjnych (22) - Udzielone pożyczki i dopłaty (4 329) (1 453) Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (2 541) (628) Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej Wpływy: Wpływy z tytułu zaciągnięcia pożyczek i kredytów Wydatki: (538) - Spłata pożyczek i kredytów (500) - Spłata innych źródeł finansowania (20) - Odsetki zapłacone dotyczące działalności finansowej (18) - Środki pieniężne netto z działalności finansowej Środki pieniężne netto z działalności, razem (562) Zwiększenie (zmniejszenie) netto stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów (562) Środki pieniężne na początek okresu Środki pieniężne na koniec okresu

7 SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM za rok obrotowy zakończony dnia roku Kapitał podstawowy Kapitał zapasowy Kapitał rezerwowy Zyski zatrzymane Kapitał własny ogółem Na dzień 1 stycznia 2016 r (778) Inne całkowite dochody Całkowity dochód za okres zakończony 31 grudnia 2016 r (762) (762) Rozliczenie wyniku z 2015 r. - (778) Na dzień 31 grudnia 2016 r (762) za rok obrotowy zakończony dnia roku Kapitał podstawowy Kapitał zapasowy Kapitał rezerwowy Zyski zatrzymane Kapitał własny ogółem Na dzień 1 stycznia 2015 r Inne całkowite dochody Całkowity dochód za okres zakończony 31 grudnia 2015 r (778) (778) Rozliczenie wyniku z 2014 r (3 268) - Na dzień 31 grudnia 2015 r (778)

8 Dodatkowe informacje i objaśnienia 1. Informacje ogólne Sprawozdanie finansowe obejmuje rok zakończony 31 grudnia 2016 roku oraz zawiera dane porównawcze za rok zakończony 31 grudnia 2015 roku. Triton Development Spółka Akcyjna ( Spółka Emitent ) została utworzona Aktem Notarialnym z dnia 23 czerwca 1997 roku. Siedziba Spółki mieści się w Warszawie, ul. Grójecka 194. W dniu 07 września 2001 roku Spółka została wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS Spółka posiada numer NIP oraz symbol REGON: Podstawowym przedmiotem działalności Spółki są: Doradztwo w zakresie prowadzania działalności gospodarczej i zarządzania, Czas trwania Spółki jest nieoznaczony. Spółka należy do Grupy Triton Development i jest podmiotem dominującym, który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe. 2. Skład Zarządu Spółki Na dzień 31 grudnia 2016 roku skład osobowy Zarządu był następujący: Prezes Zarządu Wiceprezes Zarządu - Magdalena Szmagalska - Jacek Łuczak W roku 2016 nie było zmiany w składzie osobowym Zarządu. 3. Skład Rady Nadzorczej Spółki Na dzień 31 grudnia 2016 roku skład osobowy Rady Nadzorczej był następujący: Przewodniczący Rady Nadzorczej Członek Rady Nadzorczej Członek Rady Nadzorczej Członek Rady Nadzorczej Członek Rady Nadzorczej - Marek Borzymowski - Cezary Banasiński - Wiesław Opalski - Piotr Kwaśniewski - Jan Włoch Dnia 14 stycznia 2016 roku wygasło powołanie Członka Rady Nadzorczej Dariusza Walickiego. Dnia 14 stycznia 2016 roku powołano nowego Członka Rady Nadzorczej Piotra Kwaśniewskiego. 4. Zatwierdzenie sprawozdania finansowego Niniejsze sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone do publikacji przez Zarząd w dniu 26 kwietnia 2017 roku. 5. Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z zasadą kosztu historycznego, z wyjątkiem aktywów i zobowiązań finansowych, które są wyceniane według wartości godziwej. Sprawozdanie finansowe jest przedstawione w tysiącach złotych ( zł, PLN ). Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Spółkę w dającej się przewidzieć przyszłości. Na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania finansowego nie stwierdza się istnienia okoliczności wskazujących na zagrożenie kontynuowania działalności przez Spółkę w okresie 12 miesięcy po dniu bilansowym Oświadczenie o zgodności Niniejsze sprawozdanie finansowe zostało ( MSSF ) przyjętymi przez Unię Europejską i obowiązującymi na dzień 31 grudnia 2016 roku. MSSF obejmują standardy i interpretacje zaakceptowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości ( RMSR ) oraz Komisję ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej ( KIMSF ) Waluta pomiaru i waluta sprawozdań finansowych Walutą pomiaru Spółki i walutą sprawozdawczą sprawozdania finansowego jest złoty polski. 8

9 6. Zmiany stosowanych zasad rachunkowości Sporządzając niniejsze sprawozdanie finansowe, w stosunku do okresów poprzednich Spółka nie zmieniła żadnych stosowanych uprzednio zasad rachunkowości. Zmiany zasad (polityki) rachunkowości w 2016 roku nie wystąpiły. 7. Nowe standardy i interpretacje 7.1. Status zatwierdzenia Standardów w Unii Europejskiej Zasady (polityka) rachunkowości zastosowane do sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2016 roku są spójne z tymi, które zastosowano przy sporządzeniu sprawozdania finansowego za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2015 roku. Zastosowano takie same zasady dla okresu bieżącego i porównywalnego, chyba że standard lub interpretacja zakładały wyłącznie prospektywne zastosowanie. Standardy i interpretacje zastosowane po raz pierwszy w roku 2016 Następujące standardy, zmiany do istniejących standardów oraz interpretacje opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) oraz zatwierdzone do stosowania w UE wchodzą w życie po raz pierwszy w roku 2016: MSSF 14 Odroczone salda z regulowanej działalności (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2016 roku lub po tej dacie), Zmiany do MSSF 10 Skonsolidowane sprawozdania finansowe, MSSF 12 Ujawnienia na temat udziałów w innych jednostkach oraz MSR 28 Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach Jednostki inwestycyjne: zastosowanie zwolnienia z konsolidacji (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2016 roku lub po tej dacie), Zmiany do MSSF 11 Wspólne ustalenia umowne Rozliczanie nabycia udziałów we wspólnych operacjach (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2016 roku lub po tej dacie), Zmiany do MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych Inicjatywa w odniesieniu do ujawnień (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2016 roku lub po tej dacie), Zmiany do MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe oraz MSR 38 Aktywa niematerialne Wyjaśnienia na temat akceptowalnych metod amortyzacyjnych (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2016 roku lub po tej dacie), Zmiany do MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe oraz MSR 41 Rolnictwo Uprawy roślinne (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2016 roku lub po tej dacie), Zmiany do MSR 27 Jednostkowe sprawozdania finansowe Metoda praw własności w jednostkowych sprawozdaniach finansowych (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2016 roku lub po tej dacie), Zmiany do różnych standardów Poprawki do MSSF (cykl ) dokonane zmiany w ramach procedury wprowadzania dorocznych poprawek do MSSF (MSSF 5, MSSF 7, MSR 19 oraz MSR 34) ukierunkowane głównie na rozwiązywanie niezgodności i uściślenie słownictwa (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2016 lub po tej dacie). Wyżej wymienione zmiany do istniejących standardów oraz interpretacja nie miały istotnego wpływu na sprawozdania finansowe spółki za 2016 rok. Informacje co do standardów, jakie zostały już wydane przez RMSR, ale jeszcze nie weszły w życie Zatwierdzając niniejsze sprawozdanie finansowe Spółka nie zastosowała następujących standardów, zmian standardów i interpretacji, które zostały opublikowane przez RMSR i zatwierdzone do stosowania w UE, ale które nie weszły jeszcze w życie: MSSF 9 Instrumenty finansowe (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2018 roku lub po tej dacie), MSSF 15 Przychody z umów z klientami oraz późniejsze zmiany (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2018 roku lub po tej dacie), MSSF 16 Leasing (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2019 roku lub po tej dacie), Zmiany do MSSF 2 Płatności na bazie akcji Klasyfikacja oraz wycena płatności na bazie akcji (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2018 roku lub po tej dacie), Zmiany do MSSF 4 Umowy ubezpieczeniowe Zastosowanie MSSF 9 Instrumenty finansowe wraz z MSSF 4 Instrumenty ubezpieczeniowe (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2018 roku lub po tej dacie lub w momencie zastosowania MSSF 9 Instrumenty finansowe po raz pierwszy), Zmiany do MSSF 10 Skonsolidowane sprawozdania finansowe oraz MSR 28 Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach Sprzedaż lub wniesienie aktywów pomiędzy inwestorem a jego jednostką stowarzyszoną lub wspólnym przedsięwzięciem oraz późniejsze zmiany (data wejścia w życie zmian została odroczona do momentu zakończenia prac badawczych nad metodą praw własności), 9

10 Zmiany do MSR 7 Sprawozdanie z przepływów pieniężnych Inicjatywa w odniesieniu do ujawnień (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2017 roku lub po tej dacie), Zmiany do MSR 12 Podatek dochodowy Ujmowanie aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego od niezrealizowanych strat (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2017 roku lub po tej dacie), Zmiany do MSR 40 Nieruchomości inwestycyjne Przeniesienia nieruchomości inwestycyjnych (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2018 roku lub po tej dacie), Zmiany do różnych standardów Poprawki do MSSF (cykl ) dokonane zmiany w ramach procedury wprowadzania dorocznych poprawek do MSSF (MSSF 1, MSSF 12 oraz MSR 28) ukierunkowane głównie na rozwiązywanie niezgodności i uściślenie słownictwa (zmiany do MSSF 12 obowiązują w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2017 roku lub po tej dacie, a zmiany do MSSF 1 i MSR 28 obowiązują w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2018 roku lub po tej dacie), Interpretacja KIMSF 22 Transakcje w walutach obcych i płatności zaliczkowe (obowiązująca w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2018 roku lub po tej dacie). Spółka obecnie analizuje wpływ, wyżej wymienionych nowych standardów oraz zmian do istniejących standardów na sprawozdanie finansowe, jeżeli zostałyby zastosowane na dzień bilansowy. Wpływ powyższych zmian do istniejących standardów oraz przyjęta interpretacja na sprawozdanie finansowe jest aktualnie przedmiotem analizy Spółki. Jednocześnie nadal poza regulacjami przyjętymi przez UE pozostaje rachunkowość zabezpieczeń portfela aktywów i zobowiązań finansowych, których zasady nie zostały zatwierdzone do stosowania w UE. Zmiany wprowadzone samodzielnie przez Spółkę Spółka nie dokonała korekty prezentacyjnej danych porównywalnych za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2015 roku ani na dzień 31 grudnia 2016 roku. 8. Korekta błędu W sprawozdaniu roku bieżącego nie miały miejsca korekty błędów. 9. Istotne wartości oparte na profesjonalnym osądzie i szacunkach 9.1. Profesjonalny osąd W przypadku, gdy dana transakcja nie jest uregulowana w żadnym standardzie bądź interpretacji, Zarząd, kierując się subiektywną oceną, określa i stosuje polityki rachunkowości, które zapewnią, iż sprawozdanie finansowe będzie zawierać właściwe i wiarygodne informacje oraz będzie: prawidłowo, jasno i rzetelnie przestawiać sytuację majątkową i finansową Spółki, wyniki jej działalności i przepływy pieniężne, odzwierciedlać treść ekonomiczną transakcji, obiektywne, sporządzone zgodnie z zasadą ostrożnej wyceny, kompletne we wszystkich istotnych aspektach. Subiektywna ocena dokonana na dzień 31 grudnia 2016 roku dotyczy szacunków przyjętych okresów amortyzacji rzeczowych aktywów trwałych, odpisów aktualizacyjnych, rezerw utworzonych na przewidywane koszty oraz na roszczenia i sprawy sądowe a także zobowiązań warunkowych. Szczegóły zostały przedstawione w odpowiednich notach Niepewność szacunków Sporządzenie sprawozdania finansowego wymaga od Zarządu Spółki dokonania szacunków, jako że wiele informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym nie może zostać wycenione w sposób precyzyjny. Zarząd weryfikuje przyjęte szacunki w oparciu o zmiany czynników branych pod uwagę przy ich dokonywaniu, nowe informacje lub doświadczenia z przeszłości. Dlatego też szacunki dokonane na dzień 31 grudnia 2016 roku mogą zostać w przyszłości zmienione. Pozostałe szacunki niewpływające istotnie na sprawozdanie finansowe zostały opisane w następujących notach: Nota Rodzaj ujawnionej informacji 24 Odpisy aktualizujące wartość należności Oszacowane na podstawie prawdopodobieństwa odzyskania należności. handlowych 13 Podatek dochodowy W celu rozpoznania aktywów z tytułu podatku odroczonego przyjęto koszty na podstawie otrzymanych dokumentów oraz szacunkowe, średnie koszty urlopów pracowniczych. Nie rozpoznano aktywów z tytułu podatku odroczonego w odniesieniu do pozycji, gdzie realizacja podatkowa jest wątpliwa Wartość godziwa instrumentów finansowych Wyceny wartości godziwej obligacji dokonano na podstawie skorygowanej ceny nabycia przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej. Do pożyczek zastosowano stopy procentowe wynikające z umów. 28 Rezerwy Do wyceny rezerwy dotyczących świadczeń urlopowych przyjęto ilość dni niewykorzystanego urlopu. Do wyceny rezerw na zobowiązania przyjęto dane z otrzymanych dokumentów Okres ekonomicznej użyteczności środków trwałych oraz wartości niematerialnych Okres ekonomicznej użyteczności oraz metodę amortyzacji aktywów weryfikuje się co najmniej na koniec każdego roku finansowego. 10

11 10. Istotne zasady rachunkowości Przeliczanie pozycji wyrażonych w walucie obcej Zasady dotyczące ujmowania i wyceny transakcji wyrażonych w walutach obcych zostały określone w MSR 21 Skutki zmian kursów wymiany walut obcych. Transakcje wyrażone w walutach obcych są przeliczane przez Spółkę na walutę funkcjonalną według kursu wymiany obowiązującego w dniu zawarcia transakcji. Aktywa i zobowiązania pieniężne wyrażone w walucie obcej są na dzień bilansowy przeszacowywane przy zastosowaniu średniego kursu ogłoszonego dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski ( NBP ) na koniec okresu sprawozdawczego. Powstałe z przeliczenia różnice kursowe ujmowane są odpowiednio w pozycji: pozostałe przychody i koszty operacyjne - w przypadku operacji handlowych; wynik na różnicach kursowych - w przypadku operacji finansowych. Aktywa i zobowiązania niepieniężne ujmowane według kosztu historycznego wyrażonego w walucie obcej są wykazywane po kursie historycznym z dnia transakcji. Aktywa i zobowiązania niepieniężne ujmowane według wartości godziwej wyrażonej w walucie obcej są przeliczane po kursie z dnia dokonania wyceny do wartości godziwej. Poniżej przedstawiono kursy zastosowane do przeliczenia Wybranych danych finansowych. Do przeliczenia na EUR aktywów i pasywów przyjęto średni kurs EUR ogłoszony przez NBP obowiązujący na dzień r. ogłoszony w tabeli nr 252/A/NBP/2016 z dnia r. w wysokości 4,4240 złotych. Do przeliczenia na EUR pozycji rachunku zysków i strat oraz rachunku przepływów pieniężnych średnią arytmetyczną kursów EUR ogłaszanych przez NBP, obowiązujących na ostatni dzień każdego z 12 miesięcy 2016 roku w wysokości 4,3757 złotych. Najwyższy średni kurs EUR ogłoszony przez NBP w ciągu 2016 roku wynosił 4,5035 złote (tab.235/a/nbp/2016 z dnia r). Najniższy średni kurs EUR ogłoszony przez NBP w ciągu czterech kwartałów 2016 roku wynosił 4,2355 złote (tab. 64/A/NBP/2016 z dnia r.). Do przeliczenia na EUR aktywów i pasywów dla okresów porównawczych przyjęto średni kurs EUR ogłoszony przez NBP obowiązujący na dzień r. ogłoszony w tabeli nr 254/A/NBP/2015 z dnia r. w wysokości 4,2615 złotych. Do przeliczenia na EUR pozycji rachunku zysków i strat oraz rachunku przepływów pieniężnych dla okresów porównawczych przyjęto średnią arytmetyczną kursów EUR ogłaszanych przez NBP, obowiązujących na ostatni dzień każdego z 12 miesięcy 2015 roku w wysokości 4,1848 złotych Rzeczowe aktywa trwałe Rzeczowe aktywa trwałe wykazywane są według ceny nabycia/kosztu wytworzenia pomniejszonych o umorzenie oraz wszelkie odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Wartość początkowa środków trwałych obejmuje ich cenę nabycia powiększoną o wszystkie koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika majątku do stanu zdatnego do używania. W skład kosztu wchodzi również koszt wymiany części składowych maszyn i urządzeń w momencie poniesienia, jeśli spełnione są kryteria rozpoznania. Koszty poniesione po dacie oddania środka trwałego do używania, takie jak koszty konserwacji i napraw, obciążają rachunek zysków i strat w momencie ich poniesienia. Środki trwałe w momencie ich nabycia zostają podzielone na części składowe będące pozycjami o istotnej wartości, do których można przyporządkować odrębny okres ekonomicznej użyteczności. Amortyzacja jest naliczana metodą liniową przez szacowany okres użytkowania danego składnika aktywów, wynoszący: Typ Budynki i lokale Maszyny i urządzenia techniczne Urządzenia biurowe Środki transportu Komputery Okres 40 lat 1 10 lat 1 5 lat 2,5 7 lat 1 3 lat Jeżeli przy sporządzaniu sprawozdania finansowego zaistniały okoliczności, które wskazują na to, że wartość bilansowa rzeczowych aktywów trwałych może nie być możliwa do odzyskania, dokonywany jest przegląd tych aktywów pod kątem ewentualnej utraty wartości. Jeżeli istnieją przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata wartości, a wartość bilansowa przekracza szacowaną wartość odzyskiwalną, wówczas wartość tych aktywów bądź ośrodków wypracowujących środki pieniężne, do których te aktywa należą jest obniżana do poziomu wartości odzyskiwalnej. Wartość odzyskiwalna odpowiada wyższej z następujących dwóch wartości: wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży lub wartości użytkowej. Przy ustalaniu wartości użytkowej, szacowane przyszłe przepływy pieniężne są dyskontowane do wartości bieżącej przy zastosowaniu stopy dyskontowej brutto odzwierciedlającej aktualne oceny rynkowe wartości pieniądza w czasie oraz ryzyka związanego z danym składnikiem aktywów. W przypadku składnika aktywów, który nie generuje wpływów pieniężnych w sposób znacząco samodzielny, wartość odzyskiwalna jest ustalana dla ośrodka wypracowującego środki pieniężne, do którego ten składnik należy. Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości są ujmowane w rachunku zysków i strat w pozycji pozostałe koszty operacyjne. Dana pozycja rzeczowych aktywów trwałych może zostać usunięta z bilansu po dokonaniu jej zbycia lub w przypadku, gdy nie są spodziewane żadne ekonomiczne korzyści wynikające z dalszego użytkowania takiego składnika aktywów. Wszelkie zyski lub straty wynikające z usunięcia danego składnika aktywów z bilansu (obliczone jako różnica pomiędzy ewentualnymi wpływami ze sprzedaży netto a wartością bilansową danej pozycji) są ujmowane w rachunku zysków i strat w okresie, w którym dokonano takiego usunięcia. Inwestycje rozpoczęte dotyczą środków trwałych będących w toku budowy lub montażu i są wykazywane według cen nabycia lub kosztu wytworzenia. Środki trwałe w budowie nie podlegają amortyzacji do czasu zakończenia budowy i przekazania środka trwałego do używania. Wartość końcową, okres użytkowania oraz metodę amortyzacji składników aktywów weryfikuje się, i w razie konieczności koryguje, na koniec każdego roku obrotowego. W 2015 roku została przeprowadzona inwentaryzacja środków trwałych a różnice wynikające z usunięcia lub ujawnienia zostały ujęte w rachunku zysków i strat w roku przeprowadzenia inwentaryzacji. 11

12 10.3. Nieruchomości inwestycyjne Początkowe ujęcie nieruchomości inwestycyjnych następuje według ceny nabycia z uwzględnieniem kosztów transakcji. Wartość bilansowa składnika aktywów obejmuje koszt zastąpienia części nieruchomości inwestycyjnej w chwili jego poniesienia, o ile spełnione są kryteria ujmowania, i nie obejmuje kosztów bieżącego utrzymania tych nieruchomości. Nieruchomości inwestycyjne są wykazywane według ceny nabycia, która podlega corocznej weryfikacji. W przypadku, kiedy wycena wykaże, ze wartość odzyskiwalna jest niższa niż cena nabycia, dokonywany jest odpis aktualizujący w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych. Nieruchomości inwestycyjne są usuwane z bilansu w przypadku ich zbycia lub w przypadku stałego wycofania danej nieruchomości inwestycyjnej z użytkowania, gdy nie są spodziewane żadne przyszłe korzyści z jej sprzedaży. Wszelkie zyski lub straty wynikające z usunięcia nieruchomości inwestycyjnej z bilansu są ujmowane w rachunku zysków i strat w tym okresie, w którym dokonano takiego usunięcia. Przeniesienia nieruchomości do lub z nieruchomości inwestycyjnych dokonuje się tylko wówczas, gdy następuje zmiana sposobu ich użytkowania potwierdzona przez rozpoczęcie lub zakończenie użytkowania składnika aktywów przez właściciela, zawarcie umowy leasingu operacyjnego, rozpoczęcie dostosowywania nieruchomości do sprzedaży. W przypadku przeniesienia nieruchomości inwestycyjnej do aktywów wykorzystywanych przez właściciela lub do zapasów, nie występują zmiany wartości bilansowej nieruchomości inwestycyjnej oraz nie występują zmiany ceny nabycia Leasing i prawo wieczystego użytkowania gruntu Umowy leasingu finansowego, które przenoszą na Spółkę zasadniczo całe ryzyko i wszystkie pożytki wynikające z posiadania przedmiotu leasingu, są ujmowane w bilansie na dzień rozpoczęcia leasingu według niższej z następujących dwóch wartości: wartości godziwej środka trwałego stanowiącego przedmiot leasingu lub wartości bieżącej minimalnych opłat leasingowych. Opłaty leasingowe są rozdzielane pomiędzy koszty finansowe i zmniejszenie salda zobowiązania z tytułu leasingu. Koszty finansowe są ujmowane bezpośrednio w ciężar rachunku zysków i strat. Środki trwałe użytkowane na mocy umów leasingu finansowego są amortyzowane przez krótszy z dwóch okresów: szacowany okres użytkowania środka trwałego lub okres leasingu. Umowy leasingowe, zgodnie, z którymi leasingodawca zachowuje zasadniczo całe ryzyko i wszystkie pożytki wynikające z posiadania przedmiotu leasingu, zaliczane są do umów leasingu operacyjnego. Opłaty leasingowe z tytułu leasingu operacyjnego ujmowane są jako koszty w rachunku zysków i strat metodą liniową przez okres trwania leasingu. W przypadku leasingu gruntu, jeżeli nie przewiduje się przeniesienia tytułu prawnego na leasingobiorcę przed końcem okresu leasingu, klasyfikowany jest jako leasing operacyjny. Opłaty leasingowe uiszczane w ramach leasingu operacyjnego rozliczane są w koszty metodą liniową przez okres leasingu. Prawo wieczystego użytkowania gruntu wyceniane jest przez Spółkę w cenie nabycia Wartości niematerialne Wartości niematerialne nabyte w oddzielnej transakcji początkowo wycenia się w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia. Cena nabycia wartości niematerialnych nabytych w transakcji połączenia jednostek gospodarczych jest równa ich wartości godziwej na dzień połączenia. Po ujęciu początkowym, wartości niematerialne są wykazywane w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia pomniejszonym o umorzenie i odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Nakłady poniesione na wartości niematerialne wytworzone we własnym zakresie, z wyjątkiem aktywowanych nakładów poniesionych na prace rozwojowe, nie są aktywowane i są ujmowane w kosztach okresu, w którym zostały poniesione. Spółka ustala, czy okres użytkowania wartości niematerialnych jest ograniczony czy nieokreślony. Wartości niematerialne o ograniczonym okresie użytkowania są amortyzowane przez okres użytkowania oraz poddawane testom na utratę wartości każdorazowo, gdy istnieją przesłanki wskazujące na utratę ich wartości. Okres i metoda amortyzacji wartości niematerialnych o ograniczonym okresie użytkowania są weryfikowane przynajmniej na koniec każdego roku obrotowego. Zmiany w oczekiwanym okresie użytkowania lub oczekiwanym sposobie konsumowania korzyści ekonomicznych pochodzących z danego składnika aktywów są ujmowane poprzez zmianę odpowiednio okresu lub metody amortyzacji i traktowane jak zmiany wartości szacunkowych. Odpis amortyzacyjny składników wartości niematerialnych o ograniczonym okresie użytkowania ujmuje się w rachunku zysków i strat w ciężar tej kategorii, która odpowiada funkcji danego składnika wartości niematerialnych. Wartości niematerialne o nieokreślonym okresie użytkowania oraz te, które nie są użytkowane są corocznie poddawane weryfikacji pod kątem ewentualnej utraty wartości, w odniesieniu do poszczególnych aktywów lub na poziomie ośrodka wypracowującego środki pieniężne. W przypadku pozostałych wartości niematerialnych ocenia się co roku, czy wystąpiły przesłanki, które mogą świadczyć o utracie ich wartości. Okresy użytkowania są także poddawane corocznej weryfikacji, a w razie potrzeby, korygowane z efektem od początku roku obrotowego Odzyskiwalna wartość aktywów długoterminowych Na każdy dzień bilansowy Spółka dokonuje oceny aktywów pod kątem istnienia przesłanek wskazujących na utratę ich wartości. W przypadku istnienia takiej przesłanki, Spółka dokonuje formalnego oszacowania wartości odzyskiwalnej. W przypadku, gdy wartość bilansowa danego składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne przewyższa jego wartość odzyskiwalną, uznaje się utratę jego wartości i dokonuje odpisu aktualizującego jego wartość do poziomu wartości odzyskiwalnej. Wartość odzyskiwalna jest jedną z dwóch wartości w zależności od tego, która z nich jest wyższa: wartością godziwą pomniejszoną o koszty zbycia lub wartością użytkową danego składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne Instrumenty finansowe Instrumenty finansowe Instrumentem finansowym jest każda umowa, która powoduje powstanie aktywa finansowego u jednej strony i zobowiązania finansowego lub instrumentu kapitałowego u drugiej strony. Aktywa finansowe Spółka klasyfikuje do następujących kategorii: aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, pożyczki i należności, aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności, aktywa finansowe dostępne do sprzedaży. 12

13 Zobowiązania finansowe dzielone są na: zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie. Podstawę dokonania klasyfikacji stanowi cel nabycia aktywów finansowych oraz ich charakter. Spółka określa klasyfikacje swoich aktywów finansowych przy ich początkowym ujęciu, a następnie poddaje ją weryfikacji na każdy dzień bilansowy. Aktywa finansowe Aktywa finansowe wycenia się na moment ich ujęcia w księgach w wartości godziwej. Początkowa wycena powiększana jest o koszty transakcji z wyjątkiem aktywów finansowych zaliczonych do kategorii wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy. Koszty transakcyjne ewentualnego zbycia składnika aktywów nie są uwzględniane przy późniejszej wycenie aktywów finansowych. Składnik aktywów finansowych jest wykazywany w bilansie, gdy Spółka staje się stroną umowy (kontraktu), z której te aktywa finansowe wynikają. Na każdy dzień bilansowy Spółka ocenia, czy istnieją przesłanki wskazujące na utratę wartości składnika aktywów finansowych (lub grupy aktywów finansowych). W przypadku instrumentów zaliczonych do dostępnych do sprzedaży, przy ustalaniu, czy nastąpiła utrata wartości, bierze się pod uwagę między innymi znaczący lub przedłużający się spadek wartości godziwej papieru wartościowego poniżej kosztu. Pożyczki i należności Pożyczki i należności to niezaliczane do instrumentów pochodnych aktywa finansowe o ustalonych lub możliwych do ustalenia płatnościach, nienotowane na aktywnym rynku. W zależności od ich terminu wymagalności zalicza się je do aktywów trwałych (aktywa wymagalne w terminie powyżej 1 roku od dnia sprawozdawczego) lub obrotowych (aktywa wymagalne w terminie do 1 roku od dnia sprawozdawczego). Pożyczki i należności są wyceniane na dzień bilansowy według skorygowanej ceny nabycia. Do grupy tej Spółka zalicza głównie należności handlowe, pożyczki oraz nabyte, nienotowane instrumenty dłużne. Aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności Aktywa finansowe utrzymywane do upływu terminu wymagalności są to inwestycje o określonych lub możliwych do określenia płatnościach oraz ustalonym terminie zapadalności, co do których Spółka posiada zamiar i możliwość utrzymywania do upływu zapadalności. Spółka zalicza do tej kategorii nabyte instrumenty dłużne. Aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności wyceniane są na każdy dzień sprawozdawczy w zamortyzowanym koszcie z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej. Zobowiązania finansowe Zobowiązania finansowe wycenia się na moment ich ujęcia w księgach w wartości godziwej. W początkowej wycenie uwzględniane są koszty transakcji z wyjątkiem zobowiązań finansowych zaliczonych do kategorii wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy. Koszty transakcyjne wyzbycia się składnika zobowiązań finansowych nie są uwzględniane przy późniejszej wycenie tych zobowiązań. Składnik zobowiązań finansowych jest wykazywany w bilansie, gdy Spółka staje się stroną umowy (kontraktu), z której to zobowiązanie finansowe wynika. Zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie Pozostałe zobowiązania finansowe, niezliczone do zobowiązań finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy zalicza się do zobowiązań finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie. Do kategorii tej Spółka zalicza głównie papiery dłużne. Zobowiązania zaliczone do tej kategorii wycenia się w zamortyzowanym koszcie z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej Zapasy Zapasy są wyceniane według niższej z dwóch wartości: ceny nabycia/kosztu wytworzenia i możliwej do uzyskania ceny sprzedaży netto. Koszty poniesione na doprowadzenie każdego składnika zapasów do jego aktualnego miejsca i stanu zarówno w odniesieniu do bieżącego, jak i poprzedniego roku są ujmowane w następujący sposób: Zaliczki na dostawy Towary Nominalna wartość zaliczek wpłaconych na poczet dostaw towarów w cenie nabycia ustalonej metodą FIFO lub szczegółowej identyfikacji rzeczywistych cen nabycia. Na cenę nabycia lub koszt wytworzenia zapasów składają się wszystkie koszty zakupu; koszty przetworzenia oraz inne koszty poniesione w trakcie doprowadzenia zapasów do ich aktualnego miejsca i stanu. Koszty zakupu zapasów składają się z ceny zakupu, ceł importowych i pozostałych podatków (inne niż te możliwe do odzyskania w okresie późniejszym przez Spółkę od urzędów skarbowych) oraz kosztów transportu, załadunku, wyładunku oraz innych kosztów dających się bezpośrednio przyporządkować do pozyskania wyrobów, materiałów i usług. Przy określaniu kosztów zakupu odejmuje się opusty, rabaty handlowe i inne podobne pozycje. Ceną sprzedaży netto możliwą do uzyskania jest szacowana cena sprzedaży dokonywana w toku zwykłej działalności gospodarczej, pomniejszona o koszty wykończenia i szacowane koszty niezbędne do doprowadzenia sprzedaży do skutku. Zapasy są wykazywane w wartości netto (pomniejszonej o odpisy aktualizujące). Odpisy aktualizujące wartość zapasów tworzy się w związku z utratą ich wartości, celem doprowadzenia wartości zapasów do poziomu wartości netto możliwej do odzyskania. Odpisy aktualizujące ujmowane są w rachunku zysków i strat w pozycji Koszt własny sprzedaży. Natomiast odwrócenie odpisu aktualizującego wartość zapasów ujmowane jest jako zmniejszenie kosztu własnego sprzedaży. Wartość odpisu pomniejsza wartość bilansową zapasów objętych odpisem aktualizującym Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności ujmuje się początkowo w wartości nominalnej i wycenia na dzień bilansowy w kwocie wymagającej zapłaty. Spółka nie nalicza odsetek od należności przeterminowanych. W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wartość należności jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej brutto odzwierciedlającej aktualne oceny rynkowe wartości pieniądza w czasie. Jeżeli zastosowana została metoda polegająca na dyskontowaniu, zwiększenie należności w związku z upływem czasu jest ujmowane jako przychody finansowe. Wartość należności jest aktualizowana przy uwzględnieniu stopnia prawdopodobieństwa ich zapłaty poprzez dokonanie odpisu aktualizującego. Odpis z tytułu utraty wartości należności z tytułu dostaw i usług tworzy się, gdy istnieją obiektywne dowody na to, że nie będzie można otrzymać wszystkich należnych kwot wynikających 13

14 z pierwotnych warunków umownych. Ocena, czy istnieją obiektywne dowody utraty wartości należności przeprowadzana jest na bieżąco, po powzięciu informacji o wystąpieniu obiektywnego dowodu, który może determinować utratę wartości, nie rzadziej niż na koniec kwartału. Jeżeli istnieją obiektywne dowody, że nastąpiła utrata wartości należności wykazywanych według zamortyzowanego kosztu, kwota straty z tytułu utraty wartości ustalana jest jako różnica pomiędzy wartością bilansową aktywa i wartością bieżącą przyszłych strumieni pieniężnych zdyskontowanych w oparciu o efektywną stopę procentową. Prawdopodobieństwo uzyskania przyszłych strumieni pieniężnych ustalone jest w oparciu o analizę danych historycznych. Kwota odpisów może ulec zmniejszeniu w przypadku posiadania przez Zarząd wiarygodnych dokumentów, z których wynika, iż należności zostały zabezpieczone i ich zapłata jest wysoce prawdopodobna. W szczególności dokonuje się odpisu aktualizującego w wysokości 100% w odniesieniu do należności: od dłużników postawionych w stan likwidacji lub upadłości, do wysokości nie objętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem, od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli masa dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego w pełnej wysokości roszczenia, kwestionowane przez dłużników oraz z zapłatą których dłużnik zalega do wysokości nie pokrytej gwarancją lub innymi zabezpieczeniami, jeśli ocena sytuacji gospodarczej i finansowej dłużnika wskazuje, że spłata należności w umownej kwocie w najbliższym półroczu nie jest możliwa, stanowiących równowartość kwot podwyższających należności, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego w wysokości tych kwot do czasu ich otrzymania lub odpisania, przeterminowanych lub nie przeterminowanych o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności, w wiarygodnie oszacowanej kwocie odpisu na nieściągalne należności, należnych odsetek za zwłokę w zapłacie, należności, których termin wymagalności zapłaty na dzień bilansowy przekroczył 180 dni, o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności. Odpisy aktualizujące wartość należności ujmuje się w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych. Odwrócenie odpisów aktualizujących wartość należności ujmuje się, jeżeli w kolejnych okresach utrata wartości uległa zmniejszeniu, a wzrost wartości aktywa finansowego może być przypisany do zdarzeń występujących po momencie ujęcia odpisu. W wyniku odwrócenia odpisu wartość bilansowa aktywów finansowych nie może przekraczać wysokości zamortyzowanego kosztu, jaki zostałby ustalony, gdyby uprzednio nie ujęto odpisu z tytułu utraty wartości. Odwrócenie odpisu ujmuje się w rachunku zysków i strat jako zmniejszenie pozostałych kosztów operacyjnych Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych Środki pieniężne i lokaty krótkoterminowe wykazane w bilansie obejmują środki pieniężne w banku i w kasie oraz lokaty krótkoterminowe o pierwotnym okresie zapadalności nieprzekraczającym trzech miesięcy. Saldo środków pieniężnych i ich ekwiwalentów wykazane w rachunku przepływów pieniężnych składa się z określonych powyżej środków pieniężnych i ich ekwiwalentów Aktywa trwałe przeznaczone do odsprzedaży Aktywa trwałe dostępne do natychmiastowej sprzedaży w jego bieżącym stanie, których sprzedaż jest wysoce prawdopodobna, są klasyfikowane w bilansie jako aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży. Składniki majątku zaklasyfikowane jako przeznaczone do zbycia wyceniane są po niższej z dwóch wartości: wartości bilansowej lub wartości godziwej pomniejszonych o koszty związane ze sprzedażą Kapitał własny Kapitał własny ujmuje się w księgach rachunkowych z podziałem na jego rodzaje i według zasad określonych przepisami prawa i postanowieniami Umowy Spółki. Kapitał zakładowy wykazywany jest w wysokości wykazywanej w Statucie Spółki i Krajowym Rejestrze Sądowym. Zadeklarowane, lecz niewniesione wkłady kapitałowe ujmuje się jako należne wkłady na poczet kapitału. Akcje własne oraz należne wpłaty na poczet kapitału akcyjnego pomniejszają wartość kapitału własnego Spółki. Kapitał z aktualizacji wyceny obejmuje kapitał powstały w wyniku rzeczowych aktywów trwałych do wartości godziwej. Zyski zatrzymane stanowią: kapitał zapasowy oraz kapitały rezerwowe tworzone z zysku za kolejne lata, niepodzielony zysk lub niepokryta strata z lat ubiegłych (skumulowane zyski/straty z lat ubiegłych), wynik finansowy bieżącego roku obrotowego Oprocentowane kredyty bankowe, pożyczki i papiery dłużne W momencie początkowego ujęcia, wszystkie kredyty bankowe, pożyczki i papiery dłużne są ujmowane według ceny nabycia odpowiadającej wartości godziwej otrzymanych środków pieniężnych, pomniejszonej o koszty związane z uzyskaniem kredytu lub pożyczki. Po początkowym ujęciu oprocentowane kredyty, pożyczki są wyceniane na dzień bilansowy jako kwota pozostała do spłaty powiększona o naliczone odsetki. Koszty związane z uzyskaniem kredytu lub pożyczki są ujmowane w czynnych rozliczeniach międzyokresowych i są rozliczane w czasie zgodnie z okresem trwania umowy Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania Zobowiązania stanowią obecny, wynikający z przeszłych zdarzeń obowiązek, którego wypełnienie, według oczekiwań, spowoduje wypływ środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne. Zobowiązania finansowe inne niż zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy wycenia się na dzień bilansowy według zamortyzowanego kosztu (tj. zdyskontowane przy użyciu efektywnej stopy procentowej). W przypadku zobowiązań krótkoterminowych o terminie płatności do 365 dni wycena ta odpowiada kwocie wymagającej zapłaty. Zobowiązania nie zaliczone do zobowiązań finansowych wycenia się w kwocie wymagającej zapłaty. 14

15 Rezerwy Rezerwy tworzone są wówczas, gdy na Spółce ciąży istniejący obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych, i gdy prawdopodobne jest, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje konieczność wypływu korzyści ekonomicznych oraz można dokonać wiarygodnego oszacowania kwoty tego zobowiązania. Jeżeli Spółka spodziewa się, że koszty objęte rezerwą zostaną zwrócone, na przykład na mocy umowy ubezpieczenia, wówczas zwrot ten jest ujmowany jako odrębny składnik aktywów, ale tylko wtedy, gdy jest rzeczą praktycznie pewną, że zwrot ten rzeczywiście nastąpi. Koszty dotyczące danej rezerwy są wykazane w rachunku zysków i strat po pomniejszeniu o wszelkie zwroty. W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wielkość rezerwy jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej brutto odzwierciedlającej aktualne oceny rynkowe wartości pieniądza w czasie oraz ewentualnego ryzyka związanego z danym zobowiązaniem. Jeżeli zastosowana została metoda polegająca na dyskontowaniu, zwiększenie rezerwy w związku z upływem czasu jest ujmowane jako koszty finansowe Świadczenia pracownicze Nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne Spółka nie wydziela aktywów, które w przyszłości służyłyby uregulowaniu zobowiązań z tytułu odpraw emerytalnych i nagród jubileuszowych. Spółka nie tworzy rezerw na przyszłe zobowiązania z tytułu odpraw emerytalnych i nagród jubileuszowych. Świadczenie związane z ustaniem stosunku pracy W przypadku rozwiązania stosunku pracy pracownikom Spółki przysługują świadczenia przewidziane przez obowiązujące w Polsce przepisy prawa pracy, między innymi ekwiwalent z tytułu niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego oraz odszkodowania z tytułu zobowiązania do powstrzymania się od prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy. Wysokość rezerwy na ekwiwalent z tytułu niewykorzystanych urlopów aktualizowana jest na ostatni dzień roku obrotowego Rezerwy na pozostałe świadczenia związane z ustaniem stosunku pracy tworzone są w momencie ustania stosunku pracy Przychody Przychody są ujmowane w takiej wysokości, w jakiej jest prawdopodobne, że Spółka uzyska korzyści ekonomiczne związane z daną transakcją oraz gdy kwotę przychodów można wycenić w wiarygodny sposób. Przychody są rozpoznawane po pomniejszeniu o podatek od towarów i usług (VAT) i podatek akcyzowy oraz rabaty (dyskonta, premie, bonusy). Wysokość przychodów ustala się według wartości godziwej zapłaty otrzymanej bądź należnej. Przychody wycenia się według wartości zdyskontowanej, w przypadku, gdy wpływ zmian wartości pieniądza w czasie jest istotny (a za taki uważa się okres uzyskania zapłaty dłuższy niż 365 dni). W przypadku ujmowania przychodów w wartości zdyskontowanej, wartość dyskonta jest odnoszona stosownie do upływu czasu jako zwiększenie wartości należności, a drugostronnie jako przychody finansowe. Różnice kursowe powstałe przy realizacji oraz wycenie bilansowej należności z tytułu dostaw i usług korygują przychody ze sprzedaży. Różnice kursowe powstałe przy realizacji oraz wycenie bilansowej zobowiązań z tytułu dostaw i usług korygują koszt własny sprzedaży. Przy ujmowaniu przychodów obowiązują również kryteria przedstawione poniżej Sprzedaż towarów i produktów Przychody są ujmowane, jeżeli znaczące ryzyko i korzyści wynikające z prawa własności do towarów i produktów zostały przekazane nabywcy oraz gdy kwotę przychodów można wycenić w wiarygodny sposób Świadczenie usług Przychody z tytułu świadczenia usług są ujmowane na podstawie stopnia zaawansowania ich realizacji Odsetki Przychody z tytułu odsetek są ujmowane sukcesywnie w miarę ich narastania (z uwzględnieniem metody efektywnej stopy procentowej, stanowiącej stopę dyskontującą przyszłe wpływy gotówkowe przez szacowany okres użytkowania instrumentów finansowych) w stosunku do wartości bilansowej netto danego składnika aktywów finansowych Dywidendy Dywidendy są ujmowane w momencie ustalenia praw akcjonariuszy lub udziałowców do ich otrzymania Przychody z tytułu wynajmu Przychody z tytułu wynajmu nieruchomości inwestycyjnych ujmowane są metodą liniową przez okres wynajmu w stosunku do zawartych umów Podatek dochodowy Na potrzeby sprawozdawczości finansowej, rezerwa na podatek dochodowy jest tworzona metodą zobowiązań bilansowych w stosunku do wszystkich różnic przejściowych występujących na dzień bilansowy między wartością podatkową aktywów i pasywów a ich wartością bilansową wykazaną w sprawozdaniu finansowym. Rezerwa na podatek odroczony ujmowana jest w odniesieniu do wszystkich dodatnich różnic przejściowych między wartością bilansową danego składnika aktywów lub zobowiązań jednostki gospodarczej, a jego wartością podatkową, które spowodują powstanie kwot do opodatkowania uwzględnianych w toku ustalania dochodu do opodatkowania (straty podatkowej) w przyszłych okresach, gdy wartość bilansowa składnika aktywów lub zobowiązań zostanie zrealizowana lub rozliczona. 15