POPRAWKI TUNELOWE DO WYNIKÓW BADAŃ MODELI PROFILI W TUNELACH AERODYNAMICZNYCH
|
|
- Dominik Jacek Czerwiński
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 MODELOWANIE INŻYNIERSKIE 26 nr 58 ISSN X POPRAWKI TUNELOWE DO WYNIKÓW BADAŃ MODELI PROFILI W TUNELACH AERODYNAMICZNYCH Andrzej Krzysiak Instytut Lotnictwa andkrzys@ilot.edu.pl Streszczenie W niniejszej pracy przedstawiono warunki, jakie powinien spełniać tunel aerodynamiczny, aby po przejściu procesu kalibracyjnego stać się wiarygodnym narzędziem badawczym. Na przykładzie dwuwymiarowych badań profilu szybowcowego omówiono podstawowe zasady prawidłowego modelowania takich badań. Dotyczą one przede wszystkim zachowania podobieństwa przepływu pomiędzy przepływem rzeczywistym a modelowanym. Zachowanie podobieństwa przepływów wymusza z kolei odpowiednie zaprojektowanie badanych modeli, właściwe prowadzenie samych badań, a także obróbkę wyników tych badań uwzględniającą poprawki tunelowe. Badania wykonano w dwóch różnych tunelach aerodynamicznych Instytutu Lotnictwa, przy tej samej prędkości przepływu, V = 4 m/s. Słowa kluczowe: aerodynamika stosowana, wiarygodność wyników, profile aerodynamiczne RELIABILITY OF THE WIND TUNNEL TESTS RESULTS OF AIRFOIL MODELS Summary In this paper the conditions to be met by a wind tunnel after passing the calibration process to become a credible research tool are presented. Basing on the two-dimensional airfoil studies, the basic principles of proper modeling of such research is discussed. First of all they relates to the flow similarity between the real and wind tunnel conditions. This similarity enforces a proper design of the tested models, a proper research, as well as processing of the test results including a wind tunnel corrections. The tests were performed in two different Institute of Aviation wind tunnels, at the same undisturbed velocity, V = 4 m/s. Keywords: applied aerodynamics, tests reliability, aerodynamic airfoils. WSTĘP W Polsce w wielu ośrodkach naukowych i naukowodydaktycznych, a także niektórych ośrodkach przemysłowych, użytkowanych jest obecnie kilkadziesiąt różnych tuneli aerodynamicznych. W przeważającej większości są to tunele małych prędkości, a więc operujące w obszarze przepływów nieściśliwych, którym odpowiadają liczby Macha M <.4. Istotnym problemem do rozwiązania, stojącym przed użytkownikami takich tuneli, jest zapewnienie wiarygodności uzyskiwanych wyników badań, czyli ich zgodności z warunkami rzeczywistymi. Osiągnięcie tego celu wymaga zarówno odpowiedniego przygotowania urządzenia badawczego, jakim jest tunel aerodynamiczny (tj. kalibracja tego tunelu), jak i prawidłowego wykonania samych badań. Kalibracja tunelu aerodynamicznego polega na zapewnieniu odpowiedniej jakości strumienia powietrza w przestrzeni pomiarowej, odpowiadającej wymaganiom prezentowanym w literaturze światowej [ 8]. Zasadniczo wymagania te odnoszą się do trzech para- 75
2 POPRAWKI TUNELOWE DO WYNIKÓW BADAŃ MODELI PROFILI W TUNELACH (...) metrów tego strumienia, a mianowicie odpowiedniej jednorodności prędkości przepływu niezakłóconego oraz kąta skosu strumienia powietrza, a także niskiego poziomu turbulencji tego przepływu. Opisane w literaturze wymagania, dotyczące jakości strumienia, przedstawiają się następująco: - nieregularność rozkładu prędkości, V.2.3% Vśr. - nieregularność kąta skosu strumienia (względem αśr i βśr), α oraz β.. - poziom turbulencji:. tunele do badań przejścia laminarnoturbulentnego - τ.5%. 2. tunele do badań statków powietrznych τ.5%. 3. tunele do badań obiektów naziemnych τ.%. Prawidłowe wykonanie badań w tunelu aerodynamicznym polega przede wszystkim na prawidłowym modelowaniu zjawisk aerodynamicznych, czyli zachowaniu podobieństwa przepływów pomiędzy warunkami rzeczywistymi a tunelowymi. W tunelowych badaniach, w których mamy do czynienia ze zjawiskami o charakterze quasi-stacjonarnym, najistotniejszą kwestią jest zachowanie podobieństwa przepływów z uwzględnieniem lepkości i ściśliwości, a więc i podobieństwa geometrycznego opływanych ciał. Podobieństwo to jest zachowane przy utrzymaniu w przepływie rzeczywistym (R) i modelowanym (T) tych samych wartości, liczb Reynoldsa oraz liczb Macha, czyli: liczba Reynoldsa (Re); l V γ 2 liczby Macha (M); R R l V = γ T T () V V a = a (2) Wiarygodność charakterystyk aerodynamicznych badanych obiektów lub ich modeli, czyli ich zgodność z rzeczywistością, jest podstawowym wyznacznikiem jakości prowadzonych badań. W przypadku tunelowych badań aerodynamicznych o zgodności uzyskanych wyników badań z rzeczywistością decyduje poprawność całego szeregu działań, począwszy od fazy przygotowań do badań, poprzez same badania, jak i w fazie obróbki wyników. W fazie przygotowań do badań najważniejszą sprawą, z punktu widzenia jakości tych badań, jest przyjęcie założeń co do sposobu modelowania badanego obiektu, takich jak przyjęta skala modelu, sposób mocowania modelu w tunelu aerodynamicznym, dopuszczalne zniekształcenie geometrii modelu w miejscach ich mocowania, dokładność wykonania powierzchni zewnętrznych, wybór miejsca usytuowania wagi aerodynamicznej w modelu lub wybór położenia punktów pomiarowych służących do pomiaru rozkładu ciśnienia, itp. W trakcie wykonywania badań eksperymentalnych na ich jakość ma wpływ przede wszystkim stabilność i precyzja utrzymania zaplanowanych parametrów przepływu w tunelu, dokładność pomiaru mierzonych wielkości (tj. ciśnień, sił, momentów, itd.), a także prawidłowe określenie położenia badanego obiektu względem przepływu (tj. wartości jego kąta natarcia, kąta ślizgu, oraz kąta przechylenia). W fazie przetwarzania uzyskanych wyników pomiarów istotną rzeczą, z punktu widzenia jakości badań, jest poprawność przyjętych algorytmów programów przetwarzających te wyniki oraz poprawność wzorów użytych do obliczania poprawek aerodynamicznych. Rozpatrywanie osobno wpływu każdego z wymienionych powyżej elementów procesu badawczego na dokładność mierzonych charakterystyk aerodynamicznych byłoby niezwykle pracochłonne i skomplikowane. Z tych też powodów w praktyce tunelowej dla oceny poprawności uzyskiwanych wyników badań wykonuje się pomiary charakterystyk aerodynamicznych modeli wzorcowych. Modele wzorcowe charakteryzują się ściśle określoną znaną geometrią, a wyniki badań tych modeli są dostępne w literaturze fachowej. Na podstawie charakterystyk aerodynamicznych modeli wzorcowych uzyskanych w kilkudziesięciu tunelach na świecie określono charakterystyki wzorcowe tych modeli. Zgodność charakterystyk aerodynamicznych, uzyskanych z badań modelu wzorcowego w danym tunelu z charakterystykami wzorcowymi jest sprawdzianem poprawności stosowanej techniki badawczej. Badania modeli wzorcowych w tunelach aerodynamicznych powinny być przeprowadzane okresowo, a w szczególności przed każdym dłuższym cyklem badawczym, jak również każdorazowo po wprowadzeniu istotniejszych zmian w tunelu lub w jego systemie pomiarowo-rejestracyjnym, np. zastosowanie nowych programów przetwarzających wyniki badań. Wykonanie tych badań pozwala na wykrycie i wyeliminowanie ewentualnych błędów systematycznych. W badaniach dwuwymiarowych, do których zaliczane są badania modeli profili, modelem uznawanym powszechnie za model wzorcowy jest model profilu NACA 2. W niniejszej pracy dokonano analizy wpływu poprawek tunelowych na wyniki badań modelu profilu szybowcowego. W tym celu, przebadano ten sam model profilu w dwóch różnych tunelach aerodyna- 76
3 ANDRZEJ KRZYSIAK micznych małych prędkości znajdujących się Instytucie Lotnictwa, tj. w tunelu T-3 oraz w tunelu T-. Badania wykonano przy tej samej prędkości przepływu niezakłóconego, V = 4 m/s. Uzyskane wyniki badań pozwoliły na sformułowanie wniosków dotyczących oceny prawidłowości prowadzonych eksperymentalnych badań profili. 2. TECHNIKA BADAŃ 2. TUNEL MAŁYCH PRĘDKOŚCI T-3 Tunel aerodynamiczny T-3 jest tunelem atmosferycznym o obiegu zamkniętym z otwartą przestrzenią pomiarową. Wymiary przestrzeni pomiarowej wynoszą: średnica 5 m, długość 6.5 m. W czasie wykonywanych badań modelu profilu, w przestrzeni pomiarowej tunelu można było osiągnąć maksymalną prędkość 5 m/s, co pozwalało na uzyskiwanie liczb Reynoldsa do 3.3 x 6. Regulacja prędkości odbywała się w sposób ciągły w zakresie od ok. m/s do 5 m/s. W roku 24 układ napędowy tunelu aerodynamicznego T-3 został zmodernizowany, co pozwala obecnie na osiągnięcie maksymalnej prędkości przepływu około 9 m/s. Intensywność turbulencji strumienia powietrza w przestrzeni pomiarowej wynosiła τ =.5%. Schemat tunelu aerodynamicznego T-3 i jego podstawowe wymiary pokazano na rys.. Tunel aerodynamiczny T-, w którym prowadzone były badania profilu szybowcowych, jest tunelem małych prędkości ciągłego działania o otwartej przestrzeni pomiarowej (średnica.5 m). Maksymalna prędkość powietrza w tunelu wynosi 4 m/s, a minimalna 5 m/s. Podstawowe dane techniczne tego tunelu przedstawiono poniżej. Przestrzeń pomiarowa: Średnica..5 m Długość..2. m Maksymalna prędkość...4 m/s Minimalna prędkość..5 m/s Intensywność turbulencji.5% Schemat tunelu aerodynamicznego T- pokazano na rys. 2. Rys. 2. Schemat tunelu aerodynamicznego T- 2.3 BADANY MODEL Badany w tunelach małych prędkości T-3 i T- model segmentu profilu szybowcowego był modelem laminatowym, jednodźwigarowym. Cięciwa modelu wynosiła c =.5 m, a rozpiętość d = m. Geometria zewnętrzna profilu zachowana została z dokładnością ±.5 mm. Na górnej i dolnej powierzchni badanego modelu wzdłuż cięciwy profilu (w połowie rozpiętości), wykonano 5 otworków pomiarowych służących do pomiaru rozkładu ciśnienia na powierzchni tego modelu. Ciśnienia mierzone były przez zestaw dwóch elektronicznych skanerów ciśnienia ESP-32HD (jeden o zakresie pomiarowym PSI, a drugi cali H2O). Skanery ciśnienia umieszczone były wewnątrz modelu. W tunelu T-3 badany model profilu zamocowany był w przestrzeni pomiarowej w pozycji poziomej (rys. 3) pomiędzy dwoma płytami brzegowymi (płyty w kształcie okręgów o średnicy D = 94 mm). Rys.. Schemat tunelu aerodynamicznego T TUNEL MAŁYCH PRĘDKOŚCI T- 77
4 POPRAWKI TUNELOWE DO WYNIKÓW BADAŃ MODELI PROFILI W TUNELACH (...) W obu tunelach za modelem w odległości około.5m umieszczono wzdłużną sondę umożliwiającą pomiary rozkładu ciśnienia spiętrzenia oraz ciśnienia statycznego w śladzie za modelem. Uzyskane rozkłady ciśnienia na profilu oraz w jego śladzie pozwoliły na określenie podstawowych charakterystyk aerodynamicznych profilu, tj. współczynników siły nośnej, siły oporu oraz momentu pochylającego. W niniejszej pracy omówiono jedynie wpływ poprawek tunelowych na współczynnik siły nośnej. 3. WYNIKI BADAŃ Rys. 3. Model profilu w tunelu aerodynamicznym małych prędkości T-3 W tunelu T- badany model profilu mocowany był w przestrzeni pomiarowej tunelu w pozycji pionowej (rys. 4) pomiędzy dwoma płytami brzegowymi o wymiarach 495 x 495 mm. W każdej z płyt umieszczone były łożyska kulkowe, dające możliwość zmiany kąta natarcia modelu profilu względem pionowej osi tunelu w zakresie α = ±45. Badania charakterystyk aerodynamicznych modelu profilu szybowcowego w tunelach T-3 i T- przeprowadzono dla tej samej prędkości przepływu niezakłóconego V = 4 m/s, co odpowiadało liczbie Macha M =,2, oraz liczbie Reynoldsa Re =.38* 6. Zrealizowany program badań obejmował następujące kąty natarcia modelu profilu: badane w tunelu T-3: α = -4, -2, -,,, 2, 4, 6, 8,, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 2, 2. badane w tunelu T-: α = -5, -3, -2, -,,, 3, 5, 7, 9,, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 2, 2. Na rys. 5 przedstawiono zależności współczynnika siły nośnej w funkcji kąta natarcia α, uzyskane dla badanego modelu profilu szybowcowego w tunelach małych prędkości T-3 i T- bez poprawek tunelowych Bez poprawek tunelowych Tunel T- (fi =.5m) Tunel T-3 (fi = 5m) -.4 Rys. 4. Model profilu w tunelu aerodynamicznym małych prędkości T Rys. 5. Porównanie zależności współczynnika siły nośnej w funkcji kąta natarcia, uzyskane z badań modelu profilu w tunelach aerodynamicznych T-3 i T- bez poprawek tunelowych 78
5 ANDRZEJ KRZYSIAK Z analizy powyższej zależności wynika, że pomimo spełnienia wymagań dotyczących odpowiedniej jakości strumieni powietrza w przestrzeniach pomiarowych tuneli T-3 i T- (rozdz. ), a także prawidłowego wykonania badań w tych tunelach aerodynamicznych (czyli przy zachowaniu identycznej liczby Reynoldsa oraz liczby Macha), wyniki badań tego samego modelu różnią się znacząco od siebie. Przyczyną tego faktu jest niezastosowanie poprawek tunelowych. Poprawki tunelowe odgrywają bowiem bardzo istotną rolę w dochodzeniu do prawidłowych wyników badań. Różnice w uzyskanych wynikach badań tego samego modelu w różnych tunelach aerodynamicznych spowodowane są między innymi tym, że tunele aerodynamiczne różnią się między sobą parametrami geometrycznymi, takimi jak ich kształt czy wymiary przestrzeni pomiarowej. Z tego powodu każdy z badanych modeli w odmienny sposób podlega oddziaływaniu strumienia powietrza przepływającego przez przestrzeń pomiarową. Podsumowując, można stwierdzić, że, aby uzyskać wiarygodne wyniki z badań tunelowych, należy zastosować odpowiednie poprawki tunelowe [9, ]. Wieloletnie doświadczenia nabyte w Zakładzie Aerodynamiki Instytutu Lotnictwa w obszarze badań eksperymentalnych pozwoliły na wybór algorytmów poprawkowych opisanych w pracy [], jako najbardziej wiarygodnych. W przypadku modeli dwuwymiarowych i przepływów nieściśliwych poprawki te odnoszą się zasadniczo jedynie do kąta natarcia i w przypadku tuneli T-3 i T- przedstawiają się następująco: Tunel T-3 Δ= + gdzie: C =.5 m D = 5 m Tunel T- Δ= + gdzie: C =.5 m D =.5 m 57.3 =.5 (3) 57.3 = 5.6 (4) Poprawki te mają zastosowanie do zakresu kątów natarcia, w których nie występuje oderwanie przepływu na powierzchni modelu profilu. Na rys. 6 i 7 przedstawiono wpływ poprawek tunelowych na zależności współczynnika siły nośnej w funkcji kąta natarcia dla tuneli T-3 i T-. Rys. 6. Wpływ poprawek tunelowych na zależność współczynnika siły nośnej w funkcji kąta natarcia dla tunelu T Wpływ poprawek wg. Pope tunel T-3 bez poprawek z poprawkami wg. Pope Wpływ poprawek wg. Pope tunel T- bez poprawek z poprawkami wg. Pope Rys. 7. Wpływ poprawek tunelowych na zależność współczynnika siły nośnej w funkcji kąta natarcia dla tunelu T- Na rys. 8 porównano zależności współczynnika siły nośnej w funkcji kąta natarcia, uzyskane dla badanego modelu profilu szybowcowego w tunelach małych prędkości T-3 i T- z uwzględnieniem przedstawionych powyżej poprawek tunelowych. 79
6 POPRAWKI TUNELOWE DO WYNIKÓW BADAŃ MODELI PROFILI W TUNELACH (...) Z poprawkami wg. Pope Tunel T- (fi =.5m) Tunel T-3 (fi = 5m) Rys. 8. Porównanie zależności współczynnika siły nośnej w funkcji kąta natarcia, uzyskane z badań modelu profilu w tunelach aerodynamicznych T-3 i T- z uwzględnieniem poprawek tunelowych Z przedstawionego powyżej porównania zależności współczynnika siły nośnej w funkcji kąta natarcia, dla badanego w tunelach małych prędkości T-3 i T- modelu profilu szybowcowego, wynika, że przy uwzględnieniu wspomnianych wcześniej poprawek tunelowych uzyskano zgodność tych zależności w zakresie podkrytycznych kątów natarcia, dla których przepływ jest przyklejony do górnej powierzchni modelu profilu. Z prezentowanych na rys. 8 zależności wynika również, że w tunelu o mniejszej średnicy przestrzeni pomiarowej, tj. w tunelu T-, początek oderwania przepływu na górnej powierzchni profilu ma miejsce przy niższych kątach natarcia (α 7 ), niż w przypadku badań tego samego modelu w tunelu o większej średnicy przestrzeni pomiarowej (α 8.2 ), tj. w tunelu T-3. Podsumowując, stwierdzono, że istotną rolę w przebiegu zjawisk aerodynamicznych zachodzących na powierzchniach modeli badanych w tunelach aerodynamicznych (przy zachowaniu tych samych liczb podobieństwa, tj. liczby Macha oraz liczby Reynolds), odgrywa wzajemna relacja pomiędzy wielkością modelu a wielkością przestrzeni pomiarowej tunelu aerodynamicznego. Jak wspomniano wcześniej, przedstawione powyżej poprawki tunelowe mają zastosowanie jedynie do zakresu kątów natarcia, w których nie występuje oderwanie przepływu na powierzchni modelu profilu. Wskutek w zakresie wyższych kątów natarcia wyniki badań tego samego modelu profilu, uzyskane w dwóch różnych tunelach aerodynamicznych, różnią się między sobą. Na podstawie doświadczenia nabytego w zakresie tunelowych badań aerodynamicznych, a także porównania wyników badań tunelowych z badaniami w locie, można wnioskować, że wyniki badań uzyskane w tunelu o większej przestrzeni pomiarowej będą bardziej wiarygodne, czyli bliższe rzeczywistości, niż w tunelu o mniejszych wymiarach przestrzeni pomiarowej. Na podstawie tego doświadczenia autor niniejszego artykułu, dla potrzeb prezentowanego projektu badawczego, zaproponował zastosowanie poniższych poprawek tunelowych do wyników badań uzyskanych w tunelu T-, dla zakresu około-krytycznych kątów natarcia. W niniejszym artykule prezentowane są jedynie poprawki odnoszące się do zależności współczynnika siły nośnej w funkcji kąta natarcia gdzie: = + Δ (5) α =.5 dla V = 4 m/s α =.6 dla V = 37 m/s α = 2.2 dla V = 25 m/s gdzie: =+ Δ (6) Δ=! " Δ (7) Wykorzystując przedstawione powyżej poprawki tunelowe (równania 5 7), na rys. 9 porównano zależności współczynnika siły nośnej w funkcji kąta natarcia, uzyskane z badań modelu profilu w tunelach aerodynamicznych T-3 i T- z uwzględnieniem poprawek tunelowych. Poprawki te odnosiły się zarówno do zakresu katów podkrytycznych (tj. wg Pope), jak i zaproponowanych poprawek odnoszących się do zakresu kątów okołokrytycznych Z poprawkami wg. Pope Tunel T- (fi =.5m) Tunel T-3 (fi = 5m) Rys. 9. Porównanie zależności współczynnika siły nośnej w funkcji kąta natarcia, uzyskane z badań modelu profilu w tunelach aerodynamicznych T-3 i T-, z uwzględnieniem poprawek tunelowych dla całego badanego zakresu kątów natarcia 8
7 ANDRZEJ KRZYSIAK Z przedstawionego porównania wynika, że po zastosowaniu poprawek, odnoszących się do całego badanego zakres kątów natarcia, otrzymano dobrą zgodność zależności = f(α), uzyskanych z badań tego samego modelu profilu w tunelach T-3 i T-. Zakres stosowalności tych poprawek wymaga dalszych badań. Badania wielokrotne (5-krotne) charakterystyk aerodynamicznych modelu profilu szybowcowego w tunelach T-3 i T-, a także badania wielokrotne innych modeli profili, w tym badania dwuwymiarowego modelu wzorcowego (model profilu NACA 2), wykazały rozrzut wyznaczanego współczynnika siły nośnej = ±.. Dokładność pomiaru kąta natarcia modelu wynosiła ±.. 4. WNIOSKI W niniejszej pracy omówiono warunki, jakie powinien spełniać tunel aerodynamiczny, aby stać się wiarygodnym narzędziem badawczym. Na przykładzie dwuwymiarowych badań eksperymentalnych profilu szybowcowego omówiono podstawowe zasady prawidłowego modelowania takich badań, a także wskazano na konieczność zastosowania odpowiednich poprawek tunelowych. W celu oceny konieczności zastosowania odpowiednich poprawek tunelowych ten sam model profilu przebadany został w dwóch różnych tunelach aerodynamicznych Instytutu Lotnictwa, tj. w tunelach małych prędkości T-3 oraz T-, przy tej samej prędkości przepływu niezakłóconego, V = 4 m/s, a więc przy tej samej liczbie Macha oraz liczbie Reynoldsa. Uzyskane wyniki badań pozwoliły na sformułowanie następujących wniosków dotyczących prawidłowości prowadzonych eksperymentalnych badań profili. Zgodnie z wymaganiami zawartymi w literaturze podstawowym warunkiem niezbędnym do uzyskania wiarygodnych wyników badań tunelowych jest kalibracja tego tunelu. Następnym warunkiem decydującym o poprawności uzyskiwanych wyników badań jest prawidłowe modelowanie zjawisk aerodynamicznych, czyli zachowanie podobieństwa przepływów pomiędzy warunkami rzeczywistymi a tunelowymi. W tunelowych badaniach quasistacjonarnych najistotniejszą kwestią jest zachowanie podobieństwa przepływów z uwzględnieniem lepkości i ściśliwości. Wymaga to utrzymania w przepływie rzeczywistym i modelowanym tych samych lub zbliżonych wartości liczby Reynoldsa oraz liczby Macha. Jak pokazały prezentowane w niniejszym artykule wyniki badań, kalibracja tunelu aerodynamicznego oraz prawidłowe modelowanie badań nie są warunkami wystarczającymi do uzyskania wiarygodnych wyników. Do tego celu niezbędne jest również zastosowanie odpowiednich poprawek tunelowych. W pracy zaproponowano równoczesne zastosowanie dwóch rodzajów poprawek. Jeden z nich, zaczerpnięty z literatury, odnosił się do zakresu podkrytycznych kątów natarcia, dla których nie występuje oderwanie przepływu na powierzchni modelu profilu. Drugi zaś, zaproponowany przez autora niniejszej pracy, odnosił się do zakresu okołokrytycznych kątów natarcia. Na podstawie uzyskanych wyników badań można stwierdzić, że po zastosowaniu obydwu rodzajów poprawek tunelowych uzyskano dobrą zgodność zależności = f(α), uzyskanych z badań tego samego modelu profilu w tunelach T-3 i T-. Badania wielokrotne dwuwymiarowego modelu wzorcowego w tunelach T-3 i T- i porównanie jego charakterystyk aerodynamicznych (współczynników siły nośnej, siły oporu oraz momentu pochylającego) z wynikami badań w innych tunelach na świecie potwierdziły prawidłowość stosowanej techniki badawczej w badaniach modeli profili, w tym zastosowanych poprawek tunelowych. Literatura. Pope A., Rae W.: Low-speed wind tunnel testing. Wiley-Interscience Publication, Mair W., Gamble H.: The effect of model size on measurements in the R.A.E. high speed tunnel. Drag of two-dimensional symmetrical aerofoils at zero incidence. 944, A.R.C.R. & M. No Tropea C., Yarin A., Foss J.: Handbook of experimental fluid mechanics. Springer, Szlezinger S. M., Gorlin, I.: Aeromiekhaniczeskije izmierijenija. Moskwa: Nauka, Bradshaw P., Pankhurst R.: The design of low speed wind tunnels. Progress in Aeronautical Sciences 964, Vol. 5, p Craig D.: Calibration of the reference velocity in the test section of the low speed. Wind Tunnel at the Aeronautical and. Maritime Research Laboratory 2, DSTO-TN
8 POPRAWKI TUNELOWE DO WYNIKÓW BADAŃ MODELI PROFILI W TUNELACH (...) 7. Steinle F., Stanewsky E.: Wind tunnel flow quality and data accuracy requirements. 982, AGARD Advisory Report No Reed T. D., Pope T. C., Cooksey J. M.: Calibration of transonic and supersonic wind tunnel. 977, NASA Contractor Report No Riegels F.W.: Aerodynamishe Profile. Munchen: R. Oldendurg, Pope A., Harper I.: Low-speed wind tunnel testing. Wiley, 966 Ten artykuł dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3. Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz autorów. Treść licencji jest dostępna na stronie 3./pl/ 82
.DOŚWIADCZALNE CHARAKTERYSTYKI AERODYNAMICZNE MODELU SAMOLOTU TU-154M W OPŁYWIE SYMETRYCZNYM I NIESYMETRYCZNYM
.DOŚWIADCZALNE CHARAKTERYSTYKI AERODYNAMICZNE MODELU SAMOLOTU TU-154M W OPŁYWIE SYMETRYCZNYM I NIESYMETRYCZNYM ALEKSANDER OLEJNIK MICHAŁ FRANT STANISŁAW KACHEL MACIEJ MAJCHER Wojskowa Akademia Techniczna,
Bardziej szczegółowoOPŁYW PROFILU. Ciała opływane. profile lotnicze łopatki. Rys. 1. Podział ciał opływanych pod względem aerodynamicznym
OPŁYW PROFILU Ciała opływane Nieopływowe Opływowe walec kula profile lotnicze łopatki spoilery sprężarek wentylatorów turbin Rys. 1. Podział ciał opływanych pod względem aerodynamicznym Płaski np. z blachy
Bardziej szczegółowoNumeryczna symulacja rozpływu płynu w węźle
231 Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN Tom 7, nr 3-4, (2005), s. 231-236 Instytut Mechaniki Górotworu PAN Numeryczna symulacja rozpływu płynu w węźle JERZY CYGAN Instytut Mechaniki Górotworu PAN,
Bardziej szczegółowoNumeryczna symulacja opływu wokół płata o zmodyfikowanej krawędzi natarcia. Michał Durka
Numeryczna symulacja opływu wokół płata o zmodyfikowanej krawędzi natarcia Michał Durka Politechnika Poznańska Inspiracja Inspiracją mojej pracy był artykuł w Świecie Nauki opisujący znakomite charakterystyki
Bardziej szczegółowoPomiar rozkładu ciśnień na modelu samochodu
Miernictwo C-P 1 Pomiar rozkładu ciśnień na modelu samochodu Polonez (Część instrukcji dotyczącą aerodynamiki samochodu opracowano na podstawie książki J. Piechny Podstawy aerodynamiki pojazdów, Wyd. Komunikacji
Bardziej szczegółowoANALiZA WPŁYWU PARAMETRÓW SAMOLOTU NA POZiOM HAŁASU MiERZONEGO WEDŁUG PRZEPiSÓW FAR 36 APPENDiX G
PRACE instytutu LOTNiCTWA 221, s. 115 120, Warszawa 2011 ANALiZA WPŁYWU PARAMETRÓW SAMOLOTU NA POZiOM HAŁASU MiERZONEGO WEDŁUG PRZEPiSÓW FAR 36 APPENDiX G i ROZDZiAŁU 10 ZAŁOżEń16 KONWENCJi icao PIotr
Bardziej szczegółowoProjekt skrzydła. Dobór profilu
Projekt skrzydła Dobór profilu Wybór profilu ze względu na jego charakterystyki aerodynamiczne (K max, C Zmax, charakterystyki przeciągnięcia) Wybór profilu ze względu na strukturę płata; 1 GEOMETRIA PROFILU
Bardziej szczegółowoJ. Szantyr Wykład nr 18 Podstawy teorii płatów nośnych Płaty nośne są ważnymi elementami wielu wytworów współczesnej techniki.
J. Szantyr Wykład nr 18 Podstawy teorii płatów nośnych Płaty nośne są ważnymi elementami wielu wytworów współczesnej techniki. < Helikoptery Samoloty Lotnie Żagle > < Kile i stery Wodoloty Śruby okrętowe
Bardziej szczegółowoJ. Szantyr Wykład nr 19 Warstwy przyścienne i ślady 1
J. Szantyr Wykład nr 19 Warstwy przyścienne i ślady 1 Warstwa przyścienna jest to część obszaru przepływu bezpośrednio sąsiadująca z powierzchnią opływanego ciała. W warstwie przyściennej znaczącą rolę
Bardziej szczegółowoPOMIAR HAŁASU ZEWNĘTRZNEGO SAMOLOTÓW ŚMIGŁOWYCH WG PRZEPISÓW FAR 36 APPENDIX G I ROZDZ. 10 ZAŁ. 16 KONWENCJI ICAO
POMIAR HAŁASU ZEWNĘTRZNEGO SAMOLOTÓW ŚMIGŁOWYCH WG PRZEPISÓW FAR 36 APPENDIX G I ROZDZ. 10 ZAŁ. 16 KONWENCJI ICAO Piotr Kalina Instytut Lotnictwa Streszczenie W referacie przedstawiono wymagania oraz zasady
Bardziej szczegółowoSTEROWANiE PRZECiĄGNiĘCiEM DYNAMiCZNYM NA ŁOPACiE POWRACAJĄCEJ PRZY UŻYCiU SAMOZASiLAJĄCYCH STRUMiENiOWYCH GENERATORÓW WiRÓW
PRACE instytutu LOTNiCTWA 215, s. 17-28, Warszawa 2011 STEROWANiE PRZECiĄGNiĘCiEM DYNAMiCZNYM NA ŁOPACiE POWRACAJĄCEJ PRZY UŻYCiU SAMOZASiLAJĄCYCH STRUMiENiOWYCH GENERATORÓW WiRÓW ANdrzej KrzySIAK Instytut
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE NUMERYCZNE POLA PRZEPŁYWU WOKÓŁ BUDYNKÓW
1. WSTĘP MODELOWANIE NUMERYCZNE POLA PRZEPŁYWU WOKÓŁ BUDYNKÓW mgr inż. Michał FOLUSIAK Instytut Lotnictwa W artykule przedstawiono wyniki dwu- i trójwymiarowych symulacji numerycznych opływu budynków wykonanych
Bardziej szczegółowoMechanika lotu. TEMAT: Parametry aerodynamiczne skrzydła samolotu PZL Orlik. Anna Kaszczyszyn
Mechanika lotu TEMAT: Parametry aerodynamiczne skrzydła samolotu PZL Orlik Anna Kaszczyszyn SAMOLOT SZKOLNO-TRENINGOWY PZL-130TC-I Orlik Dane geometryczne: 1. Rozpiętość płata 9,00 m 2. Długość 9,00 m
Bardziej szczegółowoPOMiAR HAŁASU ZEWNĘTRZNEGO SAMOLOTÓW WEdŁUG PRZEPiSÓW FAR 36 APPENdiX G i ROZdZiAŁU 10 ZAŁOżEń 16 KONWENCJi icao
PRACE instytutu LOTNiCTWA 221, s. 109 114, Warszawa 2011 POMiAR HAŁASU ZEWNĘTRZNEGO SAMOLOTÓW WEdŁUG PRZEPiSÓW FAR 36 APPENdiX G i ROZdZiAŁU 10 ZAŁOżEń 16 KONWENCJi icao PIotr KalINa Insytut lotnictwa
Bardziej szczegółowoAutomatyka i pomiary wielkości fizykochemicznych. Instrukcja do ćwiczenia III. Pomiar natężenia przepływu za pomocą sondy poboru ciśnienia
Automatyka i pomiary wielkości fizykochemicznych Instrukcja do ćwiczenia III Pomiar natężenia przepływu za pomocą sondy poboru ciśnienia Sonda poboru ciśnienia Sonda poboru ciśnienia (Rys. ) jest to urządzenie
Bardziej szczegółowoSTEROWANIE OPŁYWEM KLAPKI PROFILU POPRZEZ NADMUCH FUNKCJONUJĄCY W PĘTLI SPRZĘŻENIA ZWROTNEGO
MODELOWANIE INŻYNIERSKIE nr 48, ISSN 896-77X STEROWANIE OPŁYWEM KLAPKI PROFILU POPRZEZ NADMUCH FUNKCJONUJĄCY W PĘTLI SPRZĘŻENIA ZWROTNEGO Andrzej Krzysiak Instytut Lotnictwa e-mail: andkrzys@ilot.edu.pl
Bardziej szczegółowoNumeryczne modelowanie mikrozwężkowego czujnika przepływu
Numeryczne modelowanie mikrozwężkowego czujnika przepływu Antoni Gondek Tadeusz Filiciak Przedstawiono wybrane wyniki modelowania numerycznego podwójnej mikrozwężki stosowanej jako czujnik przepływu, dla
Bardziej szczegółowoOddziaływanie wiatru na przepływ powietrza w tunelach
Oddziaływanie wiatru na przepływ powietrza w tunelach Grzegorz Sztarbała Zakład Badań Ogniowych, Instytutu Techniki Budowlanej, ul. Ksawerów 21, 2-656 Warszawa STRESZCZENIE: W niniejszym artykule zostały
Bardziej szczegółowoLaboratorium LAB1. Moduł małej energetyki wiatrowej
Laboratorium LAB1 Moduł małej energetyki wiatrowej Badanie charakterystyki efektywności wiatraka - kompletnego systemu (wiatrak, generator, akumulator) prędkość wiatru - moc produkowana L1-U1 Pełne badania
Bardziej szczegółowoDETEKCJA FAL UDERZENIOWYCH W UKŁADACH ŁOPATKOWYCH CZĘŚCI NISKOPRĘŻNYCH TURBIN PAROWYCH
Mgr inż. Anna GRZYMKOWSKA Politechnika Gdańska Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa DOI: 10.17814/mechanik.2015.7.236 DETEKCJA FAL UDERZENIOWYCH W UKŁADACH ŁOPATKOWYCH CZĘŚCI NISKOPRĘŻNYCH TURBIN PAROWYCH
Bardziej szczegółowoPROFIL PRĘDKOŚCI W RURZE PROSTOLINIOWEJ
LABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW Ćwiczenie N 7 PROFIL PRĘDKOŚCI W RURZE PROSTOLINIOWEJ . Cel ćwiczenia Doświadczalne i teoretyczne wyznaczenie profilu prędkości w rurze prostoosiowej 2. Podstawy teoretyczne:
Bardziej szczegółowoprędkości przy przepływie przez kanał
Ćwiczenie numer 5 Wyznaczanie rozkładu prędkości przy przepływie przez kanał 1. Wprowadzenie Stanowisko umożliwia w eksperymentalny sposób zademonstrowanie prawa Bernoulliego. Układ wyposażony jest w dyszę
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW
Ćwiczenie numer 5 Wyznaczanie rozkładu prędkości przy przepływie przez kanał 1. Wprowadzenie Stanowisko umożliwia w eksperymentalny sposób zademonstrowanie prawa Bernoulliego. Układ wyposażony jest w dyszę
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ LABORATORIUM FIZYCZNE
1 W S E i Z W WARSZAWIE WYDZIAŁ LABORATORIUM FIZYCZNE Ćwiczenie Nr 3 Temat: WYZNACZNIE WSPÓŁCZYNNIKA LEPKOŚCI METODĄ STOKESA Warszawa 2009 2 1. Podstawy fizyczne Zarówno przy przepływach płynów (ciecze
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW
Ćwiczenie numer 2 Pomiar współczynnika oporu liniowego 1. Wprowadzenie Stanowisko służy do analizy zjawiska liniowych strat energii podczas przepływu laminarnego i turbulentnego przez rurociąg mosiężny
Bardziej szczegółowoNAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH POBRANYCH Z PŁYT EPS O RÓŻNEJ GRUBOŚCI
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK 1 (145) 2008 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 1 (145) 2008 Zbigniew Owczarek* NAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA LUBELSKA
Badania opływu turbiny wiatrowej typu VAWT (Vertical Axis Wind Turbine) Międzyuczelniane Inżynierskie Warsztaty Lotnicze Cel prezentacji Celem prezentacji jest opis przeprowadzonych badań CFD oraz tunelowych
Bardziej szczegółowoDoświadczalne charakterystyki aerodynamiczne modelu samolotu dalekiego zasięgu ze skrzydłem o ujemnym kącie skosu w opływie symetrycznym
BIULETYN WAT VOL. LV, NR 4, 2006 Doświadczalne charakterystyki aerodynamiczne modelu samolotu dalekiego zasięgu ze skrzydłem o ujemnym kącie skosu w opływie symetrycznym ALEKSANDER OLEJNIK, STANISŁAW KACHEL,
Bardziej szczegółowoDoświadczenia w eksploatacji gazomierzy ultradźwiękowych
Doświadczenia w eksploatacji gazomierzy ultradźwiękowych Daniel Wysokiński Mateusz Turkowski Rogów 18-20 września 2013 Doświadczenia w eksploatacji gazomierzy ultradźwiękowych 1 Gazomierze ultradźwiękowe
Bardziej szczegółowoLaboratoryjny system do badania charakterystyk kątowych czujników anemometrycznych
19 Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN Tom 8, nr 1-4, (2006), s. 19-24 Instytut Mechaniki Górotworu PAN Laboratoryjny system do badania charakterystyk kątowych czujników anemometrycznych PAWEŁ JAMRÓZ,
Bardziej szczegółowoINSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI ĆWICZENIE NR 4 OKREŚLENIE WSPÓŁCZYNNIKA STRAT LOEKALNYCH
INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI Laboratorium z mechaniki płynów ĆWICZENIE NR 4 OKREŚLENIE WSPÓŁCZYNNIKA STRAT LOEKALNYCH . Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest doświadczalne
Bardziej szczegółowoZakład Mechaniki Płynów i Aerodynamiki
Zakład ad Mechaniki PłynP ynów i Aerodynamiki Tunel aerodynamiczny o obiegu otwartym z komorą Eiffela Badania modelowe Cele poznawcze: - pozyskanie informacji na temat procesów zachodzących w przepływach
Bardziej szczegółowoCIEPLNE MASZYNY PRZEPŁYWOWE No. 144 TURBOMACHINERY 2013 ANALIZA OPŁYWU PROFILU TURBINY WIATROWEJ PRZY MAŁYCH LICZBACH REYNOLDSA
CIEPLNE MASZYNY PRZEPŁYWOWE No. 144 TURBOMACHINERY 2013 Piotr WIKLAK, Antoni SMOLNY Politechnika Łódzka, Wydział Mechaniczny Instytut Maszyn Przepływowych antoni.smolny@p.lodz.pl ANALIZA OPŁYWU PROFILU
Bardziej szczegółowoBADANIA PORÓWNAWCZE PAROPRZEPUSZCZALNOŚCI POWŁOK POLIMEROWYCH W RAMACH DOSTOSOWANIA METOD BADAŃ DO WYMAGAŃ NORM EN
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK nr 1 (137) 2006 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 1 (137) 2006 ARTYKUŁY - REPORTS Anna Sochan*, Anna Sokalska** BADANIA PORÓWNAWCZE PAROPRZEPUSZCZALNOŚCI
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW
Ćwiczenie numer Pomiar współczynnika oporu liniowego 1. Wprowadzenie Stanowisko służy do analizy zjawiska liniowych strat energii podczas przepływu laminarnego i turbulentnego przez rurociąg mosiężny o
Bardziej szczegółowoJ. Szantyr Wyklad nr 6 Przepływy laminarne i turbulentne
J. Szantyr Wyklad nr 6 Przepływy laminarne i turbulentne Zjawisko występowania dwóch różnych rodzajów przepływów, czyli laminarnego i turbulentnego, odkrył Osborne Reynolds (1842 1912) w swoim znanym eksperymencie
Bardziej szczegółowoINSTYTUT LOTNICTWA. Aleja Krakowska 110/ Warszawa Tel. (22) Fax: (22) OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA
Załącznik nr 1 do Informacji INSTYTUT LOTNICTWA Aleja Krakowska 110/114 02-256 Warszawa Tel. (22) 846 00 11 Fax: (22) 846 65 67 OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Wykonanie stanowiska do badań jakości strumienia
Bardziej szczegółowoZESZYTY ENERGETYCZNE TOM I. Problemy współczesnej energetyki 2014, s
ZESZYTY ENERGETYCZNE TOM I. Problemy współczesnej energetyki 01, s. 87 9 Przepływomierz tarczowy do ciągłego pomiaru strumieni płynów w urządzeniach przepływowych bloku energetycznego AUTOR: Paweł Pliszka
Bardziej szczegółowoPodstawowe narzędzia do pomiaru prędkości przepływu metodami ciśnieniowymi
Ć w i c z e n i e 5a Podstawowe narzędzia do pomiaru prędkości przepływu metodami ciśnieniowymi 1. Wprowadzenie Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z przyrządami stosowanymi do pomiarów prędkości w przepływie
Bardziej szczegółowo(13)B1 PL B1. (54) Sposób oraz urządzenie do pomiaru odchyłek okrągłości BUP 21/ WUP 04/99
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19)PL 176148 (13)B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 307963 (22) Data zgłoszenia: 30.03.1995 (51) IntCl6 G01B 5/20 (54) Sposób
Bardziej szczegółowoANALIZA PRZEPŁYWU W TUNELU AERODYNAMICZNYM PO MODERNIZACJI
Dr inż. Waldemar DUDDA Dr inż. Jerzy DOMAŃSKI Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie ANALIZA PRZEPŁYWU W TUNELU AERODYNAMICZNYM PO MODERNIZACJI Streszczenie: W opracowaniu przedstawiono wyniki symulacji
Bardziej szczegółowoBADANIE ROZKŁADU PRĘDKOŚCI W DYFUZORZE TURBINY WIATROWEJ
Dr inż. Paweł PIETKIEWICZ Dr inż. Wojciech MIĄSKOWSKI Dr inż. Krzysztof NALEPA Inż. Kamila KOWALCZUK Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie DOI: 10.17814/mechanik.2015.7.282 BADANIE ROZKŁADU PRĘDKOŚCI
Bardziej szczegółowoSPRĘŻ WENTYLATORA stosunek ciśnienia statycznego bezwzględnego w płaszczyźnie
DEFINICJE OGÓLNE I WIELKOŚCI CHARAKTERYSTYCZNE WENTYLATORA WENTYLATOR maszyna wirnikowa, która otrzymuje energię mechaniczną za pomocą jednego wirnika lub kilku wirników zaopatrzonych w łopatki, użytkuje
Bardziej szczegółowoLaboratorium. Hydrostatyczne Układy Napędowe
Laboratorium Hydrostatyczne Układy Napędowe Instrukcja do ćwiczenia nr Eksperymentalne wyznaczenie charakteru oporów w przewodach hydraulicznych opory liniowe Opracowanie: Z.Kudżma, P. Osiński J. Rutański,
Bardziej szczegółowo. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest porównanie na drodze obserwacji wizualnej przepływu laminarnego i turbulentnego, oraz wyznaczenie krytycznej licz
ZAKŁAD MECHANIKI PŁYNÓW I AERODYNAMIKI ABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW ĆWICZENIE NR DOŚWIADCZENIE REYNODSA: WYZNACZANIE KRYTYCZNEJ ICZBY REYNODSA opracował: Piotr Strzelczyk Rzeszów 997 . Cel ćwiczenia Celem
Bardziej szczegółowoBADANIA SYMULACYJNE PROCESU HAMOWANIA SAMOCHODU OSOBOWEGO W PROGRAMIE PC-CRASH
BADANIA SYMULACYJNE PROCESU HAMOWANIA SAMOCHODU OSOBOWEGO W PROGRAMIE PC-CRASH Dr inż. Artur JAWORSKI, Dr inż. Hubert KUSZEWSKI, Dr inż. Adam USTRZYCKI W artykule przedstawiono wyniki analizy symulacyjnej
Bardziej szczegółowoOPORY PRZEPŁYWU PRZEWODÓW WENTYLACYJNYCH
ĆWICZENIE II OPORY PRZEPŁYWU PRZEWODÓW WENTYLACYJNYCH 1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodą określania oporów przepływu w przewodach. 2. LITERATURA 1. Informacje z wykładów i ćwiczęń
Bardziej szczegółowoWSTĘPNE STUDiUM WPŁYWU WiNGLETÓW i HAMULCA AERODYNAMiCZNEGO NA ZMiANY CHARAKTERYSTYK AERODYNAMiCZNYCH MODELU SAMOLOTU KLUBOWEGO AS-2
PRACE instytutu LOTNiCTWA 215, s. 29-49, Warszawa 2011 WSTĘPNE STUDiUM WPŁYWU WiNGLETÓW i HAMULCA AERODYNAMiCZNEGO NA ZMiANY CHARAKTERYSTYK AERODYNAMiCZNYCH MODELU SAMOLOTU KLUBOWEGO AS-2 ZygmuNt WySockI
Bardziej szczegółowoANALIZA ROZKŁADU CIŚNIEŃ I PRĘDKOŚCI W PRZEWODZIE O ZMIENNYM PRZEKROJU
Dr inż. Paweł PIETKIEWICZ Dr inż. Wojciech MIĄSKOWSKI Dr inż. Krzysztof NALEPA Piotr LESZCZYŃSKI Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie DOI: 10.17814/mechanik.2015.7.283 ANALIZA ROZKŁADU CIŚNIEŃ I
Bardziej szczegółowoBadania charakterystyki sprawności cieplnej kolektorów słonecznych płaskich o zmniejszonej średnicy kanałów roboczych
Badania charakterystyki sprawności cieplnej kolektorów słonecznych płaskich o zmniejszonej średnicy kanałów roboczych Jednym z parametrów istotnie wpływających na proces odprowadzania ciepła z kolektora
Bardziej szczegółowoBadanie własności aerodynamicznych samochodu
1 Badanie własności aerodynamicznych samochodu Polonez (Instrukcję opracowano na podstawie ksiąŝki J. Piechny Podstawy aerodynamiki pojazdów, Wyd. Komunikacji i Łączności, Warszawa 000) Cele ćwiczenia
Bardziej szczegółowoMETODA ELEMENTÓW SKOŃOCZNYCH Projekt
METODA ELEMENTÓW SKOŃOCZNYCH Projekt Wykonali: Maciej Sobkowiak Tomasz Pilarski Profil: Technologia przetwarzania materiałów Semestr 7, rok IV Prowadzący: Dr hab. Tomasz STRĘK 1. Analiza przepływu ciepła.
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ OCEANOTECHNIKI I OKRĘTOWNICTWA. Katedra Hydromechaniki i Hydroakustyki
WYDZIAŁ OCEANOTECHNIKI I OKRĘTOWNICTWA Katedra Hydromechaniki i Hydroakustyki ĆWICZENIA LABORATORYJNE Z HYDROMECHANIKI OKRĘTU Ćwiczenie Nr 18 Pomiar sił hydrodynamicznych na płacie nośnym. Opracował: dr
Bardziej szczegółowoJ. Szantyr Wykład nr 21 Aerodynamika płatów nośnych Płaty nośne są ważnymi elementami wielu wytworów współczesnej techniki.
J. Szantyr Wykład nr 21 Aerodynamika płatów nośnych Płaty nośne są ważnymi elementami wielu wytworów współczesnej techniki. < Helikoptery Samoloty Lotnie Żagle > < Kile i stery Wodoloty Śruby okrętowe
Bardziej szczegółowoPROJEKTOWANIE I BUDOWA
ObciąŜenia usterzenia PROJEKTOWANIE I BUDOWA OBIEKTÓW LATAJĄCYCH I ObciąŜenia usterzenia W. BłaŜewicz Budowa samolotów, obciąŝenia St. Danilecki Konstruowanie samolotów, wyznaczanie ociąŝeń R. Cymerkiewicz
Bardziej szczegółowoMgr inż. Wojciech Chajec Pracownia Kompozytów, CNT Mgr inż. Adam Dziubiński Pracownia Aerodynamiki Numerycznej i Mechaniki Lotu, CNT SMIL
Mgr inż. Wojciech Chajec Pracownia Kompozytów, CNT Mgr inż. Adam Dziubiński Pracownia Aerodynamiki Numerycznej i Mechaniki Lotu, CNT SMIL We wstępnej analizie przyjęto następujące założenia: Dwuwymiarowość
Bardziej szczegółowoCelem ćwiczenia jest eksperymentalne określenie rozkładu ciśnienia na powierzchni walca kołowego oraz obliczenie jego współczynnika oporu.
OPŁYW WALCA KOŁOWEGO 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest eksperymentalne określenie rozkładu ciśnienia na powierzchni walca kołowego oraz obliczenie jego współczynnika oporu. Wyznaczenie rozkładu ciśnienia
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE POŁĄCZEŃ TYPU SWORZEŃ OTWÓR ZA POMOCĄ MES BEZ UŻYCIA ANALIZY KONTAKTOWEJ
Jarosław MAŃKOWSKI * Andrzej ŻABICKI * Piotr ŻACH * MODELOWANIE POŁĄCZEŃ TYPU SWORZEŃ OTWÓR ZA POMOCĄ MES BEZ UŻYCIA ANALIZY KONTAKTOWEJ 1. WSTĘP W analizach MES dużych konstrukcji wykonywanych na skalę
Bardziej szczegółowoNOWOCZESNE TECHNOLOGIE ENERGETYCZNE Rola modelowania fizycznego i numerycznego
Politechnika Częstochowska Katedra Inżynierii Energii NOWOCZESNE TECHNOLOGIE ENERGETYCZNE Rola modelowania fizycznego i numerycznego dr hab. inż. Zbigniew BIS, prof P.Cz. dr inż. Robert ZARZYCKI Wstęp
Bardziej szczegółowoWOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA Wydział Mechaniczny Katedra Pojazdów Mechanicznych i Transportu LABORATORIUM TERMODYNAMIKI TECHNICZNEJ
WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA Wydział Mechaniczny Katedra Pojazdów Mechanicznych i Transportu LABORATORIUM TERMODYNAMIKI TECHNICZNEJ Instrukcja do ćwiczenia T-06 Temat: Wyznaczanie zmiany entropii ciała
Bardziej szczegółowoDoświadczalne charakterystyki aerodynamiczne modelu samolotu F-16 w opływie symetrycznym
BIULETYN WAT VOL. LVI, NR 1, 2007 Doświadczalne charakterystyki aerodynamiczne modelu samolotu F-16 w opływie symetrycznym ALEKSANDER OLEJNIK, ADAM KRZYŻANOWSKI, STANISŁAW KACHEL, MICHAŁ FRANT, WOJCIECH
Bardziej szczegółowoNieustalony wypływ cieczy ze zbiornika przewodami o różnej średnicy i długości
LABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW Nieustalony wypływ cieczy ze zbiornika przewodami o różnej średnicy i długości dr inż. Jerzy Wiejacha ZAKŁAD APARATURY PRZEMYSŁOWEJ POLITECHNIKA WARSZAWSKA, WYDZ. BMiP, PŁOCK
Bardziej szczegółowoANALIZA METROLOGICZNA WYNIKÓW BADAŃ NA PRZYKŁADZIE ŁOŻYSK ŚLIZGOWYCH
PROBLEMY NIEKONWENCJONALNYCH UKŁADÓW ŁOŻYSKOWYCH Łódź 09-10 maja 1995 roku Jadwiga Janowska(Politechnika Warszawska) ANALIZA METROLOGICZNA WYNIKÓW BADAŃ NA PRZYKŁADZIE ŁOŻYSK ŚLIZGOWYCH SŁOWA KLUCZOWE
Bardziej szczegółowoWERYFIKACJA MODELU DYNAMICZNEGO PRZEKŁADNI ZĘBATEJ W RÓŻNYCH WARUNKACH EKSPLOATACYJNYCH
ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2014 Seria: TRANSPORT z. 84 Nr kol. 1907 Grzegorz PERUŃ 1 WERYFIKACJA MODELU DYNAMICZNEGO PRZEKŁADNI ZĘBATEJ W RÓŻNYCH WARUNKACH EKSPLOATACYJNYCH Streszczenie. W artykule
Bardziej szczegółowoWojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego Projekt miniaturowej sondy aerometrycznej dla bezpilotowego statku powietrznego
Projekt miniaturowej sondy aerometrycznej dla bezpilotowego statku powietrznego przygotował: Bartosz Gawełda kierownik pracy: dr inż. Zdzisław Rochala Czym jest sonda areometryczna? służy do precyzyjnego
Bardziej szczegółowoOPORY PRZEPŁYWU PRZEWODÓW WENTYLACYJNYCH
ĆWICZENIE II OPORY PRZEPŁYWU PRZEWODÓW WENTYLACYJNYCH 1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodą określania oporów przepływu w przewodach. 2. LITERATURA 1. Informacje z wykładów i ćwiczeń
Bardziej szczegółowoANALiZA AERODYNAMiCZNA WŁASNOŚCi ŚMiGŁOWCA Z UWZGLĘDNiENiEM NADMUCHU WiRNiKA NOŚNEGO
PRACE instytutu LOTNiCTWA 219, s. 176-181, Warszawa 2011 ANALiZA AERODYNAMiCZNA WŁASNOŚCi ŚMiGŁOWCA Z UWZGLĘDNiENiEM NADMUCHU WiRNiKA NOŚNEGO KatarzyNa GrzeGorczyK Instytut Lotnictwa Streszczenie W pracy
Bardziej szczegółowoOpis przedmiotu zamówienia
Opis przedmiotu zamówienia Spis treści 1. Uwagi wstępne... 1 2. Miejsce i czas realizacji przedmiotu zamówienia... 2 3. Przedmiot zamówienia... 2 3.1. Opis stanu istniejącego... 2 3.2. Opis stanu planowanego...
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKÓW AERODYNAMICZNYCH RÓŻNYCH TYPÓW ŁOPAT WIRNIKA KARUZELOWEGO
PIOTR MATYS, MARCIN AUGUSTYN WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKÓW AERODYNAMICZNYCH RÓŻNYCH TYPÓW ŁOPAT WIRNIKA KARUZELOWEGO EXPERIMENTAL DETERMINATION OF AERODYNAMIC COEFFICIENTS OF DIFFERENT TYPES OF MERRY-GO-ROUND
Bardziej szczegółowoWPŁYW METODY DOPASOWANIA NA WYNIKI POMIARÓW PIÓRA ŁOPATKI INFLUENCE OF BEST-FIT METHOD ON RESULTS OF COORDINATE MEASUREMENTS OF TURBINE BLADE
Dr hab. inż. Andrzej Kawalec, e-mail: ak@prz.edu.pl Dr inż. Marek Magdziak, e-mail: marekm@prz.edu.pl Politechnika Rzeszowska Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Katedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji
Bardziej szczegółowoWALIDACJA STATYCZNYCH I DYNAMICZNYCH BADAŃ W TUNELACH AERODYNAMICZNYCH INSTYTUTU LOTNICTWA PRZY UŻYCIU MODELI WZORCOWYCH
MODELOWANIE INŻYNIERSKIE nr 45, t. 14, rok 212 ISSN 1896-771X WALIDACJA STATYCZNYCH I DYNAMICZNYCH BADAŃ W TUNELACH AERODYNAMICZNYCH INSTYTUTU LOTNICTWA PRZY UŻYCIU MODELI WZORCOWYCH Andrzej Krzysiak 1a
Bardziej szczegółowoAnemometria obrazowa PIV
Wstęp teoretyczny Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z techniką pomiarową w tzw. anemometrii obrazowej (Particle Image Velocimetry PIV). Jest to bezinwazyjna metoda pomiaru prędkości pola prędkości. Polega
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE SYMULACJI NUMERYCZNYCH W ZAGADNIENIACH PRZEPŁYWU WIATRU W OBSZARACH ZABUDOWANYCH
PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie SERIA: Edukacja Techniczna i Informatyczna 2010 z. V M. Sosnowski, 1 R. Gnatowska Akademia im. Jana Długosza, 1 Politechnika Częstochowska ZASTOSOWANIE
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PODSTAW BUDOWY URZĄDZEŃ DLA PROCESÓW MECHANICZNYCH
LABORATORIUM PODSTAW BUDOWY URZĄDZEŃ DLA PROCESÓW MECHANICZNYCH Temat: Badanie cyklonu ZAKŁAD APARATURY PRZEMYSŁOWEJ POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ BMiP 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie
Bardziej szczegółowoWnikanie ciepła przy konwekcji swobodnej. 1. Wstęp
Wnikanie ciepła przy konwekcji swobodnej 1. Wstęp Współczynnik wnikania ciepła podczas konwekcji silnie zależy od prędkości czynnika. Im prędkość czynnika jest większa, tym współczynnik wnikania ciepła
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Kierunek: ENERGETYKA Rodzaj przedmiotu: specjalności obieralny Rodzaj zajęć: wykład, ćwiczenia, laboratorium I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE C1. Przekazanie
Bardziej szczegółowoĆwiczenie N 13 ROZKŁAD CIŚNIENIA WZDŁUś ZWĘśKI VENTURIEGO
LABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW Ćwiczenie N ROZKŁAD CIŚNIENIA WZDŁUś ZWĘśKI VENTURIEGO . Cel ćwiczenia Doświadczalne wyznaczenie rozkładu ciśnienia piezometrycznego w zwęŝce Venturiego i porównanie go z
Bardziej szczegółowoĆw. nr 31. Wahadło fizyczne o regulowanej płaszczyźnie drgań - w.2
1 z 6 Zespół Dydaktyki Fizyki ITiE Politechniki Koszalińskiej Ćw. nr 3 Wahadło fizyczne o regulowanej płaszczyźnie drgań - w.2 Cel ćwiczenia Pomiar okresu wahań wahadła z wykorzystaniem bramki optycznej
Bardziej szczegółowoWojskowa Akademia Techniczna Katedra Pojazdów Mechanicznych i Transportu
Wojskowa Akademia Techniczna Katedra Pojazdów Mechanicznych i Transportu LABORATORIUM TERMODYNAMIKI TECHNICZNEJ Instrukcja do ćwiczenia T-05 Temat: Pomiar parametrów przepływu gazu. Opracował: dr inż.
Bardziej szczegółowoAPARATURA BADAWCZA I DYDAKTYCZNA. Słowa kluczowe: badania hydrauliczne, podobieństwo, skala modelu, hydrant
APARATURA BADAWCZA I DYDAKTYCZNA Efekt skalowy w laboratoryjnych badaniach hydraulicznych na przykładzie hydrantu o dużej wydajności Tomasz Kałuża, Paweł Zawadzki, Grzegorz Jaszczak Uniwersytet Przyrodniczy
Bardziej szczegółowoBADANIA WIRNIKA TURBINY WIATRROWEJ O REGULOWANYM POŁOŻENIU ŁOPAT ROBOCZYCH. Zbigniew Czyż, Zdzisław Kamiński
BADANIA WIRNIKA TURBINY WIATRROWEJ O REGULOWANYM POŁOŻENIU ŁOPAT ROBOCZYCH Zbigniew Czyż, Zdzisław Kamiński Politechnika Lubelska, Wydział Mechaniczny, Katedra Termodynamiki, Mechaniki Płynów i Napędów
Bardziej szczegółowoEKSPERYMENTALNE BADANIA WPŁYWU SPOILERA NA AERODYNAMICZNE OBCIĄŻENIE SKRZYDŁA SAMOLOTU
MODELOWANIE INŻYNIERSKIE nr 56, ISSN 1896-771X EKSPERYMENTALNE BADANIA WPŁYWU SPOILERA NA AERODYNAMICZNE OBCIĄŻENIE SKRZYDŁA SAMOLOTU Andrzej Krzysiak Instytut Lotnictwa andkrzys@ilot.edu.pl Streszczenie
Bardziej szczegółowoLaboratorium komputerowe z wybranych zagadnień mechaniki płynów
FORMOWANIE SIĘ PROFILU PRĘDKOŚCI W NIEŚCIŚLIWYM, LEPKIM PRZEPŁYWIE PRZEZ PRZEWÓD ZAMKNIĘTY Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia będzie analiza formowanie się profilu prędkości w trakcie przepływu płynu przez
Bardziej szczegółowoAerodynamika I. wykład 3: Ściśliwy opływ profilu. POLITECHNIKA WARSZAWSKA - wydz. Mechaniczny Energetyki i Lotnictwa A E R O D Y N A M I K A I
Aerodynamika I Ściśliwy opływ profilu transoniczny przepływ wokół RAE-8 M = 0.73, Re = 6.5 10 6, α = 3.19 Ściśliwe przepływy potencjalne Teoria pełnego potencjału Wprowadźmy potencjał prędkości (zakładamy
Bardziej szczegółowoInżynieria Rolnicza 5(93)/2007
Inżynieria Rolnicza 5(9)/7 WPŁYW PODSTAWOWYCH WIELKOŚCI WEJŚCIOWYCH PROCESU EKSPANDOWANIA NASION AMARANTUSA I PROSA W STRUMIENIU GORĄCEGO POWIETRZA NA NIEZAWODNOŚĆ ICH TRANSPORTU PNEUMATYCZNEGO Henryk
Bardziej szczegółowoFLOW CONTROL. Międzyuczelniane Inżynierskie Warsztaty Lotnicze Bezmiechowa września Andrzej Krzysiak[1]
Międzyuczelniane Inżynierskie Warsztaty Lotnicze 2011 Bezmiechowa 23-27 września 2011 FLOW CONTROL Andrzej Krzysiak[1] [1] doktor inżynier, Instytut Lotnictwa, andkrzy@ilot.edu.pl Sterowanie przepływem:
Bardziej szczegółowoPOMIAR NATĘŻENIA PRZEPŁYWU
POMIAR NATĘŻENIA PRZEPŁYWU Określenie ilości płynu (objętościowego lub masowego natężenia przepływu) jeden z najpowszechniejszych rodzajów pomiaru w gospodarce przemysłowej produkcja światowa w 1979 ropa
Bardziej szczegółowoO 2 O 1. Temat: Wyznaczenie przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego
msg M 7-1 - Temat: Wyznaczenie przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego Zagadnienia: prawa dynamiki Newtona, moment sił, moment bezwładności, dynamiczne równania ruchu wahadła fizycznego,
Bardziej szczegółowoPRZEGLĄD KONSTRUKCJI JEDNOFAZOWYCH SILNIKÓW SYNCHRONICZNYCH Z MAGNESAMI TRWAŁYMI O ROZRUCHU BEZPOŚREDNIM
51 Maciej Gwoździewicz, Jan Zawilak Politechnika Wrocławska, Wrocław PRZEGLĄD KONSTRUKCJI JEDNOFAZOWYCH SILNIKÓW SYNCHRONICZNYCH Z MAGNESAMI TRWAŁYMI O ROZRUCHU BEZPOŚREDNIM REVIEW OF SINGLE-PHASE LINE
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA LUBELSKA
BADANIE WPŁYWU AKTYWNEGO PRZEPŁYWU NA SIŁĘ NOŚNĄ PROFILI LOTNICZYCH Międzyuczelniane Inżynierskie Warsztaty Lotnicze Cel projektu: 1. zbadanie wpływu aktywnego przepływu odprofilowego lub doprofilowego
Bardziej szczegółowoSPEKTROMETRIA IRMS. (Isotope Ratio Mass Spectrometry) Pomiar stosunków izotopowych (R) pierwiastków lekkich (H, C, O, N, S)
SPEKTROMETRIA IRMS (Isotope Ratio Mass Spectrometry) Pomiar stosunków izotopowych (R) pierwiastków lekkich (H, C, O, N, S) R = 2 H/ 1 H; 13 C/ 12 C; 15 N/ 14 N; 18 O/ 16 O ( 17 O/ 16 O), 34 S/ 32 S Konstrukcja
Bardziej szczegółowoWyznaczanie współczynnika przenikania ciepła dla przegrody płaskiej
Katedra Silników Spalinowych i Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI Wyznaczanie współczynnika przenikania ciepła dla przegrody płaskiej - - Wstęp teoretyczny Jednym ze sposobów wymiany ciepła jest przewodzenie.
Bardziej szczegółowoDIGITALIZACJA GEOMETRII WKŁADEK OSTRZOWYCH NA POTRZEBY SYMULACJI MES PROCESU OBRÓBKI SKRAWANIEM
Dr inż. Witold HABRAT, e-mail: witekhab@prz.edu.pl Politechnika Rzeszowska, Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Dr hab. inż. Piotr NIESŁONY, prof. PO, e-mail: p.nieslony@po.opole.pl Politechnika Opolska,
Bardziej szczegółowoOferujemy możliwość zaprojektowania i wdrożenia nietypowego czujnika lub systemu pomiarowego dedykowanego do Państwa potrzeb.
Projekty dedykowane - wykonywane w przypadkach, gdy standardowe czujniki z oferty katalogowej ZEPWN nie zapewniają spełnienia wyjątkowych wymagań odbiorcy. Każdy projekt rozpoczyna się od zebrania informacji
Bardziej szczegółowoAERODYNAMIKA I WYKŁAD 7 WYBRANE ZAGADNIENIA AERODYNAMIKI MAŁYCH PRĘDKOŚCI
WYKŁAD 7 WYBRANE ZAGADNIENIA AERODYNAMIKI MAŁYCH PRĘDKOŚCI W wykładzie wykorzystano ilustracje pochodzące z: [UA] D. McLean, Understanding Aerodynamics. Arguing from the Real Physics. Wiley, 2013. [AES]
Bardziej szczegółowoKrzysztof Gosiewski, Anna Pawlaczyk-Kurek
* Krzysztof Gosiewski, Anna Pawlaczyk-Kurek Instytut Inżynierii Chemicznej PAN ul. Bałtycka 5, 44-100 Gliwice 15 lutego 2018 1 * A. Opracowanie metody modelowania sprzęgającej symulację modelem CFD z wynikami
Bardziej szczegółowoProjekt rejestratora obiektów trójwymiarowych na bazie frezarki CNC. The project of the scanner for three-dimensional objects based on the CNC
Dr inż. Henryk Bąkowski, e-mail: henryk.bakowski@polsl.pl Politechnika Śląska, Wydział Transportu Mateusz Kuś, e-mail: kus.mate@gmail.com Jakub Siuta, e-mail: siuta.jakub@gmail.com Andrzej Kubik, e-mail:
Bardziej szczegółowoFDS 6 - Nowe funkcje i możliwości. Modelowanie instalacji HVAC część 1: podstawy.
FDS 6 - Nowe funkcje i możliwości. Modelowanie instalacji HVAC część 1: podstawy. Wstęp 4 listopada 2013r. miała miejsce długo wyczekiwana premiera najnowszej, szóstej już wersji popularnego symulatora
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR
30.11.2011 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 317/17 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 1235/2011 z dnia 29 listopada 2011 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1222/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA w Kielcach WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN KATEDRA URZĄDZEŃ MECHATRONICZNYCH LABORATORIUM FIZYKI INSTRUKCJA
POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA w Kielcach WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN KATEDRA URZĄDZEŃ MECHATRONICZNYCH LABORATORIUM FIZYKI INSTRUKCJA ĆWICZENIE LABORATORYJNE NR 1 Temat: Wyznaczanie współczynnika
Bardziej szczegółowo