Na początku był dytyramb...

Transkrypt

1 Alicja Grządzielska - Deska ZSP w Kamieńsku Konspekt lekcji powtórzeniowej w klasie maturalnej (czas trwania 90 minut) Tematlekcji: Cel ogólny: Na początku był dytyramb... Usystematyzowanie wiadomości o dramacie i teatrze na podstawie poznanych tekstów dramatycznych: Sofokles - Antygona J. Kochanowski - Odprawa posłów greckich Szekspir - Makbet, Hamlet A. Mickiewicz - Dziady J. Słowacki - Kordian S. Wyspiański - Wesele S.I. Witkiewicz - Szewcy J. Szaniawski - Żeglarz S. Mrożek - Tango T. Różewicz - Kartoteka Cele operacyjne: Uczeń potrafi dostrzec rozwój dramatu i teatru. Uczeń potrafi swobodnie posługiwać się pojęciami teoretycznoliterackimi. Uczeń umie dostrzec cechy gatunkowe dramatu poszczególnych epok literackich. Uczeń potrafi kojarzyć typowe elementy dramatu i teatru z epoką. Formy i metody pracy: Praca w grupach Praca z całą klasą Środki i materiały dydaktyczne: Teatry różnych epok (budowle lub charakterystyczne elementy) -ilustracje lub rysunki uczniów. Kartki -losy z hasłami ( bohater, miejsce / przestrzeń/, czas, tekst główny, didaskalia, forma, kompozycja, układ fabuły, wyróżniki gatunkowe). Plansze z hasłami - 10 sztuk ( bohater, miejsce / przestrzeń/, czas, tekst główny, didaskalia, forma, kompozycja, układ fabuły, wyróżniki gatunkowe, uwagi dodatkowe). Plansze z wypisanymi problemami lub epokami: - dramat antyczny - dramat klasyczny - dramat szekspirowski - dramat romantyczny - dramat realistyczny - dramat modernistyczny - dramat współczesny Instrukcje dla grup. Kolorowe kartki, papier pakowy, kolorowe flamastry, masa mocująca. Kartki - losy z tytułami dramatów - 10 sztuk. - Sofokles - Antygona J. Kochanowski - Odprawa posłów greckich

2 Szekspir - Makbet, Hamlet A. Mickiewicz - Dziady J. Słowacki - Kordian S. Wyspiański - Wesele S.I. Witkiewicz - Szewcy J. Szaniawski - Żeglarz S. Mrożek - Tango T. Różewicz - Kartoteka Przebieg lekcji: I. Czynności organizacyjne II. Wprowadzenie: Omówienie tematu i celów lekcji Przedstawienie metod i form pracy III. Realizacja: Rozwieszenie plansz z wypisanymi hasłami i problemami Uczniowie rozwieszają ilustracje lub rysunki teatrów (budowle lub charakterystyczne elementy) różnych epok wykonali uczniowie w domu. Podział klasy na 9 grup / losowanie/. Praca w grupach według instrukcji nr 1 jednakowej dla wszystkich grup, dotyczącej zasad pracy i prezentowania opracowanych materiałów. Praca w grupach według instrukcji nr 2, każda grupa realizuje wylosowane zagadnienie, praca trwa około 20 minut. Przedstawiciele grup prezentują efekty pracy swojej grupy, wieszają kartki i rysunki. Prawdopodobne efekty pracy grup:

3 bohater miejsce czas tekst główny didaskalia Ściśle ograniczone regułami jedności miejsca Ściśle ograniczona regułami jedności. Rezygnacja z jedności, wyjście poza mury ( przyroda) Dramat antyczny klasyczny szekspirowski romantyczny realistyczny modernistyczny współczesny Jeden lub dwóch Jeden lub dwóch Wielkie Wielkie osobowości, Reprezentuje swa Bohater zbiorowy Postacie karykaturalne, bohaterów, bohaterów z osobowości, nosiciele wielkich osobowością i bohater typu groteskowe, antybohater, postacie tzw. przeciwnych samotnicy, idei, problemy moralnoobyczajowe, romantyka, postać bierna - bez cech pozytywne "obozów", indywidualiści, zestawieni na indywidualizmu. i negatywne. dyskusje między zasadzie kontrastu z prawdopodobieństw Występuje nimi mają zbiorowością o psychologiczne między nimi charakter konflikt racji. wychowawczy. Odejście od zasady Jedność przestrzeni lub jedności miejsca mieszanie się przestrzeni Ściśle ograniczony - reguła jedności 24 godziny Dialog i monolog, zbiorowe wypowiedzi chóru, Tekst ograniczony do podstawowych informacji( miejsca wyjścia lub wyjścia, imiona, stosunki rodzinne), tekst poboczny występuje w wypowiedziach Ściśle ograniczony reguła jedności 24 godziny Ograniczenie dialogu i monologu, wprowadzenie opcji "mówienie na stronie" Tekst ograniczony do podstawowych informacji( miejsca wyjścia lub wyjścia, imiona, stosunki rodzinne), tekst poboczny występuje w wypowiedziach chóru. Odejście od jedności czasu, duże rozpiętości czasowe Dialog, wielkie monologi, formy śpiewane, pieśni Określenie miejsc (opis), charakterystyka postaci, komentarze. Odejście od jedności czasu, duże rozpiętości czasowe Dialog, wielkie monologi, formy śpiewane, pieśni Określenie miejsc (opis), charakterystyka postaci, komentarze lub opis zamieszczony we wstępie. powrót do jedności miejsca, scena pudełkowa Powrót do zasady jedności czasu Dialog, ograniczone do minimum monologi. Wskazówki dla aktorów i reżysera, wktórychwystępuje charakterystyka postaci, Przestrzeń nieograniczona, wiele miejsc, teatr w teatrze lub miejsce służydo wyrażenia idei dramatu Zachowanie zasady jedności czasu lub rozpiętość czasowa. Nakładanie się czasów lub zachowanie zasady jedności czasu. Dialog, monolog, śpiew Dialogi często oparte na zasadzie "mówienia obok", monolog. Autor organizuje całą wizję sceniczną dramatu, umieszcza dokładne opisy scen, rekwizytów postaci. Didaskalia stanowią nierozerwalną całość z tekstem utworu. Rozbudowane didaskalia opisują miejsce wydarzeń, przez nie autor wprowadza elementy epiki czyli narratora.

4 chóru. forma Wiersz jako forma tragedii Wiersz, pojawia się wiersz biały Łączenie liryki i epiki, monologi, synkretyzm formy. Synkretyzm rodzajowy, łączenie epiki i liryki wielkie monologi, proza poetycka, wprowadzona indywidualizacja języka. Rezygnacja z formy wierszowanej, Wprowadzenie języka potocznego. Łączenie różnych form, indywidualizacja języka, wprowadzenie gwary. Różnorodność języka, łączenie różnych form wypowiedzi: liryka, proza. kompozycja układ fabuły wyróżniki gatunkowe informacje dodatkowe Podział na prolog, epejsodiony, stasimony, exodos - podsumowanie wydarzeń Spójność zgodna z regułą jedności akcji Podział na tragedie i komedie Zasada decorum, katharssis, wina tragiczna, konflikt tragiczny, deus ex Spoistość, podział na akty i sceny uzależnione od wejścia lub wyjścia postaci. Spójność zgodna zregułą jedności akcji Podział na tragedie i komedie Sceny z udziałem nie więcej niż trzech postaci, zasada decorum, Podział na akty i sceny, układ scen i aktów oparty na zasadzie przyczyny i skutku, sceny zbiorowe. Zerwanie z zasadą jedności akcji. Synkretyzm gatunkowy Dramat o namiętnościach ludzkich Podział na akty i sceny oraz części, fragmentaryczność, wprowadzenie prologu jako przedakcji, zakończenie otwarte, sceny zbiorowe Zerwanie z zasadą jedności akcji, luźny układ tematyczny, fabuła połączona postacią bohatera. Synkretyzm gatunkowy Układ scen i aktów ocharakterze przyczynowoskutkowym, wiadome zakończenie. Spójność zgodna z regułą jedności akcji Dopuszczalne łączenie elementów tragedii i komedii, często powrót do czystości gatunku. Dynamika utworu, temat dotyczy jednej warstwy, postacie charakteryzują się poprzez działanie. Podział na akty i sceny, często zerwanie z zasadą układu przyczynowoskutkowego. Swoboda fabularna, spójność zgodna z regułą jedności akcji luźna powiązana z wieloma tematami dramatu Synkretyzm gatunkowy, włączenie elementów komedii, dramatu, tragedii, taniec, śpiew. Synteza sztuk(wesele) Dowolność - a/ podział na akty i sceny b/ bez podziału, c/ powtarzalność scen. brak fabuły, brak ciągłości akcji fabuła prowadzi do absurdu. Pomieszanie gatunków wprowadzone zostają nowe terminy teoretycznoliterackie: tragikomedia, dramat groteski, dramat - absurdu.

5 tytuł dramatu machina ( bóg z sceny z udziałem nie więcej niż trzech postaci maszyny),tytuł tragedii to imię jednego z bohaterów Antygona Odprawa posłów greckich Hamlet, Makbet Dziady, Kordian, Moralność pani Dulskiej Wesele, Tango, Kartoteka Losowanie kartek z tytułami dramatów i epok Praca w grupach według instrukcji nr 3 Prezentacja wybranych scen z wylosowanych dramatów i epok. IV Podsumowanie Dyskusja na temat : czego się nauczyłem na lekcji? Ocena pracy uczniów. Nauczyciel dokonuje oceny pracy, zwracającuwagę na zaangażowanie uczniów i ich wkład w pracę grupy. Instrukcja nr 1 Wybieracie spośród siebie: Lidera - czuwa nad przebiegiem pracy, sekretarza (prezentera) - przedstawia efekty pracy grupy, strażnika czasu - dbającego o efektywne wykorzystanie czasu. Instrukcja nr 2 dla grupy 1 Wasze hasło brzmi " bohater ". Zaczynając od dramatu antycznego na kolorowych kartkach wypisujecie informacje o bohaterach:

6 Instrukcja nr 2 dla grupy 2 Wasze hasło brzmi "miejsce/ przestrzeń ". Zaczynając od dramatu antycznego na kolorowych kartkach wypisujecie informacje o miejscu ( przestrzeni), w którym rozgrywa się akcja dramatu. Instrukcja nr 2 dla grupy 3 Wasze hasło brzmi "czas ". Zaczynając od dramatu antycznego na kolorowych kartkach wypisujecie informacje o czasie, w toczy się akcja dramatu: Instrukcja nr 2 dla grupy 4 Wasze hasło brzmi "tekst główny ". Zaczynając od dramatu antycznego na kolorowych kartkach wypisujecie informacje dotyczące tekstu głównego dramatu:

7 Instrukcja nr 2 dla grupy 5 Wasze hasło brzmi "didaskalia". Zaczynając od dramatu antycznego na kolorowych kartkach wypisujecie informacje dotyczące tekstu pobocznego: Instrukcja nr 2 dla grupy 6 Wasze hasło brzmi "forma". Zaczynając od dramatu antycznego na kolorowych kartkach wypisujecie informacje dotyczące formy dramatu: Instrukcja nr 2 dla grupy 7 Wasze hasło brzmi " kompozycja ". Zaczynając od dramatu antycznego na kolorowych kartkach wypisujecie informacje dotyczące kompozycji dramatu:

8 Instrukcja nr 2 dla grupy 8 Wasze hasło brzmi " układ fabuły ". Zaczynając od dramatu antycznego na kolorowych kartkach wypisujecie informacje o układzie fabularnym: Instrukcja nr 2 dla grupy 9 Wasze hasło brzmi "wyróżniki gatunkowe ". Zaczynając od dramatu antycznego na kolorowych kartkach wypisujecie informacje dotyczące wyróżników gatunkowych. Instrukcja nr 3 dla wszystkich grup według wylosowanych haseł. Z wylosowanego dramatu wybierzcie scenę, która, według Was, najlepiej oddaje przesłanie utworu i epoki lub teatru. Swoje spostrzeżenia zaprezentujcie w formie plakatu. Czas wykonania 10 minut. Wybrana osoba omówi wasz rysunek.