PROTOKÓŁ POSTĘPOWANIA NR XIV

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "PROTOKÓŁ POSTĘPOWANIA NR XIV"

Transkrypt

1 PROTOKÓŁ POSTĘPOWANIA NR XIV SZCZEPIENIE DZIECI PRZEDWCZEŚNIE URODZONYCH ORAZ Z MAŁĄ URODZENIOWĄ MASĄ CIAŁA (Zalecenia polskiej grupy ekspertów: prof. dr hab. med Jerzy Szczapa, prof. dr hab. med Teresa Jackowska, prof. dr hab. med Leszek Szenborn, prof. dr hab. med Jacek Wysocki, dr med. Hanna Czajka, dr med. Joanna Stryczyńska-Kazubska, prof. dr hab. med Ryszard Lauterbach, prof. dr hab. med Alicja Chybicka, prof. dr hab. med Anna Dobrzańska, prof. dr hab. med Ewa Helwich) Skróty: AAP Amerykańska Akademia Pediatrii, ACIP Amerykański Komitet Doradczy ds. Szczepień, BCG szczepionka przeciwko gruźlicy, ChPL charakterystyka produktu leczniczego, DTP szczepionka przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi, DTPa szczepionka przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi (bezkomórkowa), DTPw szczepionka przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi (całokomórkowa), ELBW skrajnie mała urodzeniowa masa ciała, HBV wirus zapalenia wątroby typu B, Hib Haemophilus influenzae typu b, HIV ludzki wirus niedoboru odporności, IchP inwazyjna choroba pneumokokowa, IPV inaktywowana szczepionka przeciwko poliomyelitis, MCV skoniugowana szczepionka przeciw pneumokokom, PSO program szczepień ochronnych, WHO Światowa Organizacja Zdrowia, WZW wirusowe zapalenie wątroby, VLBW bardzo mała urodzeniowa masa ciała Problem wcześniactwa w Polsce Liczba porodówprzedwczesnych, tzn. przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży (tc.), i z małą masą ciała (<2500g) nie zmniejszyła się w ciągu ostatnich lat. W Narodowym Programie Zdrowia na lata (7. Cel operacyjny) wyznaczono zadanie zmniejszenia wskaźnika wcześniactwa do 5,5%. Jednak możliwość takiego zmniejszenia do 2015 roku wydaje się być wątpliwa. W 2009 roku urodziło się noworodków z małą urodzeniową masą ciała oraz 1716 ze skrajnie małą masą ciała (extremely low birth weight ELBW), z których przeżyło 1064 (62%). Najwięcej noworodków z ELBW rodzi się w województwach: mazowieckim (398 [6,7%]) i śląskim (288 [12,1%]), co wskazuje na największe w skali kraju potrzeby tych województw w zakresie liczby stanowisk intensywnej terapii dla noworodków. Największa umieralność noworodków z małą masą ciała dotyczy województwa lubuskiego (4,76%,

2 kujawsko-pomorskiego (4,6%), dolnośląskiego (4,54%), śląskiego (4,38%) i mazowieckiego (4,22%). Porody z ciąż mnogich stanowią obecnie 2,56% wszystkich urodzeń. Częstość ta zwiększyła się od ubiegłego roku o 0,11%, a od 10 lat o 0,5%. W przypadku podjęcia przez parlament decyzji o refundacji kosztów zapłodnienia pozaustrojowego (in vitro) zwiększy się liczba ciąż mnogich kończących się przed terminem. Umieralność niemowląt (0-365 dni) wynosi aktualnie 5,5. W 1996 roku współczynnik ten wynosił 12,2, a więc w tym okresie umieralność niemowląt zmniejszyła się o 59%. Istotne zmiany w postępowaniu okołoporodowym, które wpłynęły na poprawę przeżywalności noworodków z bardzo małą masą ciała (very low birth weight VLBW) i z ELBW, to: - glikokortykosteroidy (GKS) stosowane u matek zagrożonych przedwczesnym porodem, - surfaktant stosowany profilaktycznie lub leczniczo, - ulepszony sprzęt do wentylacji mechanicznej i wsparcia oddechu własnego, - modyfikacja sposobu żywienia. W analizie dotyczącej noworodków z urodzeniową masą ciała <2500 g spadek obserwowanych trendów jest mniej wyraźny. W porównaniu trendów umieralności niemowląt w Polsce oraz w wybranych krajach Unii Europejskiej trend spadkowy obserwowany w Polsce jest wiekszy niż dla nowych członków Unii, takich jak Czechy, Łotwa oraz Bułgaria. Szczególny niepokój budzą dane dotyczące dzieci z małą urodzeniową masą ciała i z VLBW. Według European Perinatal Health Report, umieralność noworodków z urodzeniową masą ciała <1500 g wynosi 122, a weryfikowana przy wypisie dziecka z oddziału 136. W 2009 roku w Polsce współczynnik umieralności noworodków z urodzeniową masą ciała <1500 g wynosił 270, a więc znajdował się poza maksymalnym zakresem podawanych wskaźników dla krajów rozwiniętych. Najtrudniej przy życiu jest utrzymać noworodki z ELBW ( g). W 2009 roku w Polsce urodziło się 1716 dzieci z ELBW, a okres noworodkowy przeżyło 1064 (62%). Niespełna

3 60% z tych dzieci rodzi się w placówkach o III poziomie opieki perinatalnej. Umieralność okołoporodowa noworodków z ELBW jest największa w placówkach o I poziomie opieki perinatalnej (69%), a najmniejsza w placówkach o III poziomie (37%). Najwyższy wskaźnik umieralności wczesnej noworodków ma województwo łódzkie i dolnośląskie, a najniższy województwo świętokrzyskie i małopolskie. Najczęstszy problem neurologiczny stwierdzany u noworodków urodzonych przed ukończeniem 32. tygodnia ciąży to mózgowe porażenie dziecięce. Częstość jego wystepowania jest odwrotnie proporcjonalna do wieku ciążowego i waha się w granicach 8-12% u noworodków urodzonych przed ukończeniem 32. tygodnia ciąży oraz 17-18% u noworodków urodzonych przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży. Profilaktyka zakażeń u wcześniaków Dzieci przedwcześnie urodzone i noworodki z małą masą ciała są bardziej narażone na zakażenia. Wrażliwość ta wynika z niedostatecznej sprawności mechanizmów odporności humoralnej i komórkowej, wrodzonej i nabytej. Zaburzenia odporności humoralnej są związane z przerwaniem przezłożyskowego transferu przeciwciał odmatczynych (mniejsze stężenie i krótsze utrzymywanie się po urodzeniu), natomiast zaburzenia odpornosci komórkowej są spowodowane zmniejszoną aktywnością fagocytarną komórek żernych oraz niedostateczną dojrzałością czynnościową limfocytów. Do istotnych czynników ryzyka zakażeń należą także niekorzystne czynniki perinatalne, takie jak przedwczesne pęknięcie błon płodowych, kolonizacja drobnoustrojami chorobotwórczymi lub zakażenie u matki, które jest najczęstszą przyczyną przedwczesnego porodu. Dodatkowe czynniki to kolonizacja dziecka chorobotwórczymi szczepami drobnoustrojów w czasie pobytu w szapitalu oraz stosowanie inwazyjnych procedur koniecznych ze względu na towarzyszące choroby. Stopień podatności opisanych dzieci na zakażenie zależy od stopnia niedojrzałości, towarzyszących chorób oraz prowadzonego leczenia. Pomimo niedojrzałości układu odpornościowego w przeprowadzonych badaniach wykazano jednoznacznie, że wcześniaki i dzieci z małą urodzeniową masą ciała po podaniu szczepionek wytwarzają podobną odpowiedź odpornościową jak noworodki urodzone o czasie. Z powyższych względów, w zapobieganiu zakażeniom u wcześniaków i noworodków z małą

4 urodzeniową masą ciała realizacja szczepień ma kluczowe znaczenie w stymulacji odporności i jest istotnym czynnikiem przyspieszającym jej kształtowanie. U dzieci przedwcześnie urodzonych z małą urodzeniową masą ciała szczepienia nie są realizowane w takim samym zakresie jak u dzieci urodzonych o czasie. Batr i wsp. (USA) wykazali, że liczba dzieci z małą urodzeniową masą ciała zaszczepionych w pierwszych 6 miesiącach życia była mniejsza o 3-15%, a grupie dzieci z ELBW o 17-33%. U dzieci z ELBW znaczne opóźnienie w realizacji programu szczepień ochronnych (PSO) stwierdzono również w 12. miesiącu życia. Najważniejszą przyczyną opóźniania szczepień jest niedostateczna wiedza lekarzy na temat bezpieczeństwa, skuteczności i prawidłowej realizacji PSO zgodnie z charakterystyką produktu leczniczego (ChPL) oraz polskimi zaleceniami. W związku z tym Grupa Ekspertów dokonała przeglądu aktualnego stanu wiedzy dotyczącego realizacji szczepień u wcześniaków oraz z urodzeniową mała masą ciała <2500 g. Na podstawie analizy piśmiennictwa oraz opinii poszczególnych ekspertów opracowano stanowisko, które przedstawiono poniżej. Definicje Wcześniak dziecko urodzone przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży z masą ciała między 501 a 2501 g. Dziecko z małą urodzeniową masą ciała dziecko urodzone z masą ciała <10. centyla. Dziecko z bardzo mała urodzeniową masą ciała dziecko urodzone z masą ciała <1500 g. Noworodek ze skrajnie mała urodzeniową masą ciała dziecko urodzone z masą ciała <1000 g. Klinicznie stabilne niemowlę urodzone przedwcześnie definiuje się jako dziecko, u którego nie stwierdza się objawów ciężkiego zakażenia, choroby metabolicznej lub ostrej niewydolności nerek, sercowo-naczyniowej i oddechowej, wykazujące utrwalony, stały przyrost masy ciała.

5 W niniejszej publikacji przedstawiono stanowisko dotyczące stosowania szczepionek przeciwko: gruźlicy (BCG), wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW typu B), tężcowi (T), błonicy (D), krztuścowi (szczepionka całokomórkowa [Pw] i bezkomórkowa [Pa]), zakażeniu Haemophilus influenzae typu b (Hib), poliomyelitis (szczepionka inaktywowana [IPV]), pneumokokom (szczepionka skoniugowana [PCV]), meningokokom (szczepionka skoniugowana [MCV]) i rotawirusom. 1. Ogólne zasady szczepień u dzieci urodzonych przedwcześnie (<37. tc.) oraz z małą urodzeniową masą ciała (<2500 g) 1.1 Realizacja programu szczepień ochronnych Dzieci należy szczepić rutynowo, z rzadkimi wyjątkami, zgodnie z wiekiem chronologicznym i obowiązującym PSO. Szczepionkę BCG u wcześniaków i dzieci z małą urodzeniową masą ciała należy odroczyć do czasu osiągnięcia przez dziecko masy ciała >2000g. U klinicznie stabilnych wcześniaków wiek płodowy i urodzeniowa masa ciała nie powinna mieź wpływu na rozpoczynanie szczepień przeciwko DTP, Hib, IPV, WZW typu B zgodnie z PSO. Klinicznie stabilne wcześniaki pozostające pod opieką szpitalną do czasu rozpoczęcia szczepień (6.-8 tydzień życia) powinny otrzymać pierwsze szczepionki w czasie pobytu na oddziale patologii noworodka. Pierwsze szczepienie u dzieci urodzonych przez ukończeniem 28. tygodnia ciąży, u wcześniaków z napadami bezdechu, bradykardii oraz z ciężką dysplazją oskrzelowo-płucną zaleca się wykonać jeszcze w czasie pobytu dziecka na oddziale. Przez 48 godzin po szczepieniu należy monitorować czynność oddechową, akcję serca i wysycenie hemoglobiny tlenem (SaO 2 ). Odroczenie szczepień jest uzasadnione jedynie w przypadku ciężkiego stanu klinicznego dziecka. Odraczanie szczepień bez jednoznacznych przeciwwskazań jest nieuzasadnione, ponieważ opóźnia uzyskanie odporności i zwiększenia ryzyka zachorowania. Należy zwrócić uwagę na terminowe podawanie po ukończeniu 12 miesiąca życia uzupełniających dawek szczepionek, zwłaszcza przeciwko pneumokokom.

6 1.2 Rodzaj szczepionek i sposób ich podawania Stosuje się wszystkie szczepionki obowiązkowe i zalecane w polskim PSO; Grupa Ekspertów zaleca podawanie wszystkim wcześniakom szczepionki z bezkomórkową komponentą krztuśca (Pa), szczególnie w przypadku podejrzenia lub stwierdzania zaburzeń neurologicznych. Dawek szczepionek nie należy zmniejszać ani dzielić. Liczbę koniecznych do podania szczepionek można zminimalizować, stosując skojarzone szczepionki 5- i 6-walentne. Wszystkie szczepionki przewidziane do podania w 6-8. tygodniu życia można podać jednocześnie w różne miejsca ciała (uda). Jeśli jednak powierzchnia ciała do podania szczepionek jest ograniczona, można je podać w dowolnych odstępach czasu, ponieważ wszystkie szczepionki są inaktywowane. Ze względu na obserwację niepożądanych objawów poszczepiennych (NOP) po poszczególnych szczepieniach, uzasadnione może być podanie szczepionek w odstępach 2- tygodniowych. Minimalny odstęp pomiędzy kolejnymi dawkami tej samej szczepionki powinien wynosić nie mniej niż 4 tygodnie. Prawidłowo szczepionki domięśniowe podaje się w przednio-boczną część uda. Igłę do szczepienia domięśniowego należy dobrać do masy mięśnia niemowlęcia; niekiedy wskazane może być użycie igły krótszej aniżeli zalecanej dla niemowląt donoszonych w fizjologicznym terminie porodu oraz z prawidłową urodzeniową masą ciała. 1.3 Bezpieczeństwo i inne aspekty szczepień Wcześniaki i dzieci z małą urodzeniową masą większość szczepień tolerują podobnie jak dzieci urodzone w fizjologicznym terminie porodu. Każdą wizytę lekarską dziecka przedwcześnie urodzonego należy wykorzystać do oceny prawidłowej realizacji PSO i nadrobienia zaległości.

7 Realizacja tzw. strategii kokonu - lekarze powinni zachęcać rodziców oraz osoby z otoczenia nowonarodzonego dziecka (rodzeństwo, dziadkowie, kuzyni, opiekunki) do zaszczepienia się przeciwko grypie oraz krztuścowi. Należy rozważyć szczepienie przeciw krztuścowi pracowników ochrony zdrowia (personel oddziałów noworodkowych) i placówek opiekuńczych (żłobki, domy dziecka), którzy mają zawodowy kontakt z nieuodpornionymi noworodkami i młodymi niemowlętami urodzonymi przedwcześnie. Immunoglobuliny stosowane w profilaktyce zakażeń RS (RSV) nie są przeciwwskazane i nie mają żadnego wpływu na skuteczność i bezpieczeństwo szczepień. GKS, preparaty krwiopochodne i ludzkie immunoglobuliny, stosowane w okresie perinatalnym, nie mają wpływu na skuteczność i bezpieczeństwo szczepionek inaktywowanych oraz przeciwko gruźlicy. W przypadku wątpliwości dotyczących kwalifikacji do szczepień oraz ich realizacji u wcześniaków i dzieci z małą urodzeniową masą ciała, zwłaszcza długotrwale hospitalizowanych, decyzję o ich realizacji powinni podjąć specjaliści z Poradni Konsultacyjnej ds. Szczepień Ochronnych. 2. Zalecenia szczegółowe 2.1 Szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B W następstwie zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B (HBV) w okresie niemowlęcym aż u 80-90% dzieci rozwija się przewlekłe zapalenie wątroby [12]. W związku z tym bardzo ważne jest odpowiednie zapobieganie tym zakażeniom. W Polsce od 2000 r. zaleca się 3-dawkowy schemat szczepienia podstawowego przeciw WZW typu B (0-1-6 miesiąc życia) niezależnie od urodzeniowej masy ciała, który rozpoczyna się już w 1. dobie życia. Wykazano jednak, że szczepienie pierwotne u dzieci z masą urodzeniową <2000g rozpoczęte w okresie noworodkowym jest mniej skuteczne niż u pozostałych noworodków. Po pełnym, trzydawkowym schemacie szczepień, rozpoczętym w 1. tygodniu życia dziecka poziom przeciwciał 10mIU/ml stwierdzono u 68% dzieci z VLBW oraz 52% z ELBW (< 1000g). W grupie niemowląt, które nie wytworzyły ochronnego poziomu przeciwciał po szczepieniu pierwotnym, 96% stanowiły dzieci z urodzeniową masą ciała <1700g [13]. W związku z tym Amerykańska Akademia Pediatrii (AAP-American Academy of Pediatrics), Amerykański

8 Komitet Doradczy do Spraw Szczepień (ACIP-Advisory Committee on Immunization Practices) oraz Światowa Organizacja Zdrowia (WHO-World Health Organization) zalecają modyfikację schematu szczepienia przeciw WZW typu B u dzieci z masą urodzeniową <2000g [12, 14, 15]. AAP i ACIP zalecają: odroczenie pierwszej dawki szczepionki do ukończenia 1. miesiąca życia lub do dnia wypisu ze szpitala u dzieci z masą <2000g, urodzonych przez matki z ujemnym wynikiem badania antygenu HBs(HBsAg), dzieciom matek z dodatnim wynikiem badania w kierunku HbsAg oraz niebadanych na obecność HBsAg podać pierwszą dawkę szczepionki jednocześnie z immunoglobuliną przeciw WZW typu B (HBIG-Hepatitis B immunoglobulin) w ciągu 12 godzin po urodzeniu [16]. W przypadku noworodków z masą urodzeniową <2000g pełen cykl szczepienia powinien obejmować podawanie 4 dawek podawanych odpowiednio w 0., 1., 2. lub 3., 6. lub 7. miesiącu życia. dzieciom, których matki mają dodatni wynik badania w kierunku HBsAg, oznaczyć poziom przeciwciał anty-hbs oraz HBsAg między 9. a 15. miesiącem życia lub po upływie 1-3 miesięcy od zakończenia szczepienia [15, 17]. Natomiast WHO zaleca, aby u dzieci z masą urodzeniową mniejszą <2000g cykl szczepienia przeciwko WZW typu B rozpoczynać w 1. dobie życia. Dawki tej nie wlicza się jednak do pełnego schematu szczepienia. 3-dawkowy schemat szczepienia liczy się od dawki podanej w 2. miesiącu życia. W Polsce HBsAg oznacza się u nielicznych ciężarnych, dlatego szczepienia rozpoczyna się u wszystkich dzieci w 1. dobie życia, bez względu na masę urodzeniową. Jednak 3-dawkowy schemat szczepienia dzieci z małą urodzeniową masą ciała (< 2000g) może być niewystarczający [13]. Zamiast odraczania szczepień do osiągnięcia masy 2000g, bezpieczniejszym rozwiązaniem wydają się zalecenia WHO, zgodnie z którymi szczepienia należy rozpocząć jak najszybciej po urodzeniu, jednak dawki tej nie należy wliczać do 3-dawkowego schematu szczepienia podstawowego. Dzieci te powinny otrzymać w sumie 4 dawki szczepionki. Należy dołożyć starań, aby - zgodnie z obowiązującymi obecnie standardami opieki okołoporodowej u wszystkich ciężarnych oznaczać HBsAg. W przypadku braku takiego

9 badania należy oznaczyć antygen bezpośrednio po porodzie w celu podjęcia decyzji o rodzaju profilaktyki WZW typu B u noworodka. 2.2 Szczepienie przeciwko gruźlicy Zgodnie z aktualnym PSO ( szczepionkę BCG należy podać w 1. dobie życia, razem ze szczepionką przeciw WZW typu B. Noworodki urodzone przedwcześnie oraz z małą urodzeniową masą ciała szczepi się po osiągnięciu masy 2000g [18]. Podajemy jedną dawkę szczepionki BCG śródskórnie. W razie odroczenia szczepienia BCG w 1. dobie życia szczepionkę należy podać przed wypisaniem dziecka z oddziału noworodkowego, po ustąpieniu przeciwwskazań. Szczepienie można wykonać w dowolnym momencie po podaniu innych szczepionek niezawierających żywych drobnoustrojów, jak również w dowolnym odstępie od preparatów krwiopochodnych [17]. Szczepienie noworodków urodzonych przez matki zakażone HIV musi poprzedzać konsultacja specjalistyczna. Decyzję o szczepieniu podejmuje się po wykluczeniu zakażenia u dziecka. Przeciwwskazaniem do szczepienia przeciwko gruźlicy może być podejrzenie (na podstawie wywiadu rodzinnego) wrodzonych zaburzeń odporności, zwłaszcza komórkowej, oraz aktywna gruźlica u matki (podejrzenie zakażenia wrodzonego). W przypadku niewykonania szczepienia BCG na oddziale noworodkowym, można je uzupełnić w przychodni lekarza rodzinnego lub w Poradni Konsultacyjnej ds. Szczepień Ochronnych, po zebraniu wywiadu w kierunku ewentualnego kontaktu dziecka z chorym na gruźlicę. Ustalając termin szczepienia, należy uwzględnić plany szczepienia dziecka przeciw rotawirusom, ponieważ pierwszą dawkę szczepionki przeciwrotawirusowej należy podać przed ukończeniem 12. tygodnia życia, a odstęp między podaniem szczepionki przeciwrotawirusowej i przeciwkogruźlicy nie może być krótszy niż 4 tygodnie. W zaleceniach WHO, AAP oraz Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorób (Centers for Disease Control and Prevention - CDC) nie obowiązuje kryterium masy ciała > 2000g jako koniecznego do wykonania szczepienia przeciwko gruźlicy.

10 Trudno jest ocenić skuteczność szczepienia przeciwko gruźlicy u wcześniaków i w innych populacjach. W przeszłości w tym celu wykorzystywano odsetek konwersji odczynu tuberkulinowego po szczepieniu. Obecnie wiadomo, że reakcja ta nie może służyć do oceny odpowiedzi poszczepiennej. Zrezygnowano także z oceny wielkości blizny poszczepiennej. Badania przeprowadzone u wcześniaków 2-4 miesięcy po szczepieniu wykazały brak reakcji na tuberkulinę u 31% badanych. Nie wykazano również różnic w konwersji odczynu tuberkulinowego pomiędzy dziećmi urodzonymi < 32 tygodnia ciąży i powyżej 32 tygodnia ciąży. [19]. 2.3 Szczepienia DTP-IPV-Hib Niedojrzałość dziecka i mała urodzeniowa masa ciała nie stanowią przeciwwskazania do wykonania szczepień DTP. Jednak u dzieci z tej grupy częściej występują NOP, które mogłyby być przyczyną odroczenia lub zwolnienia ze szczepień DTP [20]. Objawy te częściej występują w przypadku szczepienia szczepionką z pełnokomórkową komponentą krztuśca (DTPw) niż po podaniu szczepionki bezkomórkowej DTPa (2-3 antygenów). Neurologiczne przeciwwskazania do podania szczepień DTPw i DTPa stanowią: postępujące choroby układu nerwowego, wrodzone zaburzenia metaboliczne przebiegające z uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego (OUN), napady skłonów (zespół Westa), nieustabilizowana padaczka. Szczepienia szczepionką DTPa należy odroczyć do czasu wyjaśnienia i ustabilizowania się stanu neurologicznego dziecka [16]. Bezwzględne przeciwwskazanie do szczepień szczepionkami DTP stanowią: poważne reakcje alergiczne (np. wstrząs anafilaktyczny) po podaniu poprzedniej dawki szczepionki lub na jakikolwiek jej składnik, objawy encefalopatii występujące w ciągu 7 dni po podaniu szczepionki DTP. Czasowymi przeciwwskazaniami do szczepień DTP są:

11 ostra choroba infekcyjna o umiarkowanym lub ciężkim przebiegu z gorączką lub bez gorączki, zaostrzenie choroby przewlekłej. Sytuacje wymagające zachowania ostrożności: gorączka 40,5 C, która wystąpiła 48 godzin po szczepieniu DTPw lub DTPa, zapaść lub stan podobny do wstrząsu (np. zespół hipotoniczno-hiporeaktywny - stan w którym dziecko ma ogólnie osłabione napięcie mięśniowe i słabiej reaguje na bodźce zewnętrzne, zblednięcie lub zasinienie powłok) 48 godzin po poprzedniej dawce DTPw lub DTPa, drgawki, które wystąpiły 3 dni po poprzedniej dawce DTPw lub DTPa, nieukojony płacz trwający 3 h w ciągu 48 h po poprzedniej dawce DTPw lub DTPa. Fałszywe przeciwwskazania (można podać szczepionkę): gorączka (<40,5 C), marudzenie, łagodna ospałość po poprzedniej dawce DTPw lub DTPa, wywiad rodzinny w kierunku drgawek, wywiad rodzinny w kierunku zespołu nagłej śmierci niemowląt, wywiad rodzinny w kierunku NOP po szczepieniu DTPw lub DTPa stabilna choroba neurologiczna (np. mózgowe porażenie dziecięce, dobrze kontrolowana padaczka, opóźnienie w rozwoju psychomotorycznym). Zwiększenie liczby zachorowań na krztusiec w Polsce oraz ryzyko szczególnie ciężkiego przebiegu choroby u nieszczepionych niemowląt, u których krztusiec może być przyczyną śmierci oraz trwałego uszkodzenia OUN, powinien skłaniać do wiarygodnej oceny stosunku korzyści ze szczepienia DTP do ryzyka związanego z wystąpieniem niepożądanych objawów neurotoksycznych. Obserwacje wskazują, że odraczanie szczepień przeciwko krztuścowi jest niekorzystne i należy je wykonać szczepionką z komponentą bezkomórkową krztuśca(dtpa) [7]. Wykazano, że szczepionka ta jest bezpieczna i immunogenna u wcześniaków, które ukończyły 2. miesiąc życia [21]. Stwierdzono również, że dobrą odpowiedź na toksoid błoniczy i tężcowy wytwarzają wcześniaki urodzone między 25. a 35. tygodniem ciąży. [9,21]. Ważnym elementem ochrony dziecka przedwcześnie urodzonego przed zachorowaniem na krztusiec powinny być szczepienia osób z jego najbliższego otoczenia, czyli rodziców,

12 rodzeństwa, opiekunów i personelu oddziałów neonatologicznych (strategia kokonu), które wykonuje się szczepionkami dla dorosłych typu DTPa lub dla dzieci do ukończenia 7. roku życia (DTPa) Szczepienie przeciwko poliomyelitis Zgodnie z aktualnym PSO, niemowlęta są szczepione szczepionką inaktywowaną zawierającą trzy typy wirusa (IPV). Odpowiedź poszczepienna dzieci z małą urodzeniową masą ciała i wcześniaków na wirusy polio typu 1 i 2 jest porównywalna ze stwierdzaną u dzieci urodzonych o czasie. W odniesieniu do wirusa typu 3 obserwowano mniejsze stężenie miana przeciwciał [7, 22] Szczepienie przeciwko Haemophilus influenzae typu b Zgodnie z PSO, szczepienia przeciwko Hib można realizować zarówno szczepionkami monowalentnymi, jak i skojarzonymi. Po szczepieniu przeciwko HiB wcześniaki wytwarzają ochronne stężenia przeciwciał anty-hib (PRP) >0,15 mcg/ml, chociaż średnia geometryczna ich miana była niższa niż u niemowląt urodzonych o czasie. U ponad 95% wcześniaków zaszczepionych szczepionką DTPa-HBV-IPV- Hib w ramach szczepienia pierwotnego i uzupełniającego stężenie przeciwciał anty-prp utrzymywało się na poziomie>1 mcg/ml, który jest uznawany za długotrwale zabezpieczający przed zachorowaniem [23] Szczepionki wysokoskojarzone Zastosowanie szczepionek 5- i 6-walentnych zwiększa liczbę dawek szczepionki IPV lub WZW typu B w porównaniu z polskim PSO. Jednak badania kliniczne wykazały, że dodatkowe dawki szczepionek IPV i przeciwko WZW typu B nie zwiększają ryzyka wystąpienia NOP. Powyższe szczepionki należy stosować zgodnie z wskazaniami producenta [24, 25]. Badania immunogenności szczepionek 5- i 6-walentnych zawierających 3-5 antygenowy komponent Pa wykazały, że odpowiedź poszczepienna u wcześniaków jest porównywalna z odpowiednią obserwowaną u niemowląt urodzonych o czasie w odniesieniu do wszystkich antygenów DTPa [26, 27].

13 W badaniach dotyczących immunogenności i bezpieczeństwa szczepionki DTPa-HBV- IPV-Hib (w badaniu stosowano niedostępną w Polsce szczepionkę DTPa-HBV-IPV zmieszaną przed podaniem z monowalentną szczepionką Hib przyp. red.) podawanej wcześniakom w 2., 4. i 6. miesiącu życia stwierdzono natomiast porównywalną immunogenność z dziećmi urodzonymi o czasie tylko w zakresie antygenów krztuścowych. Odpowiedź immunologiczna wobec Hib i WZW typu B była bowiem słabsza. Szczepionka była dobrze tolerowana w badanych grupach dzieci. Nie zaobserwowano różnic w częstości występowania gorączki, utraty łaknienia, bólu oraz zmian miejscowych. U dzieci urodzonych przed końcem 28 tygodnia ciąży z masą urodzeniową ciała <1000g w ciągu pierwszych 72 godzin po podaniu pierwszej dawki szczepionki obserwowano występowanie napadów bezdechu i bradykardii [27]. Omeñaca F i wsp. [27] oznaczali u wcześniaków i dzieci urodzonych o czasie stężenie przeciwciał po serii szczepienia pierwotnego przed podaniem dawki przypominającej (booster) w 2. roku życia. Nie stwierdzili istotnej statystycznie różnicy w stężeniach przeciwciał przeciwko tężcowi, błonicy oraz wirusom polio typu 1. I 2. U dzieci urodzonych w fizjologicznym terminie porodu stwierdzono większe stężenia przeciwciał przeciwko Hib, HBs oraz polio typu 3. Miesiąc po podaniu dawki przypominającej Infanrix HBV-IPV-Hib w wieku między 18. a 20. miesiącem życia u ponad 98% dzieci z obu grup stwierdzono zabezpieczające stężenia przeciwciał przeciwko wszystkim antygenom szczepionkowym, z wyjątkiem przeciwciał przeciwko HBs u wcześniaków (stwierdzano je tylko u 91,6% badanych). Nie stwierdzono różnic dotyczących występowania ogólnych i miejscowych NOP. W 5. roku życia duże stężenia przeciwciał anty Hib (>1,0mcg/ml) utrzymywały się u 87.8% wcześniaków oraz u 84.4% dzieci urodzonych w fizjologicznym terminie porodu. Ochronne stężenia przeciwciał przeciwko HBs wykazano u 85.3% wcześniaków i u 70.5% dzieci urodzonych w fizjologicznym terminie porodu. Ostatnio opublikowane badania (2010 r.) wskazują, że odsetek dzieci ze stężeniem przeciwciał anty-hbs >10 miu/ml po szczepieniu pierwotnym szczepionką DTPa- HBV-IPV- HiB podawanej w 2., 4. i 6. miesiącu życia oraz po dawce przypominającej w 18. miesiącu życia jest podobny u wcześniaków i dzieci urodzonych w fizjologicznym terminie porodu (93.4% vs 95,2%). Nie stwierdzono również różnic w odpowiedzi na szczepienie w zależności od czasu trwania ciąży i urodzeniowej masy ciała [22]. Wyniki badań wskazują zatem,

14 rozpoczynanie szczepień u wcześniaków zgodnie z wiekiem chronologicznym jest uzasadnione [23]. Opublikowane prace potwierdzają immunogenność i bezpieczeństwo szczepionki DTPa- HBV-IPV/Hib u wcześniaków w koadministracji z innymi rutynowo stosowanymi szczepionkami [22,23,27] Bezpieczeństwo szczepień przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi, Hib i poliomyelitis Bezpieczeństwo szczepień DTP, DTPa i Hib u wcześniaków i dzieci z małą urodzeniową masą ciała jest porównywalne z bezpieczeństwem ich stosowania u dzieci urodzonych o czasie. Do grupy szczególnego ryzyka wystąpienia powikłań poszczepiennych należą noworodki urodzone z masą ciała <1000g przed ukończeniem 31. tygodnia ciąży. U 12% dzieci z tej grupy w ciągu 72 godzin po podaniu szczepionki DTPw obserwowano bezdechy. Powikłań tych nie stwierdzono natomiast po zastosowaniu szczepionki DTPa [6, 14]. W przypadku szczepienia pierwotnego bardzo niedojrzałych wcześniaków (urodzonych <28. tc.) należy pamiętać o ryzyku wystąpienia bezdechu, dlatego dzieci te należy monitorować pod kątem czynności oddechowej przez 72 godziny po szczepieniu. Ponadto u wcześniaków po jednoczasowym podaniu szczepionek PCV-7, DTP oraz DTPw i Hib [6] obserwowano częstsze występowanie drgawek. Ze względu na korzyści wynikające ze szczepienia omawianej populacji dzieci nie należy z niego rezygnować ani go odraczać, jeśli nie stwierdza się powszechnie uznanych przeciwwskazań. 2.4 Szczepienie przeciw pneumokokom Dane epidemiologiczne wskazują, że wcześniaki są szczególnie wrażliwe na rozwój inwazyjnej choroby pneumokokowej (IChP). Ryzyko rozwoju IChP u dzieci z urodzeniową masą ciała <2500g, w porównaniu z populacją dzieci z prawidłową masą ciała, jest 2,6 razy większe [28]. Z powyższych względów szczepień przeciwko pneumokokom nie należy odraczać. Badania kliniczne jednoznacznie wykazały, że zarówno po podaniu szczepionki 7-, jak i 10- walentnej wcześniaki wytwarzają efektywną odpowiedź odpornościową porównywalną ze stwierdzoną u dzieci urodzonych w fizjologicznym terminie porodu [28-31]. Wyniki badań

15 immunogenności u noworodków oraz zalecany schemat dawkowania niedawno uwzględniono w ChPL szczepionki 10-walentnej (Synflorix). Badanie szczepionki 13-walentnej jest w trakcie. Jedynie u wcześniaków z ELBW (<1000g) odpowiedź na szczepienie była niższa wobec typu serologicznego 6B i 23F [32]. Szczepienie przeciwko pneumokokom należy realizować równolegle ze szczepieniami DTPa, Hib, polio i WZW typu B w terminach zalecanych w aktualnym PSO. NOP, najczęściej w postaci gorączki oraz zmian miejscowych, obserwuje się rzadko. W związku z tym niedojrzałość dziecka oraz mała urodzeniowa masa ciała nie powinny opóźniać realizacji schematu szczepień, w którym należy uwzględnić szczepienia przeciw pneumokokom. Szczepienie należy przeprowadzić podobnie jak w populacji dzieci urodzonych o czasie. 2.5 Szczepienie przeciwko rotawirusom U dzieci urodzonych przed ukończeniem 32. tygodnia ciąży istnieje duże ryzyko objawowego zakażenia rotawirusem we wczesnym okresie życia ze względu na brak przeciwciał matczynych. Chociaż mniejsze stężenie przeciwciał odmatczynych przeciw typom serologicznym rotawirusa u bardzo małych wcześniaków może teoretycznie zwiększać ryzyko działań niepożądanych po podaniu szczepionki rotawirusowej, to jednak AAP uważa, że korzyść ze szczepienia stabilnego klinicznie niemowlęcia w odpowiednim wieku przewyższają teoretyczne ryzyko [33]. Badania epidemiologiczne wskazują, że mała urodzeniowa masa ciała oraz poród przedwczesny są istotnymi/głównymi czynnikami ryzyka hospitalizacji z powodu biegunki rotawirusowej [34] oraz ciężkiego przebiegu zakażenia rotawirusowego [35]. Konieczność hospitalizacji z powodu biegunki rotawirusowej u wcześniaków jest 2-3 razy częstsza niż u niemowląt urodzonych w fizjologicznym terminie porodu [35]. ACIP zaleca szczepienie wcześniaków zgodnie ze schematem stosowanym u dzieci urodzonych w fizjologicznym terminie porodu, pod warunkiem że pierwszą dawkę szczepionki otrzymają między 6 a 15 tygodniem życia, a pełny schemat szczepienia zostanie ukończony przed 6. miesiącem życia. Warunkiem zaszczepienia jest stabilny stan dziecka. Szczepienie należy wykonać przy wypisie z oddziału lub po opuszczeniu szpitala. Natomiast w przypadku dzieci nadal przebywających w szpitalu, istnieje teoretyczne ryzyko, że wirusy zostaną przeniesione na inne dzieci przebywające na oddziale. AAP uważa jednak, że w standardowych warunkach ryzyko przeniesienia wirusa

16 jest małe w porównaniu do korzyści wynikających ze szczepienia dzieci, które mogą już tę szczepionkę otrzymać i nadal przebywają na oddziale neonatologicznym [36]. Natomiast Główny Inspektor Sanitarny zaleca (szczepienia zalecane w PSO) szczepienie przeciw rotawirusom dzieci w wieku tygodnia życia zgodnie z europejską ChPL [18]. W Polsce zarejestrowane są dwie szczepionki przeciwko rotawirusom. Rotarix (RV1, firmy GSK) to żywa, atenuowana szczepionka zawierająca szczep ludzkiego rotawirusa, który najczęściej wywołuje zakażenia u dzieci. Zgodnie z zaleceniem producenta, pierwszą dawkę szczepionki Rotarix można podać już po ukończeniu 6. tygodnia życia. Szczepienie najlepiej zakończyć (podaniem 2. dawki) w wieku 16 tygodni. Odstęp między dawkami powinien wynosić przynajmniej 4 tygodnie. 2-dawkowy schemat szczepienia musi być ukończony przed ukończeniem 24. tygodnia życia dziecka Powyższy schemat szczepienia można zastosować u wcześniaków urodzonych nie wcześniej niż po 27 tygodniu ciąży. Korzystny efekt stymulacji odporności po podaniu szczepionki Rotarix stwierdzono u 85,7% wcześniaków, u których miano przeciwciał IgA przeciwko rotawirusom w surowicy miesiąc po podaniu drugiej dawki szczepionki wynosiło 20 U/ml [37]. RotaTeq (RV5, firmy MSD) to 5-walentna szczepionka zawierająca ludzko-bydlęce reasortanty rotawirusa. Można ją stosować u wcześniaków urodzonych po 25 tygodniu ciąży. Pierwszą dawkę szczepionki RotaTeq można podawać już po ukończeniu 6. tygodnia życia, lecz nie później niż w 12. tygodniu życia. Badania kliniczne potwierdziły, że szczepionka ta w 73% skutecznie chroni przed zachorowaniem na nieżyt żołądkowo-jelitowy oraz 100% przed koniecznością hospitalizacji [38]. Jednak u bardzo niedojrzałych wcześniaków urodzonych 28 tygodnia ciąży należy uwzględnić ryzyko wystąpienia bezdechów i dlatego przez godzin po podaniu dawki szczepienia pierwotnego należy monitorować czynność oddechową[37]. Wszystkie trzy dawki należy podać przed ukończeniem 26. tygodnia życia. Eksperci ESPGHAN i ESPID uważają, że maksymalny wiek podania pierwszej dawki zarówno szczepionki Rotarix jak i RotaTeq to 12 tygodni, a ostatniej dawki 24 tygodnie. Natomiast według zaleceń AAP, maksymalny wiek podania ostatniej dawki zarówno szczepionki Rotarix, jak i RotaTeq wynosi 8 miesięcy i 0 dni [33], a celem wydłużenia było przede wszystkim zwiększenie efektywności programu powszechnych szczepień. W badaniach

17 klinicznych wykazano, że rotawirus jest wydalany po podaniu pierwszej dawki (rzadko po kolejnych dawkach) szczepionki RotaTeq przez 9% badanych. Nie potwierdzono natomiast transmisji zakażenia i uważa się, że wydalanie wirusa i transmisja zakażenia nie mają istotnego znaczenia dla bezpieczeństwa, ponieważ wirus szczepionkowy jest atenuowany [39]. Natomiast po szczepieniu szczepionką Rotarix wirus szczepionkowy wydalany jest w stolcu u blisko 25% szczepionych, ze szczytem wydalania około 7 dni po pierwszej dawce szczepionki. Częstość transmisji na osoby z kontaktu jest nieznana, nie było przypadków wystąpienia objawów rotawirusowego nieżytu żołądkowo-jelitowego [40]. Jeżeli wcześniak wymaga ponownej hospitalizacji na oddziale intensywnej opieki noworodka lub noworodkowym w ciągu 2 tygodni od szczepienia przeciw rota wirusom, to podczas pielęgnacji wystarczy zachować jedynie standardowe środki ostrożności [33]. Przeciwwskazaniem do zastosowania żywych szczepionek przeciwko zakażeniom rotawirusowym niezależnie od standardowych przeciwwskazań obejmują wcześniejsze wystąpienie wgłobienia, nieskorygowanych wrodzone wady przewodu pokarmowego usposabiających do wystąpienia wgłobienia oraz istotne upośledzenie układu odpornościowego [37]. Zarówno szczepionkę Rotarix, jak i RotaTeq można podawać jednocześnie ze szczepionkami: DTPa, Hib, IPV, HBV i PCV bez wpływu na odpowiedź immunologiczną[41, 42]. Należy pamiętać o zachowaniu co najmniej 4-tygodniowego odstępu między szczepieniem przeciwko gruźlicy i rotawirusom, jeżeli obie szczepionki nie są podawane jednocześnie. Zalecenie to oparte jest na opinii ekspertów podyktowanej ryzykiem interferencji odpowiedzi immunologicznej po podaniu dwóch żywych szczepionek, natomiast brak jest badań potwierdzających tę hipotezę. Według aktualnych wytycznych ACIP, szczepionkę przeciwrotawirusową można podać w dowolnym czasie przed, jednocześnie lub po podaniu preparatów krwi lub immunoglobulin (bez opóźnienia o 42 dni, jak wskazywały wcześniejsze zalecenia). Jednak rozsądne jest opóźnienie szczepienia o 42 dni (lub krócej), tak aby pierwszą dawkę podać najpóźniej do końca 12. tygodnia życia, a cały schemat szczepienia zakończyć przed 24. tygodniem życia. Brak jest przeciwwskazań do karmienia piersią przed i po podaniu szczepionki przeciwrotawirusowej.

18 Przebyte zakażenie rotawirusowe jedynie częściowo chroni przed późniejszym zakażeniem się rotawirusem, dlatego nie ma przeciwwskazań do szczepienia dzieci, które przebyły rotawirusowy nieżyt żołądkowo-jelitowy. 2.6 Szczepienie przeciw grypie Wcześniaki i dzieci z małą masą ciała znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka wystąpienia zachorowania i zgonu z powodu infekcji grypowej [43, 44]. Odsetek dzieci <6. miesiąca życia hospitalizowanych z powodu potwierdzonego laboratoryjnie zachorowania na grypę jest istotnie większy ( : ) niż odsetek dzieci między 2 a 5 rokiem życia (20: ) [45]. W badaniu klinicznym obejmującym wcześniaki chore na przewlekłą chorobę płuc stwierdzono, że po zastosowaniu trójwalentnej inaktywowanej szczepionki przeciwko grypie istotnie zwiększyło się ochronne miano przeciwciał przeciwko wszystkim antygenom szczepionkowym [14]. Polski PSO zaleca szczepienia przeciw grypie ze wskazań klinicznych i indywidualnych, niezależnie od wieku, u osób chorych przewlekle, osób z obniżoną odpornością oraz ze względów epidemiologicznych, między innymi zdrowym dzieciom w wieku od 6. miesiąca do 18. roku życia [18]. Ze względu na szczególną podatność na zakażenie u wcześniaków, Grupa Ekspertów zaleca podanie dwóch dawek szczepionki przeciwko grypie w odstępie 4 tygodni niemowlętom, które ukończyły 6. miesiąc życia, najlepiej przed rozpoczęciem sezonu zachorowań na grypę [46]. Dzieci w wieku miesiąca życia mogą otrzymać jedną dawkę szczepionki (0,25 ml lub 0,5 ml). Dzieciom, które wcześniej nie były szczepione przeciw grypie, należy podać drugą dawkę szczepionki, zachowując co najmniej 4-tygodniowy odstęp. Podsumowanie części szczegółowej 1. Szczepionkę BCG należy podawać wcześniakom i dzieciom z małą urodzeniową masą ciała po osiągnięciu przez dziecko masy ciała >2000g. W przypadku dzieci matek HIVdodatnich szczepienie trzeba poprzedzić wykluczeniem odmatczynego zakażenia HIV. 2. W profilaktyce zakażeń WZW B celowe byłoby wprowadzenie obowiązku badania ciężarnych na obecność antygenu HBs. Wcześniaki z masą ciała < 2000g, których matki są HBsAg-dodatnie oraz u których obecność tego antygenu jest nieznana, powinny otrzymać szczepionkę przeciwko WZW typu B oraz immunoglobulinę swoistą anty-hbs w

19 ciągu 12 godzin po urodzeniu. Wcześniaki, których matki są HBsAg ujemne, powinny otrzymać jedną dawkę szczepionki przeciwko WZW typu B w 1. dobie życia, niezależnie od masy ciała. Bezpiecznym rozwiązaniem dotyczącym zapobiegania zakażeniom WZW typu B u wcześniaków z masą ciała < 2000g byłoby zastosowanie 4-dawkowego schematu szczepienia (pierwsza dawka szczepionki przeciwko WZW typu B nie powinna być włączona do pełnej serii szczepień, a następnie niemowlę winno otrzymać 3 dawki szczepionki po ukończeniu 1. mż). 3. Do realizacji programu szczepień obowiązkowych i zalecanych w PSO u wcześniaków można wykorzystać szczepionki 5- i 6-walentne. Badania kliniczne wykazały, że dodatkowe dawki szczepionek IPV i WZW typu B nie zwiększają częstości i nasilenia NOP. 4. Wcześniaki i noworodki z małą urodzeniową masą ciała są szczególnie wrażliwe na zakażenia pneumokokowe, ale skutecznie odpowiadają na szczepienie. Dzieci z tej grupy ryzyka wykazują odpowiedź immunologiczną podobną do dzieci urodzonych o czasie, co potwierdzono w badaniach klinicznych dotyczących szczepionek PCV-7 i PCV-10. Z powyższych względów powinny być one poddane powszechnym szczepieniom. 5. Niemowlęta urodzone przedwcześnie należą do grupy zwiększonego ryzyka hospitalizacji i zgonu z powodu biegunki rotawirusowej. Szczepienia przeciwko rotawirusom można stosować u noworodków urodzonych po ukończeniu tygodnia ciąży, w zależności od zastosowanej szczepionki (odpowiednio Rotateq, Rotarix). Przeciwwskazaniem do szczepienia są ciężkie niedobory odporności, skrajne wcześniactwo lub predyspozycja do wgłobienia jelita. Rozsądne jest opóźnienie podania szczepionki rota wirusowej o 42 dni (lub krócej) po podaniu produktu krwiopochodnego, ale tak, aby pierwszą dawkę podać najpóźniej do końca 12. tygodnia życia, a cały schemat szczepienia zakończyć przed ukończeniem 24. tygodnia życia. Dla obu szczepionek minimalnym wiekiem podania pierwszej dawki jest ukończony 6. tydzień życia, a maksymalnym 12. tydzień (zgodnie z zaleceniami ekspertów europejskich). Zaleca się, aby szczepionkę podać dopiero przy wypisie z oddziału intensywnej opieki noworodka lub neonatologicznego. 6. Niemowlęta urodzone przedwcześnie narażone są na ciężki przebieg i powikłania grypy. Z tego względu po ukończeniu 6. miesiąca życia, najlepiej przed rozpoczęciem się sezonu zachorowań na grypę, dzieci te należy zaszczepić. W przypadku młodszych niemowląt, przed opuszczeniem szpitala przez dziecko należy zaszczepić osoby z otoczenia.

20 Niemniej ważne jest uodpornienie przeciwko grypie personelu medycznego kontaktującego się z tymi niemowlętami. 7. Działania niepożądane po podaniu szczepionek u bardziej dojrzałych wcześniaków występują sporadycznie i są podobne do NOP występujących u dzieci urodzonych w fizjologicznym terminie porodu. Szczególnej uwagi w tym zakresie wymagają dzieci urodzone z ELBW (<1000g), u których po szczepieniu mogą wystąpić bezdechy, bradykardia ze zmniejszeniem wysycenia hemoglobiny tlenem, szczególnie po jednoczasowym podaniu szczepionek przeciwko błonicy, tężcowi i całokomórkowej szczepionce przeciwkrztuściowej (wp). Z tego względu należy unikać stosowania całkomórkowej szczepionki przeciwko krztuściowi (DTPw), a zalecać szczepionkę bezkomórkową.

21 Zatwierdzono: Poznań, r. Kierownik Kliniki Neonatologii. Kierownik Kliniki Zakażeń Noworodków. Lekarze Nadzorujący.....

System szczepień noworodków urodzonych przedwcześnie ocena dostępności

System szczepień noworodków urodzonych przedwcześnie ocena dostępności System szczepień noworodków urodzonych przedwcześnie ocena dostępności M.K.Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Innowacje w systemie szczepień ochronnych - czy można poprawić dostępność

Bardziej szczegółowo

Szczepienia w czasie ciąży. szczepienie wcześniaków. Szczepienia noworodków urodzonych przedwcześnie

Szczepienia w czasie ciąży. szczepienie wcześniaków. Szczepienia noworodków urodzonych przedwcześnie 04102018 Konferencja Szczepienia ochronne - jak zachęcić nieprzekonanych? Warszawa, IMiDz, 29 września 2018 r Szczepienia w czasie ciąży szczepienie wcześniaków Ewa Helwich Instytut Matki i Dziecka w Warszawie

Bardziej szczegółowo

Szczepienia ochronne. Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Dr med. Anna Taczanowska Lek. Katarzyna Piechowiak

Szczepienia ochronne. Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Dr med. Anna Taczanowska Lek. Katarzyna Piechowiak Szczepienia ochronne Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Dr med. Anna Taczanowska Lek. Katarzyna Piechowiak Klinika Pediatrii Warszawski Uniwersytet Medyczny Szczepienie (profilaktyka czynna) Podanie całego

Bardziej szczegółowo

III. INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE. A. SZCZEPIENIA PRZECIW WIRUSOWEMU ZAPALENIU WĄTROBY TYPU B (WZW typu B)

III. INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE. A. SZCZEPIENIA PRZECIW WIRUSOWEMU ZAPALENIU WĄTROBY TYPU B (WZW typu B) III. INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE A. SZCZEPIENIA PRZECIW WIRUSOWEMU ZAPALENIU WĄTROBY TYPU B (WZW typu B) 1. Szczepienia podstawowe noworodków i niemowląt wykonywane są trzema dawkami szczepionki w cyklu zbliżonym

Bardziej szczegółowo

Dziecko przebyło infekcję kiedy szczepić? Dr n. med. Ewa Duszczyk

Dziecko przebyło infekcję kiedy szczepić? Dr n. med. Ewa Duszczyk Dziecko przebyło infekcję kiedy szczepić? Dr n. med. Ewa Duszczyk Częste pytania rodziców Dziecko miało kontakt z chorobą zakaźną czy szczepić, czy czekać? Dziecko przebyło infekcję, kiedy i czy szczepić?

Bardziej szczegółowo

WYTYCZNE ZESPOŁU W ZWIĄZKU ZE ZDARZENIEM W PRZYCHODNI DOM MED W PRUSZKOWIE REKOMENDACJE

WYTYCZNE ZESPOŁU W ZWIĄZKU ZE ZDARZENIEM W PRZYCHODNI DOM MED W PRUSZKOWIE REKOMENDACJE WYTYCZNE ZESPOŁU W ZWIĄZKU ZE ZDARZENIEM W PRZYCHODNI DOM MED W PRUSZKOWIE REKOMENDACJE Na podstawie analizy dokumentacji wybranych pacjentów szczepionych w NZOZ Przychodni Lekarskiej DOM MED w Pruszkowie

Bardziej szczegółowo

Meningokoki trzeba myśleć na zapas

Meningokoki trzeba myśleć na zapas Meningokoki trzeba myśleć na zapas prof. dr hab. med. Jacek Wysocki dr n. med. Ilona Małecka Katedra i Zakład Profilaktyki Zdrowotnej Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Specjalistyczny

Bardziej szczegółowo

WYTYCZNE I ARTYKUŁY PRZEGLĄDOWE

WYTYCZNE I ARTYKUŁY PRZEGLĄDOWE WYTYCZNE I ARTYKUŁY PRZEGLĄDOWE Stanowisko Zarządu Polskiego Towarzystwa Wakcynologii z dnia 10 marca 2017 roku w sprawie stosowania szczepionki Tetraxim w szczepieniu podstawowym przeciwko krztuścowi

Bardziej szczegółowo

DANE O LUDNOŚCI w roku 2016

DANE O LUDNOŚCI w roku 2016 Załącznik Nr 1 DANE O LUDNOŚCI w roku 2016 Część I Nazwa placówki:. Liczba ludności ogółem. Noworodki.. (szacunkowa liczba urodzeń w 2016 r.) Liczba dzieci urodzonych w 2015 r.... (szacunkowa liczba urodzeń

Bardziej szczegółowo

Wiek Szczepienie przeciw Uwagi

Wiek Szczepienie przeciw Uwagi Wiek Szczepienie przeciw Uwagi 1 życia w ciągu 24 godzin po urodzeniu WZW typu B - domięśniowo (pierwsza dawka) GRUŹLICY - śródskórnie szczepionką BCG Szczepienie noworodków przeciw gruźlicy powinno być

Bardziej szczegółowo

JAK NEONATOLODZY REALIZUJĄ WYTYCZNE DOTYCZĄCE SZCZEPIEŃ WCZEŚNIAKÓW. M.K.Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka WUM

JAK NEONATOLODZY REALIZUJĄ WYTYCZNE DOTYCZĄCE SZCZEPIEŃ WCZEŚNIAKÓW. M.K.Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka WUM JAK NEONATOLODZY REALIZUJĄ WYTYCZNE DOTYCZĄCE SZCZEPIEŃ WCZEŚNIAKÓW M.K.Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka WUM STOP-NOP Szczepionki: Stowarzyszenie "Stop Nop" apeluje o to, żeby

Bardziej szczegółowo

JAK NEONATOLODZY REALIZUJĄ WYTYCZNE DOTYCZĄCE SZCZEPIEŃ WCZEŚNIAKÓW. M.K.Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka WUM

JAK NEONATOLODZY REALIZUJĄ WYTYCZNE DOTYCZĄCE SZCZEPIEŃ WCZEŚNIAKÓW. M.K.Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka WUM JAK NEONATOLODZY REALIZUJĄ WYTYCZNE DOTYCZĄCE SZCZEPIEŃ WCZEŚNIAKÓW M.K.Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka WUM STOP-NOP Szczepionki: Stowarzyszenie "Stop Nop" apeluje o to, żeby

Bardziej szczegółowo

dystrybucji serotypów powodujących zakażenia inwazyjne w poszczególnych grupach wiekowych zapadalność na IChP w poszczególnych grupach wiekowych

dystrybucji serotypów powodujących zakażenia inwazyjne w poszczególnych grupach wiekowych zapadalność na IChP w poszczególnych grupach wiekowych Warszawa, 15.06.2015 Rekomendacje Pediatrycznego Zespołu Ekspertów ds. Programu Szczepień Ochronnych (PZEdsPSO) dotyczące realizacji szczepień obowiązkowych, skoniugowaną szczepionką przeciwko pneumokokom;

Bardziej szczegółowo

CZYM JEST SZCZEPIONKA?

CZYM JEST SZCZEPIONKA? CZYM JEST SZCZEPIONKA? Szczepionka to preparat biologiczny, stosowany w celu uodpornienia organizmu. Ogólna zasada działania szczepionki polega na wprowadzeniu do organizmu antygenu, który jest rozpoznawany

Bardziej szczegółowo

Bezpieczeństwo niemowlęcia w rękach dorosłych

Bezpieczeństwo niemowlęcia w rękach dorosłych Bezpieczeństwo niemowlęcia w rękach dorosłych na przykładzie profilaktyki krztuśca prof. dr hab. med. Jacek Wysocki dr n. med. Ilona Małecka Katedra i Zakład Profilaktyki Zdrowotnej Uniwersytet Medyczny

Bardziej szczegółowo

Dr med. Paweł Grzesiowski

Dr med. Paweł Grzesiowski DOSTĘPNOŚĆ DO SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH W WYBRANYCH KRAJACH EUROPY CENTRALNEJ MECHANIZMY FINANSOWANIA SZCZEPIEŃ I OCENY ICH EFEKTYWNOŚCI Dr med. Paweł Grzesiowski FUNDACJA INSTYTUT PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WARSZAWA,

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ ASORTYMENTOWO-CENOWY do przetargu nieograniczonego na: Dostawę szczepionek w podziale na zadania

FORMULARZ ASORTYMENTOWO-CENOWY do przetargu nieograniczonego na: Dostawę szczepionek w podziale na zadania Załącznik nr 1 do SIWZ FORMULARZ ASORTYMENTOWO-CENOWY do przetargu nieograniczonego na: Dostawę szczepionek w podziale na zadania Zadanie nr 1 1 Szczepionka zapobiegająca wirusowemu zapaleniu wątroby typu

Bardziej szczegółowo

Anna Skop. Zachęcam do zapoznania się z prezentacja na temat szczepień.

Anna Skop. Zachęcam do zapoznania się z prezentacja na temat szczepień. W ostatnim tygodniu kwietnia obchodziliśmy Europejski Tydzień Szczepień. Jest to inicjatywa Światowej Organizacji Zdrowia, WHO. W związku z tą inicjatywą w naszej szkole w maju prowadzona jest kampania,

Bardziej szczegółowo

DANE O LUDNOŚCI w roku 2017. Część I Nazwa placówki

DANE O LUDNOŚCI w roku 2017. Część I Nazwa placówki Załącznik Nr 1 DANE O LUDNOŚCI w roku 2017 Część I Nazwa placówki Liczba ludności ogółem. Noworodki.. (szacunkowa liczba urodzeń w 2017 r.) Liczba dzieci urodzonych w 2016 r.... (szacunkowa liczba urodzeń

Bardziej szczegółowo

Silny niepożądany odczyn poszczepienny u rocznego dziecka. Dr n. med. Ewa Duszczyk Pediatria przez przypadki, Warszawa, r.

Silny niepożądany odczyn poszczepienny u rocznego dziecka. Dr n. med. Ewa Duszczyk Pediatria przez przypadki, Warszawa, r. Silny niepożądany odczyn poszczepienny u rocznego dziecka Dr n. med. Ewa Duszczyk Pediatria przez przypadki, Warszawa, 18.11.2016 r. 2 Co to jest niepożądany odczyn poszczepienny Niepożądany odczyn poszczepienny

Bardziej szczegółowo

DANE O LICZBIE LUDNOŚCI w roku 2018

DANE O LICZBIE LUDNOŚCI w roku 2018 DANE O LICZBIE LUDNOŚCI w roku 2018 Nazwa placówki.. Liczba ludności ogółem. Noworodki.. (prognozowana liczba urodzeń w 2018 r.) Liczba dzieci urodzonych w 2017 r.... (prognozowana liczba urodzeń w 2017

Bardziej szczegółowo

SZCZEPIENIA OCHRONNE U DOROSŁYCH lek. Kamil Chudziński Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii CSK MSW w Warszawie 10.11.2015 Szczepionki Zabite lub żywe, ale odzjadliwione drobnoustroje/toksyny +

Bardziej szczegółowo

Wirusologia 2019 XII EDYCJA DOBRO INDYWIDUALNE CZY PUBLICZNE? PSO 2019

Wirusologia 2019 XII EDYCJA DOBRO INDYWIDUALNE CZY PUBLICZNE? PSO 2019 Wirusologia 2019 XII EDYCJA 21.05.2019 SZCZEPIENIA OCHRONNE DOBRO INDYWIDUALNE CZY PUBLICZNE? PSO 2019 Izabela Kucharska _ Zastępca Głównego Inspektora Sanitarnego Podstawy prawne szczepień Art. 17 ustawy

Bardziej szczegółowo

Ze względu na fakt, iż sytuacja w dostępie do wszystkich preparatów szczepionkowych zawierających acelularny komponent krztuścowy rzutuje na ich

Ze względu na fakt, iż sytuacja w dostępie do wszystkich preparatów szczepionkowych zawierających acelularny komponent krztuścowy rzutuje na ich Załącznik nr 1 Informacja dla osób realizujących szczepienia obowiązkowe (część A) oraz pracowników Państwowej Inspekcji Sanitarnej opowiedzianych za nadzór i dystrybucję szczepionek w kanale dystrybucyjnym

Bardziej szczegółowo

Program Szczepień Ochronnych na rok 2010

Program Szczepień Ochronnych na rok 2010 Załącznik do Komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 22 października 2009 r. Program Szczepień Ochronnych na rok 2010 Program Szczepień Ochronnych na rok 2010, zwany dalej PSO, składa się z następujących

Bardziej szczegółowo

Szczepienia ochronne. Nadzór nad realizacją obowiązkowego Programu Szczepień Ochronnych

Szczepienia ochronne. Nadzór nad realizacją obowiązkowego Programu Szczepień Ochronnych Szczepienia ochronne Państwowi Powiatowi Inspektorzy Sanitarni realizują Program Szczepień Ochronnych ustalany corocznie na podstawie badań stanu uodpornienia populacji oraz w zależności od aktualnej sytuacji

Bardziej szczegółowo

Szczepienia obowiązkowe osób narażonych w sposób szczególny na zakażenia

Szczepienia obowiązkowe osób narażonych w sposób szczególny na zakażenia Szczepienia obowiązkowe osób narażonych w sposób szczególny na zakażenia Tabela 2.2. Szczepienia obowiązkowe osób narażonych w sposób szczególny na zakażenia Szczepienie przeciw WZW typu B Zakażeniom Haemophilus

Bardziej szczegółowo

SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH NA ROK 2007

SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH NA ROK 2007 Załącznik do Komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 27 marca 2007 r. w sprawie zasad przeprowadzania szczepień ochronnych przeciw chorobom zakaźnym w 2007 r. P R O G R A M SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH

Bardziej szczegółowo

Celem Tygodnia Szczepień w Polsce jest podkreślanie roli szczepień powszechnych i indywidualnych poprzez:

Celem Tygodnia Szczepień w Polsce jest podkreślanie roli szczepień powszechnych i indywidualnych poprzez: W dniach 22-26 kwietnia obchodzimy, już po raz IX, Europejski Tydzień Szczepień. Jest to inicjatywa Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), realizowana i koordynowana na poziomie lokalnym przez poszczególne

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA O LEKU DLA PACJENTA Należy zapoznać się z właściwościami leku przed zastosowaniem

INFORMACJA O LEKU DLA PACJENTA Należy zapoznać się z właściwościami leku przed zastosowaniem INFORMACJA O LEKU DLA PACJENTA Należy zapoznać się z właściwościami leku przed zastosowaniem Hiberix Vaccinum haemophili influenzae stripe b conjugatum Proszek i rozpuszczalnik do sporządzenia zawiesiny

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 30 października 2012 r. Poz. 78

Warszawa, dnia 30 października 2012 r. Poz. 78 Warszawa, dnia 30 października 2012 r. Poz. 78 KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO z dnia 29 października 2012 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2013 Na podstawie art. 17 ust. 11

Bardziej szczegółowo

Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI

Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI Załącznik nr 12 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4,

Bardziej szczegółowo

Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci.

Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci. Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci. dr n. med. Agnieszka Ołdakowska Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie

Bardziej szczegółowo

P R O G R A M SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH NA ROK 2006

P R O G R A M SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH NA ROK 2006 Załącznik do Komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 14 marca 2006 r. w sprawie zasad przeprowadzania szczepień ochronnych przeciw chorobom zakaźnym w 2006 roku P R O G R A M SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH

Bardziej szczegółowo

P R O G R A M SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH NA ROK 2009

P R O G R A M SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH NA ROK 2009 Załącznik do Komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 1 kwietnia 2009 r. P R O G R A M SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH NA ROK 2009 Program Szczepień Ochronnych, zwany dalej PSO, składa się z następujących

Bardziej szczegółowo

Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI

Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI Załącznik nr 11 do Zarządzenia Nr 41/2009 Prezesa NFZ z dnia 15 września 2009 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4, D80.5,

Bardziej szczegółowo

Program Szczepień Ochronnych na rok 2012

Program Szczepień Ochronnych na rok 2012 Załącznik do Komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 26 października 2011 r. (poz. 71) Program Szczepień Ochronnych na rok 2012 Program Szczepień Ochronnych na rok 2012, zwany dalej PSO, składa

Bardziej szczegółowo

Czy AOTM uczestniczy w procesie kształtowania dostępności do szczepień ochronnych? Magdalena Władysiuk MD, MBA

Czy AOTM uczestniczy w procesie kształtowania dostępności do szczepień ochronnych? Magdalena Władysiuk MD, MBA Czy AOTM uczestniczy w procesie kształtowania dostępności do szczepień ochronnych? Magdalena Władysiuk MD, MBA Immunoprofilaktyka chorób zakaźnych Uniknięcie negatywnych konsekwencji zdrowotnych związanych

Bardziej szczegółowo

ZP.II /13 Załącznik nr 5 FORMULARZ CENOWY. Pakiet nr I

ZP.II /13 Załącznik nr 5 FORMULARZ CENOWY. Pakiet nr I Pakiet nr I Szczepionka przeciw rotawirusom, żywa, dwudawkowa. szt. 150 Pakiet nr II Szczepionka przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi (bezkomórkowa, złożona), poliomyelitis (inaktywowana) i Haemophilus

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT MATKI I DZIECKA w Warszawie, Klinika Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka

INSTYTUT MATKI I DZIECKA w Warszawie, Klinika Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka Ocena ryzyka nieprawidłowego rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i pomoc rodzinie doświadczenia i rekomendacje Warszawa, 10 12 grudnia 2007 Ewa Helwich Klinika Neonatologii

Bardziej szczegółowo

Pakiet 1 Załącznik nr 5. Nazwa handlowa

Pakiet 1 Załącznik nr 5. Nazwa handlowa Pakiet 1 Załącznik nr 5 L..p j.m. Przedmiot zamówienia 1. Szczepionka skojarzona przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi acelularna zawierająca : antytoksynę błonniczą, antytoksynę tężcową i trzy antygeny

Bardziej szczegółowo

dr n. med. Marian Patrzałek NZOZ PROMED Kielce

dr n. med. Marian Patrzałek NZOZ PROMED Kielce Szczepienia dzieci przeciw pneumokokom i ich skutki populacyjne na przykładzie społeczności Kielc dr n. med. Marian Patrzałek NZOZ PROMED Kielce Szczepienia ochronne dla ludności Kielc -szczepienia p/grypie

Bardziej szczegółowo

Rekomendacje zespołu ekspertów dotyczące stosowania dwudawkowego schematu szczepień przeciw ospie wietrznej

Rekomendacje zespołu ekspertów dotyczące stosowania dwudawkowego schematu szczepień przeciw ospie wietrznej ZALECENIA EKSPERTÓW / EXPERTS RECOMMENDATIONS 243 Rekomendacje zespołu ekspertów dotyczące stosowania dwudawkowego schematu szczepień przeciw ospie wietrznej Recommendations of the Committee of Experts

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 19 grudnia 2002 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 19 grudnia 2002 r. Dz.U.02.237.2018 04-04-14 zm. Dz.U.2004.51.513 1 05-05-11 zm. Dz.U.2005.69.624 1 06-03-17 zm. Dz.U.2006.36.254 1 07-05-30 zm. Dz.U.2007.95.633 1 08-10-01 zm. Dz.U.2008.122.795 1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XXVII164 /2008 Rady Gminy w Bogorii z dnia 30 grudnia 2008 roku Program profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci

Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XXVII164 /2008 Rady Gminy w Bogorii z dnia 30 grudnia 2008 roku Program profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci UCHWAŁA Nr XXVII/164/2008 Rady Gminy Bogoria z dnia 30 grudnia 2008 roku w sprawie zatwierdzenia: Programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci zamieszkałych na terenie Gminy Bogoria Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Pieczęć Wykonawcy Załącznik nr 1 Nr sprawy SPZOZ.U.147/2016 FORMULARZ ASORTYMENTOWO CENOWY PAKIET NR I

Pieczęć Wykonawcy Załącznik nr 1 Nr sprawy SPZOZ.U.147/2016 FORMULARZ ASORTYMENTOWO CENOWY PAKIET NR I PAKIET NR I Lp Opis 1 Szczepionka skojarzona przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi, polio i Haemophilus influenzae typ b,wzw - b zawierająca toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, polio typ 1, 2 i 3, trzy

Bardziej szczegółowo

Szczepić, czy nie - oto jest pytanie?

Szczepić, czy nie - oto jest pytanie? Szczepić, czy nie - oto jest pytanie? Maja Klaudel-Dreszler Komentarz Joanna Pawłowska Warszawa, 16.10.2015 Dziecko I Niemowlę 2- miesięczne, karmione naturalnie, z przedłużającą się żółtaczką, prawidłowo

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO POLIORIX, roztwór do wstrzykiwań Vaccinum poliomyelitidis inactivatum Szczepionka przeciw poliomyelitis, inaktywowana 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR... RADY GMINY BOGORIA. z dnia 9 lutego 2012 r.

UCHWAŁA NR... RADY GMINY BOGORIA. z dnia 9 lutego 2012 r. UCHWAŁA NR... RADY GMINY BOGORIA z dnia 9 lutego 2012 r. w sprawie zatwierdzenia: Programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci zamieszkałych na terenie Gminy Bogoria Na podstawie art. 7 ust.

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA

DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA Warszawa, dnia 31 października 2013 r. Poz. 43 KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO z dnia 31 października 2013 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok

Bardziej szczegółowo

ZAPRASZAMY Rodziców uczniów. klas VII na spotkanie

ZAPRASZAMY Rodziców uczniów. klas VII na spotkanie ZAPRASZAMY Rodziców uczniów klas VII na spotkanie PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) ósma edycja 2017-2018 Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu Dolnośląskie

Bardziej szczegółowo

Oddział Kliniczny Neonatologii SPSK im. Prof. W Orłowskiego CMKP w Warszawie Ewa Głuszczak-Idziakowska Justyna Witek

Oddział Kliniczny Neonatologii SPSK im. Prof. W Orłowskiego CMKP w Warszawie Ewa Głuszczak-Idziakowska Justyna Witek Oddział Kliniczny Neonatologii SPSK im. Prof. W Orłowskiego CMKP w Warszawie Ewa Głuszczak-Idziakowska Justyna Witek Dlaczego? Ryzyko powikłań choroby zakaźnej u matki lub dziecka przewyższa ryzyko rozwoju

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR IV/35/2011 RADY GMINY W BOGORII. z dnia 16 lutego 2011 r.

UCHWAŁA NR IV/35/2011 RADY GMINY W BOGORII. z dnia 16 lutego 2011 r. UCHWAŁA NR IV/35/2011 RADY GMINY W BOGORII z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie zatwierdzenia: Programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci zamieszkałych na terenie Gminy Bogoria Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Załącznik do komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 31 października 2013 r. (poz. 43) Program Szczepień Ochronnych na rok 2014

Załącznik do komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 31 października 2013 r. (poz. 43) Program Szczepień Ochronnych na rok 2014 Załącznik do komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 31 października 2013 r. (poz. 43) Program Szczepień Ochronnych na rok 2014 Program Szczepień Ochronnych na rok 2014, zwany dalej PSO, składa

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Hiberix, proszek i rozpuszczalnik do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań Vaccinum haemophili stirpi b coniugatum Szczepionka przeciwko

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Hiberix, proszek i rozpuszczalnik do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań. Vaccinum haemophili stirpi b coniugatum Szczepionka przeciwko

Bardziej szczegółowo

Czy potrzebujemy nowych. szczepionek. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Paostwowy Zakład Higieny Konferencja Prasowa 20.04.

Czy potrzebujemy nowych. szczepionek. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Paostwowy Zakład Higieny Konferencja Prasowa 20.04. Czy potrzebujemy nowych szczepionek Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Paostwowy Zakład Higieny Konferencja Prasowa 20.04.2015 Ewa Bernatowska Klinika Immunologii Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka

Bardziej szczegółowo

EFEKTY SZCZEPIEŃ: OCHRONA INDYWIDUALNA OSOBY ZASZCZEPIONEJ

EFEKTY SZCZEPIEŃ: OCHRONA INDYWIDUALNA OSOBY ZASZCZEPIONEJ EFEKTY SZCZEPIEŃ: OCHRONA INDYWIDUALNA OSOBY ZASZCZEPIONEJ zależy od: wystarczalności odpowiedzi układu odpornościowego (miana przeciwciał); czasu utrzymywania się ochronnego poziomu przeciwciał (częstość

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA

DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA Warszawa, dnia czwartek, 5 stycznia 2017 r. Poz. 1 KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO z dnia 4 stycznia 2017 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XL/279/10 RADY GMINY W BOGORII z dnia 28 stycznia 2010 r.

UCHWAŁA NR XL/279/10 RADY GMINY W BOGORII z dnia 28 stycznia 2010 r. UCHWAŁA NR XL/279/10 RADY GMINY W BOGORII z dnia 28 stycznia 2010 r. w sprawie zatwierdzenia: Programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci zamieszkałych na terenie Gminy Bogoria Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 66/2014 z dnia 28 kwietnia 2014 r. o projekcie programu Program profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci

Bardziej szczegółowo

środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.).

środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.). Wersja z dnia: 2014-04-14 KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO z dnia 31 października 2013 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2014 Na podstawie art. 17 ust. 11 ustawy z dnia 5 grudnia

Bardziej szczegółowo

Program Szczepień Ochronnych na rok 2011

Program Szczepień Ochronnych na rok 2011 Załącznik do Komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 2010 r. (Dz. Urz. Min. Zdrow. Nr..., poz. ) Program Szczepień Ochronnych na rok 2011 Program Szczepień Ochronnych na rok 2011, zwany dalej

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OBRONY NARODOWEJ

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OBRONY NARODOWEJ Stan na 01.07.2015 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 3 lutego 2014 r. w sprawie programu szczepień ochronnych dla żołnierzy zawodowych oraz sposobu rejestracji przeprowadzanych szczepień

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 31 marca 2016 r. Poz. 35

Warszawa, dnia 31 marca 2016 r. Poz. 35 Warszawa, dnia 31 marca 2016 r. Poz. 35 KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO z dnia 31 marca 2016 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2017 Na podstawie art. 17 ust. 11 ustawy z dnia

Bardziej szczegółowo

Oferujemy dwa rodzaje szczepionek przeciwko pneumokokom: 1. Przeznaczoną dla dzieci od 2 roku życia i dorosłych.

Oferujemy dwa rodzaje szczepionek przeciwko pneumokokom: 1. Przeznaczoną dla dzieci od 2 roku życia i dorosłych. 1. Pneumokoki Zakażenia pneumokokowe to infekcje wywołane przez bakterię Streptococcus pneumoniane, potocznie nazywane pneumokokami. Najczęstszymi inwazyjnymi chorobami spowodowanymi pneumokokami są: pneumokokowe

Bardziej szczegółowo

Uchwala nr. Rada Miasta Katowice. z dnia. w sprawie przyjęcia "Programu szczepień profilaktycznych oraz meningokokom".

Uchwala nr. Rada Miasta Katowice. z dnia. w sprawie przyjęcia Programu szczepień profilaktycznych oraz meningokokom. PROJEKTUCHWALY Uchwala nr. Rady Miasta Katowice z dnia. BIURO RADY MIASTA KATOWICE Wpl. 2012-09-., 2 BRM...... w sprawie przyjęcia "Programu szczepień profilaktycznych oraz meningokokom". przeciwko pneumokokom

Bardziej szczegółowo

Program Szczepień Ochronnych na rok 2016

Program Szczepień Ochronnych na rok 2016 Załącznik do komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 16 października 2015 r. (poz. 63) Program Szczepień Ochronnych na rok 2016 Program Szczepień Ochronnych na rok 2016, zwany dalej PSO, składa

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA

DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA Warszawa, dnia 31 października 2017 r. Poz. 108 KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO z dnia 31 października 2017 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA

DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA Warszawa, dnia 16 października 2019 r. Poz. 87 KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO z dnia 16 października 2019 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 12 lutego 2014 r. Poz. 198

Warszawa, dnia 12 lutego 2014 r. Poz. 198 Warszawa, dnia 12 lutego 2014 r. Poz. 198 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 3 lutego 2014 r. w sprawie programu szczepień ochronnych dla żołnierzy zawodowych oraz sposobu rejestracji przeprowadzanych

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr XVI/153/2016 Rady Miejskiej w Policach z dnia 23 lutego 2016 r.

UCHWAŁA Nr XVI/153/2016 Rady Miejskiej w Policach z dnia 23 lutego 2016 r. UCHWAŁA Nr XVI/153/2016 Rady Miejskiej w Policach z dnia 23 lutego 2016 r. w sprawie realizacji w 2016 roku przez gminę Police programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci zamieszkałych na

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA

DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA Warszawa, dnia 31 października 2014 r. Poz. 72 KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO z dnia 30 października 2014 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr IV/18/2015 Rady Miejskiej w Policach z dnia 27 stycznia 2015 r.

UCHWAŁA Nr IV/18/2015 Rady Miejskiej w Policach z dnia 27 stycznia 2015 r. UCHWAŁA Nr IV/18/2015 Rady Miejskiej w Policach z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie realizacji w 2015 roku przez gminę Police programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci zamieszkałych na

Bardziej szczegółowo

I. SZCZEPIENIA OBOWIĄZKOWE KALENDARZ SZCZEPIEŃ A. SZCZEPIENIA OBOWIĄZKOWE DZIECI I MŁODZIEŻY WEDŁUG WIEKU. Wiek Szczepienie przeciw Uwagi

I. SZCZEPIENIA OBOWIĄZKOWE KALENDARZ SZCZEPIEŃ A. SZCZEPIENIA OBOWIĄZKOWE DZIECI I MŁODZIEŻY WEDŁUG WIEKU. Wiek Szczepienie przeciw Uwagi Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 3 Poz. 72 I. SZCZEPIENIA OBOWIĄZKOWE KALENDARZ SZCZEPIEŃ A. SZCZEPIENIA OBOWIĄZKOWE DZIECI I MŁODZIEŻY WEDŁUG WIEKU Wiek Szczepienie przeciw Uwagi 1 rok życia w ciągu

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ ASORTYMENTOWO-CENOWY/SPECYFIKACJA TECHNICZNA Załącznik nr 2 do zapytania ofertowego na: Sukcesywną dostawę szczepionek dla SP ZOZ Celestynów

FORMULARZ ASORTYMENTOWO-CENOWY/SPECYFIKACJA TECHNICZNA Załącznik nr 2 do zapytania ofertowego na: Sukcesywną dostawę szczepionek dla SP ZOZ Celestynów FORMULARZ ASORTYMENTOWO-CENOWY/SPECYFIKACJA TECHNICZNA Załącznik nr 2 do zapytania ofertowego na: Sukcesywną dostawę szczepionek dla SP ZOZ Celestynów Zadanie nr 1 kod CPV 33.65.16.00-4 Lp. Opis Ilo sztuk

Bardziej szczegółowo

PROFIALKTYKA GRYPY W GMINIE CZAPLINEK W LATACH

PROFIALKTYKA GRYPY W GMINIE CZAPLINEK W LATACH PROFIALKTYKA GRYPY W GMINIE CZAPLINEK W LATACH 2010-2016 CO WARTO WIEDZIEĆ O GRYPIE Każdego roku na całym świecie zaraża się 5-10% populacji osób dorosłych i 20-30%dzieci Wirusy grypy ludzkiej łatwiej

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA

DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA Warszawa, dnia 25 października 2018 r. Poz. 104 KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO z dnia 25 października 2018 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika D - Szczepionka błonicza adsorbowana zawiesina do wstrzykiwań Szczepionka przeciw błonicy, adsorbowana Nie mniej niż 30 j.m. toksoidu błoniczego/0,5

Bardziej szczegółowo

Polska a Europa - w drodze do nowoczesnych standardów

Polska a Europa - w drodze do nowoczesnych standardów Polska a Europa - w drodze do nowoczesnych standardów Programy profilaktyczne, a rzeczywistość Finansowanie szczepień ze środków publicznych Joanna Zabielska-Cieciuch Wśród 27 krajów Unii Europejskiej,

Bardziej szczegółowo

Szczepienia w pytaniach i odpowiedziach

Szczepienia w pytaniach i odpowiedziach Jacek Wysocki Hanna Czajka Szczepienia w pytaniach i odpowiedziach Wydanie V zaktualizowane i uzupełnione Copyright 2014 by Wydawnictwo Help-Med s.c. Kraków All rights reserved. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. POLIORIX, roztwór do wstrzykiwań

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. POLIORIX, roztwór do wstrzykiwań Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika POLIORIX, roztwór do wstrzykiwań Szczepionka przeciw poliomyelitis, inaktywowana Szczepionka 1-dawkowa Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA

DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA Warszawa, dnia 13 marca 2015 r. Poz. 14 KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO z dnia 13 marca 2015 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2015 Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Europejski Tydzień Szczepień kwietnia 2017 r.

Europejski Tydzień Szczepień kwietnia 2017 r. Europejski Tydzień Szczepień 24-30 kwietnia 2017 r. Europejski Tydzień Szczepień Inicjatywa Światowej Organizacji Zdrowia WHO (World Health Organization). Celem wydarzenia jest zwrócenie uwagi na znaczenie

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 19 października 2015 r. Poz. 63

Warszawa, dnia 19 października 2015 r. Poz. 63 Warszawa, dnia 19 października 2015 r. Poz. 63 KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO z dnia 16 października 2015 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2016 Na podstawie art. 17 ust. 11

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ ASORTYMENTOWO-CENOWY/SPECYFIKACJA TECHNICZNA Załącznik nr 2 do zapytania ofertowego na: Sukcesywną dostawę szczepionek dla SP ZOZ Celestynów

FORMULARZ ASORTYMENTOWO-CENOWY/SPECYFIKACJA TECHNICZNA Załącznik nr 2 do zapytania ofertowego na: Sukcesywną dostawę szczepionek dla SP ZOZ Celestynów FORMULARZ ASORTYMENTOWO-CENOWY/SPECYFIKACJA TECHNICZNA Załącznik nr 2 do zapytania ofertowego na: Sukcesywną dostawę szczepionek dla SP ZOZ Celestynów Zadanie nr 1 kod CPV 33.65.16.00-4 Lp. Opis Ilo sztuk

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. adsorbowany na wodorotlenku glinu, uwodnionym nie więcej niż 0,7 mg Al 3+

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. adsorbowany na wodorotlenku glinu, uwodnionym nie więcej niż 0,7 mg Al 3+ CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO D - Szczepionka błonicza adsorbowana, zawiesina do wstrzykiwań Szczepionka przeciw błonicy, adsorbowana Szczepionka 20 - dawkowa 2. SKŁAD

Bardziej szczegółowo

ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Infanrix hexa, Proszek i zawiesina do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań w ampułkostrzykawce. Szczepionka przeciwko błonicy

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA

DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA Warszawa, dnia 19 października 2015 r. Poz. 63 KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO z dnia 16 października 2015 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok

Bardziej szczegółowo

STAN ZDROWIA POLSKICH DZIECI. Prof. nadzw. Teresa Jackowska Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii

STAN ZDROWIA POLSKICH DZIECI. Prof. nadzw. Teresa Jackowska Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii STAN ZDROWIA POLSKICH DZIECI Prof. nadzw. Teresa Jackowska Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii W trosce o młode pokolenie. Jak wychować zdrowe dziecko? Konferencja prasowa 09.09.2015 Sytuacja demograficzna

Bardziej szczegółowo

Doustna szczepionka przeciwko rotawirusom

Doustna szczepionka przeciwko rotawirusom Doustna szczepionka przeciwko rotawirusom Na tej stronie można znaleźć krótkie podsumowanie informacji o zapobieganiu chorobie i szczepionce, która jest dostępna. Łącza do bardziej szczegółowych informacji

Bardziej szczegółowo

Program profilaktyki dzieci zdrowych ZDROWY START

Program profilaktyki dzieci zdrowych ZDROWY START Program profilaktyki dzieci zdrowych ZDROWY START Zasady przystąpienia do programu Zdrowie naszych dzieci jest dla nas najważniejsze. Tymczasem wielu Rodziców rezygnuje z zapewnienia ochrony swoich ukochanych

Bardziej szczegółowo

Jedna dawka (0,5 ml) po rekonstytucji, zawiera: Polisacharyd otoczkowy Haemophilus influenzae typ b.. 10 mikrogramów

Jedna dawka (0,5 ml) po rekonstytucji, zawiera: Polisacharyd otoczkowy Haemophilus influenzae typ b.. 10 mikrogramów CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Act-HIB, 10 mikrogramów/0,5 ml, proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań Vaccinum haemophili stirpi b coniugatum

Bardziej szczegółowo

WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B?

WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ! szczepionka przeciw

Bardziej szczegółowo

Wirus zapalenia wątroby typu B

Wirus zapalenia wątroby typu B Wirus zapalenia wątroby typu B Kliniczne następstwa zakażenia odsetek procentowy wyzdrowienie przewlekłe zakażenie Noworodki: 10% 90% Dzieci 1 5 lat: 70% 30% Dzieci starsze oraz 90% 5% - 10% Dorośli Choroby

Bardziej szczegółowo

NA ZAKAŻENIE HBV i HCV

NA ZAKAŻENIE HBV i HCV NA ZAKAŻENIE HBV i HCV Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Gdańsku 18.04.2016r. Aneta Bardoń-Błaszkowska HBV - Hepatitis B Virus Simplified diagram of the structure of hepatitis B virus, Autor

Bardziej szczegółowo

Uchwala nr. Rada Miasta Katowice. z dnia. w sprawie przyjęcia "Programu szczepień profilaktycznych przeciwko pneumokokom".

Uchwala nr. Rada Miasta Katowice. z dnia. w sprawie przyjęcia Programu szczepień profilaktycznych przeciwko pneumokokom. PROJEKT Uchwala nr. UCHWAL y BIURO RADY MIASTA KATOWICE Wpł. 2012-10- 1 5 Rady Miasta Katowice z dnia. BRM....... w sprawie przyjęcia "Programu szczepień profilaktycznych przeciwko pneumokokom". Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Podstawy prawa. Działania te polegają na m.in. :

Podstawy prawa. Działania te polegają na m.in. : Zgodnie z art. 68 ust. 4 Konstytucji RP szeroko pojęte władze publiczne są obowiązane do zwalczania chorób epidemicznych, w tym zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. W przeszłości szerzące się epidemicznie

Bardziej szczegółowo