DOKUMENT ROBOCZY. PL Zjednoczona w róŝnorodności PL w sprawie zasobów własnych opartych na podatku od wartości dodanej.

Transkrypt

1 PARLAMENT EUROPEJSKI Komisja BudŜetowa DOKUMENT ROBOCZY w sprawie zasobów własnych opartych na podatku od wartości dodanej Komisja BudŜetowa Sprawozdawca: Jean-Luc Dehaene DT\ doc PE v01-00 Zjednoczona w róŝnorodności

2 A. Wprowadzenie Zasoby własne oparte na VAT zostały wprowadzone w 1970 r. jako potencjalnie rzeczywiste zasoby własne przy załoŝeniu, iŝ ciągły proces harmonizacji prawa poszczególnych państw w zakresie VAT doprowadzi do pełnego zharmonizowania krajowych podstaw podatku od wartości dodanej. JednakŜe 42 lata później, po przystąpieniu do UE kolejnych 21 państw członkowskich, obserwuje się tendencję odwrotną zasoby własne oparte na VAT stają się coraz bardziej złoŝone, a sposób ich obliczania coraz mniej zrozumiały. Rzeczywiście, jak wynika z obserwacji Parlamentu Europejskiego 1, to, co początkowo postrzegane było jako rzeczywiste zasoby własne oparte na VAT, obecnie przekształciło się w czysto statystyczne narzędzie, które faktycznie stanowi inną formę DNB i przekazywane jest z budŝetów krajowych. Zasoby własne oparte na VAT stanowią 11,2% wpływów budŝetowych w 2011 r. Dnia 29 czerwca 2011 r. Komisja przedstawiła wnioski w sprawie nowych wieloletnich ram finansowych na lata wraz z wnioskami w sprawie reformy systemu zasobów własnych Unii. Wnioski te obejmują równieŝ wniosek dotyczący decyzji w sprawie zasobów własnych VII (DZW), który wzywa do zniesienia obecnie obowiązującego systemu zasobów własnych opartych na VAT i zastąpienia go nowymi zasobami opartymi na nowym unijnym zasobie VAT, opierającymi się na uproszczonych i bardziej przejrzystych metodach obliczeniowych; nie zakłada jednak stworzenia nowego, paneuropejskiego podatku VAT. Niniejszy dokument ma na celu analizę ewolucji zasobów własnych opartych na VAT począwszy od ich powstania w latach 70. XX w., określenie ich bieŝącej sytuacji, przedstawienie projektu Komisji dotyczącego nowego systemu zasobów własnych opartych na VAT oraz ocenę, w jakim stopniu nowe zasoby własne skorygowałyby wady obowiązującego systemu. Wziąwszy pod uwagę historyczne powiązanie między zasobami własnymi opartymi na VAT a rabatami, w niniejszym dokumencie roboczym przedstawiony zostanie równieŝ przeszły i obecnie obowiązujący system korekt, jego powiązanie z VAT-em oraz nowy projekt Komisji dotyczący jego reformy. Istniejące ramy prawne dotyczące VAT-u jako zasobu własnego Decyzja Rady w sprawie zasobów własnych (DZW) 2007/436 Zapisy odnoszące się do systemu zasobów własnych zostały ujęte w DZW przyjętej jednogłośnie przez Radę po konsultacji z Parlamentem Europejskim; DZW musi zostać ratyfikowana przez wszystkie państwa członkowskie UE zgodnie z obowiązującymi w nich zapisami konstytucyjnymi. W kwestii podatku VAT DZW określa jednolitą stawkę poboru oraz wyjątki od niej przyjęte dla Austrii, Niemiec, Holandii i Szwecji, jak równieŝ zapisy dotyczące rabatu brytyjskiego. Rozporządzenie Rady (EWG, Euratom) nr 1553/89 z dnia 29 maja 1989 r. w sprawie ostatecznych jednolitych warunków poboru środków własnych pochodzących z podatku od wartości dodanej 1 Sprawozdanie w sprawie przyszłości zasobów własnych Unii Europejskiej, sprawozdawca: A. Lamassoure, P6_TA(2007)0098, przyjęte dnia 29 marca 2007 r. PE v /17 DT\ doc

3 PowyŜsze rozporządzenie zawiera praktyczne ustalenia dotyczące obliczania zasobów własnych opartych na VAT oraz zasady ich pobierania na rzecz budŝetu UE. Wnioski ustawodawcze Komisji w sprawie podatku VAT jako zasobu własnego Traktat z Lizbony znacząco zmienił strukturę prawną UE w odniesieniu do zasobów własnych: Artykuł 311 TFUE stanowi, iŝ bez uszczerbku dla innych dochodów budŝet jest finansowany całkowicie z zasobów własnych oraz Ŝe Rada moŝe ustanawiać nowe lub uchylać istniejące kategorie zasobów własnych. Ponadto Traktat stanowi, iŝ Rada moŝe ustanowić środki wykonawcze w odniesieniu do systemu zasobów własnych Unii w zakresie zgodnym ze specjalną procedurą ustawodawczą i po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego. Artykuł 322 ust. 2 TFUE zawiera przepisy określające sposoby i procedurę, zgodnie z którymi dochody budŝetowe przewidziane w ramach systemu zasobów własnych Unii są pozostawione do dyspozycji Komisji. W oparciu o powyŝsze w zeszłym roku Komisja przedstawiła trzy wnioski związane z zasobami własnymi opartymi na VAT: 1. Wniosek Komisji dotyczący decyzji Rady w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej NUMER (COM): COM (2011)0739 zmieniający wniosek COM (2011)0510 PODSTAWA PRAWNA: Art. 311 TFUE PROCEDURA: Konsultacja KOMISJA PRZEDMIOTOWO BUDG WŁAŚCIWA: Wniosek przewiduje zniesienie z dniem 31 grudnia 2013 r. obecnie obowiązujących zasobów własnych opartych na VAT oraz stworzenie nowych zasobów opartych na unijnym VAT, który nie powinien przekraczać 2% podstawowej stawki VAT w kaŝdym państwie członkowskim. W dalszej części wniosek przewiduje zniesienie rabatu brytyjskiego oraz innych istniejących rabatów i zastąpienie ich od stycznia 2014 r. nowym systemem kwot ryczałtowych w formie obniŝenia rocznych wkładów opartych na DNB Niemcy (2 500 mln EUR), Holandia (1 500 mln EUR), Szwecja (350 mln EUR) i Wielka Brytania (3 600 mln EUR). 2. Wniosek Komisji dotyczący rozporządzenia Rady określającego środki wykonawcze dotyczące systemu zasobów własnych Unii Europejskiej NUMER (COM): COM (2011)0740 zmieniający wniosek COM (2011)0511 PODSTAWA PRAWNA: Art. 311 ust. 4 TFUE PROCEDURA: Zgoda (głosowanie większością kwalifikowaną w Radzie) KOMISJA PRZEDMIOTOWO BUDG WŁAŚCIWA: Wniosek określa udziały i stawki mające zastosowanie do zasobów własnych opartych na DT\ doc 3/17 PE v01-00

4 VAT na 1% wartości netto towarów lub usług objętych podstawową stawką VAT we wszystkich państwach członkowskich. 3. Wniosek Komisji dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie metod i procedury udostępniania zasobów własnych opartych na VAT NUMER (COM): COM (2011)0737 PODSTAWA PRAWNA: Art. 322 TFUE PROCEDURA: Konsultacja KOMISJA PRZEDMIOTOWO BUDG WŁAŚCIWA: Niniejsze rozporządzenie jest niezbędne do tego, aby określić metody, w oparciu o które państwa członkowskie powinny obliczać te nowe zasoby, jak równieŝ procedury udostępniania ich budŝetowi UE (dalsze informacje: patrz sekcja III niniejszego dokumentu roboczego). B. Ewolucja / rozwój zasobów własnych opartych na VAT W późnych latach 70. XX w. podatek VAT stał się narzędziem równowaŝącym wkłady w UE niemogące znaleźć pokrycia w tradycyjnych zasobach własnych (TOR). Następnie w latach stał się on największym źródłem przychodów dla budŝetu UE aŝ do momentu, w którym wiodącą rolę przejął wkład oparty na DNB. Decyzja w sprawie zasobów własnych I (1970 r.) PE v /17 DT\ doc

5 W 1970 r. traktat luksemburski zwiększył uprawnienia budŝetowe Parlamentu Europejskiego, a składki płacone przez państwa członkowskie zastąpił zasobami własnymi Wspólnoty opłatami celnymi, podatkami rolnymi oraz corocznie obliczaną stawką procentową w oparciu o zharmonizowaną podstawę VAT. W rzeczywistości pierwsze zasoby własne wpłynęły do Wspólnoty w wyniku decyzji w sprawie zasobów własnych z dnia 21 kwietnia 1970 r. W owym czasie podatek VAT był zasobem równowaŝącym budŝet, wypełniającym lukę między tym, co nie mogło zostać sfinansowane z podatków rolnych i ceł importowych, a nakładami Wspólnoty (jak obecnie zasoby własne oparte na DNB). Podstawowe uwagi dotyczące podatku VAT w DZW I: Zasoby własne oparte na podatku VAT zostały wprowadzone w decyzji z 1970 r., jednak nie zostały one wdroŝone do chwili, kiedy systemy VAT państw członkowskich nie zostały zrównowaŝone w szóstej dyrektywie VAT (1979 r.). Dlatego teŝ pierwsze przychody z podatku VAT zaczęły wpływać do budŝetu UE w 1980 r. Decyzja w sprawie zasobów własnych opartych na podatku VAT z 1970 r. zakładała przekazywanie Wspólnocie określonej stawki procentowej szacowanego podatku VAT ściąganego przez państwa członkowskie. Stawkę procentową określano corocznie w ramach procedury budŝetowej. Innymi słowy, jeśli stawka procentowa mająca wpłynąć do budŝetu UE została ustalona na poziomie 0,50%, a krajowa stawka podatku VAT wynosiła w danym państwie członkowskim 20%, to 0,50% wartości towarów lub usług podlegających opodatkowaniu VAT było przekazywane do EWG, a 19,50% do budŝetu danego państwa członkowskiego. Państwa członkowskie miały pełną swobodę w zakresie ustalania stawek VAT, a takŝe przysługiwało im prawo wyboru między metodą deklaracji (na kaŝdej fakturze zamieszczano informację o kwocie przekazywanej do budŝetu UE) a metodą statystyczną udostępniania składki z tytułu VAT budŝetowi UE. Metoda deklaracji była bardziej precyzyjna, jednak faktycznie stosowano wyłącznie metodę statystyczną. Zasadniczo metoda statystyczna jest stosowana do obliczania statystycznych zharmonizowanych podstaw VAT w celu skompensowania róŝnic w systemach naliczania VAT w poszczególnych krajach wynikających z niepełnego zharmonizowania VAT na szczeblu UE. Decyzja z 1970 r. ograniczyła maksymalną stawkę poboru z tytułu VAT do 1% podstawy i ta stawka została utrzymana do 1985 r. Decyzja w sprawie zasobów własnych II (1985 r.) oraz korekta brytyjska W 1985 r. Rada podwyŝszyła górny pułap VAT do 1,4% w celu pokrycia kosztów rozszerzenia Unii z 1986 r. Pozostałe aspekty systemu obliczania zasobów własnych opartych na VAT pozostały bez zmian. Rabat brytyjski porozumienie z Fontainebleau z 1984 r. zapewniło Wielkiej Brytanii rabat oparty na róŝnicy między udziałem tego państwa w płatnościach opartych na podatku VAT oraz jego udziałem w wydatkach Wspólnoty. Oznaczało to obniŝenie brytyjskiej podstawy DT\ doc 5/17 PE v01-00

6 VAT, a koszty tego rabatu miały być finansowane przez wszystkie państwa członkowskie proporcjonalnie do ich wkładu z tytułu VAT, z wyjątkiem Niemiec, którym zagwarantowano redukcję stawki o 1/3 wobec brytyjskiej korekty. W rezultacie powstały trzy stawki procentowe VAT obowiązujące odpowiednio dla Wielkiej Brytanii, Niemiec oraz pozostałych państw członkowskich. Miały to być środki przejściowe, ale w rzeczywistości zapisy te pozostają w mocy do dnia dzisiejszego. Decyzja w sprawie zasobów własnych III (1988 r.) Nie wprowadzono Ŝadnych zmian metody obliczania zasobów własnych opartych na VAT. W latach podstawa VAT nie mogła przekraczać 55% produktu narodowego brutto państw członkowskich (PNB). Decyzja w sprawie zasobów własnych IV (1994 r.) W 1994 r. została przyjęta czwarta decyzja w sprawie systemu zasobów własnych, w której maksymalna stawka przekazywanego podatku VAT została stopniowo obniŝona z 1,4% do 1%, a jej wysokość została ujednolicona i nie była juŝ zaleŝna od rozmiarów budŝetu. Po 1995 r. próg został obniŝony do 50% PNB dla tych państw członkowskich, w których wartość PNB na mieszkańca wynosiła poniŝej 90% średniej wspólnotowej. Między 1995 a 1999 r. zakres obowiązywania nowego progu był stopniowo rozszerzany i obecnie ma zastosowanie dla wszystkich państw członkowskich. Decyzja w sprawie zasobów własnych V (2000 r.) Maksymalna stawka procentowa VAT została obniŝona z 1% do 0,75%, a następnie do 0,50% w 2004 r. Podstawa VAT została ustalona na poziomie 50% DNB państw członkowskich. Niemcy, Holandia, Austria i Szwecja płacą tylko 1/4 zwykłego udziału w rabacie brytyjskim. Pozostałe 3/4 są opłacane przez inne państwa członkowskie. Ponadto zostały wprowadzone dwie korekty techniczne dotyczące rabatu brytyjskiego mające na celu zrównowaŝenie nieoczekiwanych skutków wynikających ze wzrostu kosztów poboru oraz nakładów na pomoc przedakcesyjną. 6. Decyzja w sprawie zasobów własnych VI (2007 r.) W decyzji w sprawie zasobów własnych z 2007 r. stawka poboru na zasoby własne oparte na VAT została zamroŝona na poziomie 0,3% oraz obniŝona dla Austrii (0,255%), Niemiec (0,15%), Holandii i Szwecji (0,1%) na lata Rabat dla Wielkiej Brytanii został utrzymany, jednak pomniejszono go o płatności dla PE v /17 DT\ doc

7 nowych państw członkowskich w ramach stopniowego dochodzenia do pełnych płatności 1. Po okresie stopniowanych płatności w latach Wielka Brytania zaczęła w pełni uczestniczyć w finansowaniu kosztów rozszerzenia Unii, z wyjątkiem płatności bezpośrednich w rolnictwie oraz wydatków związanych z rynkiem, jak i odpowiadającej im części nakładów na rozwój obszarów wiejskich. C. Prezentacja obecnych zasobów własnych opartych na VAT (oraz związek między VAT a rabatami) 1. Metoda obliczeniowa zasobów własnych opartych na VAT VAT opiera się na wirtualnych zasadach (tzw. zharmonizowanej podstawie VAT) stworzonych w celu skompensowania róŝnic w systemach naliczania VAT w poszczególnych państwach członkowskich wynikających z niepełnego zharmonizowania VAT na szczeblu UE. Procedurę obliczania bieŝącej stawki zasobów własnych opartych na VAT moŝna opisać za pomocą następujących etapów: Etap I: Obliczanie pośredniej podstawy Podatek naleŝny od podmiotów zarejestrowanych jako płatnicy VAT - - Podatek naliczony, jaki zostanie zadeklarowany przez przedsiębiorstwa od zakupów i wydatków = Skorygowane wpływy VAT Średnia waŝona stawka VAT w oparciu o wszystkie stawki VAT w danym państwie Pośrednia podstawa 1 Dla celów obliczenia rabatu brytyjskiego z sumy wydatków na rzecz państw członkowskich wyłączone zostaną wydatki w nowych państwach członkowskich, które przystąpiły do UE po dniu 30 kwietnia 2004 r., z wyjątkiem płatności bezpośrednich w rolnictwie oraz wydatków związanych z rynkiem. W latach łączna korekta kwoty rabatu brytyjskiego, wynikająca ze zmniejszenia sumy wydatków na rzecz przystąpienia nowych państw członkowskich do UE, nie przekroczy 10,5 mld EUR wg cen z 2004 r. JeŜeli pułap 10,5 mld EUR zostanie przekroczony, wkład Wielkiej Brytanii zostanie odpowiednio zmniejszony. W przypadku dalszego rozszerzenia przed 2013 r. pułap zostanie odpowiednio dostosowany. DT\ doc 7/17 PE v01-00

8 Punktem wyjściowym jest końcowa wartość netto podatku VAT ściąganego przez kaŝde państwo członkowskie (podatek zapłacony przez płatników VAT do skarbu państwa minus podatek, którego zwrotu płatnicy VAT będą domagać się od skarbu państwa). Komisja oblicza krajową pośrednią podstawę VAT dla danego państwa członkowskiego, dzieląc sumę końcową netto ( skorygowane wpływy VAT ) przez średnią waŝoną stawek VAT, jakimi są obciąŝone róŝne produkty i usługi w państwie członkowskim.. Etap II: Obliczanie zharmonizowanej podstawy opodatkowania Zwroty / Korekty Pośrednia podstawa X = Zharmonizowana podstawa opodatkowania Zharmonizowana podstawa opodatkowania tworzona jest w oparciu o dostosowanie pośredniej podstawy krajowej do pobranych zasobów netto (tzw. korekta ) lub do podstawy VAT (tzw. rekompensata finansowa ) zgodnie z szóstą dyrektywą Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. oraz poprawkami. Z powyŝszego wynika, Ŝe przy obliczaniu podstawy VAT, do stworzenia zharmonizowanej podstawy opodatkowania brane są pod uwagę raczej statystyczne dane niŝ dane podatkowe; Etap III: Górny pułap zharmonizowanej podstawy opodatkowania Ponadto zharmonizowana podstawa VAT ograniczona jest w niektórych przypadkach pułapem na poziomie 50% DNB kaŝdego z państw członkowskich. Wprowadzenie pułapu VAT miało na celu zagwarantowanie, aby mniej zamoŝne państwa członkowskie, gdzie konsumpcja (a zatem równieŝ VAT) stanowi wyŝszy odsetek przychodów państwa, nie były dyskryminowane poprzez nieproporcjonalny udział w budŝecie UE. Ten tradycyjny pogląd na regresywny charakter zasobów opartych na VAT jest podwaŝany w wyniku rzeczowych analiz opartych na najnowszych danych dotyczących podatku VAT. Podstawa VAT-u sześciu państw członkowskich (Irlandii, Cypru, Luksemburga, Malty, Portugalii i Słowenii) zostanie ograniczona w 2011 r. Etap IV: Obliczanie wkładu państw członkowskich w zasoby własne oparte na VAT Zharmonizowana podstawa opodatkowania X Podstawowa stawka poboru na poziomie 0,3% = (podlegająca wyjątkom) Wpływy z tytułu VAT do budŝetu UE PE v /17 DT\ doc

9 Jednolita stawka poboru na poziomie 0,3% pobierana jest w oparciu o zharmonizowane podstawy opodatkowania VAT w państwach członkowskich w celu obliczenia ich wkładu w budŝet UE. Etap V: Korekty i rabaty Rabat brytyjski: Podstawowa zasada rabatu brytyjskiego, pozostająca bez zmian mimo licznych korekt DZW, polega na zwrocie Wielkiej Brytanii 66% róŝnicy między kwotą, jaką wpłaca ona do budŝetu UE (z wyjątkiem TOR), a kwotą, jaką otrzymuje z budŝetu. Z technicznego punktu widzenia powyŝszy rabat ustala się, obliczając róŝnicę między udziałem procentowym Wielkiej Brytanii w kwocie nieograniczonych podstaw naliczania VAT oraz udziałem procentowym Wielkiej Brytanii w sumie wydatków na rzecz państw członkowskich. RóŜnica ta jest następnie mnoŝona przez sumę wydatków na rzecz państw członkowskich, a wynik jest mnoŝony przez 0,66. ObniŜone stawki poboru: Na lata podstawowa stawka poboru 0,30% została obniŝona dla Austrii do 0,225%, Niemiec do 0,15%, Holandii i Szwecji do 0,1%. 2. Ocena aktualnego systemu 2.1. VAT nie stanowi juŝ rzeczwistego zasobu własnego. Początkowo zasoby własne oparte na podatku VAT miały być źródłem rzeczywistego przychodu dla budŝetu UE, jednak obecnie stały się tylko kolejną formą składki naleŝnej od państw członkowskich. Ponadto przychód z VAT nie wpływa bezpośrednio do budŝetu UE, a jest przekazywany przez państwa członkowskie z ich skarbów państwa ZłoŜoność. Trybunał Obrachunkowy krytykuje go za złoŝoność graniczącą z niezrozumiałością oraz za to, Ŝe po prostu nie jest moŝliwa pełna kontrola nad nim 1. Poza oczywistą złoŝonością wynikającą z metody obliczania zasobów własnych opartych na VAT zgodnie z zamieszczonym powyŝej opisem, w przypadku podstawy opodatkowania bierze się pod uwagę wszystkie moŝliwe stawki VAT na usługi i towary w danym państwie członkowskim, a nie na przykład tylko towary i usługi podlegające stawce podstawowej Brak przejrzystości. Obecny system zasobów własnych opartych na VAT nie jest przejrzysty i jest niezrozumiały dla obywateli europejskich. Zasoby VAT stopniowo przekształciły się z rzeczywistych zasobów własnych ściśle powiązanych z obywatelami europejskimi w czysto statystyczne narzędzie słuŝące do obliczania krajowych wkładów. Zasoby oparte na VAT straciły swą aktualność po wprowadzeniu zasobów opartych na DNB Wysokie koszty administracyjne dla państw członkowskich. Obecny system VAT stanowi wysoki koszt administracyjny dla państw członkowskich, poniewaŝ muszą one 1 Odpowiedź Europejskiego Trybunału Obrachunkowego na komunikat Komisji Reformowanie budŝetu, zmienianie Europy. DT\ doc 9/17 PE v01-00

10 przeprowadzić szereg złoŝonych obliczeń statystycznych w celu obliczenia stawki VAT, jaką mają przekazać do budŝetu UE Wiele rabatów i korekt. Obecny system rabatów i korekt rabatów jest nadmiernie złoŝony. Aktualnie obowiązują cztery róŝne stawki składek, a rabat brytyjski jest szeroko powiązany z zasobami własnymi opartymi na VAT. D. Projekt Komisji dotyczący zasobów własnych opartych na VAT 1. Zniesienie obecnie obowiązującego systemu zasobów własnych opartych na VAT We wniosku dotyczącym decyzji Rady w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej 1 z dnia 29 czerwca 2011 r. Komisja zaproponowała zniesienie obecnie obowiązującego systemu zasobów własnych opartych na VAT oraz zastąpienie go nowym. Istniejący mechanizm oparty na VAT ma zostać zlikwidowany dnia 31 grudnia 2013 r. Jeśli wejdzie w Ŝycie nowa decyzja w sprawie zasobów własnych lub nowe rozporządzenie w sprawie podatku VAT, ten zapis zostanie wprowadzony w Ŝycie z mocą wsteczną. Jeśli nie zostanie przyjęty Ŝaden nowy system zasobów własnych mający zastąpić zniesiony system oparty na VAT, jedynym źródłem przychodów budŝetu UE staną się tradycyjne zasoby własne (opłaty celne i podatki) oraz wkład oparty na DNB. 2. Projekt nowych zasobów własnych opartych na podatku VAT UE Nowe zasoby własne oparte na unijnym podatku VAT opierają się na udziale podatku VAT od dostaw towarów i usług, nabycia i importu podlegających podstawowej stawce VAT w kaŝdym państwie członkowskim. Przyjęcie powyŝszego systemu oznacza przejście z teoretycznej koncepcji obecnego VAT obliczanego w oparciu o statystyki do faktycznej harmonizacji, która juŝ istnieje w UE w przypadku tych towarów i usług ze stawką podstawową. Co więcej nowy system przeniesie cięŝar większości czynności obliczeniowych obecnie wykonywanych przez państwa członkowskie na Komisję Europejską Metoda obliczania nowej stawki zasobów własnych opartych na VAT Nowa procedura moŝe zostać przedstawiona w następujących punktach: Etap I: Skorygowane wpływy VAT Rzeczywiste wpływy VAT za dany miesiąc Korekta w niektórych państwach członkowskich = Skorygowane wpływy VAT 1 COM (2011)0510. PE v /17 DT\ doc

11 Jako punkt wyjścia w tej metodzie przyjmuje się rzeczywiste dane określające wpływy z podatku VAT uzyskane przez państwa członkowskie; Wiele państw członkowskich będzie musiało skorygować dane, aby wykluczyć na przykład odsetki i kary, bądź aby wziąć pod uwagę terytoria zamorskie i specjalne sposoby opodatkowania VAT. Etap II: Zastosowanie jednolitej stawki procentowej do skorygowanych wpływów VAT Skorygowane wpływy Jednolita stawka VAT X procentowa = Średni udział wpływów z podatku VAT pochodzących z objętych stawką podstawową dostaw na rzecz spoŝycia Jednolita stawka procentowa to jedna stawka procentowa mająca zastosowanie w całej UE. Będzie ona obliczana na podstawie średniego udziału we wpływach z podatku VAT pochodzących z objętych stawką podstawową dostaw na rzecz spoŝycia (dostaw na rzecz gospodarstw domowych lub innych podmiotów nieuprawnionych do odliczenia naliczonego podatku VAT) we wszystkich państwach członkowskich. Stawka będzie obliczana w oparciu o powaŝne analizy statystyczne przeprowadzone przez Komisję w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi i zostanie ustalona na cały okres wieloletnich ram finansowych. Etap III: Obliczanie podstawy zasobów własnych opartych na VAT Średni udział wpływów z podatku VAT pochodzących z objętych stawką podstawową dostaw na rzecz spoŝycia Podstawowe stawki VAT stosowane w państwach członkowskich = Podstawa zasobów własnych opartych na VAT (stawka podstawowa) Wartość średniego udziału wpływów z podatku VAT zostanie podzielona przez rzeczywistą stawkę podstawową mającą zastosowanie w danym państwie (stawka podstawowa jest róŝna w poszczególnych państwach członkowskich powinna to być stawka procentowa zawierająca się między 15% a 27%). W ten sposób uzyskamy podstawę zasobów własnych opartych na VAT. Etap IV: Obliczenie miesięcznej składki na zasoby własne oparte na VAT Stawka procentowa Obliczanie miesięcznej Podstawa zasobów przedstawiona w składki państw własnych opartych na rozporządzeniu członkowskich na zasoby VAT DT\ doc wykonawczym Rady 11/17 własne oparte na VAT PE v01-00

12 X = Stawka procentowa przedstawiona w rozporządzeniu wykonawczym Rady w sprawie zasobów własnych 1 będzie stosowana do aktualnej wartości podstawy zasobów własnych opartych na VAT (stawka maksymalna (2%) jest przedstawiona w DZW, a stawka operacyjna (1%) w rozporządzeniu wykonawczym). W ten sposób zostanie określona miesięczna składka państw członkowskich na zasoby własne oparte na VAT. Komisja proponuje następujący uproszony przykład mający na celu zilustrowanie poszczególnych etapów procedury (są to czysto orientacyjne wartości): Parametr A Rzeczywiste wpływy VAT przed korektą B Korekty C Wpływy VAT netto po korektach (A) (B) Państwo członkowskie 10,2 miliarda 0,2 miliarda 10 miliardów D Jednolita stawka procentowa 40% E Zastosowanie jednolitej stawki procentowej (E)=(C)x(D) 4 miliardy F Stawka podstawowa stosowana w państwach członkowskich 20% G Wartość dostaw opodatkowanych stawką podstawową UE 20 miliardów w państwie członkowskim (E/F) H Stawka przedstawiona w COM (2011)0740 1% Nowe zasoby własne oparte na VAT =(H)x(I) 0,2 miliarda 2.2. Rabaty we wniosku Komisji W strukturze ramowej ogólnej reformy systemu zasobów własnych Komisja wnioskuje o zlikwidowanie z dniem 1 stycznia 2014 r. wszechobecnych mechanizmów korekt oraz o zastąpienie ich tymczasowymi korektami w formie rabatów ryczałtowych brutto od rocznego wkładu opartego na DNB w latach dla następujących państw członkowskich: milionów EUR dla Niemiec; milionów EUR dla Holandii; milionów EUR dla Szwecji; milionów EUR dla Wielkiej Brytanii. 1 COM (2011)0740. PE v /17 DT\ doc

13 3. Ocena nowego systemu zasobów własnych opartych na VAT UE Korzyści Wady Znacznie łatwiejsza metoda obliczania VAT, niewymagająca obliczania: o średniej waŝonej stawki VAT; o pośredniej podstawy obliczeniowej; o aktualnie wymaganej kompensacji pośredniej podstawy. Większa przejrzystość: podstawę obliczenia będą stanowiły jedynie towary i usługi objęte podstawową stawką VAT we wszystkich państwach członkowskich oraz rzeczywiste dochody uzyskane przez państwa. Dopuszcza się mniej moŝliwości korekt podstawy VAT dla niektórych państw członkowskich (jedynie grzywny i kary, zwroty podmiotom niepodlegającym obowiązkowi podatkowemu, wpływy z terytoriów poza UE, rozliczenie mnogich stawek podstawowych) w porównaniu z obecnie istniejącymi 22 kompensatami. Zniknie kompensacja, podstawę obliczenia będą stanowiły bowiem jedynie towary i usługi objęte podstawową stawką VAT. Jednakowe traktowanie wszystkich państw członkowskich UE będzie istniała jednolita stawka procentowa mająca zastosowanie dla wszystkich państw członkowskich, w przeciwieństwie do obecnie obowiązujących róŝnych stawek. Mniejsze obciąŝenie administracyjne dla państw członkowskich. Kwestie administracyjne zostaną w duŝej części przejęte przez Komisję Europejską. Skupienie się na istotności. Nowe zasoby będą opierały się na faktycznych przychodach, a nie na statystykach. Nie będą stosowane Ŝadne pułapy. System wydaje się bardziej miarodajny i przewidywalny. Jest elastyczny i istnieje moŝliwość dostosowania go do wszelkich przyszłych reform systemu podatkowego VAT bez konieczności wprowadzania zmian do obecnego wniosku w sprawie zasobów własnych. o Metodologia oparta na czterech etapach jest nadal dość skomplikowana i wymaga przeprowadzenia złoŝonych obliczeń; o Większe obciąŝenie Komisji czynnościami administracyjnymi; o Zaproponowane uproszczenie metody obliczania moŝe nie uwzględniać róŝnic między systemami podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich; o Nowy podatek VAT w dalszym ciągu nie będzie stanowił zasobów własnych wpływających bezpośrednio do budŝetu UE, będzie natomiast przechodził przez finanse krajowe. 4. Sytuacja w Radzie Wniosek Komisji w sprawie metod i procedury udostępniania zasobów własnych opartych na DT\ doc 13/17 PE v01-00

14 VAT 1 stanowi część pakietu negocjacyjnego Rady, który będzie przedmiotem obrad i decyzji Rady do Spraw Ogólnych oraz zostanie przedstawiony na czerwcowym posiedzeniu Rady Europejskiej. W odniesieniu do prac ustawodawczych dotyczących decyzji w sprawie zasobów własnych przewodniczyć im będzie ECOFIN, jednak będzie to miało znaczenie czysto praktyczne, kiedy pakiet WRF/ zasoby własne zostanie przyjęty po stronie Rady (we współpracy z Grupą Przyjaciół Prezydencji, Komitetem Stałych Przedstawicieli II, Radą do Spraw Ogólnych, Radą Europejską), a prace ustawodawcze będą mogły być kontynuowane. Zgodnie z wnioskami z ostatniego posiedzenia Rady COREPER z dnia 16 maja 2012 r. wielu członków Rady popiera koncepcję zniesienia obecnego systemu zasobów własnych opartych na VAT. Kilka państw członkowskich wydaje się przychylać do nowego wniosku Komisji (IT, EE, SL), natomiast wiele innych państw Ŝąda dalszych informacji dotyczących wpływu nowego systemu na ich rzeczywiste składki na budŝet UE. Niektóre państwa członkowskie opowiadają się za zniesieniem obecnego systemu VAT bez zastąpienia go nowym systemem zasobów własnych (szczególnie DE, SK i niektóre kraje bałtyckie). Wnioski Rady do Spraw Ogólnych z dnia 29 maja 2012 r. wskazują, Ŝe większość państw członkowskich opowiada się za zlikwidowaniem obecnie obowiązującego systemu zasobów własnych opartych na VAT, jednak ich opinie są podzielone w kwestii planów stworzenia nowego systemu zasobów własnych opartych na VAT. W kontekście negocjacji w Radzie pakietu zasobów własnych naleŝy wziąć równieŝ pod uwagę wygaśnięcie niektórych istniejących rabatów oraz ich wpływ na stanowisko niektórych państw członkowskich: Aktualnie obowiązująca decyzja w sprawie zasobów własnych (DZW (2007 r.)) zakłada, Ŝe z dniem 31 grudnia 2013 r. przestaną obowiązywać następujące mechanizmy korekt: ObniŜona stawka VAT dla Austrii, Niemiec, Holandii i Szwecji wymieniona w art. 2 ust. 4 DZW; ObniŜenie wkładu opartego na DNB dla Holandii i Szwecji na lata (art. 2 ust. 5 DZW); Progresywne dostosowywanie stawek rabatów mające na celu zrekompensowanie nakładów alokowanych w nowych państwach członkowskich (art. 4 ust. 1 lit. f) DZW). Zatem jedynie dwa obecnie istniejące mechanizmy korekt nadal będą stosowane: Rabat brytyjski (art. 4 DZW); 1 COM (2011)0737 final z PE v /17 DT\ doc

15 Skorygowane finansowanie rabatu brytyjskiego mające na celu obniŝenie składek Austrii, Niemiec, Holandii i Szwecji do jednej czwartej zwykłej stawki (art. 5 ust. 1 lit. b) DZW). E. Wnioski Niniejsza analiza jasno dowodzi niewydolności obecnego systemu zasobów własnych opartych na VAT między innymi z powodu bezprecedensowego poziomu złoŝoności, jaki się z nim wiąŝe. Nowy projekt systemu zasobów własnych opartych na VAT UE stanowi niezaprzeczalnie waŝne udoskonalenie obecnego systemu i ma powaŝne szanse, aby przekształcić się w stabilny i rzetelny system rzeczywistych zasobów własnych dla budŝetu Unii. W związku z powyŝszym sprawozdawca popiera projekt Komisji dotyczący zniesienia obecnie obowiązującego systemu zasobów własnych opartych na VAT oraz stworzenia nowego systemu zasobów własnych opartych na VAT UE. W wyniku oceny skutków nowego systemu zasobów własnych opartych na PTF i jego wpływu na wkłady poszczególnych państw członkowskich sprawozdawca podkreśla konieczność przeprowadzenia przez Komisję pełnej analizy skutktów globalnych, jakie reforma systemu zasobów własnych moŝe wywrzeć na zmniejszenie wkładu opartego na DNB państw członkowskich do budŝetu UE. Sprawozdawca podkreśla równieŝ, Ŝe jednym z podstawowych kryteriów rzeczywistych zasobów własnych opartych na VAT powinno być ich bezpośrednie wpływanie do budŝetu UE bez pośrednictwa krajowych administracji. Niestety ani istniejący system, ani wnioski Komisji nie przewidują takiego rozwiązania dla VAT. Sprawozdawca podkreśla równieŝ, jaką wagę przykłada Parlament Europejski do reformy systemu zasobów własnych, łącznie z wnioskami w sprawie VAT. W swojej rezolucji w sprawie wieloletnich ram finansowych i zasobów własnych przyjętej podczas posiedzenia plenarnego w dniu 13 czerwca 2012 r. Parlament Europejski oświadcza, iŝ nie wyda zgody na następne rozporządzenie w sprawie WRF bez uzyskania wcześniejszego porozumienia politycznego w sprawie reformy systemu zasobów własnych. DT\ doc 15/17 PE v01-00

16 Załącznik: Fragmenty rozporządzeń Parlamentu 2.5. W sprawie VAT Sprawozdanie w sprawie przyszłości zasobów własnych Unii Europejskiej 1 D. mając na uwadze, iŝ wszystkie wysiłki Parlamentu zmierzające do tego, by wykorzystać faktyczne wpływy z VAT na określenie podstawy oceny, jaką naleŝy zastosować do zasobów z VAT ( returns method ) zamiast zharmonizowanej podstawy, obliczonej poprzez zastosowanie średniej waŝonej stawki do pełnej kwoty netto dochodu ( revenue method ), okazały się zbyteczne, co doprowadziło do tego, Ŝe zasoby z VAT zmieniły się z rzeczywistego źródła zasobów własnych o silnym i bezpośrednim związku z obywatelami europejskimi w czysto statystyczne narzędzie do obliczania wkładów danego państwa członkowskiego, 21. odnotowuje propozycję złoŝoną przez Finlandię w kwietniu 2004 r. w sprawie zastąpienia obecnie obowiązującego systemu finansowania Unii Europejskiej systemem opartym na DNB, pozostawiając tradycyjne zasoby własne, a przyjmując udziały poszczególnych państw członkowskich w DNB za podstawę obliczania ich składek wnoszonych do środków własnych Unii przy zniesieniu VAT jako źródła zasobów w jego obecnej formie, stanowiącego wyłącznie matematyczną podstawę obliczenia składek państw, i stopniowo zmniejszając rabat brytyjski do zera w 2013 r.; 22. podkreśla fakt, Ŝe korzyść wynikająca z tego systemu polegałaby na jego prostocie i przejrzystości, i Ŝe stanowiłby on krok w kierunku stworzenia prawdziwie własnego systemu finansowania Unii oraz Ŝe skorzystałyby na nim zarówno wszystkie państwa członkowskie pokrywające obecnie koszty rabatu brytyjskiego, jak i sama Wielka Brytania dzięki zniesieniu źródła zasobu opartego na VAT w jego obecnej formie; podkreśla, Ŝe nie przyniosłoby to uszczerbku dla włączenia zmienionej formy zasobów VAT w perspektywie długoterminowej do finansowania Unii Europejskiej; 2.6. W sprawie rabatów i korekt Rezolucja w sprawie inwestowania w przyszłość nowe wieloletnie ramy finansowe (WRF) na rzecz Europy konkurencyjnej, zrównowaŝonej i sprzyjającej integracji społecznej (Komisja Specjalna ds. Wyzwań Politycznych i Zasobów BudŜetowych na rzecz ZrównowaŜonej Unii Europejskiej po 2013 r.) uwaŝa, Ŝe głównym celem reformy jest stworzenie autonomicznego, bardziej sprawiedliwego, bardziej przejrzystego, prostszego i zrównowaŝonego systemu finansowania, który byłby bardziej zrozumiały dla obywateli, oraz sprawiłby, Ŝe ich wkład do budŝetu UE 1 P6_TA(2007)0098, przyjęte w dniu 29 marca 2007 r. 2 P7_TA-PROV(2011)0266, przyjęte w dniu 8 czerwca 2011 r. PE v /17 DT\ doc

17 jest wyraźniejszy; apeluje w tym kontekście o zniesienie istniejących rabatów, odstępstw i mechanizmów korekty; jest przekonany, Ŝe wprowadzenie jednego lub kilku autentycznych źródeł zasobów własnych Unii jest niezbędne, aby zastąpić system oparty na DNB, jeśli budŝet Unii ma kiedykolwiek znacznie przyczynić się do zapewnienia stabilności finansowej i oŝywienia gospodarczego; przypomina, Ŝe jakakolwiek zmiana w zasobach własnych powinna być wprowadzona w zgodzie z zasadą niezaleŝności państw członkowskich w zakresie polityki podatkowej i budŝetowej; zaznacza w tym kontekście, Ŝe Unia powinna być zdolna do bezpośredniego gromadzenia zasobów własnych, niezaleŝnie od budŝetów krajowych; Sprawozdanie w sprawie przyszłości zasobów własnych Unii Europejskiej 4. podkreśla, Ŝe obecny system, w którym występują cztery róŝne źródła zasobów oraz szereg róŝnych mechanizmów rabatowych natury ogólnej, na rzecz jednego państwa członkowskiego, takich jak rabat brytyjski, lub teŝ szczególnych, takich jak rabat w zakresie finansowania innych rabatów jest nadmiernie skomplikowany, niedostatecznie przejrzysty oraz kompletnie niezrozumiały dla europejskich obywateli; podkreśla, Ŝe nie przyczynia się on w Ŝadnym stopniu do spełnienia wymogu dotyczącego ukształtowania bezpośredniej relacji między Unią i jej obywatelami; DT\ doc 17/17 PE v01-00